བཙན་བྱོལ།

དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ལས་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་བསྡུས་པ་དང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་རྒྱས་པར་ཞིབ་འཇུག་གནང་བ། དེ་བཞིན་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་ཟིན་པར་བགྲོ་གླེང་སོགས་ཡོངས་སུ་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་སོང་། ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་དང་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཐོག་ཕེབས་ཡོད་པ་ལྟར། ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་གིས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣༡ བར་གྱི་ལས་ཡུན་ནང་ལས་དོན་གང་གནང་བ་དང་གྲུབ་འབྲས་ཇི་སོན་གྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་ཤིག་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་སོང་བ་དང། དེ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་ཀཿབྲག་དངོས་གྲུབ་བསོད་ནམས་ལགས་ནས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་རྒྱས་པར་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ལྟ་ཞིབ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་སྒྲོག་ལྗངས། དེ་བཞིན་གོང་གསལ་སྙན་ཐོ་ནང་གསལ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་དྲི་བ་ཁག་ལ་བཀའ་ཤག་གི་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་གྲུབ་རྗེས་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་ཟིན་ཐོག་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་ཐོག་ཕེབས་པའི་ཁྲོད་ཁ་སང་ནས་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པའི་བར་ཁྱོན་སྤྱི་འཐུས་ ༡༧ གྱིས་བགྲོ་གླེང་ཤ་ཆས་བཞེས་པ་དང་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་སོང་། བགྲོ་གླེང་ཁྲོད་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྐབས་སུ་ཆོས་བརྒྱུད་གང་གི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་ནས་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་བརྒྱུད་དེའི་ཆོས་འབྱུང་དང་། ལོ་རྒྱུས། རྣམ་ཐར་བཅས་པར་གཞིར་བཞག་ངོ་སྤྲོད་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་ལྟར་དེའི་ཐོག་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་རྣམས་ནས་བཏང་འཛིན་ཡག་པོ་གནང་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་འཁྲབ་སྟོན་ཁྲོད་གླིང་སྒྲུང་དེ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་དང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། དེའི་ཐོག་དོ་སྣང་དང་འཁྲབ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་གནང་དགོས་པ། བོད་པའི་ཟློས་གར་འཁྲབ་སྟོན་པ་རྣམས་འདི་ལོ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ ཁག་ལ་འཁྲབ་སྟོན་སླད་ཕེབས་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ནས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཙམ་མ་ཟད་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་དང་འབྲེལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་དོན་རྒྱ་ཆེ་སྒྲུབ་བཞིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཆོས་རིགས་ལས་ཁུངས་ནས་དགོན་སྡེ་དེ་དག་གི་ལས་གཞིའི་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་མི་སྐྱ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོ་ཀྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་སྐབས་གཞོན་སྐྱེས་ཀྱི་བློ་དང་འཚམས་པའི་སྤེལ་གལ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད།  ཆོས་རིགས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གིས་དེང་སྐབས་བཞུགས་སྒར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་རྒྱ་སྐད་དང་དབྱིན་སོགས་སྐད་ཡིག་གཞན་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་སྟེ་བཞུགས་བཞིན་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་མཐུན་འགྱུར་སྦྱོར་དགོས་པ་དང་། ཆོས་རིགས་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཡོད་པའི་བོད་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཁག་དང་འབྲེལ་བ་གནང་དགོས་པ། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཐོག་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་ནས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༦༠ ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྟོང་བཤིག་གི་ལས་དོན་གང་སྤེལ་བ་རྣམས་ཕྱོགས་བསྡོམས་གནང་སྟེ་གསུང་བཤད་ཅིག་གནང་གནད་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་ཡང་ཕུལ་སོང་།    རྩ་བའི་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་རྩིས་ལོའི་ནང་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཁག་ ༣༩ ནང་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་ངོ་སྤྲོད་ཆོགས་ཆུང་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་ས་གནས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་ ༢༩ ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་བཞིན་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་འགྲོ་གྲོན་ཕྱིར་གསབ་ཞུས་ཡོད་པ་དང། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཁུལ་གྱི་བོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་སྒྲིག་ཞུགས་གྲྭ་བཙུན་རང་ལོ་ ༦ ནས་ ༢༥ བར་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ལོ་ ༡༥ རིང་ཟླ་རེར་སྒོར་ ༣༠༠ རེའི་རོགས་སྣོན་ཞུ་མུས་བཞིན། འདི་ལོ་ཡང་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ནས་ཐད་ཀར་གསོལ་བསྩལ་མཛད་པ་ཕུད་རྩིས་ལོའི་ནང་གྲྭ་བཙུན་གྲངས་ ༣༤༩༠ ལ་སློབ་ཡོན་གནང་འབུལ་ཞུས་འདུག་པ་སོགས་ལས་བསྡོམས་ནང་འཁོད་འདུག དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་ནས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་དང་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད།  

སུད་ཌེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་པའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཅན་བུ་མོ་ Greta Thunberg ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་འོག་ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་སོ་སོའི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་དང་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག དེ་བཞིན་བརྙན་པར་དང་བརྙན་ཐོག་སོགས་འདོན་སྤེལ་བརྒྱུད་བོད་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བའི་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་གསལ་འདོན་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་ནས་ཁ་སང་སྐར་མ་གཅིག་ཅན་གྱི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཚ་དྲོད་འཕར་ཚད་དེ་གོ་ལ་སྤྱི་ཡོངས་ལས་ལྡབ་གསུམ་མང་བ་འཕར་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གནས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག  བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་། དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ལྔས་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་བ་བརྒྱུད་བོད་ནང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་སོགས་ཀྱི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་གནང་སྟེ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་སོང་། ཟབ་སྦྱོང་ཐོག་ཏུ་དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་དབུ་འཛིན་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ལས་བྱེད་ཡོངས་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་ལྔའི་སྐུ་ཚབ། འཛིན་གྲྭ་དྲུག་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་སློབ་མ་ཚོ་ཟབ་སྦྱོང་དེར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཉེས་ཀྱི་གློག་བརྙན་སྤྱི་དང་སྒོས་བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཅོམ་གྱིས་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན། གཙང་ཆུ་ཁ་བསྒྱུར་དང་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་སོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ཐེབས་ཀྱི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དང་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་། དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་སྤེན་པ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བདུན་གཅིག་རིང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་དེ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ནི་མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་སོན་རྩ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟར་ཆུང་དུས་ནས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་སྐོར་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པར་འབད་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་དབང་མོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་མཐོ་སྒང་ནི་ཨེ་ཤ་ཡིའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བརྒྱད་ལྷག་གི་འཚོ་རྟེན་བཅོལ་སའི་ཆུ་བོ་ཀུན་གྱི་འགོ་ཁོངས་ཡིན་སྟབས་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀུན་གྱི་སྲོག་རྩ་ཡིན་ཚུལ་དང་། དེ་བཞིན་གངས་རི་ར་བས་ཡོངས་སུ་སྐོར་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་འཛམ་གླིང་གི་སྣེ་གསུམ་པར་འབོད་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་འཁྱགས་རོམ་གྱི་ས་ཁུལ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚད་བརྒལ་གྱིས་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་པར་རིས་སོགས་ཀྱང་འགྲེམས་སྟོན་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་གཞན་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གི་འཐུས་ཚབ་འབུམ་རམས་པ་བློ་བཟང་དབྱངས་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་པར་ཁ་སང་ནས་བཟུང་བདུན་གཅིག་གི་རིང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་ཐོག་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གཅེས་སྲུང་དགོས་པའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་གནང་གི་ཡོད་སྟབས་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལས་འགུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་བབ་སོགས་གླེང་སློང་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས་ཐེངས་འདིའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་དེར་མཉམ་ཞུགས་ཡག་པོ་ཡོང་ཐབས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཟབ་སྦྱོང་དེ་གོ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་ཁ་ས་རེས་གཟའ་པ་སངས་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་བདུན་གཅིག་རིང་གི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་ Sweden རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་པའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཅན་བུ་མོ་ Greta Thunberg ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ Friday for future ཞེས་པའི་རེས་གཟའ་པ་སངས་ནི་མ་འོངས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་འབོད་ཚིག་གི་འོག་ནས་འགོ་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཁ་སང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་འདིར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། བཞུགས་སྒར་མེག་གྷན་གྱི་བཞི་མདོར་ཡང་རྒྱ་གར་དང་དབྱིན་ཇི་སོགས་གཙོས་པའི་མི་མང་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་དགོས་པའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་ཞིག་གནང་བའི་ཁྲོད་དུ་ཡང་བོད་མི་མང་པོས་ཡང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱལ་ས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་དང་།  Australia ཨ་རི། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གང་སར་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ནས་ས་གནས་སོ་སོའི་ལས་འགུལ་ནང་ཆ་ཤས་བླངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུགས་སུ་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཁ་སང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་བོད་ནང་གི་གཙང་ཆུ་དང་འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་དམིགས་བསལ་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་གནད་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་དང་རྒྱ་ནག་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་གསལ་འདོན་གནང་འདུག  

༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་༸སྐུ་ཉིད་མཆོག་ལ་ཡོད་པ་ལས་ཆོས་མེད་སྨྲ་བའི་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་དབང་འཛིན་པ་ཚོར་མེད་པར་ནན་བརྗོད་དང་བཅས་དེ་རིང་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༨ པ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༩༌༣༠ ཐོག་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༨ པ་དབུ་འཛུགས་གནང་སྟེ་དེ་རིང་ཉིན་དང་པོའི་ལས་རིམ་ཐོག་གཙོ་བོ་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཁག་ ༩ ཙམ་གཏན་འབེབས་དང་། དེའི་རྗེས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་བཏོན་ཐོག་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བར་དུ་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་རྗེས་མཐར་སྤྱི་མོས་ཐོག་དོན་ཚན་ ༥ ཅན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བཞག་གནང་སོང་། གྲོས་ཆོད་དེའི་ནང་གཙོ་བོ་མ་འོངས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་སྒེར་ལ་ཡོད་པ་ལས་ཆོས་མེད་སྨྲ་བའི་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་དབང་འཛིན་པ་ཚོར་མེད་པར་ནན་བརྗོད་དང་བཅས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་དབུ་མའི་ལམ་བརྒྱུད་ཞི་མོལ་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་ཡོད་རྒུ་གནང་བཞིན་པ་ལྟར་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་འཕྲལ་དུ་འགོ་འཛུགས་དགོས་རྒྱུ་གསལ་པོར་འཁོད་འདུག གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེའི་ཐོག་དེ་རིང་ཉིན་གང་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་བའི་ཁྲོད་ཁྱོན་སྤྱི་འཐུས་ ༡༩ ཙམ་དང་སྲིད་སྐྱོང་བཅས་གྱིས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་ལ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུ་ཕར་ཞོག ཐ་ན་དེའི་སྐོར་སྐད་ཆ་ཙམ་ཡང་བཤད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་དང་། གནད་དོན་དེའི་ཐོག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་ལྡན་པའི་མི་སྣ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་འགན་ཁུར་བླངས་ཏེ་རྒྱ་ནག་ལ་ཡ་ལན་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་སོང་བ་མ་ཟད་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནད་དོན་དང་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་བསྐོ་གཞག་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་ཡང་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པ་དབུ་འཛུགས་སྐབས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་དབུ་འབྱེད་གཏམ་བཤད་ནང་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཆར་ཁག་ངོ་སྤྲོད་དང་། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ལས་བསྡོམས་འབུལ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ང་ཚོ་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་མི་མང་གི་བདམས་པ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མི་མང་ལ་ལས་བསྡོམས་འབུལ་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། སྐབས་རེར་མང་ཚོགས་ཁྲོད་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མ་མཐུན་པ་དང་མ་འགྲིག་པ་མང་དག་ཅིག་གྲོས་ཚོགས་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་ཡོད་པར་གསུང་མཁན་ཡོད་པ་དེ་ཐབས་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང་ཆབ་ཅིག་ཏུ་ད་ནས་བཟུང་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མ་འགྲིག་པ་དང་མ་མཐུན་པའི་གནད་དོན་གང་ཡོད་པ་རྣམས་མཐུན་པ་བཟོ་དགོས་པ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ནས་འགོ་འཛུགས་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་སོང་། རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་གཙོ་བོ་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལས་བསྡོམས་སྙན་ཐོ་འགོ་འབུལ་དང་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་སོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་གྱིས་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད།  

སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༢ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་དེ་རིང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ཐང་དུ་ཡོ་རོབ་ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ།བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་བྱེེད་རྒྱུར་ནུས་ལྡན་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་རོགས་ཞེས་པའི་དགོས་འདུན་འོག་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྔམ་སྟོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་དང་གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མིའི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ནག་སུབ་གཏང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲིར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༤༢ པ་བརྒྱུད་ནས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་བ་དང་། ཁོང་རྣམས་ནས་ད་རེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Michelle Bachelet མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ཏུ་དོན་ཚན་ལྔ་ཅན་གྱི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཀྱང་ཕུལ་ཡོད་པ་དང། གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ནུས་ལྡན་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲུ་དོན་ཁག་ལག་བསྟར་གནང་བར་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མངོན་འདོད་གཙོ་བོར་འཛིན་ཐོག་སྤེལ་དགོས་པར་ནན་སྐུལ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག རྒྱ་གཞུང་ནས་ཡ་ཆེན་སྒར་དང་བླ་རུང་སྒར་སྟོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་ཕུད་ཀྱི་ལས་གཞི་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀག་འགོག་གང་ཡང་མེད་པར་བསྐྱོད་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞེས་དང་། ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གནང་བའི་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཁོད་འདུག

དེ་རིང་སྔ་ཐོག་འཇར་མ་ནིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་སྐུ་ཞབས་ Frank Heinrich ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་དྲུག་བཞུགས་སྒར་དུ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་སོང་། འཇར་མ་ནི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Frank Heinrich ལགས་དང་ལྕམ་ Ute Vogi ལགས། དེ་བཞིན་ལྕམ་ Margareta Bause ལགས་གཙོས་པའི་ཚོགས་མི་གཞན་གསུམ་པོ་དེ་དག་དེ་རིང་སྔ་ཐོག་བཞུགས་སྒར་དུ་ཕེབས་འབྱོར་གྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་ཏུ་འཚམས་གཟིགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འཚམས་གཟིགས་གནང་སྐབས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པར་བོད་ཀྱི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པས་འཇར་མན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་ལྕམ་ Ute Vogi ལགས་དང་ལྕམ་ Margareta Bause ལགས་གཉིས་ལ་བཞུགས་སྒར་དུ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་དོན་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཐར་ཀར་རྒྱུས་ལོན་ཞུ་དཀའ་སྟབས་བོད་ནང་གི་དོན་དམ་གྱི་གནས་སྟངས་གང་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་ཆེད་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་དང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ངོ་མ་གང་ཡིན་ཤེས་ཐབས་སུ་འདིར་བཅར་བ་ཡིན་པ་དང་ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་རྗེས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གནས་སྟངས་དེ་དག་སྙན་སེང་ཞུ་ངེས་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་སོང་། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན་ཚོགས་པ་དེའི་ཚོགས་མི་རྣམས་བཞུགས་སྒར་དུ་ཚེས་ ༡༩ བར་འཚམས་གཟིགས་གནང་གི་འདུག་པ་དང་། དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་ཏུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་ལྷན་དུ་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུ་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་རྣམས་ནས་སང་ཉིན་སྔ་དྲོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་བཅས་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཇར་མ་ནིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་ཆུང་ལ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་རྒྱུའི་མཐོང་མཆན་སྤྲད་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ digital affairs ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཁག་གཅིག་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་འཆར་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོས་ཏེ་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ནང་རྒྱུན་དུ་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་མཁན་ལྕམ་སྐུ་ Margareta Bause ལགས་ཡོད་སྟབས་ཁོང་ལ་མཐོང་མཆན་སྤྲད་མིན་སྐོར་བཤད་པར་བརྟེན་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ཚོགས་མི་ཡོངས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་དུས་ ༡༡༦ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ CECC ཞེས་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཨ་རའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Jim McGovern ལགས་ནས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ Tibet Policy Act 2002 ཞེས་ཨ་རི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་ནུས་ཤུགས་ལྡན་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། Tibetan Policy and Support Act of 2019 ཞེས་པའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་ཞིག་ཆེད་འདོན་གནང་བ་མ་ཟད། ཁྲིམས་འཆར་དེར་ཨ་རིའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀ་ལས་གྲུབ་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བདུན་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་དེ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་སུ་ཞལ་པར་བརྒྱུད་བཀའ་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་ཞིག་ཆེད་འདོན་གནང་བ་དེས་ཨ་རི་གྲོས་ཚོགས་ནས་བོད་དོན་ཐོག་ཐུགས་འཁུར་མུ་མཐུད་བཞེས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྔོན་བརྡ་ཞིག་སྤྲད་པ་མཚོན་ཐུབ་པ་མ་ཟད་ཁྲིམས་འཆར་དེ་རིམ་པས་གཏན་འབེབས་ཐུབ་ཚེ་བོད་འདི་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཁྲོད་གནད་དོན་གལ་ཆེ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པའི་དཔང་རྟགས་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་དེའི་ནང་ལ་དེ་སྔ་ ༢༠༠༢ ལོར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ Tibet Policy Act 2002 ཞེས་ཨ་རིའི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ནང་གསལ་བའི་དོན་ཚན་ཁག་ལ་རྒྱས་བཤད་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པ། ཨ་རི་གཞུང་ནས་བོད་མིར་རོགས་སྐྱོར་མུ་མཐུད་གནང་དགོས་པ་སོགས་དོན་ཚན་ཆེ་ཁག་ལྔ་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུག ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ནང་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དེའི་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་ཚེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གང་ཟག་དེ་ཨ་རི་ནང་འགྲོ་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་རྒྱུ་མིན་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་ནང་ཡོད་པའི་གང་ཟག་དེའི་རྒྱུ་དངོས་རྣམས་བེད་སྤྱོད་མི་ཆོག་པའི་བཀག་རྒྱ་གཏང་དགོས་པ། ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་དགོས་དགོས་ཞེས་བཀོད་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རི་གཞུང་ནས་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་གནང་གལ་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་ཚན་ཁོངས་སུ་དེ་སྔ་ ༢༠༠༢ ལོར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་ཨ་མི་རི་ཀའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ངེས་པར་དུ་བསྐོ་གཞག་དགོས་པ་མ་ཟད། དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ལས་ཁུངས་ནང་རྒྱུན་དུ་བོད་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ལས་བྱེད་གསུམ་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བསྐོ་གཞག་གནང་དགོས་ཞེས་འབུར་འདོན་དང་སྦྲགས། ཨ་མི་རི་ཀའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་མཆོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་བཏོན་དགོས་པ། ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གམ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ། ཡང་ན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བཅས་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་ཐབས་གནང་དགོས་པ་སོགས་བཀོད་འདུག བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་ཆེད་འཛུགས་གནང་གལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་གལ་སྲིད་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེད་འཛུགས་གནང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཚེ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ཨ་རིར་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གསར་པ་གསར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དུ་བོད་ཐོག་དཔྱད་ཞིབ་དང་ཐུགས་འཁུར་བཞེས་མཁན་གྱི་ཚན་པ་ཞིག་ལོགས་སུ་ཆེད་འཛུགས་དགོས་པ་གསལ་འདུག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གནད་དོན་ཁོངས་སུ་བོད་འདི་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན་སྟབས། བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་ལྷག་དོན་ཆུའི་གནས་བབས་ཉམས་ཉེས་སུ་ཕྱིན་ཚེ་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་གཅིག་ལྷག་གི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ངེས་ཡིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་རྒྱུག་ཆུ་དང་གཙང་པོ་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་ལམ་སྟོན་རྩ་འཛིན་ངེས་ཅན་ཞིག་གཏན་འབེབས་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་བོད་ཀྱི་རྩྭ་ཐང་དང་འབྲོག་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་འཚོ་ཐབས་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཡང་ཡང་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད་བོད་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་བཟོ་ལས་ཁང་དེ་དག་ཁོར་ཡུག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་མི་གནོད་པ་ཞིག་དགོས་ངེས་སོགས་ཆེད་བཀོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་ཨ་རིའི་བོད་དོན་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་མཛད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁག་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཨ་རི་གཞུང་ནས་ད་ཡོད་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ལ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་མཚོན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་ཐོག་བོད་མིའི་འཚོ་ཐབས་དང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་རམ་གནང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བལ་ཡུལ་ནང་བཞུགས་པའི་བོད་མི་ཚོར་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་ཐོབ་ཐབས་སུ་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་ངེས་པར་དུ་འབོད་སྐུལ་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱང་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རིའི་བོད་དོན་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་དེའི་ཐོག་ཨ་མི་རི་ཀའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་སུ་ཕུལ་ཏེ་དོན་ཚན་ཁག་རེ་རེའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་དང་དཔྱད་ཞིབ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་དེ་ CECC ཞེས་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གི་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་གཙོ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Marco Rubio ལགས་ནས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མར་ཆེད་བཏོན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༩ ནང་གསེས་ཁག་གི་ཆ་རྐྱེན་འོག་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ནས་རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣ ནས་ ༥ བར་བཞུགས་སྒར་དུ་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་སྐོང་ཚོགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་བརྗོད་གཞི་གཙོ་བོ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་དང་༸རྒྱལ་བ་༸སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང་བོད་མིའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞེས་པ་བཞག་ཡོད་པ་ལྟར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་སྡོད་ས་གནས་གང་སར་བརྗོད་གཞི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད། དེ་འབྲེལ་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་བཞུགས་སྒར་གྱི་ས་གནས་བདེ་དོན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་ བཀའ་ཤག་གི་སྐུ་ཚབ་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་དང་དྷ་སའི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཀུན་དགའ་ཚེ་རིང་ལགས་གཉིས་དབུ་བཞུགས་ཐོག་དྷ་སའི་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་དང་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་གཙོས་པའི་མི་མང་བརྒྱ་སྐོར་ཞིག་འདུ་འཛོམས་གནང་སྟེ་འདི་ལོའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་གཉིས་པོའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་མི་མང་གི་ངོས་ནས་བསམ་འཆར་མང་པོ་ཕུལ་བའི་ཁྲོད་ཚོགས་ཆེན་གྱི་བརྗོད་གཞི་གཉིས་པ་༸རྒྱལ་བ་༸སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང་བོད་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཟེར་བ་དེས་མི་མང་ལ་བློ་འཚབ་བཟོས་ཡོད་སྐོར་གྱི་བསམ་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་བྱུང་སྟེ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་གང་གི་ཞལ་སྔ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་གསུངས་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། མི་མང་ལ་ཡང་སྲིད་ཕེབས་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་གནང་བཞིན་པ་དེ་འོས་འཚམས་ཤིག་ཏུ་གཟིགས་ཀྱི་མེད་པའི་དགོངས་འཆར་ཕུལ་མཁན་མང་པོ་བྱུང་སོང་། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེར་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་མང་ཚོགས་ལ་དགག་བྱ་ལས་དགོས་པ་གལ་ཆེ་བའི་དྲན་སྐུལ་དང་སྦྲགས། སྤྱིར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་ལུགས་ལྟར་ན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་སྐུ་ཁམས་གསལ་བཞེས་ངང་བཞུགས་ཡོད་སྐབས་སུ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་དེ་རྣམ་རྟོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། གཅིག་ནས་མགོན་པོ་གང་གིས་ལོ་ངོ་མང་པོའི་སྔོན་ནས་སྐུའི་ཡང་སྲིད་དགོས་དང་མི་དགོས་ཟེར་བ་དེ་བོད་མི་མང་གི་ཕྱག་ན་ཡོད་པར་བཀའ་གནང་བ་དང་།   ཕྱོགས་གཞན་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ལ་ཁྲིམས་སྒྲིག་བཟོ་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་ནས།   གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་ལ་ལན་འདེབས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་སྟོན་རྒྱུ་ཞིག་དགོས་བ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཐེངས་འདིའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འཕྱི་མ་དྲགས་ནའང་སྔ་དྲགས་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་སྐབས་དེར།  མི་མང་གི་བསམ་འཆར་ཁྲོད་ནས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་ནས་མགོན་པོ་གང་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་བོ་ཞིག་དགོས་བ་དང་། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་གང་ལ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྟན་བཞུགས་འབུལ་བཞིན་ཡོད་ནའང་དོན་དངོས་སུ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་མགོན་པོ་གང་གི་བཀའ་ག་རེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྐོར་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དགོས་བ།  གཞན་ཡང་འདས་བའི་མི་ལོ་དྲུག་བཅུའི་རིང་ལ་མགོན་པོ་གང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་འདྲ་མིན་གང་སར་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལོགས་སུ་བཙུགས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐུགས་རེ་བསྐྱོན་ཡོད་པ་བཞིན་མི་རབས་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱས་ཡོད་ནའང་། ད་ཆ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཏུ་བོད་མིའི་བོད་སྐད་ཀྱི་ལམ་ནས་ཟ་སྐད་འཐུང་སྐད་ཙམ་བཤད་མི་པའི་གནས་བབ་དེའི་སྐོར་གླེང་སློང་བྱེད་དགོས་བ་དང་དེ་བཞིན་མགོན་པོ་གང་ལ་ཆོལ་གསུམ་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་ཚབ་བྱས་ནས་ཐུགས་རྗེས་ལེགས་གསོལ་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཕུལ་ཏེ།   གང་གི་མཛུབ་མོ་གར་བསྟན་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་དུ།  སྔར་རྡོ་རྗེ་གདན་ནས་མནའ་གན་མཐུ་བོ་ཆེ་བཞག་པ་ལྟར་སླར་ཡང་བོད་མི་ཡོངས་ནས་དམ་བཅའ་གསར་བ་ཞིག་ལེན་དགོས་བའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པའི་བསམ་འཆར་བཏོན་སོང་། གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ས་བྱི་ལོའི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྗེས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ལ་བོད་ནང་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཀྱི་བྱུང་རྐྱེན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་བཅས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་གོ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷོད་ཅིག་གནང་ཆེད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༩ ནང་གསེས་ཁག་གི་ཆ་རྐྱེན་འོག་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་བསྡུ་སྐོང་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཕེབས་པ་བཞིན། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༩ ནང་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་གོ་བསྡུར་སླད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་ཐོག་དེ་རིང་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩༌༣༠ ཡོལ་ཙམ་ལ་དྷ་ས་འཛིན་སྐྱོང་སྦྱོང་བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་གི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ དང་ ༢༠༢༡ ལོའི་ལས་གཞི་གོ་སྤེལ་དང་ཚོགས་མི་ཐོ་འགོད་ཞུ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་སོང་། དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་སྐུ་མགྲོན་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད། ཕྱོགས་མཐའ་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་ས་གནས་ ༣༣ གྱི་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ། ས་གནས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་སོགས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༤༠ ལྷག་ཙམ་ཚང་འཛོམས་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་འབྲེལ།  འདི་ལོར་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གི་མི་གྲངས་མང་དུ་སོང་ཡོད་པ་དང་།  མི་མང་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ལོ་རེ་བཞིན་འཕེལ་བར་གཞིགས་ཚེ་ལས་གཞི་དེ་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མངོན་པ་མ་ཟད་སྤྱིར་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཙམ་ལ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་སྐྱེན་མེད་ཀྱང་། ང་ཚོ་བོད་མི་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་སྟངས་འོག་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་གི་ལས་གཞི་བཟོ་ཐུབ་པ་ནི་དགའ་སྤོབས་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་དང་སྒོས་ལས་གཞི་དེ་ཚགས་ཚུད་དུ་གནང་རྒྱུར་འབད་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་ཉེ་ལམ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཚོགས་འདུ་དང་དེ་བཞིན་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་སེམས་ཁམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་མིན་རྐྱེན་པས་ནང་མི་གཙོས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་དག་ལ་ངལ་བ་འཕྲད་པའི་གནད་དོན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་འབྲེལ་དཀའ་ངལ་སེལ་བར་སེམས་ཁམས་ཀྱི་སྨན་ཁང་འམ་ Mental Health Institute ཆེད་འཛུགས་གནང་ཐུབ་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ལ་ཐུགས་ཕན་གསོས་ངེས་ཡིན་པ་ཆབས་ཅིག འདིར་ཕེབས་པའི་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་འགན་ཁུར་བཞེས་མཁན་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུར་དགོངས་བཞེས་རོགས་ཞེས་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད། དེ་སྔ་འཕྲོད་བསྟེན། དཔལ་འབྱོར། ཤེས་རིག རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་བཞིན་ལོ་རྗེས་མར་འཕྲོད་བསྟེན་རང་གི་ཐོག་ལ་དེ་ལྟར་འཚོགས་ཐུབ་ཚེ་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་། འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་ལས་གཞི་དེ་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་འམ་ Insurance ལྟ་བུ་མིན་པར་མི་མང་གི་བདེ་རྩ་ཁོ་ན་ཆེད་དུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ལས་གཞི་དེ་བརྒྱུད་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་མ་དངུལ་ཕྲན་བུ་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་དགོངས་པ་གང་ཡང་བཞེས་མྱོང་མེད་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་རང་དབང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ཏུ་ལས་གཞི་དེ་ལྟར་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དེར་སྤོབས་པ་ཞུས་འོས་ཤིག་དང་ཤུགས་སྣོན་བསྐྱོན་གོ་ཆོད་པ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་ལས་གཞི་དེ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་མི་གྲངས་ ༡༠༣༩༠ ཙམ་ལ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་།  ཚོགས་ཞུགས་ཀྱང་ལོ་རེ་བཞིན་འཕར་ཆ་བྱུང་སྟབས་ད་ལྟའི་ཆར་ལས་གཞི་དེའི་ཁོངས་སུ་ཚོགས་མི་གྲངས་ ༢༧༤༩༦ ལྷག་ཡོད་པ་རེད།

འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ནི་ཐར་ལན་ཌི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། རིང་མིན་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ཐོག་སྲིད་བྱུས་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་གཏན་འབེབས་སོགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། ཉེ་ཆར་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༩ ཉིན་ Netherlands གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རྒྱུན་ལོས་ཆེད་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་ཚོགས་པའི་ཐོག་ཡུལ་དེའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཡུ་རོབ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་བྱམས་པ་ལགས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་མ་ཟད། Dutch གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་སྲིད་བྱུས་ནང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་ཆེད་བཀོད་གནང་མེད་པར་བློ་ཕམ་ཡོད་པ་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་སྲིད་བྱུས་ནང་བོད་སྐོར་ངེས་པར་དུ་ཆེད་བཀོད་གནང་དགོས་པ་དང། ལྷག་དོན་ Dutch གཞུང་གི་མི་སྣ་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་བོད་ནང་ཕེབས་ནས་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རྟོགས་ཐབས་གནང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་དགོས་པར་ཞུ་གཏུགས་གནང་འདུག ཚེ་རིང་བྱམས་པ་ལགས་སུ་དེ་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ཉེ་ཆར་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྙན་གསེང་དང་བོད་དོན་ཞུ་འབོད་གནང་བར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་ངོས་ལེན་གནང་སྟེ་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བོད་གནད་ཐོག་ཐབས་ཤེས་གང་ཐུབ་ཞུ་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་འབྲེལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གཙོས་པའི་ཁུལ་དེའི་བོད་རིག་ཚོགས་པ་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཡོངས་ནས་ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ བར་ཌར་ཅི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཞུ་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འཆར་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་ Netherlands དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་ཡོ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་བཞི་དང་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་གི་ཚོང་འབྲེལ་ཡོད་པ་དེ་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་བརྒྱ་ཆ་ ༤༤ ལྷག་ཙམ་ཕར་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ད་ཆ་ནི་ཐར་ལན་ཌི་དེ་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁོངས་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ཚོང་འབྲེལ་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་བྱེད་མཁན་ཨང་གསུམ་པ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ནང་ནི་ཐར་ལན་ཌི་གཙོས་ རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༢ ཀྱི་གཞུང་ཚབ་པ་རྣམས་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཕྱག་ཡིག་ཞིག་ཕུལ་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཤིན་ཅང་ཁུལ་དུ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་གཙོ་གྱུར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་རྣམས་ལ་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཤིན་ཅང་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཡུལ་ངལ་རྩོལ་སྒྱུར་བཀོད་ཀྱི་རྭ་བ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་སྒོ་རྒྱགདགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད་པ་རེད།