དེ་རིང་སྔ་དྲོ། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་སེ་སྒར་ཚན་རིག་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་ཚན་རིག་གི་ལས་གཞི་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཕྱིན་པའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་ཏེ། ཚན་རིག་གི་ལས་གཞི་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་རླབས་ཆེན་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་།
ཚན་རིག་ལས་གཞི་གསར་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག སྐུ་མགྲོན་གྱི་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་གི་དྲུང་ཆེ་སྤྱི་ཁྱབ་པ་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་དང་། དགེ་འདུན་པའི་ཆེད་དུ་ཚན་རིག་གི་ལས་གཞིའི་ལག་བསྟར་འགན་འཛིན་ཀརྨ་ཐུབ་བསྟན་ལགས། དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དང་སྐུའི་གསུང་སྒྱུར་བ་ཟུར་བ་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་བཅས་ཀྱི་དབུ་བཞུགས་ཀྱི་ཐོག སེར་འབྲས་དགའ་གསུམ་གྱི་མཚོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་དགོན་སྡེ་ཁག་བཅུ་ཙམ་ནས་རྡུལ་གྱི་གསང་བ་ཞེས་པའི་ཚན་རིག་གི་འགྲེམས་སྟོན་གོ་སྒྲིག་པའི་གྲྭ་བཙུན་གྲངས་ཉི་ཤུ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱིས་མཉམ་ཞུགས་གནང་སོང་།
སྐབས་དེར། དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱིས། ༸བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད། ༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལམ་སྟོན་གྱི་འོག་ནས་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ ༡༩༧༠ ལོར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དེ་གསར་འཛུགས་གནང་བ་བཞིན། མགོན་པ་གང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་བྱིན་རླབས་ཉག་གཅིག་གི་འོག་ནས་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ལས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་ཚན་རིག་གི་ལས་འཆར་ཡང་གསར་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས། མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྔོན་ཚན་རིག་གི་ལས་གཞི་དེ་གང་ཉིད་མཆོག་གཅིག་པོའི་ཐུགས་འདོད་ཙམ་མིན་པར། རང་རེའི་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་དགོས་བྱུང་བའི་གནས་བབ་དེ་ཡང་མཐར་དེད་ན་དེང་རབས་ལ་དོ་སྣང་གནང་མ་ཐུབ་པར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། ཚན་རིག་གི་ལས་འཆར་དེར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་འགྲེལ་སྟངས་སྣ་མང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ཆུང་ས་ནས་མི་སྒེར་གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་བབ་ཀྱང་མཐར་དེད་ན་ཚན་རིག་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། 
དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དྲུང་ཆེ་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས། ༸གོང་ས་སྐྱབས་མཆོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་གཞི་དེ་དག་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་གདན་ས་ཁག་གི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞུང་ཆེན་ཁག་ལ་སློབ་གཉེར་བྱེད་ཞོར་དུ་ཚན་རིག་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་བཞིན་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་སྐུ་ཡི་སྐུ་ཚབ་དང་དང་གསུང་གི་གསུང་ཚབ། དེ་བཞིན་ཐུགས་ཀྱི་ཐུགས་ཚབ་དེ་གདན་ས་ཁག་གི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཆགས་ཡོད་དུས་ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་སློབ་སྦྱོང་གནང་མཁན་གྱི་གྲྭ་བཙུན་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་སོང་། 
དེ་བཞིན་སྐབས་དེར། དགེ་འདུན་པའི་ཆེད་དུ་ཚན་རིག་གི་ལས་གཞིའི་ཞེས་པའི་ལག་བསྟར་འགན་འཛིན་ཀརྨ་ཐུབ་བསྟན་ལགས་ཀྱིས་འདས་བའི་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ལ་ཚན་རིག་གི་ལས་གཞི་སྣ་མང་སྤེལ་བའི་འོག་ནས། ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་དུ་བོད་ཀྱི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་རྣམས་དང་དཔྱད་གླེང་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། བཙན་བྱོལ་གྱི་ནང་དུ་ལེགས་ཚོགས་ཀུན་གྱི་འབྱུང་རྩ་དེ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ཉག་གཅིག་ཡིན་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས། ཐ་ན་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེར་མཚན་སྨོད་ཞུ་མཁན་དེ་དག་ཀྱང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་ལྟོ་ཟ་བཞིན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། 
གཞི་རྩའི་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚན་རིག་ལས་འཆར་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོར་བཙུགས་ནས་ད་ལོར་ལོ་ངོ་ཉེར་གཉིས་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། འདས་བའི་ལོ་ངོ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་གྱིས་མི་ཚོགས་བསྡུ་སྐོང་བྱེད་ཐབས་མེད་རྐྱེན་དུས་ཐོག་ཏུ་མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། སྐབས་འདིར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་གི་ཚན་རིག་ལས་འཆར་གྱི་སྤྱིན་བདག་གཙོ་བོ། ཕྱུག་བདག་སེ་སྒར་ལགས་ཀྱི་རེ་སྐུལ་ལྟར། མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩའི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་ཏེ་ལས་འཆར་གྱི་གལ་གནད་དང་ཕུགས་འདུན་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་མ་ཟད། དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཡང་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚན་རིག་ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་གནང་བཞིན་པ་རེད་འདུག
