རྒྱལ་སྤྱི།

ཁ་སང་སྔ་དྲོར་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་བོད་ནང་གི་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ཞེས་པའི་དོན་ཚན་བཅུ་ཅན་གྱི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་འདུག་པ་དང་། སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་མུན་ནག་གི་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་རྩ་མེད་བཏང་སྟེ་སྤྱི་ཚོགས་གསར་པའི་ལམ་ལུགས་སྤེལ་ཡོད་པར་བསྒྲགས་ཏེ།  རྒྱ་ནག་གི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མི་བོད་དུ་སླེབས་པ་ནས་བཟུང་།  བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ནས་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་འོག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བར་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་ལོག་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དོན་ཐོག་བཏོན་པའི་ཐེངས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་སྙན་ཐོ།  བོད་ནང་གི་མང་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུ་ཞེས་པ་དེར་དགག་ལན་ནན་པོ་བསྐྱོན་ཏེ།   སྙན་ཐོ་དེ་འདྲ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དོན་ནི།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་ལ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཡིད་སེམས་འགུག་མ་ཐུབ་པའི་མཚོན་རྟགས་དེ་ཕྱིར་མངོན་པ་ཙམ་རེད་ཅེས་དགག་གཞག་བྱས་འདུག དགག་གཞག་དེའི་ནང་དུ།  རྒྱ་ནག་གིས་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་དེ་བྲན་གཡོག་བཅིངས་གྲོལ་ཉིན་མོ་དང་སྟབས་བསྟུན་ནས་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཡོད་ནའང་།  ༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་། ད་དུང་ངོ་བོ་སོགས་མཚོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་དངོས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྟེན།   རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་ནང་དུ་ཡིད་ཆེས་བྲལ་བའི་དྲིལ་བསྒྲགས་རྫུན་མ་ཁོ་ན་བྱས་ཡོད་པ་ཙམ་ལས།  བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དུས་དེ་རིང་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཏུ་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་སྟངས་འོག་ཏུ་ལྷག་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་མི་དག་བོད་ནང་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ནའང་།   རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་ཡིག་ཆ་དེ་ནང་དུ།  བོད་ནང་གི་བོད་མི་དག་གི་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཏེ། གལ་ཏེ། བོད་ནང་གི་བོད་མི་དག་གི་འཚོ་བ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ངང་གནས་ཡོད་ན།   རྒྱ་ནག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་རང་དབང་ལྡན་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་གསར་འགོད་པ།  དེ་བཞིན་གཞུང་ཚབ་པ་སོགས་བོད་ནང་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་དྲི་བ་བཏང་སྟེ། པེ་ཅིན་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་དག་ལ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཕན་རླབས་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན།   བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་འགྲོ་འདུག་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་གུ་ཡངས་བྱོས་དང་།  དེ་ནས་བོད་མི་དག་གིས་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཕྱི་ལ་བརྗོད་ཡོང་གི་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག གཞན་ཡང་ལན་འདེབས་དེའི་ནང་དུ།    རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཅིངས་གྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུ་འཁོར་ཡོད་པའི་འུར་སྒྲོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང་།  དོན་དངོས་སུ་བོད་མི་དག་གིས་ལོ་ངོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་ནས་དཀའ་སྡུག་དུ་མ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད།  ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་རང་དབང་དང་ཆེ་མཐོང་སོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་གསལ་འདོན་གྱིས།   རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་དེ་རྙོག་གླེང་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ལྟར།  སྔར་ལོའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་གཞི།    བོད་ནང་དུ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་འགྲོ་སྐྱོད་ཀྱི་རང་དབང་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཐ་ཚིག་བསྒྲགས་འདུག གཞན་ཡང་དགག་ལན་དེའི་ནང་དུ།  རྒྱ་ནག་གི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པའི་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་དུ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་བྱས་ཉེས་ལ་བསྙད་འདོགས་ཀྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་མང་པོ་ཞིག་བྱས་ཡོད་པ་ལས།   འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་གི་ནང་དུ།  བོད་ནང་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་ང་གྲངས་ཤིག་བྱུང་ཡོད་པ་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཡང་བཀོད་མེད་པར་དོགས་འདྲི་བྱས་འདུག དགག་ལན་དེའི་མཇུག་སྡོམ་དུ།  ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་ཁོ་ན་དེ་ཡིན་པར་གསལ་འདོན་གྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་གསལ་བོར་ཤེས་ཡོད་པ་ཞིག་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས།   བོད་ནང་དུ་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་བརླིང་བསྐྲུན་ཐབས་ནི་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་ཚབ་དང་མཉམ་དུ་མ་འོངས་བའི་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཞི་མོལ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ནའང་།  རྒྱ་ནག་ལ་ཆབ་སྲིད་རང་བཞིན་གྱི་ཐོག་ནས་ལམ་ཁ་དེར་འཇུག་རྒྱུའི་སྙིང་སྟོབས་མེད་པར་བརྟེན།  རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་སྙན་ཐོ་སོགས་ཆེད་སྤེལ་གྱིས་འགྲེལ་ལོག་ཁོ་ན་རྒྱག་བཞིན་དེས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་གཅིག་ཀྱང་མཚོན་མི་ཐུབ་ཅེས་སྡོམ་ཚིག་བཀོད་འདུག        

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱིས་སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་བོད་ནང་དུ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དང་མང་ཚོགས་རྣམས་རང་དབང་ཐོག་ཨ་རིའི་ནང་འགྲུལ་སྐྱོད་བྱེད་ཆོག་པ་ལྟར་ཨ་རིའི་མི་སེར་དག་ཀྱང་བོད་དུ་རང་དབང་ངང་འགྲུལ་སྐྱོད་གནང་འཇུག་དགོས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་དོན་བཞིན་ཁ་སང་ཨ་རིས་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་ཕྱག་བསྟར་དོ་ནན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་འདོན་གནང་འདུག ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁ་སང་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རིའི་གཞུང་དོན་གྱི་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ། མི་མང་དཀྱུས་མ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་བོད་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་ཚགས་ཚུད་པོའི་ཐོག་ནས་འཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པ་དཔེ་མཚོན་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་ནས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་གནས་ཚུལ་དེ་དག་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ངང་ནས་ངོས་ལེན་གནང་ཐབས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུགདེ་བཞིན་སྔ་ལོར་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དགུས་བོད་དུ་ཕེབས་རྒྱུའི་མཐོང་མཆན་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་ལས་མི་བཞི་མ་གཏོགས་མཐོང་མཆན་རག་མེད་པ་དང་། མི་དགུ་ལས་གཅིག་ནི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Terry Branstad ལགས་ཡིན་པ་གསལ་འདོན་གནང་འདུག བོད་ནང་འགྲོ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་མཐོང་མཆན་ཐོབ་མཁན་ཚོ་ལའང་ཆེད་དུ་ལམ་ཁྲིད་པ་བསྐོ་གཞག་གིས་ལྟ་རྟོག་ནན་པོ་བྱས་པ་མ་ཟད། ས་གནས་ཀྱི་བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་མཇལ་འཕྲད་དང་གླེང་མོལ་གནང་ཆོག་གི་མེད་ཚུལ་གསལ་འདོན་གནང་ཡོད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱ་ནག་ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སྔ་ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་ཕྱི་རྒྱལ་གསར་འགོད་པའི་རུ་ཁག་ཐེངས་གཅིག་མ་གཏོགས་བཏང་མེད་པ་དང་། དེའི་ཁོངས་སུ་ཨ་རིའི་གསར་འགོད་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་ཨ་རིའི་གསར་འགོད་པ་གཞན་སུ་ལའང་བོད་དུ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲད་མེད་སྐོར་གསལ་འདོན་བྱས་འདུག དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་སྟངས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་དུ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་ཕྱག་བསྟར་དོ་ནན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བརྡ་ལན་གནང་འདུག ཐེངས་འདིའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་དེ་ནི་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་ནང་དུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲོ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་གཞི་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དེའི་མཇུག་འབྲས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་གཞི་དེའི་ནང་གསལ་བའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་ཙམ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོ་མཇུག་བར་དུ་ཨ་རིའི་མི་སེར་བོད་ནང་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཚོའི་མིང་གཞུང་ཞིག་ཀྱང་འདོན་སྤེལ་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།ཨ་རིའི་རྒྱལ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Matteo Mecacci ལགས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་བོད་ནང་དུ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་དེ་ནི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་ཕྱག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བའི་མངོན་རྟགས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་དང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་གི་ཚོང་ལས་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནད་དོན་ཙམ་མིན་པར་བོད་དུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲོ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་གནད་འགག་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་དོན་གནད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་བྱུང་ཡོད་པ་བརྗོད་དེ། ཁྲིམས་གཞི་དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་དག་ཨ་རིར་ཡོང་རྒྱུ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དེ་ཁེར་རྐྱང་གི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་མི་མང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ད་ནས་བཟུང་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ངང་ནས་ནམ་ཡང་ངོས་ལེན་གནང་མི་སྲིད་ཅེས་རྒྱ་ནག་ལ་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག  

འཇར་མ་ནིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དུ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། གང་མགྱོགས་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་ལམ་འགོ་འཛུགས་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག  དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་སྟབས་བསྟུན་འཇར་མ་ནིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་དང་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་རོགས་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་འདོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ངོ་བོ་། ཆོས་ལུགས་བཅས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པར་བསྒྲགས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མིའི་ཞི་རྒོལ་ལ་མ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་འཕྲོག་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁནབོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། འཇར་མ་ནིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དམ་དྲག་འོག་གི་བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དྲག་གནོན་ཤུགས་འཕྲལ་མར་མཇུག་སྒྲིལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག ཁ་སང་ཡོངས་བསྒྲགས་ཐོག་ནས་སྤེལ་བའི་སྤྱི་བསྒྲགས་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་བཙན་ཤུགས་ཀྱིས་བོད་ནང་དུ་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མིའི་ཡང་དག་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཞི་བདེའི་ལམ་བུ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་བྱས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་བའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་ནི་འབྱུང་འགྱུར་རྙོག་གླེང་གཡོལ་ཐབས་ཀྱི་ལམ་གཅིག་པོ་དེ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག འཇར་མ་ནི་གཞུང་འཛིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དང་དེ་མིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་མང་པོས་བོད་མིའི་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོས་འཛིན་ཡོད་པར་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། འཇར་མ་ནིའི་གསལ་བསྒྲགས་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཁུལ་དེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Kai Müller ལགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་དུས་རྒྱུན་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསལ་བཤད་གནང་སྟེ་བོད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། བོད་མིའི་འཚེ་བ་མེད་པའི་ངོ་རྒོལ་དང་ཞི་བདེ་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་མངོན་འདོད་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་གསུངས་ཡོད།

རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཨི་ཊ་ལི་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་གྲུབ་རྗེས་ཕ་རན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཁ་སང་འབྱོར་ཡོད་པ་དང་བསྟུན། ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་རྐང་འགན་བཞེས་ཐོག་ས་གནས་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་དང་། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། དེ་བཞིན་ཡུ་གུར་བ། ཝེ་ཏི་ནམ་བཅས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ཚོས་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་ཁོ་པར་སྣེ་ལེན་ཞུས་འདུག སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་རྒྱལ་ས་པེ་རིས་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Trocadero ཐང་ཆེན་དུ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་བོད་མི་ལས་འགུལ་བ་ཚོས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་འགོ་ཁྲིད་འོག་བོད་ནང་དུ་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་རྒོལ་གནང་བ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་དང་བོད་མི་དམར་གསོད་བཏང་དང་གཏོང་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་མཚོན་པའི་གཏམ་བརྗོད་ཀྱི་ལམ་ནས་གསལ་བཏོན་བྱས་འདུགརྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་བྱས་པའི་དམིགས་དོན་གཙོ་བོ་གཅིག་ནི་ཞི་ཡི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གོ་ལའི་ཚོང་དོན་གྱི་ལས་གཞི་ཐོག་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ངོས་ལེན་དང་གན་རྒྱ་འཇོག་ཐོབ་ཕྱིར་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་ལས་འཆར་དེའི་ཐོག་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཨི་ཊ་ལིས་ལས་འཆར་དེའི་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་གན་རྒྱ་བཞག་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ། ཕ་རན་སི། འཇར་མན། ཨི་ཊ་ལི། ཉི་ཧོང་། དེ་བཞིན་དབྱིན་ཡུལ་བཅས་ G7 ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁོངས་ནས་ཆེས་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།ད་རེས་ཀྱི་གནད་དོན་འདིས་ཨ་རི་དང་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནས་ཨེ་ཤ་ཡའི་དཔལ་འབྱོར་དབང་སྒྱུར་གྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུར་དངངས་སྐྲག་གི་མེ་ཚག་ཞིག་སྤར་ཡོད་པ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གསལ་འདུགའདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་གནད་དོན་འདིའི་ཐོག་སུད་སི་བཅར་བཞུགས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ཟུར་པ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་སུ་གཟིགས་ཚུལ་ཇི་བྱུང་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ད་ལྟའི་ཆར་ཡོ་རོབ་ནང་དེ་སྔ་དང་མི་འདྲ་བར་རྒྱ་ནག་ལ་ལྟ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཆེས་འགྱུར་ཡོད་སྟབས་ཨི་ཊ་ལི་དང་ལྷན་བཞག་པའི་གན་རྒྱ་འདིས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།སྤྱིར་ད་རེས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ཕ་རན་སིའི་སྲིད་འཛིན་ Emmanuel Macron ལགས་གཉིས་དབར་མཇལ་མོལ་གནང་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་ཕ་རན་སི་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ། མདོ་སྨད་དང་དབུ་གཙང་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བཅས་ཚོགས་པ་དྲུག་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ཕ་རན་སིའི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་ལ་ཐེངས་འདིའི་མཇལ་མོལ་སྐབས་སུ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ལྷན་དུ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཕུལ་བ་འདུག་པ་མ་ཟད། ཁ་སང་བོད་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་མཉམ་སྦྲེལ་གྱིས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ནང་ཕ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ Jacqueline Eustache Brinio ལགས་ཀྱིས་གཙོས་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཡུ་གུར་དང་ཝེ་ཏི་ནམ་སོགས་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་ནས་ཁོ་པར་ངོ་རྒོལ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་མིའི་ལས་འགུལ་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྤེལ་བ་དང་བོད་མི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་ལག་ཏུ་བསྣམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་བསྔོ་སྨོན་གསུང་དོན། བོད་ནི་དེ་སྔ་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་དབུ་མའི་ལམ་ནི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཕན་གྱི་མཐའ་མའི་ཐབས་ལམ་ཡིན། བོད་ལ་རང་དབང་དགོས། བོད་མིར་ཐོབ་ཐང་དགོས། བོད་ཡོངས་ལ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་རང་སྐྱོང་ཚད་ལྡན་ཞིག་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་སྒྲོག་པའི་ཐོག་ནས་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་དང་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ད་རེས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཕ་རན་སི་ནང་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ནས་ ༢༦ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་ཕྱོགས་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཕ་རན་སིའི་རྒྱལ་ས་པེ་རིས་ལ་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ཕ་རན་སིའི་སྲིད་འཛིན་གཉིས་དབར་གཞུང་འབྲེལ་ངོ་ཐུག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ད་རེས་ཕ་རན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་ལས་འཆར་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་འདུག་ཀྱང་། གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ཕ་རན་སི་ནས་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ཚོང་དོན་མ་འཇོག་གི་འབྲེལ་མོལ་ཙམ་ལས་གནད་དོན་གཞན་ཐོག་གན་རྒྱ་འཇོག་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་མེད་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་ EmmanuelMacron མཆོག་གིས་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གོ་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་གྱི་དམིགས་འདུན་ལ་གདོང་ལེན་གྱི་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་དགོས་གལ་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག

འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་གིས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཁུང་རྩི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་ཁྱབ་སྤེལ་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་རང་དབང་ཉམ་དམས་སུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་དང་སྦྲགས། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐོ་སློབ་དང་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་སོགས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་སྒྲིག་ཡིག་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ཅན་ཞིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་དགོས་བའི་འབོད་བརྡ་བཏང་འདུག ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ནས་སྒྲིག་ཡིག་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ཅན་དེ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་ལྟ་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ལྕམ་ Sophie Richardson ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང་མཐོ་སློབ་སློབ་ཁག་དང་གཙུག་ལག་སློབ་སློབ་ཆེན་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སུན་གཙེར་དང་ཞིབ་བཤེར་གྱི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་རང་དབང་ལ་ཞིབ་བཤེར་གནང་བཞིན་པ་དེ་བཀག་འགོག་གནང་དགོས་བའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག  རྩ་བའི་ཕྱི་ལོག་གི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་དག་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་བཀག་འགོག་གི་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཡིག་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༨ བར་ཨོ་གླིང་དང་ཨ་རི། དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ། ཕ་རན་སི་བཅས་མཚོན་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ཆེད་མཁས་པ་དང་སློབ་མ་སོགས་ལ་ཆེད་དུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་བརྒྱུད་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བཅར་འདྲི་དེ་དག་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་འདྲ་མིན་ནང་གི་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་དག་ལ་བཏང་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བཞིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་དག་གིས་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་འདྲ་མིན་ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་གནང་རྒྱུའི་མཛད་འཆར་ལའང་བཀག་འགོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་སྐད་ཆ་ཕྱི་ལོག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན་ན་རྒྱལ་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ནང་མི་དག་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོག་གི་རྒྱ་རིགས་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་གནང་ཚེ་ཐད་ཀར་སྲིད་གཞུང་ནས་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་མ་ཟད། དབྱིན་ཡུལ་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གཉིས་ནང་ནམ་རྒྱུན་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོབ་བརྗོད་གནང་བཞིན་པའི་མཁས་དབང་གི་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པས་ཐེངས་འདིར་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ཅན་གྱི་སྒྲིག་ཡིག་དེའི་ནང་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ནས་སློབ་ཆེན་གཞན་དང་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁོར་ཡུག་རྒྱ་སྐྱེད་བྱས་ཏེ་སློབ་ཆེན་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་རྩི་སློབ་གཉེར་གྱི་ཡན་ལག་འཛུགས་རྒྱུར་བཀག་འགོག་གནང་དགོས་པ། སློབ་ཆེན་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་དང་སུན་གཙེར། འཇིགས་སྐུལ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡོངས་རྫོགས་ཐོ་འགོད་གསལ་པོ་གནང་ནས་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་དགོས་པ། སློབ་མ་རྣམས་ལ་དེ་འདྲའི་དཀའ་ངལ་རིགས་འཕྲད་སྐབས་མིང་གསལ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་གཏུགས་གནང་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་བསྐོ་གཞག་སོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་དགོས་པ། རྒྱ་ནག་ནང་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་སློབ་མ་དང་མཁས་དབང་རྣམས་ལ་གཞུང་གི་དམ་དྲག་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྐབས་ཞིབ་འཇུག་གི་དུས་ཚོད་འཕར་འགྱང་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་མིང་སྤྱོད་མི་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ཆག་ཡང་གཏོང་དགོས་པ། སློབ་གྲྭའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་ཡོད་མེད་ལ་ལྟོས་མེད་རང་དབང་གི་གཏམ་བཤད་པ་དག་གནད་ཞུ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་རང་དབང་བསྐྲུན་རྒྱུ། རྒྱ་གཞུང་ནས་རག་སོན་བྱུང་བའི་དངུལ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་གཞི་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་དང་མཁས་དབང་མཐུན་ཚོགས་གཙོ་གྱུར་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དང་གཞུང་འབྲེལ་ཚན་པ་ཁག་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་སློབ་ཆེན་སོ་སོའི་ནང་གི་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་ཞིབ་འཇུག་ནན་པོ་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་འདྲ་མིན་ནང་གི་གཙུག་སློབ་གཉེར་ཁང་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ཁུང་རྩི་སློབ་གླིང་ཞེས་པ་ཆེད་འཛུགས་བརྒྱུད་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཚུལ་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་དོན་དངོས་སུ་སློབ་གླེང་དེ་དག་གི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་ལ་ཐེ་གཏོགས་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་ལྟ་སྤྱོད་གོང་འཕེལ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ལ་ལྟ་ཕྱོགས་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་དེའི་ཐོག་བློ་འཚབ་དང་བཅས་ཨ་རིའི་  Chicago དང་ Massachusetts དེ་བཞིན་ Boston བཅས་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་མང་པོར་ཁུང་རྩི་སློབ་གླིང་གི་ཡན་ལག་ཁག་སྒོ་བརྒྱབས་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་འཚོགས་བཞིན་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་སུའང་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་རྩི་སློབ་གླིང་གི་སྐོར་ནས་བགྲོ་གླེང་གནང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་གི་གནོད་ཤུགས་ཆུང་དུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་གླེང་སློང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

ཇི་ནི་ཝའི་ནང་འཚོགས་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༠ པ་དང་བསྟུན་རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་ནང་བོད་དུ་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་གཏོང་གིས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སོང་།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༤༠ པའི་ཉིན་མཐའ་མ་དང་བསྟུན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གིས་གོ་སྒྲིག་འོག་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་གྱི་ལས་འགུལ་ཐང་ཆེན་དུ་སུད་སི་ནང་གི་ས་གནས་ཁག་འདྲ་མིན་གི་བོད་མི་མང་ཚོགས་དང་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག དེ་བཞིན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་པ་འདས་གསོན་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་རྡོག་རོལ་དང་བོད་མི་དམར་གསོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ཆབ་སྲིདབཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་བོད་མིར་དྲང་བདེན་གནང་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་དང་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སོང་།སྐབས་དེར་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོ་ནོར་བུ་མཚམས་རྡོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༦༠ ནང་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་པ་པ་དང་། བོད་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཆེད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་འདི་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་རྩ་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།ལས་འགུལ་འདིའི་ཁྲོད་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཕུལ་སོང་བ་དང་། དེའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་བོད་ནང་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་གཏོང་གིས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་པ། རྒྱ་གཞུང་གིས་འདི་ལོའི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཡང་བཏོན་མེད་སྐོར་སོགས་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Michelle Bachelet ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༠ པ་དེ་རིང་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་སྐོར་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་བསྐྱར་ནན་གྱིས་སྙན་གསེང་དང་། རྒྱ་ནག་གི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཐོག་ཆ་ཤས་བཞེས་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་བོད་ནང་དམིགས་བསལ་རྟོག་ཞིབ་མིསྣ་ཆེད་གཏོང་གནང་རྒྱུ། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་ཡོང་རྒྱུར་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཤུགས་སྣོན་གནང་གནད་ཡིན་པའི་རེ་འདུན་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཉེ་ལམ་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཁུལ་དེའི་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Kevin Mileham མཆོག་གིས་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀ་རང་གི་མི་རིགས་ཚོས་སེལ་དགོས་པ་ལས་དེ་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ལྟ་བུ་ནས་སེལ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། སྐུ་ཞབས་ Kevin མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་རྒྱ་ནག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང། ང་ཚོོས་རྒྱ་ནག་ནས་སློབ་སྦྱོང་གནང་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང། ངེས་པར་དུ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དག་གི་འབྲེལ་ལམ་ཐད་ནོར་འཁྲུལ་གང་བྱུང་བ་དེར་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པ་དང་། འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་ནས་དབུལ་ཕོངས་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུར་འབད་ཀྱང་། ཉེ་ཆར་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་གྲོང་གསེབ་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་མི་མང་པོ་ཞིག་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གནས་བབས་ཐོག་གནས་ཡོད་པ་མཐོང་རྒྱུ་འདུག་པས་རྒྱ་ནག་ནང་དབུལ་ཕྱུག་དབར་བར་ཁྱད་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་གནས་གང་སར་དམ་དྲག་ཇེ་ཆེར་བཏང་ནས་གདོང་རིས་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པའི་འཕྲུལ་ཆས་དང།   ས་གནས་གང་སར་བསྐྱོད་མི་ཆོག་པའི་བཀག་སྡོམ། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་མི་སེར་རྣམས་བོད་ནང་ཕེབས་སྐབས་རྒྱ་རིགས་ལམ་སྟོན་པ་གཅིག་ངེས་པར་དུ་མཉམ་དུ་བཏང་ཏེ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱའི་མངའ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་དག་གི་གཞུང་འཛིན་ལ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་ནས་མིང་བཏགས་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཏང་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། དེའི་ཁོངས་སུ་བོད་ཚུད་ཡོད་སྟབས་བོད་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན་དེ་སྔ་རང་དབང་གཙང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩༌༡༩༥༠ ལོར་རྒྱས་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཡོད་སྐོར་དང། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་། ངོ་བོ། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབས་སོགས་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ནས་བློ་ཚབ་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་གནོན་ཤུགས་འོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྱིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁུལ་དེར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་པར་མཐོང་མཆན་ཕུལ་མེད་སྐོར་དང། ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀ་རང་གི་མི་རིགས་ཚོས་སེལ་དགོས་པ་ལས་དེ་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ལྟ་བུ་ནས་སེལ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཤུགས་འོག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་འོག་ལྷུང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ལག་སྦྲེལ་བྱས་པ་དང།  ལྷོ་ཨ་ཕི་ར་ཀར་ཆ་མཚོན་ན་༸གོང་ས་མཆོག་ཁུལ་དེར་ཆིབས་བསྒྱུར་ཐེངས་གསུམ་བསྐྱངས་མྱོང་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་འོག་༸གོང་ས་མཆོག་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱང་སླད་མཐོང་མཆན་ཕུལ་མེད་པ་རེད།

འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Pradeep Gyawali མཆོག་རྣམ་གཉིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་སྦྲགས།  སྐུ་ཞབས་ Pradeep མཆོག་གིས་བལ་ཡུལ་གཞུང་ནས་ཁུལ་དེར་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྣམས་མུ་མཐུད་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པའི་བོད་མི་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པར་ཕྱིར་ཕེབས་རྒྱུ་མིན་པར་ཁས་ལེན་གནང་འདུག ཁ་སང་ Kathmandu Post དྲྭ་གནས་ཐོག་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་ནས་བལ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བློན་སྐུ་ཞབས་ KP Sharma Oli  མཆོག་སྲིད་བློན་གྱི་ལས་སྣེ་བཞེས་ནས་ལོ་གཅིག་ཟིན་པའི་འཚམས་འཕྲིན་ཕུལ་བ་དང་། འཚམས་འཕྲིན་ནང་སྐུ་ཞབས་ Pompeo མཆོག་གིས་ཉེ་ལམ་ཁོང་དང་བློན་ཆེན་ Pradeep མཆོག་རྣམ་གཉིས་དབར་མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བལ་ཡུལ་གཞུང་ནས་བལ་ཡུལ་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དག་མུ་མཐུད་སྲུང་སྐྱོབ་དང། བཙན་བྱོལ་བ་དག་གི་ལུང་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་གི་རང་དབང་སོགས་ཆེས་ཉེན་འཚབ་འོག་ལྷུང་ཡོད་པས་ཁོང་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པར་ཕྱིར་ཕེབས་མི་ཆོག་པའི་སྤྱི་ཁྲིམས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། དེ་དོན་སྐུ་ཞབས་ Pradeep མཆོག་གིས་ཁས་ལེན་གནང་བའི་སྐོར་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུགརྩ་བའི་བལ་ཡུལ་ནང་བོད་མི་ ༡༡༠༠༠ ལྷག་གནས་བཞུགས་གནང་བཞིན་པ་དང་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་བལ་ཡུལ་དུ་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དག་ལ་ལས་ཀ་དང་། འགྲིམ་འགྲུལ། དེ་བཞིན་ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་སླད་སྐྱབས་བཅོལ་གནས་བཞུགས་ཀྱི་ལག་འཁྱེར་སྤྲད་དགོས་པའི་ཞུ་གཏུགས་རབ་དང་རིམ་པ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། བལ་ཡུལ་ནས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་དང་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ལག་འཁྱེར་དང་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོ་ནས་བོད་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་མེད་པ་མ་ཟད་བལ་ཡུལ་ནང་བོད་མི་རྣམས་ནས་ལས་འགུལ་ལ་སོགས་པ་སྤེལ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། གནད་དོན་དེ་དག་གི་ཐད་ལ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོ་ནས་བལ་ཡུལ་ནང་ཕེབས་པའི་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་གར་དུ་གནས་སྤོས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། གྲངས་འབོར་མི་གསལ་བ་ཁག་ཅིག་ད་དུང་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་བཞུགས་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར་ད་ཆ་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁུལ་དེར་སྐྱེས་པའི་བོད་མི། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་ལོ་ན་ ༡༦ ལས་ཆུང་བ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ལག་འཁྱེར་གང་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བཟུང་ས་མཚམས་ཁག་དང་བོད་ནང་དུ་དམ་དྲག་ཇེ་ཆེར་བཏང་རྐྱེན་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བའི་གྲངས་འབོར་དེ་ཧ་ཅང་ཉུང་ངུ་ཆགས་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་ལས་ཁུངས་ནས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བོད་མི་ ༥༣ ཙམ་ཞིག་མ་གཏོགས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ཐུབ་མེད་པར་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད།  

ཁ་སང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ Reuters  གསར་ཁང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་བཞུགས་མྱོང་ཡོད་སྟབས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པར་འཁྲུངས་སྲིད་སྐོར་བཀའ་ལན་བསྩལ་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་ཡང་སྲིད་ཅིག་འདེམས་སྲིད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་དེ་ལ་མི་མང་ནས་གུས་བརྩི་དང་ཆ་འཇོག་ཞུ་མི་སྲིད་པའི་བཀའ་ལན་མཛད་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དོན་གནད་ཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ཐོག་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལས་ལྷག་པའི་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་འབྲེལ། མ་འོངས་པར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རང་དབང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་གཅིག་དང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་གཅིག་གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། མི་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བདམས་པའི་ཡང་སྲིད་དེར་གུས་བརྩི་ཞུ་ཐབས་མེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཞིག་ཆགས་ངེས་ཡིན་པར་བཀའ་འགྲེལ་དང་ལྷན་ཞལ་འཛུམ་དང་བཅས་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཤར་སྲིད་པ་རེད་ཅེས་བཀའ་ལན་བསྩལ་འདུགགཞི་རྩའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པའི་ཐོག་མ་འོངས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་༸རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་ཀྱི་དགུང་གྲངས་ཙམ་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང༌། བོད་མིས་མཚོན་འབྲེལ་ཡོད་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་གོ་བསྡུར་གྱིས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་མིན་བསྐྱར་ཞིབ་དང་ཐུགས་ཐག་གཅད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། གལ་ཏེ་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་པ་དང༌། སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གནང་དགོས་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཤར་ཚེ་དེའི་གནང་སྒོའི་འགན་ཁུར་གཙོ་བོ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་༸སྐུ་སྒེར་གྱི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་དང༌། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང༌། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་དང་ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་འགྲོགས་པའི་དམ་ལྡན་ཆོས་སྲུང་ཁག་ལ་སྐབས་བསྟུན་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཏེ་ཡང་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་སྔར་སྲོལ་བཞིན་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཀྱང་གནང་ཕྱོགས་དེ་དག་ལ་ལམ་སྟོན་གསལ་བཀོད་ཀྱི་ཕྱག་ཡིག་བསྩལ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང༌། ཚུལ་མཐུན་རྩད་གཅོད་ངོས་འཛིན་བྱུང་བའི་ཡང་སྤྲུལ་ཞིག་ལས་གཞན་སྲིད་དོན་གྱི་དགོས་མཁོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་པས་མཚོན་སྲིད་དབང་འཛིན་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཡང་སྤྲུལ་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པ་བྱུང་ཚེ་དེ་ལ་སུས་ཀྱང་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ངོས་འཛིན་དང་དད་མོས་ཞུ་མི་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གསལ་པོ་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་ Reuters  གསར་ཁང་གིས་བཅར་འདྲིའི་སྐབས་སུའང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་དགོས་མིན་དེ་ནི་འདི་ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་ལ་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ནས་ཐུགས་ཐག་གཅད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱིས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་མུ་མཐུད་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དགོངས་ཚེ་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལྟེ་གནས་དེ་ད་དུང་གནས་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། དེ་འབྲེལ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པ་བྱོན་པ་ཡིན་ནའང་ཁོང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་གང་ཡང་མེད་པར་བཀའ་བསྩལ་ནན་པོ་ཕེབས་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བོད་ནང་དུ་ཕེབས་འདོད་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གང་ཉིད་མཆོག་བོད་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་སུ་བཅུག་ཚེ་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཁག་ཏུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་དཀར་རྩིས་རིག་པ་དང་། ཀླད་རྩ་རིག་པ། དེ་བཞིན་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཐོག་ལ་བཀའ་སློབ་བསྩལ་འདུན་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་གཞུང་ལ་འགྱུར་བ་ཞིག་མ་ཕྱིན་བར་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ཡུལ་དེར་ཕེབས་འདོད་མེད་ཅེས་བཀའ་ལན་མཛད་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་ནི་གདོད་མའི་རླབས་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དེ་དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འོག་ཡོད་པར་བརྟེན་མི་མང་ལ་རང་དབང་ཅི་མང་མེད་པར་བཀའ་བསྩལ་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ད་དུང་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་འདོད་ཡོད་པ་བཀའ་བསྩལ་བ་ཆབས་ཅིག བོད་མིའི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་བདེན་པ་ལ་གཞིིར་བཅོལ་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་གོ་མཚོན་ལ་གཞིར་བཅོལ་བས་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གོ་མཚོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་ཐག་ཆོད་པོ་ཡོད་ཀྱང་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་དགོངས་ཚེ་བདེན་པ་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་བཀའ་ལན་བསྩལ་འདུག གཞན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོ་ནས་བཟུང་ཆད་ཡོད་པ་དང་། པེ་ཅིང་སྲིད་གཞུང་ནས་རྒས་ཡོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ལས་བྱེད་ཟུར་པ་དང་། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཚོང་པ་དེ་འདྲ་དུས་རྒྱུན་ནས་ཁོང་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུ་བར་ཡོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་སྔར་ལས་དམ་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་འདུག Reuters གསར་ཁང་གིས་༸གོང་མཆོག་བོད་མཐོ་སྒང་མཚོ་སྔོན་གྱི་གྲོང་གསེབ་ཅིག་ཏུ་འཁྲུངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལུང་འདྲེན་གྱིས་ཉེ་སྔོན་གསར་ཁང་གི་ལས་མི་ཞིག་༸གང་ཉིད་མཆོག་འཁྲུངས་ཡུལ་སྟག་འཚེར་དུ་གཟིགས་སྐོར་སོང་ནའང་། རྒྱ་ནག་གི་གོ་མཚོན་ཐོགས་པའི་དམག་མིས་ལམ་ཁ་བཀག་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཕྱི་ལོག་གི་མི་སྟག་འཚེར་ནང་གཏོང་གི་མེད་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བར་བརྟེན་ཡུལ་དངོས་སུ་འགྲོ་ཐབས་མ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་གསལ་བཤད་ཞུས་འདུག