བོད།

བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་འབའ་རྫོང་དུ་དབུར་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་མིང་བྱང་འདྲ་མིན་འོག་ས་ཁུལ་དེའི་མི་མང་གི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དཀའ་ངལ་མང་དག་ཅིག་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལས་གཞི་དེའི་འོག་འབའ་རྫོང་གཙོས་པའི་བོད་ཁུལ་གྱི་འབྲོག་ཁྱིམ་གནས་སྤོར་གྱི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཅན་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་ཆེད་བཏོན་གནང་འདུག སྙན་ཐོའི་ནང་ཟླ་བ་སྔོན་མར་རྒྱ་གཞུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་འབའ་རྫོང་ནང་ཆ་སྒྲིག་རོགས་སྐྱོར་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས་རབས་བརྗོད་པ་དང་ལས་གཞི་དེའི་ཆ་ཤས་ཤིག་དབུལ་ཐར་གཏོང་བའི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན་ལུགས་བཤད་ཀྱང་། ལས་གཞི་དེའི་འོག་རྒྱ་ནག་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་དང་ཏང་ཡོན་འབོར་ཆེན་གྲོང་ཁུལ་དང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ཆེད་གཏོང་བྱས་ཏེ་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་མྱུལ་ཞིབ་རྒྱུས་ལོན། ལྷག་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་རྙོག་རིགས་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུགལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དམིགས་ཡུལ་དང་ལྡན་པའི་ལས་གཞི་དེ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་མིང་བྱང་འོག་ཏུ་ས་གནས་བོད་མིའི་བསམ་སྤྱོད་ལ་མྱུལ་ཞིབ་དང་དམ་དྲག་བྱ་ཐབས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་དང་ཏང་ཡོན་ཚོས་ཞིང་འབྲོག་ས་ཁུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ལ་སོང་སྟེ་གཟའ་འཁོར་མང་པོར་བསྡད་ནས་མང་ཚོགས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་བའི་ཞོར་དུ་ཚོར་ཤུགས་ལྡན་པའི་གནས་ཚུལ་འཚོལ་བསྡུ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཀོད་འདུག དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོ་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་ལས་གཞི་ཁག་དང་མཉམ་དུ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ལས་གཞི་དེ་དང་མཉམ་དུ་བོད་ཁུལ་ལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་དོགས་ཟོན་མྱུལ་ཞིབ་དང་བོད་མིའི་བསམ་བློར་བཏང་འཛིན་བྱ་ཐབས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོའི་ལས་གཞི་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་ཆེད་བཀོད་གནང་ཡོད། གསར་འགོད་པས་བོད་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་ཟེར་བའི་མིང་བྱང་གི་འོག་ནས་བོད་མི་དག་ལ་དཀའ་ངལ་ཅི་ཞིག་སྤྲོད་བཞིན་པའི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་ནས་བཟུང་འབྲོག་པ་གྲོང་སྙེགས་དང་ནུབ་རྒྱུད་གསར་གཏོད། དེང་སང་གི་ཕྱུག་སྐྱུར་རྩ་འདེབས་དང་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་སོགས་ཀྱི་མིང་འདྲ་མིན་འོག་ནས་བོད་ཁུལ་གྱི་འབྲོག་རི་མང་པོ་གནས་སྤོར་བྱས་ནས་རང་བྱུང་གི་ཐོན་ཁུངས་བདག་གཉེར་བྱེད་པ་དང་། འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་དམར་ཕྱོགས་ཀྱི་བཏང་འཛིན་དོན་གྱི་འོག་ཏུ་འཇུག་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་གཅིག་པ་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། རྩ་བའི་ལས་གཞི་དེའི་ཆ་ཤས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་ནས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་ཆ་དང་ཆབ་སྲིད་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་དེ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ནས་ ༢༠༢༠ བར་གྱི་དམག་འཐབ་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ནང་གི་གཅིག་ཡིན་རབས་དང་། དམག་ཐབས་གཞན་གཉིས་ནི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་དང་དུག་རླངས་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་སྲིད་གཞུང་རིམ་ཁག་གིས་མི་དམངས་ས་ཡ་ ༡༠ དབུལ་ཐར་གཏོང་བའི་འགན་སྤྲད་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་༢༠༢༠ ལོའི་དམིགས་འབེན་མངོན་འགྱུར་བྱ་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཟླ་རེར་མི་དམངས་ས་ཡ་ ༡ ཙམ་དང་སྐར་མ་རེ་རེར་ཁྱིམ་ཚང་ ༢༠ དབུལ་ཐར་གཏོང་དགོས་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་ཁྲོད་དུ་ད་ལྟ་ལག་ལེན་བསྟར་བཞིན་པའི་གནས་སྤོར་ལས་གཞི་ཁག་གིས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་ཚད་མི་འདྲ་བའི་བརྡལ་བཤིག་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག

ཨ་རིའི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོངས་དོན་འོག་ཨ་རི་སྲིད་གཞུང་ནས་ལོ་ལྟར་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱག་ལས་གང་དང་གང་གནང་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ཕུལ་དགོས་པ་ལྟར། ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Donald Trump མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རི་སྲིད་གཞུང་ནས་འདས་ལོའི་ནང་བོད་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་ཤོག་གྲངས་དྲུག་ཅན་ཞིག་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱན་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།སྙན་ཐོའི་ནང་ཨ་རི་གཞུང་ནས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ཞི་འགྲིག་ཡོང་ཐབས་སུ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་གྲོས་མོལ་ཡོང་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྐུལ་མ་མུ་མཐུད་གནང་བཞིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། འདས་ལོའི་ནང་ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback ལགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་དུ་གྲོལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་ཅེས་བཀོད་འདུགའདས་ལོའི་ནང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pence ལགས་དང་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo ལགས་གཉིས་གཙོས་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་དགོས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་། གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་སེམས་ཚབས་ཆེན་པོས་གླེང་སློང་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་མིའི་རང་དབང་ཁག་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཡང་སྤེལ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགཁ་སང་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས་ཐེངས་འདིའི་སྲིད་འཛིན་ Trump སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་གནང་པའི་ཕྱག་ལས་གྱི་སྙན་ཐོ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་འདས་ལོའི་ནང་སྐུ་ཞབས་ Trump སྲིད་གཞུང་ནས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་ལ་སེམས་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་འདུག་ཀྱང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་གཅོག་གི་ནང་ སྲིད་འཛིན་ Trump མཆོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་མཇལ་མོལ་གནང་སྐབས་དང་། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Rex Tillerson ལགས་དང་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ལས་ཐོག་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo ལགས་གཉིས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་དང་མཇལ་མོལ་གནང་སྐབས་བཅས་སུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་དགོས་གལ་སྐོར་ལ་གླེང་སློང་ཙམ་ཡང་གནང་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཊམ་སྲིད་གཞུང་ནས་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་བོད་རྒྱ་གྲོས་མོལ་ཡོང་ཐབས་སུ་ནུས་པ་ལྡན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་མི་འདུག་ཅེས་གསུངས་འདུགལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Matteo Mecacci ལགས་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་སུ་སྐུ་ཞབས་ Trump སྲིད་གཞུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ Tibet Policy Act 2002 འམ་ཨ་རིའི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ནང་གསལ་དོན་ཚན་ཁག་ངེས་པར་དུ་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པ་དང་། སྲིད་བྱུས་དེའི་དགོངས་དོན་གཙོ་བོ་དེ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཞིག་བསྐོ་གཞག་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གམ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་དོན་དམ་གྱི་གྲོས་མོལ་ཡོང་ཐབས་གནང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། སྐུ་ཞབས་ཌོ་ནལ་ཊམ་སྲིད་གཞུང་ནས་ད་ལྟ་ཡང་བསྐོ་གཞག་མ་གནང་པར་དེ་མུས་ལྷག་པའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་དེ་ངེས་པར་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགསྐུ་ཞབས་ Matteo Mecacci ལགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་བོད་ཐོག་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྡུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ད་ཆ་བོད་ཙམ་མ་ཟད་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡང་དར་སྤེལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཨ་རི་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས་སྐད་གསང་མཐོ་པོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པ་སོགས་ཀྱང་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྲིད་འཛིན་ Donald Trump སྲིད་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཕུལ་བའི་བོད་ཐོག་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ནང་ཨ་རི་གཞུང་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྤྱི་ཡོངས་ཐོག་སེམས་ཚབས་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྤྱི་དང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་མུ་མཐུད་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་རམ་དང་ཨ་རི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་ཨ་རི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དབུས་པའི་བོད་མི་ཚོ་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་རྒྱུས་ལོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་བཀོད་འདུག

དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར་ཡཱེ་པཱེན་དུ་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་མཚན་གྱི་ཆུ་ཚོད་ ༡༡ མ་ཟིན་ཙམ་ལ་ཤུགས་ཚད་དྲུག་ཅན་གྱི་ས་འགུལ་ཞིག་བརྒྱབས་ཏེ་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གོད་ཆག་བྱུང་སྐོར་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག ཐེངས་འདིའི་ས་འགུལ་ཁྲོད་དུ་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་མི་བཅུ་གཉིས་རྐྱེལ་ལམ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད་མི་ ༡༣༤ ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་ནས་སྨན་བཅོས་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར། ཁང་བརྩེགས་ཆིག་ཁྲི་ལྷག་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ཁྱོན་མི་གྲངས་འབུམ་གཅིག་ལྷག་གི་འཚོ་བར་གོད་ཆག་བྱུང་འདུག ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་དེ་རིང་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ནང་ས་འགུལ་བརྒྱབས་པར་བརྟེན་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ། དེ་བཞིན་གཞི་རིམ་གྱི་གྲོང་གསེབ་སོགས་སུ་ས་ཉིལ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། མྱུར་ལམ་མང་པོ་ས་ཉིལ་དབང་གིས་འགག་ཡོད་པ་དང་འགྲུལ་ལམ་མང་པོའི་ཟམ་ཆེན་དག་ཀྱང་ཉེན་ཁའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་བོཀད་འདུག རྒྱ་ནག་གི་ས་རྒྱུས་སྨྲ་བས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པར་གཞིགས་ཚེ་ཐེངས་འདིའི་ས་འགུལ་གཏིང་ཚད་ནི་སྤྱི་ལེ་ ༡༠ ཙམ་ལས་མེད་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་དང་སྦྲགས། དུས་རྒྱུན་ནས་ས་ངོས་ལས་གཏིང་ཚད་ཐུང་བའི་རིགས་ཀྱི་ས་འགུལ་གྱིས་བཟོ་ལས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་རིགས་ལ་གནོད་མང་ཐེབས་ཡོད་པ་གསལ་ཁ་བཏོན་འདུགགནས་ཚུལ་བྱུང་མ་ཐག་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གནོད་ཐེབས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་རོགས་རམ་གྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་མེ་གསོད་རི་ཁག་མང་པོ་དུས་གཅིག་ཏུ་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་བཏང་བ་མ་ཟད་གུར་ཁྱིམ་མང་པོ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱ་ནག་གི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ཤུགས་ཚད་བརྒྱད་ཅན་གྱི་ས་འགུལ་ཞིག་བརྒྱབས་པའི་ཁྲོད་མི་༨༧༠༠༠ ལྷག་རྐྱེན་ལམ་དུ་བཏང་བ་མ་ཟད། མི་ ༣༧༠༠༠༠ ལྷག་ལ་རྨས་སྐྱོན་བྱུང་བ། དེ་བཞིན་མི་ས་ཡ་ལྔ་ཙམ་གྱི་འཚོ་གནས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་ནས་ཁང་ཁྱིམ་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་ས་འགུལ་དེ་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་དགོང་མོར་བརྒྱབས་ཡོད་ནའང་།  དེ་རིང་ཞོགས་པ་ཙམ་ལ་ཡང་ཤུགས་ཚད་༥.༣ ཅན་གྱི་ས་འགུལ་ཞིག་ཡང་བསྐྱར་བརྒྱབས་ཡོད་པར་བརྟེན།  ཤི་རྨས་ཐེབས་པའི་གྲངས་ཚད་རིམ་བཞིན་འཕར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག

བོད་ནང་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ཁག་གཡོག་འདྲ་མིན་གྱི་འོག་ནས་བོད་ཁུལ་གྱི་འབྲོག་ཁྱིམ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཞིང་འབྲོག་ཁྱིམ་མང་པོ་གྲོང་རྡལ་དུ་གནས་སྤོར་བྱས་པའི་ཁྲོད་བོད་ཁུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་པ་མ་ཟད། བོད་ཁུལ་གྱི་རང་བྱུང་སྐྱེས་ཁམས་ལའང་རང་བཞིན་གྱིས་གྱོང་གུད་ཐེབས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཨོ་གླིང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཆེད་མཁས་པ་སྐུ་ཞབས་Gabriel Lafitte ལགས་དང་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་གདོང་འདུས་སྐྱིད་འཛོམས་ལགས། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སྐུ་ཞབས་ Simon Bradshaw ལགས་བཅས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་ནས་ལས་བོད་ནང་གི་འབྲོག་ཁྱིམ་གནས་སྤོར་གྱི་ལས་གཞི་དེ་སྔར་ལས་ཛ་དྲག་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་སྐོར་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་བོད་ཁུལ་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱི་གླིང་ཆེ་ཁག་བཞི་གསར་རྒྱག་གི་ལས་འཆར་སྒྲིག་ཡོད་པར་བརྟེན། བོད་ནང་གྱི་འབྲོག་ཁྱིམ་གནས་སྤོར་གྱི་ལས་གཞི་དེ་སྔར་ལས་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུགཨོ་གླིང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོར་ཕྱི་གླིང་བ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེ་ནི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་སྐྱེས་ཁམས་བདག་གཉེར་གྱི་ལས་གཞི་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྲིད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་བོད་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་འབྲོག་ཁྱིམ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ལམ་ལུགས་ལ་གཏོར་བཅོམ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་ས་ཁུལ་དུ་ཡུལ་མི་མང་པོ་ཞིག་བཙན་དབང་གིས་གྲོང་རྡལ་དུ་གནས་སྤོར་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་སྟབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་གི་འབྲོག་རི་གནས་སྤོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེར་ཤེས་རྟོགས་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལས་གཞི་དེ་གང་མགྱོགས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གདུང་འདུས་སྐྱིད་འཛོམས་ལགས་སུ་བོད་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་དེས་བོད་མིའི་འཚོ་བར་ཤན་ཤུགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཐད་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་གྲོང་རྡལ་དུ་གནས་སྤོར་བྱེད་དུ་བཅུག་ཚེ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་གི་ཕྱུགས་ཟོག་འཚོ་སྐྱོང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་ལུགས་དེར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཡོངས་ནས་བོད་ནང་གི་ཆོས་དཔལ་རིག་གསུམ་ལ་གྱོང་གུད་འཚབ་ཆེན་ཞིག་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།

ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་པཎ་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུས་ཐེ་ལན་ཌིར་བསྐྱོད་དེ་ཡུལ་དེའི་ནང་པའི་སློབ་ཆེན་ཁག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་བྱས་འདུགདེ་རིང་ཕྱི་ལོག་གི་གསར་ཁང་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པའི་ཡང་སྲིད་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཡོད་པ་ཁོང་ཐེངས་དང་པོ་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཐེ་ལན་ཌིར་ཕྱོགས་སྐྱོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་ཐེ་ལན་ཌིར་སྐྱོད་ནས་ཕྱིར་རྒྱ་ནག་ཏུ་འབྱོར་རྗེས་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐེངས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱོད་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་དེ་རླབས་ཆེན་ཡིན་པ་མ་ཟད། མི་མང་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབ་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་དེ་དམར་ཤོག་གཞུང་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད་ཚུལ་བཀོད་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་ཕྱི་ལོག་ཏུ་མངགས་དོན་ནི་བོད་མི་གཙོས་ཕྱི་རྒྱལ་བ་དག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་གུས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་བཞིན་པཎ་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུར་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་དད་གུས་རག་རྒྱུའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་བཀོད་འདུག གསར་འགོད་པས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་ཐེངས་འདི་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུའི་ཐེ་ལན་ཌིའི་འགྲུལ་བཞུད་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ཕྱི་ལོགས་ཏུ་མངགས་དོན་གང་ཡིན་མིན་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་སྤྱོད་ནས་ཕྱི་ལོགས་སུ་བོད་བཅིངས་བཀྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུ་འཁོར་བ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་ལ་བསྒྱུར་བ། རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་ད་ལྟའི་བོད་མི་རིགས་དེ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཏུ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་སྤེལ་སླད་དུ་ལས་རིམ་དེ་སྒྲིག་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།དེ་བཞིན་ཉེ་སྔོན་༸པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་མཆོག་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་བཞི་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་ཞིག་བཞུགས་སྒར་དུ་འཚོགས་ཡོད་པ་ལྟར། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་མགྲིན་ཚབ་པས་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེན་བྱས་སོང་། སྐབས་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཞོན་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་མི་ཚོས་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་ལ་དད་གུས་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་དུས་རྒྱུན་ནས་ཁོང་ལ་མཚན་སྨད་ཞུས་པ་ཡིན་ན། ནམ་ཞིག་ཁོང་གིས་ཀྱང་རང་ཉིད་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗེད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལག་ཆ་ངོ་མ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་པ་བཤད་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་༸པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་མཆོག་དགུང་ལོ་དྲུག་གི་ཐོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་མཆོག་གིས་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཨེར་ཏི་ལི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གི་ཡང་སྦྲུལ་འཁྲུལ་མེད་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་མཛད་མ་ཐག་རྒྱ་ནག་གིས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་པ་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་བཞི་འཁོར་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་བར་བོད་མི་དག་གི་ངོས་ནས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་༸སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཡིན་མིན་གྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་སློབ་གྲྭ་འགྲིམ་བཞིན་ནས་མི་མང་དཀྱུས་མའི་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད་པ་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་སྔོན་གྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཏུ་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་མང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་བརྟན་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་༸པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་མཆོག་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པར་བརྟེན། མ་འོངས་པར་ཁོང་རྒྱ་ནག་གིས་གློད་བཀྲོལ་བཏང་ཡང་ཁོར་ཡུག་དང་གནས་བབ་མང་པོ་ཞིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱི་ཐོག་ལ་མཛད་འཕྲིན་སྐྱོང་ཐབས་བྲལ་བ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།

བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་སུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྔ་ལོ་ཁྲིམས་བཤེར་དང་འབྲེལ། བཙོན་འཇུག་བྱས་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་ལོ་གཅིག་འཁོར་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Lin Qilei ལགས་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་བར་མུ་མཐུད་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཁ་སང་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ Free Tibet དྲྭ་གནས་ཐོག་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་དང་སྦྲགས།  ཁྲིམས་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Lin Qilei ལགས་ནས་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་དང་ཐུག་འཕྲད་སླད་རྒྱ་གཞུང་ལ་རེ་སྐུལ་ལན་མང་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ད་ཆ་ཁོང་ལ་ཁྲིམས་བཤེར་དང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ནས་ལོ་གཅིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Lin Qilei ལགས་ལ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་བར་མུ་མཐུད་བཀག་སྡོམ་བྱེད་མུས་ཡིན་སྐོར་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུགརྩ་བའི་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་བཙོན་ཁང་ནང་ཡོད་སྐབས་ཁོང་གི་པཱ་ལགས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་རྩོད་པ་ Lin ལགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་བཙོན་ཁང་གི་ཉེན་སྲུང་ལ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་སུ་མཁོ་སྤྲོད་ཡོང་བ་ཞུས་འདུག་པ་མ་ཟད།  སྐུ་ཞབས་ Lin Qilei ལགས་ཀྱིས་དེ་སྔ་ Free Tibet ཚོགས་པར་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནས་ཉེས་པ་གང་ཡང་བསགས་མེད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཆ་ཞིག་དང་ཁྲིམས་ལུགས་དེའང་ཆབ་སྲིད་ཁོ་ནའི་བཏང་འཛིན་འོག་བཀོད་བྱུས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག  སྤྱིར་རྒྱ་གཞུང་ནས་འདས་ལོའི་ཟླ་བ་ ༡༡ ནང་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་དང་ཁོང་ཉིད་ཀྱི་སྤུན་ཉེ་འབྲེལ་ཕན་ཚུན་ཐུག་འཕྲད་གནང་བཅུག་ཀྱང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Lin Qilei ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་དང་དམ་དྲག་འོག་སྤུན་ཉེ་འབྲེལ་ནས་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱི་གནས་བབ་སྐོར་ཡོངས་གྲགས་སྒོ་ནས་གསུང་མི་ཕོད་པ་དང་སྒོས་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ནས་ལོ་གཅིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་ང་ཚོའི་ཁོང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་གནས་བབ་ཅི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་གནས་ཡོད་པ་སོགས་ཤེས་རྟོགས་གང་ཡང་མེད་སྟབས། ང་ཚོས་ཁོང་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་སྤྱི་བསྒྲགས་སྤེལ་རྒྱུར་ཆེས་དཀའ་བའི་གནས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགགཞི་རྩའི་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནི་ཁམས་ཡུལ་ཤུལ་ནས་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་དེ་སྔ་རང་གནས་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་མེད་པ་བཟོས་པར་བརྟེན། ཁོང་གིས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཁྲིམས་ཁང་དང། དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་བཅས་ལ་དེ་འབྲེལ་ཞུ་གཏུག་ལན་མང་གནང་བ་མ་ཟད་རྗེས་སུ་ཁོང་གིས་ New York Times གསར་ཁང་ལ་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་གསུངས་པར་བརྟེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡ པོའི་ནང་ཁོང་འཛིན་བཟུང་དང་།  དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད། པེ་ཅིང་དུ་ཡོད་པའི་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་ལྷན་ཚོགས་དང་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པར་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་དེ་འབྲེལ་གནད་དོན་གཅིག་མཚུངས་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཁྲོད་ཚོགས་པ་ཁག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཚོགས་པ་སོགས་ནས་ཁོང་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་ལན་མང་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ NED འམ་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་གོང་སྤེལ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་མང་གཙོ་གོང་འཕེལ་གནང་ཐབས་ཐོག་ཕྱག་ལས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པར་གནང་མཁན་ཚོགས་སྒེར་ཁག་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ༢༠༡༩ ལོའི་ Democracy Award ཞེས་མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ Tibet Action Institute ཞེས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་དང་ World Uyghur Congress ཞེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུ་གུར་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ China Aid ཞེས་ཡི་ཤུའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་གསུམ་ལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། སྐབས་དེར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་བཀྲས་མཐོང་ལྷག་སྒྲོན་ལགས་ནས་བོད་མིས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཐུབ་ཚེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཨ་རི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Nancy Pelosi མཆོག་དང་། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Jim McGovern ལགས།  Michael McCaul ལགས།  སྐུ་ཞབས་ Thomas Suozzi ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་གཞན་རྣམ་པ་དང་། མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་གྱི་ཚོགས་པ་གསུམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་ལྷག་སྒྲོན་བཀྲས་མཐོང་ལགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུ་གུར་ཚོགས་པའི་གཙོ་འཛིན་ Dolkun Isa ལགས། དེ་བཞིན་ཡུ་ཤུའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Bob Fu ལགས་དང་།   འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་དང་ལས་འགུལ་བ་སོགས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག ལྷག་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་སྐབས་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་གོང་འཕེལ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་།  བསྟི་གནས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ལ་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་བོད་ས་ཁྱོན་ནང་ཞི་རྒོལ་བྱུང་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་ནས་སྐབས་དེར་དམག་མི་ཕོན་ཆེ་འགྲེམས་འཇོག་གིས་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག  ལོ་དེར་པེ་ཅིང་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོའི་ཐང་ཆེན་དུ་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག་གིས་ཞི་རྒོལ་གནང་སྐབས་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ནང་རེ་བ་དང་ཚོར་བ་གསར་པ།  དེ་བཞིན་ཞི་རྒོལ་དེ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་ནང་བསྒྱུར་བཅོས་ཡོང་རྒྱུ། སྒོས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་པཱ་ལགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་དུ་སྐྱོད་ཐུབ་རྒྱུ་དྲན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། དོན་རྐྱེན་དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་འགན་འཁུར་ཐུབ་པ་ཞིག་བཟོ་མེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་ནང་བསྒྱུར་བཅོས་ཡོང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཤོར་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ང་ཚོས་ཐབས་བྱུས་མཁས་པོ་དང་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་མིན་གྱི་དྲི་བ་གནང་དགོས་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ནས་གོ་མཚོན་གང་ཡང་མེད་པར་འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཁོ་ན་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཐུབ་ཚེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Dolkun Isa ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་གོང་འཕེལ་བསྟི་གནས་ཁང་ནས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱིས་འཐབ་རྩོད་ལ་ངོས་ལེན་དང་ཆེ་བསྟོད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོས་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་རང་དབང་རྩོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་ནས་རང་དབང་མུ་མཐུད་འཕྲོག་བཞིན་པ་དང་སྒོས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ས་ཡ་བརྒལ་བར་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་བསྟི་གནས་ཁང་ནང་དོ་དམ་བཀག་ཉར་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་མེད་སྐོར་སོགས་གསུངས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ཨ་རི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ནས་ Uyghur Human Rights Policy act  ཞེས་པའི་གྲོས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Bob Fu ལགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་ལུགས་བྱེ་བྲག་གཅིག་གི་སྡེ་ཚན་ལ་བཙན་རྒོལ་གྱི་ལས་དོན་གཉེར་ཚེ་རྒྱའི་མངའ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དད་སྡེ་ཚན་གཞན་ཚོ་ལའང་དེ་ལས་ཐར་ཐབས་མེད་སྐོར་དང་།  རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་དང་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་འོག་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་བསྟི་གནས་ཁང་ནང་བཀག་ཉར་བྱས་པ། དེ་བཞིན་ཧྥ་ལུང་གྷོང་ཉམས་ལེན་གནང་མཁན་རྣམས་ལ་མནར་གཅོད།  ཡེ་ཤུ་ལྷ་ཁང་གཏོར་བཤིག་དང་ཆོས་དཔོན་རྣམས་འཛིན་བཟུང་། གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ཚོས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་གནང་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག མཛད་སྒོའི་མཇུག་སྡོམ་གསུང་བཤད་སྐབས་ལྕམ་སྐུ་ Nancy Pelosi མཆོག་གིས་མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་ཚོགས་པ་གསུམ་པོའི་ལས་དོན་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་། དྲུག་བཞི་དོན་རྐྱེན་གྱི་གནད་དོན་དང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དོན་རྐྱེན་དེའི་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་ཐད་ཆེས་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་སྐོར་དང་། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་དང་སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་སོགས་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས། ལྷག་པར་དུ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་དང་ཡེ་ཤུ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག  ཁོང་གིས་རྣམ་ཀུན་ནས་གསུང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་ང་ཚོའི་ཚོང་གི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དགོངས་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་མ་གླེང་ན་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་གླེང་རྒྱུའི་བཟང་ངན་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་འགན་དབང་དེ་ཡོངས་ནས་བརླག་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པར་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུག

རྒྱ་ནག་ཏུ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་མཉེན་ཆས་བང་མཛོད་དུ་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་ཉེར་དགུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཏེ་ཕབ་ལེན་གནང་ཐབས་མེད་པར་གྱུར་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེས་ཆས་མ་ལག་ཡོད་ཚད་སྔ་མོ་ནས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཉེན་ཆས་དེ་དག་ཕབ་ལེན་གྱི་བང་མཛོད་ནས་ཕྱིར་བཏོན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མཉེན་ཆས་བྱུས་འགོད་པར་བརྡ་ལན་གང་ཡང་འབྱོར་གྱི་མེད་པར་བཟོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་བཟོ་ལས་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་གིས་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་ཡུལ་ཁྲིམས་དང་བསྟུན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག Greatfire ཞེས་རྒྱ་ནག་གི་དྲྭ་རྒྱ་བཀག་སྡོམ་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཚོགས་པས་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་བཏང་འབྱོར་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན།། རྒྱ་ནག་ནང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་བང་མཛོད་དུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་དེ་དག་གི་རིགས་དབྱེ་ལྔའི་ནང་བསྡུས་ཡོད་པའི་ཁོངས་སུ་བོད་དོན་གྱི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག ཆོས་སྤྱོད་དང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་གྱི་མཉེན་ཆས་མ་ལག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་ཆབ་སྲིད་ལ་འབྲེལ་བ། ཐ་ན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ཡོད་པའི་རྩེད་མོ་རིགས་ཀྱི་མཉེས་ཆས་ཡོད་ཚད་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུགཚོགས་པ་དེས་ད་དུང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་ཁ་པར་མཉེན་ཆས་བང་མཛོད་ཁྲོད་ནས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་ཁག་བཀག་སྡོམ་བྱས་འགོ་ཚུགས་ནས་ད་བར་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་སོང་ཡོད་ཀྱང་ཚོང་ལས་དེའི་ངོས་ནས་དུས་ད་ལྟའང་མུ་མཐུད་དེ་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ལག་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཚོང་ལས་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ Tim Cook ལགས་སུ་ཚོང་ལས་ཁང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་ནམ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དྲི་བ་གླེང་འདུག དེ་བཞིན་ Greatfire ཚོགས་པ་དང་ལྷན་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་མཉེན་ཆས་མ་ལག་བཀག་སྡོམ་གི་ལས་དོན་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན TibCERT ཞེས་པའི་བོད་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་སྐོར་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་རུ་ཁག་གི་རྡོ་རྗེ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་ཁྲིམས་ལ་ཁ་གཡར་ནས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་མང་པོ་ཞིག་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། བཟོ་ཁང་དེའི་བྱེད་བབ་དེར་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་ཆ་གང་ཡང་མེད་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་དང་ཁ་པར་བཟོ་ལས་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་བྱས་ཏེ།  བོད་མའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་མ་ཟད་བོད་མི་དག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུར་དོ་ཕོག་བཏང་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ TibCERT ནས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་ ༡༡༩ ལྷག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་བོད་དང་བོད་མི། ཏཱ་ལའི་བླ་མ།  དེ་བཞིན་ནང་ཆོས་སོགས་ཀྱི་མཉེན་ཆས་ཡོད་ཚད་བཀག་ཡོད་པའི་ཁོངས་སུ་མཉེན་ཆས་བདུན་ནི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། མཉེན་ཆས་ལྔ་གསར་འགྱུར་དང་ཆབ་སྲིད་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག

ཁ་སང་ཕྱི་དྲོ་བཞུགས་སྒར་གྱི་ Club house ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུན་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གི་འོག་རྒྱ་ནག་གི་གྱ་དགུ་ལོའི་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༣༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཏེ། བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་པ་དང་ལུས་འགུལ་བ་ཁག་གཅིག་གིས་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་གནས་བབ་དང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།མཛད་སྒོའི་ཐོག་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཁྲོད་དངོས་སུ་ཞུགས་མྱོང་མཁན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ཏཱེན་པཱོ་ལགས་དང་ཁེ་ན་ཌའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་འཆི་མེད་ལྷ་མོ་ལགས། བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་རང་བཙན་ལས་འགུལ་བ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་དང་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་སློབ་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་བཅས་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཁག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་བ་དང་ཕྱི་གླིང་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཅིག་གིས་ལས་རིམ་དེར་མཉམ་ཞུགས་བྱས་སོང་།སྐབས་དེར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ངེས་སྟོན་པ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་སྦྲགས། ལས་རིམ་དེ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཤི་རྨས་ཐེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་དེ་དག་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པར་བརྗོད་སོང་།སྐུ་ཞབས་ཏཱེན་པཱོ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ནས་བལྟས་ན་རྒྱ་ནག་དེ་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ནའང་། དོན་དུ་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཁྲག་དྲི་བྲོ་བའི་དམར་གསོད་ཀྱི་བྱ་ངན་བྱེད་གཏེ་དེའི་དབང་གིས་རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་རྩ་བའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་སུ་འཕྲོག་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ནང་ངལ་རྩོལ་མི་མང་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཆིག་སྒྲིལ་ཚོགས་པ་གཅིག་ཀྱང་བཙུགས་ཆོག་གི་མེད་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབ་དེ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཆའི་འོག་ཏུ་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་བ་དང་རྒྱ་ནག་གི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལྟ་བའི་ནང་བཙན་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་མེ་དམའི་རྩེ་ན་ཡོད་པའི་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་བཞིན། རྒྱ་ནག་གིས་མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མི་འབོར་འབུམ་གཉིས་དམར་གསོད་བཏང་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་རྒྱུན་དེ་ལུང་འདྲེན་གནང་སོང་།དེ་བཞིན་འཆི་མེད་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རང་དབང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁེ་ན་ཌའི་ནང་ལའང་རྒྱ་ནག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལྟེ་གནས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐོར་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་ཁོང་ཁེ་ན་ཌའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་མའི་ཚོགས་གཙོར་བདམས་ཐོན་བྱུང་མ་ཐག་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ནང་མི་ཡོངས་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་ཏེ། མཙན་གཡེམ་དང་ངན་གསོད་ཀྱི་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་པབ་མ་ཟད་ཁྱེད་རང་གསོད་བྱེད་ཀྱི་མདེའུ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ནས་བཟོས་པ་རེད། ནམ་ཞིག་ངས་ཁྱེད་མཐོང་མ་ཐག་རྡུང་རྡེག་གཏོང་གི་ཡིན་ཞེས་པའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱའི་སྟེང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་གནོད་ཤུགས་སྤྲོད་བཞིན་པ་དེར་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འཐབ་བྱུས་རང་བཞིན་གྱི་བརྙས་བཅོས་དེ་ནམ་ཡང་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་གི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་པམ་ཟད། བོད་པའི་ན་གཞོན་དག་མེས་པོའི་སྙིང་སྟོབས་ཁུར་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མདུན་དུ་ལངས་ཡོད་ཅེས་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད།དེ་ཞིན་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་མི་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་གི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྐོར་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མིའི་མི་ཐོག་དང་པོའི་གྲས་ཁོང་གི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ཡུལ་མིག་གིས་མ་མཐོང་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཟིན་ནའང་། མི་ཐོག་གཉིས་པ་དག་ཐོག་མའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དམིགས་འབེན་མ་བོར་བའི་ཐོག་ནུས་ཤུགས་ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུག་གིས་རྩ་དོན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ། ད་ཆ་གཞོན་སྐྱེས་འཐབ་རྩོད་པ་མང་པོ་ཞིག་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་ལྟར་བརྡོལ་བཞིན་པ་དེ་ནི་གདེང་སྤོབས་སྐྱེས་འོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་བྱུང་རིམ་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱིས་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་འདོན་དགོས་པར་བཤད་ཡོད་པ་མ་ཟད། བསྟན་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་དེང་སང་གི་རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་བབ་དེ་ནི་ལོ་རབས་སུམ་ཅུའི་སྟོད་དུ་འཇར་མན་གྱི་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་མི་མང་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་བྱེད་ལས་སྣ་ཚོགས་བརྩམས་ཡོད་པ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ནང་དུའང་ ཁ་སང་དེ་རིང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ས་ཡ་གཉིས་ཙམ་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་སྡུག་གྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་པ་དང་སྦྲགས། འཛམ་གླིང་ནང་འཕྲུལ་ལས་གསར་བཟོ་བྱས་ནས་རང་དབང་དང་མང་གཙོ་གོང་སྤེལ་གྱི་ཐབས་བྱུས་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་དེ་ལས་ཟློག་ཏེ་དེང་རབས་འཕྲུལ་ལས་གསར་བཟོ་བརྒྱུད་ནས་མི་མང་ལ་དྲག་གནོན་དང་དོ་དོམ་བྱེད་པར་སྤྱོད་བཞིན་སྐོར་བཤད་ཡོད།རྩ་བའི་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུ་མང་གཙོའི་དགོས་འདུན་མངོན་པར་བྱས་པའི་དུས་འགྱུར་གྱི་དཀྱོག་མཚམས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་དམར་གསོད་དང་རྨས་སྐྱོན་ཁྲོད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་རྩོད་པ་མང་པོ་ཞིག་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་བྲོས་བྱོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། དེང་སང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་མེ་རོ་གསོ་བཞིན་པའི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་གྱི་དཔུང་ཁག་གཅིག་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་དྲན་འདིར་ཚོར་བ་རྣོ་བའི་ཐོག་ནས་དམ་དྲག་དང་དོ་དམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།