བཙན་བྱོལ།

ཁ་སང་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༤ ཉིན་ཨ་རིའི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠༌༣༠ སྟེང་ཁུལ་དེའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་ཌི་སི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨ་མི་རི་ཀའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ཨང་ ༤༡༩ ནང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་དྲིལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་མང་གཙོ་དང། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས། དེ་བཞིན་ཡུལ་དེའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་དེར་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་ཚོགས་འདུག ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Cory Gardner ལགས་དང། Tim Kaine ལགས། Ed Markey ལགས། དེ་བཞིན་ Marco Rubio ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ལྷོ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་སྡེ་ཚན་གྱི་དྲུང་གཞོན་ལས་རོགས་ལྕམ་སྐུ་ Laura Stone ལགས་མང་གཙོ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། ངལ་རྩོལ་སྡེ་ཚན་གྱི་དྲུང་གཞོན་ལས་རོགས་སྐུ་ཞབས། Scott Busby ལགས། USAID འམ་ཨ་རིའི་རོགས་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་ལྕམ་སྐུ་ Gloria Steele ལགས་བཅས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུགཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་དེའི་ཁྲོད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་དྲི་བ་གནང་བ་ལྟར། སྐུ་ཞབས་ Gardner ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་བདམས་དོན་ཐད་དབང་ཚད་ཡོད་སྐོར་བཤད་པར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ངོས་ལེན་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དང་འབྲེལ།   ལྕམ་སྐུ་ Laura ལགས་ཀྱིས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་དེ་ཆོས་ཚོགས་ཁོ་ནར་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་དེར་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་ཐེ་བྱུས་གནང་བར་ཨ་རི་གཞུང་དང་མང་ཚོགས་ནས་དགག་པ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་ནང་དྲི་བ་འདི་ལྟར་ཡོང་བ་དེས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་གལ་ཆེན་ཞིག་སྤྲད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གནད་དོན་འདིའི་རིགས་ལ་ཞིབ་ཚགས་དང་གལ་གནད་ཆེན་པོར་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུགསྐུ་ཞབས་ Gardner ལགས་ཀྱིས་ Tibetan Policy Act of 2002 འམ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ནང་ཨ་རི་གཞུང་གི་མི་སྣ་བོད་ནང་དུས་ནས་དུས་སུ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་དགོས་པ་འཁོད་ཡོད་ཀྱང། ད་ཆ་ཨ་རིའི་མི་སེར་དང་། གསར་འགོད་པ། དེ་བཞིན་སྤྲོ་འཆམ་པ་སོགས་བོད་ནང་ཕེབས་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་མི་སྤྲད་སྟབས། ད་ལྟ་ཚུན་ཆད་བོད་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཉུང་ཤས་ལས་ཕེབས་ཐུབ་མེད་པ་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་ཐོག་འགྲུལ་བཞུད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་དང། ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཁྲིམས་སུ་གཏན་འབེབས་གནང་རྗེས་ལག་ལེན་ཐོག་འབད་བརྩོན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་ཐོག་འགྲུལ་བཞུད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནས་སྤྱི་མོས་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང། ད་ཆ་ཁྲིམས་འཆར་དེར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།དེ་བཞིན་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཨ་རིའི་རོགས་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ USAID ངེས་སྟོན་པ་ལྕམ་སྐུ་ Gloria Steele ལགས་ནས་ཨ་རིའི་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ཚན་པ་ནས་བོད་མིའི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་དངོས་རྫས་ས་ཡ་བདུན་ལྷག་ཉར་ཚགས་གནང་ཐུབ་པར་རོགས་སྐྱོར་དང། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་ཚོར་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་ཐུབ་པ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ ༣༣༠ ཙམ་ཞིག་ལ་འགོ་ཁྲིད་སྐྱེད་སྲིང་སླད་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་སོགས་གནང་ཐོག་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་བོད་མིའི་འཚོ་བ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཐབས་སུ་རོགས་སྐྱོར་གནང་ཁག་སྙན་གསེང་ཞུས་འདུག

ཁ་སང་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣ ཉིན་བོད་མིའི་ནུས་གསོ་ལྟེ་གནས་ཁང་ནས་བརྙན་ཐུང་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་རྣམས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་དཀའ་ངལ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། དེར་ང་ཚོས་རོགས་རམ་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོའི་མི་འབོར་ཞིབ་བཤེར་ལ་གཞིགས་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ནམ་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་མི་འབོར་ཁྱོན་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་ནུས་གསོ་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་བྱིས་པ་དམར་འབྱར་ནས་ལོ་ ༡༨ བར་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཁུལ་གྱི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གཅིག་གི་ནང་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་ཁྲོད། དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་ཕྲུ་གུ་ ༡༠༠ སྐོར་ཞིག་གི་མིང་ཐོ་བསྡུ་རུབ་བྱུང་བ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཚོགས་པ་དེའི་ངོས་ནས་ early intervention འམ་སྔོན་རྟགས་དང་inclusive education འམ་ཡོངས་སྒྲིལ་ཤེས་ཡོན་བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་འོག་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྲུ་གུ་ ༦༠ ཙམ་ལ་ཕྲུ་གུ་དང་ཕ་མ། འབྲེལ་ཡོད་དགེ་རྒན་ཚོར་ལམ་སྟོན་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་མུས་ཡིན་པ་རེད། ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བདེ་ལེགས་དབང་མོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ལྷག་པར་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་ཕྲུ་གུ་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁོ་ཚོའི་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཞན་པོ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཕྲུ་གུ་དེ་དག་ཟུར་དུ་མི་འཇོག་པར་ཡོངས་སྒྲིལ་ཤེས་ཡོན་འོག་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སློབ་གྲྭའི་ནང་ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་མོ་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ཉིན་མོ་ཞེས་སྲུང་བརྩི་ཞུ་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་བརྙན་ཐུང་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་རྣམས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་དཀའ་ངལ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། དེར་ང་ཚོས་རོགས་རམ་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བརྙན་ཐུང་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱར་ཁྱབ་སྤེལ་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་རྡེ་ར་རྡུན་ཁུལ་དུ་མངོན་དགའ་སློབ་གྲྭ་དང། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཁུལ་དུ་ཀ་རུ་ན་ཁྱིམ་ཚང་དང་། དེ་བཞིན་དྷ་སའི་སྙིང་སྟོབས་གླིང་དང་ཅོན་ཏཱ་ར་བོད་ཁྱིམ་བཅས་སྡེ་ཚན་བཞི་ནས་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ནམ་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ ༢༠༠ ཙམ་ལ་ལྟ་རྟོག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། བོད་མིའི་ནུས་གསོ་ལྟེ་གནས་ཁང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཐོག་མར་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རོགས་དངུལ་འོག་ནས་གསར་འཛུགས་གནང་བའི་ཁེ་མེད་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  ལྟེ་གནས་ཁང་དེས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་དབང་བོ་སྐྱོན་ཅན་ནམ། དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་རྣམས་ལ་དུས་བསྟུན་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ལམ་སྟོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ལྟེ་གནས་ཁང་དེས་རྩ་འཛིན་གྱི་དམ་ཚིག་ཁ་ཤས་ཤིག་གི་ཐོག་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི། དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། དེ་དག་ལ་སྨན་བཅོས་དང་ལྟ་སྐྱོང་གནང་རྒྱུ། དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་རྣམས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དངོས་སུ་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་པར་གསོ་སྐྱོང་གནང་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཁོང་རྣམ་པར་དགོས་མཁོ་ཅི་ཡོད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་སོགས་ཡིན་པ་རེད། ད་ཆ་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་མ་དངུལ་ཆེད་གཏོང་འོག་དབང་བོ་སྐྱོན་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་གཟིགས་རྟོག་གནང་མུས་རེད།

ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་དྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚན་རིག་སྡེ་ཚན་གྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དགོན་སྡེ་ཁག་བརྒྱད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་ ༢༥ ལ་ཧུན་སུར་རབ་རྒྱས་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྫོང་ཆོས་གྲྭ་ཚང་དུ་ཚན་རིག་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༠ བར་དུ་དུས་ཡིན་ཉིན་གྲངས་ ༢༢ རིང་ཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཚན་རིག་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་དེའི་ནང་ཕེབས་པའི་དགོན་ཁག་བརྒྱད་ནི་གདན་ས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་གྲྭ་ཚང་དྲུག་དང་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གི་བཙུན་དགོན་བྱང་ཆུབ་ཆོས་གླིང་། རྫོང་ཆོས་གྲྭ་ཚང་བཅས་ཀྱི་ཚན་རིག་སྡེ་ཚན་གྱི་སློབ་གཉེར་བ་རྣམས་ཡིན་པ་རེད།ཁོང་རྣམས་ལ་ཟབ་སྦྱོང་དེ་ཕུལ་དོན་ནི་མ་འོངས་པར་རང་རང་གི་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་ཁག་ཏུ་ཚན་རིག་དགེ་རྒན་དང་ཚན་རིག་གི་སྣེ་ཁྲིད་གནང་ཐུབ་ཕྱིར་རེད་འདུག རྫོང་ཆོས་གྲྭ་ཚང་ནང་ཚན་རིག་ཟབ་སྦྱོང་ཚུགས་པ་ད་རེས་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། རྫོང་ཆོས་གྲྭ་ཚང་གི་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་དེ་གཞན་ལ་ལྟོས་ན་གསར་པ་དང་གཞི་རྒྱ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་སྟབས་གཞན་གྱི་དོ་སྣང་འགུག་ཆེད་དང་། ལྷག་དོན་ད་རེས་ཚན་རིག་དགེ་རྒན་མང་པོ་ཞིག་དེར་ཕེབས་ཡོད་དཀའ་ངལ་དང་དགོས་མཁོ་གང་ཡོད་དངོས་སུ་གཟིགས་ནས་གོ་བསྡུར་གནང་ཆེད་བཅས་ལ་དམིགས་ནས་འཚོགས་འདུག གཞན་ཡང་ཟབ་སྦྱོང་དེའི་ནང་གཙོ་བོ་ཚན་རིག་སློབ་ཚན་སློབ་ཁྲིད་བྱ་ཐབས་སྐོར་དང་འབྲི་ཀློག་ཤེས་བྱ། ཚན་རིག་འགྲེམས་སྟོན་བཟོ་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ཨ་རི་ནས་་ཕེབས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཚན་རིག་ཆེད་ལས་དགེ་རྒན་དྲུག་གིས་ཟབ་ཁྲིད་གནང་གི་འདུགརྩ་བའི་དྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་ཚན་རིག་སྣེ་ཁྲིད་ཟབ་སྦྱོང་དེ་ས་གནས་མི་འདྲ་བའི་ནང་ཉུང་མཐར་ལོ་གཅིག་ནང་ཐེངས་རེ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐོག་སློབ་ཐོན་ལས་གཞི་ཞེས་པ་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་མཁན་པོ་དང་དགེ་བཤེས་དང་སློབ་དཔོན་སོགས་ཐོན་མཁན་ཚོར་དམིགས་ནས་ཟླ་བ་གཅིག་ལྷག་གི་ཚན་རིག་ཟབ་སྦྱོང་དང་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་དགོན་སྡེ་ཁག་ནང་ལོ་ལྟར་ཚན་རིག་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཨ་རིའི་ཨེ་མོ་རི་དང་དྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་གདན་ས་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་ནང་ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་བཞི་པ་དང་ལྔ་པའི་ནང་དུས་ཡུན་ཉིན་གྲངས་ ༤༠ ཙམ་གྱི་ཚན་རིག་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་ཀྱང་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།  

དེ་རིང་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦༌༣༠ སྟེང་ཐོག་དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་མི་མང་ཆེད་འཛོམས་ཐོག་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་གནང་སོང་།ཞོགས་པའི་ཉི་རྩེ་དང་ལྷན་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གིས་འགན་གཙོ་བཞེས་ཐོག་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཁག་གཅིག ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་པ། གཞན་ཡང་དྷ་སའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་དང་མང་ཚོགས་བཅས་ཆེད་འཛོམས་ཀྱིས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་ནས་དུར་ཁྲོད་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ། ཞི་ཞིང་དུལ་བའི་ཆོས་དབྱངས་ཀྱི་བསྔོ་སྨོན་དང་། གུས་འདུད་དང་ཆེ་མཐོང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་གནང་སོང་།སྐབས་དེར་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ཀརྨ་ཡེ་ཤིས་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་ཁོང་གིས་བོད་དོན་ཆེད་མི་ལོ་ ༣༠ ལྷག་གི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་བཟོད་དཀའ་བ་མྱངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་རྗེས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ཕེབས་ནས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་རྗེས་དག་ལ་རྗེས་དྲན་དང་གུས་འདུད་ཞུ་ཕྱིར་ཕེབས་སྐོར་གསུངས་སོང་།རྩ་བའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་དམ་པ་ཁོང་སྐུ་གཤེགས་ཡོད་པ་དང་། དམ་པ་དེ་ཉིད་དགོངས་པ་མ་རྫོགས་པའི་གཟའ་འཁོར་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་ལ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་དབུས་རྒྱུན་ཁག་གཅིག་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཁོང་གིས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ལ་བཞག་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་རྗེས་རྣམས་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།སྐབས་དེར་ཁོང་སྐུ་ཚེ་མ་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་གཅེས་པ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་ང་ཚོར་བློ་ཕམ་ཧ་ཅང་བྱུང་། རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་ཁོང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོའི་རིང་དཀའ་སྡུག་ཧ་ཅང་མྱངས་ཡོད། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་དུ་སྐྱེ་བུ་མཆོག་དམན་ཀུན་གྱིས་དམ་པ་ཁོང་གི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་དཔའ་ངར་ལྡན་པའི་བློས་བཏང་ལ་ངོ་མཚར་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་མེ་ཏོག་རྒྱ་ཆེ་གཏོར་བཞིན་ཡོད། ང་རང་སྒེར་ལ་མཚོན་ན་དམ་པ་ཁོང་དང་ལྷན་མི་ལོ་ ༢༠ རིང་ངོ་ཤེས་པ་ཡིན། རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་ཁོང་གིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་བོད་དོན་ཆེད་བློས་བཏང་གནང་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་དམ་པ་ཁོང་གི་བློས་བཏང་ལས་མིག་དཔེ་བླངས་ནས་བོད་དོན་ཆེད་ལྷག་བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་སྐྱོང་འོག་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་གནང་དགོས་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།  

ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དུ་གདང་ལ་རི་བོ་སྐབས་གསུམ་པའི་སྙན་རྩོམ་འགྲན་སྡུར་གྱི་བྱ་དགའ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་གདང་ལ་རི་བོ་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་དྲྭ་ཚིགས་གསར་པ་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་། བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་བཅས་པར་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོ་ཞུ་སླད་ཆེད་འཛུགས་གནང་བའི་གདང་ལ་རི་བོ་དཔེ་ཚོགས་ཀྱིས་ཁ་སང་སྔ་དྲོ་མེག་གྷན་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་གདང་ལ་རི་བོ་སྐབས་གསུམ་པའི་སྙན་རྩོམ་འགྲན་སྡུར་གྱི་བྱ་དགའ་གནང་བའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་འབུམ་རམས་པ་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས། ནོར་གླིང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་སྨན་ཤེལ་བློ་གྲོས་ལགས། སྨོན་ལམ་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་ལགས། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་པདྨ་མཚོ་ལགས་བཅས་ཆེད་ཕེབས་གནང་འདུགམཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་གདང་ལ་རི་བོ་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་དཔེ་ཚོགས་འགོ་འཛུགས་གནང་མཁན་གྲས་སུ་ཡོད་པ་འབྲོང་ངུར་ཕོ་ཉ་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་ཤེས་ཡོན་ཕྲན་བུ་ཡོད་པ་དེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་ཚེ་དགེ་མཚན་ཡོང་བར་དམིགས་ནས་གསར་འཛུགས་གནང་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་འབུམ་རམས་པ་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་གིས་གདང་ལ་རི་བོ་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ཀྱིས་དང་བླངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་གདོང་ལེན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སླད་དུ་ཕྱག་ལས་འདི་ལྟ་བུ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་དུ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་ཚོར་ཆོས་རིག་གང་ཞིག་སྤྱོད་རྒྱུར་རང་དབང་ཡོད་པ་ལྟར་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་མཐུན་པ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་གི་དར་རྒུད་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་བར་སྙན་དག་གི་འཕེལ་རིམ་ལ་རྣམ་པ་གཙོ་བོ་གསུམ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། སྤྱིར་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ལྟ་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཁྱད་པར་ཡོད་སྟབས་སྙན་ངག་དེ་དར་རྒུད་གཉིས་ཀར་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཆོག འོན་ཀྱང་སྙན་ངག་དེ་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་མིན་གཙོ་བོ་མི་རིགས་དེའི་སྐད་ཡིག་ལ་རག་ལུས་ཡོད་པས་མི་རིགས་ཤིག་གི་སྐད་ཡིག་དེ་ཉམས་ཚེ་མི་རིགས་དེའི་སྙན་ངག་ཀྱང་ཉམས་འགྲོ་བ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་གཟིགས་ཕྱོགས་དེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ངོས་འཛིན་གནང་ཐུབ་ཚེ་བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཙམ་མིན་པར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཆེ་བའི་བལ་ཡུལ་དང་། ལ་དྭགས། འབྲས་ལྗོངས། ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད། དེ་བཞིན་འབྲུག་གི་སྐད་ཡིག་བཅས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཡིན་པར་གཅིག་མཚུངས་ངོས་འཛིན་ཞུ་གནད་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་།སྐབས་དེར་ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་སྤྱི་སྨན་ཤེར་བློ་གྲོས་ལགས་ཀྱིས་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་ངག་ཐོག་དང་ཡིག་ཐོག་སྙན་ངག་གྲགས་ཆེ་ཁག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས་སོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་པདྨ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོའི་བརྩམས་ཆོས་དང་དེའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གདང་ལ་རོ་བོའི་དྲྭ་ཚིགས་གསར་པ་དབུ་འབྱེད་དང་། རྩེ་ཕུད་རྩོམ་འགྲན་པར་གཟེངས་བསྟོན་ཕྱག་འཁྱེར་བསྩལ་བ། དེ་བཞིན་གདང་ལ་རི་བོ་དཔེ་ཚོགས་དེབ་ཕྲེང་དགུ་པ་དབུ་འབྱེད་བཅས་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་གདང་ལ་རི་བོ་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་དེ་ཕྱི་ལོ ༢༠༡༤ ལོར་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ད་བར་དེབ་ཕྲེང་དགུ་ཙམ་དཔར་འགྲེམས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དཔེ་ཚོགས་དེའི་ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་རྩོམ་པ་པོ་དག་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་། རྩོམ་རིག་གི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་སྐྲུན་ཐབས་སུ་འབད་མུས་ཡིན་པ་རེད།

དེ་རིང་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩༌༣༠ ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁང་རྩེག་གསར་པ་ T Building ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་དོན་གྲུབ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་སོང་།དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོ་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འོས་བསྡུ་ཐེངས་གསུམ་དང་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོུད་གཅིག་ལྷག་ཙམ་རིང་ཚོགས་རྗེས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་ལོ་ངོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་རེ་མོས་ཐོག་གནང་རྒྱུའི་སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༡ ནས་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ བར་སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་པདྨ་འབྱུང་མཆོག་གིས་ཚོགས་གཙོའི་དམ་འབུལ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་ལས་ཁུར་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༩ བར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།དམ་འབུལ་མཛད་སྒོ་གྲུབ་མཚམས་སུ་བདམས་ཐོན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་ཕྱི་ནང་གི་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་དང་སྦྲགས། ད་ལྟའི་ཆར་ལས་གཞི་བང་སྒྲིག་གནང་བ་དམིགས་བསལ་མེད་ཀྱང་། གཙོ་ཆེ་ཤོས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་གང་ཐུབ་ཐུབ་ལས་དོན་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་དེ་སྔ་ཚོགས་གཙོ་གནང་བའི་སྐབས་རྒྱ་གར་དབུས་དང་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་མང་ཐོབ་ཐབས་ཐོག་འབད་བརྩོན་ཞུས་པ་ལྟར་བྱུང་མེད་སྟབས། ད་རེས་མུ་མཐུད་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོའི་དམ་འབུལ་ཐོག་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་དོན་གྲུབ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་ཕྱལ་སྦྲེལ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཱཙྰ་རྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། གཞན་ཡང་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ་བཅས་ལྷན་ཞུགས་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་དོན་གྲུབ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུ་གྲུབ་བསྟུན། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་སོགས་ནས་འཚམས་འདྲིའི་རྟེན་འབྱུང་མཇལ་དར་དང་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་ཆེད་སྒྲོན་འབུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་ནི། བོད་མངའ་རིས་རུ་ཐོག་རྫོང་བྱང་སྟོད་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། ཆུང་དུས་ཀ་སྦུག་དང་སིམ་ལ་བོད་གཞུང་སློབ་གྲྭ་གཞི་རིམ་གོང་འོག་དང་། ཝཱཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་སློབ་དཔོན་གྱི་སློབ་མཐར་སོན་ཡོད། དེ་རྗེས་སློབ་མཐར་སོན་ནས་དཔལ་ས་སྐྱའི་ཆོས་སྒར་དང་སྦིར་བཅས་ལ་དགེ་རྒན་གནང་པ་དང། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༠།༡༡།༡༢།༡༣།༡༤ བཅས་སུ་ས་སྐྱའི་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་ནས་བདམས་ཐོན་བྱུང་འདུག་པ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ དང་ ༡༦ བཅས་ཐེངས་གཉིས་རིང་དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་ནས་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། ཁྱོན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༧ གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་རིང་ལ་རྒྱུན་ལས་དང་། ཚོད་དཔག་འཆར་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཏན་འཇགས་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེའི་རྩ་དོན་ཆེད་ཁོང་བ་ར་སིལ་དང་སུད་སི། ཨི་ཊ་ལི། ཧོ་ལེན་ཌ་བཅས་ལ་ཕེབས་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་འདུག

ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་པདྨ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་ཁག་གཅིག་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་་ཐོག་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་ emoji འམ་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་ཁོངས་སུ་འཇུག་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་འདུག ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་འཛམ་གླིང་ནང་གི་རྩོད་རྙོག་གི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ Palestine  དང་ western Sahara སོགས་ཀྱི་འགུལ་རིས་རྒྱལ་དར་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་དྲྭ་ལམ་གང་སར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དེ་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་ཁོངས་སུ་འཇུག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགདབྱིན་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པས་འདི་གར་བཏང་འབྱོར་བྱུང་བའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་གི་ནང་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ནས་བཟུང་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ emoji ཞེས་པའི་བརྡ་སྟོན་གྱི་འགུལ་རིས་ནི་དེང་རབས་ཀྱི་འཚོ་བའི་རྣམ་པ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་གོ་རྟོགས་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ཡང་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་ཁོངས་སུ་བཅུག་ནས་དྲྭ་ཐོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་པར་བྱེད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། དེར་བརྟེན་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་ཆེད་བཟོ་ཚོགས་པ་ནི་ཀུ་ཤུ་དང་ངོ་དེབ་བཟོ་ཁང་སོགས་ཀྱི་འཕྲུལ་ལས་བཟོ་ཚོང་ཁང་ཆེ་ཁག་ལས་གྲུབ་ཡོད་པ་ལྟར། བཟོ་ཚོང་ཁང་ཆེ་ཁག་འདི་དག་གིས་ལོ་འཁོར་རེ་རེར་དུས་བསྟུན་གྱིས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ནས་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་གང་ཞིག་ངོས་ལེན་བྱས་ནས་ནང་འཇུག་བྱེད་དགོས་མིན་གྱི་ཐག་གཅོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཚོས་ངོས་ལེན་བྱས་རྗེས་གཞི་ནས་འཕྲུལ་རིགས་ཀྱི་མ་ལག་སོ་སོ་ནས་རང་དབང་ཐོག་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་དེ་སོ་སོའི་དྲྭ་བར་སྤྱོད་མིན་ཐག་གཅོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།རྩ་བའི་དེང་རབས་འཕྲུལ་ལས་ཀྱི་དུས་རབས་འདིར་བཟོ་ཁང་མང་པོ་ཞིག་གིས་མི་རིགས་དང་ས་ཁུལ་གྱི་མཚོན་བྱེད་ལྟ་བུའི་བརྡ་སྟོན་གྱི་འགུལ་རིས་མང་པོ་ཞིག་གསར་དུ་ནང་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མི་དག་གིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དེ་གང་མགྱོགས་ཚད་ལྡན་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་ཁོངས་སུ་འཇུག་ཐུབ་པར་རེ་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་འདེམས་སྒྲུག་གནང་མཁན་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ཚོང་ལས་གཉེར་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་ཡོད་པར་བརྟེན། བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་དེ་ངོས་ལེན་གནང་བར་འགོར་འགྱངས་གནང་སྲིད་པར་ཚོད་དཔག་གནང་གི་འདུག བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གྱི་འཕྲུལ་ལས་ཆེད་མཁས་པ་ Andrew Myors  ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོས་བློ་འཚབ་ཆེ་ཤོས་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཐབས་བྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཚོང་ལས་ཀྱི་མ་རྩ་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་མི་དག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཞུ་སྐུལ་དེ་རྩིས་མེད་འགྲོ་སྲིད་པར་དོགས་པ་དང་། སྤྱིར་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་པོ་དང་སྟབས་བདེ་པོ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། མཚོན་བྱེད་གང་ཞིག་གདམ་གསེས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་གི་རྙོག་གྲྭ་ཆེ་བའི་ལས་ཀ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་གྱི་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་དེ་གདམ་གསེས་བྱེད་འདོད་མ་བྱུང་བ་ལས་ཁོང་ཚོས་འཕྲུལ་ལས་ལ་ཁ་གཡར་བའི་ཐོག་ནས་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་དེ་ནང་འཇུག་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་འོས་འཚམས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དེ་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་ཁོངས་སུ་འཇུག་དགོས་པའི་ཞུ་ཡིག་དེ་ཟླ་བ་ ༧ གྱི་སྔོན་ནས་ཕུལ་ཟིན་པ་ལྟར། བཞུད་ལམ་རིང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྡ་སྟོན་འགུལ་རིས་རྒྱུན་ལས་དག་གི་བརྡ་ལན་ལ་ངང་སྒུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ལས་འགུལ་འདི་ཐོག་མར་དབུ་འཛུགས་གནང་མཁན་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་པདྨ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་ང་ནི་རྣམ་ཀུན་ནས་ཨ་རིའི་བོད་རིགས་ཤིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང། བརྡ་སྟོན་འགུལ་རུས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཐུག་ཚེ་ངའི་རིག་གཞུང་དང་ཕ་གཞིས་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ནས་ལས་གཞི་འདི་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བས་ལས་གཞི་འདིར་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་གནང་ནས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ Instagram བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་བྱས་པའི་པར་རིས་མང་པོ་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་བོད་ཡིག་རྐྱང་པའི་དྲྭ་ཚིགས་ཤིག་དབུ་འབྱེད་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ནས་ལོ་ངོ་ ༧༠ འཁོར་བ་དང་སྒོས་སུ་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་དེ་བོད་ཡིག་ཐོག་དཔར་འགྲེམས་གནང་ནས་མི་ལོ་ ༣༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གཉིས་འཛོམས་ཀྱི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༠ ཐོག་མེག་གྷན་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ནས་མི་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་ཉིན་གྲངས་བཅུའི་སྔ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་དེ་བོད་ཡིག་ཐོག་དཔར་འགྲེམས་ཞུས་ནས་མི་ལོ་ ༣༠ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་དེ་བོད་ཡིག་ནང་ཤིང་དཔར་གནང་མཁན་འབྲས་སྤུངས་དགོན་གྱི་དགེ་འདུན་པ་བཅུས་གཙོས་པའི་བོད་རང་དབང་དང་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། རང་ཐག་རང་གཅོད་བཅས་ཀྱི་སླད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་མཁན་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མཛད་རྗེས་དང་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱིས་རྗེས་དྲན་ཞུས་ཕྱིར་བོད་ཡིག་རྐྱང་པའི་དྲྭ་ཚིགས་ཤིག་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད།རྗེས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་བོད་རང་དབང་གི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་ཐོག་མར་གནང་མཁན་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་གྲྭ་པ་ཉེར་གཅིག་གྲས་ནས་གྲྭ་ངག་དབང་འོད་འབར་ལགས་དང་གྲྭ་ངག་དབང་བདེ་ལེགས་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་དེ་བོད་ཡིག་ཐོག་དཔར་འགྲེམས་གནང་མཁན་འབྲས་སྤུངས་དགོན་གྱི་དགེ་འདུན་པ་བཅུའི་གྲས་ནས་བཙོན་ཟུར་འཇམ་དཔལ་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱི་སྐུ་ཟླ་བོད་དགེ་ལྷག་པ་སྒྲོལ་མ་ལགས་བཅས་གསུམ་གཙོ་གྱུར། དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ། ཆོས་ལུགས་དང་སྲིད་དོན་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༥༠ ཙམ་འདུ་འཛོམས་གནང་ཡོད་པ་རེད།  

མི་ལོ་ ༣༣ རིང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་དྲག་གནོན་འོག་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་མྱངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད། དེའང་དེ་རིང་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དབུས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུ་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༧༌༡༠ སྟེང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགུང་ལོ་ ༨༦ ཐོག་མཆིན་སྐྲན་དབང་གིས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་བསྟུན། དེ་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། དེ་བཞིན་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གིས་ཀྱང་ངོ་དེབ་དང་ Instagram དེ་བཞིན་ Twitter སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་དང་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་སོགས་ཀྱང་སྤེལ་འདུགལྷག་པར་དུ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དམ་པ་ཁོང་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དམ་པ་ཁོང་གིས་ང་རང་ད་ལྟ་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་ནི་གཞོན་ལྷན་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱག་ལས་གནང་བར་བརྟེན་ནས་ཡིན་པ་བསྐྱར་ནན་གསུངས་སྐོར་དྲན་གསོ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ། རྒྱལ་གཅེས་པ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་པ་སྣམ་ཡུལ་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༢ ལོར་འཁྲུངས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༣ ལོར་དགའ་གདོང་དགོན་དུ་གྲྭ་ཞུགས་གནང་ཡོད། རྒྱ་དམར་པོས་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས་ཁོང་དཔལ་ལྡན་འབྲས་དཀར་སྤུངས་པའི་དགོན་དུ་གྲྭ་ཞུགས་གནང་འདུག ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ནང་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་གནང་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། མི་ལོ་ ༣༣ རིང་བཙོན་འཇུག་འོག་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་ཁོང་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་བྱེས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་རྗེས་ཁོང་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དངོས་ཡོད་མངོན་པའི་གངས་འོག་གི་མེ་ལྕེ་ཞེས་པའི་ཕྱག་དེབ་ལྗགས་རྩོམ་གནང་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་དུ་མའི་ནང་ཕབ་བསྒྱུར་གནང་ཡོད།དམ་པ་ཁོང་ཨ་རིས་གཙོས་པའི་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཕེབས་ནས་བོད་ནང་བོད་མི་ཚོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་དམ་དྲག་འོག་བཙོན་འཇུག་གི་དཀའ་སྡུག་ཇི་ལྟར་མྱངས་དང་མྱོང་མུས་ཀྱི་བདེན་དཔང་ལྟར་བུར་གྱུར་ཡོད། ལྷག་དོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་ཁོང་ལ་ཁེ་ན་ཌའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པས་ John  Humphrey Freedom Award  ཞེས་པའི་རང་དབང་གི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཁོང་གིས་ Oslo Freedom Forum ཞེས་པའི་ཨོས་ལོའི་རང་དབང་གླེང་སྟེགས་དབུ་འབྱེད་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་རྐྱེན་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་ངག་དབང་འོད་འབར་ལགས་སུ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དམ་པའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་དགོངས་པ་མ་རྫོགས་པའི་གཟའ་འཁོར་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་ལ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་དབུས་རྒྱུན་ཁག་གཅིག་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཆེད་བཅར་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།