༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་མཚོན་གྱི་ཡོད།

Czech Academy of Sciences ཞེས་ཉམས་ཞིབ་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དེ་གའི་ཤར་ཕྱོགས་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་ནང་ཉམས་ཞིབ་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དང་བོད་རིག་པའི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་གནང་མྱོང་ཡོད་མཁན། བོད་ནང་ལན་མང་ཕེབས་མྱོང་མཁན་ Dr. Phil. Jarmila Ptáčková ལགས་སུ་བོད་དང་བོད་མིའི་ངོ་བོ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་མེད་པ་དང་སྐད་ཡིག་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་འདུག
གཞི་རྩའི་ Dr. Phil. Jarmila Ptáčková ལགས་འཇར་མན་རྒྱལ་ས་ Berlin ནང་སློབ་སྦྱོང་དང་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་ཀྱང་ཁོང་གིས་སླད་མར་བོད་དང་ཡང་ན་པེ་ཅིང་ལ་བཞུགས་རྒྱུ་དགོངས་པ་འཁོར་མྱོང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་འདོན་སྤེལ་བའི་བཅར་འདྲིའི་ལེ་ཚན་ནང་ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ད་ཆ་ཅེཀ་ནང་གཞིས་ཆགས་རྒྱུ་དེའང་ནང་མི་བུ་ཕྲུག་གི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ནས་གནང་བ་ཞིག་དང་སྒོས་ཐོག་མར་ས་ཁུལ་དེའི་སྤང་ལྗོངས་དང་རྩ་ཐང་མཐོང་སྐབས་བོད་ཡིད་ལ་ལྷང་ངེར་དྲན་བྱུང་ཞེས་གསུངས་འདུག
ཁོང་ནི་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ རིང་བོད་ནང་ཡང་ཡང་ཕེབས་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་འགྲུལ་བཞུད་གནང་བ་དེ་མཐའ་མ་ཆགས་ཀྱི་འདུག ལྷག་པར་ཁོང་བོད་ལ་ཡོད་པའི་སྐབས་འབྲོག་པ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་བསྡད་འདུག ད་ཆ་ཁོང་གི་བཞུགས་སའི་རྒྱབ་ཏུ་གཡག་འགའ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་འདུག ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས་ནི་ཧ་ཅང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཛེས་པའི་ཟུར་ཞིག་སོ་སོའི་སྡོད་སར་འཁྱེར་འདོད་བྱུང་སོང་ཞེས་གསུངས་ཡོད།
བཅར་འདྲིའི་ལེ་ཚན་ཁྲོད་ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་ ༢༠༡༩ བར་ཁོང་ལོ་ལྟར་བོད་ནང་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་བོད་ལྟ་བུར་དེ་སྔ་དང་བསྡུར་ན་འཛུགས་སྐྲུན་གསར་རྒྱག་དུ་མ་བྱས་ཡོད་པ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ཁོང་ལ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་གི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་གྱི་ཡོད་དམ་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། དེ་བཞིན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་ཅེས་ལན་འདེབས་གནང་འདུག
དེ་བཞིན་བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ཐད་དམ་དྲག་དང་འབྲེལ་ནས་ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་བོད་ཙམ་མིན་པར་ཡི་ཤུ་དང་ཁ་ཆེ་ཚོ་ལའང་དེ་འབྲེལ་གྱི་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་བོད་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་འདྲ་པར་བཀལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་པའི་གྲངས་འབོར་ཉུང་འཕྲི་བཏང་སྟེ་དགོན་སྡེའི་མཁན་པོ་རྣམས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག
དེ་བཞིན་ཡིག་ཆ་ཁག་ཀྱང་རྒྱ་སྐད་དུ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པ་མ་ཟད་འབྲོག་པ་གནས་སྤོས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། ཁོང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་འབྲོག་པ་ཚོ་གནས་སྤོས་བྱེད་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་འོག་རྩྭ་ཐང་ཐོག་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དང་གཏེར་ཁ་སྔོན་འདོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཁག་མངོན་གསལ་དང་ཆབས་ཅིག གནས་སྤོས་གནང་སའི་ཁང་པ་མང་པོར་གློག་དང་ཆུ་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བར་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་གཞི་ལས་མེད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་གསུངས་འདུག
ཁོང་གིས་སྤྱིར་བོད་ནང་ཤིན་ཅང་ལྟ་བུ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་བསྟི་གནས་ཁང་ཆེན་པོ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ནང་བོད་མི་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྒོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཞི་རྒོལ་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་མང་པོ་འཛིན་བཟུང་གིས་བཙོན་འཇུག་སོགས་བྱས་ཏེ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག