གསར་འགྱུར།

ཉེ་ཆར་ཉི་ཧོང་གི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་གྲགས་ཅན་ NHK ཡིས་སྐར་མ་ ༥༠ ཅན་གྱི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་གཏོར་བཤིག་བཏང་བའི་བོད་གསེར་རྟ་ཁུལ་གྱི་ཆོས་སྡེ་བླ་རུང་སྒར་གྱི་གྲྭ་ཤག་གི་ས་ཆ་རྣམས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པའི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་ར་སྤྲོད་གནང་བ་མ་ཟད། ས་གནས་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་དང་བོད་མི་ཁག་གཅིག་གིས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་སྐད་ཆ་གང་ཡང་མ་བཤད་པར་བཏང་སྙོམས་ཚུལ་དུ་བསྡད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག བོད་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ཆོས་སྒར་དུ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་དབང་ཐོག་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་གྲྭ་ཤག་གཏོར་བཤིག་དང་ཁོང་རྣམས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་སྟབས་དཀའ་ངལ་དུ་མ་འཕྲད་ཡོད་པའི་ཁྲོད་འདིར་ཉི་ཧོང་གི་ NHK བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་ཁག་གཅིག་གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་དུ་ཕེབས་ཏེ་ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཁག་གཅིག་དང་ཁྱད་པར་དུ་བླ་རུང་སྒར་དུ་ཡུན་རིང་སློབ་གཉེར་གནང་མྱོང་ཡོད་པའི་གྲྭ་པ་གཉིས་ལ་རྗེས་འདེད་བཏང་ཐོག་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཐབས་བྱས་ པའི་བརྙན་པར་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག བརྙན་པར་དེའི་ནང་གསར་འགོད་པས་བླ་རུང་སྒར་དུ་ལོ་ངོ་ ༡༧ རིང་སློབ་གཉེར་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་གྲྭ་ཚེ་བརྟན་ལགས་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་ཁོང་ཐོག་མ་གྲྭ་པ་ནམ་གནང་མིན་དང་ཁོང་གི་ཉིན་རེའི་བྱ་གཞག་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་གྱི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་བཙན་དབང་གིས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་སྐབས་གྲྭ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱང་དེའི་ནང་ཚུད་ཡོད་པ་དང་། གསར་འགོད་པ་རྗེས་སུ་ཁོང་གི་ཁྱིམ་ལ་སྐྱོད་སྐབས་རང་གི་ནང་དུ་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་གནང་ནས་བཞུགས་བཞིན་པ་དང་ཁོང་གི་འདོད་པ་མེད་བཞིན་དུ་རང་གི་དགོན་པ་བཞག་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་ལོག་དགོས་བྱུང་བར་ཆེས་བློ་ཕམ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཁོང་ནས་འཐུས་ཤོར་གང་ཡང་མེད་པར་རང་གི་ཉིན་རེའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལེན་གནང་དགོས་ཁག་གནང་མུས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཁོང་གི་ནང་ལ་སྒྲིག་གཤོམ་གནང་བའི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཐང་ག་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཁག་གཅིག་གྲྭ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱི་ནང་དུ་སླེབས་ནས་སྤྲད་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གསེར་རྟ་བླ་རུང་དུ་ཡོད་པའི་གྲྭ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲིས་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་རྣམས་ནས་གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་གྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་གླེང་བ་ཡིན་ན་དེས་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ལ་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་ཡོང་སྲིད་པས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་བཏང་སྙོམས་ཚུལ་དུ་བསྡད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གང་ཡང་གནང་མེད་པ་མ་ཟད། ཕྱིས་སུ་གྲྭ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲིས་ལགས་ཀྱང་རང་གི་གྲྭ་ཤག་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་སྟེ་དུས་ཡུན་གང་ཙམ་རིང་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་ཀྱང་། རྗེས་སུ་ཁོང་བླ་རུང་སྒར་གྱི་ཉེ་འཁྲིས་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ནང་བཞུགས་བཞིན་པ་རྙེད་སོན་བྱུང་བའི་ཁྲོད་མིག་ནས་ཕྱི་མ་འདོན་བཞིན་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྒར་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱུང་བའི་མྱོང་བ་དེ་ནི་བརྗོད་ཐུབ་ཐབས་འབྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག ལྷག་དོན་བརྙན་ཐུང་དེའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་གསེར་རྟ་ཁུལ་གྱི་ཆོས་སྡེ་བླ་རུང་སྒར་གྱི་གྲྭ་བཙུན་རྣམ་པའི་གྲྭ་ཤག་ཁག་གཏོར་བཤིག་བཏང་བའི་ས་ཆ་ཁག་ཏུ་ཡུལ་སྐོར་འཆམ་སྤྲོ་འཆམ་པ་འགྲོ་སའི་རྒྱ་ལམ་དང་སྐས་འཛེག་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པར་དམིགས་ཏེ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་མགྲོན་ཁང་ཁག་གཅིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ཆོས་སྡེ་དེར་ད་ཆ་ནང་ཆོས་སློབ་གཉེར་གནང་མཁན་ལས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་མང་བ་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་མངོན་རྒྱུ་འདུག་སྟབས། སྐབས་དེའི་བརྙན་པར་ནང་བླ་རུང་སྒར་གྱི་གྲྭ་པ་ཞིག་ནས་ཁུལ་དེར་སླེབས་པའི་རྒྱ་རིགས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཞིག་ལ་ཉེས་བརྡུང་བཏང་བ་ཞིག་ཀྱང་མཐོང་གི་འདུག རྩ་བའི་བོད་གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༧ ནས་བཟུང་གྲྭ་ཤག་གཏོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་འབུད་ཀྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་བའི་ཁྲོད། བླ་རུང་ཆོས་སྒར་གྱི་གྲྭ་ཤག་ ༥༠༠༠ ལྷག་གཏོར་བཤིགས་བཏང་ཡོད་པ་དང་། བླ་རུང་སྒར་དང་ཡར་ཆེན་སྒར་གཉིས་ནས་གྲྭ་བཙུན་དང་སློབ་གཉེར་བ་ཁྱོན་ ༤༨༠༠ ལྷག་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་གསར་ལམ་ཁག་གཅིག་ཏུ་ཆོས་སྒར་དེ་དག་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་བའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་དོ་དམ་བྱས་ནས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་བཞིན་པ་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། སྔ་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལག་སོན་བྱུང་བའི་ནང་བླ་རུང་སྒར་དུ་གྲྭ་ཤག་གཏོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་འབུད་ཀྱི་ལས་རིམ་ཡོངས་མཇུག་སྒྲིལ་བྱས་རྗེས་མ་འོངས་པར་དགོན་པའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་བདེ་འཇགས། དཔལ་འབྱོར། སློབ་ཁྲིད། སློབ་ཞུགས། དེ་བཞིན་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ནང་དོན་གཏན་འབེབས་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་ཐོག་བཏང་འཛིན་བྱ་སླད་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་ ༢༠༠ ཙམ་བསྐོ་གཞག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཐེ་ཝན་གཞུང་འཛིན་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Lo Wen-jia ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པའི་སྤྱི་དམངས་འབྲེལ་ལམ་སྡེ་ཚན་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Hsieh Yu-Li ལགས་དང་ཚོགས་པའི་མགྲིན་ཚབ་པ།  སྤྱི་དམངས་འབྲེལ་ལམ་སྡེ་ཚན་གྱི་ངེས་སྟོན་པ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Wen Lii ལགས་བཅས་བཞུགས་སྒར་དུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་གསེར་ཞལ་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།  སྐུ་ཞབས་ Lo Wen-jia ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཞུས་རྗེས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་གྱིས་ད་རེས་འཚམས་གཟིགས་འདི་ཐེ་ཝན་གྱི་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོའི་སྐུ་ཚབ་ཐོག་ནས་བཅར་བ་དང་། གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་ཆེད་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་བ་དང་། ལྷག་དོན་ཚོུད་གཅིག་ཙམ་གྱི་མཇལ་མོལ་དེའི་རིང་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་དང་ལྷན་ཐེ་ཝན་གྱི་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས། སླད་མར་ཐེ་ཝན་དང་བོད་གཉིས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གནང་བ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཐེ་ཝན་གྱི་མང་གཙོ་སྟོབས་ཤུགས་དེ་གནད་ཆེ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཀའ་སློབ་ནན་པོ་བསྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཐེ་ཝན་གྱི་མང་གཙོ་སྟོབས་ཤུགས་དེ་ཐེ་ཝན་གྱི་མ་རྩ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་མཛད་སྐོར་གསུངས་སོང་།  དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐེ་ཝན་དང་བོད་གཉིས་ནས་ཐུན་མོང་གི་གདོང་ལེན་གནང་ས་དེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་གཞུང་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཐེ་ཝན་མི་རིགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་མང་གཙོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད་སྒོས་འཛམ་གླིང་ཁྲོད་ལ་མང་གཙོ་རྩོད་མཁན་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པའི་འོས་འགན་ཡོད་སྐོར་སྙན་གསེང་ཞུས་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད། མཇལ་འཕྲད་དེའི་ཁྲོད་རིག་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རིན་ཐང་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་བ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལའང་བཀའ་མོལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༡༠༠ ལྷག་བར་དུ་༸སྐུ་འཚོ་བཞུགས་མཛད་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། ༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐད་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་གང་ཡང་མེད་པར་བཀའ་བསྩལ་བ་མ་ཟད།  སྐུ་ཞབས་ Lo Wen-jia ལགས་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་ཐེ་ཝན་ནང་འཁྲུངས་སྲིད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དེ་ཡོང་སྲིད་པ་དང་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་འཁྲུངས་ངེས་ཡིན་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད། ལྷག་དོན་ཁོང་གིས་བོད་མིར་བརྡ་ལན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཐེ་ཝན་དང་བོད་དབར་གདོང་ལེན་གནང་ཡུལ་དང་དཀའ་ངལ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པས་ང་ཚོ་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་དེར་འབད་རྩོད་གནང་དགོས་པ་གསུངས་སོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་མགྲིན་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Wen Lii ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་མྱོང་བ་དེ་ཐེ་ཝན་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་གཞི་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཅི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ལྷུང་ཀྱང་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་ལམ་སྲོལ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་བཅས་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་ཁག་མུ་མཐུད་ནས་སྲུང་གནང་དགོས་པའི་བརྡ་ལནགནང་བས་དེའི་ཐེ་ཝན་ཙམ་མ་ཟད་ཧོང་ཀོང་དང་ཡུ་གུར་སོགས་རྒྱའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཏུ་ལྷུང་བའི་མི་རིགས་ཡོངས་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་སྐོར་གསུངས་སོང་།  རྩ་བའི་ཐེ་ཝན་ནང་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པས་གཞུང་འཛིན་པའི་རྗེས་སུ་༸རྒྱལ་བའི་བཞུགས་གནས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་སྐུ་ཚབ་ཆེད་བཅར་གནང་བ་ཆེས་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༧ ནས་ ༡༩ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་མཛད་རིམ་ཁྲོད་ཐེ་ཝན་ནས་བོད་མི་ལ་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཚོན་སླད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག  དེ་བཞིན་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་རྒྱུན་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་བ་མ་ཟད།  ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་སོགས་སུ་སྐོར་སྐྱོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༠ པ་ཙམ་ལ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཁག་གཅིག་གི་སློབ་ཕྲུག་བཅོ་ལྔ་ལ་༸རྒྱལ་བའི་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁ་བསྩལ་བ་དང་ལྷག་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་གསུམ་གཙོ་གྱུར་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རིན་ཐང་དང་འཛམ་གླིང་གི་ཞི་བདེ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག སྐབས་དེར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་རང་གཤིས་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བཀའ་བསྩལ་ཏེ་མིའི་རིགས་ཡོད་ཚད་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་མཉམ་གནས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དེང་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དེ་དངོས་གཙོ་རང་ལུགས་ལ་གཞིར་བཞག་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བཀའ་ཕེབས་དང་སྦྲགས། དངོས་གཙོ་རང་ལུགས་ཁོ་ནས་མི་འདང་བར་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ནང་མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་པའི་གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་གྱི་རིག་གཞུང་དང་ཤེས་ཡོན་དེ་འཇོག་དགོས་གལ་ཡིན་པ་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག གསར་འགོད་པས་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ Rachal Posner ལགས་སུ་མཇལ་ཁའི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ཐེངས་འདིའི་སྐོར་སྐྱོད་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འཚོ་བ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གཞུང་ཞེས་པའི་ལས་གཞིའི་འོག་ཨ་རིའི་སློབ་གྲྭ་འདྲ་མིན་ཁག་བཅོ་ལྔ་ལྷག་གི་འཐུས་ཚབ་སློབ་མ་དྷ་སར་ཆེད་བཅར་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ནི་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས་དགའ་པོ་ཞེ་དྲག་བྱུང་སོང་ཞེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཁོང་གིས་དྷ་སར་བཅར་དོན་གཙོ་བོ་ནི་རང་ཉིད་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཞིག་ཡིན་སྟབས་བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་གནས་སྟངས་དང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ལྟར།  རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་དེའི་བརྡ་ལན་འཕྲོད་པའི་ཐོག་ནས་ནམ་ཞིག་བོད་ལ་རང་དབང་ཐོབ་སླད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད།   དེ་བཞིན་ཇཱོན་ཟེར་བའི་སློབ་ཕྲུག་ཅིག་ལ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སླེབས་ནས་ཚོར་བ་ཇི་བྱུང་ཐོག་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་སྔོན་ཆད་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཤེས་རྟོགས་གང་ཡང་མེད་ནའང་། ཐེངས་འདིར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བསླེབས་པ་དང་བསྟུན་ནས་བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་གནས་སྟངས་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ཟིན་ནའང་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་གནང་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ་མཐོང་དཀོན་པའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཆགས་སྐོར་གསུངས་སོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་རྒྱུར་དུས་ཡུན་རིང་པོ་འགོར་སྲིད་ཀྱང་བོད་མི་རྣམས་སེམས་ཤུགས་མི་ཆག་པར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་གནང་རོགས་ཞེས་གསུངས་ཡོད།

བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་འཁྲབ་སྟོན་རུ་ཁག་ཅིག་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་བྱང་ཨ་རིའི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་སྐོར་སྐྱོད་གནང་བཞིན་པ་དང་bསྟུན། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ Washington DC ནང་ཡོད་པའི་ George Washington གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ An Evening in Tibet ཞེས་བོད་ནང་གི་མཚན་གཅིག་ཅེས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་འདུ་འཛོམས་ཤིག་གནང་འདུག བོད་ནང་གི་མཚན་གཅིག་ཅེས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་འདུ་འཛོམས་དེ་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་དང་། George Washington གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཡོངས་བསྟི་གནས་ཁང་། དེ་བཞིན་ USAID ཞེས་ཨ་རིའི་ཐེབས་རྩ་ཁང་བཅས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལུགས་ལྟར་དགུང་གྲངས་ ༨༤ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། George Washington གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་བསྟི་གནས་ཁང་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞས་སྣ་ཁག་མང་ཚོགས་ལ་གཟིགས་འབུལ་དང་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐུབ་པ་བཅས་ལ་ཆེད་དམིགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། གཞི་རྩའི་མཛད་རིམ་ཐོག་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་དང་ཨ་རིའི་ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ལྕམ་ Ann Marie ལགས། དེ་བཞིན་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སོགས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་། ས་གནས་མི་མང་སོགས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་ནས་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་རྒྱུན་དུ་ནས་དོ་སྣང་དང་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་གསུང་བཤད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ལྕམ་ Ann Marie ལགས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་ཐེབས་རྩ་ཁང་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་དོན་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་ཁག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་རྒྱུར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་རམ་གནང་བཞིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སྲ་བརྟན་བྱུང་བ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ཉག་གཅིག་ཡིན་པས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་སྦྲགས་ཕྱི་ལུགས་ལྟར་དགུང་གྲངས་ ༨༤ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་འདུག རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་འདུ་འཛོམས་ཐོག་གཞས་སྣ་ཁག་འཁྲབ་སྟོན་གནང་མཁན་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་འཁྲབ་སྟོན་རུ་ཁག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ངག་དབང་ཡོན་ཏན་ལགས་སུ་ལོ་ངོ་བརྒྱད་དང་བཅོ་ལྔའི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌར་ཕྱོགས་སྐྱོད་གནང་ཐུབ་པའི་མྱོང་བ་དང་འབྲེལ་བཀའ་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་ཡོད།   མཛད་རིམ་དེའི་ཐོག་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ནས་ཐེངས་འདིའི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བརྒྱུད་ཨ་རི་གཞུང་ནས་ད་བར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུའི་ཐོག་རོགས་དངུག་གནང་ཁག་ཆུད་ཟོས་སུ་ཕྱིན་མེད་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཐུབ་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཨ་རི་གཞུང་ནས་དབར་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་བར་རོགས་རམ་གནང་དང་གནང་བཞིན་པ་བཅས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་མ་ཟད། སླད་མར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་འདུག

ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་པེ་ཅིན་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་ལི་ཕིང་ནད་མནར་རྐྱེན་གྱིས་གྲོངས་འདུག རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་རང་ལོ་ ༩༡ ཡིན་པ་ལི་ཕིང་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་འགོ་འཁྲིད་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་མཐོ་རིམ་འགོ་ཁྲིད་གྲས་སུ་བསྐོ་གཞག་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ བར་དམར་ཤོག་མི་རབས་གསུམ་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་གྲས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཀྱི་གོ་གནས་བཟུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་མི་རབས་གསུམ་པའི་འགོ་ཁྲིད་གཙོ་གྲས་དང་གལ་ཆེའི་མི་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་སྤེལ་བའི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་ལ་དྲག་གནོན་གྱིས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གཏོང་མཁན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་ལི་ཕིང་ལ་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་ཐང་གི་སློབ་ཕྲུག་དམར་གསོད་པ་དང་ལག་དམར། གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་ཐང་གི་བཤན་པ་ཞེས་པའི་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ཁ་བྱང་དུའང་པེ་ཅིང་གི་བཤན་པ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་འདུག་ཅེས་བཀོད་འདུག ལི་ཕོང་ནི་བོད་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་གནད་དོན་ཐད་ལྟ་བ་མཁྲེགས་བཟུང་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོས་སྲིད་དབང་འཛིན་སྐབས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་དང་། ཉེས་མེད་བོད་མི་མང་པོ་བཙོན་འཇུག་དང་ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་དམར་གསོད་བཏང་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་འདས་པོ་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་སྟག་སྣ་འཇིགས་མེད་བཟང་པོ་ལགས། དགའ་ལྡན་གྲྭ་བག་བྲོ་ལགས་སོགས་བོད་མི་ཁག་གཅིག་གིས་སི་པེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཁང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཅང་ཙེ་མིན་དང་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་ལི་ཕིང་གཉིས་གཙོ་གྱུར་གཞན་དཔོན་རིགས་ལྔ་པོས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་དང་མི་རིགས་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་ནག་ཉེས་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དགོས་པའི་ཁྲིམས་གཏུག་གནང་ཡོད་པ་ལྟར་ཁྲིམས་ཀྱི་བཅད་ཁྲ་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ལི་ཕིང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༢༨ ལོར་རྒྱ་ནག་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཁྲེང་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྐྱེས་ཞིང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་པ་སྐབས་བཞི་པའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་དུ་བསྐོས་པ་མ་ཟད། ཁོ་པའི་བུ་གཉིས་དང་བུ་མོ་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་མཐོ་རིམ་མགོ་ཁྲིད་དུ་སླེབས་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་དོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོར་ Li Peng གིས་རྒྱ་ནག་གི་མ་འོངས་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ཆུ་རྒྱུན་བཀག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཆུ་མཛོད་ཁང་ཆེ་ཤོས་བརྒྱབས་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་པའི་བྱས་རྗེས་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད།

ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་ནང་རང་དབང་ཐོག་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་འགྲོ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ Reciprocal Access to Tibet ཞེས་པ་ཆེད་འདོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཁྲིམས་འཆར་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཐོག་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བརྙས་བཅོས་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཟོད་སྒོམ་མུ་མཐུད་ནས་གནང་གི་མིན་ཞེས་གསུངས་འདུག ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཨིན་ཡུལ་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཉིན་རྒྱབ་ཚོགས་དུས་ཐོག་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Tim Loughton ལགས་ཀྱིས་ཆེད་འདོན་གནང་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་བོད་མི་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་རྒོལ་གྱི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་ཚབས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་པ་བཅས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀར་ཛ་དྲག་དང་དང་ཚབས་ཆེའི་གནས་སྟངས་སུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་སོགས་རང་དབང་ཐོག་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་དང་རྟོག་ཞིབ་ཆེད་སྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྟེ་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་ནས་བོད་མིའི་གནད་དོན་ཁུལ་སིམ་པོར་བསྡད་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་འགོད་འབུལ་ཞུས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Tim Loughton ལགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཁག་ནས་ཁེ་ཕན་བླངས་ཏེ་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་རང་དབང་ཐོག་ནས་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལྟ་གྲུབ་ཁྱབ་སྤེལ་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བཞིན་པའི་ལས་དོན་ཁག་མཚམས་འཇོག་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་སྔོན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ནས་ཨ་རིའི་མི་སེར་དང་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཁག་བོད་ནང་རང་དབང་ཐོག་འདྲ་མཉམ་འགྲོ་འོང་བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་གཞིར་བཟུང་ད་ཆ་ཡོ་རོབ་དང་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གཉིས་ནས་ཨ་རི་ལྟར་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་འཛིན་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་འཆར་དེ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཐོག་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བརྙས་བཅོས་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེར་སྣང་མེད་དང་བཟོད་སྒོམ་མུ་མཐུད་ནས་གནང་རྒྱུ་མེད་ཅེས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གསལ་འདོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Tim Loughton ལགས་ཀྱིས་ད་རེས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཨིན་ཡུལ་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ལོ་གཅིག་ནང་ཚུད་ལ་ཨིན་ཡུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ། ཡུལ་འཁོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་བཅས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁུལ་ཁག་ཏུ་འགྲོ་འོང་ག་ཚོད་ཙམ་གང་ཐུབ་པའི་གྲངས་ཐོ་ཁག་མཚུངས་བསྡུར་གྱིས་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ཞིག་གྲོས་ཚོགས་ནང་འགོད་འབུལ་ཞུ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཡང་ཆེད་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་འཚབ་ Tim Loughton ལགས་ཀྱིས་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་འགོད་འབུལ་ཞུས་གྲུབ་རྗེས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་བརྙན་པར་ལམ་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་དེ་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་ཕྱེས་ནས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་བབ་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་འཇུག་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བོད་མི་དང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ཐོག་དྲང་བདེན་མ་བྱེད་ཚེ་དེ་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འགན་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཨིན་ཡུལ་དུའང་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་དུས་ནམ་ཡང་མ་བྱེད་ཅེས་གསུངས་འདུག རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཨིན་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་བསྟན་འཛིན་ཀུན་དགའ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ནི་ད་བར་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོགས་སྒེར་ཁག་དང་བོད་མི་སོགས་ནས་ལོ་མང་རིང་ནས་ཞུ་འབོད་རིམ་པ་ཞུས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རིང་མིན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བགྲོ་གླེང་བརྒྱུད་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ད་རེས་ཨིན་ཡུལ་གྱི་གནད་འགགས་ཆེ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་དེ་ལྟ་བུའི་ཐོག་བོད་ནང་གི་གནད་དོན་དང་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཆེད་འདོན་གནང་བ་ནི་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་མ་ཆོག་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།

ཉེ་ལམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཅིག་ཐོན་བཞིན་པ་ལྟར་དེ་རིང་ DNA གསར་ཁང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་བཤད་པ་དང་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Prasenjit Chowdhury ལགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་དེར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་འདུག དེའི་ནང་སྐུ་ཞབས་ Prasenjit Chowdhury ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ Wang Neng Sheng དང་། པེ་ཅིང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་བསྟི་གནས་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ Zha Luo ཟེར་བ་གཉིས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཐེ་བྱུས་གནང་རྒྱུའི་དབང་ཆ་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད་གལ་སྲིད་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཟེར་བས་བདམས་པའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཚེ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་ངེས་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནས་ངོས་འཛིན་ཞུས་པའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ངོས་ལེན་མེད་ཅེས་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་བ་ལྟར། རྒྱགར་གཞུང་ནས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་ནག་ལ་ཆེས་དགའ་དགའ་དང་ཞི་འཇམ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་མ་བསྟན་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་ཞིག་འཛིན་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག ཁོང་ནས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནེཧ་རུ་མཆོག་གིས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པའི་གྲོས་མཐུན་ལ་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ རྒྱ་ནག་གིས་འབྲས་ལྗོངས་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སྐབས་གནད་དོན་འགྲིག་འཇགས་ཡོངས་ཐབས་སུ་སྲིད་བློན་ Atal Bihari Vajpayee མཆོག་གིས་སླར་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཤས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་རྒྱ་གར་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་གཞུང་འབྲེལ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་རྣམས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲོག་ཞུས་པའི་མཛད་རིམ་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མི་ཆོག་པའི་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་ཡོད་པ་སོགས་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་མུ་མཐུད་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་གི་གནང་སྟངས་ལྟར་རྒྱ་ནག་ལ་འཇིགས་སྣང་ཁོ་ན་གནང་ནས་བཞུགས་ཚེ་རིམ་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་ལ་གཟིགས་ཕྱོགས་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དུ་སྐུ་ཞབས་ Prasenjit Chowdhury ལགས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འདོད་མོས་ལྟར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དེ་དག་ཁྲོད་དུ་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་གྱི་ས་མཚམས་གནད་དོན་དེ་ནི་ད་ལྟའང་ཀྱ་གེ་ཀྱོག་གེ་ངང་གནས་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་གོང་ནས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་ཡོད་མེད་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཚེ་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཐོག་ནོར་འཁྲུལ་བཟོས་ཟིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་ཁ་སྣོན་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཀྱང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་གྱི་ས་མཚམས་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་བཏགས་ཚེ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཚོན་གྱི་རེད་ཅེས་ནན་པོ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ Reuters  གསར་ཁང་གི་བཅར་འདྲིར་བཀའ་ལན་མཛད་སྐབས་མ་འོངས་པར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རང་དབང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་གཅིག་དང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་གཅིག་བཅས་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ། མི་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བདམས་པའི་ཡང་སྲིད་དེར་གུས་བརྩི་ཞུ་ཐབས་མེད་སྟབས་རྒྱ་ནག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཞིག་ཆགས་ངེས་ཡིན་པར་བཀའ་ནན་བསྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་བཞུགས་ཞག་མཛད་བཞིན་ཡོད་སྟབས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་ལ་འཁྲུངས་སྲིད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པའི་ཐོག་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་དེ་༸རྒྱལ་མཆོག་༸རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པའི་དགུང་གྲངས་ཙམ་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང་། བོད་མི་གཙོས་པའི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་གོ་བསྡུར་གྱིས་༸རྒྱལ་དབང་༸སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་མིན་བསྐྱར་ཞིབ་དང་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གལ་སྲིད་༸སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཡང་སྲིད་དགོས་གལ་དུ་གཟིགས་ཚེ་དེའི་གནང་སྒོའི་འགན་དབང་གཙོ་བོ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་སྲིད་དོན་གྱི་དགོས་མཁོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་ཚོས་མཚོན་པའི་སྲིད་དབང་འཛིན་པ་སུ་ཞིག་ལའང་ཡང་སྤྲུལ་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པ་བྱུང་ཚེ་དེ་ལ་སུས་ཀྱང་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ངོས་འཛིན་དང་དད་མོས་ཞུ་མི་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ནན་པོ་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད།  

རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རིའི་ནང་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་ Top Gun འམ་མེ་དམའི་ཡང་རྩེ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་འཁྲབ་སྟོན་པ་ Tom Cruise ལགས་ཀྱི་སྟོད་གོས་སྒང་གི་ཐེ་ཝན་དང་ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་དར་གྱི་མཚོན་རྟགས་དེ་མེད་པར་བཟོས་པར་བརྟེན་གནད་དོན་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དྲྭ་ལམ་ཁག་ཏུ་གླེང་རྙོག་རང་བཞིན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་འདུག དེ་རིང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་མེ་མདའི་ཡང་རྩེ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་དེ་དང་ཐོག་ ༡༩༨༦ ལོར་ཐོག་མར་འཁྲབ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་ཁྲོམ་རར་ཐོན་པར་མི་མང་གིས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ལྟར། ལོ་ངོ་ ༣༤ རྗེས་སུ་སླར་གློག་བརྙན་དེའི་མུ་འབྲེལ་གཉིས་པ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ནང་དངོས་སུ་ཁྲོམ་རར་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་འཆར་ཡོད་ཀྱང་། སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ཐེངས་འདིའི་གློག་བརྙན་ནང་གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Tom Cruise ལགས་ཀྱི་སྟོད་གོས་སྟེང་གི་ཐེ་ཝན་དང་ཉི་གོང་གི་རྒྱལ་དར་མེད་པར་ནག་གསུབ་བཏབ་ཡོད་སྟབས། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོམ་རའི་ཁྲོད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཉེན་ཁ་གཡོལ་ཐབས་ཤིག་དང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་གློག་བརྙན་དེ་བཟོ་སྐྲུན་གནང་བར་རྒྱ་ནག་གིས་མ་རྩ་ཆེད་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པར་བརྗོད་བཞིན་འདུག དེ་རིང་ The Hollywood Reporter གསར་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་ནི་འཛམ་གླིང་གི་གློག་བརྙན་གྱི་ཁྲོམ་ཆེ་ཤོས་གཉིས་པ་དེ་ཡིན་སྟབས་གློག་བརྙན་སྒྲིག་སྦྱོར་བས་རྒྱ་ནག་གི་མངོན་འདོད་ལྟར་ཉི་ཧོང་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་དར་གྱི་མཚོན་རྟགས་དེ་ནག་གསུབ་བཏང་ནས་པེ་ཅིན་སྲིད་གཞུང་དང་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་གློག་བརྙན་དེ་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྩིས་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག པེ་ཅིན་གྱི་མ་རྩ་ཆེད་གཏོང་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཐད་ཀར་ཡོད་མེད་གང་ཞིག་ལ་ Hollywood གློག་བརྙན་སྒྲིག་བཟོ་ཁང་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་གློག་བརྙན་སྒྲིག་སྦྱོར་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དང་རྒྱལ་ཞེན་ཆེ་བའི་མི་མང་ལ་གནོད་པའི་ཡིག་ངག་དང་རི་མོ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་དོན་གང་ཡང་འཇོག་གི་མེད་པར་འཁོད་འདུག ཐེ་ཝན་དང་ཉི་ཧོང་གཉིས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་འཁོན་སེམས་རང་བཞིན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཞིག་ཡོད་པས་མེ་མདའི་ཡང་རྩེ་ཞེས་པའི་ཨ་རིའི་དམག་མིས་ཐེ་ཝན་དང་ཉི་ཧོང་ལ་འབྲེལ་བ་བཙུགས་པའི་གློག་བརྙན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་བྱེད་ངེས་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ད་ཆ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་དར་གློག་བརྙན་ལས་ནག་གསུབ་བཏང་ཟིན་པར་གནས་སྟངས་དེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག སྔོན་ཆད་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་ལོ་བདུན་ལྟ་བུའི་གློག་བརྙན་དེ་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར་གློག་བརྙན་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནས་བཟུང་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་ལ་གནོད་པའི་གློག་བརྙན་གཅིག་ཀྱང་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་ནམ་ཡང་བརྟན་བརླིང་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འཕྲུལ་ལས་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཚོང་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་སྟོན་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་མེ་དམའི་ཡང་རྩེ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་དེ་ཐོག་མ་ ༡༩༨༦ ལོར་གསར་དུ་འཁྲབ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། གློག་བརྙན་དེའི་འཁྲབ་ཁྲིད་པའི་སྟོད་གོས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཐེ་ཝན་དང་ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ཡོད་ནའང་། གློག་བརྙན་དེའི་མུ་འབྲེལ་གཉིས་པའི་ནང་འཁྲབ་ཁྲིད་པའི་སྟོད་གོས་སྟེང་གི་རྒྱལ་དར་གྱི་རི་མོ་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ཟིན་སྟབས་ཐེ་ཝན་དང་ཉི་ཧོང་གི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་གནད་དོན་དེར་གླེང་སློང་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་པ་མ་ཟད་ཨ་རིའི་གློག་བརྙན་བཟོ་གྲྭ་དེར་རྒྱ་ནག་གིས་དངུལ་དངོས་གཉིས་ཀྱི་ཁེ་བཟང་སྤྲད་ཡོད་པར་དོགས་འདྲི་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

རྣམ་གྲྭ་ཕན་བདེ་ལེགས་བཤད་གླིང་དང་དང་རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཀྱི་མཁན་ཟུར་བྱ་དོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ལོ་མང་རིང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་ཁྱད་པར་དུ་ཆེན་པོ་ཧོར་གྱི་ཡུལ་དུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཁུལ་དེའི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁམས་དང་མོས་པ། བསམ་པ་བཅས་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་སྔགས་དང་བཅས་པའི་ཟབ་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར་བར་མཛད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ནང་ཆེན་པོ་ཧོར་གྱི་བྷུར་ཡ་ཐའི་ས་གནས་སུ་དད་ལྡན་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་དུས་ཀྱི་མའཁོར་ལོའི་བཀའ་དབང་ཟབ་མོ་བཀྲིན་བསྩལ་བ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བཀྲིན་གཏང་རག་དང་འབྲེལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་ཌི་ཛ་ཡའི་ནང་པའི་ཆེས་མཐོ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ངོས་ནས་འབུམ་རམས་པའི་མཚན་མཐོང་ཕྱག་ཁྱེར་དང་བྷུར་ཡ་ཐའི་གཞུང་གིས་བྷུར་ཡ་ཐའི་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་ལེགས་སྐྱེས་བཅས་འབུལ་བཞེས་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་༸སྐྱབས་རྗེ་བྱ་དོ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་འབྱུང་གནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་སེར་བྱེས་མཁས་སྙན་གྲྭ་ཚང་དུ་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའི་མཚན་གནས་བཞེས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་སྐུ་ཐོག་གོང་མའི་མཛད་པ་མུ་མཐུད་བསྐྱང་སླད་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་བསྩལ་ཕེབས་དོན་བཞིན་སྐུ་བཅར་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་ཕན་བདེ་ལེགས་བཤད་གླིང་གི་མཁན་རབས་ལྔ་པར་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་ལྟར་མཁན་པོའི་མཛད་འགན་བཞེས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོ་ནས་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཚང་གི་བླ་མ་དབུ་མཛད་དང་མཁན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་འཁུར་རིམ་པར་བཞེས་ཡོད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བླ་མ་དུ་མའི་དྲུང་ནས་དབང་ལུང་མན་ངག་ཁྲིད་སོགས་ཞུ་མྱོང་ཡོད་པ་རེད།