གསར་འགྱུར།

དེ་རིང་སྔ་དྲོར། བཞུག་སྒར་ཁུལ་གྱི་ཨེམ་ཕཱི་རིལ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ།  བོད་ཀྱི་དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་གནང་སོང་། དེ་རིང་གི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག  སྐུ་མགྲོན་གྱི་གཙོ་བོར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་མར་འཛུགས་མཁན་གྱི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དྲུང་ཆེ་ཟུར་བ། གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་པོ་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་དགེ་འབྱེད་ལགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས Kishan Kapoor ལགས་དང་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་Ajit Nehria ལགས། དེ་བཞིན་དབུས་རྒྱུན་ཟུར་བ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ས་གནས་སུམ་བཅུ་སོ་གྲངས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དགུ་བཅུ་ལྷག་གིས་ཚོགས་ཞུགས་གནང་འདུག མཛད་སྒོའི་ཐོག  བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་གོང་ལ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ཞབས་འདེགས་གང་ལེགས་ཞུ་ཐབས་སུ་བཙུགས་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གི་མིག་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དེ་ཚེར་མ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ལྷན་ཚོགས་འདི་ནི་དགྲ་ལ་འཕྱར་ཡ་དང་གཉེན་ལ་ངོམ་ཡ་ཡོད་པའི་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཐད་ནས་ཞབས་འདེགས་རྒྱ་ཆེར་ཞུས་ཡོད་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་བ་དང་འབྲེལ། འདི་ལོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་གཞི་རྩར་བཟུང་བའི་ཐོག་ནས་སླད་ཕྱིན་མང་གཙོའི་ལྗིད་སྙོམ་སྟངས་འཛིན་ལ་དོ་ཕོག་མི་ཡོང་བར་གཞུང་སྒེར་ཚང་མས་འགན་ཁུར་དང་བཅས། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་གོང་མཐོར་བཏང་ནས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བྱས་ཉེས་དག་ཐེར་འདོན་གྱིས་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་སོང་།དེ་རིང་གི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་དགེ་འབྱེད་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་བཤད་གནང་བའི་ནང་དུ། ད་བར་དུ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་འོག་ནས་བོད་མི་རྣམས་སྐྱབས་བཅོལ་འདྲ་འདྲའི་ནང་གི་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཆགས་ཏེ་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་བྱས་ནས་ཡོང་ཡོད་ནའང་། ད་ལོར་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་ཞབས་འདྲེན་ཆེན་པོ་ཞུས་ཡོད་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས། གནད་དོན་དེ་ནི་ངོ་གནོང་ཞིང་ཡིད་མུག་པ། ཧ་ཅང་གི་ཐབས་རྡུགས་པའི་བྱེད་བབ་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་གསུངས་སྟེ། ཐ་ན་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྱང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པའི་ཕྱག་ཡིག་ཕུལ་བ་དྲན་གསོ་གནང་སྟེ། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་དབང་དང་མང་གཙོའི་རིན་ཐང་ལ་གཙིགས་འཛིན་བྱེད་དགོས་བའི་སྐུལ་མ་གནང་སོང་།ཁོང་གིས་ད་དུང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཟད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཡང་ལག་སྲིང་ནས་བོད་མིའི་རྩ་དོན་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་བཞིན་པ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཤེས་བཞིན་དུ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མངོན་འདོད་དེའི་མཐུན་འགྱུར་ལྟ་བུར་མང་གཙོ་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཏོར་ཐབས་བྱས་པ་ཡིན་ན་བློ་ཡིད་དུ་ཤོང་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་ནས། ད་ལྟའི་བར་དུ་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་དང་མང་གཙོའི་ཐད་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་དགོས་ན་སྤོབས་པ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ནི་ངོ་གནོང་ཞིང་མགོ་བོ་སྒུར་དགོས་བའི་ཐབས་རྡུགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། བོད་མི་ནང་ཁུལ་དུ་མཐུན་ལམ་བྱེད་དགོས་བའི་རེ་སྐུལ་གནང་སོང་།དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་གྱི་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ་དྷརྨ་ས་ལ་ཁུལ་ནས་ཡིན་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ Kishan Kapoor མཆོག་གིས་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་བོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་མང་དག་ཅིག་སྐྱེད་སྲིང་གནང་བ་མ་ཟད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱང་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ནས་སྐྱེད་སྲིང་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་དེ་རིང་གཞོན་ལྷན་སྒྲིག་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་པར་འཚམ་འདྲི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་སྔར་ལོར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ལ་ཁེལ་ཡོད་ཀྱང་། ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མཛད་སྒོ་འཚོགས་མ་ཐུབ་པར་བརྟེན་འདི་ལོར་དུས་དྲན་ཐེངས་ང་གཅིག་པ་དང་འབྲེལ་ནས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཏེ་གཞོན་ནུའི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་གསུམ་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་བ་དང་། སང་ཉི་ནས་ཚེས་ ༡༢ བར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་བཅུ་བའི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ཏེ། གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་ས་གཉིས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་རྩིས་ཁྲར་ཞིབ་བཤེར་དང་། ལྷན་ཚོགས་སྔོན་མའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཕྱག་ལེན་འཁེལ་བསྡད་མཇུག་སྐྱོང་གི་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་གསུམ་གྱི་སྒང་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག

ཉེ་ལམ་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་དམ་འབུལ་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་ནང་འགྲིག་མ་ཐུབ་པར་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཆེད་ལྷ་སྙན་སྒྲོན་འབུལ་ཞུས་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༦ ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་བཀའ་ལན་སྩལ་གནང་མཛད་དོན་བཞིན་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་ནང་མོལ་ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་མཁན་ཚོགས་ཟུར་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ལགས་དང་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་བར་བརྒལ་ཚོགས་གཙོ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་བཅས་དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་སླར་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ལམ་སྟོན་བཀའ་ཡིག་དེ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། སང་ཉིན་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ རེས་གཟའ་ཕུར་བུ་ཉིན་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་སླར་ཡང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་དུ་ལྷན་འཛོམས་གནང་གཏན་འཁེལ་འདུགགཞི་རྩའི་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་དང་ཕྱིེད་ཀ་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་སྐབས་ ༡༧ པའི་བདམས་ཐོན་བོད་མོ་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོར་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་དམ་འབུལ་དང་འབྲེལ་དཀའ་ངལ་ཁག་སེལ་ཐབས་ཐོག་ནང་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཏེ་ཐབས་ལམ་དང་དགོངས་འཆར་དོན་ཚན་བདུན་ཙམ་གྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་ཡོད་ཀྱང་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་སྐབས་སུ་ཐབས་ལམ་དེ་དག་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་ཐོབ་སྟབས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཆེད་ལྷ་སྙན་སྒྲོན་འབུལ་ཞུས་དགོས་བྱུང་ཡོད་རེད།

འདི་ལོའི་ཟླ་བ་ ༧ ཚེས་ ༢ ཉིན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་གྲྭ་ཚང་གི་ཀླུ་འབུམ་ཁང་ཚན་གྱི་སྔགས་རམས་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ཆོས་རྒྱན་ལགས་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་ནས་བོད་དུ་གསང་སྟབས་ཀྱིས་ཕྱིར་ལོག་གནང་བར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་ཕྱིར་བལ་ཡུལ་ཉེན་རྟོག་པར་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་འདུགདགེ་བཤེས་ངག་དབང་ཆོས་རྒྱན་ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་ལ་ཐོ་འགོད་ཀྱིས་ཕྱིར་ལོག་ནས་ལོ་ན་བགྲེས་པའི་ཁོང་གི་ཕ་མ་གཉིས་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་རེ་ཞུ་ཐེངས་དགུ་ཙམ་བྱས་ཀྱང་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་ཡིག་ཆ་མ་རག་སྟབས་འདི་ལོར་བལ་ཡུལ་གྱི་གློ་བོ་ས་མཚམས་བརྒྱུད་ནས་ཕྱིར་བོད་དུ་ལོག་ཐབས་བྱས་ཀྱང་། བོད་ནང་གི་འབྲོང་པ་རྫོང་ཁོངས་སུ་སླེབས་མ་ཐག་རྒྱ་ནག་གི་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་འདྲི་གཅོད་སྣ་མང་བྱས་ནས་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱི་རིང་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་རྗེས་བལ་ཡུལ་དུ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་འདུག ཁོང་བལ་ཡུལ་གྱི་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་བཙོན་བཀག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་བལ་ཡུལ་གྱི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་མཚམས་སུ་བལ་ཡུལ་ནང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་རོགས་འདེགས་ཀྱི་འོག་ནས་ཁོང་རྒྱ་གར་ནས་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་བྱུང་མཚམས་སུ་ཕྱིར་རྒྱ་གར་དུ་མངགས་གཏོང་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་འདུགགསར་འགོད་པས་ཁོང་ལ་ཞལ་པར་ལམ་ནས་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པར་ཁོང་གིས་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་གྲྭ་སའི་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ་དགེ་བཤེས་བཏང་ཚར་རྗེས་ཕྱིར་བོད་དུ་ཕེབས་ནས་ཚེ་མཇུག་ལ་ཕ་མ་གཉིས་ལ་ཐེངས་གཅིག་ཐུག་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་རེ་བའི་འོག་ཐེངས་འདིར་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་བོད་ནང་དུ་གསང་སྟབས་ཐོག་ནས་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་བདུན་གཉིས་ཀྱི་རིང་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་པའི་ཁྲོད་གསང་སྟབས་ཀྱིས་བོད་ནང་དུ་ཡོང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཅི་ཡིན་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཡོད་མེད། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་མིན། དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ཞུས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་སྣ་མང་ཐོག་བདུན་གཉིས་ལ་འདྲི་གཅོད་བྱས་རྗེས་ཕྱིར་བལ་ཡུལ་ཉེན་རྟོག་པར་རྩིས་སྤྲོད་ཞུས་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་ཁོང་འབྲོང་པ་རྫོང་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་མཁན་དེ་བོད་པའི་ཉེན་རྟོག་པ་གཉིས་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཉེན་རྟོག་པ་གཉིས་ཡིན་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཁོང་ལ་ལྕགས་སྒྲོག་བརྒྱབ་ནས་བདུན་གཉིས་ཀྱི་རིང་འདྲི་གཅོད་མང་དག་ཅིག་བྱས་ཡོད་པ་ལས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་འགོས་ཁྱབ་ལ་དོགས་པ་ཡིན་མིན་གང་ལྟར་ཡང་གཅར་རྡུང་དམིགས་བསལ་བྱས་མེད་སྐོར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ཆོས་རྒྱན་ལགས་ནི་བོད་མཚོ་སྔོན་ཞིན་ཆེན་གྱི་བྲག་དཀར་རྫོང་ས་སྣ་གྲོང་སྡེ་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཕ་ཡུལ་དུ་ཆུང་དུས་ནས་གྲྭ་བ་བྱས་ཏེ་བྲག་དཀར་སྤྲེལ་རྫོང་དུ་ལོ་མང་རིང་སློབ་གཉེར་བྱས་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེབས་ནས་འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་གྲྭ་ཚང་དུ་གྲྭར་ཞུགས་ཀྱིས་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔ་པོར་སློབ་གཉེར་གནང་རྗེས་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་དཔལ་ལྡན་སྟོད་རྒྱུད་དུ་ལོ་གཉིས་ཀྱི་རིང་སློབ་གཉེར་གྱིས་སྔགས་རམས་དགེ་བཤེས་ཐོན་རྗེས་ཧི་མཱ་ཅལ་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་ཏི་ཏ་པོ་གསེར་ཀོང་སློབ་གྲྭར་ལོ་གཉིས་ཀྱི་རིང་དགེ་རྒན་གནང་ཞིང་ཕྱིས་སུ་ལྡེ་ར་ལྡུན་དོན་གྲུབ་གླིང་སློབ་གྲྭར་ལོ་གཉིས་ཀྱི་རིང་ལྟ་གྲུབ་སློབ་དཔོན་གནང་ཡོད་འདུག  

རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ལོ་ལྔ་ཅན་གྱི་ལས་ཡུན་ཐེངས་གསུམ་པ་གཉེར་འཆར་དང་བསྟུན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་རྒན་གྲས་ཁག་ཅིག་གི་ལས་གནས་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བའི་ཁྲོད་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་མི་མང་སྲིད་གཞུང་གི་གཙོ་འཛིན་ཆེ་དགྲ་ལྷ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ཁོངས་སུ་གསར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགདེའང་ South china morning Post བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་དེ་འབྲེལ་་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པ་མ་འཚོག་གོང་དང་བསྟུན་ད་རེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡོངས་གྲགས་མེད་པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་འགོ་གཙོ་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་གི་ལས་གནས་འཕོ་འགྱུར་གཏང་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་བརྗོད་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ཆེ་དགྲ་ལྷ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་གྲས་སུ་བསྐོ་གཞག་དང་དེ་བཞིན་ཁོ་པའི་ཚབ་ཏུ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ Yang Jinhai བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་ལ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ཆེ་དགྲ་ལྷ་ནི་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གི་ཡུ་ནན་ཞིང་ཆེན་ནས་ཡིན་པ་མ་ཟད་ད་བར་མི་ལོ་ ༣༦ ཙམ་གྱི་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་དུ་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་གནས་བཟུང་པ་ནས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་གཙོ་བོ་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་གཙོ་འཛིན་སོགས་ལས་རིགས་སྣང་མང་གཉེར་མྱོང་མཁན་གྱི་བོད་པའི་དཔོན་རིགས་རྒན་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་རེད། དེ་བཞིན་ Yan Jinhai ནི་རྒྱ་ནག་ཧན་མི་རིགས་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་ཁོ་པ་ཆུང་དུས་ནས་བོད་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནང་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་དང་ད་བར་མི་ལོ་ ༣༠ ཡས་མས་ཙམ་གྱི་རིང་བོད་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནང་སྲིད་གཞུང་གི་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་གནས་འདྲ་མིན་ཐོག་ལས་ཀ་བྱས་ནས་ ༢༠༢༠ ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བར་སླེབས་ཏེ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་དང་དེ་ནས་དྲུང་ཆེ་བཅས་ཆགས་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་ Wu Yingjie  ཡང་རྒས་ཡོལ་གྱི་མཚམས་ལ་སླེབས་ཡོད་ཀྱང་ཁོ་པའི་ཚབ་ཏུ་སུ་བསྐོ་གཞག་བྱ་འཆར་ཡོད་མེད་ཐད་ད་ལྟའི་ཆར་ཁ་གསལ་གང་ཡང་མེད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཡོ་རོབ་ཀྱི་ Zurich གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྲུང་སློབ་སྟོན་པ་ Jake Sullivan ལགས་དང་རྒྱ་ནག་དབུས་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་ཁང་གི་འགན་འཛིན yang Jiechi གཉིས་དབར་མཇལ་མོལ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་བསྟུན། ཡོ་རོབ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་མི་གསོད་ལག་དམར་བ་དང་ལྷན་དུ་ལག་སྦྲེལ་མ་བྱས་ཞེས་འབོད་ཚིག་འཁོད་པའི་ཕྲེད་དར་འཕྱར་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུགདེ་རིང་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་དབར་གྱི་མཇལ་མོལ་དང་བསྟུན། Zurich གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ City Centre ལ་ཡོ་རོབ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཨ་རིས་མི་གསོད་ལག་དམར་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་ལག་སྦྲེལ་མ་བྱས་ཞེས་པའི་འབོད་ཚིག་སྒྲོག་སྟེ་ཕྲེད་དར་འཕྱར་ནས་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་སྐབས་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལས་ལྡོག་སྟེ་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དེ་གཙོར་བཟུང་དགོས་པ་ཆབས་ཅིག ཇི་སྲིད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་བ་དང་ཧོང་ཀོང་བ། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ་ཚོར་གཉའ་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དེ་མགོ་སྒུར་རྒྱུ་མེད་པར་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུགདེ་རིང་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་རྒྱལ་སྲུང་སློབ་སྟོན་པ་ Jake Sullivan ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དབུས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ Yang Jiechi དང་ལྷན་དུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུ་དང་། ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མཇལ་མོལ་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་པོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་གིས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་བརྗོད་དོན་ལྟར་ན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་གྲོས་མོལ་ཁྲོད་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ནས་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་མཇལ་མོལ་གནང་རྒྱུའི་ཐད་གོ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།སྐུ་ཞབས་ Sullivan དང་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ Antony Blinken གཉིས་ནས་ Yang དང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang yi གཉིས་དང་ལྷན་དུ་དེ་སྔ་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་ཐེངས་དང་པོར་མཇལ་མོལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་ཀྱི་མཇལ་མོལ་དེ་བཞིན་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་དེ་རིང་མཇལ་མོལ་དེའི་ཁྲོད་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Antony Blinken མཆོག་གིས་ Switzerland ལ་སྐོང་ཚོགས་གནང་རྒྱུའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུ་མིན་པ་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ Biden མཆོག་གིས་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ལྷན་དུ་ཁ་པར་བརྒྱུད་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་བཀའ་མོལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་མཆོག་གིས་སྲིད་འཛིན་རྣམ་གཉིས་དབར་གདོང་ཐུག་གི་སྒོ་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་བཏོན་ཡང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་དང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་མཆོག་གིས་བསམ་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་དག་གིས་བརྗོད་དོན་ལྟར་ན། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་མཆེད་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་བཟུང་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་མྱོང་མེད་སྟབས། སྲིད་འཛིན་རྣམ་གཉིས་དབར་གདོང་ཐུག་གི་མཇལ་མོལ་དེ་བློས་བཏང་ཆེན་པོ་ཞིག་གནང་ན་མ་གཏོགས་དཀའ་སྐོར་ཡིན་པར་བརྗོད་ཡོད།

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ El Salvador རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་རྙིང་ཤོས་གྲས་སྐུ་ཞབས་ Dr Alfredo Martinez Moreno མཆོག་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ། དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཟླ་ལྕམ་སྐུ་ Alicia Martinez ལགས་ལ་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་འདུགཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ El Salvador རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་རྙིང་གྲས་སྐུ་ཞབས་ Alfredo Martinez Moreno ལགས་དགུང་གྲངས་ ༩༨ ཐོག་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་འབྲེལ། ཁ་སང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཟླར་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དམ་པ་ཁོང་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བས་ཆེས་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་ཞེས་བཀའ་སྩལ་འདུགསྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཟླར་སྩལ་བའི་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ནང་ལྕམ་སྐུ་ Alicia ལགས་ནས་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ཐམ་པའི་ལོར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ El Salvador ཡིན་པ་དང་སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ El Salvador ཡི་སྐུ་ཚབ་རུ་ཁག་ཁོངས་སུ་སྐུ་ཞབས་ Alfredo Martinex Moreno དམ་པ་ཁོང་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་བ་དང་འབྲེལ། འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་དང་སྐུ་ཞབས་ Alfredo ལགས་རྣམ་གཉིས་དབར་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཐེངས་ཁ་ཤས་བྱུང་སྐབས་སུའང་ཁོང་གིས་བོད་མིའི་རང་དབང་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཐུགས་སྣང་གནང་ཕྱོགས་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་བཞིན་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་འདུགམགོན་པོ་མཆོག་གིས་སྐུ་ཞབས་ Alfredo ལགས་ད་ཆ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་མེད་ཀྱང་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་ཁོང་གིས་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་གཞན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཏེ་དོན་དམ་པའི་མི་ཚེ་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བསྐྱལ་ཡོད་པར་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དགའ་སྤྲོ་ཞུ་དགོས་པར་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ Alfredo Moreno ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་མ་ཐག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་འདས་པོ་ཁོང་གི་ནང་མི་ལྷན་རྒྱས་ལ་ཐུགས་གསོ་དང་དེ་སྔ་ ༡༩༥༠ ལོར་དམ་པ་ཁོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ El Salvador ཡི་སྐུ་ཚབ་རུ་ཁག་ནས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་བོད་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དམག་ཤུགས་བཙན་འཛུལ་བྱུང་བར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་བོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དེ་བོད་མི་ཚོས་དྲན་གསོ་དང་བཀའ་དྲིན་བླ་ལྷག་ཏུ་ཆེ་ཞུ་གི་ཡོད་བཅས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ང་ཚོས་དུས་རྟག་ཏུ་སྐུ་ཞབས་ཨེལ་ཧྥི་རེ་ཌོ་མོ་རེ་ནོ་མཆོག་ནི་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་མཁན་ཡིན་པ་ལྟར་རྗེས་དྲན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྐུ་ཞབས་ཨེལ་ཧྥི་རེ་ཌོ་མོ་རེ་ནོ་མཆོག་གིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་བོད་དོན་སླད་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་ནི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཧ་ཅང་ཉེ་པོ་གནང་སའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད།དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་སྐུ་ཉིད་སྒེར་ལ་མཚོན་ནའང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ Scotland དམ་པ་དེ་ཉིད་དང་དངོས་སུ་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུའི་བསྐལ་བ་བཟང་པོ་བྱུང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་ཞི་བདེ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཆེ་མཐོང་ཞུ་གཏུག་གི་དོན་དུ་བསྐྱལ་ཡོད། རང་དབང་དང་ཆེ་མཐོང་ཆེད་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པར་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ཀྱིས་ང་ཚོར་སེམས་ཤུགས་བསྐྱེད་དུ་འཇུག་ངེས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སླར་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་དབུས་པའི་ནང་མི་ལྷན་རྒྱས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་གསོ་དང་སྐུ་ཞབས་ཨེལ་ཧྥི་རེ་ཌོ་མོ་རེ་ནོ་མཆོག་མགྱོགས་མྱུར་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེའི་ལུས་རྟེན་འཐོབ་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།

ཡི་ཤུའི་བླ་ཆེན་ Pope Francis མཆོག་གིས་དབུས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་དབུ་ཁྲིད་ཁག་ཅིག་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་མོས་ཡོད་མཁན་དང་ཚན་རིག་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཛ་དྲག་ངལ་བ་རྣམས་སེལས་ཐབས་སུ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་འཚོལ་དགོས་ཞེས་ཞུ་འབོད་གནང་འདུགརིང་མིན་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༡ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས  ༡༢ བར་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ Scotland ཡི་གྲོང་ཁྱེར་ Glasgow ནང་ COP26 ཞེས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཛ་དྲག་ངལ་བ་སེལ་ཆེད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༢༦ པ་འཚོགས་འཆར་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་ཁ་སང་ཚེས་ ༤ ཉིན་ཡི་ཤུའི་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གདན་ས་ཝེ་ཌི་ཁེན་དང་དབྱིན་ཡུལ། ཨི་ཊ་ལི་བཅས་གསུམ་གྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་སྟེ་ཡི་ཤུའི་བླ་ཆེན་ Pope Francis མཆོག་གིས་དབུས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ཕྱོགས་དབུ་ཁྲིད་དང་ཚན་རིག་པ་སོགས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༤༠ ལྷག་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་པ་བརྒྱུད་འཛམ་གླིང་གི་སའི་གོ་ལ་འདིའི་ནང་ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོགས་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་རྐྱེན་གྱིས་ཚ་དྲོད་རྒྱས་ཏེ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཛ་དྲག་གི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་ COP26 ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བཅར་མཁན་འཛམ་གླིང་གི་དབུ་འཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་ངལ་བ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཚོལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུགཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཡི་ཤུའི་བླ་ཆེན་ Pope Francis མཆོག་དང་ལྷན་དུ་ཁ་ཆེ་དང་ཇིའུ། ཧིཾདུ། ནང་པ། གཅེར་བུ་པ། སིཀ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ ༢༠ ལྷག་ནས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་ལྷན་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་སྐབས་དེར་ཡི་ཤུའི་རྣམ་དག་གི་ཆོས་ལུགས་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་དེ་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ཞིག་བསྐྱངས་ནས་འབོད་སྐུལ་གྱི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ལ་དངོས་སུ་མཚན་རྟགས་བཀོད་དེ་ཨི་ཊ་ལིའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་མཆོག་དང་། རིང་མིན་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་ཁོར་ཡུག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Alok sharma ལགས་བཅས་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ལ་ཕུལ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ནའང་། ཁ་སང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐོག་མངོན་གསལ་ཆེ་བའི་གནད་དོན་གཅིག་ནི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གདན་ཞུ་ཕུལ་མེད་པ་དེ་རེད། Vatican གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ archbishop Paul Gallagher ལགས་ཀྱིས་ཁོ་ཚོའི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁ་སང་གི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གདན་ཞུ་དབུལ་རྒྱུར་དགོངས་བཞེས་གནང་མེད་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལ་ཡི་ཤུའི་བླ་ཆེན་གྱིས་བརྩི་བཀུར་ཇི་ཡོད་སྐོར་ལ་ཐུགས་རྒྱུས་ཡོད་ཀྱང་ཡི་ཤུའི་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གདན་ས་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་དཀའ་རྙོག་ཅན་གང་འདྲ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མགོན་པོ་མཆོག་ནས་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེར་གུས་བརྩི་གནང་བཞིན་པ་ལྟར་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དེར་ཡི་རངས་ཞུ་བཞིན་པ་དང་ལར་ནས་ང་ཚོས་ནང་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་ལྷན་དུ་བགྲོ་གླེང་དུ་མ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག གང་ལྟར་ཁ་སང་ཉིན་འཁྱོངས་རིང་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ཉི་ཤུ་ལྷག་ནས་ཕེབས་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་རིང་མིན་ Glasgow ནང་འཚོགས་རྒྱུའི་ COP26 ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཐབས་ཤེས་གང་ཡོང་གིས་སྔར་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཛ་དྲག་ངལ་བ་དག་ལ་གདོང་ལེན་དང་ལྷག་དོན་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་ཀྱི་ཚད་གཞི་འཕར་ཚད་དེ་ Celsius 1.5 ལྷག་མ་བརྒལ་བ་གནང་དགོས་པ་དང་། འབྱོར་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་དུག་རླངས་འཕེལ་རྒྱས་གཅོག་དགོས་པ་མ་ཟད་དཔལ་འབྱོར་ཞན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོར་དེ་ལྟར་གནང་རྒྱུའི་རོགས་སྐྱོར་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་ཁག་ཅིག་ཞུས་འདུག ཡི་ཤུའི་བླ་ཆེན་ Francis མཆོག་གིས་བརྙན་ཐུང་བརྒྱུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ན་གཞོན་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་མ་འོངས་འཆར་སྣང་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འཆར་བཟང་པོ་ཁག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་འབྲེལ་ལམ་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་དམིགས་བསལ་སེམས་འཁུར་གནང་བཞིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་སྟེ་འདི་ནི་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་ལ་ཆེས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། འདི་ལྟ་བུའི་འཆར་སྣང་ལ་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཆག་འགྲོ་བཞིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངལ་བ་ཁག་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་ཡོད་སྟབས། ཆོས་དཔོན་མཆོག་གིས་ན་གཞོན་ཁོར་ཡུག་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཤེས་ཡོན་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་ལམ་ནས་འབྱུང་འགྱུར་མི་རབས་འདི་ཡ་རབས་ལྡན་པ་ཞིག་དང་། དེ་བཞིན་དཀའ་ངལ་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་གྱིས་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་དུ་མཐུད་པར་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་གནང་སྟེ་འཛམ་གླིང་འདི་སྔར་ལྷག་སྤུན་གྲོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས་པར་གཞེན་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་གནང་ཡོད།

རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་གི་གནའ་རྫས་བརྟག་དཔྱད་རུ་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་གནམ་མཚོའི་འགྲམ་ནས་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་འབྲོག་པའི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་རི་མོ་ཁག་ཅིག་རྙེད་སོན་བྱུང་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ནས་བཟུང་བོད་ཁུལ་དུ་གནའ་རྫས་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་རྒྱང་སྐྱོད་རུ་ཁག་གི་ལས་གཞི་ཞིག་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་བྲག་རི་དང་བྲག་རིར་བརྟེན་པའི་གནའ་རབས་ཀྱི་རྡོ་བརྐོས་རི་མོར་བརྟད་དཔྱད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ཐེངས་འདིར་རྒྱ་མཚོ་ལས་ས་བབ་མི་ཊར་ ༤༧༣༠ ལྷག་གི་མཐོ་ཚད་ལྡན་པའི་མཚོ་བྱང་གནམ་མཚོ་ཁུལ་དུ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པའི་ཁྲོད། ཁུལ་དེར་རྙེད་སོན་བྱུང་བའི་རྡོ་བརྐོས་རི་མོ་ལས་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་རིག་གཞུང་ཕྱུག་པོ་དང་། དེ་བཞིན་འབྲོག་ཁུལ་དང་ཚོ་ཁག་གཞན་གྱི་བར་དུ་བརྗེ་བསྒྱུར་བྱས་པའི་རིག་དངོས་ཀྱི་དབང་རྟགས་གསར་བ་རྙེད་ཡོད་འདུགརྒྱ་ནག་གི་གནའ་རྫས་བརྟག་དཔྱད་ཁང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྡོ་བརྐོས་རི་མོ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ Tang Huisheng ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིར་བོད་ཀྱི་གནམ་མཚོ་ཁུལ་ནས་གསར་དུ་རྙེད་པའི་རྡོ་བརྐོས་རི་མོ་དག་ལས་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་གི་བརྐོས་རིས་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཧན་མི་རིགས་ཀྱི་ཡིག་རིགས་འཁོད་པའི་རྡོ་ཡི་བརྐོས་རིས་ཀྱང་རྙེད་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས།  གནམ་མཚོ་ཁུལ་དེ་ནི་གནའ་བོའི་དར་ལམ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་ཁུལ་དེ་ནི་རིག་གཞུང་སྣ་མང་གི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡིའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག གནའ་རྫས་འཚོལ་ཞིབ་རུ་ཁག་དེ་ཡིས་གནམ་མཚོ་ཁུལ་དུ་རྡོ་ཡི་བརྐོས་རིས་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་གི་མཚོན་དོན་དུ་གྱུར་བའིི་རྡོ་ཡི་མཚོན་ཆ་དང་བང་སོ། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་གའི་དམར་མཆོད་ཀྱི་ས་ཚིགས་ཀྱང་རྙེད་སོན་བྱུང་བ་ནི་བོད་མཐོ་སྒང་གི་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་འབྲོག་པའི་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཟླ་མཇུག་དུ་བོད་ནང་གི་གསར་གནས་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་ཏུ་གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ཐོན་པ་ལྟར་ན་རྒྱ་ནག་གིས་བགོས་པའི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་འདབ་པ་རྫོང་དུ་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་ ༡༠༠ ཙམ་ཡོད་པའི་རྡོ་ཆས་རྙིང་པའི་༼ཕན་རོགས༽གནའ་ཤུལ་ཞེས་པ་ཞིག་རྙེད་ཡོད་པའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། གནའ་ཤུལ་དེ་ནས་ཀྱང་རྡོ་བཟོས་ཀྱི་གནའ་བོའི་མཚོན་ཆ་རིགས་མང་པོ་རྙེད་པར་བཀོད་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་ ༣༧༥༠ ལྷག་ནས་རྙེད་པའི་ཕན་རོགས་གནའ་ཤུལ་དེ་ནི་ལོ་ངོ་གཅིག་འབུམ་སུམ་ཁྲིའི་གོང་ནས་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། གནའ་ཤུལ་དེར་སྔོག་འདོན་དང་རྒྱུས་ལོན་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པའི་ཁྲོད། རྡོ་ཡིས་བཟོས་པའི་གནའ་རྫས་ཁྲི་གཅིག་ལྷག་རྙེད་ཡོད་སྟབས། བོད་མཐོ་སྒང་དུ་མི་ལོ་གཅིག་འབུམ་ཁྲི་གསུམ་གྱི་གོང་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་མགོ་བཙུགས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་འདུགགཞི་རྩའི་གནའ་སྔ་མོར་བོད་དུ་དུར་མཆོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་མིའི་བེམ་པོ་ས་འོག་ཏུ་འཇུག་པ་ཆེས་མང་བ་དང་། དུར་སྦོས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་བེམ་པོ་ཙམ་མིན་པར་རིག་དངོས་ཀྱང་དུར་སྦོས་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཁུལ་གྱི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་སྐབས་སུ་ཡང་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་རྣམས་ས་འོག་ཏུ་བཅུག་ནས་བརྟན་སྲུང་བྱེད་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་ཆེས་མང་བར་བརྟེན། བོད་ཁུལ་དུ་གཅིག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་དངོས་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་དང་གཞན་ཡང་མི་སྒེར་གྱི་གནའ་རྫས་འཚོལ་ཞིབ་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་འདྲ་མིན་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཁྲོད། བོད་ཁུལ་གྱི་དུར་ས་མང་པོ་ཕྱིར་བསྔོགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་ཐེ་ཝན་གཙོས་པའི་གཞུང་ཚབ་པ་གཞན་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག ལྡི་ལི་དོན་གཅོད་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་པོ་ལགས་ཀྱིས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་དེ་རིང་ཐེ་ཝན་གྱི་གཞུང་ཚབ་སྐུ་ཞབས་བྷོ་ཤུཧྣ་གེར་ Baushuan Ger ལགས་དང་དུས་ཡུན་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ལྷག་གི་རིང་མཇལ་མོལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་གཉིས་དབར་རྒྱལ་ཁབ་ཐུན་མོང་གི་ཁེ་ཕན་དང་སེམས་འཁུར་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་ད་དུང་གཞན་ཡང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་གཞུང་ཚབ་པ་གཞན་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ཆེད་མངགས་མཛད་རིམ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཆེད་ཕེབས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་རིང་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་གཙོས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ཅིག་གི་གཞུང་ཚབ་པ་དང་མཇལ་མོལ་གྱི་མཛད་རིམ་ཁག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་སང་ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་ཕྱིར་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།