བཙན་བྱོལ།

འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Pradeep Gyawali མཆོག་རྣམ་གཉིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་སྦྲགས།  སྐུ་ཞབས་ Pradeep མཆོག་གིས་བལ་ཡུལ་གཞུང་ནས་ཁུལ་དེར་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྣམས་མུ་མཐུད་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པའི་བོད་མི་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པར་ཕྱིར་ཕེབས་རྒྱུ་མིན་པར་ཁས་ལེན་གནང་འདུག ཁ་སང་ Kathmandu Post དྲྭ་གནས་ཐོག་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་ནས་བལ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བློན་སྐུ་ཞབས་ KP Sharma Oli  མཆོག་སྲིད་བློན་གྱི་ལས་སྣེ་བཞེས་ནས་ལོ་གཅིག་ཟིན་པའི་འཚམས་འཕྲིན་ཕུལ་བ་དང་། འཚམས་འཕྲིན་ནང་སྐུ་ཞབས་ Pompeo མཆོག་གིས་ཉེ་ལམ་ཁོང་དང་བློན་ཆེན་ Pradeep མཆོག་རྣམ་གཉིས་དབར་མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བལ་ཡུལ་གཞུང་ནས་བལ་ཡུལ་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དག་མུ་མཐུད་སྲུང་སྐྱོབ་དང། བཙན་བྱོལ་བ་དག་གི་ལུང་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་གི་རང་དབང་སོགས་ཆེས་ཉེན་འཚབ་འོག་ལྷུང་ཡོད་པས་ཁོང་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པར་ཕྱིར་ཕེབས་མི་ཆོག་པའི་སྤྱི་ཁྲིམས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། དེ་དོན་སྐུ་ཞབས་ Pradeep མཆོག་གིས་ཁས་ལེན་གནང་བའི་སྐོར་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུགརྩ་བའི་བལ་ཡུལ་ནང་བོད་མི་ ༡༡༠༠༠ ལྷག་གནས་བཞུགས་གནང་བཞིན་པ་དང་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་བལ་ཡུལ་དུ་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དག་ལ་ལས་ཀ་དང་། འགྲིམ་འགྲུལ། དེ་བཞིན་ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་སླད་སྐྱབས་བཅོལ་གནས་བཞུགས་ཀྱི་ལག་འཁྱེར་སྤྲད་དགོས་པའི་ཞུ་གཏུགས་རབ་དང་རིམ་པ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། བལ་ཡུལ་ནས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་དང་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ལག་འཁྱེར་དང་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོ་ནས་བོད་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་མེད་པ་མ་ཟད་བལ་ཡུལ་ནང་བོད་མི་རྣམས་ནས་ལས་འགུལ་ལ་སོགས་པ་སྤེལ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། གནད་དོན་དེ་དག་གི་ཐད་ལ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོ་ནས་བལ་ཡུལ་ནང་ཕེབས་པའི་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་གར་དུ་གནས་སྤོས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། གྲངས་འབོར་མི་གསལ་བ་ཁག་ཅིག་ད་དུང་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་བཞུགས་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར་ད་ཆ་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁུལ་དེར་སྐྱེས་པའི་བོད་མི། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་ལོ་ན་ ༡༦ ལས་ཆུང་བ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ལག་འཁྱེར་གང་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བཟུང་ས་མཚམས་ཁག་དང་བོད་ནང་དུ་དམ་དྲག་ཇེ་ཆེར་བཏང་རྐྱེན་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བའི་གྲངས་འབོར་དེ་ཧ་ཅང་ཉུང་ངུ་ཆགས་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་ལས་ཁུངས་ནས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བོད་མི་ ༥༣ ཙམ་ཞིག་མ་གཏོགས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ཐུབ་མེད་པར་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད།  

དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་ཐུན་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩་༢༠ ལོའི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་སྔོན་རྩིས་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩་༢༠ ལོའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཚོད་དཔག་འགྲོ་གྲོན་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་ ༢༥༠༥ ལྷག་འཆར་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེའང་སྔ་ལོའི་སྔོན་རྩིས་བཀའ་འཁྲོལ་གཏན་འབེབས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན་སྒོར་ས་ཡ་ ༡༤༧ ལྷག་ཉུང་བ་ཆགས་ཀྱི་འདུགའཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་སྔོན་རྩིས་འདི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྔོན་རྩིས་འབུལ་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩་༢༠ ལོའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་སྔོན་རྩིས་ས་ཡ་ ༢༥༠༥ ལྷག་ཙམ་རྒྱབ་གཉེར་ཞུས་པའི་ཁོངས་ནས་རྒྱུན་གྲོན་སླད་ས་ཡ་ ༧༣༠ ལྷག་ཙམ་དང་དམིགས་བསལ་ལས་དོན་ཆེད་སྒོར་ས་ཡ་ ༣༩༧ ལྷག་ཙམ། དེ་བཞིན་དམིགས་བཀར་ལས་འཆར་སླད་སྒོར་ས་ ༡༣༧༧ ལྷག་ཙམ་འཆར་འབུལ་ཞུས་འདུགཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢༣ ལྷག་དང་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢༢ ལྷག སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་བརྒྱ་ཆ་ ༢༡ ལྷག འཛིན་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་བརྒྱ་ཆ་ ༡༥ ལྷག འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་བརྒྱ་ཆ་ ༨ ལྷག ཆོས་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བརྒྱ་ཆ་ ༤ ལྷག དེ་བཞིན་ཁྲིམས་བཟོ་དང་འབྲེལ་བའི་བརྒྱ་ཆ་ ༣་༩༧ བཅས་ཆགས་ཀྱི་འདུགཐེངས་འདིར་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་གྲོས་ཚོགས་སུ་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩་༢༠ ལོའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ཞུས་པའི་ཁོངས་སུ་དགོན་སྡེ་ཁག ༣༠༠ ལྷག་གི་དཔེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ལ་གསོལ་ཕོག་གི་དོད་འབུལ་རྒྱུ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལམ་སྟོན་གཞིར་བཟུང་འདི་ལོར་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་དམིགས་ཏེ་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་སྟོན་དང་བུན་སྟོང་སྐྱེ་ལྡན་སོ་ནམ་དང་ཞིང་ལས་འཛུགས་བསྐྲུན། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན། དེ་བཞིན་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བཅས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་སྔོན་རྩིས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་འགྲོ་གྲོན་ལ་ཕན་པའི་དགོས་དངུལ་ཡོང་ཁུངས་གཙོ་བོ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་འབུལ་འབབ་དང་འབུལ་འབབ་གཞན། ལས་ཁུངས་སོ་སོའི་མ་དངུལ་དང་དེའི་སྐྱེད་འབབ་ལས་གཞན་ཡོང་དམིགས་ཕུགས་གཏན་འཁེལ་བ་མེད་པས་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་བབས་དང་མཚུངས་པའི་འགྲོ་གྲོན་བསྲི་ཚགས་གནང་རྒྱུའང་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་གནས་བབས་ཐོག་ནས་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། འགྲོ་གྲོན་གཏོང་ཕྱོགས་ཐད་དགོངས་བཞེས་ཡོང་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་སོང་བ་དང་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་བབས་འདི་དེ་སྔ་དང་བསྡུར་ན་བཟང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པས་ཚང་མས་གཞན་རྟེན་གྱི་བསམ་བློ་དོར་ནས་རང་ཁ་རང་གསོ་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད། དཔལ་འབྱོལ་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩ དང་ ༢༠༢༠ ལོའི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཚོད་དཔག་འགྲོ་གྲོན་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ཞུས་པའི་རྗེས་སུ་སྔོན་རྩིས་ཚོད་དཔག་འཆར་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ཀྱིས་ཚོད་དཔག་འཆར་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཡོད་པ་དང། སྙན་ཐོའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན་སྔོན་རྩིས་ཚོད་དཔག་འཆར་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གིས་འདི་ལོ་བཀའ་ཤག་གི་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ལ་དམིགས་བསལ་གཅོག་སྤར་གང་ཡང་གནང་མི་འདུག

དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩༌༣༠ ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་དབུ་འཛུགས་དང་སྦྲགས། ཚོགས་དུས་འདིའི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བཀའ་མོལ་གང་གནང་ཡང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་ཐུགས་ཕན་གསོས་པ་ཞིག་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།  བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་དབུ་འཛུགས་དང་འབྲེལ་འདས་པའི་ཟླ་བ་དྲུག་ལྷག་གི་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གཙོ་གྱུར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་དང་། བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས། དེ་བཞིན་བཞུགས་སྒར་དུ་ཆེད་བཅར་ཞུས་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ། དེ་བཞིན་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་པ་སོགས་ལ་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་དང་བོད་དོན་སྙན་གསེང་ཞུས་ཡོད་པ་སོགས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གནང་ཟིན་པ་ཁག་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་རིང་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་གནང་བའི་ཐོག་ནས་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་སྟབས། ལས་དོན་གང་ཞིག་གནང་ཚེ་གཞིས་བཞུགས་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཐུགས་མ་ཕམ་པ་ཞིག་དང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་བཀའ་མོལ་གང་གནང་ཡང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་ཐུགས་ཕན་གསོས་པ་ཞིག་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།  ཚོགས་གཙོའི་དབུ་འབྱེད་གསུང་བཤད་གྲུབ་མཚམས་སུ་ཉེ་ལམ་བལ་ཡུལ་གྱི་གནས་མཆོག་ཡང་ལེ་ཤོད་གྱི་ཉེ་འདབས་སུ་གློ་བུར་དུ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པ་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་དབུ་འཛིན་ཁྲི་རབས་བདུན་པ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀཿཐོག་དགེ་རྩེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། ཨ་མདོ་རྔ་བ་རྫོང་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཞུ་འབོད་སླད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་སྐུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་རྡོ་པོ་ལགས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བྱང་ཨ་རིའི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ཟུར་པ་བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེ་དམ་པ་མཆོག བོད་མི་མང་སྤྱི་ཟུར་མངའ་རིས་ཁྱུང་ལྷོ་གྲགས་པ་རྣམ་རྒྱལ་ལགས། དེ་བཞིན་ཡུན་རིང་ནས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་སྲུང་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཇོར་ཇི་ཕར་ནན་ཌི་སི་མཆོག་དང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ George HW Bush དམ་པ་མཆོག་བཅས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་དྲན་གསོ་ཞུས་ཏེ་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོད་ཁག་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད།དེ་བཞིན་ད་བར་བོད་དོན་ཆེད་སྐུ་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཡོངས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་རྒྱུའི་གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོ་འདི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་བཙུགས་ནས་ལོ་ ༧༠ དང་བོད་དུ་མང་གཙོ་བཅོས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ་ཡར་ལངས་ཞིང་བྲན་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱ་ལ་བཅིངས་བཀྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ ༦༠ སོགས་ལོ་གྲངས་སྣ་མང་འཛོམས་པའི་དུས་ཚིགས་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དུས་ཡུན་དེའི་རིང་གཅིག་བསྡུས་དབང་སྒྱུར་འོག་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་གནོན་དང་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གང་ཡང་བཏང་མེད་པ་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུགརྒྱ་ནག་གིས་བོད་དབང་སྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་དང་། བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུལ་ལ་གནོད་པའི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་གཙང་པོ་ཁ་སྒྱུར་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་བ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་གསར་ཤོག་ཐོག་ཏཱ་ལའི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་ལོག་སྤྱོད་ཀྱི་ངོ་བོར་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་བྱེད་དགོས་སྐོར་གྱི་དཔྱད་གཏམ་སོགས་སྤེལ་ཏེ་གཞིས་བཞུགས་བོད་མིའི་སེམས་ཁམས་ལ་ཕོག་ཐུག་ཤུགས་ཆེ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་དུས་དེ་དག་ཁྲོད་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་རྣམས་ཀྱི་དགོས་འདུན་ལའང་བདག་སྤྲོད་བྱས་མེད་པ་སོགས་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད།སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ༡༨ ནས་གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྦྲགས་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་ཤས་བླངས་ཡོད། གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཐོག་སང་ཉིན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་གཉིས་པར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་མུ་མཐུད་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།   གཞི་རྩའི་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩་༢༠ ལོའི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་སྔོན་རྩིས་བཀའ་ཁྲོལ་གཏན་འབེབས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༩༌༢༠༢༠ ལོའི་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་འགོད་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ Reuters  གསར་ཁང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་བཞུགས་མྱོང་ཡོད་སྟབས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པར་འཁྲུངས་སྲིད་སྐོར་བཀའ་ལན་བསྩལ་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་ཡང་སྲིད་ཅིག་འདེམས་སྲིད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་དེ་ལ་མི་མང་ནས་གུས་བརྩི་དང་ཆ་འཇོག་ཞུ་མི་སྲིད་པའི་བཀའ་ལན་མཛད་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དོན་གནད་ཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ཐོག་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལས་ལྷག་པའི་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་འབྲེལ། མ་འོངས་པར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རང་དབང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་གཅིག་དང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་གཅིག་གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། མི་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བདམས་པའི་ཡང་སྲིད་དེར་གུས་བརྩི་ཞུ་ཐབས་མེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཞིག་ཆགས་ངེས་ཡིན་པར་བཀའ་འགྲེལ་དང་ལྷན་ཞལ་འཛུམ་དང་བཅས་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཤར་སྲིད་པ་རེད་ཅེས་བཀའ་ལན་བསྩལ་འདུགགཞི་རྩའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པའི་ཐོག་མ་འོངས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་༸རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་ཀྱི་དགུང་གྲངས་ཙམ་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང༌། བོད་མིས་མཚོན་འབྲེལ་ཡོད་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་གོ་བསྡུར་གྱིས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་མིན་བསྐྱར་ཞིབ་དང་ཐུགས་ཐག་གཅད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། གལ་ཏེ་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་པ་དང༌། སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གནང་དགོས་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཤར་ཚེ་དེའི་གནང་སྒོའི་འགན་ཁུར་གཙོ་བོ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་༸སྐུ་སྒེར་གྱི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་དང༌། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང༌། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་དང་ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་འགྲོགས་པའི་དམ་ལྡན་ཆོས་སྲུང་ཁག་ལ་སྐབས་བསྟུན་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཏེ་ཡང་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་སྔར་སྲོལ་བཞིན་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཀྱང་གནང་ཕྱོགས་དེ་དག་ལ་ལམ་སྟོན་གསལ་བཀོད་ཀྱི་ཕྱག་ཡིག་བསྩལ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང༌། ཚུལ་མཐུན་རྩད་གཅོད་ངོས་འཛིན་བྱུང་བའི་ཡང་སྤྲུལ་ཞིག་ལས་གཞན་སྲིད་དོན་གྱི་དགོས་མཁོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་པས་མཚོན་སྲིད་དབང་འཛིན་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཡང་སྤྲུལ་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པ་བྱུང་ཚེ་དེ་ལ་སུས་ཀྱང་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ངོས་འཛིན་དང་དད་མོས་ཞུ་མི་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གསལ་པོ་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་ Reuters  གསར་ཁང་གིས་བཅར་འདྲིའི་སྐབས་སུའང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་དགོས་མིན་དེ་ནི་འདི་ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་ལ་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ནས་ཐུགས་ཐག་གཅད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱིས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་མུ་མཐུད་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དགོངས་ཚེ་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལྟེ་གནས་དེ་ད་དུང་གནས་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། དེ་འབྲེལ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པ་བྱོན་པ་ཡིན་ནའང་ཁོང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་གང་ཡང་མེད་པར་བཀའ་བསྩལ་ནན་པོ་ཕེབས་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བོད་ནང་དུ་ཕེབས་འདོད་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གང་ཉིད་མཆོག་བོད་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་སུ་བཅུག་ཚེ་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཁག་ཏུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་དཀར་རྩིས་རིག་པ་དང་། ཀླད་རྩ་རིག་པ། དེ་བཞིན་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཐོག་ལ་བཀའ་སློབ་བསྩལ་འདུན་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་གཞུང་ལ་འགྱུར་བ་ཞིག་མ་ཕྱིན་བར་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ཡུལ་དེར་ཕེབས་འདོད་མེད་ཅེས་བཀའ་ལན་མཛད་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་ནི་གདོད་མའི་རླབས་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དེ་དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འོག་ཡོད་པར་བརྟེན་མི་མང་ལ་རང་དབང་ཅི་མང་མེད་པར་བཀའ་བསྩལ་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ད་དུང་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་འདོད་ཡོད་པ་བཀའ་བསྩལ་བ་ཆབས་ཅིག བོད་མིའི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་བདེན་པ་ལ་གཞིིར་བཅོལ་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་གོ་མཚོན་ལ་གཞིར་བཅོལ་བས་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གོ་མཚོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་ཐག་ཆོད་པོ་ཡོད་ཀྱང་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་དགོངས་ཚེ་བདེན་པ་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་བཀའ་ལན་བསྩལ་འདུག གཞན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོ་ནས་བཟུང་ཆད་ཡོད་པ་དང་། པེ་ཅིང་སྲིད་གཞུང་ནས་རྒས་ཡོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ལས་བྱེད་ཟུར་པ་དང་། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཚོང་པ་དེ་འདྲ་དུས་རྒྱུན་ནས་ཁོང་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུ་བར་ཡོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་སྔར་ལས་དམ་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་འདུག Reuters གསར་ཁང་གིས་༸གོང་མཆོག་བོད་མཐོ་སྒང་མཚོ་སྔོན་གྱི་གྲོང་གསེབ་ཅིག་ཏུ་འཁྲུངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལུང་འདྲེན་གྱིས་ཉེ་སྔོན་གསར་ཁང་གི་ལས་མི་ཞིག་༸གང་ཉིད་མཆོག་འཁྲུངས་ཡུལ་སྟག་འཚེར་དུ་གཟིགས་སྐོར་སོང་ནའང་། རྒྱ་ནག་གི་གོ་མཚོན་ཐོགས་པའི་དམག་མིས་ལམ་ཁ་བཀག་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཕྱི་ལོག་གི་མི་སྟག་འཚེར་ནང་གཏོང་གི་མེད་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བར་བརྟེན་ཡུལ་དངོས་སུ་འགྲོ་ཐབས་མ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་གསལ་བཤད་ཞུས་འདུག

བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ནས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣ ནས་ཚེས་ ༥ བར་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བསྐོང་ཚོགས་གནང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སོང་།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གྱི་ཚོུད་ ༡༢༌༣༠ ཐོག་མེག་གྷན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ club house གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་རྣམ་གཉིས་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་ཉེ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོས་ཐུགས་ཐག་བཅད་དོན་ལྟར་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣ ནས་ཚེས་ ༥ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བསྐོང་ཚོགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་ཡོད་པ་དང། ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གཙོ་བོ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་འབྲེལ་མང་ཚོགས་ནས་དགོངས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་དང་། ༸རྒྱལ་བ་༸སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང་བོད་མིའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུགཚོགས་གཙོ་པད་མ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱིས་སྔ་ལོར་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་འབྲེལ་ནས་ཚོགས་འདུ་རིམ་པ་ཐེངས་གསུམ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལོ་ངོ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་རིང་གནས་དགོས་བྱུང་ཚེ་གནས་མཁན་དེ་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ནས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་འབྲེལ་བའི་དགོངས་འཆར་བསྡུ་ལེན་གནང་རྒྱུ་དེ་གནད་ཆེར་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་དང་༸རྒྱལ་བ་༸སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ། དེ་བཞིན་༸རྒྱལ་བ་༸སྐུ་འཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་བོད་མིར་བཀའ་དྲིན་ཇི་ཙམ་ཆེ་སྐོར། བོད་མིའི་ལས་འགན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་མང་ཚོགས་ནས་དགོངས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་གནང་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད།གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་གྲུབ་མཚམས་སུ་ཕྱི་ནང་གི་གསར་འགོད་པ་ཚོས་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ལ་ཐེངས་འདིའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཚོགས་བཅར་བའི་མི་འགྲོའི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བསྐོོང་ཚོགས་གནང་སྐབས་ཚོགས་བཅར་བ་སྤྱི་ཟུར་རྣམ་པ་དང་། དང་བླངས་ཚོགས་བཅར་བ། དེ་བཞིན་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུར་ཕེབས་ཀྱི་མེད་པ་ལས་དེ་མིན་ཚོགས་བཅར་བ་གཞན་རྣམས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་དང་། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་སྐུ་ཚབ། ས་གནས་འཐུས་མིའི་སྐུ་ཚབ་སོགས་ཕེབས་འཆར་ཡོད་པར་བཀའ་གནང་ཡོད་།གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྗེས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ལ་བོད་ནང་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཀྱི་བྱུང་རྐྱེན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབས་བཅས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་གོ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷོད་ཅིག་གནང་ཆེད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༩ ནང་གསེས་ཁག་གི་ཆ་རྐྱེན་འོག་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་བསྡུ་བསྐོང་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཕེབས་པ་བཞིན། ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༩ ནང་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་གོ་བསྡུར་སླད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།

འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་ཐེངས་ ༡༧ ཐོག་བྲོས་བྱོལ་གྱི་མི་ཚེ་མཚོན་པའི་སྐྱོ་དབྱངས་མངར་མོ་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་འདུག17th Geneva international Film festival and Forum on Human Rights འམ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་་འབྲེལ་བའི་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་དེ་ལོ་ལྟར་འདི་གར་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དུས་སྟོན་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་རྣམས་གློག་བརྙན་གྱི་ལམ་ནས་གཟིགས་འབུལ་དང། དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་སྒྱུ་རྩལ་བ་དང་ཆེད་ལས་མི་སྣའི་དབར་སྦྱང་བཤད་གནང་རྒྱུའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པ་རེད།ཁ་སང་ཕྱི་དྲོ་དུས་སྟོན་ཐོག་བཙན་འབྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་བསྟན་འཛིན་བསོད་ནམས་རི་ཏུ་ལགས་དང་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་ Ritu Sarin ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བཟོ་སྐྲུན་གནང་བའི་ The Sweet Requiem འམ་སྐྱོ་དབྱངས་མངར་མོ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་སོང་། སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པས་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་བསྟན་འཛིན་བསོད་ནམས་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་གློག་བརྙན་གྱི་ལམ་ནས་གང་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ་ནི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་ཞིག་གི་འོས་འགན་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།རྩ་བའི་གློག་བརྙན་དེ་ནི་བོད་སྐད་ཐོག་གི་གློག་བརྙན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་འཁྲབ་སའི་ཡུལ་དངོས་ཀྱང་བོད་པ་རང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཏེ་འཁྲབ་གཞུང་མང་ཆེ་བ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་གཙོ་བཟུང་གིས་བཟོ་སྐྲུན་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། གློག་བརྙན་དེའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་རང་ལོ་ ༢༦ ཡིན་ཞིང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འཚོ་སྡོད་བྱས་པའི་བུ་མོ་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་ཆུང་དུས་ནས་ཕ་རྒན་དང་མཉམ་དུ་དཀའ་སྡུག་དུ་མའི་ངང་བོད་ནས་བྲོས་བྱོལ་ལ་ཡོང་བའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་། དེ་བཞིན་རང་གི་དྲིན་ཆེན་ཨ་མ་དང་གཅུང་མོ་གཉིས་ཤུལ་དུ་ལྷག་པའི་དྲན་གདུང་།  བྲོལ་བྱོལ་གྱི་མི་ཚེའི་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་འཚོ་བ་གསར་པ་ཞིག་ལ་གདོང་གཏད་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱི་མི་སྒེར་གྱི་འཚོ་བའི་ཟུར་ངོས་དང་། དེ་བཞིན་དེ་དང་ཐག་ཉེ་བའི་བྲོས་བྱོལ་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་གི་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་དང་དེ་འབྲེལ་བསམ་གཞིགས་སོགས་མཚོན་པ་གནང་བའི་མི་རབས་ཤིག་གི་གཏམ་རྒྱུད་དྲན་ངོས་སུ་འདྲེན་ཐུབ་པའི་གློག་བརྙན་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། སྐྱོ་དབྱངས་མངར་མོ་ཞེས་པ་འདི་ད་རེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་གཞན་མང་དག་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་འགྲན་རྩོད་གནང་སྟེ་ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཇི་ནི་ཝའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་ཐོག་འདེམས་སྒྲུག་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཊོ་རན་ཊོ་ནང་ཚོགས་པའི་ TIFF ཞེས་ཊོ་རན་ཊོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་ཐོག་སྐྱོ་དབྱངས་མངར་མོ་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་དེ་ཆེས་ཐོག་མ་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་ད་རེས་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་ཐེངས་ ༡༧ ཐོག་གཟིགས་འབུལ་ཐེངས་གཉིས་པ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། སྐྱོ་དབྱངས་མངར་མོ་གློག་བརྙན་དེ་ཁེ་ན་ཌ་དང་ཨ་རི། ནོར་ཝེ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བཅས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་མང་པོའི་ཐོག་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་འདུག་པ་མ་ཟད། རིང་མིན་ཟླ་ ༣ པ་འདིའི་ནང་དབྱིན་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ལོན་ཊོན་ དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་དང། Cambodia རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་བཅས་སུ་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་རེད་འདུག

སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༠ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོ་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་ཉིན་མོ་དེ་ནས་བཟུང་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ནས་མི་ཚེ་གང་བོ་ནག་པོ་བཟོ་ཡི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་ལྷུང་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ Society  for Threatened people ཞེས་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟུར་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་མཚོན་པའི་དངོས་བྱུང་གློག་བརྙན་འཇིགས་བྲལ་བཟོ་སྐྲུན་གནང་རྐྱེན་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་ལོ་དྲུག་ལྷག་བཙོན་འཇུག་མྱངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་ལྷག་དོན་ཁོང་རང་ཉིད་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་དངོས་སུ་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་མྱངས་པའི་ངལ་བ་ཇི་འཕྲད་ཁག་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།ཁོང་གིས་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོར་བཙོན་ཁང་ནང་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་བཏང་བ་མ་ཟད། ཟས་བཅུད་དང་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཞན་པའི་ཐོག་བཙོན་པ་ཚོ་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་བཟོ་རྒྱུའི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཞག་མ་ ༣༦༠ རིང་ངལ་རྩོལ་ཚད་མེད་སྐུལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང། དེ་བཞིན་བཙོན་ཁང་ནས་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཀྱང་འགྲོ་སྡོད་སྤྱོད་གསུམ་ལ་དམ་དྲག་དང་སྨན་པ་བསྟེན་གཏུགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་མ་སྤྲད་པར་བཙོན་པ་ཁག་གཅིག་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། མདོར་ན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གང་ཞིག་བཙོན་འཇུག་བྱས་རྗེས་དུས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་མི་དེའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ནས་མི་ཚེ་གང་བོ་ནག་པོ་བཟོ་ཡི་ཡོད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་ཡོད།ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་སྡིངས་ཆ་བརྒྱུད་ནས་ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་བར་བརྟེན་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོའི་གནས་སྟངས་ལ་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་སྔར་ལྷག་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོོར་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་དང། ང་དང་ང་འདྲ་བའི་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དང་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོའི་རེ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད།དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ཚོགས་པའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཟུར་ཚོགས་ཐོག་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་དང། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚན་པའི་ལས་བྱེད་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ནང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནས་སྟངས་དང་བོད་མིའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་། ཆོས་དད་རང་དབང་གནས་བབས་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་བོོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་མེད་ན་འཛུགས་སྐྲུན་ཟེར་བ་དེ་སྟོང་བཤད་ཁོ་ན་རེད་ཅེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང། དེ་བཞིན་དེ་སྔ་ ༡༩༩༤ ལོ་ནས་བཟུང་ད་བར་ལོ་ངོ་ ༢༥ འི་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་བོད་ནང་ཕེབས་ཐུབ་མེད་པ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་འགྲོ་སྐྱོད་གནང་འཇུག་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཆེད་བཏོན་དང། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་པ་དེ་ངོས་ལེན་བྱས་ནས་རྟོག་ཞིབ་ནན་ཏན་མ་གནང་ཚེ་མ་འོངས་པར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བཅངས་པའི་ཡིད་ཆེས་དང་རེ་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཐེབས་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།རྩ་བའི་ཁ་སང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་ལས་རིམ་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་གཞུང་ཚབ་མི་སྣ་སོགས་ཚོགས་བཅར་བ་མང་དག་ཅིག་ཕེབས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཁ་སང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་ཟུར་ཚོགས་ལས་རིམ་ཐོག་བོད་མི་ཚོས་གཏམ་བཤད་གནང་སྐབས་སུ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བསླེབས་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་བྱེད་ཅིག་ནས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་སྐོར་སྐད་ཅོར་བརྒྱབ་ནས་ཅོག་རྩེའི་སྟེང་ཐལ་མོ་རྡེབ་ནས་ཚོགས་འདུར་བར་ཆད་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྟབས། ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་བ་དང་ཚོགས་བཅར་བ་ཁག་གཅིག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་བཞིན་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ཀྱིས་ཉན་འཇོག་མ་བྱས་པར་བརྟེན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བདེ་སྲུང་མི་སྣ་ཆེད་འབོད་གནང་བའི་བརྒྱུད་ནས་སུན་གཙེར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཞི་འཇམ་ཆགས་རྗེས་ལས་རིམ་མུ་མཐུད་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།རྒྱལ་ཚོགས་སུ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཟུར་ཚོགས་ལས་རིམ་འཚོགས་བཞིན་པའི་ཁྲོད་རྒྱལ་ཚོགས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཐང་ཆེན་དུ་སུད་སི་ཁྱིམ་གསུམ་གྱིས་བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སོགས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཞུ་གཏུགས་དང་མང་ཚོགས་ལ་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་ཐེངས་ ༨༨ པ་དེ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། ལས་འགུལ་དེ་ནི་བོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་གསུམ་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཉིན་དབུ་འཛུགས་གནང་དོན་ལྟར་ད་བར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༧ རིང་ལ་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་རེད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བུད་མེད་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་ལ་ཞི་རྒོལ་སྒེར་ལངས་གནང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར།   དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འདབས་སུ་ཡོད་པའི་ཆོལ་གསུམ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་དྲན་རྟེན་རྡོ་རིང་མདུན་དུ་དབུས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་ཀྱི་བེུད་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༦༠ སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ལགས་དང་། དྷ་རྨ་ས་ལའི་གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་ཟུར་པ་ལྕམ་ Rajni Vyas མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ། དྷ་ས་ས་གནས་འགོ་འཛིན།  དྷ་སའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་བཙུན་མ། སློབ་ཕྲུག དེ་བཞིན་བུད་མེད་མང་ཚོགས་བཅས་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་རྒྱལ་གཅེས་པ་དག་གིས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་བར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་ཏེ་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད།སྐབས་དེར་དབུས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་སྒྲོལ་མ་དབྱངས་ཅན་ལགས་ཀྱིས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་དེ་བཞིན་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་སླད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དྲན་གསོ་ཞུ་ཆེད་ནུས་པ་བསྐྱར་གསོ་གནང་བར་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་རྒྱུར་དམ་བཅའ་བཞག་སོང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་དང་། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། གསར་འགོད་པར་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་སླད་རྒྱ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་དྲག་གནོན་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཞུ་འབོད་གནང་རྒྱུ་སོགས་དོན་གནད་བཞི་ཅན་གྱི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སླད་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་བའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བུད་མེད་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོར་འཛོམས་པའི་མང་ཚོགས་དང་སློབ་ཕྲུག དེ་བཞིན་བོད་མི་ཚོས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། ལྷག་པར་དུ་རང་ཉིད་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་ཞབས་འདེགས་གང་ཞུ་རྒྱུ་འདུག་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ངེས་པར་དུ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་མ་ཟད་སྒོས་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་ཕྱིར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་སོགས་མ་བརྗེད་པ་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཁྱད་པར་དུ་ཁོང་གིས་ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོས་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་བཞག་ཡོད་པ་ལྟར་ད་ལྟའི་བུད་མེད་ཚོས་བློ་སྟོབས་མ་ཞུམ་པར་མི་རེ་ངོ་རེ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་སྨན་པའི་ཕྱག་ལས་མང་དག་ཅིག་གནང་རྒྱུ་ཡོད་སྟབས་དེར་དགོངས་བཞེས་གནང་གནད་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དྷ་སའི་གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་ལྕམ་ Rajni Vyas མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་ཧམ་བཟུང་ཐོག་ནས་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་གར་དུ་ཐོག་མར་འབྱོར་སྐབས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་བོད་མིར་གལ་ཆེ་དོན་ཆེར་བརྩི་ཐོག་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དུས་རྟག་ཏུ་བོད་མི་རྣམས་རང་གི་ནང་མིར་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་འཕགས་བོད་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་དུས་ད་ལྟར་བར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་སྟབས་སླད་མར་དེ་ལྟར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བུད་མེད་ཁག་ཅིག་ནས་རང་བཙན་དོན་དུ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད་པ་བཞིན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནང་ཡོད་པ་དྲན་གསོ་གནང་ཡོད།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་འོག་བོད་ནང་གི་བོད་མིར་འགྲོ་སྡོད་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རང་དབང་མེད་པ་དང་། བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁག་དབྱར་ཁའི་གུང་གསེང་སྐབས་སུའང་ནང་ཆོས་ཐོག་སློབ་གཉེར་གནང་མི་ཆོག་པ། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་གཙང་ཆུ་ཁ་བསྒྱུར་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་ཞེས་ཞལ་ཙམ་མིན་པར་མི་རེ་ངོ་རེ་ནས་འགན་ཁུར་གནང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་སྤྱི་མི་དམངས་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགན་ལེན་དང་ད་ལྟ་བཙོན་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་བརྡ་ལན་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་མོ་འདི་ནི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྒེར་ལངས་གནང་བའི་ཉིན་མོ་ཡིན་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༤ པས་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་མོ་དེ་བོད་ཀྱི་བེུད་ཉིན་མོར་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་སྲུང་བརྩི་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཁྱབ་ཁོངས་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་ཚན་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་གངས་སྐྱིད་མི་མང་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བཀའ་བློན་ལྷན་རྒྱས་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུག བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོའི་མཛད་སྒོར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བེུད་ཀྱི་ཉིན་མོ་དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་གིས་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས། སྲི་ཞུ་ལས་ཚང་མ་སྡེ་ཚན་བདུན་ལ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་སྐབས་དགོངས་འཆར་དོན་ཚན་ ༥༤ བསྡུ་རུབ་གནང་བའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཕྱག་བསྟར་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་གོ་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གསར་འགོད་པ་བཏང་མེད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འདི་ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་དང་བསྟུན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡིར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུར་ཐག་གཅོད་གནང་དོན་བཞིན་དེ་རི་སྔ་དྲོ་གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བ་མི་གྲངས་ ༡༥༠ ཡིས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་མདུན་དུ་རྒོལ་འཆོང་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་མ་ཟད་ལས་འགུལ་བ་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ བརྒལ་བས་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་ཉེ་འཁྲིས་ Teen Murti ཁུལ་དུའང་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།ལྡི་ལི་ས་གནས་སྐོར་སྲུང་བས་ཐེངས་འདིའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐོག་བོད་མི་ཚོས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བར་སྔོན་ཚུད་ནས་ཚོད་དཔག་གནང་སྟེ་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཡོངས་རྫོགས་བཙོན་ར་ལྟ་བུར་ལྕགས་རིས་བསྐོར་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཡས་གཡོན་ས་གནས་ཡོངས་ལ་སྐོར་སྲུང་བ་འགྲེམས་འཇོག་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ལས་འགུལ་བ་ཚོས་དེར་ལྟོས་མེད་ཐོག་ནས་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༡ ཡོལ་ཙམ་ལ་གློ་བུར་དུ་སོ་སོའི་ངོ་གདོང་ལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་བོད་རང་བཙན་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་འདྲ་མིན་བྲིས་པའི་གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བ་ཕོ་མོ་གྲངས་ ༡༥༠  ཡིས་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཕྱོགས་སུ་རྒོལ་འཆོང་གནང་ཡོད་པ་རེད།བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་བོད་མི་དེ་དག་ནི་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་འདྲ་མིན་ནས་ཕེབས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་དགོས་འདུན་གཙོ་བོ་བོད་ནང་བོད་མི་གྲངས་ ༡༦༠ ལྷག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་པར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོ་དུས་ད་ལྟའང་མུ་མཐུད་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པ་ལ་མི་བཟོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཏུ་རྒོལ་འཆོང་གནང་མཁན་གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བ་དེ་དག་གིས་ཆུ་ཚོད་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་གྱི་རིང་ངོ་རྒོལ་གནང་མཐར་ས་གནས་སྐོར་སྲུང་བས་ལས་འགུལ་བ་ཕོ་མོ་ ༡༥༠ ཡོད་པ་ཚང་མ་ Chanakyapuri ས་གནས་སྐོར་སྲུང་ལས་ཁང་དང་། Mandir Marg  སྐོར་སྲུང་ལས་ཁང་གཉིས་སུ་གནས་སྐབས་རིང་དོ་དམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ད་རེས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་དང་བསྟུན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་ད་དུང་ས་གནས་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་ལས་འགུལ་བ་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ བརྒལ་བས་དེ་རིང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ Teen Murti ཁུལ་དུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་གནང་བའི་ཐོག་ནས་གཞོན་ནུས་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ཉིན་གྲངས་གྱི་ལས་འགུལ་ཁག་རེ་ཞིག་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཏུ་རྒོལ་འཆོང་གནང་བའི་སྒྲ། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཁུལ་དུ་བོད་ཀྱི་བེུད་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༦༠ སྲུང་བརྩི་གནང་བའི་སྒྲ།