བཙན་བྱོལ།

དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༧ པའི་ལས་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༩ པའི་ལས་བསྡོམས་དང་རྒྱབ་གཉེར་སྙན་ཐོ་འགོད་འབུལ་ཞུས་པའི་ཐོག་ལྷན་ཁང་ཁག་དང་གཞིས་མགོ། རང་དབང་བདེན་པའི་ལས་འགུལ། དེ་བཞིན་ས་འཐུས་སོགས་སྡེ་ཁག་གིས་སྙན་ཐོར་ཐུགས་སྣང་གང་ཆེ་གནང་ཡོད་སྟབས་སྐྱོན་གནས་ཁག་མེད་པ་ཆགས་ཡོད་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་སོང་བ་དང་སྦྲགས། མཉམ་འབྲེལ་དང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གཅིག་ནས་རྩིས་སྙན་ལན་འདེབས་དང་དོགས་འདྲིའི་ལན་འདེབས་སོགས་ལ་ཐུགས་སྣང་རྒྱ་གང་ཆེ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་རྒྱབ་གཉེར་ཁག་ཅིག་ཕུལ་སོང་། དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༧ པའི་ལས་ཉིན་ ༡༠ པའམ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་མཐའ་མའི་སྔ་དྲོ་ཐོག་ཁ་སང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་བཀའ་ཤག་གི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐད་བཀའ་འདྲི་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དེ་འབྲེལ་བཀའ་ལན་གནང་གྲུབ་མཚམས་སུ་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་གཉིས་ལ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༩ པའི་ལས་བསྡོམས་སྙན་ཐོ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ་རེ་མོས་ཀྱིས་འགོད་འབུལ་ཞུས་སོང་། མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༩ པའི་ངོས་ནས་འདས་པའི་ཟླ་བ་དགུ་ཙམ་རིང་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་ནས་རྩིས་ཞིབ་ཟིན་པའི་ལས་ཁུངས་སམ་སྡེ་ཚན་ཁག་ ༡༧༦ གི་རྩིས་སྙན་ཁག་ལ་ཞིབ་གཟིགས་གནང་བ་བརྒྱུད་རྩིས་སྙན་དང་མཇུག་སྣོན་མ་བྱུང་བའི་ཚན་པ་ ༢༡༢༡ ལ་མཇུག་སྣོན་གྱི་ཐག་གཅོད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྡེ་ཚན་ ༡༠༣༡ ལ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་རྒྱུ་ལྷག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་འདུགམང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༩ པའི་ལས་དོན་དེའི་ཁོངས་སུ་བོད་མི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་དང་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་སྡེ་ཚན་ཁག རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན། སྒེར་གྱི་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ དང་། རྩིས་ཞིབ་ཟིན་པའི་ ༢༠༡༧ ལོའི་རྩིས་ཁྲ་ཁག་གཅིག་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོའི་ལྷག་ལུས་རྩིས་ཁྲར་ཞིབ་འཇུག་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་སྙན་ཐོའི་ནང་མཉམ་འབྲེལ་ཁག་དང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གཅིག་ནས་རྩིས་སྙན་ལན་འདེབས་དང་དོགས་འདྲིའི་ལན་འདེབས་སོགས་ལ་ཐུགས་སྣང་ཆུང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཁྱིམ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་ཨར་ལས་ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཆེད་འཛུགས་གནང་དགོས་པའི་རྒྱབ་གཉེར་ཞུས་པ་དང་། དེའང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཚན་གནས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྟབས་གལ་སྲིད་ལས་རྙོད་དེ་རིགས་རྐྱེན་པས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་ཤས་བཟོ་ཚེ་ང་ཚོ་སུས་ཀྱང་འགན་བཟོད་ཐབས་མེད་པར་བརྟེན་རྩིས་ཀྱི་སྐྱོན་གནད་སེལ་ཆེད་དུ་རྒྱབ་གཉེར་ཞུས་ཡོད་ཅེས་གསལ་བཏོན་གནང་སོང་། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༩ པའི་སྙན་ཐོ་འགོད་འབུལ་ཟིན་རྗེས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་ལགས་སུ་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད། རྩ་བའི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༩ པ་ནི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང། ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དགོངས་དོན་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོས་སྔ་ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཚོགས་ཆུང་ཆེད་འཛུགས་གནང་བ་དང་། ཚོགས་ཆུང་གི་མི་འགྲོར་སྤྱི་འཐུས་ཀླུ་ཚང་རྒྱ་རིགས་ཐར་ལགས་དང་། སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་ཀཿ བྲག་དངོས་གྲུབ་བསོད་ནམས་ལགས། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་གོ་བོ་བློ་བཟང་ཕན་བདེ་ལགས། སྤྱི་འཐུས་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ལགས། སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་ལགས་བཅས་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད་ཀྱང་། སླར་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་ལགས་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོར་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་དང་སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་ཀཿ བྲག་དངོས་གྲུབ་བསོད་ནམས་ལགས ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་དྲུང་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བཀའ་ཤག་གི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ལྷན་ཚོགས་དང་། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་ཞེས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ལྷན་ཚོགས། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་སྐྱོང་ལ་དམིགས་པའི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ལྷན་ཚོགས་བཅས་ཚོགས་འདུ་རིམ་པ་གསུམ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་བའི་གྲུབ་དོན་ཐོག་བཀའ་འདྲི་མང་དག་ཞིག་ཕེབས་པའི་ཁྲོད། ཁ་སང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་བརྒྱད་པའི་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གསོལ་ཅོག་ཐོག་ཏུ་ཕུལ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་འཆར་སྣང་དེའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་རྒྱབ་ཚོགས་དུས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད།སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་བཀའ་ཤག་གི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་གལ་གནད་དང་གསར་སྟོད་གང་ཡང་མེད་པ་དང་ཁག་གཅིག་གཅིག་གིས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་འབྲེལ་དེའི་ནང་གསལ་དོན་གནད་ཁག་གཅིག་གི་ཐོག་བཀའ་འདྲི་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེའང་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ནས་ཁ་སང་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་གནང་སྐབས་ད་ནས་བཟུང་༸གོང་ས་མཆོག་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཆིབས་བསྒྱུར་མཛད་རྒྱུ་དཀའ་བ་ཆགས་ཡོད་སྟབས་ང་ཚོས་དེར་བློ་འཚབ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། ཞལ་ཙམ་མིན་པར་དེའི་ཚབ་ཏུ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་མང་བ་ཕེབས་ནས་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་དོན་བཀའ་ཤག་ནས་དེ་འབྲེལ་འཆར་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་གནང་ཡོད་མེད་དང་། དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཞིག་ནས་དེ་སྔ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དོན་ལྟར་ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཐོག་ཊམ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཚོས་དེ་སྔ་གསུང་དོན་ལྟར་རྒྱུན་སྐྱོར་གནང་བར་གདེང་སྤེབས་ག་ཚོད་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་མ་ཟད། བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་བཞིན་བཀའ་ཤག་གི་ལས་ཡུན་དུས་ཐུང་ནང་ལ་གནད་ཞུ་ཇི་ལྟར་ཐུབ་པར་དགོངས་ཀྱི་འདུག་གམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་།གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་དེ་སྔ་བཀའ་ཤག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་དེ་སྔ་ལྟར་རེ་བ་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་ཐོག་ལ་བཅར་གྱི་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཞིག་གིས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནས་སྟངས་དང་སྤྱི་ཁང་། དོན་ཁང་། དེ་བཞིན་གསར་འབྱོར་བའི་གནས་བབས་སོགས་ཛ་དྲག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་དེ་དག་ལས་ཛ་དྲག་ཆེས་ཆེ་ཤོས་བོད་ནད་གི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནས་བབས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་བཞིན་དེར་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཆེད་འཛུགས་གནང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་།རྩ་བའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཁ་སང་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་གནང་སྐབས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་སྲིད་བྱུས་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁ་རིམ་པའི་ཐོག་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ཀྱི་དགོངས་དོན་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དེའང་རིམ་པས་བཟང་དུ་དང་ཡག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་གདེང་ཚོད་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་དེ་རིང་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་དེའི་ཁྲོད་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གིས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་འཆར་སྣང་དེ་ལ་དམིགས་བསལ་གང་ཡང་མེད་པ་དང་དེ་ནི་བཀའ་ཤག་སྐབས་གོང་མ་ཚོའི་འཆར་གཞི་རྣམས་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་བ་དང་མིང་གསར་པ་བཏགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུང་མཁན་བྱུང་ཡོད།ལས་རིམ་ལ་གཞིས་ན་སང་ཉིན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ལས་ཉིན་དགུ་པའི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་དང་རྒྱུན་གྲོན། དེ་བཞིན་ཟུར་བཀོལ་མ་དངུལ་གཏན་འབེབས་དང་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་མུ་མཐུད་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད།སྐབས་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པ་དང་བཅོ་ལྔ་པའི་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་བོད་ནས་གསར་དུ་ཕེབས་པའི་གསར་འབྱོར་བ་ཁག་ཅིག་ལ་སྡོད་ཁང་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་ཡང་བཞུགས་སྒར་གཙོས་པའི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བོད་པ་གསར་འབྱོར་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་འཚོ་སྡོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དང་། སླར་བོད་ལ་ལོག་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་དང་བཀའ་བློན་ཚོས་གསར་འབྱོར་བའི་དཀའ་སྡུག་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབས་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། སྐབས་དེར་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་འཁོར་ལྷ་ཚང་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་མཆོག་གིས་ཐོག་མར་བདུན་བཅུ་དོན་གྲངས་དང་བརྒྱད་བཅུའི་ནང་ལ་བོད་ནས་ཕེབས་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན་པའི་སྐབས་ནས་གསར་འབྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གལ་གནད་ཅིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་རང་ནས་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་རིམ་པས་བོད་ནས་ཕེབས་མཁན་མང་དུ་ཕྱིན་སྟབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལྟར་སྣེ་ལན་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་ཞེས་ཟུར་དུ་བཙུགས་ཏེ་བལ་ཡུལ་ས་འཚམས་སུ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་མཐའ་མའི་སྒྲིག་ཁོངས་ཤིག་ཏུ་མ་ཞུགས་ཀྱི་བར་དུ། ང་དང་ཁོ་ཞེས་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པར་འགྲོ་སོང་ཆ་ཚང་སྐབས་དེའི་བོད་གཞུང་གིས་བཏང་པའི་ཐོག་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། སྒེར་གྱི་དཀའ་ངལ་རེ་ཟུང་ཙམ་མ་གཏོགས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གསར་འབྱོར་བ་ཚོར་གཟིགས་སྐྱོང་ཧ་ལས་པའི་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་གནང་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། མ་ཟད་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལ་ཐོ་གཞུང་འབྱོར་བའི་ནང་དུ་བོད་ནས་ཕེབས་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་སྟོང་གསུམ་བརྒྱ་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཚོའི་རིགས་ལ་ཡང་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་རོགས་རམ་ག་ལ་གང་འཚམས་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྡོད་ཁང་ས་ཆ་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་དུ་ཐོབ་ཐབས་སུ་ད་ལོའི་སྔོན་རྩིས་ནང་སྒོར་ས་ཡ་༥༠ ཙམ་ཞུས་ཏེ། བཀའ་ཤག་འདིའི་ལོ་དུས་མ་རྫོགས་གོང་ལ་སྡོད་ཁང་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུའི་འབད་རྩོན་ཞུས་མུས་ཡིན་པས། རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་ལས་གཞི་འདི་འགྲུབ་ཐབས་སུ་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་རྒྱུ་མེད་པ་གསུངས་སོང་།  ད་དུང་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ། སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་ཉམས་ཐག་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་ལས་དོན་དང་། བལ་ཡུལ་གློ་ཚེ་རོགས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར། དེ་བཞིན་ལ་དྭགས་བྱང་ཐང་སོགས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་འབྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ག་རེ་གནང་ཡོད་སོགས་ཀྱི་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད། མ་ཟད་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་དེ་སྔ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མཉམ་འབྲེལ་དེ་དག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ས་བརྟན་དང་། རང་ཁ་རང་གསོ་ཐུབ་ཐབས་སོགས་ལ་དམིགས་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མཉམ་འབྲེལ་ཁག་གི་གནས་བབས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་བཀའ་དྲི་ཞུས་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མཉམ་འབྲེལ་དེ་དག་ཐོག་མའི་རེ་བ་བྱས་པ་གཞིར་བཟུང་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་ཞུ་ཚོད་མ་ཐིག་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་དེའི་ཐད་བློ་ཚབ་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། ཐེངས་འདིའི་ནང་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་བགྲོ་གླེང་དང་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་སྐབས་བཀའ་བློན་མཆོག་ནས། དེ་སྔ་གྲོས་ཚོགས་རིམ་པའི་ཐོག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སོ་ནམ་འདེབས་ལས་ཀྱི་ལས་གཞི་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཕུལ་བྱུང་སོ་ནམ་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཞིག་ཕུལ་དགོས་གལ་གྱི་བསམ་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་པ་ལྟར། འདི་ལོ་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་ཉིན་སོ་ནམ་འདེབས་ལས་རྩེད་ཕུད་སོན་པ་ཞིག་དང་། ལོ་ན་བཞི་བཅུ་མན་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་སོ་ནམ་འདེབས་ལས་གནང་མཁན་གཅིག་བཅས་ལ་སྒོར་འབུམ་རེ་རེ་དང་ཕྱག་ཁྱེར་བཅས་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།

སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ལས་ཉིན་བརྒྱད་པའི་ཉིན་རྒྱབ་ཚོགས་དུས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་ནས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་བྱུང་རིམ་དང་། ད་བར་ཚོགས་པའི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཚོགས་འདུའི་དགོས་དམིགས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་དམིགས་བསལ་གསལ་བཤད་ཀྱི་གོ་སྐབས་བླངས་ཐོག་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་ཞེས་པ་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁ་རིམ་པའི་ཐོག་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ཀྱི་དགོངས་དོན་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་ཞེས་པ་དེ་བྱུང་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཁོང་དེ་སྔ་སྲིད་སྐྱོང་གི་དམ་འབུལ་ཐོག་མར་ཕུལ་བའི་རྗེས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁར་ཡང་ཡང་བཅར་སྐབས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནས་ད་ཁྱེད་རང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྱེར་དགོས། ངོས་མེད་པ་ནང་བཞིན་བྱས་ནས་འཆར་གཞི་སྒྲིགས་ཤིག་ཞེས་བཀའ་ཡང་ཡང་ཕེབས་ཡོད་སྟབས། སེམས་ལྗིད་ཏིག་ཏིག་དང་སྐྱོང་ལྷང་ལྷང་ཡོང་མིན་ལ་ལྟོས་མེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སྒྲུབ་རྒྱུའི་འགན་དེ་བཀའ་ཤག་ལ་ཡོད་བསམ་པའི་ཐོག་ནས་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་དང་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་ཡོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དང་མེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ཞེས་གསུང་ཕོད་པ་ཞིག་མེད་སྟབས། ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་ཞེས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལོ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ། ཕྱོགས་གཉིས་ནས་འཕྲལ་དང་ཕུགས། ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་བཅས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་། འཆར་གཞི། སྲིད་བྱུས་དང་ལག་བསྟར་བཅས་བྱུང་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་འདི་བཞིན་རིམ་པས་བཟང་དུ་དང་ཡག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་གདེང་ཚོད་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ད་བར་མི་ལོ་བདུན་ཅུ་ཙམ་གྱི་ནང་གནང་བའི་བོད་མིའི་ཆེད་མཐོང་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནས་བབས། དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་སྙིང་སྟོབས་བཅས་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་དགུང་ལོའོ་བབས་ལ་གཞིགས་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཕེབས་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་ཁག་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་འདིའི་ཐོག་ནས་བོད་པའི་རྩ་དོན་གྱི་འགན་དེ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ནས་འཁྱེར་ཐུབ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད།  ལྷག་པར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ད་བར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞི་གཙོ་གྱུར་མང་གཙོ་དར་སྤེལ་དང་ཁོར་ཡུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་མཛད་འཕྲིན་རླབས་ཆེན་བསྐྱངས་པ་རྣམས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་ཞུ་རྒྱུའི་འགན་དེ་ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོར་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་ག་ཚོད་སྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་གལ་ཡིན་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ཐོག་ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པ་ཁག་གཙོ་གྱུར་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་ཁག་རྒྱུན་སྐྱོང་ཞུ་རྒྱུའི་བོད་མི་ཚོར་འགན་ཡོད་སྟབས། གནད་དོན་དེ་དག་སྒྲུབ་ཐབས་སུ་ཐོག་མར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་ཞེས་འགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།  སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་རྗེས་སུ་གཞོན་སྐྱེས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་སྐྱོང་ལ་དམིགས་པའི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་རིམ་པ་ཚོགས་པ་ཁག་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་འདི་ད་རེས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་ནས་མཚམས་འཇོག་རྒྱུ་ཞིག་མིན་པར་མུ་མཐུད་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད།  བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་དེའི་ཁྲོད་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་ལས་དོན་སོགས་དང་འབྲེལ། ད་བར་འཛིན་སྐྱོང་ནས་ཆོས་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ལ་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་དགོན་ཁག་རྣམས་ཉམས་གསོ་དང་དཔེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་བསྐོ་གཞག དེ་བཞིན་ནང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བོད་པའི་གཞིས་ཁག་རྒྱ་གར་གཞུང་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ངོས་ལེན་དང་སྲིད་བྱུས་ལྡན་པ། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་དང་འབྲེལ་བའི་དངུལ་ཁང་དང་བུན་གཡར་ལས་གཞི་བརྒྱུད་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མང་ཚོགས་གཉིས་ཀར་ཕན་པའི་ལས་གཞི། གཞན་ཡང་བདེ་སྲུང་གི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་༸གོངས་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཕྱྭའི་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་སྔར་ལྷག་ཚགས་ཚུད་དང་། ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ། ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་གསར་འཛུགས་དང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གཙོས་དགེ་རྒན་གསོ་སྐྱོང་དང་ཟབ་སྦྱོང་རྒྱ་ཆེ་གནང་བ། འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་ནས་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི་སོགས་འཆར་གཞི་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་གནང་ཐུབ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་གསུངས་ཡོད།

ཁ་སང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་དང་དེ་རིང་ལས་ཉིན་བརྒྱད་པའི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱུན་གྲོན་མ་དངུལ་གཏན་འབེབས་དང་ལས་དོན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་མང་དག་ཅིག་གིས་བློ་འཚབ་ཆེན་པོས་ཉེ་ལམ་དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་ནང་དུ་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཞིག་དང་སློབ་ཕྲུག་དབར་ལ་ཚུལ་མིན་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་གླེང་གཞི་བྱུང་བ་དེ་དངོས་འབྲེལ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དང་། ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཚེ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གྲྭ་ནས་ཐག་གཅོད་གང་གནང་ཡོད་མེད་ཐོག་ལ་བཀའ་འདྲི་གནང་ཡོད།ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་གིས་རྙོག་གླེང་དེའི་བྱུང་རབས་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གྲྭ་ནས་ཐག་གཅོད་གང་གནང་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། སློབ་མ་དེ་རང་ལོ་ ༡༨ སོན་ཡོད་པ་དང་དགེ་སློབ་གཉིས་ཀྱི་དབར་ལ་ཕན་ཚུན་མོས་མཐུན་ཡོད་པ་ལས་དགེ་རྒན་གྱིས་བཙན་གཡེམ་བྱས་པར་ངོས་འཛིན་གནང་མེད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གྲྭས་དགེ་རྒན་དེ་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།རྩ་བའི་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ནང་བཀའ་ཤག་གོང་མའི་སྐབས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བོད་ཀྱི་བེུད་ནུས་སྟོབས་སྤེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་དོན་ཚན་ ༧ ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་ཡོངས་ཁྱབ་དང་འབྲེལ་བེུད་ལ་བཙན་དབང་དང་རྩུབ་སྤྱོད་རིགས་ལ་བཟོད་སྲན་རྩ་བ་ནས་གནང་རྒྱུ་མིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་གནད་དོན་དེ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། ཐེངས་འདིའི་གནད་དོན་ཁྲོད་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གྲྭ་ནས་དགེ་སློབ་ཕན་ཚུན་དབར་མོས་མཐུན་བྱུང་བ་ལས་དགེ་རྒན་གྱིས་བཙན་གཡེམ་བྱས་མེད་སྐོར་གསུངས་པར་ངོས་ལེན་མེད་ཅེས་ནན་གསུངས་གནང་བ་མ་ཟད། གནད་དོན་དེ་ནི་དགེ་རྒན་ཞིག་གི་བཟང་སྤྱོད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ནས་འགལ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་གང་ལྟར་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རོགས་འདེགས་གང་ཐུབ་ཞུ་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་དང་འབྲེལ། སྤྱིར་སློབ་ཁག་ཚང་མའི་ནང་དུ་བཙན་གཡེམ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དེ་རིགས་སླད་མར་མི་ཡོང་བར་ཚང་མས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་དང་འབྲེལ་བའི་དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་སུ་གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་ཀྱི་ནང་སློབ་ཁག་ག་ཚོད་བླངས་ཟིན་ཡོད་མེད་དང་། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་མེད་ཚེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་མེད། དེ་བཞིན་ ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༡༩ བར་སློབ་ཁག་ཇི་ཙམ་ཟླ་སྒྲིལ་དང་སྒོ་བརྒྱབ་ཡོད་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་སྔ་ལོར་སློབ་ཁག་བརྒྱད་རྩིས་བླངས་པའི་རྗེས་སུ་ད་ཆ་འཛིན་རིམ་བཅིུས་ཅན་གྱི་མ་སུ་རི་སློབ་གྲྭ་དང་། སིམ་ལ། ཌལ་ཧོ་སི། ཀ་སྦུག རྡོ་རྗེ་གླིང་། ཧར་པཱ་པུར་བཅས་སློབ་ཁག་དྲུག་རྩིས་བླང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༡༩ བར་སཾ་བྷོ་ཊའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་སློབ་ཁག་བཞི་དང་། བོད་ཁྱིམ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡན་ལག་སློབ་གྲྭ་གཉིས། བ་ཡུལ་ནང་སློབ་ཁག་གཉིས་བཅས་ཁྱོན་སློབ་ཁག་བརྒྱད་སྒོ་བརྒྱབ་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭའི་གནད་དོན་སྐོར་ལ་དྲི་བ་ཁག་ཅིག་ཕེབས་པར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རིང་མིན་ཨ་རིའི་ནང་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོགས་འཆར་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་རྒྱ་གར་འབྲས་ལྗོངས་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་སོགས་ཀྱི་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཅིག་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་ཕྱི་རྒྱལ་སློབ་ཁག་གི་ནང་དུ་སྐད་ཡིག་གཉིས་པའི་ཁོངས་སུ་ཚུད་ཐབས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ནས་ད་ཆ་ཕྲུ་གུ་དང་ན་གཞོན་མང་དག་ཅིག་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་ PUBG ཞེས་པའི་རྩེད་རིགས་ཤིག་ཁྱབ་ཆེན་པོས་རྩེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྩེད་མོ་དེ་རྩེད་དྲག་རྐྱེན་མ་འོངས་པར་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེ་བ་ཡོང་ངེས་སུ་མཐོང་ནས་ད་ཆ་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁག་གཅིག་ནང་རྩེད་མོ་དེ་བཀག་འགོག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། གང་མགྱོགས་བཀག་འགོག་གནང་ཐབས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་པ་བཞིན་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དྲྭ་རྒྱ་དང་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་རྣམ་དཔྱོད་འཕེལ་རྒྱུའི་རྩེད་རིགས་མང་དག་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་རྩེད་མོ་དེར་རོལ་རྐྱེན་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་དུས་ཚོད་འཕྲོ་བརླག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ཕ་མ་ཚོས་ཐུགས་འགན་བཞེས་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། གཞན་ཡང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱུན་གྲོན་དང་ལས་དོན་གྱི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་ལ་ལྷག་བསམ་དང་སེམས་ཤུགས་ཡོད་ནའང་ཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྟབས་གསོལ་ཕོགས་སྐོར་ལ་དགོངས་བཞེས་གནང་དགོས་པ་དང་བོད་སློབ་ཁག་ཏུ་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་སློབ་ཁྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་ཁག་གཅིག་ཀྱང་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་ཉིན་དགོང་མོའི་ནམ་གོང་གི་ཆུ་ཚོད་གཉིས་པ་ཡས་མས་ཙམ་ལ་བལ་ཡུལ་གྱི་སྤོག་ར་ས་གནས་ཁྱབ་ཁོངས་གློ་ཚེ་རོགས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་གྲོང་དུ་ཉེ་འདབས་ཀྱི་རྒྱུག་ཆུའི་རྐྱེན་གྱིས་ས་ཉིལ་བྱུང་སྟེ་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་སྨན་ཁང་དང་། སྤྱི་སྤྱོད་ཀྱི་གསང་སྤྱོད་དང་འཁྲུས་ཁང་། དེ་བཞིན་ཟམ་པ་བཅས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་དོན་རང་བྱུང་གོད་ཆག་དེ་བྱུང་རྗེས་ས་གནས་རྫོང་གི་མགོ་ཁྲིད་དང་སྤོག་ར་བོད་མིའི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་བཅས་ཕེབས་ཏེ་ས་གནས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་ཡོད་པ་རེད།གསར་འགོད་པས་བལ་ཡུལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་སུ་ད་ལྟའི་ས་ཉུལ་བྱུང་སའི་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་གཞིས་གྲོང་ཉེ་འདབས་ཀྱི་རྒྱུག་ཆུའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟམ་པ་དང་ལམ་ཁ་བརྡིབས་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། གཞིས་སྒར་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པ་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྨན་ཁང་དང་གསར་སྤྱོད། དེ་བཞིན་ཟམ་པ་བཅས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་ཡོད་པ་ལས་བོད་མིའི་སྡོད་ཁང་སོགས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། རྩ་བའི་བལ་ཡུལ་གྱི་ Kathmandupost གསར་ཁང་གིས་བོད་མིའི་སྡོད་ཁང་དགུ་ཙམ་ཉེན་ཁའི་ངང་གནས་ཡོད་པར་བརྟེན། ཡུལ་མི་དག་གནས་སྐབས་སུ་རང་ཁྱིམ་ནས་ཉེན་གཡོལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་བཀོད་འདུགའདི་ག་གསར་ཁང་གི་ངོས་ནས་བལ་ཡུལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གིས་ཆེད་དུ་ཡུལ་དངོས་ལ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་ཆེད་བཏང་བའི་འབྲེལ་མཐུད་པ་ནོར་བུ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་སུ་ཞལ་པར་བརྒྱུད་འགྲེལ་ལམ་ཞུས་ཀྱང་བརྡ་རྟགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྲེལ་ལམ་མཐུད་ཐུབ་མ་སོང་། དེ་བཞིན་གསར་ཁང་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་ངལ་སེལ་རོགས་སྐྱོར་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཀྱང་གནས་སྐབས་སུ་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཇི་བཞིན་གསལ་བའི་སྙན་ཐོ་དེ་ལག་སོན་མ་བྱུང་བར་རེ་ཞིག་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུ་དཀའ་སྐོར་གསུངས་སོང་།

འཛམ་གླིང་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ ༢༥ མཉམ་མཐུན་ལས་གྲུབ་པའི་ Geneva Summit འམ་ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་སུ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།རྩ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ ༢༥ ལས་གྲུབ་པའི་ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ནས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལོ་ལྟར་ལོ་འཁོར་ཚོགས་ཆེན་དང་བསྟུན་འཛམ་གླིང་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཐོག་སྙིང་སྟོབས་ལྡན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ Courage Award and the Women;s Right Award འམ་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་དང་བེུད་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་ཞེས་པ་གཉིས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་འདི་ག་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་ནང་འཚོགས་བཞིན་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ཚོགས་ཆེན་ཉིན་མཐའ་མའི་མཛད་སྒོར་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ལ་དངོས་སུ་འབུལ་བཞེས་གནང་སོང་།སྐབས་དེར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་སྒེར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་མང་ཚོགས་ནས་ཁོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྦྲགས། ད་བར་དཀའ་སྡུག་ལ་མ་འཛེམས་པར་ཆོད་སེམས་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཆེ་ཤོས་དང། སྡུག་རྩུབ་དང་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་གནང་དེ་ད་རེས་ཁོང་ལ་གཟེངས་རྟགས་གནང་བར་བོད་མི་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཁོང་གི་འཐབ་གྲོགས་ཚང་མའི་ཚབ་ཞུས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཁོང་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་དང་དམ་དྲག་འོག་ཡོད་པ་དང། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོ་ནི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་ཉེས་མིང་འོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རང་དབང་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ཚོད་འཛིན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག དེ་བཞིན་བཙོན་ཁང་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཀྱང་ཤི་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་འོག་གནས་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།ཁོང་གིས་རང་དབང་ཟེར་བ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཚེ་སྲོག་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་པ་དང། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གི་རང་དབང་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པའི་ཉིན་མོ་ནས་བཟུང་མི་དེ་གསོན་པོར་གནས་མེད་པ་དང་གཅིགས་མཚུངས་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་བ་དང་འབྲེལ། ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་གི་གོ་སྐབས་རྣམས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དེ་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་དང་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་མང་ཁྲོད་དུ་གང་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་།ལྷག་པར་དུ་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཚོའི་ཁ་སང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྙིང་སྟོབས་ཀྱིས་ངའི་དེ་རིང་གྱི་ཉིན་མོར་འགྱུར་བ་བཏང་སོང། དེ་རིང་གི་སྙིང་སྟོབས་འདིས་མ་འོངས་པའི་བོད་དོན་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐེབས་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ང་ཚོས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་མུ་མཐུད་ནས་མདུན་བསྐྱོད་ཞུས་ཏེ་མི་རིང་བར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་རང་དབང་དང་མང་གཙོའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཤར་ཐུབ་ངེས་རེད། ཉིན་མོ་དེའི་ཆེད་དུ་ཚང་མས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ནུས་པ་སྤུངས་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་ཞུས་ཡོད།སྤྱིར་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་དུ་སུད་སུ་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལྷན་ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ ༢༥ མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ཇི་ནི་ཝའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོའི་ལྷན་ཚོགས་ཞེས་པ་དེ་ལོ་ལྟར་ཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་འདིའི་ཐོག་འཛམ་གླིང་ནང་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་གཞུང་གི་འོག་དཀའ་སྡུག་མྱངས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང། གསར་འགོད་པ། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་སོགས་མགྲོན་འབོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་གླེང་སློང་གནང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བརྒྱུད་བསྒྲགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།འདི་ལོའི་ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པ་དེ་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ དང་ཁ་སང་ཚེས་ ༢༦ བཅས་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རིང་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད། ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ལོ་འཁོར་ཚོགས་ཆེན་དང་བསྟུན་ཇི་ནི་ཝའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་གཟེངས་རྟགས་དང་བེུད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་ཞེས་པ་གཉིས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་བེུད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་ Somali རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཡིན་པ་བེུད་ལས་འགུལ་བ་དང་དབྱིན་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Daughters of Eve ཞེས་པའི་བེུད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེད་འཛུགས་གནང་མཁན་ Nimco Ali ལགས་སུ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།ཁ་སང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་སུ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་ལས་རིམ་གྲུབ་མཚམས་སུ་གསར་འགོད་པས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་གཟེངས་རྟགས་འདིས་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང། ད་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་བདེན་པ་མིན་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ནས་ར་སྤྲོད་བྱུང་བ་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང། ལྷག་པར་དུ་ད་རེས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་གཙོས་པའི་ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ནས་གཟེངས་རྟགས་གང་ཐོབ་པ་རྣམས་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་པ་རྣམས་དང་བོད་མི་ཡོངས་ལ་ཐོབ་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་བོད་མི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་དངོས་སུ་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་འཇིགས་བྲལ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་ཞིག་བཟོ་སྐྲུན་གནང་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ནས་ ༢༠༡༤ བར་མི་ལོ་དྲུག་གི་རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོ་མཇུག་ཏུ་ཁོང་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གི་ལྟ་སྲུང་འོག་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་གང་ཡང་མེད་པར་གནས་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བོད་ནས་བྲོས་བྱོལ་གྱིས་ཨ་རིའི་ California མངའ་སྡེའི་ San Fransicco གྲོང་ཁྱེར་དུ་བདེ་འབྱོར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོགས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ལས་ཉིན་བདུན་པའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་དང་ཟུར་བཀོད་མ་དངུལ་གཏན་འབེབས་དང་ལས་དོན་སྤྱི་ཡོངས་ཐོག་མུ་མཐུད་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི་འདི་ཐོག་མར་འགོ་འཛུགས་གནང་སྐབས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དང་རེ་བ་ཇི་ལྟར་གནང་ཡོད་མེད་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ལས་གཞི་འདིའི་ཆེད་ཨ་རིའི་རོགས་དངུལ་ཕོན་ཆེ་ཞིག་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་གང་ཡིན། དེ་བཞིན་ལས་གཞི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་འདྲི་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གནང་ཡོད།  འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་གི་ལས་གཞིའི་ཁྲོད་དེ་སྔ་ལོ་གཉིས་ཙམ་གོང་ལ་ཚོགས་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཆག་ཡང་གནང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ལྟའི་ཆར་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆག་ཡང་བརྒྱ་ཆ་ ༦༠ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལས་གཞིའི་ནང་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཞུགས་མང་དུ་གཏོང་རྒྱུར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་གཞན་ཁག་གི་ལས་འཆར་དང་མཉམ་རུབ་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཞེས་མུས་ཡིན་སྟབས། སླད་མར་ཚོགས་ཞུགས་བའི་གྲངས་འབོར་དེ་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་ཙམ་ཟིན་ཚེ་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་མ་དངུལ་ཕོན་ཆེ་ཞིག་གཏང་མི་དགོས་པར་རང་ཁ་རང་གསོའི་ཐོག་བསྐྱོད་ཐུབ་པར་རེ་བ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད།ལས་གཞི་འདིའི་ཁྲོད་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཆག་ཡང་ཐོབ་པའི་མ་དངུལ་དེ་དག་ཉིན་གྲངས་བཅོ་ལྔའི་ནང་ཚུད་ལ་དོ་བདག་སོ་སོར་ཕྱིར་ལོག་ཐུབ་པ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ནས་འདི་ལོ་བར་ཚོགས་ཞུགས་གྲངས་འབོར་ལ་གཞིགས་ཚེ་ལོ་རེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི་ནང་ཞུགས་མཁན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད། སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་གཞི་དེ་དག་ཚགས་ཚུད་དང་རང་ཁ་རང་གསོ་ཡོང་ཐབས་སུ་མང་ཚོགས་ནས་ཆ་ཤས་བཞེས་ཐུབ་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་མཁན་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་བྱུང་ཡོད། ཚོགས་དུས་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་སྨན་ཁང་ཁག་ཏུ་སྨན་པ་ཡོད་མེད་དང་། རྒྱུན་དུ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བེུད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་གསོ། དེ་བཞིན་མ་དང་བྱིས་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ལང་འཚོ་དར་བའི་འཕྲོད་བསྟེན། སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་འདྲི་དང་འབོད་སྐུལ་ཞུ་མཁན་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྨན་པ་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་ལ་དྭགས་བྱང་ཐང་ཕུད་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྨན་ཁང་ཚང་མར་སྨན་པ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྨན་པ་རྣམས་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་དང་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་གང་ཐུབ་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ལས་དོན་སོགས་དང་འབྲེལ་བཀའ་བློན་མཆོག་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་། དེ་བཞིན་ཨ་རི་ John Hopkins Medicine སོགས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་གློ་ནད་གཙང་སེལ་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་མུས་དང་། མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་དང་ནད་རྟགས་དཔྱད་ཐབས། སྨན་གཅོས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཤུགས་སྣོན་གང་ནུས་རྒྱག་བཞིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་ཤས་དང་བློན་མཆོག་གི་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་ཁག་གྲུབ་མཚམས་སུ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་འགྲོ་གྲོན་སྒོར་འབུམ་ ༧༦,༨༠༨,༠༡༠ དང་ཟུར་བཀོལ་མ་དངུལ་ ༡༢༩,༥༣༡,༧༣༨ དེ་བཞིན་འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་སྔོན་དགའ་སློབ་གྲྭ་དང་སྨན་ཁང་ཁག་གསུམ་གྱི་ཟུར་བཀོལ་མ་དངུལ་སྒོར་འབུམ་ ༥,༩༡༧,༠༤༢ བཅས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད།

འཇར་མ་ནིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དུ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། གང་མགྱོགས་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་ལམ་འགོ་འཛུགས་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག  དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་སྟབས་བསྟུན་འཇར་མ་ནིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་དང་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་རོགས་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་འདོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ངོ་བོ་། ཆོས་ལུགས་བཅས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པར་བསྒྲགས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མིའི་ཞི་རྒོལ་ལ་མ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་འཕྲོག་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁནབོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། འཇར་མ་ནིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དམ་དྲག་འོག་གི་བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དྲག་གནོན་ཤུགས་འཕྲལ་མར་མཇུག་སྒྲིལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག ཁ་སང་ཡོངས་བསྒྲགས་ཐོག་ནས་སྤེལ་བའི་སྤྱི་བསྒྲགས་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་བཙན་ཤུགས་ཀྱིས་བོད་ནང་དུ་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མིའི་ཡང་དག་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཞི་བདེའི་ལམ་བུ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་བྱས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་བའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་ནི་འབྱུང་འགྱུར་རྙོག་གླེང་གཡོལ་ཐབས་ཀྱི་ལམ་གཅིག་པོ་དེ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག འཇར་མ་ནི་གཞུང་འཛིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དང་དེ་མིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་མང་པོས་བོད་མིའི་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོས་འཛིན་ཡོད་པར་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། འཇར་མ་ནིའི་གསལ་བསྒྲགས་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཁུལ་དེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Kai Müller ལགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་དུས་རྒྱུན་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསལ་བཤད་གནང་སྟེ་བོད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། བོད་མིའི་འཚེ་བ་མེད་པའི་ངོ་རྒོལ་དང་ཞི་བདེ་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་མངོན་འདོད་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་གསུངས་ཡོད།