བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཚོགས་པ།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་༣ཚེས་༡༤ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད ༥ པའི་ཐོག་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལའི་མདུན་ཐང་དུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་སྐུ་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་མྱ་ངན་རྗེས་དྲན་སླད་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཞིག་ཚོགས་གནང་སོང་།དེའང་གངས་སྐྱིད་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམས་པ་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་པ་བཅས་ཚང་འཛོམས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་དེའི་ཐོག སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ནང་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་གསོ་དང་སྦྲགས་ཁོང་སླར་ཡང་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་འདུལ་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཐུགས་སྨོན་སྐྱོན་གནང་སོང་།
གཞི་རྩའི་བོད་ཙམ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་ཏུའང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་གཞས་པ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་བོད་ཀྱི་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྐྱེས་པ་དང་། ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་དགེ་རྒན་ཡིན་པ་རེད་འདུག ཁོང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་པོའི་གཞས་གདངས་རྩོམ་པ་པོ་དང་རོལ་དབྱངས་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁོང་གི་ཨ་མ་ནི་བོད་ཀྱི་གཞས་མ་གྲགས་ཅན་སོག་ཤོད་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ཡིན་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་སོག་མཁར་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ནི་ཁོང་གི་ཨ་ཞང་ཡིན་པ་རེད་འདུག
བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན། ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལའི་མདུན་ཐང་དུ་སྐུ་ལུས་མེར་བསྲེག་བཏང་རྗེས་ལམ་སེང་རྒྱ་གཞུང་ཉེན་རྟོག་པས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཡོད་པ་དང་སྐབས་དེར་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་མེད་ནའང་ཉིན་འགའི་རྗེས་སུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།
ཁོང་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མ་བཏང་བའི་ཉིན་གསུམ་གོང་དུ་“བློ་ཕམ་བྱུང་ཡང་ཁུ་སིམ་མེར་འཇོག་མི་ཐུབ་པ་མ་གནང་རོགས་”ཞེས་པའི་གླུ་གཞས་གསར་པ་ཞིག་བཏོན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་༡༡:༥༩སྟེ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མ་བཏང་པའི་ཚོུད་གཅིག་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་པོད་འཕྲིན་སྟེང་དུ་“རྣམ་པ་ཚོས་མཆན་བཀོད་པར་རྒྱུན་དུ་ལྟ་བཞིན་ཡོད། ཐུགས་རྗེ་ཆེ། བློ་ཕམ་བྱུང་རྗེས་བློ་བདེ་བག་ཕེབས་ཡིན། གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ཚོར་བློ་ཕམ་བྱུང་ཡང་ཁུ་སིམ་མེར་བཞག་མི་ཐུབ་པ་མ་གནང་རོགས།”ཞེས་པའི་གླུ་གཞས་ཀྱི་བརྗོད་ཚིག་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།སྤྱིར་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཨ་ཞང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་པོ་ཏཱ་ལའི་མདུན་དུ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་པར་བརྟེན་འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་ཡང་བསྐྱར་ལོ་༡༨གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་བཏང་ཞིང་བཟའ་ཟླ་དགའ་སྐྱིད་ཀྱིས་བརྙན་ལེན་རོགས་བྱས་པར་བརྟེན་ལོ་གཉིས་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དེའི་གོང་དུ་མི་ལོ་༢༡རིང་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་མྱངས་ཟིན་པ་ཡིན་པས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་བསྡོམས་པས་ཁོང་ལ་ཁྱོན་མི་ལོ་༣༩ཡི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་ཕོག་ཡོད་པ་ཞིག་རེད།
བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས། ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ལེགས་པའི་བོད་མི་ན་གཞོན་ཚོས་ཀྱང་ཡོད་ཚད་བློས་བཏང་སྟེ་རང་ལུས་མེར་བསྲེག་གི་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ནམ་རྒྱུན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཚོར་སོ་སོའི་འཚོ་བ་དང་སེམས་ཁམས་སོགས་ལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་ལས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ནོར་བ་མིན་ཚུལ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཧམ་བཤད་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་སྤྲད་ཡོད་སྐོར་གསུང་བ་མ་ཟད། བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་མི་རབས་གསར་པ་ཡིན་པ་འདིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ནོར་འཛོལ་ཅན་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་ལས་འགུལ་འཆར་གཞི་ལྟར་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་རྒྱུ་ཕར་ཞོག་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་པའི་སེམས་སུ་ཕོག་ཐུག་ཆེན་པོ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུགདེ་བཞིན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ཐེངས་འདིའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མི་ཡོང་བའི་ཆེད་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་གི་མི་རབས་གསར་པ་རྣམས་རྒྱ་རིགས་སུ་སྒྱུར་ཐབས་བྱེད་པ་དང་བསམ་བློ་དཀྲུ་ཐབས་བྱེད་པའི་ལས་འགུལ་མཚམས་བཞག་སྟེ་བོད་མི་ཚོའི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་བཀུར་དགོས་པ་མ་ཟད་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་། ཆོས་དད་རང་དབང་སོགས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་ཅིས་ཀྱང་བརྩི་བཀུར་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་ནང་མིར་རྩིས་སྤྲད་དེ་བོད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་བཞིན་འདས་མཆོད་བསྒྲུབ་ཏུ་འཇུག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་ཞུས་གནང་འདུག
སྐབས་ ༡༧ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དབུ་འཛུགས།
དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བཞུགས་སྒར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་ཚོགས་དུས་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་བར་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་ད་ལྟའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་གང་དང་གང་ཐེབས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མས་དོ་སྣང་དང་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གནང་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གཙོས་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་གལ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་།ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་ཐོག་དེ་སྔ་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ལུས་པའི་བཀའ་ཤག་སྐབས་གོང་མའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༢༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཕྱི་ཚེས་ ༣༡ བར་གྱི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག འདས་པའི་དུས་ཚོད་ནང་སྐབས་ ༡༧ པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་ས་གནས་ཁག་ལ་འཚམས་གཟིགས་དང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སླར་གསོ་གནང་བ་སོགས་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད།ལྷག་པར་དུ་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་ཞི་རྒོལ་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་དངོས་བདེན་དུ་གྱུར་བ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ལ་ལོ་ངོ་ ༡༠ ཡི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ། ཁམས་བྲག་མགོ་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་བོད་ནང་གི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་མངོན་གསལ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་རྒྱ་ནག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐེབས་བཞིན་པ་དེ་དག་ཐོག་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མས་དོ་སྣང་གནང་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གཙོས་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་གལ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་།ཚོགས་གཙོའི་དབུ་འབྱེད་གསུང་བཤད་གྲུབ་མཚམས་སུ་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་རྩེ་པོ་ཏ་ལའི་མདུན་ཐང་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་ཞི་རྒོལ་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་བོད་ཀྱི་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་དང་དེ་བཞིན་བོད་མི་དང་བོད་སྤྱིའི་རྩ་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་སོགས་ལ་ཡུན་རིང་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མྱོང་མཁན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆེས་ཐུགས་ཉེ་བའི་མཛའ་གྲོགས་ཡི་ཤུའི་བླ་ཆེན་སྐུ་ཞབས་དམ་པ་ Archbishop Desmond Tutu མཆོག་དང་། ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་དང་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་གནང་མྱོང་མཁན་སྐུ་ཞབས་དམ་པ་ Virbhadra Singh མཆོག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་དམ་པ་ཁྲི་འདུ་དཔོན་འཆི་མེད་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་དམ་པ་འབྲོག་སྨད་ཚེ་བརྟན་ནོར་བུ་ལགས་བཅས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཡོད།སྐབས་དེར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་ནས་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཁོངས་སུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཁ་གསལ་དགོས་རྒྱུ་དང་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་དག་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཕབ་སྒྱུར་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་ཚོ་ལ་ཕུལ་ཐུབ་པ་ཞིག་གནང་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་གསུང་མཁན་བྱུང་ཡོད། གྲོས་ཚོགས་སུ་དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ད་བར་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ཆེད་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློ་བཏང་གནང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཡོངས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཡི་རངས་དང་། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་ཡོངས་ལ་ཐུགས་གསོ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ལ་དགོན་པ་དང་སྐུ་བརྙེན་གཏོར་བཤིག་སོགས་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ་བསྐྱར་ལོག་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ༸པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡ པ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་སྟེ་ཞི་འགྲིག་ཡོང་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༦ ཅན་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་ཕེབས་དོན་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ནང་བོད་འདི་བཞིན་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་གཙོས་དོན་ཚན་ཁག་ཅིག་གསལ་འདོན་དང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་པོ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་དྲག་པོའི་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ་ད་བར་བོད་བཅིངས་བཀྲོལ་དང་། མང་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར། རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་མིང་བྱང་སྣ་ཚོགས་འོག་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ལ་ཉམས་གུད་ཚད་མེད་བཏང་བ་མ་ཟད། ཉེ་བའི་ལོ་དུས་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁམས་བྲག་མགོ་དགོན་གྱི་སྐུ་བརྙན་གཙོས་དགོན་པའི་སློབ་གྲྭ་དང་གྲྭ་ཤག་ཁག་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་དང་། བོད་མིའི་རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ལ་བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་སོགས་གསལ་འདོན་གནང་བ་དང་སྦྲགས་ཏེ་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ཁྲོད་གཞིས་ལུས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་གཉའ་གནོན་དང་བསླུ་བྲིད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་མགོ་མ་སྒུར་བར་བློས་བཏང་ཆེན་པོས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་རྣམས་དུས་ནམ་ཡང་ཆུད་ཟོས་སུ་མི་འགྲོ་བར་སེམས་ཤུགས་བསྐྱེད་གཞིར་གྱུར་ཡོད་པ་སོགས་བཀོད་འདུགདེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་སུ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་དག་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ ༡༥ ཙམ་ནས་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་ཤས་བཞེས་ཏེ་གྲོས་ཆོས་གྲོད་འཆར་དེ་དག་ཚིག་ཐོག་ཏུ་བཀོད་པ་ཙམ་མིན་པར་བཙན་བྱོལ་ནང་ལས་འགུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པར་ངོས་ལེན་མེད་པ། དེ་བཞིན་ཡུཀ་རེན་ནང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཡུལ་དེའི་མི་མང་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ གཏན་འབེབས་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་གསུང་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་སོང་བ་དང་། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་དང་། གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེར་ཁ་སྣོན་དགོས་རིགས་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་སང་སྔ་དྲོར་འཕྲོ་སྐྱོང་གནང་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་ཉེ་ལམ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་གནད་དོན་ལས་འཕྲོས་ཏེ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་མི་གནང་བའི་འབོད་སྐུལ་དང་། བོད་མིའི་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འཇམ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ཤུགས་ཆེ་རུང་གཏོང་གལ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་ཁག་ཅིག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་ཚབ་ལ་སྤྲད་པའི་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་དེ་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ཞིག་ནང་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་ཡོད།གཞི་རྩའི་དེ་རིང་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ བར་ཚོགས་རྒྱུའི་གྲོས་ཚོགས་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༢༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཕྱི་ཚེས་ ༣༡ བར་གྱི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུའི་ལས་བསྡོམས་གྲོས་ཚོགས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༡ ནས་ ༣༡ བར་སྐབས་༡༧ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༣ པ་དེ་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་དོན་ལྟར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༢་༢༣ ལོའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། པར་ཁག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས།
སྐུ་ཞབས་ Sujeet Kumar མཆོག་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་བསྐོ་བཞག
ཁ་ས་ཕྱི་དྲོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་མི་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲིའི་གསོལ་སྟོན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་དེའི་ཐོག རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས Shri Sujeet Kumar ལགས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བསྐོ་བཞག་བྱུང་འདུག
དེ་ཡང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་དགུན་དུས་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་པའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན། ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ནས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཆེད་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་ཆུང་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཆོ་ལགས་ཀྱིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་དེ་རིང་བར་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་མི་༤༠ལྷག་ལ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་གནང་བ་མ་ཟད། ད་དུང་ཨ་རི་དང་། ཁ་ན་ཊ། ཐེ་ཝན། ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གཞུང་ཚབ་ཁག་ཅིག་ལ་ཡང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།
ཁ་སང་ཕྱི་དྲོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དངོས་སུ་ལྡི་ལིར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་Imperial གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་མི་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲིའི་གསོལ་ཚིགས་ཤིག་འདེགས་འབུལ་དང་འབྲེལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་ཏེ། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དངོས་སུ་སླར་གསོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ད་བར་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་སོགས་ཞུས་འདུག
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་ལྡི་ལི་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་འཚམས་འདྲིའི་གསོལ་སྟོན་དེའི་ཐོག ཚོགས་ཕེབས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ནས་ཨོ་རི་ས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Shri Sujeet Kumar ལགས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུག
གཞི་རྩའི་ད་རེས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཁོངས་སུ་སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་དང་། དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་གོ་བོ་བློ་བཟང་ཕན་བདེ་ལགས། ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་ལགས། དགེ་བཤེས་ཨ་ཀྲོང་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་ལགས། ་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་བཅས་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོ་གསར་དུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུས་ལོ་ན་ཆུང་ཤོས་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ ཁོང་སྒེར་ངོས་ནས་ཐོག་མར་ཚོགས་ཆུང་ནང་བསྐོ་བཞག་བྱུང་སྐབས་ཕྲན་བུའི་ཐེ་ཚོམ་བྱུང་འདུག་ཀྱང་ད་ཆ་དངོས་སུ་ལས་དོན་ནང་ཞུགས་སྐབས་དམིགས་བསལ་དཀའ་ངལ་བྱུང་མེད་པ་མ་ཟད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྡ་ལན་གསར་པ་དེ་འདྲ་དང་། མ་འོངས་པར་ད་དུང་མུ་མཐུད་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ལས་དོན་དེ་ལྟ་བུ་སྤེལ་ཐུབ་རྒྱུ་དེ་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།
སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་གཉིས་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པར་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་བ།
སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་་དང་གསུམ་པ་གཉིས་སང་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་བསྟུད་མར་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་འདུག
ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྐབས་ ༡༧ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་བརྡ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༠ ནང་གསལ་ལྟར། སྐབས་༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ནས་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ རེས་གཟའ་པ་སངས་བར་ལས་ཉིན་ལྔ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༡ རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ནས་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣༡ རེས་གཟའ་ཕུར་བུ་བར་བཅས་ལས་ཉིན་གྲངས་བཅུའི་རིང་བཞུགས་སྒར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ཁང་དུ་ཚུགས་གཏན་འཁེལ་འདུག
གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་རྗེས་སུ་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་དམ་འབུལ་ཞུ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ནས་དཀའ་རྙོག་འཕྲད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོ་དེ་འདི་ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ནང་ལ་མ་གཏོགས་ཚོགས་ཐུབ་མེད་པ་དང་། དེ་འབྲེལ་དུས་རྒྱུན་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་ཚོགས་སྲོལ་ཡོད་པའི་ལས་སྡོམས་གྲོས་ཚོགས་དེའང་དུས་ཐོག་འཚོགས་ཐུབ་མེད་པ་རེད།
ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་གྲོས་ཚོོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་གསར་པ་ ༡༨ ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་བཞུགས་སྒར་དྷརྨ་ས་ལ་ཁུལ་དུ་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་ཁྲིད་གནང་འཆར་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་བོད་མིའི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་རྒྱུའི་ལས་དོན་ཁག་ཅིག་ཀྱང་བང་སྒྲིག་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།
