རྒྱ་གར།

ཁ་སང་ལ་དྭགས་ཁུལ་གྱི་ Flowering Dharma ཞེས་པའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་སློབ་གྲྭ་ལམ་སྒྲོན་དང་ Flowering Dharma ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་འོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལོ་མང་རིང་ནས་དགོངས་བཞེས་གནང་བའི་དགོངས་གཞི་ཇི་བཞིན་ཨ་རིའི་ Emory གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ SEE Learning ལམ་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་དེ་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཁུལ་དུ་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༢༤ ནང་སློབ་ཁྲིད་གནང་སླད་དངོས་གཞིའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་འདུག སྐབས་དེར་ SEE Learning ཞེས་པའི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་གཏན་འཁེལ་བའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་ལགས་དང་ཚོགས་པའི་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་གཉིས་གཙོས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་སོགས་དབུས་པའི་ཁུལ་དེའི་སློབ་ཁག་འདྲ་མིན་གྱི་སློབ་སྤྱི་དང་དགེ་རྒན་སོགས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༥༠༠ ལྷག་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་དངོས་གཞི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་འདུག དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ་དང་ Emory གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གྱི་ལས་འཆར་དེའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་ཇི་ཙམ་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་འཕྲུལ་ལས་ཡར་རྒྱས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དང་བཟོ་ལས་ཀྱི་ཐད་ནས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕན་ནུས་བསྐྲུན་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ལྟ་བུའི་ཡར་རྒྱས་དེ་ནི་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཡར་རྒྱས་ཙམ་ལས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཀྱི་ནང་སེམས་དང་འབྲེལ་བའི་བདེ་སྐྱིད་དེ་ད་དུང་རག་ཐུབ་མེད་སྟབས་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དེ་དངོས་གཙོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཏེ་མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ལ་ཁ་ཕྱོགས་དགོས་པ་ཡིན་པ་གསུངས་ནས་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེད་བའི་བཟང་སྤྱོད་དམ་ SEE Learning བསླབ་གཞི་དེ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་ནས་བྱམས་བརྩེ་དང་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་བསྐྲུན་དགོས་གལ་ཡིན་པ་ལམ་སྟོན་གནང་འདུག  གཞན་ཡང་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་དཀའ་ངལ་གཅིག་ནི་བསམ་བློའི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོ་མེད་པ་དང་སེམས་ཞུམ་པ། དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་བར་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོངས་གཞི་དེ་ཡིན་སྟབས། མི་མང་གི་ངོས་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འཆམ་མཐུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཞི་བདེའི་འཛམ་གླིང་ཞིག་བསྐྲུན་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གར་ཡོངས་དང་སྒོས་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་ཁྲག་རྒྱུན་དུ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་བསླབ་གཞི་འདི་མཇུག་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་ལས་སླ་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་འདུག  དེ་བཞིན་ Flowering Dharma ཚོགས་པའི་ཚོགས་མིས་བསླབ་གཞི་དེ་དྲྭ་ཐོག་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཟླ་བ་དྲུག་གི་རིང་དུ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་ས་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་། བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་གཞི་དེ་ལ་དྭགས་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་བར་གྱི་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་ས་ཁུལ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག རྩ་བའི་ SEE Learning བསླབ་གཞི་དེ་འདི་ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ Andaz མགྲོན་ཁང་དུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ནས་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞི་ SEE Learning ཞེས་པ་དབུ་འབྱེད་བཀྲིན་བསྩལ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་བསླབ་གཞི་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་མ་འདྲ་བ་ཁག་ ༡༢ ཙམ་གྱི་ནང་ཕབ་སྒྱུར་གནང་ཡོདཔ་ཟད། ཐེངས་འདིར་ལ་དྭགས་གླེ་གཅིག་པོའི་ས་ཁུལ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་སློབ་གྲྭ ༣༥༧ དང་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༢༤ ནང་སློབ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུར་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ISRO ཞེས་རྒྱ་གར་གྱི་བར་སྣང་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཁང་ནས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཟླ་བའི་འགྲུལ་འཁོར་གྱི་འཕུར་མདའ་ Chandrayaan གཉིས་པ་ཞེས་པ་ཞིག་མཁའ་དབྱིངས་སུ་ཆེད་གཏོང་གིས་དེ་རིང་ཚེས་ ༧ གྱི་ནམ་ཕྱེད་ཡོལ་ཙམ་ལ་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཐབས་གནང་བའི་ཁྲོད། ཁ་སང་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ལྡེ་ར་ལྡུན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འོག་མིན་ཨོ་རྒྱན་སྨིན་གྲོལ་གླིང་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་འདུས་མང་ཡོངས་ནས་འཕུར་མདའ་དེ་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་ལམ་ལྷོངས་ངང་འབབ་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་གསོལ་ཁ་དང་བར་བསམ་སྒྲོལ་གསུམ་གསུང་འདོན་གྱིས་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་དགོན་པའི་དྲུང་ཆེ་སྤྱི་ཟུར་བླ་མ་བསྟན་སྐྱབས་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་དེ་སྔ་ཨ་རི་དང་ཨུ་རུ་སུ། རྒྱ་ནག་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་གྱིས་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་འགྲུལ་འཁོར་གྱི་འཕུར་མདའ་བཏང་ཡོད་པ་ལྟར། ད་རེས་རྒྱ་གར་གྱིས་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་ Chandrayaan གཉིས་པ་ཆེད་གཏོང་གནང་བ་དེ་ལམ་ལྷོངས་ངང་འབབ་ཐུབ་པའི་ཆེད་དང་། ལྷག་པར་རྒྱ་གར་གི་གཞུང་མང་གཉིས་ནི་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ལ་བཀྲིན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ཐུགས་རེ་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བར་གསོལ་ཁ་དང་བར་བསམ་སྒྲོལ་གསུམ་གསུང་འདོན་གྱིས་ཐུགས་སྨོན་སྐྱབས་འཇུག་གི་མཆོད་འབུལ་གནང་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱ་གར་གིས་ཟླ་བའི་འགྲུལ་འཁོར་གྱི་འཕུར་མདའ་ Chandrayaan གཉིས་པ་དེ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་དངོས་སུ་ཟླ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཕྱོགས་སུ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། མཁའ་དབྱིངས་ལ་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་རིང་འགྲུལ་བསྐྱོད་གནང་རྗེས་འཕུར་མདའ་དེའི་ནང་གི་འཕྲུལ་འཁོར་ Vikram ཞེས་པ་དེ་དེ་རིང་རེས་གཟའ་སྤེན་པའི་ནམ་ཕྱེད་ཡོལ་ཚོུད་ ༡༌༣༠ ནས་ ༢༌༣༠ བར་ཟླ་བའི་ཉེ་འགྲམ་སྤྱི་ལེ་ ༢༌༡ ཙམ་ལ་འབྱོར་སྐབས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་བྷེང་ལོར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་བར་སྣང་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཁང་དང་གློུ་བུར་དུ་འབྲེལ་མཐུད་ཆད་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་གར་གྱི་ཟླ་བའི་འགྲུལ་འཁོར་གྱི་འཕུར་མདའ་དེ་ལམ་ལྷོངས་ཐོག་ནས་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་ཚེ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་འདི་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཟླ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཕུར་མདའ་འབབ་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཨང་བཞི་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ད་རེས་ཀྱི་ལས་གཞི་བརྒྱུད་འཕུར་མདའ་དེས་ཟླ་བའི་ལྷོ་སྣེ་ཕྱོགས་སུ་ཆུ་དང་གཏེར་རྫས་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ན་རེཾདྲ་མོ་དཱི་མཆོག་གིས་ Chandrayaan ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་ཆེད་གཏོང་གནང་ནས་ཟླ་བའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་བཏང་ཐུབ་པ་ཙམ་ནི་དགའ་སྤོབས་བྱ་འོས་ཤིག་དང་ད་རེས་འཕུར་མདའ་དེ་ལམ་ལྷོངས་ངང་ནས་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་མེད་ཀྱང་སླད་མར་གོ་སྐབས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་རིང་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་གར་གྱི་དཔོན་རིགས་འདྲ་མིན་དང་མང་ཚོགས་རྣམས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་ལྷག་པར་དུ་བར་སྣང་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཁང་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ། འཕུར་མདའི་འཕྲུལ་འཁོར་ Vikram ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་ལམ་ལྷོངས་ངང་འབབ་ཐུབ་མེད་ཀྱང། འཕུར་མདའ་དེ་ཟླ་བའི་རྒྱུ་སྐར་དུ་མུ་མཐུད་གནས་ཡོོོད་པ་དང། རྒྱ་གར་གྱི་བར་སྣང་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཁང་ནས་ད་ལྟའི་འཆར་འཕུར་མདའི་འཕྲུལ་འཁོར་དེ་ཟླ་བའི་ཐོག་ཏུ་འབབ་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཡིན་ཐད་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang Yi རྒྱ་གར་དུ་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཡོང་འཆར་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གར་གྱིས་ཁོང་པ་ཀིས་ཏན་གྱི་འགྲུལ་བཞུད་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་རྩིས་ཡིན་ན་ཐེངས་འདིར་རྒྱ་གར་དུ་མ་ཡོང་རོགས་ཞེས་རེ་སྐུལ་བྱས་འདུག དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་ IANs གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ Jammu དང་ Kashmir ས་ཁུལ་ལ་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ ༣༧༠ ནང་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁེ་དབང་སྤྲད་ཡོད་པ་རྣམས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཡོད་པར་བརྟེན་པ་ཀིས་ཏན་གྱིས་གནས་ཚུལ་དེར་ངན་ངག་ཤུགས་ཆེན་འདོན་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༧ ཉིན་ Pakistan ཆེད་བཅར་གནང་བ་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཕེབས་རྩིས་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གར་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁོང་ Pakistan དུ་བཅར་གྱི་ཡོད་ཚེ་ཐེངས་འདིར་རྒྱ་གར་དུ་མ་ཡོང་རོགས་ཞེས་བརྗོད་འདུག མིང་གསལ་མ་གནང་བའི་རྒྱ་གར་གྱི་གནད་ཡོད་གཞུང་ཞབས་མི་སྣས་གསར་ཁང་དེར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པར་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་འདོད་ཆེན་པོ་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གར་གྱིས་ཁོང་ Pakistan གྱི་འགྲུལ་བཞུད་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་ལ་ཡོང་ཚེ་པ་ཀིས་ཏན་དང་རྒྱ་གར་ཐོག་གཉིས་མོས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་མཚོན་གྱི་ཡོད་སྟབས། ད་རེས་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དེ་བསྐྱར་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་པ་བརྗོད་ཡོད་པ་ལས་དེས་ལོ་འདིའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་འཆར་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གང་ཡང་ཐེབས་མེད་ཚུལ་བརྗོད་འདུག ད་དུང་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཕྱི་ལོག་གི་འགོ་ཁྲིད་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རྒྱ་གར་ལ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཕེབས་སྐབས་རྒྱ་གར་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་གཉིས་མོས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་གསལ་འདོན་གྱིས་པ་ཀིས་ཏན་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ལ་མཉམ་དུ་ཕེབས་རྒྱུ་རིགས་རྩ་བ་ནས་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ Pakistan གྱིས་ Jammu དང་། Kashmir གྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱི་ཅན་ལ་བསྒྱུར་ཐབས་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ལོག་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ལ་གནས་ཚུལ་དེར་བར་འདུམ་བྱེད་དགོས་པའི་ངན་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་ལ་གནད་དོན་དེར་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་དགོས་པའི་ཐབས་ཤེས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཕྱི་ལོག་གི་རྒྱལ་ཁབ་མང་དག་ཅིག་གིས་གནས་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་གར་དང་པ་ཀིས་ཏན་གཉིས་དབར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་གནད་དོན་དེར་ཐེ་གཏོགས་བྱས་མེད་པ་རེད། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Jaishankar འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེབས་ཏེ་ལོ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་འཆར་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བྱས་པ་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལའང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཇ་མྨུ་དང་ཀཤྨིར་གྱི་གནད་དོན་གྱིས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་ས་མཚམས་ཀྱི་གྲོས་མོལ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་གང་ཡང་ཐེབས་ཀྱི་མེད་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་བར་ན་ཉེ་ལམ་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པ་ BJP ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་ Arun Singh ལགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་པའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ Mahesh Poddar ལགས་ཀྱིིས་གཙོས་པའི་འཐུས་ཚབ་པ་ ༡༡ རྒྱ་ནག་ཏུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་ཆེས་མཐོཡི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལ་མཇལ་འཕྲད་བྱས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆབ་སྲིད།  དེ་བཞིནརིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གླེང་མོལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འཚམས་གཟིགས་དེ་གཙོ་བོ་རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་རྒྱ་གར་ལ་ཕེབས་ཏེ་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱའི་སྔོན་འགྲོའི་གྲ་སྒྲིག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང། ཐེངས་འདིར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེབས་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་ས་ཚམས་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་གླེང་སློང་བྱུང་བ་མ་ཟད་རྒྱ་གར་གྱི་འཐུས་ཚབ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དམར་ཤོག་གི་འཐུས་ཚབ་པ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་མང་གཙོའི་སྐོར་ལ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་རྒྱུའི་མགྲོན་བརྡ་ཕུལ་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག

བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་རྒྱ་གར་དབྱིན་ཇིའི་མངའ་འོག་ནས་རང་བཙན་གཙང་མ་ཐོབ་ནས་མི་ལོ་ ༧༣ འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། བོད་མི་ཚོས་ཀྱང་ཀྱང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་ཐུབ་ཚེ་རྒྱ་གར་ལྟར་ལམ་ལྷོང་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༥ སྟེ་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ལོར་རྒྱ་གར་དབྱིན་ཇིའི་མངའ་འོག་ནས་རང་བཙན་གཙང་མ་ཐོབ་པའི་དུས་ཚིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ཉིན་མོ་འདིར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་ཁག་ཏུ་བཞུགས་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་མི་མང་ཡོངས་ཀྱིས་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩༌༡༥ ཡོལ་ཙམ་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་ཕྱག་སྦྲེལ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ་བཅས་བཀའ་ཤག་གི་མདུན་ཐང་དུ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ཆེས་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་གླུ་དབྱངས་སུ་གྱེར་པ་དང་དུས་མཚུངས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་དར་མཁའ་དབྱིངས་སུ་བསྒྲེངས་ནས་ཉིན་མོ་འདི་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རང་བཙན་ཉིན་མོར་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ཡོངས་ལ་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༦༠ ལྷག་གི་ནང་བོད་མི་རྣམས་ལ་བཀྲིན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུས་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་རྒྱ་གར་འདི་འབྱུང་འགྱུར་གང་ས་ཅི་ཐད་ནས་དར་རྒྱས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་སྲིད་གཞུང་མངའ་ཐང་ལྡན་པ་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་དེ་བཞིན་མེས་པོ་དམ་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གྷན་དྷི་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པར་ལྟར། བོད་མི་ཚོས་ཀྱང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་དེ་རྒྱུན་སྲིང་གནང་ཐོག་འཐབ་རྩོད་གནང་ཚེ་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་ལྟར་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཐུབ་པ་མ་ཟད་བོད་མིའི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ་གནང་ཐུབ་པའི་སྨོན་འདུན་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་སོང་། ལྷག་དོན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཧོང་ཀོང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲིར་བཀའ་ལན་གནང་བར་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ལས་འགུལ་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ཆ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམག་མི་རླངས་འཁོར་མང་དག་ཅིག་ཧོང་ཀོང་གི་ས་མཚམས་སུ་བསྡུ་སྐོང་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་འཐོན་བཞིན་པ་དེས་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་གཏོང་མུས་ལས་ཕན་ཐོགས་གང་ཡང་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་ནས་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་གལ་ཡིན་པ་སྐུལ་མ་གནང་སོང་། སྔ་ཐོག་མཛད་སྒོ་སྒྲུབ་བསྟུན་དྷ་ས་ས་གནས་ཀྱི་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གདན་ཞུས་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ས་གནས་ཀྱི་ཉེན་རྟོག་ཐང་ཆེན་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོར་ལྷན་ཞུགས་ཀྱིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཁྱིམ་ཚང་བདེ་དོན་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Vipin Singh Parmar མཆོག དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Kishan Kapoor མཆོག་རྣམ་གཉིས་གཙོས་པའི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་དང་བསྟུན་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་འདྲ་མིན་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་དང་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་རྒྱུའི་གནང་སྒོ་སྣང་མང་སྤེལ་ནས་ཉིན་མོ་འདི་བཞིན་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱིས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གནས་པའི་བོད་མི་ཚོས་ངོ་དེབ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་གར་གྱི་མཚོན་དོན་གསུམ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་དར་པར་བཞག་སྟེ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་ཡོད་པ་མངོན་རྒྱུ་འདུག ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ཡོངས་ཀྱི་ངོས་ནས་ད་བར་བོད་མིའི་ཐོག་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གང་ལེགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང། ལ་ལས་བསྟོད་དབྱངས་སོགས་ཕུལ་ནས་རྒྱ་གར་རང་བཙན་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།

འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་ཙམ་རིང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ Karnataka མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཉིན་མཚན་ལྟོས་མེད་ཆར་ཤུགས་རྐྱེན་པས་ས་གནས་ཡུལ་མིར་མི་རྒྱུག་ཟོག་གསུམ་ལ་གནོད་འཚེ་ཤུགས་ཆེ་ཕོག་པའི་ཁྲོད། སྦེལ་ཀོབ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ཉེ་འདབས་ Kaveri གཙང་ཆུ་བརྒལ་ནས་ཟམ་པའི་སྟེང་ཆུ་ལུད་སྟབས། གཞུང་ལམ་ཐོག་ཆུ་འཁྱིལ་ཏེ་མི་མང་རྣམས་འགྲུལ་བཞུད་གནང་བའི་ངལ་བ་འཕྲད་པ་མ་ཟད་ཉེ་འཁོར་ལ་ཡོད་པའི་ Kodagu རྫོང་གི་ Koppa གྲོང་གསེབ་ནང་གནས་པའི་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་དག་གི་སྡོད་ཁང་ཆུར་འཐིམ་ཏེ་སྡོད་གནས་དང་ཟས་གོས་མེད་པར་ཉམ་ཐག་པའི་ངལ་བའི་འོག་གནས་ཡོད་པར་བརྟེན། སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གདན་ས་བཀྲིས་ལྷུན་པོས་གནོད་འཚེ་ཕོག་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་མི་མང་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་མཚོན་ཕྱིར་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་ཏེ་ཁོང་རྣམ་པར་ཧིན་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་ ༥༠ འི་མ་གནས་ཡོད་པའི་འབྲས་དང་དཱ་ལི་སོགས་ཟས་རིགས་དང་དེ་བཞིན་མལ་ཆས་སོགས་རོགས་རམ་གནང་འདུག རྩ་བའི་སྦེལ་ཀོབ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ནང་ཡོད་པའི་གདན་ས་བཀྲིས་ལྷུན་པོ་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ནས་དེ་སྔོན་ཡང་སྦེལ་ཀོབ་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་ཁ་ཤས་ནང་ཆུའི་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱིས་ཐུགས་སྨོན་དང་ཛ་དྲག་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། ད་རེས་རྒྱ་གར་དུ་ཆར་ཤུགས་རྐྱེན་པས་ Koppa གྲོང་གསེབ་གཙོས་པའི་ Karnataka འི་གྲོང་ཁྱེར་ Belagavi དང་། Bagalkote Yadgir  དེ་བཞིན་ Shivamogga  དང་གཞན་ཡང་ Mysuru མངའ་སྡེ་སོགས་སུ་ཆུ་རུད་དང་ས་ཉིལ་ སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་མི་མང་པོའི་སྡོད་ཁང་དང་ས་ཞིང་། དངོས་ཆས་སོགས་ཆུས་འཁྱེར་ཏེ་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་ཕོག་ཡོད་པ་མ་ཟད། དོན་རྐྱེན་དེའི་འོག་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བཞིན་པའི་མིའི་ གྲངས་འབོར་དེ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་མི་འབུམ་ལྷག་ས་གནས་གཞན་སུ་གནས་སྤོས་གནང་མུས་རེད་འདུག

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ BJP ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་རྒན་གྲས་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་དང་དེ་སྔ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་གནང་མྱོང་མཁན་ལྕམ་སྐུ་ Sushma Swaraj མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༦༧ ཐོག་སྐུ་ཚེ་མ་ཟིན་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་འདུག     ཁ་སང་དགོང་དྲོའི་ཚོུད་ ༡༠༌༣༠ མ་ཟིན་ཙམ་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་ལྕམ་ Sushma Swaraj མཆོག་སྙིང་རྩ་དགག་པའི་ནད་གཞིའི་རྐྱེན་པས་ཆེད་ཛ་དྲག་ཐོག་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་ AIIMS སྨན་ཁང་དུ་མྱུར་སྐྱོབ་སླད་སྨན་གཏུགས་གནང་ཡང་དྲག་སྐྱེད་མ་བྱུང་བར་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ཉིན་སྔ་དྲོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དམ་པ་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་སྐུ་ཞབས་ Kaushal Swaraj ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་དེའི་ནང་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ལྕམ་སྐུ་ཁོང་དང་ཤུལ་ལུས་སྐུ་འཁོར་ལྷན་རྒྱས་ཡོངས་ལ་ད་ལྟ་ཆེས་དཀའ་ཚེགས་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་ཐུགས་སྨོན་དང་ཐུགས་གསོ་ཡོད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་བ་མ་ཟད། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནས་ལྕམ་སྐུ་དམ་པ་ Sushma Swaraj མཆོག་གིས་འདས་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་བ་རྣམས་གཞན་ཕན་དང་མཛའ་མཐུན་ རང་གཤིས་བཟང་པོའི་ཐོག་གནང་ཡོད་སྟབས། མི་མང་མང་དག་གིས་གུས་ཞབས་དང་ཆེ་མཐོང་ཞུ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་བཀའ་འགྲེལ་དང་སྦྲགས། ལྕམ་སྐུ་དམ་པ་ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་དེ་མི་མང་གི་ཞབས་ཞུ་སླད་བློས་བཏང་གནང་སྟེ་མི་ཚེ་དོན་ལྡན་ཞིག་བསྐྱེལ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་འདུག     དེ་བཞིན་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཀྱང་ལྕམ་སྐུ་དམ་པ་ Sushma Swaraj མཆོག་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའོ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་མྱ་ངན་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པའི་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་བ་དང་སྦྲགས། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་དམ་པ་ཁོང་དང་དངོས་སུ་མཇལ་མོལ་གནང་སྐབས་དམ་པ་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཐུགས་འཁུར་དང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཆེས་གུས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་སྐོར་དྲན་གསོ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ལྕམ་སྐུ་དམ་པ་མཆོག་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ནས་དམ་པ་ཁོང་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་མྱ་ངན་ཞུ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་བོད་མིའི་ངོས་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ལྕམ་སྐུ་དམ་པ་ Sushma Swaraj མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༢ ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ Haryana ནང་འཁྲུངས་ཡོད་པ་དང་། དགུང་ལོ་ ༢༥ ལ་ཕེབས་སྐབས་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཁོངས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐབས་བདུན་བཅས་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོ་ནས་ ༢༠༡༩ བར་སྲིད་བློན་སྐུ་ཞབས་  Narendra Damodardas Modi མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་ཁྱེར་ཐོག་དགོས་ངེས་ཀྱི་བསྒྱུར་བཅོས་དང་། ཡུལ་མིར་འཕྲད་བཞིན་པའི་འགྲུལ་བཞུད་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་གཙང་སེལ་གནང་རྒྱུ། ལྷག་དོན་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕྱག་ལས་མང་པོ་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། དམ་པ་ཁོང་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་མཁན་བེུད་གཉིས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་མི་ཕལ་མོ་ཆེས་རང་དབང་གི་བོད་ཞེས་པ་དེ་རང་གི་བསམ་བློ་དང་དྲན་ཤེས་ནང་ལ་མ་གཏོགས་མཐོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་གསུངས་འདུག རྩོམ་པ་པོ་ Madhu Gurung ལགས་ཀྱིས་ལྗགས་རྩོམ་གནང་བའི་Tibet with My Eyes Closed འམ་མིག་ཟུང་བཙུམ་ནས་མཐོང་བའི་བོད་ཞེས་པའི་ཕྱག་དེབ་དེ་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་Connaught Place དུ་ཡོད་པའི་ Oxford དེབ་ཁང་དུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ལྡི་ལི་བོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་རྡོ་རྗེ་དགྲ་འདུལ་ལགས་དང་རྩོམ་པ་པོ་ Preeti Gill ལྷན་ཞུགས་ཐོག་དབུ་འབྱེད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་རྩོམ་པ་པོ་ Madhu ལགས་ཀྱིས་ཕྱག་དེབ་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ལ་ཡོང་སྟེ་གཞིས་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོའི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཕ་ཡུལ་དྲན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་བོད་མི་ནས་རང་དབང་ལྡན་པའི་བོད་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་དྲན་ཤེས་ནང་མ་གཏོགས་མཐོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས། ཕ་ཡུལ་ལ་བཅངས་པའི་ཚོར་ཤེས་དེས་ཁོང་ལ་ཕྱག་དེབ་དེ་བརྩམས་པར་སེམས་འགུལ་ཐེབས་བྱུང་ཞེས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཕྱག་དེབ་དེ་བོད་མིའི་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་སྒྲུང་ཐུང་ཕྱོགས་བསྡུས་ཤིག་རེད་འདུག་པ་དང་། རྩོམ་པ་པོ་རང་ཉིད་བོད་ཀྱི་དར་ལྕོག་ཚོན་ལྔའི་མཚོན་དོན་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པའི་ཐོག་སྒྲུང་དེ་དག་ལེའུ་ལྔར་བགོས་འདུག   ཁོང་གི་ཕྱག་དེབ་དེའི་སླད་དུ་བོད་མི་ཁག་གཅིག་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་སེམས་ནང་ཕ་ཡུལ་བྲལ་བ་དང་མིའི་ལུང་པར་མི་ཚེ་བསྐྱར་བའི་རྨ་ཁ་འཁྱེར་བས། དེ་བཞིན་རྨ་ཁ་དེ་དུས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་དང་བསྟུན་དྲག་བསྐྱེད་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཕ་ཡུལ་གྱི་ཆ་ཙམ་དྲན་གསོ་བྱུང་ཚེ་དེ་སྔའི་རྨ་ཁ་དེ་འདོལ་བ་ལྟར་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་བོད་མི་ནས་རང་ཉིད་ཕ་ཡུལ་དྲན་གདུང་གི་ཚོར་བ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ལྡི་ལི་བོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་རྡོ་རྗེ་དགྲ་འདུལ་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་གནད་ཆེ་བའི་འབྲེལ་ལམ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། དེ་སྔ་བོད་ནང་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་མ་དར་གོང་མིའི་བྱ་སྤྱོད་རྣམས་གདོད་མའི་སྲོག་ཆགས་དང་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་དར་འཕེལ་བྱུང་ནས་རིམ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་ལ་བཅོས་སྒྱུར་གྱིས་ཡར་ལྟོས་བྱེད་སའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དོན་ད་རེས་ཕྱག་དེབ་འདི་དཔར་བསྐྲུན་གནང་ཐུབ་པར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཕྱག་དེབ་ཀློག་སྐབས་སྙིང་ཉེ་པོའི་མྱོང་ཚོར་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ནས་ཀྱང་བོད་མི་ནས་རང་གི་ཕ་ཡུལ་ལ་བཅངས་པའི་བསམ་བློ་དང་ཚོར་བ་ཚོར་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་རྩོམ་པ་པོ་ Preeti Gill ལགས་ཀྱིས་ཕྱག་དེབ་དེར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་རང་ཉིད་མ་སུ་རི་ནང་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་དང་སློབ་གྲྭ་འགྲོ་ས་དེར་བོད་ཕྲུག་ཡོད་སྟབས་ད་རེས་ཕྱག་དེབ་འདིའི་ནང་བོད་མིའི་གནད་དོན་ཐེར་འདོན་གནང་བར་དགའ་མོས་བྱུང་སྐོར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་རྩོམ་པ་པོ་ Madhu Gurung ལགས་ནི་དེ་སྔ་ Freelance གསར་འགོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།   BBC World Service Trust དང་།  Oxfam དེ་བཞིན་ Bill and Melinda Gates ཐེབས་རྩ་ཁང་དང་། National AIDS Control ཚོགས་པའི་བརྒྱུད་ལམ་གྱི་སློབ་སྟོན་པའི་ཕྱག་ལས་སོགས་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ནས་དེ་སྔ་གྷོར་ཁའི་ཐོག་ཆེད་རྩོམ་གནང་བའི་ The Keeper of Memories ཞེས་པ་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་ Shakti Bhat First Book Award ནང་བདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

རེས་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ལོ་ངོ་ ༡༥  དང་ལས་ཡུན་ ༣  རིང་མུ་མཐུད་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་གནང་མཁན་ལྕམ་སྐུ་ Shiela Dikshit  མཆོག་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་མ་ཐག  ལྡི་ལི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་གྱི་གཙོས་པའི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་དང་། ལ་དྭགས་རྡ་རམ་ས་ལ་སོགས་ཀྱི་བོད་པའི་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་ཚབ་ཁག་གཅིག་ཁོང་གི་གཟིམ་ཁང་དུ་བཅར་ཏེ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་དང་། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བཅས་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད།     རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ཟ་ཁང་དང་ཚོང་ཁང་སོགས་ཚང་མ་སྒོ་བརྒྱབས་པ་དང་། ལྷག་པར་ཁ་སང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་   Nigam Bodh Ghat  ཁུལ་དུ་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་སྐབས་སུའང་རྒྱ་གར་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་གྱི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་མང་པོ་ཞིག་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་ལྷན་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་ཟུར་པ་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དང་། ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱི་དྲུང་ཆེ། དེ་བཞིན་ལྡི་ལི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་དང་། ཚོགས་པ་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཀྱང་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་དམ་པ་དེར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་ཟུར་པ་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་སྐབས། དམ་པ་དེ་ཉིད་ནི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་ ༸ གོང་ས་ ༸ སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཐུགས་ཉེ་བའི་དབུ་ཁྲིད་ཞིག་དང་།    ལྷག་པར་དུ་ཁོང་སྐུ་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ཕྱི་ལོ་  ༢༠༠༦ ལོར་ལྡི་ལིའི་ནང་ཁྲིམས་མཐུན་མ་ཡིན་པའི་ཁང་པ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བའི་དུས་སྐབས་དེར།  བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་དང་།   ལ་དྭགས་རྡ་རམ་ས་ལ་གཉིས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་རོགས་འདེགས་ཤུགས་ཆེན་གནང་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱིས་ཁོང་ནི་བོད་མིར་ཤིན་ཏུ་ནས་བཀྲིན་ཆེ་བའི་རྒྱ་གར་གྱི་དབུ་ཁྲིད་གྲས་ཤིག་ཡིན་སྟབས། ཁོང་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་དེ་བོད་མིར་གྱོང་གུད་དང་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ནང་ལོ་ངོ་ ༡༥ རིང་མུ་མཐུད་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་གནང་མཁན་ལྕམ་སྐུ་ Sheila Dikshit མཆོག་སྙིང་ཁྲག་འགག་པའི་དབང་གིས་རེས་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་རང་ལོ་་༨༡ སྐབས་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།   ཁོང་ནི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་དེ་དེང་དུས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ཏུ་བཟོ་མཁན་གྱི་འཆར་འགོད་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད།    ཁོང་ནི་ཁོར་ཡུག་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།     ལོ་ངོ་ ༡༥ ལས་རྒྱུན་དེའི་རིང་ཁོང་གིས་ལྡི་ལིའི་མཁའ་རླུང་གཙང་བཟོ་དང་འབྲེལ་བའི་  CNG རླངས་རྫས་ལས་འཁོར་ཐུབ་པའི་མོ་ཊ་བེད་སྤྱོད་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་སྐུལ་མ་གནང་སྟེ་ད་ཆ་ལྡི་ལིའི་ནང་གཞུང་གི་སྤྱི་སྤྱོད་འགྲུལ་སྐྱེལ་རླང་འཁོར་ཕལ་ཆེ་བ་རླངས་རྫས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད།   དེ་བཞིན་སྒེར་པ་ཁག་གཅིག་དང་ལྷག་པར་དུ་ཚོང་ལས་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་མོ་ཊ་རིགས་གཅིག་ཀྱང་ CNG རླངས་རྫས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱིེས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་མཁའ་རླུང་ལ་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད།   རྒྱུན་ལྡན་ཧིན་རྡུའི་ཆོས་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སྐུ་ཕུང་ཤིང་ཐོག་ནས་ཞུགས་འབུལ་གནང་སྲོལ་ཡོད་ནའང་།   ཁ་སང་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་དེ་དམ་པ་དེའི་ཞལ་ཆེམས་ལྟར་  CNG  རླངས་རྫས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཞུགས་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་བར་ན་ཁ་སང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་༸སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལྕམ་སྐུ་ Sheila Dikshit དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བུ་སྐུ་ཞབས་ Sandeep Dikshit ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ལ་ཐུགས་གསོའི་འཚམས་འཕྲིན་ཞིག་ཕུལ་བའི་ནང་དུ། དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་ཏེ་མི་ཚེ་དོན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བསྐྱལ་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། དམ་པ་ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་༸གང་ཉིད་མཆོག་དེ་སྔ་ལྕམ་སྐུ་ཁོང་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་འདུག དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཀྱང་དམ་པ་ཁོང་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གུས་བརྩི་དང་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེར་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་སྐུ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མི་སྤྱི་དང་སྒོས་སུ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་རྣམས་ནས་དུས་རྟག་ཏུ་དམ་པ་ཁོང་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་གི་འདུ་ཤེས་ཐོག་ནས་དྲན་གསོ་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། ཁོང་གི་ནང་མི་དང་ལྷན་དུ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག

འདིའི་ལོའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་ཆེན་གྱི་ཉིན་མོར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ལ་དྭགས་སུ་ཆགས་པའི་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་རྡོ་ལྷ་ཞེས་པའི་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་རུ་ཁག་གཅིག་ནས་རྒྱལ་མཚམས་བརྒལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་གནང་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱས་ཏེ་ཁུལ་དེའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་རྒྱའི་རྒྱལ་དར་དང་འཕྲེད་དར་སོགས་སྒྲེང་འཛུགས་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་ལ་དྭགས་བྱང་ཐང་ཀོ་ཡུལ་འབྲོག་སྡེའི་མགོ་བ་ཨོ་རྒྱན་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་འཇིགས་སྐུལ་གྱི་འོག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ཅེས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། ཁོང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་ལ་དྭགས་ས་མཚམས་ཀྱི་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའི་བདེ་མཆོག་དང་། ཀོ་ཡུལ། དེ་བཞིན་སྡུམ་རྩེ་བཅས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཆགས་པའི་ལ་དྭགས་ཡུལ་མི་དང་བོད་རིགས་རྣམས་རྡོ་ལྷ་ཞེས་པའི་ས་ཁུལ་དུ་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་དར་དང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར། དེ་བཞིན་ནང་པའི་ཆོས་དར་སོགས་སྒྲེང་འཛུགས་གནང་སྟེ། ༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གདན་ཞུས་ཀྱིས་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། འདི་ལོའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་ཆེན་གྱི་སྐབས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ནས་སྤྱི་ ༦ ལྷག་ཙམ་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་རྒྱའི་དམག་མི་རུ་ཁག་ཞིག་ནས་རྒྱལ་མཚམས་བརྒལ་ཏེ་དེར་རྟོག་ཞིབ་བྱ་བར་ཡོང་བ་ཡིན་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་གནང་མི་ཆོག་པ་བརྗོད་དེ་ཁུལ་དེའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་དང་འཕྲེད་བར་བཅས་སྒྲེང་འཛུགས་བྱས་ཡོད་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག དེ་བཞིན་པར་རིས་ཁག་གཅིག་མཉམ་སྤེལ་གནང་བའི་ཁྲོད་ཁུལ་དེའི་འབྲོག་པའི་རྩྭ་ཐང་གི་སྟེང་དུ་རྒྱ་རིགས་ཁག་གཅིག་དང་ལྷན་དུ་སྣུམ་འཁོར་གསུམ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་གཉིས་དང་འཕྲེད་དར་བཅས་སྒྲེང་འཛུགས་བྱས་པ་མངོན་རྒྱུ་འདུག རྒྱ་གར་གི་གསར་ཁང་ the economic times ཡིས་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ཨོ་རྒྱན་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ཁུལ་དེར་༸རྒྱལ་བའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ནི་ཐེངས་དང་པོ་ཞིག་མིན་པ་དང་ད་རེས་རྒྱ་ནག་གི་རུ་ཁག་གཅིག་ཁུལ་དེར་རྟོག་ཞིབ་བྱ་བར་ཡོང་དོན་གང་ཡིན་དང་། རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་ལམ་བྱ་རྒྱུའི་འཕྲུལ་ལས་ཡོད་བཞིན་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ས་སྲུང་དམག་མིར་བརྡ་ལན་ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པར་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་ཡོང་དོན་གང་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲི་བའི་ཚུལ་དུ་བརྗོད་དེ། རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞིག་གིས་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་བྱས་པ་ནི་གསང་བའི་དམིགས་ཡུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་འབྲོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དགུན་ཁའི་རྩྭ་ཐང་དེ་དག་ཧམ་བཟུང་བྱ་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་ཁུལ་དེར་གནས་པའི་ཡུལ་མི་དང་བོད་རིགས་ཚོས་བོད་རང་གི་ཐུན་མིན་གཟབ་ཆས་ལེགས་པར་སྤྲས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་གདན་ཞུ་གནང་ཐོག་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པའི་བརྙན་པར་ཡང་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་ནའང་། མིང་མངོན་གསལ་མེད་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཞིག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ཁང་ the economic times ཞེས་པར་སྐབས་དེར་རྒྱ་མི་སྐྱ་ཆས་སྤྲས་པའི་མི་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ནས་བོད་དང་ཁ་བྲལ་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་པའི་འཕྲེད་དར་འཕྱར་བ་ལས་ས་མཚམས་བརྒལ་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་སླེབས་མེད་པར་བརྗོད་འདུག