རྒྱ་ནག

ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཁུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་དག་ཅིག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད།  སྲིད་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་སྡང་སྡུག་དྲག་པོ་སྟོན་བཞིན་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག དེ་རིང་ཨ་རིའི་ New York Post གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པས་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་གི་ལོ་འཁོར་གྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་འབོར་མང་ཤོས་ཀྱི་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཆ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ཏེ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། སྲིད་གཞུང་གིས་མི་མང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་ལྷན་དུ་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་གཞུང་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་དེ་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོ་ནང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འགོ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་སྲིད་གཞུང་དང་ལྟ་བ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་མི་སེར་རྣམས་ལ་སྡང་སྡུག་དྲག་པོས་ཕམ་ཉེས་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡིའི་ཁུལ་དུ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐད་ཀར་གཞུང་དང་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པའི་མི་སེར་རྣམས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། གསར་ཁང་ཁག་ལ་ཡང་གནོད་ཤུགས་སྤྲོད་བཞིན་པ་བརྒྱུད་དེ་སྲིད་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་རྒྱབ་འགལ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་པ་བཟོས་ནས་ཉེས་ཆད་གཅོད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མི་མང་གིས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་དེ་ཡང་ཧ་ཅང་ཉུང་དུ་དྲག་འདུག་པ་དང་། བཟོ་ཚོང་ཁང་རྣམས་ཀྱང་དཔལ་འབྱོར་མཐོར་འདེགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་མེད་པར་བཟོས་ཏེ་མི་སུ་ཞིག་གིས་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཉེས་ཆད་ལྕི་མོ་གཅོད་བཞིན་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པའི་ལོ་འཁོར་གྱི་སྙན་ཐོར་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཤུགས་ཁྲོད་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་མཚོན་པའི་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་སྲིད་གཞུང་གི་དམ་དྲག་དང་རྩུབ་སྤྱོད། གཞན་ཡང་བྷར་མ་ནང་གི་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན། ད་དུང་རྒྱ་གར་ནང་གི་འདི་ལོའི་མི་སེར་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་སོགས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཁུལ་གྱི་སྲིད་གཞུང་མང་དག་ཅིག་གིས་དབང་ཆ་སྒེར་གཅོད་ཀྱིས་འབངས་མི་སེར་རྣམས་ལ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ་ཡུ་གུར་དང་ Kazakhs སོགས་མཚོན་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད་བཙན་དབང་གིས་རང་གི་ཡུལ་སྲོལ་གྱི་ལྟ་སྤྱོད་རྣམས་འདོར་དུ་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡིའི་ཁུལ་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Nicholas Bequelin  ལགས་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་ཇི་ལྟར་བྱས་ནའང་། ད་ཆ་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཁུལ་དུ་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ཐོབ་ཐང་གཙོས་པའི་སྲིད་གཞུང་གི་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་བྱེད་ལས། དེ་བཞིན་དྲང་བདེན་དང་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གཙུག་ཏུ་བཟུང་ཐོག་སྲིད་དབང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག

རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནང་ནས་ཐོན་པའི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གློ་ཚད་གསར་པའི་ནད་རིམས་དེ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་གྲུ་མང་པོ་ཞིག་ནང་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁར། དེ་རིང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་དེ་འབྲེལ་སྐོར་གནས་ཚུལ་གསར་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ནང་དུ་བོད་མདོ་སྨད་རྔ་པ་ཁུལ་དུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གློ་ཚད་རིམས་ནད་ཕོག་མཁན་གཅིག་དང་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནང་ནད་པ་གཉིས་མང་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱུང་འདུག རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ནང་ཁ་ས་རང་ལོ་ ༣༤ ཅན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ཤིག་ལ་རིིམས་ནད་དེ་ཕོག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་བཅས། ད་ཆ་རིམ་ནད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་ས་གནས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་གདལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་སྟེ། ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཝུ་ཧན་ནས་མེ་འཁོར་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་འབྱོར་བའི་རྒྱ་རིགས་སྐྱེས་པ་དེ་ད་ཆ་ཟུར་བཅད་ཐོག་སྨན་བཅོས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། གོང་ཞུས་ཉིན་མོ་དེར་ཝུ་ཧན་ནས་ལྷ་སར་མེ་འཁོར་བརྒྱུད་ནས་འགྲུལ་བཞུད་གནང་མཁན་མང་ཚོགས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ལྷ་ས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་དགོས་པའི་བཀོད་ཁྱབ་ཅིག་བཏང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་ལྷ་ས་ནང་གི་ས་གནས་བོད་མི་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར་གཞིགས་ན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ད་ཆ་ལྷ་སར་རིམས་ནད་དེ་ཕོག་པའི་མི་གཅིག་སླེབས་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དངོས་ཐོག་སྐབས་དེར་གོང་ཞུས་ནད་པ་དེ་དང་ལྷན་དོགས་གཞི་ཡོད་པའི་གཞན་འགྲུལ་བཞུད་བ་མི་བདུན་ལྷ་སར་སླེབས་ཡོད་པ་དང་ད་ཆ་ཁོང་རྣམས་ལ་རིམས་ནད་དེ་ཕོག་ཡོད་མེད་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་འགྲོ་མུས་ཡིན་ཡང་། ཕལ་ཆེར་མི་བདུན་པོ་དེ་དག་ལ་རིམས་ནད་དེ་ཕོག་ཡོད་པའི་དོགས་པ་གནང་བཞིན་འདུག དེའི་བར་ན་དེ་རིང་རྔ་བ་ཁུལ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཝུ་ཧན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ Hankou ནས་ཁྲིན་ཏུ་བརྒྱུད་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་འབར་ཁམས་རྫོང་ནང་སླེབས་པའི་སྐྱེས་མ་རང་ལོ་ ༢༡ སོན་པ་ཞིག་ལ་གློ་ཚད་ཀྱི་རིམས་ནད་དེ་ཕོག་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཞིང་ཆེན་དེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་བོད་མི་གནས་སྡོད་ཡོད་སའི་ས་ཁུལ་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་གསེར་རྟ་རྫོང་ནང་ནད་པ་ ༡ དང་འདབ་པ་རྫོང་ནང་ནད་པ་ ༡ དེ་བཞིན་དར་རྩེ་མདོ་ནང་ནད་པ་ ༢ དང་རྟའུ་ནང་ནད་པ་ ༡ བཅས་ཁྱོན་རིམ་ནད་དེ་ཕོག་མཁན་གྱི་མི་གྲངས་ལྔ་བྱུང་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་གནང་འདུག སྤྱིར་དེ་རིང་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་ནང་དེ་རིང་བར་ནད་རིམས་ཕོག་ཟིན་པའི་མི་ ༧༨༡༤ ཙམ་དང་རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་པ་ ༡༧༠ ལྷག དེ་བཞིན་རིམས་ནད་དེ་ཨ་རི་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ ཉི་ཧོང་། ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ། ཝེ་ཏི་ནམ། ཕ་རན་སི་སོགས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༡ ནང་དུ་ཁྱབ་གདལ་སོང་ཡོད་པ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་གར་ནང་མི་རེ་ཟུང་ལ་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་ཡོད་པར་དོགས་གཞི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཁག་ཅིག་ཐོན་ཡོད་པའི་ཁྲོད། དེ་རིང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀེ་ར་ལ་མངའ་སྡེའི་འཕྲོད་བསྟེན་བློན་ཆེན་ལྷན་ཁང་ནས་མངའ་སྡེ་དེའི་ནང་གི་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་དེ་ཕོག་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་གི་ནད་ཡམས་དེ་དང་འབྲེལ། དེ་རིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ་རྒྱ་གཞུང་ནས་རིམས་ནད་དེ་གཅོད་ཐབས་སུ་ལག་ལེན་ཚད་ལྡན་གནང་བའི་ཐོག་ཡུལ་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་ཡང་དེ་རིང་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་སྤྱིར་རྒྱ་ནག་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་གཞི་དེ་ཐོག་མ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རིམས་ནད་དེའི་ཛ་དྲག་གི་ཁྱབ་གདལ་ལ་སྣང་ཆུང་གིས་དེའི་སྐོར་ཕྱི་ལ་ལམ་སྟོན་གསལ་བསྒྲགས་མ་བྱས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་དུའང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་བཞག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དེའི་ཁྱབ་གདལ་མུ་མཐུད་དུ་ཕྱིན་ནས་མཐར་ཟླ་བ་འདིའི་ཟླ་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཞི་ནས་ཝུ་ཧན་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་བརྒྱབས་ཏེ་ཕྱི་བསྐྱོད་གནམ་གྲུ་ཡོངས་རྫོགས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁྲོད་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་སྔར་བཞིན་དམ་དྲག་བྱས་པ་མ་ཟད། དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་ཝུ་ཧན་ནད་ཡམས་སྐོར་ལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་མཁན་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་། གང་ལྟར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ནད་ཡམས་དེའི་ནད་རྟགས་ཡོད་མཁན་ཚོར་དུས་ཐོག་གིས་འོས་ཤིང་འཚམས་པའི་སྨན་བཅོས་གོ་སྐབས་སྤྲོད་ཐུབ་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ནད་ཡམས་དེར་གདོང་ལེན་བྱེད་སྐབས་དྲག་གནོན་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ཁྲོད་གཞུང་ལ་རྡང་ཟུག་གི་བློ་བསྐྲུན་པ་ལས། ཆེས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་དེའི་ཁྲོད་མང་ཚོགས་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། གསར་འགོད་པའི་ལས་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག

ཝུ་ཧན་ནང་དུ་ Corona virus ཞེས་པའི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གློ་ཚད་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་ཐོག་དེའི་སྐོར་ལ་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་སྤེལ་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། དོན་དངོས་སུ་ས་གནས་ལ་གནས་སྟངས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཆེ་བ་ཆགས་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག་པ་དང་། ཡུལ་དེའི་ནང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཁག་གི་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་སྦས་ཐབས་དང་། རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་འགོག་ཐབས་སོགས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་འཐུས་ཤོར་ཆེན་པོ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་འདུག དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ Xinhua གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་རིང་བར་རྒྱ་ནག་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གློ་ཚད་རིམས་ནད་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་ ༤༥༡༥ ཡོད་པ་དང་མི་གྲངས་ ༩༧༦ ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ངང་གནས་ཡོད་པ། མི་ ༡༠༦ རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་མི་གྲངས ༦༩༧༣ ལ་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་དོགས་གཞི་ཡོད་པ། གཞན་ཡང་ད་བར་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་མི་ ༦༠ སྐོར་ཞིག་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་སྟེ་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་འགོག་ཐབས་བྱེད་པ་ཡིན་ན་རིམས་ནད་དེ་བཅོས་ཐུབ་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་ཡིན་སྐོར་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་ཝུ་ཧན་སྨན་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་སྨན་ཞབས་པས་གཙོས་པའི་མང་ཚོགས་ཁག་གཅིག་གིས་ས་གནས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་མངོན་གསལ་གནང་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཤད་པ་ལས་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག དེའི་ཁོངས་ནས་ཝུ་ཧན་ནང་གི་སྨན་ཞབས་པ་ཞིག་གིས་ Wechat བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་རང་གི་ཉེ་འབྲེལ་ལ་ངུ་འབོད་བྱེད་བཞིན་བཀའ་མོལ་གནང་བའི་སྒྲ་ཞིག་ཕྱིར་གྱར་བྱུང་འདུག སྨན་པ་རྣམས་ནས་ཚོད་དཔག་གནང་བར་མི་འབུམ་གཅིག་ཙམ་ལ་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་ཟིན་ཡོད་པ་དང་། སྨན་ཁང་དེར་སྨན་པ་བཅུ་ཡོད་པ་རྣམས་ནས་ཉིན་རེར་སྨན་པ་གཅིག་གིས་ནད་པ་ ༡༠༠ ལས་ལྷག་པ་བཅོས་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་མང་ཆེ་བ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཉེན་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་སྨན་ཁང་ནང་ཉལ་ཁྲི་མ་འདང་བའི་ཁར་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་མི་མང་ཚོར་སྨན་བཅོས་བྱེད་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་སྟབས། ནད་པའི་ཉེ་འབྲེལ་རྣམས་ནས་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་སྨན་བཅོས་བྱེད་དགོས་པའི་ཨུ་ཚུགས་མཐར་སྐྱེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། གཞུང་གི་སྨན་ཁང་ལ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་སྐྲུན་མེད་པར་བརྟེན་སྨན་ཁང་ལ་ནད་པ་མང་པོ་བཞག་ནས་སྨན་བཅོས་བྱེད་རྒྱུའི་མཐུན་རྐྱེན་མེད་པ། ནད་པ་ཚོའི་ཞུ་གཏུག་དྲག་པོ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཁོང་ཚོར་གང་ཡང་བྱེད་ཐབས་རྐྱེན་ནད་པ་མང་པོ་ཞིག་ཁོང་རྣམ་པའི་མིག་སྔར་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། རང་ཉིད་ཀྱི་ཉེ་འབྲེལ་ཀུན་ནས་དེ་དོན་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བཤད་ཁག་ལ་ཡིད་ཆེས་རྩ་བ་ནས་གནང་རྒྱུ་མེད་སྐོར་སོགས་ཀྱང་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཁ་སང་ Asia གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཕ་རན་སི་གསར་ཁང་ཞིག་གིས་ཝུ་ཧན་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་ཞིག་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག་པ་དེའི་ནང་སྨན་པ་དེས་ད་ལྟའི་ཆར་ཉུང་མཐར་མི་གྲངས་ཁྲི་ ༩ ཙམ་ལ་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་ཟིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ཝུ་ཧན་ནང་ནས་ཕྱིར་གྱར་བྱུང་བའི་བརྙན་ཐུང་མང་པོར་སྨན་ཁང་ནང་མི་གྲོངས་ཟིན་པའི་འགྲམ་དུ་ནད་པ་རྣམས་ཉལ་ཡོད་པ་སོགས་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ཁུལ་དེའི་སྨན་ཁང་དོ་དམ་པ་ཞིག་གིས་གཞུང་ནས་གང་ཡང་མི་བྱེད་པའི་གནས་སྟངས་འོག་སྨན་ཁང་དུ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་རྣམས་ཡི་ཐང་ཆད་དེ་འ་ཆད་འུ་ཐུག་གི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག དེའི་བར་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ཁབ་འགོས་ནད་འགོག་བཅོས་བཅའ་ཁྲིམས་ཞེས་པའི་འོག་ཝུ་ཧན་ནས་ཆེད་དུ་འཚབ་ཆེན་གྱི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ངན་འཁྱེར་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་ལྐོག་ཏུ་བྲོས་བྱོལ་འགྲོ་མཁན་ལ་ངོ་ ༧ གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་ཀྱི་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་བ་དང་། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ནས་ཝུ་ཧན་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་བརྒྱབས་ཏེ་ནང་གི་མི་ཕྱི་ལ་མི་གཏོང་བ་དང་། ཕྱི་མི་ནང་དུ་མི་གཏོང་བ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཤད་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ནས་ཝུ་ཧན་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཕྱིར་བསྐྱོད་མཁན་གནམ་གྲུ་ཡོངས་རྫོགས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་སྐོར་བཤད་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཏང་ཝུ་ཧན་ནས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་དུ་བསྐྱོད་མཁན་གྱི་གནམ་གྲུ་རྣམས་དམ་དྲག་མེད་པར་རྒྱུན་ལྡན་བཞིན་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་དེ་སྔ་ནད་ཡམས་སླེེབས་མེད་ཅེས་བཤད་ཀྱང་མང་ཚོགས་རྣམས་དངངས་སྐྲག་ཆེན་པོ་གནང་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཁྲོད། ཉེ་ཆར་བོད་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དུ་རིམས་ནད་ཕོག་པའི་མི་གཉིས་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཁག་གི་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་དུའང་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་པའི་མི་གཉིས་གསུམ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་གསུངས་མཁན་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་བར་གཞིགས་ཁ་སང་ནས་ལྷ་ས་ནང་གི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་དགོན་པ་མང་དག་ཅིག་དེ་རིང་ནས་སྒོ་བརྒྱབ་པ་དང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མདོ་སྨད་རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་བསེ་དགོན་པ་དང་། སྒོ་མང་དགོན་པ། གཉན་རྩེ་དགོན་པ། དྷི་ཕུ་དགོན་པ། ཨ་འདུས་དགོན་པ། སྣང་ཞིག་དགོན་པ། རྩི་ནང་དགོན་པ། ཨ་མཆོག་མཚན་ཉིད་དགོན་པ། ཀིརྟི་དགོན་པ་བཅས་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་འཚོག་རྒྱུ་གནས་སྐབས་རིང་ཕྱིར་འགྱངས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཟ་ཁང་དང་མགྲོན་ཁང་ཡོངས་རྫོག་སྒོ་བརྒྱབས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་འཐོན་བཞིན་འདུག་པ་ལྟར། རྣམ་ཀུན་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་བར་སྐོར་དུ་སྐོར་བསགས་སྡིག་སྒྲིབ་སྦྱོང་མཁན་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཁེངས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེའང་ད་ལྟའི་ཆར་མི་མེད་སྟོང་སང་གྱུར་ཡོད་པའི་བརྙན་པར་སོགས་ཀྱང་ཕྱིར་གྱར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ NewYork གསར་ཁང་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ཁང་ཁག་ཅིག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ད་ལྟའི་ནད་ཡམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་སྔར་བཞིན་དམ་དྲག་ཡོད་མུས་ལ་མ་བལྟོས་པར་དྲྭ་རྒྱ་སྤྱོད་མཁན་མི་རྣམས་ནས་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བྱེད་ཕྱོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་འདུག་པ་དང་། ཁག་གཅིག་གིས་ཝུ་ཧན་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་གནས་ནས་དགོངས་ཞུ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་འདོན་གནང་བ་མ་ཟད་ལ་ལས་གཞུང་ལ་ཐད་དཀར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་དང་ལྟ་སྲུང་ན་པོ་བྱེད་མུས་ལ་འཛེམ་ཟོན་མེད་པར་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཚབ་ཏུ་ཌོ་ནལ་ཊམ་ཞེས་འབོད་ནས་སྐྱོན་འཛུག་བྱས་འདུག་པ་དང་། ནད་ཡམས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་ཨུ་རུ་སུ་ནང་གི་ Chernobyl དོན་རྐྱེན་གྱི་ཚིག་བརྗོད་སྦྱར་ཏེ་ནད་ཡམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་རང་བཞིན་དང་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་སོགས་གླེང་སློང་གནང་བཞིན་འདུག དེའི་ཁྲོད་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཁག་གི་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་གཞིགས་ཚེ་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་ཝུ་ཧན་ནད་ཡམས་སྐོར་ལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མི་ཁག་གཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པའང་ཡང་གསུང་མཁན་འདུག

ཁ་སང་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ནས་ལོ་བཞི་འཁོར་བ་དང་བསྟུན་ཨ་རིའི་པེན་ཚོགས་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་སོགས་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་ཐོག་དོན་གཉེར་བ་མི་ཆིག་སྟོང་ཙམ་གྱིས་མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ་གནང་སྟེ་ཁོང་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག ཨ་རིའི་པེན་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོགས་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་སྐད་རིགས་སྨྲ་བ་པོ། དེ་བཞིན་ཡིག་སྒྱུར་བ་དང་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ཆིག་སྟོང་གིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་རྒྱ་ནག་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་སྙན་ཞིག་བཏང་སྟེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་འགུལ་བ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པའི་སྐོར་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། འབོད་སྐུལ་སྙན་ཞུ་དེ་ནི་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རང་དབང་བརྩོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གསང་བའི་སྒོ་ནས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཏེ་ལོ་བཞི་འཁོར་བའི་ཉིན་མོར་སྤྱི་བསྒྲགས་དེ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། འབོད་སྐུལ་གྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་དེའི་ནང་ཞུ་སྐུལ་བ་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་དེ་སྔོན་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་ཁོང་ཁྲིམས་བཤེར་ཆེད་དུ་མ་འཁྲིད་གོང་ཉེས་རྡུང་ཚད་མེད་བཏང་ནས་མཐར་ཁོང་ལ་ཁྲིམས་བཤེར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་དྲང་པོ་མེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཁག་ལ་བློ་འཚབ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ལྷག་དོན་སྔ་ལོ་ཁོང་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་འཇུག་མེད་པ་མ་ཟད་ཁོང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་བརྒྱུད་ཁྲིམས་ཁང་གོང་མར་ཞུ་གཏུག་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁེ་དབང་སོགས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཕྲོག་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་འཁོད་འདུག སྤྱི་བསྒྲགས་དེའི་ནང་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ད་དུང་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རང་དབང་བརྩོད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་འགལ་མེད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འགལ་མེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་ནས་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདོན་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་འཁོད་པའི་སྐད་ཡིག་རང་དབང་རྩོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཁོང་ནས་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་བའི་ནག་ཉེས་གང་ཡང་བསགས་མེད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག པེན་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོགས་པས་འགྲོ་བ་མི་ཚང་མར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་དང་སློབ་ཁྲིད། དེ་བཞིན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་པའི་ཐོབ་ཐང་ངེས་པར་དུ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་ཡིད་ཆེས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རང་དབང་ངང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་འདོད་ཡོད་མཁན་ཚོའི་ཆེད་དུ་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲང་བདེན་མེད་པར་འཛིན་བཟུང་དང་དོ་དམ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་དང་ཁོང་གི་དགོས་འདུན་རྣམས་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་ཡི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཡུལ་ཤུལ་ནང་རྒྱུན་དུ་ཚོང་ལས་གཉེར་མཁན་བོད་མི་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚ་མོས་གཙོས་པའི་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་གྱི་གོ་སྐབས་མེད་པ་གཟིགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བདག་དབང་རྩོད་ལེན་སླད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་། རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་ཕེབས་ནས་ཁྲིམས་ཁང་དང་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་བཅས་ལ་ཞུ་གཏུག་ལན་མང་གནང་བ་མ་ཟད་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་དུས་བབ་ཀྱི་དམིགས་བསལ་བཅར་དྲིའི་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ཐོག་ལྷན་ཞུགས་གནང་རྗེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ ༢༠༡༦ ལོ་འགོར་ཁོང་འཛིན་བཟུང་གིས་ལོ་གཉིས་ཙམ་བཀག་ཉར་རྗེས་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོ་ནང་ཁོང་གི་གྱོད་གཞིའི་ཐོག་ཞིབ་དཔྱོད་དང་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་ཁོང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་བརྒྱུད་སྐུལ་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་ལྔའི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད།

འདི་ལོའི་རྒྱ་ནག་གི་མང་གཙོའི་ཚད་གཞི་དེ་རྒྱལ་སྤྱའི་ཁྲོད་ནས་ཚད་དམའ་ཤོས་བཅུ་བཞི་པའི་ཁོངས་སུ་ལྷུང་འདུག  དབྱིན་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ལོན་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ The Economist intelligence unit ཚོགས་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་རྒྱལ་ཁབ་༡༦༧ གྱི་ལོ་འཁོར་གྱི་མང་གཙོའི་ཚད་གཞི་མཚུངས་བསྡུར་བྱས་ཏེ་གཙོ་བོ་འོས་བསྡུའི་རིམ་པ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་བྱེད་ལས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་ནང་མང་ཚོགས་འཛུལ་ཞུགས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་ཁྲོད་ལོ་འདིའི་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ཚད་གཞི་དེ་ཉམས་དམས་སུ་སོང་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཚོགས་པ་དེས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོར་གཞིགས་ན། རྒྱལ་ཁབ་༡༦༧ ཁྲོད་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དམངས་གཙོའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཚད་གཞི་དེ་ནི། བརྒྱ་ཆ་བཅུ་ནས་བརྒྱ་ཆ་ ༢.༢༦ མ་གཏོགས་ཐོབ་མེད་པ་བཅས་ཚད་གཞི་དམའ་ཤོས་ ༡༥༣ བར་ལྷུང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་སྔ་ལོའི་ཚད་གཞི་ལས་མར་ཉམས་སྨད་དུ་སོང་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྙན་ཐོའི་ནང་གསལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་ཚན་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་མང་གཙོ་ཉམས་སྨད་དུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོའི་གྲོས་སུ་གཙོ་བོ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ལ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བ་དང་འཕྲུལ་རིགས་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་མི་མང་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཏེ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ལ་རྩིས་མེད་བཏང་བ། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་གནས་སྟངས་བཅས་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་མ་ཟད། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་མང་གཙོའི་སྐོར་ལ་གོ་རྟོགས་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མང་གཙོའི་རིན་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དེ་ཙམ་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱང་གནང་འདུག རྩ་བའི་དབྱིན་ཡུལ་ནང་གི་ཚོགས་པ་དེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོ་ནས་བཟུང་ལོ་ལྟར་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་གཙོའི་ཚད་གཞི་མཐོ་ཤོས་དེ་བརྒྱ་ཆ་བཅུ་ནས་ཀླད་ཀོར་བར་དུ་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་ཁྲོད་འདི་ལོའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་གཙོའི་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༥.༤༤% ཆགས་ནས་ཚད་གཞི་དམའ་ཤོས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་བ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་གི་བརྒྱ་ཆ་གསུམ་ལས་གཅིག་ལྷག་ད་དུང་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་འོག་ཏུ་གནས་མུས་ཡིན་པའང་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། འདི་ལོའི་མང་གཙོའི་ཚད་གཞི་མཐོ་ཤོས་དེ་ནོར་ཝེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་དམའ་ཤོས་ཏེ་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་རེད་འདུག

འདས་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་གསུམ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་མི་བཞི་འཛིན་བཟུང་གིས་མུ་མཐུད་བཀག་ཉར་འོག་བཞག་ཡོད་པ་ལྟར། ཉེ་ཆར་དེ་དག་གི་བཟའ་ཟླ་རྣམས་ནས་བརྙན་ཐུང་རེ་འདོན་སྤེལ་གྱིས་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ཟླ་བོའི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ནག་ཉེས་གང་ཡང་བསགས་མེད་སྟབས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་བཏང་ནས་ཁོང་རྣམས་ནང་མི་དང་ལྷན་རྒྱའི་ལོ་གསར་གཏོང་འཇུག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག རྩ་བའི་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ཤར་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཤར་ཕྱོགས་ཞིང་ཆེན་ Fujian ཡི་མཚོ་ཁའི་གྲོང་ཁྲེར་ Xiamen ནང་གི་མང་གཙོའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ཁག་གཅིག་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ནས་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Ding Jiaxi གཙོས་པའི་གཞན་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཁག་གཅིག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ་བཅས་མི་གྲངས་བཅུ་གཉིས་ལྷག་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་མགོ་རྟིང་སློག་པར་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱས་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ཆར་རྒྱའི་བཀག་ཉར་འོག་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་གསུམ་གྱི་སྐུ་ཟླ་ནས་རྒྱའི་ལོ་གསར་སླེབས་ལ་ཉེ་དུས་དང་བསྟུན་དེ་འབྲེལ་གནད་དོན་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཁང་བརྒྱུད་བརྙན་ཐུང་རེ་འདོན་སྤེལ་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲང་བདེན་མིན་པར་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་འོག་བཞག་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཟླ་བོའི་གནས་སྟངས་ཐོག་སེམས་འཚབ་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཆེད་འདོན་གནང་འདུག རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Ding Jiaxi གཙོས་པའི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་གཞན་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཟླ་སོ་སོས་བརྙན་ཐུང་རེ་རེ་བརྒྱུད་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཟླ་བོའི་རང་བཞིན་བཟང་པོ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཟླ་བོ་དེ་དག་ལ་ནག་ཉེས་གང་ཡང་བསགས་མེད་པར་ཁྲིམས་ཆད་བཏང་བ་དེར་དོགས་གཞི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད་ཁོང་རྣམས་རྒྱའི་ལོ་གསར་སྐབས་རང་ཉིད་ནང་མི་དང་ལྷན་དུ་མཉམ་རོལ་བྱེད་འཇུག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་ Yaqiu Wang ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རྒྱའི་ལོ་གསར་ཚེས་ཀྱི་དུས་སྐབས་སུ་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་མང་དག་ཅིག་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་གྱིས་རང་གི་ནང་མི་དང་ལྷན་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུར་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ད་ཆ་སྒེར་གྱི་འདུ་འཛོམས་ཁག་ལའང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱེད་སྒོར་ངོས་འཛིན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁོང་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་སྤྱིར་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་འཛིན་བཟུང་བཀག་བསྐྱིལ་བྱེད་རྒྱུ་དེས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་དང་དེའི་བསམ་བློ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཇིགས་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད་མེད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་ཙམ་ཞིག་གསལ་འདོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། པེ་ཅིང་གཞུང་ནས་རྒྱའི་ལོ་གསར་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་ཐོག་དོན་མེད་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་བཏང་ནས་རྒྱ་ནག་རང་དབང་ལྡན་པ་ཞིག་ཆགས་ཐབས་སླད་མདུན་བསྐྱོད་གནང་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག

རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧེང་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་བའི་ Corona virus ཞེས་པའི་གློ་ཚད་ཀྱི་ནད་འབུ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་ཁག་ཙམ་མ་ཟད་ཉི་ཧོང་། ཀོ་རི་ཡ། ཐེ་ཝན། ཐེ་ལན་ཌི། ཨ་རི་ནང་དུའང་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་ནད་གཞི་ཁྱབ་གདལ་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གི་ས་བཀྲར་གཞིགས་ཚེ་ད་ལྟའི་ཆར་ནད་གཞི་དེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བཅས་སུ་ཁྱབ་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ད་ཆ་གློ་ཚད་ནད་གཞི་དེ་བོད་ལ་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་སྲིད་པར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཝུ་ཧེང་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཁ་སང་རྒྱ་རིགས་བེུད་ཅིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲོགས་མོ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་བླངས་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གྱིས་ཁོང་གི་རོགས་པ་དེ་ Wuhan གྲོང་ཁྱེར་ནས་འབྱོར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཕྱིར་ཁ་ལག་བཟའ་བར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་རྒྱུ་འདུག དེ་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཁག་གཅིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་གནས་ཚུལ་མངོན་གསལ་གནང་བར་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ནད་གཞི་དེ་ཁྱབ་གདལ་མི་འགྲོ་བར་ Wuhan གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཡོངས་རྫོགས་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ཡོད་པ་དང། གྲོང་ཁྱེར་དེ་ནས་རྒྱ་ལམ་དང་མཁའ་ལམ་སོགས་གང་གི་ཐོག་ནས་ཡང་འགྲུལ་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་མེད་ལུགས་བཤད་ཡོད་ཀྱང། ཁ་སང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་དང་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གཉིས་སུ་ Wuhan ནས་གནམ་གྲུ་བབས་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བ་མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ལ་རྒྱུན་དུ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དོན་དམ་གྱི་དམ་དྲག་བྱེད་དགོས་པའི་མི་རྣམས་བྱིའུ་བཞིན་རང་དབང་ཐོག་འཁྱམ་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དྲྭ་རྒྱ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་བཞིན་པའི་བརྙན་ཐུང་གཞན་ཞིག་གི་ནང་ཝུ་ཧེང་ནས་ཡིན་པའི་ཡུལ་སྐོར་བ་ཞིག་ཉེ་ཆར་བོད་གསེར་རྟ་རུ་འབྱོར་ཡོད་པ་དང་། མི་དེས་ས་གནས་དེའི་མི་གཉིས་ལ་འགོས་ཏེ་ད་ཆ་མི་དེ་གཉིས་སྨན་ཁང་དུ་མྱུར་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཐོན་འདུག དེ་བཞིན་ཁ་སང་དང་ཁ་ཉིན་ལ་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཇི་ནི་ཝར་ཛ་དྲག་གི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་རྗེས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོས་ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་ Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ནད་ཡམས་དེ་རྒྱལ་སྤྱིར་ཛ་དྲག་རང་ཞིན་གྱི་ནད་ཡམས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ནད་ཡམས་གང་ཡིན་ཤེས་རྒྱུ་དང། དེ་མི་དང་མི་ཕན་ཚུན་དབར་འགོས་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ནད་གཞི་ཡིན་པར་ར་འཕྲོད་རྒྱུ། ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་ཐབས་ལམ་གང་ལེགས་འཚོལ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་ཝུ་ཧེང་གྲོང་ཁྱེར་གཙོས་པའི་ཉེ་འཁྲིས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ ༩ ཙམ་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ཡོད་པར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་བར་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་གཞིགས་ཚེ་ད་ལྟའི་ཆར་ཨིན་ཡུལ་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ། དེ་བཞིན་Scotland  བཅས་ཀྱི་ནང་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་པར་དོགས་གཞི་ཡོད་པ་ཁག་གཅིག་དང། ཨ་རིའི་ནང་ ༡ དང་ཉི་ཧོང་ནང་ ༢ དེ་བཞིན་ལྷོ་ Korea ནང་མི་ ༢ ལ་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་གྱིས་ད་ལྟ་ Wuhan དུ་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་པའི་གྲངས་འབོར་ཇེ་མང་དུ་སོང་ནས་ ༨༣༠ ཆགས་ཡོད་པ་དང་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་བ་ ༢༦ བཅས་ཆེད་བཀོད་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ཨིན་ཡུལ་ནང་གི་ MRC ནད་ཡམས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་ Wuhan ནང་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་པའི་མི་ ༢༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་བར་ན་ཁ་སང་ Ciaxing Global ཞེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་དྲྭ་གནས་ཐོག་ཧོང་ཀོང་ནང་བཅའ་བཞུགས་དེ་སྔ་  SARS དང་ད་ལྟའི་ནད་ཡམས་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་ཚན་རིག་པ་ Guan Yi ཟེར་བར་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཁོང་གིས་ཐེངས་འདིའི་ Coronavirus ནད་ཡམས་འདི་བཞིན་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢་༣ ལོར་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་སྟེ་མི་ ༨༠༠ ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་མཁན་གྱི་ SARs ནད་གཞི་ལས་ལྡབ་བཅུའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་དང། ད་བར་ཉམས་ཞིབ་ཁྲོད་ནད་ཡམས་མང་དག་ཅིག་མཐོང་མྱོང་ཡོད་པ་དང། དེ་དག་འགོག་ཐུབ་རྒྱུའི་གདེང་ཚོད་ཡོད་ཀྱང་། ད་རེས་ཀྱི་ནད་ཡམས་འདིར་འཇིགས་སྣང་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

བོད་མི་གཙོས་པའི་ཁ་ན་ཊྲའི་སྤྱི་མང་གི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གཅིག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་ཊྲོ་རིན་ཊྲོ་ནང་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་དང་སྦྲགས།  ཡུལ་དེའི་གཞུང་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ཐོག་ Magnitsky ཞེས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཧོང་ཀོང་དང་ཤིན་ཅང། དེ་བཞིན་བོད་སོགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཁ་ན་ཊྲའི་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུ་བཀག་སྡོམས་སོགས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་གཅོད་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་ཡང་དེ་རིང་global news གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཁ་ན་ཊྲའི་ནང་གི་ལུས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད།  ཧོང་ཀོང་དང་ཁ་ན་ཊྲའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་Gloria Fung ལགས་ཀྱིས།  རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་ཧོང་ཀོང་དང་ཡུ་གུར། དེ་བཞིན་བོད་སོགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་དེར། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་།  གནད་དོན་དེ་ནི་ཧོང་ཀོང་གི་མི་སེར་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱས་བ་ཁོ་ན་ཙམ་ཞིག་མིན་པར།  དེ་ནི་ཧོང་ཀོང་གི་ནང་དུ་ལས་ཀ་གཉེར་ནས་གཏན་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁ་ན་ཊྲའི་མི་སེར་འབུམ་གསུམ་གྱི་བདེ་དོན་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཡིན་པ་མ་ཟད།  དེ་ནི་ཁ་ན་ཊྲའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་ང་ཚོ་ཚང་མས་ཡི་རངས་བྱེད་བཞིན་པའི་རིན་ཐང་གི་སྙིང་བོ་དེ་ཡང་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག གོམ་བགྲོད་དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཡུ་གུར་གྱི་ལས་འགུལ་བ། སྐུ་ཞབས་ Mehmet Tohi ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་གསར་ཁང་ལ་བརྗོད་པ་ལྟར་ན།  ང་རང་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་བའི་ཡུ་གུར་ནང་མི་མང་པོ་རང་གི་ནང་མི་ཁ་བྲལ་བྱུང་སྟེ། རང་གི་ཨ་མ་འཇིག་རྟེན་འདིར་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་མིན་གྱི་གནད་དོན་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་གནས་བབ་དེ་ནི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས།  དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་གི་ནང་དུ་གནད་དོན་འདི་དག་བྱུང་བཞིན་པ་ནི་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་མྱོང་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ Magnitsky ཞེས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་འདི་ནི་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ཁ་ན་ཊའི་ངོས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་རྣམས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ནས་ཁོང་ཅག་གི་ཚོང་དོན་དང་འགྲུལ་བཞུད་སོགས་ལ་ཚད་གཞི་བཟོས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། གྲོང་ཁྱེར་ཊྲོ་རིན་ཊྲོ་ནང་གི་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་དུ།  ཁྲིམས་གཞི་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་མཁས་དབང་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་བྱས་ཉེས་ཁྲོད་ནས་རང་གི་ནང་མི་རྣམས་ལ་དངོས་སུ་ཤན་ཤུགས་ཐེབས་ཡོད་པའི་ཁ་ན་ཊའི་བོད་རིགས་མི་མང་དང། ཧོང་ཀོང་། ཡུ་གུར་གྱི་མི་མང་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཁ་ན་ཊའི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་མཁས་དབང་།  སྐུ་ཞབས་ Marcuz Kolgarལགས་ཀྱིས།  ང་ཚོ་ཁ་ན་ཊའི་མི་སེར་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ནི་ང་ཚོའི་གཙུག་ཏུ་བཟུང་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ང་ཚོས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོིལ་གཏོང་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དེ་དག་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཏེ།  རང་རྒྱལ་གྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དཔོིན་རིགས་དེ་དག་ལ་མ་དངུལ་གྱི་སྒོར་མོ་ཡོད་ཚེ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་དགོས་བ་དང་། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དེ་དག་ཁ་ན་ཊར་ཡོང་ཚེ་ཁོང་ཚོའི་འགྲོ་འདུག་ལ་ཚད་བཀག་བྱེད་དགོས་བར་བརྗོད་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་ནས་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཅིག་ཏུ་ལྟ་བཞིན་ཡོད་དུས།  ང་ཚོས་ངེས་བར་དུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས་བར་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཧོང་ཀོང་ནང་ད་ལྟའི་ཆར་ཁ་ན་ཊའི་མི་སེར་འབུམ་གསུམ་ཙམ་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་དང་ལས་ཀ་སོགས་གཉེར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ན་ཊའི་སྲིད་གཞུང་གིས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མཉམ་ལས་ཀྱི་ཐོག་ནས།  ཁ་ན་ཊའི་མི་སེར་དེ་དག་གི་ བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲ་རྒྱའི་རང་དབང་གི་ཉིན་མོར། ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས། ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་བཟོ་ཚང་ལ་སོང་ནས། བཟོ་ཚོང་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ལག་འབྲེལ་གྱིས་བོད་དོན་དང་ཡུ་གུར། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་དང་བོད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག སྐབས་དེར། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གི་མདུན་དུ་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་མ་ཟད། ངོ་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འཕྲེད་དར་མང་པོ་བཟུང་ཡོད་པ་ལས། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚང་ཁང་གིས་མི་སྒེར་གྱི་གནད་དོན་དང་མིའི་རིགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལ་རང་དབང་ཡོད་པར་བཀོད་ཡོད་ཡོད་ནའང་། ད་ཆ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་་ལ་ལག་འབྲེལ་གྱིས་གནས་ཚུལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཉེན་ཆས་དང་འཚོལ་བྱེད་མ་ལག དེ་བཞིན་བརྡ་སྟོན་གྱི་བརྙན་རིས་སོགས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་དག་མཚམས་བཞག་པའི་ཐོག བོད་དོན་དང་དབང་གི་ཆེད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་བ་སོགས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་གྱི་འཕྲེད་དར་མང་པོ་ཁྲོམ་བསྒྲགས་གནང་འདུག གཞན་ཡང་བོད་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ལས་འགུལ་གྱི་ངེས་སྟོན་པ་པད་མ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ། སྤྱི་ལོ་ཉེས་སྟོང་བཅོ་བརྒྱད་ལོ་ནས་བཟུང་། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རེ་འདོད་ལྟར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་གནས་ཚུལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཀུ་ཤུའི་ཁ་པར་གྱི་བྱེད་ལས་ཐོན་གསར་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་ཐེ་ཝན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤོས་ཡིན་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་བཞིན། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་དར་གྱི་བརྡ་སྟོན་བརྙན་རིས་སོགས་ཀུ་ཤུའི་ཁ་པར་གྱི་ནང་དུ་ནག་གསུབ་བཏང་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ། བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ལག་འབྲེལ་གྱིས་མི་མང་གིས་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་ལམ་གྱི་བདེ་འཇགས། གཞན་ཡང་རང་དབང་གི་མངོན་འདོད་སོགས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པ་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་པ་དང་། བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དབང་ཆ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཚམས་བཞག་སྟེ། བཟོ་ཚོང་རང་གི་ངོས་ནས་ལངས་ཕྱོགས་བསྟན་པོ་བཟུང་སྟེ། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་བྱས་འདུག གཞན་ཡང་བོད་རང་དབང་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་གསལ་བཤད་ཀྱིས། འདི་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་༢ བའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ལོ་མཇུག་གིི་མ་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པར་བརྟེན། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་ལ་མ་འཛུགས་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དེ་གལ་ཆེན་དུ་བརྩི་དགོས་པའི་འབོད་བརྡ་རང་བཞིན་གྱི་སྙན་ཞུ་དབུལ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། མི་མང་གིས་ཁོང་ཅག་གི་འབོད་བརྡ་རང་བཞིན་གྱི་སྙན་ཞུ་དེར་མཚན་རྟགས་བཀོད་དེ་ལས་འགུལ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་བའི་སྐུལ་མ་བཏང་འདུག གཞན་ཡང་ཁོང་ཚོས། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་བཟོ་ཁང་གཞན་ལྟར་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཀུ་ཤུའི་ཁ་པར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གི་མངོན་འདོད་ལྟར་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་སྟེ། འདས་བའི་ཟླ་ངོ་གཅིག་གི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རེ་སྐུལ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་རའི་ནང་དུ་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་ནས་མཉེན་ཆས་ ༥༡༧ ཙམ་ནག་གསུབ་བཏང་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། སྤྱི་ལོི་ ༢༠༡༧ ལོར་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་རེ་འདོད་ལྟར། ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ VPNs ཞེས་པའི་གནས་ཚུལ་འཚོལ་བྱེད་ལས་མཉེན་ཆས་ ༦༠༠ ཙམ་ནག་གསུབ་བཏང་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་དེ། རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་སྒྲུབ་པ་དག་ལ་མཚོན་ན། VPNs ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་ལ་ཉེན་ཁ་མེད་པའི་སྒང་ནས་གནས་ཚུལ་འཚོལ་སྡུད་བྱེད་སྤྱད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ནའང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་འཚོལ་བྱེད་མ་ལག་ཡོད་ཚད་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་གྷོ་གྷེལ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་སྔོན་ཆད་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་Dragonfly ཞེས་པའི་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་གི་ལམ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་གཞི་དེར་བཟོ་ལས་བ་མ་མང་པོས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་བཞིན། གྷོ་གྷེལ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ལས་འཆར་དེར་གནོད་ཤུགས་སྤྲད་ནས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་ལ་ཡང་མི་མང་གི་གནོད་ཤུགས་སྤྲད་ནས་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་ལག་འབྲེལ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དུ་འཇུག་དགོས་ཞེས་བྲིས་འདུག