བོད།

བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བ་དང་བསྟུན་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩིའི་ཆ་ཤས་སུ་དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༠ པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་གསར་པར་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་དང་ ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མཁས་དབང་བཀྲིས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་སྒྱུ་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་དབུ་འབྱེ་མཛད་སྒོ་ཞིག་བསྐོང་ཚོགས་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་ཕྱག་སྦྲེལ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་སློབ་ཟུར་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཤིག་འདུ་འཛོམས་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དང་སྔ་དྲོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུ་སྐལ་བཟང་གོ་སྐབས་བྱུང་ཞེས་གསུངས་ཏེ་སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། དྲང་བདེན་གྱི་ཐོག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཐོག་ནས་གནས་དགོས་གལ་གྱི་བཀའ་བསྩལ་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། མགོན་པོ་མཆོག་ནི་འཛམ་གླིང་སྤྱིར་མིག་ལྟོས་བཟང་ཤོས་ཤིག་དང་འཛམ་གླིང་འདིའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་ལས་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བ་སུ་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་ཐད་ལའང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལས་ལྷག་པའི་དབུ་ཁྲིད་གཞན་མེད་པ་གསུངས་སོང་། ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་ནི་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་བཞིན་པར་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱས་ནས་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་དགེན་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ད་ལྟའི་གནས་བབས་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ཁ་གསལ་འགྲེལ་བརྗོད་དགོས་པ་གསུངས་སོང་བ་མ་ཟད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་ནང་པའི་ཡུལ་ལུང་སྟེ་ཐེ་ཝན་དང་ཝི་ཏི་ནམ། ཤྲི་ལངྒ་དང་སོག་པོ་བཅས་ནས་བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པ་དང་དེའི་རྐྱེན་པས་གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་ཚོར་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེར་འཕྲད་བཞིན་པ་ལ་གཟིགས་རྟོག་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ཕྱག་སྦྲེལ་རྣམས་བོད་ཀྱི་ཟློས་སྒར་ཚོགས་པར་ཕེབས་མཁན་གྱི་སྐུ་མགྲོན་ཆེས་ཐོག་མ་ཙམ་མ་ཟད་དྷ་རྨ་ས་ལར་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཆེས་མཐོ་མི་སྣ་དང་པོ་གྲས་སུ་ཕེབས་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་ཐོག་མར་དབུ་བརྙེས་སྟངས་དང་རིམ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཁྱབ་སྤེལ་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཚུལ་སོགས་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྐུ་ཚབ་ཆེད་དུ་ཕེབ་ས་པ་ནི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཨ་རིའི་གཞུང་དེ་བོད་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་དུས་རྟག་ཏུ་གཏམ་བཟང་ལ་ངང་སྒུག་གནང་དང་གནང་བཞིན་པར་རེ་བ་སྐྲུན་མཁན་ཞིག་དང་། བོད་མིར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚོན་དོན་ནམ་བརྡ་ལན་རླབས་པོ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་སྒྱུ་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་ གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བརྗོད་གཞི་མི་འདྲ་བ་དགུའི་ཐོག་དུ་མཁས་དབང་མི་སྣ་ ༢༣ ཙམ་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། སང་ཉིན་༸གོང་ས་སྐྱབསམགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཆིབས་བསྒྱུར་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་གསར་པ་དབུ་འབྱེད་རབ་གནས་མཛད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཐེ་ཝན་མི་མང་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཐེའི་པའི་གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་ Ko Wen-je ཡིས་ཉེ་ལམ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རང་ཤི་རྒྱག་མཁན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། རང་སྲོག་བཅད་མཁན་ཚོར་ཁྱད་གསོད་ལྟ་བུའི་བཀའ་མོལ་གནང་སྟངས་ཤིག་གི་འགྲོས་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གཅིག་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད་ཁོང་གིས་སྐབས་དེར་ད་དུང་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གནད་དོན་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་སྟངས་ཤིག་ལ་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཀྱང་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ཀོ་ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁག་གཅིག་དང་ཐུགས་འཕྲད་སྐབས་སུ་ཐེའི་པའི་གྲོང་སྡེའི་ནང་ལོ་ཤས་གོང་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁང་པར་མེར་འཚིག་པའི་གནས་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་འཐོན་བཞིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། གལ་ཏེ་གང་ཟག་སུ་ཞིག་རང་བསྲེག་གནང་འདོད་ཡོད་ཚེ་རྒྱུག་ཆུའི་ཟུར་གྱི་གླིང་ཁ་ལྟ་བུ་མི་མེད་གནས་དབེན་པར་གནང་བ་ལས་འདུ་ཚོགས་ཆེ་སར་མ་གནང་རོགས་ཞེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཁང་པའི་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེག་གཏང་བ་ལས་གཉིད་སྨན་སྤྱོད་ནས་རང་སྲོག་བཅད་ན་ལེགས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་གནང་ཡོད་པ་རེད། མ་ཟད་ཁོང་གིས་སྐབས་དེར་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཞོར་ལ་བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་གནད་དོན་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་ནང་ལ་དགེ་འདུན་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་བོད་དོན་ཆེད་དུ་རང་བསྲེགས་གནང་སྟེ་རང་ཤི་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་དེ་རིམ་བཞིིན་དར་སྲོལ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཏེ་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མི་བརྒྱ་ལྷག་གིས་རང་བསྲེགས་གནང་ཡོད་པ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དཀའ་རྙོག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད་པ་དང་། རང་སྲེག་ནི་རང་ཤི་རྒྱག་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ཀོ་ལགས་ཀྱིས་བཀའ་མོལ་དེ་ལྟར་གནང་མ་ཐག་ཏུ་ཐེ་ཝན་གྱི་ Society of Suicidology དང་ Society of Psychiatry དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་སེམས་ངལ་འགོག་པའི་ཚོགས་པ་གསུམ་གྱིས་ཁོང་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་ཕྱོགས་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་དང་འབྲེལ། ཆབ་སྲིད་པ་དང་མི་མང་ཚོས་རང་ཤི་རྒྱག་མཁན་ཚོར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཁོ་ཚོར་ཁྱད་གསོད་རིགས་མ་གནང་བར་དེའི་ཚབ་ཏུ་བྱམས་བརྩེའི་ཐོག་ནས་རང་ཤི་རྒྱག་རྒྱུའི་ལས་དོན་འགོག་ཐབས་གནང་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་གནང་འདུག ཚོགས་པ་དེ་དག་གིས་ད་དུང་ཐེ་ཝན་ནང་ The Suicide Prevention Act ཞེས་པ་རང་ཤི་རྒྱག་རྒྱུར་སྔོན་འགོག་གི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༤ ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཏེ་རང་ཤི་རྒྱག་རྒྱུའི་གནད་དོན་དེ་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་གནས་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེས་ན་དབུས་གཞུང་དང་འཛིན་སྐྱོང་། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས། འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་སྡེ་ཁག དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་སོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱིས་ཐུགས་འཁུར་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་གནད་དོན་དེ་རིགས་སྔོན་འགོག་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་མ་ཟད། སྐབས་རེ་རང་ཤི་རྒྱག་པའི་གནད་དོན་བྱུང་སྐབས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་བརྡབས་སིག་འགྲོ་ཡོད་ཀྱང་གཞུང་དང་མང་ཚོགས་ནས་དེ་འབྲེལ་ཐོག་བྱམས་སྐྱོང་གི་རྣམ་པ་མང་བ་ཆེད་འདོན་གནང་སྟེ་ཁོ་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ལས་དོན་དེ་རིགས་སྔོན་ཚུད་ནས་འགོག་ཐབས་གནང་བ་ལས་སྐྱོན་བརྗོད་རིགས་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན Human Rights Network for Tibet and Taiwan ཞེས་བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཐེའི་པའི་གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་ Ko Wen-je ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་དག་ལ་དྲག་གནོན་བཟོད་པར་དཀའ་བ་བྱས་དང་བྱེད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་དག་ལ་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཆེད་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་རང་སྲེག་གི་ཐབས་ལམ་སྤྱོད་པ་ལས་དེ་དར་སྲོལ་ལམ་དཔེ་གསར་གྱི་གནད་དོན་གང་ཡང་མིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གང་ལྟར་ཐེའི་པའི་ས་གནས་གཞུང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་གཞོན་པ་ Tai Yu-wen ཡིས་ད་རེས་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་སྐུ་ཞབས་ Ko Wen-je  ནི་སྨན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་རྣམ་ཀུན་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དག་གི་གནས་བབས་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཁོང་གི་ངོས་ནས་ཚོགས་པ་དེ་དག་གི་ལམ་སྟོན་ལ་དགོངས་བཞེས་དང་ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་གནད་དོན་དེ་འབྲེལ་ངལ་བ་སེལ་བར་ས་གནས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་པ་ཁག་དང་འབྲེལ་བ་འཛུགས་ཐབས་ངེས་པར་དུ་གནང་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ཀོ་ལགས་ཀྱིས་ཐེའི་པའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་དོན་རྐྱེན་ཁྲོད་གྲོངས་པའི་བརྒྱ་ཆ་དེ་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ལོ་སྔོན་མ་དང་འདི་ལོར་གྲངས་འབོར་དེ་ཧ་ཅང་འཕར་བ་དང་། དེའང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་མཐའ་ཟུར་གནས་པའི་གང་ཟག་དང་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་སྤྱོད་མཁན་འབའ་ཞིག་གི་རྐྱེན་པས་ཡིན་སྐོར་བཤད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཁོང་གིས་རང་སྲེག་གི་གནད་དོན་སྐོར་གྱི་བཀའ་མོལ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་རང་ཤི་རྒྱག་སྟངས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དེས་གཞན་ལ་དོ་ཕོག་ཚབས་ཆེན་བཏང་གི་ཡོད་རྐྱེན་གསུངས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དག་སེལ་གནང་འདུག  

བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ཨ་མི་རི་ཀའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Donald Trump མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཨ་རི་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་གཙོས་པའི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་རྣམས་ནས་ཨ་རིའི་དབུས་དང་ས་གནས་། དེ་བཞིན་མངའ་སྡེ་བཅས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་དང་ཨ་རིའི་ས་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཤེས་ཡོན་དང་ཉམས་ཞིབ་ལྟེ་གནས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་རིགས་མ་གནང་བའི་གོང་དུ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་གསར་པ་ཞིག་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་ཡོད་པ་རེད།  ཨ་རི་སྲིད་གཞུང་གི་སྒྲིག་གཞི་གསར་པ་དེ་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་མཚམས་སུ་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ Washington DC ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་པ་ Cui Tiankai ཡིས་ཨ་རིའི་སྒྲིག་གཞི་དེ་ནི་ཝྭི་ཡ་ནའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆིངས་ཡིག་གི་དགོངས་དོན་དང་འགལ་ཟླ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་སྐྱོན་བརྗོད་རིམ་པ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Terry Branstad ལགས་ཀྱིས་ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣའི་ཐོག་བཟོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་གསར་པ་དེ་ནི་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྒྲིག་ཁྲིམས་དེ་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དམ་དྲག་ལམ་ལུགས་འོག་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོར་ཅུང་གུ་ཡུངས་ཐོབ་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཨ་རིའི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣར་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་དག་ལྷོད་དུ་གཏང་རྒྱུར་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Terry Branstad ལགས་ཀྱིས་ད་དུང་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཁོང་བོད་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་ཆོག་མཆན་མ་སྤྲད་པའི་གནས་སྟངས་ཐེངས་གཉིས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་བོད་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་སྤྲད་ཡོད་ཀྱང་བོད་མཚོ་སྔོན་དུ་འབྱོར་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་ས་གནས་ཀྱི་ཇ་ཁང་དང་མི་མང་རྣམས་ལ་སྔོན་ཚུད་ནས་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་གླེང་སློང་བྱ་མི་ཆོག་པའི་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཉེ་ཆར་ཁོང་རྒྱ་ནག་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་ཤེས་ཡོན་དང་ཉམས་ཞིག་ལྟེ་ཁང་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཡང་སྤྲོད་མེད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་རྣམས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་སེང་ཙམ་ཡང་ཞུ་དགོས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་ཨ་རིའི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད་ལས་དོན་ཐོག་ཞུགས་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཀྱང་ཞུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཨ་རི་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོ་ལས་རྒྱ་ནག་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོར་དམ་དྲག་ཆེ་བ་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གྱིས་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Terry Branstad ལགས་ནས་ཨ་རིར་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚ་བ་ Cui Tiankai ཡིས་ Tweeter དྲྭ་གནས་ཐོག་ཨ་རིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་དེ་ནི་ཆེས་མི་འོས་པའི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་ཁོང་ཨ་རི་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་ཡོད་སྟབས་ Tweeter སྤྱོད་ཐུབ་པ་ལས་རྒྱ་ནག་ནང་གཞུང་གིས་དམ་དྲམ་རྐྱེན་པས་ Tweeter གཙོས་པའི་ངོ་དེབ་དང་ Youtube སོགས་བཀག་བསྡོམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ཉེ་དུས་སུ་ཨ་རི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣའི་ཐོག་བཟོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་གསར་པ་དེ་ནི་འདས་པའི་ལོ་དུས་མང་པོའི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་མི་རི་ཀའི་གཞུང་ཚབ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣའི་ལས་དོན་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པར་ཡར་ལན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Terry Branstad ལགས་ཀྱི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་ཨ་རི་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣའི་ཐོག་བཟོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་འདི་ཙམ་མ་ཟད་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རི་ནང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བདག་དབང་འོག་ཡོད་པའི་ལྟེ་གནས་ཁག་དང་། ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསར་ཁང་བཅས་པ་སྲིད་གཞུང་གི་གསང་བའི་ལས་དོན་མི་སྣའི་ཁོངས་སུ་བཅུག་རྒྱུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་པ་ཞིག་ཀྱང་གཏན་འབེབས་གནང་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་ཨ་རི་ཙམ་མ་ཟད་སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་ལ་ Australia སྲིད་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གསང་བའི་ལས་གཞི་རྣམས་ཡུལ་དེར་དར་ཁྱབ་མི་ཡོང་བའི་སླད་དུ་ Australia ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མི་སྣ་དང་ཚོང་གི་ལྟེ་གནས་ཁག་ཐོ་འགོད་དང་དེབ་སྐྱེལ་བྱེད་དགོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་གསར་བཟོ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

League of Legends ཞེས་དྲྭ་ཐོག་གི་རྩེད་འགྲན་ཞིག་གི་ནང་རྩེད་འགྲན་པ་ཚོས་གླེང་མོལ་བྱེད་སྐབས་ཡུ་གུར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་བཀག་བསྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག BBC གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ League of Legends ཞེས་ཧ་ཅང་གྲགས་ཆེ་བའི་དྲྭ་ཐོག་གི་རྩེད་འགྲན་ནང་ཡུ་གུར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་བཀག་བསྡོམ་བྱེད་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ། མཉེན་ཆས་བཀོལ་སྤྱོད་གནང་མཁན་ཁག་གཅིག་གིས་དེར་ཞུ་གཏུགས་བྱས་ཀྱང་རྩེད་འགྲན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་ནང་དུ་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུར་བཀག་བསྡོམ་གནང་ངེས་ཡིན་པ་གསལ་ཡོད་སྟབས་མཉེན་ཆས་དེ་བཟོ་མཁན་ riot games ཚོང་ལས་ཁང་ནས་ཐོག་མའི་འཆར་རྩེད་འགྲན་པ་ཚོའི་ཞུ་གཏུགས་དེ་དག་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཞུ་གཏུག་དེ་དག་མཉེན་ཆས་དེ་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་འདུག འོན་ཀྱང་མཉེན་ཆས་བཀོལ་སྤྱོད་གནང་མཁན་ཚོས་རྗེས་སུ་ Reddit  ཞེས་པའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་ཡང་བསྐྱར་བཀོད་རྗེས་ Riot Games ཚོང་ལས་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ Ryan Rigney ལགས་ཀྱིས་ twitter བརྒྱུད་གནས་ཚུལ་དེར་ངོས་ལེན་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་དྲྭ་ཐོག་གི་རྩེད་འགྲན་ནང་དུ་མི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་མིང་བཀག་བསྡོམ་བྱས་པ་དེ་ནི་བྱབ་ཆུང་གི་ལས་ཀ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཚོང་ལས་ཁང་གི་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེར་ཞིབ་གཅོད་དང་ཁ་སྐོང་ཇི་དགོས་ཞུ་ངེས་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་ནང་དྲྭ་ཐོག་གྱི་རྩེད་འགྲན་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་སྐབས་བོད་རང་བཙན་དང་ཐེ་ཝན། གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་དོན་རྐྱེན། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་སོགས་ཐ་སྙད་མང་དག་ཅིག་ལ་དམ་དྲག་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན་ཀྱང་། དེང་སྐབས་ Tencent ལྟ་བུ་དྲྭ་ཐོག་གི་རྩེད་འགྲན་བཟོ་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་ལས་ཁང་ཆེ་གྲས་དེའི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་ཤུགས་དེ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་ཙམ་མ་ཟད་རང་དབང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་ལའང་ཁྱབ་བརྡལ་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ལམ་ NBA ཞེས་ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཡོངས་སིལ་སྦོལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡིན་པའི་ houston rockets  རུ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Morey ལགས་ཀྱིས་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་ལས་འགུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་བཀའ་མོལ་གནང་རྗེས་རྒྱ་ནག་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་དང་ Tencent ཚོང་ལས་ཁང་ནས་ NBA སིས་སྦོལ་རྩེད་འགྲན་རྒྱ་ནག་ནང་ཐད་ཀར་རྒྱང་སྲིང་གནང་བར་བཀག་བསྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བི་བི་སི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་གིས་ཐེངས་འདིའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ Tencent ཚོང་ལས་ཁང་དང་དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Riot Games ཚོང་ལས་ཁང་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་ཞུས་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར་ཚོང་ལས་ཁང་དེ་དག་ནས་འགྲེལ་བརྗོད་གང་ཡང་གནང་མི་འདུག

NBA ཞེས་བྱང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཡོངས་སིལ་སྦོལ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ Houston Rockets རུ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Daryl Morey ལགས་ཀྱིས་ Twitter ཐོག་ཧོང་ཀོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་པའི་བརྗོད་ཚིག་ཞིག་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་འདས་པའི་གཟའ་སྐོར་གསུམ་ལྷག་གི་གོང་ནས་ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཡོངས་སིལ་སྦོལ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་ཁག་གཅིག་དབར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཚོང་འབྲེལ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གླེང་སློང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྱི་དགོང་མོ་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་གི་སིལ་སྤོལ་རུ་ཁག་ Brooklyn Nets དང་ཁེ་ན་ཌའི་ Toronto Raptors རུ་ཁག་གཉིས་དབར་རྩེད་འགྲན་གནང་སྐབས་བོད་མི་དང་ཧོང་ཀོང་བ། དེ་བཞིན་བོད་དང་ཧོག་ཀོང་གི་རང་དབང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་བཅས་ནས་བོད་རང་བཙན་དང་ཧོང་ཀོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་སྟོད་གོས་དང་རྒྱལ་དར་སོགས་འཆར་ཏེ་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག ཐེངས་འདིའི་རྩེད་འགྲན་དེ་ནི་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་གི་སིལ་པོལ་རུ་ཁག་ Brooklyn Nets རྒྱ་ནག་ནང་རྩེད་འགྲན་སྐོར་སྐྱོད་ཟིན་ཏེ་ཨ་རི་ནང་གི་རྩེད་འགྲན་གནང་བ་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ནས་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བསྣམས་པ་དང་ལུས་ལ་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཡོངས་སིལ་སྤོལ་མཐུན་ཚོགས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཧོང་ཀོང་མི་མང་གི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་སོགས་འཁོད་པའི་སྟོད་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་ཏེ་སྐད་འབོད་གནང་འདུག ལས་འགུལ་བ་ཁག་གཅིག་ནས་ Brooklyn Nets རུ་ཁག་གི་སྦྱིན་བདག་ Joe Tsai དང་ LA Lakers རུ་ཁག་གི་རྩེད་འགྲན་པ་ LeBron James གཉིས་ནས་དེ་སྔ་ Houston Rockets རུ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Daryl Morey ལགས་ཀྱིས་ཧོང་ཀོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་པའི་བརྗོད་ཚིག་སྤེལ་སྐབས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་གཞུང་མེད་པའི་ Joe Tsai དང་ LeBron James ཞེས་འཁོད་པའི་ཕྲེད་དར་ནག་པོ་འཕྱར་ཏེ་ངོ་རྒོལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཙམ་མ་ཟད་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Nathan Law ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ལས་འགུལ་བ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སུམ་བཅུ་ལྷག་གིས་ཧོང་ཀོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་པའི་སྟོད་གོས་ནག་པོ་གྱོན་ཏེ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་དང་ཧོང་ཀོང་བའི་ལས་འགུལ་ཁྲོད་ཤར་ཏུར་ཀིས་ཐན་གྱི་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེའི་མི་རིགས་ཁག་གཅིག་ནས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་མ་ཟད་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཉེན་རྟོག་པས་རྩེད་འགྲན་གནང་ཡུལ་ནས་སྐད་འབོད་གནང་རྐྱེན་ཕྱིར་འབུད་བཏང་འདུག གཞི་རྩའི་སྐབས་དེའི་ལས་འགུལ་དང་འབྲེལ་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ལས་འགུལ་ནང་དངོས་སུ་ཞུགས་མཁན་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནས་ རྒྱ་གཞུང་གི་དྲགསཔོའི་སྲིད་བྱུས་འོག་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་ཧོང་ཀོང་དང་བོད། དེ་བཞིན་ཤིན་ཅང་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐོབ་ཐང་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་ཚོགས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས་ཏེ་ཉེ་དུས་སུ་ Houston Rockets སིལ་སྤོལ་རུ་ཁག་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ནས་ཧོང་ཀོང་མི་མང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དེ་ནི་འགྲིག་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེར་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཡོངས་སིལ་སྤོལ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཏེ་རྩེད་འགྲན་པ་ LeBron James དང་ Brooklyn Nets རུ་ཁག་གི་སྦྱིན་བདག་ Joe Tsai གཉིས་ཀྱིས་མི་མང་གི་རང་དབང་ལས་ཚོང་དང་སྒེར་གྱི་ཁེ་བཟང་གལ་འགངས་ཆེ་བར་ངོས་འཛིན་པ་དེར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་། ཧོང་ཀོང་དང་ཐེ་ཝན་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོས་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་རང་དབང་ལ་རྡོག་རོལ་ཚད་མེད་གཏོང་རྒྱུའི་སླད་དུ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་རོགས་འདེགས་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས ༡༧ ཉིན་ཨ་རི་New York ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་གི་ལྟེ་གནས་མཐོ་ཤོས་ཏེ་ Apple’s Grand Central Station store ཞེས་པའི་མདུན་དུ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་གཙོས་ཡུ་གུར་དང་། ཧོང་ཀོང་། ཐེ་ཝན་བཅས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་མི་སྣ་དང་ལས་འགུལ་བ་ཁག་ཅིག་འདུ་འཛོམས་གནང་ནས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་གཙོ་འཛིན་ Tim Cook ལགས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཧོང་ཀོང་། ཤིང་ཅང་དང་ཐེ་ཝན་བཅས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོས་རང་དབང་ཁག་ལ་རྡོག་རོལ་ཚད་མེད་གཏོང་བཞིན་པ་ལ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ངོས་ནས་རོགས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་མ་ཟད། གོང་སྨྲོས་ཡུལ་ལུང་དེ་དག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སོ་ཉུལ་བྱ་རྒྱུའི་སླད་དུ་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་བྱ་རྒྱུ་ཆེ་རུ་སོང་བ་དེ་དག་རྐྱེན་གྱིས་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་རང་དབང་དང་། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་སོགས་ལ་རྡོག་རོལ་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རོགས་འདེགས་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་བྱ་རྒྱུ་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་བའི་ཕྱག་ལ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་མཚོན་རྟགས་བཀོད་པའི་སྦྱར་ཡིག་བསྣམས་ཏེ་མཚོན་རྟགས་དེའི་ནང་དུ་ཡི་གེ་དམར་པོ་དང་ནག་པོ་བྲིས་ཏེ།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རང་དབང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་བརྟེན་ཚོང་ལས་ཁང་ནས་རོགས་འདེགས་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ཚོང་ལས་ཁང་དེ་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་ལངས་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་མི་མང་ལ་རོགས་འདེགས་ཞུ་དགོས་པ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རོགས་འདེགས་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་སོགས་ཡིག་ངག་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ངོ་རྒོལ་དང་། དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་ཇི་ལྟར་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་མིན་འཁོད་པའི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག སྐབས་དེར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷ་སྒྲོན་བཀྲས་མཐོང་ལགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་ཚོང་གི་བྱ་བཞག་ལས་གཞན་པའི་གཞན་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་ཕྱིར་མངོན་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་། བོད་གཙོས་ཤིང་ཅང་དང་རྒྱ་ནག   ཧོང་ཀོང་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་བྱ་རྒྱུར་ཆེས་དམ་དྲག་དང་།  མང་ཚོགས་ནས་སྤྱོད་བཞིན་པའི་མཉེན་ཆས་མང་དག་ཅིག་ལ་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རམ་འདེགས་བྱས་ཏེ་བཀག་འགོག་བྱས་པ་ནི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། རང་དབང་གི་གནས་ཚུལ་མཁོ་གཏོང་དང་མཁོ་སྒྲུབ་བྱ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། མཉེན་ཆས་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་དང་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ་རྣམས་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་བཟོ་དགོས་ཞེས་བརྗོད་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ལས་འགུལ་དང་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་བསོད་ནམས་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་བྱས་ནས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་། ཧོང་ཀོང་དང་ཐེ་ཝན་བཅས་ལ་མུ་མཐུད་བཙན་གནོན་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཚོང་ཟོག་སྤྱོད་མཁན་ཚོས་དུས་ནམ་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག དེ་བཞིན་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ ༢༠༡༧ ལོར་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་མཉེན་ཆས་ ༡༠༠༠ ཙམ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་མཉེན་ཆས་ཚོང་ལས་ཁང་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་དང་ཡུ་གུར། རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ཚོས་རང་དབང་གི་གནས་ཚུལ་མཁོ་གཏོང་བྱ་རྒྱུར་གདོང་ལེན་ཆེན་པོ་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།  ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་དང་། བོད་རང་བཙན། དེ་བཞིན་ཡུ་གུར་བའི་རང་དབང་དང་དྲུག་བཞི་དོན་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་དོགས་ཟོན་ཆེན་པོ་བྱ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་ HKmap.live ཞེས་པའི་མཉེན་ཆས་ཤིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ཚོར་ཉེན་ཚབ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སོ་ཉུལ་བྱ་རྒྱུའི་མཚོན་པའི་རང་དབང་དང་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་གླེང་སློང་བྱས་པ་ཡིན་ན་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་དང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་མཉེན་ཆས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཐད་ཀར་རྒྱ་གཞུང་ལ་རོགས་འདེགས་བྱས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་གཙོས་གཞན་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་རང་དབང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་ལ་བློ་སྤོབས་སྤྲོད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག    

ལོ་ངོ་ས་ཡ་མང་པོ་ནས་འཚོ་གནས་བྱས་པའི་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཆུ་ཚན་གྱི་སྦྲུལ་ Thermophis baileyi ཞེས་པ་དེ་ད་ཆ་ཚོང་ལས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གསར་རྒྱག་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞིའི་འོག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པས་ཡུལ་ལུང་བྱེ་བྲག་གི་སྲོག་ཆགས་སྦྲུལ་དེ་སྟོང་ཉེན་དུ་གྱུར་བའི་མཚམས་ལ་སླེོབས་ཡོད་པ་རེད་འདུག དེ་ཡང་ཉེ་ལམ་ཨ་མི་རི་ཀའི་ཚན་རིག་གོང་འཕེལ་ཚོགས་པ་ American Association For The Advancement of  Science ཞེས་པའི་དྲ་གནས་ཐོག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན།  བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཆུ་ཚན་ནང་དུ་སྡོད་བཞིན་པའི་སྦྲུལ་ Thermophis baileyi ཞེས་པ་དེ་ས་ངོས་ཀྱི་ཚ་དྲོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྡོད་མཁན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་།    ཉེ་བའི་ལོ་རབས་ནང་སྦྲུལ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་སའི་ཆུ་ཚན་མང་དག་ཅིག་ཚོང་དང་།  རྒྱ་ལམ་གསར་རྒྱག  དེ་བཞིན་གློག་འདོན་ས་ཚུགས་སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྣ་མང་གི་འོག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་སྟབས།  སྦྲུལ་དེ་དག་གི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྟོང་ཉེན་དུ་འགྱུར་བའི་མཚམས་ལ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག གཞི་རྩའི་སྦྲུལ་དེ་བོད་བྱང་ཐང་ཁུལ་དུ་ཁོ་ན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉ་དང་སྦལ་པ།  དེ་བཞིན་ལྕོང་མོ་སོགས་འཚོ་རྟེན་དུ་བརྟེན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་བོད་ནང་ཆུ་ཚན་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་བོད་མི་ནས་ཆུ་ཚན་གྱིས་ནད་ན་ཚ་མང་དག་ཞིག་ལ་ཕན་གྱི་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར།  ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆུ་ཚན་དེ་དག་ཚོང་གི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་བ་མ་ཟད།  དེ་གའི་རང་བྱུང་གི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འཚོ་གཞི་ལ་བར་ཆད་ཆེན་པོ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད།   རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་ས་དྲོད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་བཀོལ་སྤྱོད་སླད་རྒྱ་མིའི་སྒོར་མོ་ཐེར་འབུམ་ ༡༥ ཙམ་གྱི་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འཆར་འོག་ཆུ་ཚན་གྱི་སྦྲུལ་དེ་ཚོ་རྩ་སྟོང་དུ་འགྱུར་རྒྱུར་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ས་དྲོད་ཀྱི་ནུས་པའི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོས་པའི་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་དང་རང་བྱུང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན།  དེ་བཞིན་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་སོགས་ཀྱི་ཐད་འགྲོ་གྲོན་ཧ་ཅང་མང་པོ་བཏང་ཡོད་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་སྤྲོད་བཞིན་པ་དང་།  ཡང་སྒོས་ཉེ་བའི་ལོ་རབས་ནང་བོད་ཀྱི་འཁྱགས་རོམ་མྱུར་པོར་ཞུ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དང་། དེ་བཞིན་ས་ཉིལ་དང་ཆུ་ལོག   གཞན་ཡང་ས་འགུལ་སོགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་བྱུང་གི་ཡོད་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་པ་དང་ཁོར་ཡུག་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་ཁུར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཨ་མི་རི་ཀའི་ཚན་རིག་གོང་འཕེལ་ཚོགས་པས་བོད་ཀྱི་ཆུ་ཚན་གྱི་སྦྲུལ་དེའི་རིགས་རྩ་སྟོང་དུ་མི་འགྱུར་བའི་སླད་ཆུ་ཚན་སྲུང་སྐྱོབ་དང་།  དེ་བཞིན་སྦྲུལ་དེ་འཚོ་གནས་བྱེད་སའི་བྲག་ཕུག་སོགས་གསར་རྒྱག་དགོས་པ་དང་།  དེ་དག་གི་གྲངས་འབོར་འཕེལ་རིམ་སོགས་ལ་དོ་སྣང་གནང་དགོས་པ་བརྗོད་འདུག    

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་ནས་བསླབ་མཐར་སོན་པ་པའི་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་རྣམས་ས་གནས་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གི་ནང་དུ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བར་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩ་འཛིན་དང་འབྲེལ་བའི་ལྟ་སྤྱོད་གསལ་པོ་དང་བརྟན་པོ་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཆེད་བཏོན་བྱས་འདུག ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་ནས་བསླབ་མཐར་སོན་པའི་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྤྱི་ཚོགས་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གི་ནང་དུ་ལས་ཀའི་ས་མིག་༡༠༠༠ གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། བོད་རིགས་སློབ་མ་ཚོས་ལས་ཀའི་ཚུད་རྒྱུགས་ཀྱི་ནང་དུ་མཉམ་ཞུགས་མ་གནང་གོང་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལངས་ཕྱོགས་ཁ་གསལ་དང་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད་ཁ་བྲལ་བར་ངོ་རྒོལ་དང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་མཚན་སྨད་ཞུ་པ་སོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཆེད་བཏོན་བྱས་ཡོད་པ་བཀོད་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ལས་ཀའི་མ་སིག་གསལ་བསྒྲགས་ནང་གསལ་ཆ་རྐྱེན་ཁག་ནི་རྒྱ་ནག་སྤྱིའི་ལས་ཀའི་ས་མིག་གི་ཆ་རྐྱེན་ལས་ཆེས་དམ་དྲག་ཆེ་བ་ཡོད་པ་དང་དེ་ནི་དཔུང་ཤུགས་ཀྱི་ལམ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་ཡོད་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་དུ་བཅུག་པའི་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནང་གི་ལས་ཀའི་ས་མིག་དང་འབྲེལ་བའི་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང་གསལ་བར་བོད་རིགས་ཚོ་ལས་ཀའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་མ་གནང་གོང་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་གཅོད་དང་ཤེས་ཚད་ཞིབ་གཅོད། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པས་ཞིབ་གཅོད་སོགས་ལ་ཆས་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། People’s Social Welfare Department ཞེས་མི་མང་བདེ་འཇགས་ཚན་པས་ཞིབ་གཅོད་ཟིན་པའི་འགེང་ཤོག་གི་སྟེང་དུ་ཐམ་ཀ་བཀོད་པ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་གི་ལྟ་སྤྱོད་ལ་གུས་བརྩི་མེད་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་འཆལ་གཏམ་རིགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པ་སོགས་མངོན་གསལ་བྱུང་ཚེ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་རག་ཐབས་མེད་སྐོར་ཁ་གསལ་ཀོད་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Matteo Mecacci ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་དགོས་ཟེར་བ་དང་ལས་ཀའི་ཆེད་དུ་ཞིབ་གཅོད་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དགོས་པ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ལ་དབྱེ་འབྱེད་དང་། མཐོང་ཆུང་། དེ་བཞིན་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཆོས་དད་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་མིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འགོག་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་མཁྲེགས་ཏུ་གཏང་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ལས་ཀའི་ས་མིག་གི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བའི་ནང་ཁྱོན་ས་མིག་ ༡༠༠༠ ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་ནས་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ས་མིག་ ༦༠༠ ས་གནས་རིམ་པའི་ཚན་པ་ཁག་གི་ནང་ས་མིག་ ༢༥༠ དེ་བཞིན་རྫོང་རིམ་པའི་ཚན་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ས་མིག་ ༡༥༠ བཅས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་མདོ་སྨད་མཚོ་སྔོན་ནས་ཡིན་པ་པར་ལེན་པ་ Yongqing Bao ལགས་ཀྱིས་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའི་ས་མཚམས་སུ་ཆགས་པའི་མདོ་ལ་རིང་མོ་རི་བརྒྱུད་ནས་ལེན་པའི་ཝ་མོས་སྡེར་ཤད་ཀྱིས་འཕྱི་བ་ཁ་གདངས་མིག་བགྲད་བྱས་པའི་སྐད་ཅིག་ཞེས་པའི་འདྲ་པར་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འདྲ་པར་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ་འདུག དབྱིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Natural History Museum ཞེས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་འདི་ལོའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འདྲ་པར་འགྲན་བསྡུར་ཐེངས་ ༥༥ ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠༠ ལྷག་ཙམ་ནས་འཛུལ་ཞུགས་པ་ ༤༨༠༠༠ ལྷག་བྱུང་བའི་ཁོངས་སུ་འདི་ལོའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འདྲ་པར་རྩེ་ཕུད་དེ་མཚོ་སྔོན་ནས་ཡིན་པ་པར་ལེན་པ་ Yongqing Bao ལགས་ཀྱིས་ལེན་པའི་ཝ་མོས་སྡེར་ཤད་ཀྱིས་འཕྱི་བ་ཁ་གདངས་མིག་བགྲད་བྱས་པའི་ཆེས་མཐོང་དཀའ་བའི་རྣམ་པ་མཚོན་པའི་འདྲ་པར་ལ་བྱ་དགའ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད། འདྲ་པར་དེའི་ཐོག་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་ Michael Dixon ལགས་ཀྱིས་འདྲ་པར་དེས་འཚོ་བའི་ཆེད་གདོང་ལེན་གྱིས་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཞིག་བསྟན་པ་དང་འདྲ་པར་ལེན་ས་བོད་ས་ཁུལ་མཚོན་པ་ཡིན་ན་འཛམ་བུ་གླིང་གི་ལྷོ་སྣེ་གསུམ་པར་འབོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ད་ཆ་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་རྐྱེན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་ཆེས་ཉེན་ཁར་ལྷུང་ཡོད་སྟབས་དེར་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་དག་ལའང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པས་འདྲ་པར་དེ་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཁག་གཅིག་དྲན་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་འདྲ་པར་རྩེ་ཕུད་གདམས་མཁན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཡིན་པའི་སྐུ་ཞབས་ Roz Kidman Cox ལགས་ཀྱིས་འདྲ་པར་དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཞིག་དང་སྤྱིར་བོད་མཐོ་སྒང་གི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཁོར་ཡུག་སོགས་ཀྱི་འདྲ་པར་ནི་མཐོང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་དཀོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་སྒོས་དེའི་ཁོངས་མཐོ་སྒང་གི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ལ་ཆེས་གལ་གནད་གྱུར་བའི་སྲོག་ཆགས་གཉིས་ཀྱི་མཐོང་དཀོན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་འདྲ་པར་ལེན་ཐུབ་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སྤྱིར་དུས་རྒྱུན་ཝ་མོས་རི་བོང་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་ Pika ཞེས་པར་བརྟེན་གྱི་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་འཕྱི་བ་བཟའ་ཡི་མེད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་ཝ་མོ་དེ་བོད་མཐོ་སྒང་གཙོས་ལ་དྭགས་དང་བལ་ཡུལ། འབྲུག་ཁུལ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་མཐོང་དཀའ་བའི་སྲོག་ཆགས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། དེ་དག་སྐོར་ཚན་རིག་དང་འབྲེལ་ཤེས་རྟོགས་བྱ་དགོས་པ་རྟོགས་རྒྱུ་ཞན་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་ཝ་མོའི་འཚོ་རྟེན་ Pika ཞེས་པ་དེ་སྟོང་ཉེའི་རི་དྭགས་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  Pika སྟོང་ཉེའི་མཚམས་སུ་ཝ་མོ་ཡང་སྟོང་རྒྱུའི་ཉེན་ཁའི་མཚམས་ལ་བསླེབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུང་མཁན་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་ད་རེས་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་བྱ་དགའ་དེ་ཆུའི་འོག་གི་སྲོག་ཆགས་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སོགས་རང་བྱུང་ཁམས་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིམ་པ་འདྲ་མིན་མཚོན་པའི་སྡེ་ཚན་ ༡༩ ནས་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཞིག་དང་། Yongqing Bao ལགས་ཀྱིས་ལེན་པའི་འདྲ་པར་དེ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ནང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འདྲ་པར་ ༩༨ ལྷག་དང་མཉམ་དུ་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་རེད་འདུག རྩ་བའི་ Yongqing Bao ལགས་མཚོ་སྔོན་དུ་སྐྱེས་པ་དང་དུས་རྒྱུན་དུ་རང་ཉིད་སྐྱེས་སའི་ཁུལ་གྱི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་ད་ཆ་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའི་ས་མཚམས་སུ་ཆགས་པའི་མདོ་ལ་རིང་མོའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། མཚོ་སྔོན་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་པར་ལེན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་ཀྱང་རེད་འདུག ཁོང་གི་པར་ལེན་གྱི་ལས་དོན་མང་དག་ཅིག་ཚགས་ཤོག་དང་བརྙན་དེབ་སོགས་ནང་ཐོན་ཡོད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲན་བསྡུར་ཁོངས་སུ་ཡང་གཟེངས་རྟགས་དང་བྱ་དགའ་ཐོབ་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ནས་ལོ་མང་རིང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སོགས་ཀྱི་པར་ལེན་ཁྲོད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ད་དུང་ལས་དོན་གནང་རྒྱུ་མང་པོ་ཞིག་ལྷག་ཡོད་པ་ཚོར་བ་མ་ཟད་སྒོས་རང་ཉིད་པར་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་པར་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ལ་བདག་མེད་སེམས་ཅན་དང་མི་ནི་མེད་ཐབས་མེད་པའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་བསྟན་རྒྱུའི་ལས་འགན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་གནང་གི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག