བོད།

རང་ལོ་ ༢༥ སོན་པའི་བོད་ཀྱི་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཕོ་བྲང་པོ་ཏྭ་ལའི་མདུན་དུ་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཐབས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྗེས་སུ་ཁོང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དྷ་སར་ཁོང་གི་ཆེད་དུ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་གཞན་ཁག་ཅིག་ཐོན་པར་གཞིགས་ན། ཁོང་ད་ལྟའི་ཆར་དམག་མིའི་སྨན་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཡོད་ཚོད་འདུགཉེ་ལམ་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན། བོད་ཙམ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་ནང་དུའང་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་གཞས་པ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་མདུན་དུ་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཐབས་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་བོད་ནང་ནས་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་གཞས་པ་ཁོང་འདས་གྲོངས་གྱུར་ཟིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ཝེ་བོ་སོགས་དྲ་གནས་ཁག་ཅིག་ཏུ་གཞས་པ་ཁོང་ད་ལྟའི་ཆར་དམག་མིིའི་སྨན་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གིས་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཐབས་གནང་བའི་གནས་ཚཡལ་ཐོན་རྗེས་ཁོང་གི་ཝེ་བོ་དྲ་བྱང་གནས་སྐབས་སྒོ་བརྒྱབ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ནའང་ད་ཆ་ཁོང་གི་དྲ་བྱང་སླར་གཟིགས་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུགརླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་གཞས་པ་ཁོང་གིས་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཐབས་གནང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ད་ལྟའི་ཆར་གནས་སྟངས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཐབས་ཞུས་ཀྱང་དམ་དྲག་དབང་གིས་གནས་ཚུལ་ཡིད་བརྟན་འཕེལ་བ་ཞིག་རག་མ་སོང་།ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དྷ་སའི་མེ་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་གྱུར་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་ཁག་ལྔའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཁོང་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་མཆོན་ཆེད་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་མདུན་ལམ་བཟང་པོ་དང་མཚན་སྙན་ཡོད་པའི་གཞས་པ་ཁོང་ལྟ་བུས་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཐབས་གནང་དགོས་བྱུང་བ་དེས་བོད་ནང་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་པོ་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད། བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་མེ་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་བའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བར་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་བཞུགས་པའི་བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་བོད་ནང་གི་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཚོའི་ཆེད་དུ་མཉམ་ལས་གནང་གལ་ཡིན་པ་སོགས་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད།གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ནི། བོད་ནག་ཆུ་ཁུལ་དུ་འཁྲུངས་ཞིང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་སློབ་མཐར་སོན་པའི་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ཁོང་གིས་དེ་སྔོན་ Guangdong བརྙན་འཕྲིན་ལས་རིམ་གྱི་གླུ་གཞས་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་དང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རོལ་དབྱངས་འགྲན་བསྡུར་སོགས་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ། རྩེ་ཕུད་ཁོངས་སུ་ཚུད་ཡོད། ཁོང་གིས་བླངས་པའི་གླུ་གཞས་གྲགས་ཆེ་བའི་ཁོངས་སུ་རྩམ་པ་དང་གཟབ་མཆོར། བྱང་ཐང་ལ་བལྟ་བའི་མིག རང་མ་གཏོགས་མེད་ཅེས་ཁག་ཅིག་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཡུལ་སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་བོད་ནང་གི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་མཚོན་པའི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནས་བབ་ཆེས་ཞན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་རིམ་པ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ཨ་རིའི་ནང་གི་སྔར་ལོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་པ་མ་ཟད། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགྲེལ་བརྗོད་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཞིན་ཧ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབུས་ཆབ་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་དཔོན་རིགས་ནང་མ་རྣམས་ལ་གཏམ་བཤད་བྱས་པའི་སྐབས་སུ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ཐད་ཀྱི་སྐྱོན་བརྗོད་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གིས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་འཚམས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་པ་མ་ཟད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ནང་དུ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་རིག་གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཁག་ཅིག་དགོས་བར་བརྗོད་འདུག ཞི་ཅིན་ཕང་གིས་སྐབས་དེར་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་མང་ཚོགས་དབུལ་ཕོང་ལས་གྲོལ་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མི་མང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་གོང་འཕེལ། དེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཚད་བཀག་ཐུབ་པ་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནས་བབ་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པར་བསྒྲགས་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་སོ་སོར་སྤྱི་ཚོགས་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ། གཞན་ཡང་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་ཐ་དད་ཡོད་པ་བཞིན། འགྲོ་བ་མི་ཐོབ་ཐང་ཞེས་པ་དེ་དེ་ལས་ལོགས་སུ་དབྱེ་ཐབས་མེད་སྐོར་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆར་བེད་སྤྱོད་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པའི་ལས་དོན་དག་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁ་གཏད་བྱེད་དགོས་སྐོར་བརྗོད་འདུག མ་ཟད་རེས་གཟའ་ཟླ་བ་སྟེ་ཁ་སང་ཚེས་༢༨ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་ཨ་རིའི་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཐད་ཀྱ་སྙན་ཐོ་ཞིག་ཀྱང་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་། ཨ་རིའི་ནང་དུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་ཚད་མཐོ་ཤོས་སུ་གྱུར་ནས་མི་མང་གི་ཚེ་སྲོག་སྣང་མེད་དུ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། མི་སྒེར་གྱི་མཚོན་ཆ་ཉར་ཆོག་པའི་གནད་དོན་ཁྲོད་མེ་མདའི་དྲག་སྤྱོད་འོག་མི་མང་ཤི་རྨས་མང་ཤོས་ཐེབས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་འོས་བསྡུའི་དྲིིལ་བསྒྲགས་ཁྲོད་སྤྱི་ཚོགས་ཕྱོགས་འགལ་ཆགས་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་ལས་ཨ་རིའི་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུགཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་དང་འབྲེལ་ནས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་གི་ཞོགས་པའི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཨ་རི་དང་ཨ་རིའི་མཐུན་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོད་ཤུགས་ཆེས་ཆེར་སྤྲོད་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། རྒྱ་ནག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་གསར་བ་ཞིག་བརྩམས་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གླེང་སྟེགས་སམ། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་སྟེང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུག མ་ཟད་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་ངེས་སྟོན་པ་ Sophie Richardson ལགས་ཀྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་འགྲེལ་བརྗོད་ལ་ལན་འདེབས་བྱས་པའི་ཁྲོད། གཞི་རྩའི་རྒྱལ་ཁབ་གང་གི་ནང་དུ་ཡང་ཡངས་དག་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཅིག་སྐྲུན་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་ཡང་། ཐེངས་འདིར་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་ནག་ཉེས་གསོག་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དེར་དོ་སྣང་ལ་ཁ་སྒྱུར་བྱེད་ཐབས་ཤིག་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དེ་རྫུན་མ་ཡིན་པར་སེམས་ཁྲལ་ཡོད་ན། རྒྱ་ནག་ནང་གི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་ལྷག་གིས་འགྲན་རྩོད་རང་བཞིན་གྱི་ཐོག་ནས་འོས་ཤོག་ལྡུག་ཏུ་འཇུག་མ་ཐུབ་པ་རེད་དམ་ཞེས་ཟུར་ཟ་བྱས་ཏེ། རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁག་གི་མི་འབོར་གནས་སྤོ་དང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་ལ་སེམས་ཁྲལ་ཡོད་པ་བདེན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་དོགས་འདྲི་གནང་འདུག གཞན་ཡང་ཞི་ཅིང་ཕང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཁག་ལ་འདྲ་མཉམ་གྱི་ལྟ་སྐྱོང་དང་དེ་དག་གི་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་ལ་གུས་བརྩི་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས། Sophie Richardson ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འགྲེལ་བརྗོད་དེར་སྐྱོབ་བརྗོད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ངོ་བོར་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ལན་འདེབས་བྱས་འདུག

ཉེ་ལམ་སྐུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲགས་ཅན་ངག་དབང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་གསར་པ་ཁག་ཅིག་ཐོན་པར་གཞིགས་ན། དམ་པ་དེ་ཉིད་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་གྱི་ཐོ་རེངས་ཚོུད་ ༥།༣༥ ཙམ་ལ་ལྷ་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་སྙིང་ནད་སོགས་ཀྱི་ནད་གཞི་དྲག་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང། ད་ལྟའི་ཆར་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཐུགས་དམ་ལ་བཞུགས་མུས་ཡིན་པ་རེད་འདུགསྐུ་གཤེགས་དུས་དགུང་ལོ་ ༦༠ ཡིན་པའི་ངག་དབང་རྒྱལ་མཚན་ནམ་ཚ་བ་ཁམས་པ་ལགས་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་སོན་རབ་གྲོང་ཚོ་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་སྐུ་འཁྲུངས་བ་དང་། ༡༩༨༤ ལོར་འབྲས་སྤུངས་དགོན་དུ་གྲྭར་ཞུགས་གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༧ ལོའི་ཟླ་བ་༩་ཚེས་༢༧་ཉིན། ཉིན་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པས་སྣེ་ཁྲིད་གནང་བའི་ཞི་རྒོལ་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྐྱེན་ཟླ་ཤས་བཙོན་ཁང་དུ་ཚུད་པ་དང་། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆེན་པོའི་བཀྲིན་འོག་ ༡༩༨༨ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ པའི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་གློད་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད་འདུག    ཁོང་གིས་དེའི་རྗེས་སླར་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོྀའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་བོད་མིའི་རང་དབང་བདེན་དོན་ཆེད་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གིས་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་རྔམ་སྟོན་གནང་རྗེས་ཕྱག་རོགས་ཤིག་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་སྐབས་བོད་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་ས་མཚམས་འགྲམ་གྱི་འགག་སྒོ་ནས་འཛིན་བཟུང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཀག་ཉར་བྱས་པ་དང་། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ནས་མི་ལོ་ ༡༧ གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་དབང་ཆ་ལོ་ ༥ བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཡོད་འདུག བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་འཇམ་དཔལ་སྨོན་ལམ་ལགས་ནས་རྩོམ་བྲིས་གནང་བའི་མི་རབས་གསར་པའི་ལང་ཚོའི་མདུན་ལྗོངས་ཞེས་པའི་ནང་དམ་པ་ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་། ཁོང་ལ་མི་ལོ་ ༡༧ གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པར་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་གིས་ཉེ་འབྲེལ་ཞིག་གིས་བོད་ནས་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར་ཁོང་ལ་མི་ལོ་ ༡༥ འི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་གསུངས་སོང་།གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་ད་དུང་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་བཙོན་འཇུག་གི་ལོ་ཡུན་ཚང་ནས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་པ་དང་། ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་སྙིང་ནད་སོགས་ནད་གཞི་དྲག་པོ་བསྐྱར་དུ་ལངས་སྟབས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་གྱི་ཐོ་རེངས་ཚོུད་ ༥།༣༥ ཙམ་ལ་ལྷ་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་དང་།  དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་དེའི་རྗེས་སུ་རང་ཁྱིམ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ་དེ་རིང་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་གྱི་གྲ་སྒྲིག་ཆ་ཚང་གནང་ཟིན་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་ད་ཆ་ཐུགས་དམ་ལ་བཞུགས་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་ཉིན་ཤས་རིང་འགྱངས་ཡོད་པར་གསུང་གི་འདུག བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་དྲ་གནས་ཐོག   བཙོན་འཇུག་དུས་ཡུན་རྫོགས་ནས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་རྗེས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ལྷ་ས་བཀའ་འགྱུར་པར་ཁང་དུ་དཔེ་ཆར་ཞུ་དག་བཏང་ནས་རང་འཚོའི་ལས་ལ་གཞོལ་ཡོད་པ་དང་། ད་རེས་དམ་པ་གང་ཉིད་ང་ཚོ་དང་ཞལ་བྲལ་ཡང་ཁོང་གིས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་བཅངས་པའི་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་། རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་རི་བོ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས་པའི་ལྷ་ཤིང་གི་ཤུག་པ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་དུས་གཏན་དུ་ང་ཚོའི་སེམས་ནང་འགྱུར་བ་མེད་པར་གནས་ངེས་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

སྔར་ལོར་ཁམས་བྲག་མགོ་རྫོང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་རྫོང་དཔོན་གསར་བ་རྒྱ་རིགས་ཝང་ཏུང་ཧྲིན་ཟེར་བ་བསྐོ་བཞག་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ཁམས་བྲག་མགོ་ཁུལ་དུ་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་ཕི་ཀྲི་༩༩་ཅན་དང་མ་ཎི་དུང་འཁོར། དེ་བཞིན་རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱི་སྐུ་བརྙན་སོགས་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་སླར་ཡང་ཁམས་བྲག་མགོ་ཁུལ་གྱི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཆ་ནང་དགོན་དུ་ཡང་གུ་རུའི་སྐུ་བརྙན་ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་ཅན་ཞིག་གཏོར་བཤིག་བཏང་འདུགདེ་ཡང་དེ་རིང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའིི་ཁམས་བྲག་མགོ་ཁུལ་གྱི་དགེ་འདུན་པ་ཞིག་གིས་འདི་གའི་གསར་ཁང་ལ་ཁ་པར་བརྒྱུད་ནས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བའི་ནང་དུ།  རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལོ་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་གཏོར་བཤིག་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་ཁམས་བྲག་མགོ་རྫོང་ནས་རྟའུ་རྫོང་གི་ལམ་བར་དུ་སྤྱི་ལེ་ཉི་ཤུ་ཙམ་གྱི་ས་མཚམས་སུ་ཁེལ་བའི་ཆ་ནང་དགོན་གྱི་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སྐུ་བརྙན་དེ་ཡང་གཏོར་བཤིག་གཏོང་རྩིས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བླ་མ་ཞིག་གི་རྒྱབ་རྟེན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཞིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་གནས་སྐབས་སུ་གཏོར་བཤིག་བཏང་མེད་ཀྱང་། ད་ཆ་ཡིག་ཆ་དེར་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་རྩ་གཏོར་བཏང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།གཞན་ཡང་ཁོང་གིས། ཉེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་གིས་ཁམས་བྲག་མགོ་དགའ་ལྡན་རབ་བརྟན་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དགོན་དུ་སྨིད་༩༩་ཅན་གྱི་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་གཏོར་བཤིག་གཏོང་སྐབས་སྐུ་བརྙན་དེ་དགོན་པའི་ལྕགས་རིའི་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོད་སྟབས་གཏོར་བཤིག་གཏོང་དགོས་བར་བརྗོད་ནས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཡོད་ཀྱང་། ཐེངས་འདིའི་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སྐུ་བརྙན་དེ་ཆ་ནང་དགོན་གྱི་ལྕགས་རིའི་ནང་ལོགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། དགོན་པའི་དབུས་སུ་ཆགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ལ་བསྙད་ནས་གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། གཙོ་བོ་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ངོར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་རྟེན་རྣམས་གཙང་བཟོ་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངོར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གཙང་བཟོ་བྱེད་བཞིན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གྱིས། སྐུ་བརྙན་གྱི་རིགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བྲག་མགོ་ཁུལ་དུ། མ་ཎི་དར་ལྕོག་དང་རྡོ་རྐོས། དེ་བཞིན་མ་ཎི་རྡེའུ་འབུམ་དང་ཚ་ཁང་སོགས་ཡོངས་སུ་གཏོར་བཤིག་བཏང་ནས་མེ་ལ་སྲེག་པ་དང་ཆུ་ལ་གཡུག་པ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།ཁོང་གིས་མི་མཐུད་དུ་གསུངས་དོན། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁམས་བྲག་མགོ་ཁུལ་དུ་སླར་ཡང་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོ་བསྐྱར་སློག་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ཁག་གི་སྐུ་བརྙན་གྱི་ཁག་རྩ་གཏོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིར་བཞག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནས་བབ་ཅིག་གི་འོག་ནས་གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་ཡོད་ཚེ། དེ་དག་པར་ལེན་པ་དང་བརྙན་ལེན་པ་སོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ལ་ཡོངས་གྲགས་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་གཏོར་བཤིག་གཏོང་དགོས་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དངོས་དེ་ལྟར་མིན་པར། ལྐོག་ལྐོག་སིལ་སིལ་བྱས་ནས་གཏོར་གྱི་ཡོད་མ་ཟད། དེར་འབྲེལ་གྱི་པར་དང་བརྙན་ལེན་པ་སོགས་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་ལུགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཁོ་ན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།མཐའ་མར་ཁོང་གིས། སྔོན་ཆད་བོད་ཕྱི་ནང་གི་བར་དུ་དམ་དྲག་ཇི་ལྟར་ཡོད་མེད་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས། ཁམས་བྲག་མགོ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་འཕྲིན་གྱི་རྒྱབ་ལོགས་སུ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སྐུ་པར་དང་། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཀྱི་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ཁག་གི་འདུ་ཁང་དང་མཆོད་ཁང་སོགས་ཀྱི་པར་རིགས་སྤེལ་བཞིན་པ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་དེ་དག་ཕར་ཞོག  ཕྱི་ལོགས་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུར་འཛེམ་ཟོན་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། གཙོ་བོ་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཁག་དཀྲི་འདྲ་མིན་བྱས་ནས་རྒྱ་སྒོར་ཁྲི་ཉིས་བརྒྱ་སུམ་བརྒྱའི་ཆད་པ་བཅད་རྗེས། གྲོང་གསེབ་ཁག་ལ་ཕྱིན་ཏེ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་བཅུ་ཙམ་གྱི་འགྲོ་གྲོན་བཏང་སྟེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་བྲག་མགོ་རྫོང་ཐོག་གི་བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་དཔལ་འབྱོར་བཟང་བའི་རིགས་ཤིག་ལ་ཉེས་ཆད་བཅད་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་སྔར་ལོ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁམས་བྲག་མགོ་དགོན་དུ་སྐུ་བརྙན་དང་མ་ཎི་དུང་འཁོར་སོགས་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་བཟུང་། དེར་འབྲེལ་གྱི་དགོན་པའི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་པ་སོགས་ལ་ཁ་གཡར་གྱིས་མ་མཐའ་ཡང་བོད་མི་བཅུ་ཙམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གཅར་རྡུང་རིམ་པ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཡང་ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཁ་པར་ལ་སྔོག་བཤེར་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་དྲག་གནོན་སྲིད་བྱུས་སྔར་ལྷག་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་ཡོད་པ་རེད།  

ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་ཁོངས་སུ་ས་འགོད་བྱས་པའི་བོད་མདོ་ཁམས་རྒྱལ་ཐང་ནས་ཡིན་ཞིང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་སྨན་ཞབས་པའི་སློབ་སྦྱོང་གནང་བཞིན་པའི་བློ་ལྡན་དང་ཤེས་རབ་ལགས་གཉིས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་ད་བར་ཟླ་བ་གསུམ་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ཀྱང་། ཁོང་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་པ་སོགས་ཤེས་རྟོགས་དཀའ་བར་གྱུར་འདུགཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༠ ཡས་མས་ཞིག་ལ་ཡུན་ནན་རྒྱལ་ཐང་རྫོང་ནས་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་གཉིས་པོ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ནས་དཀར་མཛེས་གནམ་ཐང་དུ་འབྱོར་བ་དང་། དེ་རྗེས་ལི་ཐང་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་གསལ་ཁ་གང་ཡང་མེད་པར་གློ་བུར་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་ཐོན་ནས་ད་ཆ་ཟླ་བ་གསུམ་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་རྣམ་གཉིས་བཙོན་ཁང་གང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་དང་གཟུགས་གཞི་བདེ་མིན་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་དཀའ་སྟབས་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་ཚོས་ཐུགས་ཁྲལ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་འདུག རྩ་བའི་ཕ་ཀརྨ་དོན་འགྲུབ་དང་མ་སྒྲོལ་མ་རིན་ཆེན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་གཅེས་ཕྲུག་བློ་ལྡན་ལགས་ནི། ཡང་ཐང་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་གི་ཁྱིམ་དུ་བུ་སྤུན་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་ཁོང་རྒན་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་རེད། དེ་བཞིན་རང་ལོ་ ༢༣ སོན་པའི་ཤེས་རབ་ལགས་ནི། རྒྱལ་ཐང་རྫོང་ཐེག་ཆེན་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་གི་ཨ་མ་ལགས་ཀྱི་མཚན་ལ་དབང་མོ་དང་པཱ་ལགས་ཀྱི་མཚན་ལ་དོན་བཀྲ་རེད་འདུག པར་གྱི་བདག་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ།

ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན།  ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་ས་ཁེན་བྷེ་ར་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ས་གནས་ཀྱི་མི་རིགས་གཞན་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྩ་གཏོར་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུགརྩ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་ནི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་ཤེས་ཡོན། རིག་གཞུང་ལྷན་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ལོར་ཡོང་གྲགས་གྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པའི་ཉིན་མོ་དེར་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ལ་སོགས་པའི་གླེང་སྟེགས་འདྲ་མིན་ཐོག་རང་རེའི་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་གི་གལ་གནད་དང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཐད་ལ་བཟུང་བའི་སྲིད་བྱུས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གླེང་སློང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་སུ་གནས་ཚུལ་འཁོད་པ་ལྟར་ན།  ཁ་སང་ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་ས་ཁེན་བྷེ་ར་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་མཛད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་མི་ཚོས་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་འབྲེལ་བའི་འཕྲེད་དར་སོགས་བསྣམས་ནས་རྒྱ་གར་དང་། བཱངྒ་ལ་དེཤ། ཡུ་ཀེ་རེན། རྒྱ་ནག་སོགས་ཀྱི་མི་རིགས་དང་ལྷན་གོམ་བགྲོད་གནང་བ་མ་ཟད། ཁོང་རྣམས་ལ་བོད་ཡིག་ནི་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། ངོ་བོའི་སྲོག་རྩ་ཡིན་པའི་གལ་གནད་དང་། བོད་ནང་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་འགྲིམ་བཞིན་པའི་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཙན་དབང་གིས་རྒྱ་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་པ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐོར་གཞས་སོགས་འཁྲབ་སྟོན་གནང་བ་མ་ཟད། མཛད་སྒོའི་ཐོག་མི་རིགས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སོ་སོའི་ཕ་སྐད་ཐོག་མཛད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་སྐད་ཡིག་དང་འཚམས་འདྲི་ཞུ་སྟངས་སྐོར་བསླབས་ཡོད་པར་འཁོད་འདུགཁ་སང་གི་མཛད་སྒོའི་ཐོགཨོ་གླིང་གི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀརྨ་སེང་གེ་ལགས་དང་དྲུང་ཆེ་ལྷ་དབང་རྒྱལ་པོ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ཁུལ་དེའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁེན་བྷེ་ར་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ཏཱ་ར་ཆེ་ནེ་ (Tara Cheyne)ལགས་དང་ཨེ་ལི་ཛེ་བྷེ་ཐི་ལེ་ (Elizabeth Lee)ལགས་རྣམ་གཉིས་མཛད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོར་མི་རིགས་སྣ་མང་གི་ཚོགས་སྡེ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་། སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་དགོས་པའི་གལ་གནད་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག རྩ་བའི་ཁ་སང་གི་ཉིན་མོ་དེར་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དུ་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་ཚིག་འདྲ་མིན་བྲིས་ནས་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཁྲོད། བོད་མི་ཞིག་གིས་བོད་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་རྗེས་སུ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་གིས་བོད་སྐད་ཡིག་སླར་གསོ་གནང་རྒྱུར་ཐུགས་འགན་ཆེན་པོ་བཞེས་ཡོད་པའི་ངེས་ཤེས་གཞིར་བཞག་གིས།  པཎ་ཆེན་རིན་མོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་ཁག་ཅིག་དྲ་ལམ་དུ་བཞག་ནས། ཕ་སྐད་ཕ་ཡིག་ཟེར་ན་ཁྱོད་ཡིན། དཔའ་རྒོད་ཁེར་རྒྱུགས་ཟེར་ན་ཁྱོད་ཡིན། གདུང་འདེགས་ཀ་བ་ཟེར་ན་ཁྱོད་ཡིན། དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་ཟེར་ན་ཁྱོད་ཡིན་ཞེས་བྲིས་འདུགདེ་བཞིན་བོད་སྐད་ཡིག་གི་གལ་གནད་དང་འབྲེལ་ནས་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་ལགས་ཀྱིས་གསུང་དུམ་ཞིག་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་པའི་ནང་། འདས་མ་ཐག་པའི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ནང་དུ་སྐད་རིགས་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ནུབ་སྟེ། སའི་གོ་ལའི་ཐོག་ནས་མེད་པར་གྱུར། ད་ལྟ་གཟའ་འཁོར་གཉིས་རེ་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་སྐད་རིགས་གཅིག་རེ་ནུབ་ནས་མེད་པར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། མ་འོངས་པའི་ལོ་བརྒྱའི་ནང་དུ་འཛམ་གླིང་གི་སྐད་རིགས་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ནུབ་ནས་མེད་པར་འགྱུར་རྒྱུ་རེད། བོད་གངས་ཅན་པ། རང་གི་སྐད་ཡིག་ལ་སྲོག་བཞིན་དུ་གཅེས། མིག་བཞིན་དུ་སྐྱོངས། སྙིང་བཞིན་དུ་སྲུང་བར་མཛོད། འདི་ནི་མི་རིགས་ཧྲིལ་པོ་འཚོ་གནས་བྱེད་པའི་སྲོག་དང་། བླང་དོར་གསལ་བའི་མིག་དང་། བསམ་བློ་བརྟེན་སའི་སྙིང་རེད། འདི་མེད་ན་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་ལ། འདི་ཡོད་ན་སྲོག་གི་དབང་པོ་ནམ་ཡང་ཡོད་པས་ཅིས་ཀྱང་འབད་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྲིས་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ད་ཆ་བོད་ཁུལ་དུ་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭ་མང་པོ་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ལ་ཁ་ཐག་རིང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་གཙོ་རྒྱུགས་སྤྱི་སྐད་དེ་ཁྱབ་སྤེལ་དགོས་བའི་སྲིད་བྱུས་སྣ་མང་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཁྲོད། བོད་ནང་དུ་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་ཆེད་སྦྱོང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཅིག་སྒོ་རྒྱབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐད་ཡིག་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་མགོ་སྟེང་སློག་རྒྱུའི་ནག་ཉེས་གཡོག་སྟེ་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁོངས་སུ། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ནི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གྲགས་ཆེ་བའི་མི་སྣ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༥ ཙམ་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆབ་མདོ་རི་བོ་ཆེ་ཡམ་མདའ་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་དགུན་ཁའི་གུང་སེང་དང་བསྟུན་ཕ་ཡུལ་གྱི་བྱིས་པ་ཚོར་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གནང་བར་བརྟེན་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་འདུགཆབ་མདོ་རི་བོ་ཆེ་ཡམ་མདའ་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་པའི་བུ་མོ་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་ཉིན་ཤས་འགྲོ་ཡི་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟ་ཁོང་བཙོན་ཁང་གང་དུ་ཡོད་མེད་དང་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་གྱུར་ཡོད་མེད་སོགས་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས། ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱི་ནང་མི་གཙོས་འབྲེལ་ཡོད་སྤུན་མཆེད་ཚོས་ཉིན་མཚན་མེད་པར་ཁོང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་ཐུགས་ཁྲལ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་འདུག གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་གསར་འགོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་གཞིགས་ན་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ནི་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་ཞིབ་འཇུག་གི་སློབ་སྦྱོང་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་ཁོང་རྣམ་ཀུན་ནས་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ལ་དོ་དབྱིངས་ཆེན་པོ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁོང་གིས་དགུན་ཁའི་གུང་སེང་དང་བསྟུན་ནས་རང་གི་ཉེ་འཁོར་ལ་གནས་པའི་བྱིས་པ་ཚོར་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་དེ་ཉེན་རྟོག་པས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། ལོ་ཤས་གོང་ནས་དམིག་བསལ་ཆབ་མདོ་ཁུལ་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་མེས་རྒྱལ་ལ་དགའ་ཞེན་ཞེས་པའི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་སྐབས་ཁོང་གིས་བོད་རིགས་རྒྱ་རིགས་སུ་བསྒྱུར་བའི་སློབ་གསོར་མོས་མཐུན་མེད་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་སྟེ་ཕ་ཡུལ་གྱི་བྱིས་པ་ཚོར་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱི་ཕ་དམ་པ་སྔོན་ཆད་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཟིན་པ་དང་། ནང་ལ་ཨ་མ་ལགས་རྒན་འཁོགས་དང་། ལོ་ན་ ༡༤ སོན་པའི་གཅུང་མོ་ཞིག་དང་ལོ་ན་ ༨ སོན་པའི་གཅུང་པོ་ཞིག་བཅས་ཁྱོན་ནང་མི་བཞི་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་ལོ་ཤས་གོང་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆབ་མདོ་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཕལ་ཆེ་བར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་གཏང་ཆེད་སྲིད་བྱུས་འདྲ་མིན་སྤེལ་ཏེ་དགོན་པར་མཆོད་མཇལ་འགྲོ་མི་ཆོག་པ་དང་དབྱར་དགུན་གྱི་གུང་སེང་སྐབས་བོད་མིའི་ངོས་ནས་ཟུར་ཁྲིད་གནང་མི་ཆོག་པའི་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིགས་ཡོངས་སུ་རྒྱ་སྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་བོད་ཁུལ་ཡོངས་སུ་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཁ་ཉིན་ཟླ་འདིའི་ཚེས་བཅུ་བདུན་གྱི་ཉིན། སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་བའི་ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེར་བསྐོ་བཞག་བྱས་པའི་ཝང་ཅུན་ཀྲང་ཟེར་བ་དེ་ར་མོ་ཆེ་གཙུག་ལག་ཁང་དང་དགའ་ལྡན་དགོན་པ་སོགས་སུ་ལྟ་སྐོར་ལ་ཕྱིན་ཏེ་གྲྭ་མང་ལ་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཟེར་བའི་སློབ་གསོའི་ཐད་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་དགོས་བའི་བཙན་བཀའ་བཏང་འདུགདེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཀྲུང་གོ་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ་ཞེས་པའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསར་འགྱུར་ཐོན་པའི་ནང་དུ།  རྒྱ་ཆེའི་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་ཡིན་མིན་ཆེན་པོའི་གནད་དོན་ཐད་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རིག་པ་དྭངས་གསལ་ཡོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ཞི་མཐུན་དང་། བརྟན་ལྷིང་། འཕེལ་རྒྱས་བཅས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་ཏུ་ཧུར་ཐག་འགྱུར་བ་བྱེད་དགོས་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག གཞན་ཡང་ཁོ་པས་ཆབ་སྲིད་ཐད་བློས་འཁེལ་བ་ཞིག་བྱེད་པར་རྒྱལ་གཅེས་ཡར་ཐོན་དང་། ནམ་ཡང་ཏང་གི་བཀའ་ལ་ཉན་པ། ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་མཁན་བཅས་ཀྱི་དགེ་འདུན་པ་ཡག་པོ་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཞེས་བརྗོད་དེ། གཙོ་བོ་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་བཀའ་དང་ལེན་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་དང་། ཏང་གི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ཟེར་བའི་སྐོར་གྱི་གཞི་རྩའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བརྩི་སྲུང་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་དགོན་པའི་རིག་དངོས་ཁག་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཚད་ལྡན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་བོད་འདི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པའི་དོན་དངོས་རྣམས་སྔོག་འདོན་བྱ་དགོས་བྱས་དགོས་ཞེས་བཀའ་བཏང་འདུག འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་ཚེ་བརྟན་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཁག་བོད་དུ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་པར་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། ཐེངས་འདིར་ཝང་ཅུན་ཀྲེང་དགའ་ལྡན་དགོན་དང་ལྷ་ས་ར་མོ་ཆེ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་བ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་བསླེབ་ལ་ཉེ་བ་དང་། དེ་བཞིན་འདི་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ཉི་ཤུ་བ་སྐོང་འཚོགས་བྱེད་རྒྱུར་ཐག་བཅད་ཟིན་སྟབས། བོད་ཁུལ་ནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་རྙོག་གི་རིགས་མི་བཟོ་བར་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་སྐྲུན་ཐབས་སུ་ཆེད་དུ་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོར་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། སྔར་ལོ་ཝང་ཅུན་ཀྲེང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེར་བསྐོ་བཞག་བྱེད་སྐབས། ཐེ་ཝན་དོན་གཅོད། སྤྱི་ཟུར་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་འདི་གའི་གསར་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བའི་ནང་དུ། སྔར་ལོ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་བརྒྱུད་ནས། བོད་ནང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གཙང་བཟོ་བྱེད་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཆོས་ལུགས་དེ་དུག་རྩ་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ། ཝང་ཅུན་ཀྲེང་ཟེར་བ་དེ་ཆེད་དུ་བོད་ཁུལ་དུ་བཏང་ནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྔར་ལྷག་དྲག་གནོན་བྱེད་རྒྱུར་དམིགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། གཞི་རྩའི་ཝང་ཅུན་ཀྲེང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡ ནས་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་དང་སྲིད་ཁྲིམས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཁང་གི་དྲུང་ཆེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༥ ནས་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་བར་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་དང་སྲིད་ཁྲིམས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཁང་གི་དྲུང་ཆེ། ཤིན་ཅང་ཐོན་སྐྱེད་འཛུགས་སྐྲུན་དམག་སྡེའི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ། རྒྱ་ནག་ཡུ་གུར་འཛུགས་སྐྲུན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་འཁྲིད་སོགས་བྱས་པའི་ཁྲོད། ཤིན་ཅང་གི་ཁུལ་དུ་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་མི་མང་བཀག་སྐྱིལ་དང་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོལ་སོགས་ཀྱི་ནག་ཉེས་དང་འབྲེལ་ནས།  ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཡུལ། དེ་བཞིན་ཁ་ན་ཊ་དང་ཡུ་རོབ་སོགས་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་སྐྱོད་བཀག་སྡོམ་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། སྔར་ལོ་རྒྱ་ནག་གིས་ཆེད་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེར་བསྐོ་བཞག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

ཉེ་ཆར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ཏུ་སོ་ནམ་ལོ་གསར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པའི་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཆོས་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་གནང་སྒོ་ཁག་ལ་དམ་དྲག་ཆེན་པོས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ནས་མི་མང་ཚོ་མཆོད་མཇལ་ལ་བཏང་མི་འདུག དེང་སྐབས་བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ས་ཁུལ་འགའ་ཤས་ནང་སོ་ནམ་ལོ་གསར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་སོ་ནམ་ལོ་གསར་གྱི་ཚེས་པ་བཅུ་ནས་བཅོ་ལྔ་བར་ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་དུས་ཆེན་ཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས་མི་མང་རྣམས་ནས་ཚོགས་བསགས་དགེ་སྒྲུབ་ཆེད་སྨོན་ལམ་དང་མེ་ཏོག་མཆོད་པ་སྣ་མང་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་སྟབས་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་དགོན་ཁག་ལ་རྣམ་ཀུན་ལྟར་ཆོས་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་གནང་སྒོ་ཁག་ལ་དམ་དྲག་ཆེན་པོས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ནས་མི་མང་ཚོ་མཆོད་མཇལ་ལ་བཏང་མི་འདུག གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་གསར་འགོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་གཞིགས་ན། དེང་སྐབས་སོ་ནམ་ལོ་གསར་སྐབས་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་ས་ཁུལ་ཁག་སོ་སོའི་ཏང་གི་ལས་བྱེད་དང་ཉིན་རྟོག་པས་བཙན་དབང་འོག་མདོ་སྨད་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དང་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་། རེབ་གོང་རི་བོ་དགོན་པ། དེ་བཞིན་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་རྔོག་རྒྱལ་མོ་དགོན་པ། ཀླུ་ཤོད་ཚོ་བ་བརྒྱད་ལ་སོགས་སུ་གཉན་རིམས་ལ་ཁ་དཀྲི་ནས་མི་མང་དགོན་པར་མཆོད་མཇལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་དང་སྒོས་རི་བོ་དགོན་ཆེན་དང་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་དགོན་པར་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་སྤེལ་བར་དམ་དྲག་གིས་ལོ་གསར་སྐབས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་བརླག་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་བདག་གཉེར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ནས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བར་སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་ནད་དུག་སྔོན་འགོག་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལ་གཞིགས་ན། ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་མང་ཚོགས་ཚོ་མཆོད་མཇལ་དང་མེ་ཏོག་མཆོད་པ་ཕུལ་བར་གཏོང་རྒྱུ་མིན་ཞེས་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ་མ་ཟད། རོང་བོ་དགོན་པའི་དོ་དམ་པ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཞིང་ཆེན་ཁུལ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་གྱི་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་ཟླ་བ་འདེའི་ཚེས་ ༡༢ ནས་ ༡༦ བར་དུ་རོང་བོ་དགོན་པའི་རྒྱལ་སྒོའི་མདུན་དུ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ནང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་ལ་ཕེབས་མཁན་དང་དད་ལྡན་པ་ཡོངས་ནས་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་དོན་ལ་དགོན་པ་སྒོ་བརྒྱབ་ཡོད་པས་གནས་སྐབས་རིང་མཆོད་མཇལ་ལ་མ་ཕེབས་རོགས་ཞེས་བཀོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་  ༢༠༢༠  ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་སོ་ནམ་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་གོང་ལ་གདན་ས་གསུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་མཆོད་མཇལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་རིགས་བཀག་སྡོམ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད།