བོད།

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བོད་དར་རྩེ་མདོ་བརྒྱད་ཟུར་རྫོང་ཀྱི་ནས་ཚེ་གྲོང་བརྡལ་ནས་ཡིན་པ་བོད་མི་བློ་དགའ་ལགས་དང་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་གཡུ་མཚོ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ས་གནས་ཉིན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་ས་གནས་གང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡོད་འདུག གསར་འགོད་པར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་གསུངས་དོན་ལ། ཉེ་ཆར་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བོད་ནང་གི་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༣ ཡས་མས་སུ་དར་རྩེ་མདོ་བརྒྱད་ཟུར་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པ་ཡོང་སྟེ་བློ་དགའ་དང་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་གཡུ་མཚོ་རང་ཁྱིམ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་རྫོང་ཐོག་ཏུ་འཁྲིད་ཡོད་པ་དང་། ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དོན་ཅི་ཡིན་དང་ས་གནས་གང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གི་ནང་མི་ཚོ་ད་ཆ་ཐུགས་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་འདུག  ཁོང་གིས་ད་དུང་ད་ལྟའི་ཆར་བཟའ་མི་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་། བློ་དགའ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་ཅིག་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་རྐྱེན་ཡིན་སྲིད་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་བོད་དར་རྩེ་མདོ་བརྒྱད་ཟུར་རྫོང་ཀྱི་ནས་ཚེ་གྲོང་བརྡལ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བློ་དགའ་ལགས་ནི་དགུང་ལོ་ ༣༦ དང་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་གཡུ་མཚོ་ལགས་ནིི་དགུང་ལོ་ ༣༠ ཡིན་པ་དང་ཁོང་བཟའ་མི་གཉིས་ལ་བུ་ཕྲུག་ལོ་ན་ ༡༤ སོན་པ་ཞིག་འདུག

བོད་མི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཅན་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནས་ཉེ་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་དབང་ཐོག་སྒོ་བརྒྱབ་པའི་མགོ་ལོག་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་དེ་རེབ་གོང་ཁུལ་དུ་འབྱོར་སྐབས་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པས་སུན་གཙེར་སྣ་ཚོགས་བཟོས་པའི་དབང་གིས་ཁོང་མགྲོན་ཁང་དྲུག་ཙམ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་བ་དང་། ཁོང་གིས་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་གོང་རིམ་ལ་ཞུ་གཞུག་གནང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ཟླ་བ་དའིའི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཁོང་གི་ Weibo དྲ་ཚིག་སྒོ་བརྒྱབ་ཡོད་སྟབས་ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་ས་གནས་གང་དུ་ཡོད་མེད་དང་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུག ཉེ་ཆར་ ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༦ ནས་ ༩ བར་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་སྒ་སྐྱེ་དགུ་མདོ་ནས་ཟི་ལིང་དུ་ཕེབས་རྒྱུའི་ལམ་བར་དུ་སྔ་ལོར་སྒོ་བརྒྱབས་ཟིན་པའི་མགོ་ལོག་དར་ལག་རྫོང་གི་སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེ་སློབ་གྲྭ་དང་། སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བོད་ཡིག་ནས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཟིན་པའི་རྩེ་ཁོག་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་དང་རྩེ་ཁོག་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་གཉིས་པ། རྩེ་ཁོག་རྫོང་མཁར་ཞོལ་བཅའ་སྡོད་ཆ་ཚང་སློབ་ཆུང་། རྨ་ཆེན་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་དང་པོ། རྨ་ཆེན་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་གཉིས་པ། མགོ་ལོག་ཁུལ་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་། མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་སོགས་སུ་ཕེབས་ཏེ། Weibo འམ་པོད་འཕྲིན་སྟེང་དེ་དག་གི་འདྲ་པར་དང་འགྲེལ་བཤད་ཐུང་ངུ་རེ་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་དེ་དག་སྒོ་བརྒྱབ་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲི་བ་གནང་འདུག དེ་རྗེས་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཚེས་ ༧ ཉིན་རེབ་གོང་རྫོང་དུ་འབྱོར་འདུག་ཅིང་དེར་མགྲོན་ཁང་ཅིག་ལ་ཐོ་འགོད་བྱས་ནས་ཚོུད་ཕྱེད་ཙམ་མ་འགོར་བར་མགྲོན་ཁང་བདག་པོས་རྫོང་ཉེན་རྟོག་པའི་བཀོད་ཁྱབ་ལྟར་རེབ་གོང་གི་ཕྱི་ནས་ཡོང་བའི་མི་སུ་ཞིག་ཀྱང་མགྲོན་ཁང་དུ་འདུག་མི་ཆོག་པས་འཕྲལ་དུ་མགྲོན་ཁང་ནས་བུད་དགོས་ཚུལ་བཤད་འདུག བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་གིས་དུས་ཚོད་ཕྱི་པོ་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན་མགྲོན་བདག་ལ་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡང་མ་ཉན་པ་མ་ཟད། མཐར་ཉེན་རྟོག་པའི་བཀོད་ཁྱབ་འོག་ཕྱི་ནས་སླེབས་པའི་མིར་ཁང་པ་སྤྲོད་མི་ཆོག་པར་ཁ་གཡར་སྟེ་སྡོད་ས་མེད་སྐོར་བརྗོད་པ་སོགས། གང་ལྟར་མགྲོན་ཁང་དྲུག་ཙམ་ནས་ཕྱིར་འབུལ་བཏང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ཁོང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ Weibo དྲ་ཚིག་ཐོག་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་རེབ་གོང་རྫོང་ཐོག་གི་གཞུང་ལམ་ལ་ཉལ་དགོས་ཁེལ་ཉེན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་འདུག དེ་རྗེས་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཡི་ཞོགས་པ་ཡང་བསྐྱར་ཉེན་རྟོག་པའི་བཀའ་མངགས་ལྟར་མགྲོན་ཁང་ནས་བུད་དགོས་ཚུལ་བཤད་འདུག་པས་ཁོང་གིས་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་སུ་རང་ཉིད་མགྲོན་ཁང་ནང་ནས་ལན་མང་ཕྱིར་འབུད་བཏང་ཚུལ་གྱི་བདེ་སྡུག་ཡར་ཞུ་བར་བཅར་འདུག་པ་དེ་ལྟར་ནའང་། རྫོང་རིམ་པ་དང་ཁུལ་རིམ་པའི་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་སུ་ཞུ་གཏུག་སྐབས་རེས་གཟའ་སྤེན་པ་ཡིན་པས་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་མེད་པ་དང་། ཡང་ན་ལས་བྱེད་པ་ལས་ཁུངས་སུ་བསྡད་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཁག་འདོགས་རྐྱེན་ཞུ་གཏུག་གནང་ཐུབ་མེད་སྟབས། ཁོང་ནས་སྐབས་དེར་རང་ཉིད་ཀྱི་ Weibo དྲ་གནས་ཐོག་“དེའི་རྗེས་སུ་རང་ཉིད་ལ་གནས་ཚུལ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཚོད་དཔོག་བྱེད་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་བ་མ་ཟད་ཉེན་རྟོག་པའི་གནད་དོན་འདི་ཇི་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱེད་མིན་ཡང་ཚོད་དཔོག་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག  རང་ཉིད་ལྟ་བུའི་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཞིག་ལ་མགྲོན་ཁང་ཅིག་གཡར་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཧ་ཅང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཀྱང་ཡར་ཞུ་བྱེད་པར་དཀའ་ཁག་འདི་འདྲ་ཆེན་པོ་འདུག་པས་རང་གི་རེ་བར་བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ཚང་བའི་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ཞུ་སའི་ལམ་ཁ་ཞིག་ཡོད་པའི་རེ་བ་ཡོད་”ཅེས་བྲིས་འདུག་པ་དང་འབྲེལ། ཁོང་གི་པོད་འཕྲིན་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ནས་བཟུང་སྒོ་བརྒྱབ་འདུག་སྟབས་ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་ས་གནས་གང་དུ་ཡོད་མེད་དང་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུག རྩ་བའི་སྔ་ལོར་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ལོ་ལྔའི་བཙོན་འཇུག་གནང་རྗེས་གློད་བཀྲོལ་བཏང་ནས་ཟླ་བ་དགུ་ཙམ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ་ཁོང་ནས་པོད་འཕྲིན་ཐོག་སྒོ་ཕྱེ་སྟེ་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གནས་ཚུལ་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་རེད།

Czech Academy of Sciences ཞེས་ཉམས་ཞིབ་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དེ་གའི་ཤར་ཕྱོགས་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་ནང་ཉམས་ཞིབ་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དང་བོད་རིག་པའི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་གནང་མྱོང་ཡོད་མཁན། བོད་ནང་ལན་མང་ཕེབས་མྱོང་མཁན་ Dr. Phil. Jarmila Ptáčková ལགས་སུ་བོད་དང་བོད་མིའི་ངོ་བོ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་མེད་པ་དང་སྐད་ཡིག་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་འདུག གཞི་རྩའི་ Dr. Phil. Jarmila Ptáčková ལགས་འཇར་མན་རྒྱལ་ས་ Berlin ནང་སློབ་སྦྱོང་དང་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་ཀྱང་ཁོང་གིས་སླད་མར་བོད་དང་ཡང་ན་པེ་ཅིང་ལ་བཞུགས་རྒྱུ་དགོངས་པ་འཁོར་མྱོང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་འདོན་སྤེལ་བའི་བཅར་འདྲིའི་ལེ་ཚན་ནང་ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ད་ཆ་ཅེཀ་ནང་གཞིས་ཆགས་རྒྱུ་དེའང་ནང་མི་བུ་ཕྲུག་གི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ནས་གནང་བ་ཞིག་དང་སྒོས་ཐོག་མར་ས་ཁུལ་དེའི་སྤང་ལྗོངས་དང་རྩ་ཐང་མཐོང་སྐབས་བོད་ཡིད་ལ་ལྷང་ངེར་དྲན་བྱུང་ཞེས་གསུངས་འདུག ཁོང་ནི་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ རིང་བོད་ནང་ཡང་ཡང་ཕེབས་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་འགྲུལ་བཞུད་གནང་བ་དེ་མཐའ་མ་ཆགས་ཀྱི་འདུག ལྷག་པར་ཁོང་བོད་ལ་ཡོད་པའི་སྐབས་འབྲོག་པ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་བསྡད་འདུག ད་ཆ་ཁོང་གི་བཞུགས་སའི་རྒྱབ་ཏུ་གཡག་འགའ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་འདུག ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས་ནི་ཧ་ཅང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཛེས་པའི་ཟུར་ཞིག་སོ་སོའི་སྡོད་སར་འཁྱེར་འདོད་བྱུང་སོང་ཞེས་གསུངས་ཡོད། བཅར་འདྲིའི་ལེ་ཚན་ཁྲོད་ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་ ༢༠༡༩ བར་ཁོང་ལོ་ལྟར་བོད་ནང་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་བོད་ལྟ་བུར་དེ་སྔ་དང་བསྡུར་ན་འཛུགས་སྐྲུན་གསར་རྒྱག་དུ་མ་བྱས་ཡོད་པ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ཁོང་ལ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་གི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་གྱི་ཡོད་དམ་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། དེ་བཞིན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་ཅེས་ལན་འདེབས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ཐད་དམ་དྲག་དང་འབྲེལ་ནས་ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་བོད་ཙམ་མིན་པར་ཡི་ཤུ་དང་ཁ་ཆེ་ཚོ་ལའང་དེ་འབྲེལ་གྱི་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་བོད་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་འདྲ་པར་བཀལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་པའི་གྲངས་འབོར་ཉུང་འཕྲི་བཏང་སྟེ་དགོན་སྡེའི་མཁན་པོ་རྣམས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཡིག་ཆ་ཁག་ཀྱང་རྒྱ་སྐད་དུ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པ་མ་ཟད་འབྲོག་པ་གནས་སྤོས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། ཁོང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་འབྲོག་པ་ཚོ་གནས་སྤོས་བྱེད་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་འོག་རྩྭ་ཐང་ཐོག་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དང་གཏེར་ཁ་སྔོན་འདོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཁག་མངོན་གསལ་དང་ཆབས་ཅིག གནས་སྤོས་གནང་སའི་ཁང་པ་མང་པོར་གློག་དང་ཆུ་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བར་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་གཞི་ལས་མེད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་སྤྱིར་བོད་ནང་ཤིན་ཅང་ལྟ་བུ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་བསྟི་གནས་ཁང་ཆེན་པོ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ནང་བོད་མི་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྒོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཞི་རྒོལ་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་མང་པོ་འཛིན་བཟུང་གིས་བཙོན་འཇུག་སོགས་བྱས་ཏེ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག

ཁ་སང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འདས་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ནང་འཛམ་གླིང་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་སྔ་ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཉེས་ཆད་དང་ཞིབ་འཇུག་རིགས་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སོགས་གང་ཡང་མཐོང་ཐོས་བྱུང་མེད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་འདས་ལོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཤོག་གྲངས་ ༢༥ ཅན་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་གང་ཡིན་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་དང་འདས་ལོར་བོད་ནང་གི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་དེའི་ལས་བྱེད་པ་ཚོས་བོད་མི་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་བཀག་བསྐྱིལ་དང་དམར་གསོད་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ར་འཕྲོད་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ད་བར་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་སྟེ་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལ་ཉེས་ཆད་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་མཐོང་ཐོས་བྱུང་མེད་པར་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་མཁན་ཚོར་ཁྲིམས་ཆད་གང་ཡང་བཏང་མེད་པ་དེ་ཛ་དྲག་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་བོད་མི་རྣམས་བཙོན་ཁང་དུ་བཞུགས་རིང་ལ་ཞལ་ལག་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་ཆེས་ཞན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ནའང་། ད་བར་བཙོན་ཁང་ནང་གི་མཐུན་རྐྱེན་དང་བཏང་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་ལྟ་རྟོག་དང་ཞིབ་འཇུག་རིགས་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད། གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཚོ་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དེ་ནི་ཛ་དྲག་རང་བཞིན་ཅན་དང་། བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞུ་རྒྱུའི་གནས་བབ་ཡོད་སྐོར་བཀོད་མེད་པར་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། ཆབ་སྲིད་པའམ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཉེས་མིང་གྱོད་དོན་འོག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་གཙོས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཁྲིམས་བཤེར་སོགས་མེད་པར་ལོ་གཅིག་ལས་མང་བ་བཀག་ཉར་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་གྱོད་དོན་རྩོད་དབང་མེད་པའི་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཡོད་པ་སོགས་ཆེས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་སྔ་ལོར་བོད་ནང་དུ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་ཕན་ཚུན་དབར་འབྲེལ་བ་གནང་བ་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མིར་འབྲེལ་བ་གནང་བ། ལག་ཐོགས་ཁ་པར་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་ཉར་བ། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་བ་བཅས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་ཐབས་བྱས་པའི་ཉེས་འཛུགས་བྱས་པ་དང་། བཙན་དབང་གིས་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་དང་ Sinicization འམ་བོད་མི་རྒྱ་སྡེར་བསྒྱུར་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་སོགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ། དེ་བཞིན་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གསར་འགོད་ལས་རིགས་ལ་དམ་དྲག་བྱས་པ་མ་ཚད་པར་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་དང་། ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོར་རྣོ་བའི་དུས་ཚིགས་ཁག་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུར་དམ་དྲག་དང་། ལས་ཀ་བྱེད་ས་ཡོངས་ལ་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོར་སྤྱོད་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་ལ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་བཞིན་པ་སོགས་ཆེད་བཀོད་དང་། བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་སློབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུག ལྷག་པར་དུ་སྔ་ལོར་རྒྱ་ནག་ཞུང་གིས་ལོ་ན་ ༦ ནས་ ༡༨ བར་གྱི་བོད་རིགས་བྱིས་པ་འབུམ་ ༨ ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༨ ཙམ་དབང་བསྒྱུར་ལམ་ལུགས་ཀྱི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་ཞུགས་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་སྟེ། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག རྒྱལ་རབས་སོགས་མི་ཤེས་པའི་མི་རབས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐབས་དང་བོད་པའི་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་མང་དག་ཅིག་སྒོ་བརྒྱབ་པའི་གནས་སྟངས་བྱུང་བ་མ་ཟད། བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོག་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཡང་འཐོན་བཞིན་པ་མ་ཟད་བར་སྐབས་ནས་བོད་མིའི་སྲོལ་རྒྱུན་གོམས་གཤིས་དང་སྐད་ཡིག་གཙོ་གྱུར་བོད་མི་རིགས་ངོ་བོ་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་སྣ་ཚོགས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཉེ་ལམ་བོད་ནང་ལ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ཕ་མ་རྣམས་ལ་བཙན་དབང་གིས་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁ་སང་དབྱིན་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Tibet Watch དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་དམའ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བཟུང་ཐོག་སློབ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ཐབས་སུ་ད་ཆ་བོད་ནང་གི་བོད་རིགས་ཕ་མ་ཚོར་ཟབ་སྦྱོང་སྣ་ཚོགས་སྤྲད་ནས་བཙན་དབང་གིས་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རིམ་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྲུ་གུ་ཚོ་ལའང་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་དགོས་པ་སོགས་བཤད་འདུག རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་ཁག་གི་ཐོག་ཕ་མ་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་དང་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་པའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་དུས་ནས་དུས་སུ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བཞིན་པ་དང་འབྲེལ། བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འབྲོག་ལས་དང་ཞིང་ལས་སོགས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཐོག་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་ཕ་མ་ཚོར་བཙན་དབང་གིས་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་བཞིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལྟ་གྲུབ་སྐོར་གཏམ་བཤད་རིགས་བྱས་པ་ནི་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལམ་ལྷོང་དང་། ཕ་མ་ཚོ་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཕྲུག་སློབ་མའི་རྣ་བར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་རྒྱ་ཁྱབ་ཐུབ་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་གནང་བ་བརྒྱུད་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་མགོ་ལོག་ཁུལ་ཁོ་ནར་ཕ་མ་ཚོར་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་ ༡༦ སྤྲད་ཡོད་པ་དང་ཟབ་སྦྱོང་དེ་དག་ཀྱང་ས་གནས་ཀྱི་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་གོ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་བོད་རིགས་ཕ་མ་རྣམས་ཙམ་མ་ཚད་པར་ས་གནས་ཀྱི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་ཡོད་པ་སོགས་མངོན་གསལ་བྱུང་འདུག ལྷག་དོན་སྐབས་དེའི་ཟབ་སྦྱོང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཞིག་ནས་ཕ་མ་ཚོར་དངོས་སུ་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱས་ནས་ཤུགས་ལ་བོད་ཕྲུག་ཚོར་རྒྱ་ཡིག་བསླབ་པར་སྐུལ་འདེད་དང་། ཕ་མ་དང་ཕྲུ་གུའི་བསམ་བློ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་རྨི་ལམ་ཁག་ཤེས་ཐབས་ཀྱི་བྱུས་ཤིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནག་ཆུ་ཉི་མ་རྫོང་ཁུལ་དུ་དེ་འབྲེལ་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་སྤྲད་པའི་སྐབས་སུ་ཕ་མ་གཙོས་ས་གནས་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་ཞི་ཅིན་ཕིང་ནས་རྒྱ་ནག་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་ཕུགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་མ་ཟད། སྲིད་བྱུས་དང་ཕུགས་དམིགས་དེ་དག་སོ་སོའི་ས་གནས་མི་མང་དག་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་བཙན་བཀའ་བཏང་བའི་གནས་སྟངས་བྱུང་འདུག བཞུགས་སྒར་དུ་ཡོད་པའི་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་བོད་མི་རྒྱ་བསྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་མཚོན་པ་མ་ཟད། ཕ་མ་དང་སློབ་ཕྲུག དེ་བཞིན་ས་གནས་ལས་བྱེད་ཚོ་ལ་ཟབ་སྦྱོང་རིགས་སྤྲད་དེ་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་རྒྱ་སྐྱེད་གཏང་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།

ཁེ་ན་ཌར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ International Forum for Rights and Security ཞེས་པའི་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་བོད་ནང་དུ་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུར་ཁས་ལེན་མང་དག་ཅིག་བྱས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ནའང་། དོན་དམ་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་མུ་མཐུད་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུགདེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་ The Statesman བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ཁེ་ན་ཌ་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་སྙན་ཐོར་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་བཀོད་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མ་འོངས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་གདམ་རྒྱུའི་བདག་དབང་རྩོད་བཞིན་པ་དང་། སྔ་ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བྲག་མགོ་ཁུལ་དུ་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་དང་༸རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་སྐུ་བརྙན་གཏོར་བཤིག་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་མ་ཟད། བོད་མི་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་སྦྱང་བརྩོན་འབད་གསུམ་གནང་བར་དམ་དྲག་བྱས་པ། ལས་ཀ་བྱེད་ས་ཡོངས་ལ་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོར་སྤྱོད་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་ལ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་བཞིན་པ་སོགས་ཆེད་བཀོད་དང་སྦྲགས། བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གྱིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཡ་ང་བའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཁག་གསུངས་འདུག ཉམས་ཞིབ་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་བོད་མི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་སྙན་ཐོ་རིམ་པ་སྤེལ་བ་དང་། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ཁག་ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་རང་དབང་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེས་སྡུག་ཤོས་གྲས་སུ་བསླེབས་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་རང་གི་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བ་གནང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་དང་སུན་གཙེར་བཟོས་པ་མ་ཟད། སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་པའི་གཞི་རིམ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ལས་བྱེད་པ་ ༢༠༠༠ ཙམ་ཆེད་གཏོང་གིས་བོད་མི་རྣམས་བོད་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཙམ་མ་ཟད་བོད་ནང་ལའང་འགྲུལ་བཞུད་གནང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་སོགས་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། སྔ་ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དང་བརྙན་སོགས་དྲ་རྒྱའི་གླེང་སྟེགས་འདྲ་མིན་ཐོག་བོད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་དམ་དྲག་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྐད་ཡིག་འདྲ་མིན་སློབ་གཉེར་བྱ་ཡུལ་ Talkmate དང་། Bilibili སོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ལས་བོད་ཡིག་དང་ཡུ་གུར་སྐད་ཡིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག

ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཉེ་ཆར་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་མཆོག་སྤྲུལ་ཟླ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་ལོ་གྱ་དྲུག་ཐོག་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་པའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་གསང་རྒྱ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་འདས་མཆོད་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་སྟངས་ལ་གཞིགས་ཚེ། རྒྱ་གཞུང་ངོས་ནས་དྲག་གནོན་བརྒྱུད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་བཙན་འགོག་དང་། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་འབྲེལ་བའི་བྱེད་སྒོ་དག་ལ་ཚད་མཐོའི་སྟངས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་པོ་ཡིན་པ་ར་སྤྲོད་གནང་འདུགདེའང་ཚོགས་པ་དེས་ཁ་སང་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་དྲག་གནོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་མུས་ཡིན་ཡང་། ཉེ་ཆར་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་མཆོག་སྤྲུལ་ཟླ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་ལོ་གྱ་དྲུག་གི་ཐོག་ལྷ་སར་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་གནས་ཚུལ་དང་། ལྷག་པར་གནས་ཚུལ་དེའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གིས་གསང་རྒྱ་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པའི་གནད་དོན་དེ་ཕྱི་ལ་ཐོན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། རིན་པོ་ཆེ་དགོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྔ་རྗེས་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་ཡོང་གྲགས་གནང་འདུག གནས་ཚུལ་དེའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན།  ནག་ཆུའི་ཤག་རོང་པོ་དགོན་དགའ་ལྡན་དར་རྒྱས་གླིང་གི་མཆོག་སྤྲུལ་ཟླ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྤྲུལ་ཕྱི་ལོ ༢༠༡༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། དེའང་གཙོ་བོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་རོང་པོ་ཆོས་རྗེ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐད་་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་ལམ་སྟོན་ཞུས་པའི་ནག་ཉེས་འོག་འཛིན་བཟུང་གིས་ལོ་བདུན་ལ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་ནམ་ཡང་ཕྱིར་རང་དགོན་དུ་ཕེབས་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དགོན་པའི་ནང་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་བའི་ཁྲོད། གྲྭ་བ་བགྲས་སོང་ཞིག་གིས་རང་སྲོག་བཅད་པའི་གནད་དོན་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད་འདུགགནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཤག་རོང་པོ་དགོན་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་གྲྭ་མང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་བརྩམས་པར་རྒྱ་ནག་གིས་དྲག་གནོན་ཆེས་ཆེར་བྱས་ཏེ་མི་ལྔ་བཅུ་ཙམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཟད། ཤག་རོང་པོ་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་མང་པོ་ཕྱི་ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕྱིན་རྗེས་རྒྱ་ནག་གིས་དགོན་པ་གནས་སྐབས་སྒོ་བརྒྱབ་ཀྱང་བདུན་ཤས་རྗེས་དགོན་པ་བསྐྱར་དུ་སྒོ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ཤག་རོང་པོ་ཆོས་རྗེ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པའི་ཡང་སྲིད་ཁྲི་སར་བཀོད་ཡོད་པ་སོགས་བཀོད་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་མཆོག་སྤྲུལ་ཟླ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་ལོ་བདུན་གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་ཀྱང་། དམ་པ་ཁོང་གི་དགུང་ནའི་བབ་དང་སྐུ་གཟུགས་འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ཞན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྷ་སར་བཟང་བཙོན་དུ་བཞག་ཡོད་པའི་ཁྲོད།  ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་ཐེངས་གཅིག་ཁོང་གི་མ་དགོན་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་སུ་བཅུག་རྗེས་སྔར་བཞིན་བཟང་བཙོན་འོག་བཅུག་ཡོད་པར་གསལ་འདུག འདི་ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོའི་ཚེས་སུམ་ཅུའི་ཉིན་དམ་པ་ཁོང་དགོངས་པ་རྫོགས་འཕྲལ། རྒྱ་ནག་གིས་ལྷ་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་དད་ལྡན་རྗེས་འཇུག་པ་རྣམས་སྐུ་གདུང་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུ་རུ་བཅུག་པ་ལས།  ཁོང་གི་མ་དགོན་གྱི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་དང་སློབ་མ་རྣམས་སྐུ་གདུང་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུ་རུ་བཅུག་མེད་པ་མ་ཟད།  དམ་པ་ཁོང་གི་དགོངས་རྫོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་པར་རིས་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ནས་ནག་གསུབ་བཏང་བ་དང་། སྐུ་གདུང་མཇལ་མཁན་རྣམ་པས་པར་སོགས་བརྒྱབ་ན་བཙོན་འཇུག་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་བརྒྱུད།  དམ་པ་ཁོང་གི་སྐུ་གདུང་ཤག་རོང་པོ་དགོན་དུ་ཞུགས་འབུལ་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་ཀྱང་མང་ཚོགས་འདས་མཆོད་དུ་ཞུགས་བཅུག་མེད་པ་མ་ཟད།  འདས་མཆོད་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་པོར་ཞིབ་བཤེར་ནན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུགའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་རེས་མཆོག་སྤྲུལ་ཟླ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་གདུང་ཞུགས་འབུལ་ལ་དམ་དྲག་དང་། ཤག་རོང་པོ་ཆོས་རྗེ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པའི་ཡང་སྲིད་ཁྲི་སྟོན་བྱེད་སྟངས་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་འབྲེལ་བའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་དག་བཙན་འགོག་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལས་དོན་སྤྱི་ལ་ཚད་མཐོའི་སྟངས་འཛིན་སླད་མང་ཚོགས་ལ་དྲག་གནོན་དང་། འཇིགས་སྐུལ། སོ་མྱུལ་སོགས་བྱ་རྒྱུར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་གསལ་པོ་ཡིན་པ་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་ལུགས་ཁག་མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་རྡོག་རོལ་དང་དྲག་གནོན་བྱ་ངེས་ཡིན་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག གཞི་རྩའི་མཆོག་སྤྲུལ་ཟླ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༧ ལོར་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་ཁམས་སྟོད་རུ་གསར་དུ་འཁྲུངས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་སྐབས་རྒྱ་ལ་ཁ་གཏད་ལངས་པའི་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་ཟེར་བའི་སྐབས་སུ་འཛིན་བཟུང་དང་། ལན་མང་འཐབ་རྩོད་དང་རྡུང་རྡེག་ཚབ་ཆེན་བཏང་སྟེ་བཙོན་འཇུག་ལོ ༥ དང་། གཞན་ཡང་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་སྐབས་ལས་མི་རུ་ཁག་ཟེར་བའི་ནང་ནས་སླར་ཡང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་འཐབ་རྩོད་དང་མནར་གཅོད་བཟོད་བཀའ་བ་བཏང་སྟེ་ལོ་ ༧ བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་མདོ་ཁམས་ཤག་རོང་པོ་ཁུལ་དུ་སླར་ཡང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལྔ་ཉི་ཤུའི་དོན་རྐྱེན་ཟེར་བའི་འོག་རོང་པོ་ཆོས་རྗེ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པའི་ཡང་སྲིད་སྐོར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ཏེ་སླར་ཡང་ལོ་ ༧ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

སྔར་ལོ་རྒྱ་ནག་གིས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་འཁོར་བ་དང་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་ཞེས་པ་ཚུགས་ནས་ལོ་བདུན་ཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གིས་ས་བགོས་བྱས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁོངས་ཀྱི་བྱིས་པ་མང་པོ་ཞིག་བཙན་ཤེད་ཀྱི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ཁོངས་སུ་བཅུག་ནས་སྦྱོང་བརྡར་སྣ་མང་སྤྲད་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ལྟ་ཡང་ལས་གཞི་དེ་མི་མཐུད་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་ Times now ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་གསང་བའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས། འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་དང་ས་འབྲེལ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཌེམ་ཆོག་དང་བཀྲ་ཤིས་སྒང་། དེ་བཞིན་ལྕགས་སྒང སོགས་ནས་བོད་ཀྱི་བྱིས་པ་༡༢༠ ལྷག་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ཁོངས་སུ་བཅུག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་ལོ་ན་དྲུག་ཅན་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱང་པེ་ཅིན་གྱི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཟིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་གསར་ཁང་གིས། རྒྱ་གཞུང་གིས་གཞན་ཡང་ལོ་ན་བཅུ་ནས་བཅོ་བརྒྱད་བར་གྱི་སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་ Shiqanhe ཞེས་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་སེང་གེ་ཁ་འབབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་དམག་ཁུལ་དུ་བཅུག་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དམག་སྦྱོང་དང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རྒྱ་སྐད་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་དང་མཉམ་དུ་ཧིན་སྐད་ཡིག་ཀྱང་ཟབ་ཁྲིད་བྱད་བཞིན་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག མ་ཟད་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉིས། དེ་བཞིན་དེ་དང་ཚད་མཉམ་གྱི་བོད་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ལོ་ངོ་གསུམ་ནས་ལྔ་བར་གྱི་དུས་བཀག་བཟོས་ཏེ་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ཁོངས་སུ་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལོ་ལྔའི་རྗེས་སུ་བོད་སློབ་དེ་དག་ལ་གདམ་གསེས་སྤྲད་དེ་དམག་ཁོངས་སུ་འདུག་འདོད་ཡོད་རིགས་ལ་མཐོ་རིམ་གྱི་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་མུས་ཡིན་པར་གསལ་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ཁོངས་སུ་འཇུག་དགོས་དོན་ནི། འདས་བའི་ལོ་ངོ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་དཀར་གཉིས་ཀྱི་དབར་མཐའ་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་བསྟུད་མར་བྱུང་བའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ས་མཐོའི་གནམ་གཤིས་ལ་བསྟུན་འགྱུར་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་ནད་གཅོང་དུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། མཐོ་སྒང་གི་གྲང་ངར་དང་ས་བབ་ལ་བསྟུན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ་མཁན་དང་། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ས་གཤིས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པའི་བོད་སློབ་དག་དམག་ཁོངས་སུ་བཅུག་པ་ཡིན་ན་ཕན་ཐོག་ཡོང་གི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། Times now གསར་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚལ་དེའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་པའི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ནང་བོད་དམག་ཆིག་སྟོང་ལྷག་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ལྷ་སའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཡང་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ཁོངས་ནས་དམག་སྦྱོང་སྣ་མང་ཐོབ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ ༢༡༦ ཙམ་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་པར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། སྤྱིར་བོད་སློབ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་གྲོལ་དམག་ཁོངས་སུ་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུར་དགའ་མོས་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཨུ་ཚུགས་མཐར་སྐྱེལ་གྱིས་ད་དུང་ཡང་བོད་སློབ་མང་པོ་བཙན་དབང་གིས་དམག་ཁོངས་སུ་འཇུག་བཞིན་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག རྩ་བའི་སྔར་ལོར་ཟླ་ ༩ ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་ནག་ཆུ་ཁུལ་གྱི་གྲོང་སྡེ་ལས་ཁུངས་དང་སློབ་གསོ་ལས་ཁུངས། སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས། དེ་བཞིན་མེ་འགོག་རུ་ཁག་བཅས་ཀྱིས་ནག་ཆུ་ཁུལ་གྱི་གཏན་སྡོད་སློབ་གྲྭར་ལོ་ན་ ༡༣ ནས་ ༡༩ བར་གྱི་བོད་རིགས་བྱིས་པ་ ༥༠༠ ཙམ་ལ་དམག་གི་སྦྱོང་བརྡར་ཐེངས་མང་སྤྲད་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཀོང་པོ་ཁུལ་གྱི་བྲག་གསུམ་མཚོའི་སར་དབྱར་ཁའི་གུང་སེང་ལ་ཕེབས་པའི་ལྷ་སའི་ཁུལ་གྱི་སློབ་ཆུང་དང་སློབ་འབྲིང་ནང་སློབ་གཉེར་གནང་མཁན་ལོ་ངོ་༨ ནས་ ༡༦ བར་གྱི་བོད་པའི་བྱིས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་ལ་གངས་ལྗོངས་ཁྲ་ཕྲུག་དམག་དོན་དབྱར་སྒར་ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་དམག་སྦྱོང་སྤྲད་པའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། དམག་སྦྱོང་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་རྒྱལ་སྲུང་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སའི་བསྟི་གནས་སུ་ཁྲིད་དེ་རྒྱལ་ཞེན་དང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་སྲུང་། དྲག་པོའི་དམག་གི་རིང་ལུགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་བའི་དཔུང་ཁག་ཅིག་གསར་འཛུགས་བྱེད་ཐབས་སུ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་བཞི་བའི་སྟེང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་དུ།  སྲིད་སྐྱོང་དང་བཀའ་བློན་ལྷན་རྒྱས། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམས་དང་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་བའི་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་ཡོངས་སུ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས།  ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་ལྔ་པ་ཡས་མས་སུ་རང་ལོ་ ༨༡ ཡིན་པའི་བཀྲ་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་པར་ལྟ་རྟོག་བྱེད་མཁན་གྱི་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་རྒྱལ་གཅེས་ཁོང་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་ཆེད་དུ་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཞིག་ཚོགས་སོང་།སྐབས་དེར་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་བའི་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་ཡོངས་ཀྱིས་ཞལ་འདོན་བསྔོ་སྨོན་གསུང་འདོན་གནང་རྗེས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་རྒྱལ་གཅེས་བ་བཀྲ་ཕུན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྒྲོག་སྦྱོང་གནང་བ་དང་སྦྲགས།  ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་གནོན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་ནང་མིར་རག་སོན་བྱུང་མིན་གྱི་ཐད་ནས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་དཀའ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། དམ་པ་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ནང་མི་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་བཀྲ་ཕུན་ལགས་ནི་རྔ་པའི་འབྲོག་སྡེ་རྨེའུ་རུ་མའི་རུ་ཆེན་གསུམ་པའི་ཕུར་རྩ་ཚང་ནས་ཡིན་པ་དང་། དུས་རྟག་ཏུ་བོད་དོན་ལ་སེམས་ཁུར་དང་ལ་རྒྱ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་ ༢༠༢༡ ལོར་བརྒྱད་ཅུའི་གྱ་སྟོན་སྐབས་སུ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་རྗེ་བྱིན་རླབས་ཀྱིས། བོད་ལ་སྐྱིད་པའི་ཉི་མ་ཞིག་ཤར་རྒྱུ་ཡོད་པ་གཏན་འཁེལ་ཡིན་པས་ན་ཆུང་གཞོན་ནུ་ཚོའི་སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས་ཞེས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་མྱོང་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་འདས་པའི་ཉིན་ཤས་ནང་བོད་ཁམས་སྐྱེ་རྒུ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁུལ་རིམ་པའི་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་བོད་མི་ཞིག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་ལ། དེའི་གོང་སྟེ་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ནང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏྭ་ལའི་མདུན་དུ་བོད་ཀྱི་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བགཏང་སྟེ་ཁོང་རྗེས་སུ་སྨན་ཁང་ནང་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་དམ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག སྐྱེ་རྒུ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་མཁན་སུ་ཡིན་གྱི་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་དང་། དེ་བཞིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྔ་རྗེས་གནས་ཚུལ་ཁ་གསལ་ཞིག་ཐོན་ཁག་པོར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཁྲོད་དེ་རིང་ Nextshark ཞེས་པའི་གསར་ལམ་དུ་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་གི་ནང་།  ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་གསར་ཁང་མང་པོས་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལའི་མདུན་ཐང་དུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་སྐུ་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་གྲགས་ཅན་ན་གཞོན་གཞས་བ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་གླེང་སློང་དང་འདྲི་རྩད་མང་པོ་བྱུང་བའི་མཚམས་འདིར། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ད་ལྟ་གྲོངས་མེད་པར་སྨན་བཅོས་བྱེད་བཞིན་པར་བརྗོད་པ་ཞིག་ལུང་འདྲེན་བྱས་འདུག དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་དེའི་ནང་དུ།  རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏང་མཁན་གང་ཟག་དེར་དེ་སྔོན་ནས་སེམས་ཁམས་དང་འབྲེལ་བའི་ནད་གཞི་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཟད།  ཁོང་གིས་ཐེངས་ཁ་ཤས་ལ་རང་སྲོག་བཅད་ཐབས་བྱས་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ད་ལྟའང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་མེད་པར་སྨན་བཅོས་བྱེད་མུས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག གཞི་རྩའི་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་ཚུལ་འབྱོར་ཁག་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་དེ་ཉིད་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་མང་སྨན་ཁང་དུ་གཟུགས་གཞི་མིས་ཚིག་དྲག་པས་རྐྱེན་གྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་མ་ཟད། བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གིས་དམ་པ་ཁོང་གི་འདས་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་ནས་གདོང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་བ་མ་ཟད། ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན།   བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་དམ་པ་དེ་ཉིད་སྐུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས་ཆེད་དུ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་མྱ་ངན་རྗེས་དྲན་སླད་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཞིག་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།གང་ལྟར་ཐེངས་འདི་རྔ་པའི་ནང་སླར་ཡང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་སྦྲགས།ཁ་སང་ཨ་རིའི་ཁུལ་གྱི་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་སུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་དང་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་བ་གསུམ་གྱི་ཆེད་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་མདུན་དུ་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་དང་ཞི་བའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་སྟེ་རྒྱལ་གཅེས་བ་གསུམ་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་གནང་བ་བརྒྱུད། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ལས་བོད་ནང་གི་རྒྱ་ནག་གི་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་གསལ་བོར་ཕྱི་ལ་མངོན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ། བོད་མི་རྣམས་ས་གནས་གང་དུ་ཡོད་མེད་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་བོད་སྤྱི་བའི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་འགན་འཁྲི་ལེན་དགོས་བའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་འདུག