གསར་འགྱུར།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་ལས་གནོད་ཆེ་བ་བྱུང་བ་དང་། ལྷག་པར་བོད་ནང་གི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་གནས་སྟངས་ལས་རྒྱ་ནག་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེར་དོན་འབྲས་རྩ་བ་ནས་སོན་མེད་པ་གསལ་པོ་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། བོད་མི་རྣམས་ལ་གུས་བརྩི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགརྒྱ་ནག་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱར་མུས་ཁྲོད་དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་གིས་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་གནང་བའི་ནང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་ཟེར་བའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་འོག་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་སྣང་མེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་འཇགས་བློས་བཏང་གནང་སྟེ་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་མེད་པ་དང་།  ཟས་མི་འདང་བ། རིམས་ནད་ཕོག་མཁན་དང་མི་ཕོག་མཁན་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་མཉམ་ བཞག་བྱས་པ། རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བོད་མི་མང་དག་ཅིག་ཉིན་ལྟར་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་ནད་རྟགས་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་རང་ཡུལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་གནང་བར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་རྐྱེན་འ་ཆད་འུ་ཐུག་གནས་སུ་གྱར་བ་མངོན་གསལ་གནང་བའི་ཁར་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྱང་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་པར་ངོས་ལེན་ཞུས་ཏེ་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིབ་རྒྱས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་བཟོད་མེད་ཀྱིས་ས་གནས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་མངོན་གསལ་གནང་བ་རྣམས་ལ་དང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་།བོད་མི་རྣམས་ལ་གུས་བརྩི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་མཐུན་རྐྱེན་ཁག་དུས་ཐོག་ཏུ་མཁོ་སྤྲོད་ཡོང་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་སྐབས་འདིར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ལ་རིམས་ནད་ལ་གདོང་ལེན་སླད་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྨན་དང་རོགས་སྐྱོར་སོགས་སྦྱོར་སྤྲོད་ཀྱི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་དེ་སྔ་གཉན་རིམ་སྔོན་འགོག་གི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་དག་བོད་ནང་ལག་བསྟར་གནང་བཅུག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་བར་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་ཆེད་གསོ་རིག་ནུས་གསོའི་སྨན་དང་ཡོ་ཆས། སྨན་ཞབས་པ། དེ་བཞིན་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་སོགས་རོགས་སྐྱོར་སོགས་གང་དགོས་ངེས་ཞུར་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག དེའི་བར་ན་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཁ་སང་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་འོག་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཕན་ལས་གནོད་ཆེ་བ་བྱུང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་དང་འབྲེལ། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རིམས་ནད་འགོག་ཐབས་ཐད་ལ་འཐུས་ཤོར་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་ནོར་འཁྲུལ་ངོས་ལེན་གྱིས་མང་ཚོགས་ལ་དགོངས་སེལ་ཞུས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུའང། བོད་ནང་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་རིམས་ནད་སྐོར་གྱི་དཀྲོག་གཏམ་སྤེལ་མཁན་ལ་རྡུང་རྡེག་ཚ་གནོན་ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་འོག་བོད་མི་ ༨༠༠ མིན་ཙམ་ལ་ཉེས་ཆད་བཏང་སྟེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་དང་ཉེས་ཆད་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་སོགས་ཆེས་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད།བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དེ་སྔ་ལྷ་ས་སྲིད་གཞུང་གིས་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་དེས་དེ་སྔོན་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་གི་ལས་དོན་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཚགས་ཚུད་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཡང་ཡང་བྱས་པ་རྣམས་རྫུན་གཏམ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར་ཡོངས་གསལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། མི་མང་གི་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ལེན་བྱས་ཏེ་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཡོ་བསྲང་བྱས་པ་དེ་ནི་སྲིད་གཞུང་ཚད་ལྡན་ཞིག་གི་སྤྱོད་ཚུལ་ཡིན་ཀྱང་། དེ་རྗེས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་རྣམས་ལ་བལྟས་ན་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དགོངས་སེལ་ཞུས་པ་དེ་མི་མང་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་འཁྲབ་སྟོན་ཙམ་ལས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཅིག་མིན་པའི་དོགས་གཞི་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཏེ། རྒྱ་གཞུང་གིས་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ངོས་ལེན་ཞུས་པ་བཞིན་མི་མང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་བདག་སྤྲོད་བྱས་ནས་བོད་མི་ཚོའི་དཀའ་སྡུག་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་ལས་མང་ཚོགས་མགོ་སྐོར་བཏང་སྟེ་མུ་མཐུད་དམ་དྲག་རྒྱ་སྐྱེད་དང་ཉེས་མེད་ལ་ཁྲིམས་ཆད་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་འདི་རིགས་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་འདུགརྩ་བའི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་དགོངས་དག་ཐུགས་བདེན་ཞུས་པའི་གནས་སྟངས་འོག་མང་ཚོགས་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་གང་ཡང་ཕྱིན་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་སོགས་བཀག་སྡོམ་དང་ཉེས་ཆད་བཏང་སྟེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་མུ་མཐུད་གཏོང་བཞིན་པའི་ཁྲོད། བོད་མི་གཅིག་ཁང་སྟེང་ནས་མཆོང་ནས་རང་སྲོག་བཅད་པའི་བརྙན་པར་ཕྱིར་འགྱར་བྱུང་བར་མ་ཟད། བོད་མི་གཞན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་དེ་ལྟར་རང་སྲོག་བཅད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྒྱུ་འདུག དེ་བཞིན་ཕ་མ་རྣམས་སྲིད་གཞུང་གིས་བཙན་དབང་འོག་ཟུར་བཀག་ཁང་དུ་ཁྲིད་རྗེས་ཁྱིམ་དུ་ལོ་ ༣ ཡས་མས་ཀྱི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ལུས་ཡོད་པ་སོགས་མཐོང་རྒྱུ་འདུག

ཟླ་བ་རྗེས་མར་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱི་མིང་གསལ་འདོན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྲོག་ཤིང་གི་གནས་བབ་ཡང་བསྐྱར་ནན་བྱས་འདུགདེ་ཡང་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཤིན་ཧུའ་གསར་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་། རིང་མིན་ཟླ་བ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མི་ཁྱོན་ ༢༢༩༦ བདམ་པའི་ལས་དོན་ཡོངས་རྗོགས་བདེ་བླག་ངང་ལེགས་འགྲུབ་ཟིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མིང་དེ་ཨང་ ༣༦ ཐོག་བཀོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མི་དེ་དག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་གྱི་འདེམས་ཡོད་སྐོར་དང་། དེའང་ བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་སྲོག་ཤིང་ཡིན་པའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་འདེམས་བསྐོའི་ལས་དོན་ཡོངས་སུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུག རྩ་བའི་ལོ་བཅུ་རའི་ནང་ཐེངས་གཉིས་རེ་ལས་ཚོགས་སྲོལ་མེད་པའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཚོགས་ལ་རན་པ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་དང་། ལྷག་པར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་བཟང་བཙོན་གྱི་གནས་སྟངས་འོག་ཡོད་ལུགས་དང་། ཁོང་གི་དམག་གི་དབང་ཆ་འཕྲོག་ཟིན་ལུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཀོད་དེ་ཁྱབ་བརྡལ་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།འོན་ཀྱང་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཁག་གཅིག་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་བདེན་པ་མིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིར་གནས་བཞུགས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་གི་གནད་དོན་དབྱེ་ཞིབ་པ་ཀུན་དགའ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་དེབ་ཐོག་གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནང་བའི་ནང་དུའང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པའི་ནང་མཉམ་བཞུགས་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མི་༢༠༠༠ ལྷག་ཙམ་བདམ་པའི་མིང་གཞུང་ནང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མིང་གསལ་འདོན་བྱུང་བ་དེ་ལས་ཤུགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཕལ་ཆེར་བདེན་པ་མིན་པའི་གཟིགས་ཚུལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུགདེ་བཞིན་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སྐལ་བཟང་རྒྱན་མཚན་ལགས་སུ་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་དོན་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཞུ་སྐབས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རང་དབང་མེད་པའི་ཐོག་དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་ཀྱིས་མང་གཙོ་ལ་ཁ་གཏད་བཅོག་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་སྲིད་བྱུས་འཛིན་སྟངས་དང་། རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་ལ་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་གཙང་སེལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པ་མང་པོ་ཞིག་གོ་གནས་ནས་གནས་དབྱུང་བཏང་བ་མ་ཟད། བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཆད་བཏང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལ་ཁག་དཀྲིས་ཏེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་སོགས་མདོར་ན་རྒྱ་ནག་ནང་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཧ་ཅང་ཉམས་རྒུད་དུ་སོང་བར་བརྟེན་ནང་ཁུལ་གྱི་འགལ་ཟླའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།གཞི་རྩའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་ནང་ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ དང་ ༡༦ བཅས་ཉིན་གཉིས་རིང་ཨུཛ་བེགྷིས་ཏན་ནང་ Shanghai Cooperation Organisation ཞེས་པའི་ཚོགས་ཆེན་དེ་གྲུབ་མཚམས་སུ་ཞི་ཅིན་ཕིང་སླར་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་ལོག་པའི་རྗེས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཐོང་རྒྱུ་མེད་གནས་ཚུལ་བྱུང་འཕྲལ་ད་ལྟ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་ཁྱབ་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཁག་གཅིག་གིས་ད་ལྟའི་འཆར་རྒྱ་ནག་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེ་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཞི་ཅིན་ཕིག་བཟུར་བཀག་ལ་ཡོད་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

གཟའ་འཁོར་སྔོན་མའི་འགོ་སྟོད་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཧོང་ནང་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་བཙན་བཟུང་འོག་གནས་པའི་བོད་དང་ཡུ་གུར། ལྷོ་སོག་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ལས་གྲུབ་པའི་ཐུན་མོང་གི་གཞི་རྟེན་འཚོལ་བ་ཞེས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ལྷན་ཞུགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ཐེར་འདོན་གནང་བ་དང་སྦྲགས་ཏེ། ཉི་ཧོང་གིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་འཇིགས་སྣང་གང་ཡང་མེད་པར་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུགཉི་ཧོང་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་། Free Tibet Network ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Shimomura Hakubun ལགས་དབུས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་དང་། ཉི་ཧོང་ཡུ་གུར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Uda Kerimu ལགས། ནང་སོག་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Olhunud Daichin ལགས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་ཉི་ཧོང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཨརྱ་ཚེ་དབང་རྒྱལ་པོ་ལགས།  དེ་བཞིན་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་སོགས་ཁྱོན་ཚོགས་བཅར་བ་བརྒྱ་ཙམ་ལྷན་ཞུགས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཆེ་ཤོས་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་ཕྲུག་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ངོས་ནས་འདོད་མོས་མེད་བཞིན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ནང་མི་དང་ཁ་བྲལ་བཏང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆེད་གཉེར་བྱས་པའི་གཏན་སློབ་ཁག་ལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་པ་དང་། སྲིད་བྱུས་དེ་ནི་བོད་ནང་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་རྒྱ་སྐྱེད་དང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་སྐད་ཡིག་གཙོས་རིག་གཞུང་ཁག་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།    རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ནས་ ༢༠༢༢ བར་མི་མང་གི་ངོས་ནས་ཆོག་མཆན་མེད་པར་བོད་མི་གྲངས་ས་ཡ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིགས་རྫས་དཔེ་མཚོན་བསྡུ་རུབ་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་དང་། ཉེ་ཆར་བོད་ནང་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཆེས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྟངས་འཛིན་ཚགས་ཚུད་མ་བྱས་པར་བརྟེན་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཟས་བཅུད་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཐུན་རྐྱེན་འཐུས་ཚང་རག་གི་མེད་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག   ལྷག་དོན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཕྱིའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་དཔལ་འབྱོར་དང་དམག་དོན་གང་གི་ཆ་ནས་རྒྱ་ནག་འདི་དབང་ཐང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དམ་ལ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དབང་ཆ་གཅིག་བསྡུས་རིང་ལུགས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བཞིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཕན་མཚུན་དབར་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་དང་ཕྱི་ལས་ནང་གི་བདེ་འཇགས་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་བ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཉི་ཧོང་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་འཇིགས་སྣང་གི་འཚོ་བ་གང་ཡང་མེད་པར་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུག  སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ནམ་ཡང་མིན་པའི་གནས་བབ་དང་། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུའི་གལ་གནད་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུངས་པར་མ་ཟད་ཉི་ཧོང་གཞུང་དང་གྲོས་ཚོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་བཟུང་འོག་ཡོད་པའི་བོད་དང་ཡུ་གུར། ལྷོ་སོག་མི་མང་གི་དཀའ་ངལ་གསལ་ཐབས་སླད་ཉི་ཧོང་གཞུང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཞིག་བསྐོ་གཞག་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུགགཞི་རྩའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཉི་ཧོང་གི་ Reitaku གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དང་ཅི་སྦཱ་བཟོ་རིག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་གསུང་བཤད་དང་། ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ས་གནས་ཀྱི་བོད་མི་རྣམས་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དང་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༦ པའི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁ་སང་ཉི་ཧོང་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་སུ་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་ ༡༣ ཙམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག

ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་དགུ་པའི་རེས་གཟའ་ཉི་མ་བཞི་པར་ World River’s Day ཞེས་འཛམ་གླིང་གཙང་པོའི་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་ལྟར་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་འདི་ལོའི་གཙང་པོའི་ཉིན་མོ་ཁེལ་བ་དང་བསྟུན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་གཙང་པོའི་གནས་བབ་སྐོར་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ་འཛམ་གླིང་གཙང་པོའི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད།བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ India International Centre ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་ Brahmaputra: Lifeline of North-East India ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ཆེད་ལས་པ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གིས་ཡར་ཀླུངས་གཙང་པོར་ཤུགས་རྐྱེན་དང་གཞིས་བཞུགས་ཁོར་ཡུག་ལས་འགུལ་བའི་སྐོར། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་གཙང་པོའི་ཐོག་ཏུ་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་དེས་གཙང་རྒྱུན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ཐེབས་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞིར་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད།ལས་འགུལ་འགན་འཛིན་བསྟན་འཛིན་ལེགས་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་ཡར་རླུངས་གཙང་པོ་དེ་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་གཙོས་བྷང་ལ་དེ་ཤའི་མང་ཚོགས་ས་ཡ་མང་པོའི་འཚོ་བའི་རྟེན་གཞིར་གྱུར་ཡོད་པ་དང་སྒོས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་གཙང་པོར་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་བྱས་ཏེ་གཙང་པོའི་སྒྲོམ་གཞིར་བསྒྱུར་བ་བཏང་ནས་གནོད་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་དང་བཙན་བྱོལ་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་དེ་འབྲེལ་གོ་རྟོགས་ཆེད་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ལས་རིམ་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་གཏམ་བཤད་ལས་རིམ་ཐོག་བོད་ཕྲུག་གཙོས་རྒྱ་གར་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་སོགས་ཕེབས་ཡོད་པར་བརྟེན་ཁོང་རྣམས་དང་ལྷན་སླད་མར་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས་མིན་ཐད་གོ་བསྡུར་བྱུང་སོང་ཞེས་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཞུགས་སྒར་མེག་གྷན་གྱི་བཞི་མདོར་བོད་ནང་གི་གཙང་པོའི་གལ་གནད་སྐོར་གོ་རྟོགས་ཇེ་མཐོར་གཏོང་སླད་མང་ཚོགས་ལ་དྲི་གླེང་གི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ཉིན་འགྱོངས་ཆར་རླུང་དྲག་འཚུབ་ཆེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྔོན་འཆར་ལྟར་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཐུབ་མེད་པ་དང་མཐར་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཕྱི་རོལ་དུ་འཛམ་གླིང་གཙང་པོའི་ཉིན་མོའི་འཕྲེད་དར་འཕྱར་ཏེ་སྤྱི་བསྒྲགས་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་བའི་ཐོག་ནས་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད།བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཁོར་ཡུག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆུ་བོར་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པའི་འབོད་བསྐུལ་ཞུས་པར་མ་ཟད་མང་ཚོགས་ཚོས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་གཙང་པོར་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུའི་འགན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ཁོར་ཡུག་ལས་འགུལ་བའི་འབོད་སྒྲར་ཉན་འཇོག་གང་ཡང་མེད་པར་རྡུང་རྡེག་བཏང་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་སྟབས་བོད་ཀྱི་ཆུ་བོ་དེ་བོད་མི་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་ནག་ལའང་རྩ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པས་བོད་ཀྱི་ཆུ་བོར་དུས་ད་ལྟ་ནས་བཟུང་དོ་སྣང་སྔར་ལྷག་བྱེད་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད།

སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཁག་དཀྲིས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ནང་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་དང་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་འཐུས་ཚང་སྦྱོར་གྱི་མེད་པའི་གནད་དོན་ཐད་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་དགོས་པ་གཙོས་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་ཞུ་གཏུག་གི་སྙན་ཞུ་ཞིག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ལ་ཕུལ་འདུག སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༥༡ འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Volker Turk མཆོག་ལ་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཁག་དཀྲིས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ནང་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་དང་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་ས་གནས་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་མཁན་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ་དང། དེ་བཞིན་ཟུར་བཀག་ཁང་དང་ནད་གསོ་ཁང་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡོད་པར་མ་ཟད་སྨན་བཅོས་དང་ཞལ་ལག་སོགས་དགོས་ངེས་ཅན་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་འཐུས་ཚང་སྦྱོར་གྱི་མེད་པའི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཞུ་གཏུག་གི་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་འདུག སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཀརྨ་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༥༡ འཚོགས་བཞིན་པ་བསྟུན་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་གཙོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་མི་རིགས་མཉམ་སྲེ་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག གོམས་སྲོལ་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་བཟོས་ཏེ་བོད་རྒྱ་སྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་འོག་གར་ཡོད་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་བའི་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་བཅས་འཁོད་པའི་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་ཞུ་གཏུག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།

དེ་རིང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཞི་བདེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་གྱི་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཞི་བདེ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་འགན་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་མཛད་སོང་།༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཁ་སང་དང་དེ་རིང་བཅས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་ཀྱི་རིང་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ United States Institute of Peace བསྟི་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་ཞི་བདེ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་པའི་ལས་འཆར་འགན་འཁུར་བ་ཁག་གཅིག་དང་ལྷན་དུ་དམིགས་བསལ་མཇལ་མོལ་གྱིས་བགྲོ་གླེང་མཛད་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་གྱི་ལས་རིམ་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ནས་རྒྱ་གར་དུ་བྲོལ་བྱོལ་ལ་ཕེབས་སྐབས་༸སྐུའི་ཐུགས་ཚོར་ཇི་བྱུང་དང་དེ་འབྲེལ་གནད་དོན་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ་༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུ་ཚེ་དང་བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་ཉེན་ཁར་གཟིགས་སྟབས་བཙན་བྱོལ་དུ་མ་ཕེབས་ཀ་མེད་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གར་ནང་སྐུ་མགྲོན་ཡུན་རིང་ཤོས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་བཞུགས་གནང་མཛད་རིང་ལ་ཐུགས་མཉེས་པོ་དང་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཐོབ་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ད་ཆ་ང་ཚོས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་འགྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་ལྷག་དོན་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་མང་ཚོགས་ཉམ་ཆུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཆེས་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་མཛད་སོང་།༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཐད་དགོངས་ཚུལ་འདྲ་མིན་བཞེས་མཁན་ཡོད་མིན་ལ་ལྟོས་མེད་རང་ཚུགས་བརྟན་པོས་དེར་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས་སམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཁག་གཅིག་གིས་དྲག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ངང་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་བཞེས་པ་དེ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མ་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འགྲོ་མུས་ཡིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་དཀའ་ངལ་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེལ་ཐབས་སུ་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པ་ལས་དམག་དཔུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གཏན་ནས་དགོས་ཀྱི་མེད་པར་མ་ཟད་གོ་མཚོན་སྤྱོད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དེའང་འདས་ཟིན་ཡོད་སྐོར་ལམ་སྟོན་སྩལ་ཡོད།བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་མཐའ་མར་ཨ་རིའི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ David Yang ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་བར་ཞི་བདེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་ཚོར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛད་བཞིན་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནི་མ་འོངས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་སྙིང་སྟོབས་དང་ཡིད་སྨོན་སྐྱེ་གཞི། དེ་བཞིན་ཆེས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལྷག་དོན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིར་ཕན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་བཞེས་མཛད་པ་དེས་གོ་ལའི་འགྲོ་བ་མི་ཐེར་འབུམ་བདུན་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཞིག་སྦྱིན་ཡོད་ལ། གཙོ་བོ་ཞི་བདེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་སྒེར་སོ་སོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྦྱིན་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་དགོངས་པ་གཞན་དོན་དུ་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་གཞོན་སྐྱེས་འགོ་ཁྲིད་དེ་དག་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐུགས་དགོངས་ལྟར་ཞི་བདེ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བརྡ་ལན་དེ་འཁྱེར་ནས་གཞན་ལ་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་ངེས་རེད་ཅེས་ཞུས་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོད་པའི་ནང་ནས་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་ཚོས་ད་ལྟའི་མི་རབས་འདི་ཙམ་མིན་པར་མ་འོངས་པའི་མི་རབས་ཚོའི་ཆེད་དུ་ཞི་བདེ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་འགན་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་མཛད་ཡོད།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྤྱི་ཟུར་སྐུ་ཞབས་བློ་བཟང་ཤཱསྟྲཱི་ལགས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་དོན་གཅོད་ལ་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུགཁ་སང་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་གིས་སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་ཤཱསྟྲཱི་ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ལ་ཕྱག་ཡིག་གནང་བའི་ནང་། ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༩ ནང་གསེས་དང་པོའི་དགོངས་དོན་གསར་བསྐོ་དགོས་པ་ལྟར། སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་ཤཱསྟྲཱི་ལགས་ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་དང་སྦྲགས་ཏེ། ཁོང་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རིར་གནས་བཞུགས་གནང་གི་ཡོད་སྟབས་ཕྱག་ལས་གནང་འཐུས་ཀྱི་དགོས་ངེས་ཡིག་ཆ་ཁག་སྒྲུབ་མཚམས་སུ་ལས་ཁུར་དབུ་འཛུགས་ཞུ་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགརྩ་བའི་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་བཀའ་ཟུར་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག་ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱི་ལས་གནས་ཐོག་དུས་ཡུན་ལོ་དྲུག་གཙང་ཟིན་རྗེས་གནས་སྐབས་རིང་ལྡི་ལི་དོན་ཁང་གི་དྲུང་ཆེར་རྩིས་སྤྲོད་རྩིས་ལེན་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའིཨ་རིའི་བྷོས་ཊོན་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Buddhist Digital Resource Centre ཞེས་ནང་བསྟན་དཔེ་ཚོགས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་དཔེ་མཛོད་དོ་དམ་པ་སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་ཤཱསྟྲཱི་ལགས་ནི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ ལོར་ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཤཱསྟྲཱི་འམ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པ་དང་རྗེས་སུ་དྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཕྱག་དཔེ་གསུང་རྟེན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དང་ཝཱ་ཎ་ཞི་འཚོ་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་ལ་དྭགས་སླེ་ནང་པའི་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་དཔེ་མཛོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་སློབ་སྟོན་པ་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་མི་གནང་བར་མ་ཟད། ནོར་ཝེ་ཨོས་ལོ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དགེ་རྒན་དང་ཐོ་ལིང་རྗེས་དྲན་ཚོགས་ཆུང་གི་དྲུང་ཆེ། ཨིན་ཌ་ཡ་ཎ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དབུས་ནུབ་ཤར་ཚན་པའི་དགེ་རྒན་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་དང་སུད་སི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གིས་ཇི་ནི་ཝ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཟབ་སྦྱོང་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་ཛ་དྲག་གི་གནད་དོན་ལྔ་ཆེད་བཀོད་ཀྱིས་ཞུ་སྙན་ཕུལ་འདུགསུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༥༡ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ཁུལ་དེར་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༩ ནས་ ༢༡ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཟབ་སྦྱོང་གི་ཉིན་མཐའ་མར་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ་གྱི་ཚོགས་མི་དང་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ཀྱིས་དེང་གི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱས་ཏེ་བོད་མིར་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་དང་ལྷག་པར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཞེས་ཛ་དྲག་གི་དོན་ཚན་ལྔ་ཆེད་བཀོད་ཀྱིས་ཞུ་སྙན་ཞིག་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཕུལ་ཐུབ་ཡོད་པར་མ་ཟད་ངལ་བ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་ཇི་ཡོད་སྐོར་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད། ཉིན་གསུམ་གྱི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་སྦྱོང་བརྡར་ཟབ་སྦྱོང་དེར་རྒྱ་གར་དང་ཡོ་རོབ་ནང་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྒེར་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་གཙོས་གཞོན་སྐྱེས་ཁག་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་ཚོགས་བཅར་བ ༣༠ ཆེད་འབོད་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་། ཟབ་སྦྱོང་ཁྲོད་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་དངོས་སུ་ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ལྟ་སྐོར་དང་ད་ལྟ་འཚོགས་མུས་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༥༡ པའི་ཚོགས་ཐུན་དང་ཁུལ་དེའི་ཁོར་ཡུག་སོགས་དངོས་སུ་རྒྱུས་ལོན་འཚམས་གཟིགས་དང་སྦྲགས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲོམ་གཞི་དང་དང་ལས་དོན། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་སོགས་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་ཆེད་ལས་མི་སྣ་རྣམས་ཀྱིས་ཟབ་ཁྲིད་དང་། ཕན་ཚུན་དབར་གྲོས་བསྡུར་སྦྱང་བཤད། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་སྐུ་ཚབ་ཁག་དང་ལྷན་དུ་དགོངས་ཚུལ་དང་མྱོང་བ་བརྗེ་ལེན་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་རིང་སྔ་ཐོག་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་ཞི་བདེ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་པའི་ལས་འཆར་འགན་འཁུར་བ་ཁག་གཅིག་དང་ལྷན་དུ་དམིགས་བསལ་མཇལ་མོལ་གྱིས་བགྲོ་གླེང་མཛད་སྐབས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ང་ཚོས་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་རིན་ཐང་བསྐྱར་གསོ་གནང་བ་བརྒྱུད་མ་འོངས་པའི་འཛམ་གླིང་འདི་དོན་དམ་གྱི་གོ་མཚོན་མེད་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་སོང་།ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ United States Institute of Peace ཞེས་པའི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོ་ནས་དེང་སྐབས་དམག་འཁྲུག་དང་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་སོགས་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གཅིག་གི་གཞོན་སྐྱེས་འགོ་ཁྲིད་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འདུ་བསྐོང་ཐོག་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་མཇལ་མོལ་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གོ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༨༌༣༠ ཐོག་ཨ་རིའི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཨ་ཕི་རི་ཀ་དང་སུ་དཱན། སོ་མཱ་ལི་ཡ། སིརྱ། དེ་བཞིན་ནི་ཇི་རྱ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༢ ནས་ཕེབས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་གྲངས་ ༢༦ ལ་དམིགས་བསལ་ལམ་སྟོན་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་སྩལ་སོང་།བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་གྱི་ཐོག་མར་ཨ་རིའི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ David Yang ལགས་ཀྱིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ད་བར་བསྟི་གནས་ཁང་འདིའི་ལས་འཆར་ཁག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གཡོ་བ་མེད་པ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནི་དུས་རབས་འདིའི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་མཁན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུས་པའི་ཐོག་ནས་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པར་མ་ཟད་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིར་ཕན་ཐོགས་མཛད་རྒྱུའི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་གཞིས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་ཆེས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་དོན་མཇལ་མོལ་གྱི་བགྲོ་གླེང་འདི་ལྟ་བུས་དམག་འཁྲུག་གི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་མཁན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ཅིག་ཆགས་པར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་ནང་གཞོན་སྐྱེས་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བདག་པ། བྱམས་བརྩེ་དང་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད། སྤྱི་སྙོམས་དང་དྲང་བདེན་གྱི་འདུན་པ་བཅས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་བཞིའི་ཐོག་སོ་སོའི་མྱོང་བ་བརྗེ་ལེན་དང་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཞུས་རྗེས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་སྩལ་གནང་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་སོང་།སྐབས་དེར་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གོང་ཞུས་བརྗོད་གཞི་དང་པོ་འབྲེལ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་ནང་དམག་འཁྲུག་སོགས་འཚེ་བ་དང་དྲག་སྤྱོད་རིགས་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་ནས་མི་ས་ཡ་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་པ་སོགས་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས་ཏེ་ངལ་བ་དེ་དག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་དང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་བཀའ་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་དོན་ལྟར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་ཚང་མ་བྱམས་བརྩེའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནའང་། ང་ཚོས་ཕན་ཚུན་དབར་དབྱུལ་ཕྱུག་གི་ཁྱད་པར་དང་མི་རིགས། རིགས་རུས་བཅས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་ཐོག་ནས་གཞན་ལ་གོ་མཚོན་སྤྱོད་དེ་གསོད་རེ་བཏང་བའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་ནི་ཆེས་ནོར་འཁྲུལ་དང་འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡིན་པར་བཀའ་སྩལ་མཛད་དེ་ང་ཚོས་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་བདེ་སྐྱིད་དང་འདྲ་མཉམ་ལྡན་པ་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུར་ཐུགས་རེ་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་འདུགདེ་བཞིན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་སོགས་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐུབ་ཐབས་མེད་ཀྱང་། ང་ཚོ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཨ་མའི་བྱམས་སྐྱོང་འོག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་བྱམས་བརྩེའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ད་ཆ་ང་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་རིན་ཐང་དེ་བསྐྱར་གསོ་གནང་སྟེ་མ་འོངས་པའི་འཛམ་གླིང་འདི་དོན་དམ་གྱི་གོ་མཚོན་མེད་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་མཛད་ཡོད།མགོན་པོ་མཆོག་ནི་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད་ཀྱང་བོད་མི་རྣམས་སེམས་ཤུགས་ནམ་ཡང་ཆག་མེད་པར་མ་ཟད་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་དར་བའི་དཔལ་ན་ལེནྡཱའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོའི་བསླབ་བྱར་བརྟེན་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་སྡང་སེམས་གནང་བ་ལས་ལྡོག་ཏེ་བྱམས་བརྩེ་དང་བཟོད་བསྲན་གནང་གི་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་ཡོད།བགྲོ་གླེང་དེའི་ཁྲོད་ཚོགས་བཅར་བ་གཅིག་གིས་ད་ཆ་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ངལ་བ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་མཚམས་སུ་གང་ཟག་སུ་ལ་དབུ་ཁྲིད་ཡང་དག་པར་ངོས་འཛིན་གནང་མིན་དང་འབྲེལ་ཏེ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ནང་ཞི་བདེ་དང་མང་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལུས་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དེ་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་དགོས་གལ་དང་མང་ཚོགས་ལ་དབུ་ཁྲིད་བདམ་རྒྱུའི་རང་དབང་ཆ་ཚང་སྤྲོད་དགོས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཡོད།  ༸སྐུ་པར་གྱི་བདག་དབང་༸དཔལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་།