རྒྱལ་སྤྱི།

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༤ བའི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན། བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ལྡི་ལི་ཁུལ་གྱི་ངག་མེད་མགྲིན་ཚབ་ཚོགས་པ་གསུམ་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ད་བར་བོད་དོན་སླད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། དབུ་འབྱེད་ཀྱི་ལས་འགུལ་འདི་བཞིན་དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Indresh Kumar ལགས་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རུ་སྒྲོལ་མ་མཆོག དེ་བཞིན་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Pankaj Goyal ལགས་དང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་དབུས་པའི་དབུས་རྒྱུན་ཁག་ཅིག་གིས་ལྷན་ཞུགས་ཐོག་གསུངས་བཤད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Indresh Kumar ལགས་ད་བར་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་ཆེད་བསྟོད་མྱ་མང་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ད་བར་བར་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བློས་གཏོང་གནང་པའི་བྱས་རྗེས་དེ་དག་ང་ཚོས་ནམ་ཡང་ཆུད་ཟོས་སུ་གཏོང་གི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། མ་ཟད་ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་ནས་བོད་དོན་སླད་གོམ་བགྲོད་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཁག་ཅིག་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་རང་དབང་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐད་ནས་བལྟས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Pankaj Goyal ལགས་ནས། བོད་ནང་ལ་བོད་མི་ཚོས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་། ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱས་པ། དེ་བཞིན་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གླེང་སློང་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་བཙོན་དུ་འཇུག་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཉེན་བརྡ་ཡང་ཚད་བརྒལ་བ་གཏོང་བཞིན་ཡད་པ་སོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བྱེད་བབས་ཁག་ཅིག་ཐེར་འདོན་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་རང་དབང་སླར་གསོའི་སླད་དུ་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ནས་ཀྱང་མཉམ་རུབ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད། བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་ནམ་མཆོག་ནས་ད་བར་བོད་མི་ཚོས་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་སླད་རང་ལུས་མེར་སྲེགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། རང་ལུས་མེར་སྲེགས་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་བོད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཞིག་མིན་པར། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲགས་པོའི་བྱེད་བབས་འོག་བོད་མི་རྣམས་འུ་ཐུག་སྟེ་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད། འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་སུ་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་བར་དུ་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ ༡༥༧ ལྷག་གིས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་ཅི་མི་སྙམ་པར་ཕུལ་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱས་རྗེས་དེར་རྗེས་དྲན་དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་ཅག་གི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་གཉེན་འབྲེལ་རྣམས་ལ་ཡང་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་བློས་གཏོང་དེར་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་གུས་བརྩི་བླ་མེད་ཞུས་ཏེ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་བརྡ་ལན་ཞིག་འབུལ་ཐབས་སུ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་ངོ་སྤོད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་གཙོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་རྒྱ་གར་དུ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་ཕྱིན་པའི་དེ་རིང་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་ནང་དུ་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ནན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཟེར་དུས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཙམ་མིན་པར། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་གསེབ་ཁག་དང་ཡན་ལག་ས་ཁུལ་སོགས་སུ་ཡང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བོད་དོན་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་བ་དེ་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དམའ་མོའི་ཉིན་མོ་ཞེས་པ་དེ་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ལོར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་བོད་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ཐོག་མ་སྟེ། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཟླ་བ་ ༤ བའི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ། ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྐུ་གྲོངས་བའི་ཉིན་མོ་དེ། དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་ཉིན་མོར་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་ལོ་ལྟར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོར་ཉིན་མོ་འདི་དང་བསྟུན་ནས་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་མ་འདྲ་བ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ལྷག་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག

བདུན་ཕྲག་འདིའི་རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ནས་ཁ་སང་བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་ཚོགས་པའི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ང་ཚོའི་གོ་ལ་དང་ང་ཚོའི་མ་འོངས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བཀའ་སློབ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོའི་གོ་ལ་འདི་བཞིན་བདེ་ཐང་ཐོག་རྒྱུན་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསམ་བློ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུགདེ་ཡང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐད་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་ Potsdam ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Johan Rockstrom ལགས་དང་། ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚན་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྕམ་ Marcia McNutt ལགས་གཉིས་ནས་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ང་ཚོའི་གོ་ལ་དང་ང་ཚོའི་མ་འོངས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་ལེ་ཚན་ཞིག་རྒྱང་སྲེང་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ནས། ང་ཚོས་འཛམ་གླི་འདི་ལས་གཞན་པའི་གཟའ་སྐར་མིག་དམར་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ནང་ལ་འཚོ་ཐབས་ག་ཚོད་བྱས་ཀྱང་དེ་ནི་འགྲུབ་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོ་ལ་ཡོད་བཞིན་པའི་གོ་ལ་སྔོན་པོ་འདི་ནི་ང་ཚོའི་ཁྱིམ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཡིན་པ་དང་དེ་ནི་ནང་པའི་གཞུང་དང་ཚན་རིག་གང་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་འདུགལྷག་པར་དུ་སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Johan Rockstrom ལགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ང་ཚོའི་གོ་ལ་འདི་བདེ་ཐང་ཐོག་རྒྱུན་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཐབས་ལམ་ག་རེ་ཡོད་མེད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས། ད་ཆ་ཚན་རིག་མཁས་པའི་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་གྲུབ་དོན་ཁག་གི་ནང་དུ་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་དུ་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་རྒྱས་བཞིན་པ་དེ་གོ་ལ་སྤྱིའི་བདེ་ཐབས་ལ་ཉེན་ཚབས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གོ་ལ་འདིའི་ནང་ཡོད་པའི་རྩི་ཤིང་དང་སྲོག་ཆགས། དེ་བཞིན་ཆུ་སོགས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་ཤས་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་འབྲེལ་བའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་རྐང་ང་ཚོ་ཚང་མ་གོ་ལ་གཅིག་ནང་འཚོ་སྡོད་བྱེད་མཁན་གྱི་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་པ་ཡིན་སྟབས། ང་དང་ཁོ། ངའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། ཁོའི་ལུང་པ་ཞེས་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བར། གོ་ལ་འདིའི་ནང་གཅིག་གྱུར་ཐོག་འཚོ་བཞིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསམ་བློ་དེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐུབ་ན་ང་ཚོའི་གོ་ལ་འདི་བཞིན་བདེ་ཐང་ཐོག་རྒྱུན་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཕན་ངེས་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་ཡོད།   མ་ཟད་ད་ལྟ་ཡོད་བཞིན་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་ནང་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གལ་གནད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་དེ་ཙམ་དོ་སྣང་མ་སྤྲད་པ་དེ་ནི་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཤིག་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཡང་བཀའ་སྩལ་འདུག གཞན་ཡང་སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་དེང་གི་དུས་སྐབས་འདིར་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཕྱི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ནང་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་ཙམ་གནང་རྒྱུ་དང་། འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་ཐོག་དབུལ་ཕྱུག་གྱི་ཁྱད་པར་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པ་འདི་ཡང་མ་འོངས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོ་ལ་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས་དེའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་སོགས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ། ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོ་ཚང་མ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཐོག་འཚོ་དགོས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སེམས་ཅན་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་སྟབས། ལས་དོན་གང་ཞིག་གྲུབ་ཀྱང་རང་ཁོ་ནའི་སླད་དུ་མ་ཡིན་པར། བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བཏང་སྟེ་འགྲོ་བ་སྤྱི་ལ་ཕན་པ་ཞིག་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཀྱི་རེད་བཅས་བཀའ་སྩལ་འདུགགཞི་རྩའི་ད་རེས་དྲ་ཐོག་ནས་ཚོགས་པའི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ལྷན་ཚོགས་འདི་ནི་ནོར་སྦེ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་ Potsdam ལྟེ་གནས་ཁང་། དེ་བཞིན་ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚན་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཁང་བཅས་མཉམ་རུབ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་དང་། ཁོར་ཡུག་ཆེད་ལས་པ། ཚན་རིག་མཁས་པ། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་འགོ་ཁྲིད་སོགས་རྒྱབ་ལྗོངས་འདྲ་མིན་ཅན་གྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་གོ་ལའི་ཐོག་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་གྱི་བྱུང་རྩ་དང་། དཔལ་འབྱོར་འདྲ་མཉམ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། འཕྲུལ་རིགས་འཛུགས་སྐྲུན། གོ་ལ་ཡུན་གནས་སོགས་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་གསུངས་བཤད་བགྲོ་གླེང་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་རླབས་རྒྱུན་གཉིས་པ་རྒྱ་གར་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་ཁུལ་གང་སར་མཆེད་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར། བོིད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཁ་སང་བོད་རིགས་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་ལ་དམིགས་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་བསྐྱངས་ཏེ། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་མཆོག་གི་ཛ་དྲག་གུད་སྐྱོབ་མ་དངུལ་ལ་རང་ནུས་གང་ལྕོག་གིས་མི་འགྱངས་བར་ཟླ་བ་ལྔ་བའི་ཚེས་ ༧ ནང་ཚུད་ཞལ་འདེབས་ངེས་སྤྲོད་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་གི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང་དུ། རྒྱ་གར་ནང་ཝུ་ཧན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྦ་རླབས་གཉིས་པའི་དབང་གིས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་གོད་ཆགས་ཆེན་པོ་ཞིག་འབྱུང་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། རང་ཅག་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་མི་མང་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དང་། ཐུགས་གསོ། གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བཅས་མཚོན་ཕྱིར། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་མཆོག་གི་ཛ་དྲག་གུད་སྐྱོབ་མ་དངུལ་ PM-CARES Fund དུ་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་ཐིགས་ཀྱི་ཞལ་འདེབས་རྒྱ་མི་ཆུང་བ་ཞིག་འཕྲལ་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་གལ་ཆེར་མཐོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་མ་ལག་གི་འགོ་ལས་ཡོངས་ནས་ཉེ་ཆར་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གཞུང་ནས་གནང་བ་ལྟར། སོ་སོའི་ལས་ཉིན་གཅིག་གི་ཕོགས་འབབ་ཞལ་འདེབས་སུ་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེར་འབྲེལ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཚོགས་སྒེར་ཡོངས་ནས་རང་བློས་གང་ཆོད་ཀྱི་ཞལ་འདེབས་རེ། རང་ཉིད་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་སམ། ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་སུ་འབུལ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེབས་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་རྣམས་ནས་དེ་ལྟར་བསྡུ་བཞེས་གནང་རྒྱུའི་ལས་དོན་འཕྲལ་དུ་འགོ་འཛུགས་དགོས་པའི་བཀོད་ཁྱབ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་སྔར་ལོའི་ལོ་མགོ་ནས་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་འགྲོ་འགོ་ཚུགས་ཏེ། འཛམ་གླིང་གི་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་ཡོངས་སུ་ཆེས་ཆེར་ཁྱབ་བརྡལ་གྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རྩ་ཆེའི་ཚེ་སྲོག་གི་གཤེད་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་ཚོགས་ས་ཡ་ ༡༥༠ མ་ཟིན་ཙམ་ལ་རིམས་ནད་ཕོགས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ནས། ད་ཆ་རྒྱ་གར་གྱི་ནང་དུ་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་གྱི་རླབས་རྒྱུན་གཉིས་བ་དེ་ཆེས་ཆེར་ཛ་དྲག་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་བཞིན་པ་དང་། ཉིན་གཅིག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་རིམས་ནད་ཕོག་མཁན་གྱི་ནད་པ་འབུམ་གསུམ་དང་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་འབྱུང་གི་ཡོད་པའི་ཁྲོད་མང་ཚོགས་ཀྱི་བློ་ངོར་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་བའི་འཇིགས་དངངས་འབྱུང་བཞིན་པར་བརྟེན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་མ་དངུལ་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གུད་སྐྱོབ་ལས་གཞི་ལ་ཞལ་འདེབས་སྤྲོད་འཆར་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ཉིན་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་མཆོག་གིས་ཀྱང་གང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་རྩ་བརྒྱུད་ནས་ PM-CARES Fund ཞེས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གུད་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞི་དེར་ཞལ་འདེབས་གསོལ་སྩལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཡང་དེའི་བར་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲི་གུང་ལྷན་ཚོགས་དང་དེར་འབྲེལ་གྱི་མི་སྒེར་སོགས་ཀྱིས་མ་དངུལ་ས་ཡ་གཅིག་དང་འབུམ་གསུམ་ལྷག་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་རྡེ་ལ་རྡུན་ཁུལ་གྱི་བོད་གཞིས་བདེ་སྐྱིད་གླིང་གི་གཙོས་པའི་དགོས་ངེས་ཅན་ས་ཁུལ་གཞན་དག་ལ་འབུལ་འཆར་ཡོད་པ་མ་ཟད། མ་དངུལ་བསྡུ་རུབ་དེ་ད་དུང་ཡང་མཇུག་སྐྱོང་གནང་བཞིན་པ་རེད་འདུག

ད་ཆ་རྒྱ་གར་ནང་ལ་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ནད་རླབས་གཉིས་པ་བྱུང་སྟེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཚེ་སྲོག་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ལ་གདོང་ལེན་སླད་ཆེད་འཛུགས་གནང་པའི་ PM cares fund ཞེས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ཐེབས་རྩ་ལ་མ་དངུལ་གྱི་ཞལ་འདེབས་མཛད་འདུགདེ་ཡང་དེ་རིང་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་ཆ་རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་གྲུ་མང་དག་ཅིག་གི་ནང་ལ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེར་འཕྲད་བཞིན་པར་ཐུགས་ཚབ་དང་སྦྲགས། རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་གི་ལས་དོན་སྒྲུབ་མཁན་ཡོངས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་། ལྷག་པར་དུ་རིམས་ནད་འདིའི་ཁྲོད་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་མང་ཚོགས་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པར་བཀའ་གནང་སྟེ། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐེབས་རྩ་ཁང་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་གྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཆེད་འཛུགས་གནང་པའི་ PM cares fund ཞེས་པའི་ཐེབས་རྩར་ངལ་སེལ་གྱི་ཞལ་འདེབས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཀའ་སྩལ་འདུགམ་ཟད་མགོན་པོ་གང་ཉིད་གང་མཆོག་གིས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་ཁྲོད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་མདུན་ཐོན་ཞབས་ཞུ་བ་ཡོངས་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་འདི་ཉིད་མྱུར་དུ་ཞི་བའི་ཐུགས་སྨོན་མཛད་འདུགརྩ་བའི་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་ཐེངས་ཙམ་མ་ཟད། སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་འདི་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་ཐོག་མར་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་པའི་སྐབས་སུ་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་དང་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ཐེབས་རྩ་ལ་མ་དངུལ་གྱི་ཞལ་འདེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་༧དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལས་བྱེད་ཡོངས་ནས་ཀྱང་ཉིན་གཅིག་གི་གསོལ་ཕོག་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་སྲིད་བློན་མཆོག་གི་ཐེབས་རྩར་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་། ཟླ་བ་ ༤ བའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན། བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྔར་ལོ་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ཤོག་གྲངས་ ༧༡ ཅན་ཞིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས། རྒྱ་ནག་གི་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་འོག་ཏུ། སྔར་ལོ་བོད་ནང་དུ་བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ལས་འགུལ་སོགས་དྲག་གནོན་སྲིད་ཇུས་རབ་དང་རིམ་པ་མང་པོ་ལག་བསྟར་གྱིས། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་དམར་གསོད་དང་མནར་གཅོད་ཇེ་མང་དང་། ཁྲིམས་འགལ་ལུགས་འགལ་གྱི་བསམ་སྦྱོར་དང་གང་བྱུང་བཀག་སྐྱིལ་ཁྱབ་ཆེར་བཏང་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག

ཁ་སང་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་མོ་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་འཕྲེང་བཅིུག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༣༢ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་ཆེན་དང་བསྟུན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༦ ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་ཀྱིས་ད་བར་གར་ཡོད་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་ཀྱང། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ལོ་ལྟར་ཉིན་དེར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་༸སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་པ་ལྟར་ས་གནས་སོ་སོར་གནང་སྒོ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཉིན་འདིར་ཁ་སང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཕ་རན་སིར་ཕ་རན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཁུལ་དེའི་རྒྱལ་ས་པེ་རེས་ Republique ཐང་ཆེན་དུ་བོད་མི་ཚོས་མངར་ཟས་ Cake འགྲེམས་སྤེལ་དང་གཞས་སྣ་འཁྲབ་སྟོན། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་འཛིན་བཟུང་ བྱས་ནས་ད་བར་གར་སོར་ཆ་མེད་དུ་བཏང་བའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་སྐད་འབོད་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གང་མགྱོགས་གློད་གྲོལ་ཡོང་བའི་མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ་བཅས་ཀྱི་གནང་སྒོ་འདྲ་མིན་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་བོད་མི་ཚོས་ཉིན་འདིར་དགའ་སྐྱོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཚོར་བའི་ཐོག་ནས་༸ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༣༢ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུགདེ་བཞིན་ཉིན་འདིར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཨི་ཊ་ལི་ནང་དུའང་ཨི་ཊ་ལི་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དངས་གནས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སོགས་ཐོུང་གིས་གོ་སྒྲིག་གནང་སྟེ་ཨི་ཊ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Matteo Luigi Banchi ལགས་གཙོ་བཞུགས་ཐོག་ས་གནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་སྒྲིག་གཤོམ་གནང་ནས་མར་མེའི་སྨོན་ལམ་གསུང་དོན་དང་མངར་ཟས་ Cake འགྲེམས་སྤེལ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་གང་མགྱོགས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་སོགས་གནང་བ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།གཞན་ཡང་ཁ་སང་སུད་སི་ནང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། སུད་སི་ས་གནས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་བཏང་བའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཆེད་སྒྲིག་བརྙན་ཐུང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་བ་དང་། ས་གནས་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་ནས་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་བཅས་ཆོས་ཕྱོགས་གནང་སྒོ་དང། དེ་བཞིན་ཚོགས་ཆུང་སོ་སོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་༸པཎ་ཆེན་རིིན་པོ་ཆེའི་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་བགོས་འགྲེམས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག་པ་མ་ཟད། དེ་བཞིན་ཉིན་འདིར་སུད་སི་ཨར་གྷའོ་ཚོགས་ཆུང་གིས་བོད་སློབ་དང་རིག་གཞུང་སྡེ་ཚན་གོ་སྒྲིག་འོག་དགེ་ལས་ཕ་མ་དང་སློབ་ཕྲུག་བཅས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ཡང་སྲུང་བརྩིཞུས་འདུག དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཁ་སང་ཉིན་མོ་འདིར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནི་དྷར་ལེནཊནང་དུ་ཁུལ་དེའི་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་བཅས་ནས་ས་ཁུལ་དེའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་མདུན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང། དེ་བཞིན་དབྱིན་ཡུལ་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་གཙོས་ས་གནས་ཚོགས་སྒེར་ཁག་ནས་ས་གནས་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་ཏེ་དྲྭ་ཐོག་ནས་༸པཎ་ཆེན་རིན་ཆེའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པའི་བརྙན་ཐུང་སྤེལ་ཡོད་ཅིང་། དེ་བཞིན་སྦེལ་ཇམ་ནང་གི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་མདུན་དུའང་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་སྒྲིག་གཤོམ་ཐོག་མར་མེའི་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་གནང་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུགགཞན་ཡང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཀྱང་ངོ་དེབ་བརྒྱུད་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་ཆེད་མར་མེའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།  

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་པའི་སྒྱུ་རྩལ་བ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་ལོ་ལྟར་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ Festival of Tibet འམ་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་དེ་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་ཆེས་ཐོག་མར་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཀྱི་ཁྱབ་གདལ་ཆེས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་རྐྱེན་གྱིས་ Brisbane གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཚོགས་ཐུབ་མེད་ཀྱང་ད་ཆ་དུས་སྟོན་ཐེངས་ ༡༣ པ་དེ་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་འཚོགས་བཞིན་འདུགཐེངས་འདིའི་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་ཐེངས་ ༡༣ པ་དེ་ཁ་ཉིན་རེས་གཟའ་སྤེན་པ་སྟེ་ཚེས་ ༢༤ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༤ བར་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་དུས་སྟོན་ཐོག་བོད་པའི་གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ་དང་བགྲོ་གླེང་། གླུ་གཞས། སྙན་ངག་གྱེར་འདོན། སྒྲུང་བཤད། ཟབ་སྦྱོང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་མང་དག་ཅིག་གོ་སྒྲིག་གནང་འདུགསྒྱུ་རྩལ་བ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱི་ཐེངས་འདིའི་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་དང་འབྲེལ་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འཚམས་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་འདུག་པའི་ནང་། ཐེངས་འདིའི་ Prayers for Peace ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་དེར་ཨོ་གླིང་ཁུལ་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་བ་མང་པོ་ཞིག་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་བར་ཐུགས་དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང་འབྲེལ། རོལ་དབྱངས་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚོར་ཤེས་འདྲེན་ནུས་ལྡན་པ་དང་། དུས་སྟོན་འདིའི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཆོས་རིག་དང་སྐད་ཡིག་སོགས་གསོན་པོ་གནས་པར་མཐུན་རྐྱེན་དུ་གྱུར་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་འདུགདེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ལེགས་བྱང་ནི་ཞི་བདེ་དང་བྱམས་བརྩེའི་བདག་ཉིད་ཆགས་ཡོད་སྟབས་དེ་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་འོས་པ་དང་། མགོན་པོ་མཆོག་ནས་ནང་ཆོས་ཁྱབ་སྤེལ་མཛད་རྒྱུའི་དགོངས་པ་མེད་ཀྱང་། རང་གཞན་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་གང་ཞིག་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་པའི་ནང་ཆོས་ལས་གསུངས་པ་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་འཚོལ་ཐབས་སྐོར་བཀའ་སྩལ་མཛད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཀའ་སྩལ་འདུག༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་དུང་སྐུ་ཞབས་ཆོས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་དེ་ལྟ་བུ་གཉེར་ནས་བོད་དོན་ཐོག་སེམས་འཁུར་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པར་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་པ་དང་སྦྲགས། ཕན་ཚུན་ལྟོས་གྲུབ་བམ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྣམ་གཞག་དེ་ནི་ལྷན་སྐྱེས་དང་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་གོང་འཕེལ་གྱི་རྨང་གཞི་ཡིན་སྐོར་བཀའ་སྩལ་བ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒེར་དང་ཁྱིམ་གཞིས། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་པོའི་དོན་དུ་མིན་པར་འགྲོ་བ་ཡོངས་ཀྱི་བདེ་ཐབས་ལ་སྨན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་གནད་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལམ་སྟོན་བཀྲིན་ཆེ་བ་མཛད་འདུགམགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་མཇུག་ཏུ་ཐེངས་འདིའི་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་སྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག སླད་མར་དུས་སྟོན་དེ་མཛའ་གྲོགས་དང་མཐུན་སྒྲིལ་གོང་འཕེལ་དང་ལྷག་དོན་གོ་ལ་ཁྱོན་དུ་གནས་པའི་གཅེན་གཅུང་ཕོ་མོའི་དབར་བསམ་ཤེས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་རྒྱ་གང་ཆེ་ཡོང་བར་ཐུགས་སྨོན་སྩལ་འདུགགཞི་རྩའི་ཆོས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་གསུམ་རིང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་བོད་ཟས་རིགས། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ། སྒྱུ་རྩལ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་རིག་གཞུང་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས། དེ་བཞིན་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་སོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། དུས་སྟོན་དེ་ཐོག་མར་ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་བོད་མི་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་བསྟུན། རང་དབང་ཅན་གྱི་ཡུལ་ལུང་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་སེམས་ནང་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་སེམས་ཚོར་དྲག་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཕྱིར་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་༢༥ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འཛམ་གླིང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཆུང་ཤོས་སུ་གྲགས་པའི་བོད་ཀྱི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༣༢ ཀྱི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Ned Price ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གང་དུ་ཡོད་མེད་གང་མགྱོགས་གསལ་བཤད་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག དེའང་ཁ་སང་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཞིག་གི་ཐོག སྐུ་ཞབས་ Ned Price ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལས་བཙན་ཁྲིད་ཀྱིས་ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་རང་དབང་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག དེ་བཞིན་བོད་མིའི་ངོ་བོ་བཅས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་དད་མོས་གཞིར་བཞག་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ཐེ་གཏོགས་མེད་པའི་ཐོག་ནས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་པཎ་ཆེན་བླ་མ་ལྟ་བུའི་དབུ་ཁྲིད་ཁག་གདམ་གསེས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པར་བསྒྲགས་འདུག གཞི་རྩའི་འདི་ལོའི་བོད་ཀྱི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྐབས་སུའང་། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Ned Price ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་ཉེར་ལྔའི་གོང་དུ་བོད་ཀྱི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གྱི་གནད་དོན་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ངོས་འཛིན་མཛད་པའི་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་བཏང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་མོས་ལྟར་གྱི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་ཅིག་བཙན་དབང་གིས་བསྐོ་གཞག་བྱས་པ་དེ་ནི། ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་་རྡོག་རོལ་ཚབ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་ཁ་སའི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སླར་ཡང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གནད་དོན་བསྐྱར་ནན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་གར་ཡོད་གསལ་བཟོ་བྱེད་དགོས་སྐོར་གསུངས་བ་མ་ཟད། ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་འཕྲལ་དུ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་དགོས་བའི་དགོས་འདུན་བཏོན་འདུག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཆ་མཚོན་ན། དུས་རྒྱུན་ནས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་ཉིན་མོར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་སྲུང་བརྩི་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། གནངས་ཉིད་བོད་ཀྱི་དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་ཧི་མ་ལའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་སློབ་སྦྱོང་ལྟེ་གནས་ཁང་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས། རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་བཙན་ཁྲིད་དང་བོད་མིར་དེའི་གལ་གནད་ཅེས་པའི་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་འཆར་འདུག བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཏུ། རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གསར་འགོད་པ་སྐུ་ཞབས། Vijay Kranti ལགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་གི་འོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་བདམས་ཐོན་སྲིད་སྐྱོང་ངམ། ཚོགས་ཟུར་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གི་གནད་ཚིག་གི་གསུངས་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་འཕྲོར། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། དེ་བཞིན་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་འཐབ་ཇུས་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས། Jaidev Ranade ལགས་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག རྩ་བའི་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༠ བའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་ནས་ཉིན་གསུམ་གྱི་རྗེས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༥ ཚེས་༡༧ ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་ལོ་༦ གི་སྟེང་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ཡབ་ཡུམ་དང་བཅས་པ་བཙན་དབང་གིས་གར་སོང་ཆ་མེད་བཟོས་ཏེ། འདི་ལོ་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་ ༢༦ འཁོང་གྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ལྷག་པར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་མང་པོའི་གནོད་ཤུགས་ལ་ལྟོས་མེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་མ་གཏོགས་རིན་པོ་ཆེ་གར་ཡོད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྩ་བ་ནས་གསལ་བཟོ་བྱས་མེད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་དེ་སླར་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ཐད་སེམས་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གྲས་སུ་མིང་འདོན་བྱས་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གང་འགྱོགས་བསྐོ་བཞག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་ལོ་འདིའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་འདས་ལོ་ནང་གཙོ་བོ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཁྲོད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་བ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་གྱི་བོད་མི་དང་ཁ་ཆེ། ཡི་ཤུའི་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཚོར་དམིགས་བསལ་གྱི་སྡང་ཟུག་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་དེ་བྷར་མ་དང་ཀོ་རི་ཡ། Eritrea སོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་བཅུ་དང་ལྷན་དུ་སླར་བློ་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲས་སུ་མིང་འདོན་གནང་འདུག ཁ་སང་སྙན་ཐོ་དབུ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Tony Perkins ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་དད་རང་དབང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནད་དོན་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུ་མེད་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཁག་ནི་འདས་ལོ་ནང་ཆེས་བློ་འཚབ་གནང་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྔ་ལོར་བོད་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་བཟོར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་སྐོར་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་། ཚོགས་འདུ་རྗེས་སུ་བོད་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཆེད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་ཡོད་པ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཐོག་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཡར་ཆེན་སྒར་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་མང་ཚོགས་མཆོད་མཇལ་ལ་ཕེབས་པར་བཀག་སྡོམ། བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་དང་གཞུང་གི་སྲི་ཞུ་བ་དེ་དག་གི་ནང་མི་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་གནང་སྒོ་ཁག་ཏུ་མཉམ་ཞུགས་གནང་མ་བཅུག་པ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཉན་རྒྱུ་དང་ཐ་ན་༸སྐུ་པར་ཉར་རྒྱུ་སོགས་ལ་དམ་དྲག་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་དང་ཆབས་ཅིག འདས་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་ རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ནང་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་དང་བཏང་འཛིན་བྱེད་ཐབས་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་སྤེལ་མུས་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག སྔ་ལོར་ཨ་རིའི་ཉེན་རྟོག་པའི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལ་ཡུལ་དེའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་གསང་ཉུལ་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་གནད་དོན་གཙོས་ཁེ་ན་ཌ་དང་སུད་ཌེན། དེ་བཞིན་སུ་ཛར་ལན་ཌི་བཅས་ཀྱི་ནང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱའི་གསང་ཉུལ་བ་ཡོད་པ་ར་ཁྲོད་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་གི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་དག་དང་བོད་ཙམ་མིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་དུ་མར་དེ་ལྟར་སྤེལ་བར་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་གཞུང་གིང་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་དག་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་དེ་ལྟར་སྤེལ་བཞིན་པའི་དམིགས་དཔེ་ངན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པར་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེའི་ཁྲོད་སྔ་ལོར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༩ ཡིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་མི་དང་ཤིན་ཅང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་། སྔ་ལོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་མི་དང་མང་ཚོགས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་གནད་དོན་སྤེལ་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་བའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གྱི་འགྲུ་དོན་བཞིན་ནུས་པ་ལྡན་པའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཞིག་གང་མགྱོགས་བསྐོ་བཞག་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག དེའི་བར་ན་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཀག་སྡོམ་ཐད་སྔོན་ཁབ་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ཡོད་མཁན་གྱི་གསར་འགོད་ལས་རིགས་ལ་རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ནང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་བར་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༣༠ ཙམ་གྱི་ནང་དུ་གསར་འགོད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་དེའི་ཁོངས་ནས་རྒྱ་ནག་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ཁོངས་ནས་གསར་འགོད་དབང་ལ་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༧༧ པར་མིང་འདོན་གནང་བ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ Turkmenistan དང་བྱང་ Korea གཉིས་དང་། གནས་སྟངས་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ Africa རྒྱལ་ཁབ་ Eritrea བཅས་མིང་མངོན་གསལ་གནང་འདུག