རྒྱལ་སྤྱི།

ཇི་ནི་ཝར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༤༧ པ་དང་བསྟུན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་མངོན་གསལ་དང་འབྲེལ་བོད་མི་ཚོས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ཐང་དུ་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་དང་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ཞུ་གཏུག་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་འདི་ག་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ངོས་སུ་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཞབས་སྟེགས་ཞབས་ཆག་གི་མདུན་ཐང་དུ་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་ཕྱག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བསྣམས་ཤིང་། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་བླངས་པ་དང་བོད་ལ་རང་དབང་དགོས། རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་མཚམས་འཇོག་དགོས། རྒྱལ་ཚོགས་གཉིད་སད་ཤོགས་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དགོས་མདུན་འཁོད་པའི་ཤོག་འཕྲིན་དང། སྐད་འབོད་གནང་སྟེ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཀརྨ་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ལས་འགུལ་ཐོག་ལ་སུད་སི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་། ས་གནས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་སྐུ་ཚབ། དེ་བཞིན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད། སྤྱིར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཟླ་ ༦ ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ནས་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་བོད་མི་ཚོས་དེ་རིང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Michelle Bachelet མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ལ་བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང། སྐད་ཡིག་རང་དབང། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང། འདུ་འཛོམས་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་མངོན་གསལ་གནང་བའི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཕུལ་བ་མཟད་ལྷག་པར་དུ་གཙོ་འཛིན་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཁུ་སིམ་པོར་མ་བཞུགས་པར་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབས་འདུག་ཅེས་ཞུ་འབོད་ཀྱང་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་འདྲ་མིན་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་ནང་དུ་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་པའི་འབོད་ཚིགས་འོག་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་འགུལ་ཆེན་མོ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།ཉིན་དེར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་སུད་སི་ནང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཡོ་རོབ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུ་གུར་མཐུན་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ལའོ་ཙང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ཆུང་གི་མགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་མདུན་དུ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་རིང་མིན་རྒྱ་ནག་ནང་འཚོགས་རྒྱུའི་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་མགྲན་ཚོགས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་སུད་སི་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་མང་ནས་པེ་ཅིང་ཨོ་རྩེད་འགྲན་རྩོད་ལ་མཉམ་ཞུགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། བོད་ལ་རང་དབང་དགོས་ཞེས་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་བ་མ་ཟད་ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་དབང་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་དང་ཧོང་ཀོང། དེ་བཞིན་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་ཚོགས་ཆུང་ཚོགས་འཛིན་གཉིས་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བའི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་མཚོན་པའི་གཏམ་བརྗོད་འཁྲམ་སྟོན་གནང་འདུགལས་འགུལ་ཐོག་སུད་སི་ལྗངས་ཁུ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Nicolas walder ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པས་ཧོང་ཀོང་དང་ཡོ་གུར། བོད་མི་ལས་འགུལ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ཆུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་འདུག་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་མགོ་ལོག་འཇིགས་མེད་ལགས་དང་ཡོ་གུར་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་བཅས་ནས་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་ཁུངས་ལ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་དུ་འཚོགས་རྒྱུའི་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་དེ་ཕྱིར་འཐེན་གྱིས་ས་གནས་གཞན་ལ་འཚོགས་དགོས་པའི་ཞུ་སྙན་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་དབྱིན་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌན་གྱི་སྲིད་བློན་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་དང་ཐེ་ཝན་མང་ཚོགས། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་རང་དབང་མེད་ན་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་མེད། པེ་ཅིང་དུ་འཚོགས་རྒྱུའི་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ཕྱིར་འཐེན་དགོས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་མང་ནས་པེ་ཅིང་ཨོ་རྩེད་འགྲན་རྩོད་ཐོག་ལ་མཉམ་ཞུགས་མ་རོགས་ཞེས་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཕ་རན་སི་ནང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཕ་རན་སི་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ས་གནས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་མང་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་ཐོག་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཨི་ཊ་ལི་དང་འཇར་མི་ནི། ནི་ཐར་ལན་ཌི། སུད་ཌན་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བཅས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ས་གནས་གྱི་ཨོ་ལམ་པིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་ཁུངས་སུ་ཞུ་གཏུག་དང། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་མང་དང་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ནས་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བསྣམས་པ་དང་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིག་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་ཞེས་ཕྲེད་དར་འཕྱར་ཏེ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཇི་ནི་ཝར་འཚོགས་བཞིན་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༧ ཐོག་ཁེ་ན་ཌས་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༤༤ ནས་མཉམ་འབྲེལ་གནང་བ་གཙོས་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། ཧོང་ཀོང་བཅས་ཀྱི་ནང་འགྲོ་བ་མའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་བློ་འཚབ་གནང་སྟེ་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྐྱེན་པས་ཐེངས་འདིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༧ པ་དེ་ཡང་དྲྭ་ཐོག་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་དང། ཁ་སང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་གཉིས་པའི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་སྤེལ་བའི་འགྲོ་བའི་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་སྐབས་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱུན་བཞུགས་སྐུ་ཚབ་ལྕམ་ Leslie E.Norton ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཞེ་བཞི་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་སྤེལ་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་དེ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་ཡོད་དང། བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ནང་ཡུ་གུར་གྱིས་གཙོས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་དམ་དྲག་དང། བཙན་ཁྲིད་བཀག་ཉར། བཙན་དབང་གིས་བེུད་ཀྱི་སྐྱེ་སྒོ་བཀག་པ། རྩུབ་སྤྱོད། དེ་བཞིན་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་སྡུག་སྦྱོང་གནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པའི་གནད་སོགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནས་སྤེལ་བའི་བསྒྲགས་ནང་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་བོད་དང་ཧོ་ཀོང་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་མུ་མཐུད་ནས་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཁས་ལེན་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲུ་དོན་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་ཡང་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁ་ཉིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་དང་པོར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་དང་ཁ་སང་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ལྕམ་ Leslie E. Norton ལགས་ཀྱིས་བསྒྲགས་གཏམ་དེ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་རང་དབང་རྟོག་ཞིབ་སྡེ་ཚན་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ནང་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་ཆེད་མགྲོན་འབོད་བྱེད་དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཡང་གནང་འདུག འོན་ཀྱང་ཁ་སང་ཇི་ནི་ཝར་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྒྱུན་བསྡད་ངོ་ཚབ་ནས་ཧོང་ཀོང་དང་ཤར་ཏུ་སི་ཐན་ནང་དུ་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཙོ་འཛིན་ཕེབས་རྒྱུ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་འཆམ་འཐུན་གྱི་ངོ་བོར་གཟིགས་སྐོར་ཙམ་ལས་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་ངོ་བོར་ངོས་ལེན་མེད་པ་མ་ཟད། གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བདག་དབང་དང་རྒྱལ་ནང་གི་གནད་དོན་ཡིན་པར་བརྟེན་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་ཐེ་བྱུས་མེད་སྐོར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ད་ལན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ ༤༤ མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་སྤེལ་བའི་བསྒྲམས་དེ་ཡང། ཁེ་ན་ཌ་གཙོས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ G7 སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་བདུན་དང། སུདསི། ཨོ་སི་ཀྲོ་ལོ་ཡ། ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ། ནིའུ་ཛ་ལན་ཌི། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་འཆར་འགོད་བྱས་པའི་ཤར་ཡོ་རོབ་མངའ་ཁུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་མངའ་ཁུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་ཆགས་ཀྱི་འདུག སྤྱིར་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དམིགས་བསལ་ཁེ་ལས་མི་སྣ་ཁག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་མིའི་ལུས་རྟེན་ནང་གི་ནང་འཁྲོལ་དབང་པོ་གཅོད་བྲེགས་ཀྱིས་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་མངོན་གསལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་བཞིན་ཉེ་སྔོན་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་གཙོས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པར་སྤྱིར་བསྒྲགས་ཤིག་ཀྱང་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིཀ་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་བ་དང་ཧོང་ཀོང་། ལྷོ་སོག ཐེ་ཝན། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་བཅས་ཐུན་མོང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམ་པའི་དབུ་ཁྲིད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཨོ་ལམ་པིཀ་ཚོགས་པ། ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་གྱི་སྦྱིན་བདག་ཚོར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་གི་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བ་དང་སྦྲགས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་གནས་གང་སར་དེ་འབྲེལ་ལས་འགུལ་འདྲ་མིན་སྤེལ་མུས་རེད་འདུགབོད་མི་གཙོས་རྒྱ་ནག་གི་གཉའ་གནོན་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་གི་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ nobeijing2022.org ཞེས་པའི་དྲྭ་ལྗོངས་སུ་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། བསྒྲགས་གཏམ་ནང་ད་རེས་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ནས་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་དང་ཊར་ཀིཀ་ཁ་ཆེའི་མི་རིགས་རྩ་བརླག་བཏང་བ་དང་། བོད་མི་གཙོས་ལྷོ་སོག་གི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དང་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོ་རྡོག་རོལ་བཏང་བ། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་ལ་ཡུལ་བབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཐད་ཐུབ་ཚོད་སོགས་བཏང་བར་བརྟེན་པེ་ཅིང་གི་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་ཁྲིད་དང་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་པ་རྣམས་ནས་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་དེ་པེ་ཅིང་དུ་འཚོགས་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་རྒྱ་ནག་ནས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་གྱི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི། དེ་བཞིན་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་པར་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་རྩེད་འགྲན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་སོ་སོའི་དབང་ཚད་བཟང་ཕྱོགས་ཐོག་བེད་སྤྱོད་གནང་ཐུབ་མེད་པར་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་དེ་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ན་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་ཁག་ཁྲིམས་མཐུན་ཁས་ལེན་གནང་བ་ལྟ་བུ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པར་གསུངས་པ་མ་ཟད། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་པེ་ཅིང་གི་ཨོ་ལམ་པིཀ་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་ཁས་ལེན་ཁག་ཅིག་བྱས་ཡོད་ནའང་མུ་མཐུད་ནས་བོད་མིས་གཙོས་པའི་ཡུ་གུར་བ། དེ་བཞིན་གཞུང་ལ་སྐྱོན་འཛུགས་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ལ་དྲག་གནོན་མནར་གཅོད་སོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག དུས་ཡུན་འདིའི་ཁྲོད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིཀ་ལྷན་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གང་ཡང་གསུངས་མེད་སྐོར་འཁོད་འདུག  སྒོས་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་རྣམ་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་འོག་ཏུ་ལྷུང་ཡོད་སྟབས། གཞུང་དང་ཨོ་ལམ་པིཀ་ཚོགས་པ། ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་གྱི་སྦྱིན་བདག དེ་བཞིན་རྩེད་འགྲན་པ་རྣམས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་ཁུལ་མང་པོར་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་བ། ཧོང་ཀོང་། ལྷོ་སོག ཐེ་ཝན། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་བཅས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་གི་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ Global Action day ཞེས་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡའི་ནང་ Sydney དང་ Canberra  གཙོས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཚོས་རང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་། པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་ཞེས་ཕྲེད་དར་བསྣམས་ཏེ་ངོ་རྒོལ་གནང་འདུགདེ་བཞིན་ནིའུ་ཛི་ལན་ཌི་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཀྱང་དེ་འབྲེལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག་པ་མ་ཟད་ཁེ་ན་ཊ་གཙོས་ཨ་རི་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་འཇར་སི།  བྷོས་ཊོན།  ཡོ་རོབ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུའང་དེ་རིང་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གཙོས་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ས་རྟགས་བསྡུ་རུབ་སོགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་མུས་རེད་འདུག གཞན་ཡང་ཐེ་ཝན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་བོད་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། ལྷོ་སོག  ཧོང་ཀོང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ནང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད་ཐེ་ཝན་ནང་བཙན་དབང་གིས་ཧམ་བཟུང་བྱེད་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱེད་ཕྱོགས་དེས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་གྱི་ཞེ་བདེ་དང་མཐུན་འབྲེལ་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་དང་འགལ་གྱི་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་ལ་ཨོ་རྩེད་གོ་སྒྲིག་གི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུགཚོགས་པ་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིཀ་ལྷན་ཚོགས་ནས་རྩེད་འགྲན་པའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་ ༢༠༢༢ དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ས་དེ་ས་གནས་གཞན་ལ་སྤོས་དགོས་པ་དང་།  ཐེ་ཝན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནས་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྕེད་འགྲན་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་དགོས་པ་མ་ཟད་ཐེ་ཝན་གཞུང་ནས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པ།  གལ་ཏེ་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་པེ་ཅིང་ནང་འཚོགས་ན་དེར་ཐེ་ཝན་གྱི་སྐུ་ཚབ་གཏང་རྒྱུ་མེད་པ་དང་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་ལ་སྦྱིན་བདག་གནང་མཁན་ཚོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཚམས་འཇོག་དགོས་སྐོར་གྱི་དགོས་འདུན་བཏོན་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གཙོས་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་དང་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས།  བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ།  བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་བཅས་ཚོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ཨོ་ལམ་པིཀ་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཞུ་སྙན་ཕུལ་འདུག་པ་དང་།  དེའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་སྤེལ་བའི་བྱུས་ངན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དང་དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་མཐའ་མཚམས་ལ་ཧམ་འཛུལ་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་ཉེན་ཁ་བཟོས་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་ནས་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་ཐབས་བྲལ་བ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ད་རེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་དང་བོད་མི། ཡུ་གུར།  སོག་པོ།  ཧོང་ཀོང་།  རྒྱ་རིགས། ཐེ་ཝན་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་གིས་གནང་བ་ཞིག་དང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་པེ་ཅིང་ནས་ཕྱིར་འཐེན་མ་གནང་བར་སྤེལ་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག

རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་འདི་ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ཚུགས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་འཆར་དང་འབྲེལ་ནས། བོད་ཁུལ་གང་སར་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དུ། རྫ་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་གི་སྡེ་དཔོན་བོད་མི་གསུམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གཅིག་ད་ཆ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་སྒྱུར་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགདེ་ཡང་ཁ་སང་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ནང་དུ། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་བཞི་བའི་ཟླ་མཇུག་ལ། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་འབྲི་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པའི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བོད་མིའི་སྡེ་དཔོན་རྡོ་རྗེ་ལགས་དང་ཆོས་ཉིད་ལགས། དེ་བཞིན་བསོད་ནམས་ཕུན་ཚོགས་གསུམ་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་ཁོང་ཅག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དགོས་བའི་ནག་ཉེས་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་མི་འདུག རྗེས་སུ་སྐབས་དེར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་སྡེ་དཔོན་གསུམ་ལས་བོད་མི་བསོད་ནམས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་གློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་ནའང་། བོད་མི་རྡོ་རྗེ་ཞུ་བ་དེ་ད་དུང་བཀག་སྐྱིལ་གྱི་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཁོང་གི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་གཅིག་ཀྱང་གསལ་བཤད་མེད་པར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་བསྒྱུར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག ཁོང་རྣམས་གློ་བུར་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས། གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་ནག་ཉེས་ཅི་ཡང་བསགས་མེད་པར་ངོ་སྤྲོད་དང་ལྷན་དུ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཁོང་རྣམས་འཛིན་བཟུང་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་ཚོད་དཔག་གནང་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་མང་ཚོགས་ལ་ལོ་ལྟར་རོགས་དངུལ་སྤྲོད་བཞིན་པ་དེ་དག་བོད་མིའི་སྡེ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱའམ། སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་བ་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས་ཁོང་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་ཚོད་དཔག་གནང་མཁན་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བོད་ནང་དུ་མང་ཚོགས་སྤྱི་སྒེར་ཡོངས་ཀྱིས་ཞི་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་ལ་རྒོལ་རྡུང་གི་གནད་དོན་རིམ་པ་བྱུང་བཞིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་གྱི་འོག་ཏུ་བོད་མིའི་ཆོས་རིག་རྩ་གཏོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་མུ་མཐུད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་འཁོར་རྒྱུགས་ལ་སྔར་ལྷག་བཀག་སྡོམས་བྱེད་བཞིན་པར་བརྟེན། ད་ཆ་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་རྒྱུར་སྔར་ལྷག་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པ་མ་ཟད། བོད་མི་ནང་ཁུལ་དུ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་གླ་དངུལ་ཆེན་པོ་སྤྲད་ནས་ཕན་ཚུན་བར་ལ་གསང་ཉུལ་བྱེད་མཁན་བཞག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་ཐོན་པ་ལྟར། བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་ཆེས་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་མོ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ International Day in Support of Victims of Torture འམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མནར་གཅོད་འགོག་རྒོལ་ཉིན་མོ་ཡིན་པ་དང་བསྟུན།རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་མནར་གཅོད་ཕོག་མཁན་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཁག་ཅིག་གིས་དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་ད་ལྟ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཁག་ཅིག་གི་གནད་དོན་འབུར་དུ་བཏོན་གནང་བའི་ End Tibet Torture ཞེས་བོད་ནང་རྡུག་རྩུབ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ནས་འདི་ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མནར་གཅོད་འགོག་རྒོལ་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་འདུགཨ་རིར་ཡོད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་མིར་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་ཀྱི་བྱ་འགུལ་ཁག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་འདུག་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་ལས་འགུལ་ཁང་གི་དྲ་གནས་དང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་ཁ་སང་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཉིན་མ་རེ་རེ་ལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རེ་རེས་བོད་ནང་བཙོན་འཇུག་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམ་པའི་གནད་དོན་འབུར་དུ་བཏོན་ནས་ཁོང་རྣམས་གང་མགྱོགས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་འབོད་གནང་བའི་བརྙན་པར་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག ལས་འགུལ་དེའི་ནང་དུ་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཁོངས་སུ་དེ་སྔ་གྲྭ་བཞི་བཙོན་ཁང་དུ་མི་ལོ་ ༡༡ ཙམ་གྱི་རིང་བཙོན་འཇུག་མནར་གཅོད་མྱངས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ངག་དབང་གསང་སྒྲོན་ལགས་དང་ཕུན་ཚོགས་ཉི་སྒྲོན་ལགས། དེ་བཞིན་རིག་འཛིན་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་བཅས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོའི་པེ་ཅིང་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེ་འགྲན་དང་འབྲེལ་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཚོར་བའི་སྐོར་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐབས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས། མགོ་ལོག་འཇིགས་མེད་ལགས་བཅས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ ༥ ཡིས་ད་ལྟ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་ཚེ་བཙོན་མྱོང་བཞིན་པའི་དབང་འདུས་ལགས་དང་ལོ་ ༢༠ རིང་བཙོན་འཇུག་རྗེས་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཀྱང་སླར་ཁེར་རྐྱང་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྐྱེན་མི་ལོ་ ༡༨ ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པ་བློ་གྲོས་ལགས། དེ་བཞིན་མི་ལོ་ ༡༥ རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྒྲོན་ལགས། དེ་སྔ་བཙོན་འཇུག་སྐབས་སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ཡིན་ཀྱང་ད་ལྟ་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱངས་པར་བརྟེན་གཟུགས་གཞི་བདེ་མིན་གྱུར་བ་ཐམས་མཁས་རྒྱ་མཚོ་ལགས། གཞན་ཡང་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་སྐོར་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་རྐྱེན་འཛིན་བཟུང་བཙོན་བྱས་པའི་རྩོམ་པ་པོ་གངས་སྐྱེས་སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལགས་བཅས་བོད་མི་ལྔའི་གནད་དོན་འབུར་བཏོན་གནང་འདུག དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པའི་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ཚོགས་མི་འབུམ་གཅིག་ཙམ་ལ་རང་རང་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་མནང་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པའི་སྐོར་སྦྱར་ཡིག་དང་སྦྲགས་སྒྲོན་མེ་བསྣམས་པའི་འདྲ་པར་ཆེད་འཇོག་གི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་གནང་བ་མ་ཟད།ལས་འགུལ་ཁང་གི་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Michelle Bachelet མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ལ་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་བོད་མིའི་ཐོག་སྤེལ་བཞིན་པའི་དྲག་པོའི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་མཚམས་འཇོག་དགོས་སྐོར་འཁོད་པའི་ཕྱག་བྲིས་ཐོག་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཆིག་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ལྷག་གི་མཚན་རྟགས་ཡོད་པའི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་མང་ཚོགས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་ཡོད་པ་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༦༠ ནང་བོད་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་མྱོངས་རྐྱེན་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་མང་དག་ཅིག་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་སྐུ་གྲོངས་པ་དང་ཁག་ཅིག་བཙོན་གྲོལ་རྗེས་སུ་གྲོངས་པ། དེ་བཞིན་བཙོན་གྲོལ་བཏང་ནས་རིང་པོ་མ་སོང་བར་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་རིམ་པ་བྱུང་བའི་ཁྲོད་སྔ་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་དུ་མནར་གཅོད་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་མྱངས་པའི་བོད་མི་གཉིས་ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་འདི་ལོར་གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་གཉིས་ཙམ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་མི་མང་བཅིངས་གྲོལ་དམག་གིས་བོད་པའི་ན་གཞོན་ཁོ་ན་ལས་བསྡུས་པའི་བོད་རིགས་དམིགས་བསལ་དམག་དཔུང་གི་རུ་ཁག་ཞིག་ལ་སྦྱོང་བརྡར་ཟིན་སྟེ་འབྲས་ལྗོངས་དང་འབྲུག་གི་མཐའ་མཚམས་སུ་ཆགས་པའི་བོད་གྲོ་མོ་རྫོང་གི་མཐའ་མཚམས་སུ་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་འདུགདེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་TheIndianExpressགསར་ལམ་དུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་གཞིགས་ན་ Mimang Cheton ཞེས་འབོད་པའི་དམག་སྡེ་དེ་སྡེ་ཚན་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཡོད་པ་དང་། སྡེ་ཚན་རེ་རེར་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་དམག་མི་བརྒྱ་རེ་ཡོད་པ་བཞིན་སྡེ་ཁག་དང་པོའི་ན་གཞོན་བརྒྱ་ལྷག་ལ་དམག་མིའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་དེ་མཐའ་མཚམས་གྲོ་མོ་རུ་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། སྡེ་ཁག་གཞན་དེར་ད་ཆ་ཕ་རི་ཁུལ་དུ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་བཞིན་པ་རེད་འདུག འབྲེལ་ཡོད་ཀྱིས་གསར་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ནང་དུ།རྒྱ་ནག་གི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ཁུལ་དུ་བོད་དམག་ཆེད་གཏོང་བྱེད་དོན་ནི་གཅིག་ནས་བོད་མི་རྣམས་མཐོ་སྒང་གི་གནམ་གཤིས་དང་ས་གཤིས་ལ་བསྟུན་འགྱུར་ཐུབ་པ་དང་།དེ་བཞིན་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པ་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་ཕི་ཊི་ ༡༡༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་རོ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་དང་དེ་བཞིན་ཕི་ཊི་ ༡༨༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པའི་ལ་དྭགས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སོགས་སུ་ཆེད་གཏོང་བྱེད་རྒྱུར་དམིགས་ཀྱི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་གྲོ་མོ་རྫོང་གི་བོད་དམག་ལ་སྦྱོར་བརྡར་སྤྲད་ཡོད་པ་ཙམ་ལས། དམག་མིའི་སྒྲིག་ཆས་མེད་པ་མ་ཟད་གོ་གནས་ཀྱང་སྤྲད་མེད་ཀྱང་།དམག་སྦྱོང་གྲུབ་མཚམས་སུ་བོད་དམག་དེ་དག་བོད་ཀྱི་བླ་གྲྭ་ཡོད་སར་ཁྲིད་དེ་བྱིན་རླབས་སྩོལ་དུ་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། གསར་ལམ་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ལ་མཚོན་ན་སྔོན་ཆད་དེ་ལྟ་བུའི་བྱེད་ལས་ལག་བསྟར་བྱེད་མྱོང་མེད་ཀྱང་།  བྱེད་བབ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་རྒྱང་བགྲོད་ཀྱི་འཐབ་བྱུས་གསར་བ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བར་ངེས་པར་དུ་མཐའ་མཚམས་སྐྱོང་དགོས་པ་དང་། མཐའ་མཚམས་སྐྱོང་བར་སྔོན་ལ་བོད་བརྟན་བརླིང་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས་པའི་འཐབ་ཇུས་བཏོན་པ་གཞིར་བཟུང་། འདས་བའི་ལོ་འགའི་རིང་དུ་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་ཡང་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་དང་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་ཛ་དྲག་གི་སྐབས་སུ་དམག་ཆས་འབོར་འདྲེན་བྱེད་སླ་བའི་གནམ་ཐང་་དང་རྒྱ་ལམ་སོགས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་མ་ཟད། སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཝང་ཡི་བོད་དུ་བསྐྱོད་ནས་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་ལྟ་སྐོར་བྱས་པ་མ་ཟད། འཛུགས་སྐུན་གྱི་ལས་གཞི་དང་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་དབུལ་ཕོངས་མི་སེར་རྣམས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད།  

ཉི་ཧོང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ནི་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལག་ཆ་ཡིན་པར་སེམས་ཁྲལ་གྱིས་ཨ་རི་དང་ཁ་ན་ཊ་སོགས་ཀྱིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་པ་ལྟར་ཉི་ཧོང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཁུལ་དེར་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པའི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཁག་ལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུགདེ་ཡང་ཉི་ཧོང་གི་ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Nikkei Asia  ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་དེ་རིང་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། ཉི་ཧོང་གི་ཤེས་ཡོན་བློན་ཆེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གི་ཐོག་ནས། ཁུལ་དེར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་དངུལ་མཁོ་འདོན་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་ལ་རྩད་གཅོད་ཀྱིས་དྲི་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། འདིའ་ལོའི་ལོ་མཇུག་བར་དུ་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་ལ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་གླིང་གི་མ་དངུལ་མཁོ་འདོན་དང་། སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ཕྱོགས། ལྷག་པར་སློབ་གླིང་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱིས་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དུ་སྤྱིའི་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ཡོད་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་ཁག་གཅིག་གཏན་འབེབས་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག གསར་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་བྱ་འགུལ་ལ་སྟངས་འཛིན་དང་ཁག་ཅིག་ཡོངས་སུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་པའི་རྗེས་སུ། ཉི་ཧོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་རིགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་བཞིན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་མི་སྒེར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བརྒྱུད་དེ་ཉི་ཧོང་གི་འཕྲུལ་རིགས་ཀྱི་གསང་བ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཤོར་ཉེན་ཡོད་པར་སེམས་འཚབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཉི་ཧོང་གི་ཤེས་ཡོན་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས Koichi Hagiuda ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ལྟ་བུའི་ཐུན་མོང་གི་རིན་ཐང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་སྒེར་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཁག་མཚམས་འཇོག་བྱས་པ་ལྟར།  ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཉི་ཧོང་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལྟེ་གནས་ཁང་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དང་འབྲེལ་བའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་དང་། ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་གཞི་མཐའ་དག་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་འདི་ལོའི་ཟླ་བ་ལྔ་བའི་ནང་དུ། ཉི་ཧོང་གི་མི་འབྱོར་ཞིབ་བཤེར་གྱི་བློན་ཆེན་ཟུར་བ་ལྕམ Haruko Arimura ལགས་ཀྱིས་ གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་གི་དབུས་སུ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་ནི་བདེ་འཇགས་ལ་ཉེན་ཚབ་ཆེ་བ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། ཉི་ཧོང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་དགོས་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག གསར་ཁང་གིས། རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཁག་གིས་དམིགས་བསལ་གྱིས་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལག་འཁྱེར་རིགས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་མེད་སྟབས་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་སྐབས་སུ་སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ནམ་དེབ་སྐྱེལ་སོགས་བྱེད་དགོས་ཀྱི་མེད་པར་གསལ་འགྲེལ་གྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་ཐབས་ལམ་དེ་སྤྱད་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི་ཁག་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཉི་ཧོང་ནང་གི་ greater Tokyo ཁུལ་གྱི་སྒེར་བཙུགས་ཀྱི་སློབ་ཆེན་གྱི་ལས་བྱེད་ཅིག་གིས་གསར་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བའི་ནང་དུ། ཁོང་གི་སྒེར་བཙུགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་དེར་རྒྱ་ནག་གིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གསར་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་བྱས་ཡོད་ནའང་། སློབ་གླིང་དེས་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པ་དང་།  སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ལས་གཞི་དེའི་རིགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དང་ཉི་ཧོང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སློབ་ཕྲུག་བརྗེ་ལེན་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོང་གི་ཡོད་ནའང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་གིས་ཐེ་ཝན་དང་མཉམ་དུ་སློབ་ཕྲུག་བརྗེ་ལེན་གྱི་ལས་གཞི་གསར་འཛུགས་བྱས་ན་རྒྱ་ནག་གི་མ་དངུལ་མཁོ་འདོན་རིགས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོ་ནས་བཟུང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༦༠ ལྷག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ ༥༠༠ ལྷག་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དུ། ཉི་ཧོང་ནང་གི་སྒེར་བཙུགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ Waseda དང་ Ritsumeikan གཙུག་ལམ་སློབ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ ༡༤་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཆེད་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། འདས་བའི་ལོ་འགའི་རིང་དུ་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འཇམ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་རིགས་ཕྱི་ལོག་གི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ། ཨོ་གླིང་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་རེད།  

ཁ་སང་བྷེལ་ཇམ་གྱི་རྒྱལ་ས་ Brussels གྱི་ནང་དུ་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ལྷན་ཚོགས་ཚོགས་འདུ་བསྡུ་སྐོང་བྱས་ཏེ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་གི་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་གི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་འདུགཁ་སང་གི་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དེར། ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས Charles Michel ལགས་དང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Ursula von der Leyen ལགས་གཉིས་དང་། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཇཱོ་བྷ་ཊན་ལགས་གསུམ་གྱིས་དབུ་བཞུགས་ཀྱི་ཐོག་ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་ཡོད་པ་དང་།  ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་དེ་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཊན་ལགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་བཞེས་རྗེས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལྷན་ཚོགས་བསྡུས་བ་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ཏུ། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སེམས་འཚབ་རང་བཞིན་གྱི་བརྗོད་གཞི་སྣ་མང་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་་གྲོས་བསྡུར་དང་མཉམ་རུབ་གྱི་ཐོག་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུར་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་གི་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་དང་། ཧོང་ཀོང་ནང་གི་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་དང་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཉམས་དམས་སུ་གཏོང་བཞིན་པ། གཞན་ཡང་དྲིལ་བསྒྲགས་བཀག་སྡོམ་དང་ས་ཁོངས་བདེ་འཇགས་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་མང་དག་ཅིག་གིས་ཐད་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུགད་རེས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་གྱི་ནང་དུ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་འཁོད་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་རབ་ཏུ་རྨད་པའི་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་གོམ་སྟབས་ཤིག་ཡིན་པར་བསྒྲགས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བསམ་ཕྱོགས་མཐུན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ཐད་ཕན་ཚུན་མཉམ་འབྲེལ་སྒོ་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་ཚབས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་པར་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཡ་ལན་སྤྲོད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་དྲན་སྐུལ་གནང་འདུག ཁ་སང་གི་ལྷན་ཚོགས་མཇུག་བསྒྲིལ་བྱུང་བའི་རྗེས་ཀྱི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག   ཡུ་རོབ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གྱིས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་དང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཆེ་མཐོང་གི་གནད་དོན་ལ་ཐུག་དང་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གཉིས་ནི་ལམ་ལུགས་རང་བཞིན་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁ་གཏད་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོས་གནད་དོན་དེ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་མངོན་གསལ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་མ་ཟད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་ནི་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གཉིས་རྒྱ་ནག་ལས་ལོགས་སུ་བཀར་བྱེད་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པའང་མངོན་གསལ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་དུ། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས། གོ་ལའི་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ཀྱི་གྲོས་མཐུན་ཞེས་པ་ཞིག་གཏན་འབེབས་ཀྱིས། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་བཞིན་པར་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གདོང་ལེན་གནང་རྒྱུའི་འཐབ་བྱུས་ལ་གྲོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད།  ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་མོལ་དེ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་མངོན་འདོད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་དོན་གནད་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེར་འབྲེལ་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ཐུན་ཚོགས དེ་བཞིན་དབྱིན་ཡུལ་དང་ཁ་ན་ཊ་སོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་འོག ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡོང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།