བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཉིས་མུ་མཐུད་འཛིན་བཟུང་གིས་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་འདུག

རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ཐུན་མོང་གིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་བོད་མིར་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་གསལ་འདོན་གྱིས་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་ཡིག་ཞིག་ཕུལ་འདུགརྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་མཐུན་ཚོགས་སམ་ International Federation for Human Rights དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གཉིས་ཐུན་མོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོ་སྟོད་ལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་ནས་བལ་ཡུལ་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཐེངས་གསུམ་པ་མ་གནང་བའི་གོང་དུ་ཞུ་ཡིག་དེ་ཕུལ་འདུག ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཞུ་ཡིག་ནང་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་སྡོད་བོད་མི་ཉིས་ཁྲི་ལྷག་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་ཡུལ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་བའི་ཤེས་ཡོན་དང་ཕྱག་ལས། ས་ཁང་ཉོ་ཚོང་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་མེད་པར་བོད་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་མཁན་བོད་མི་རྣམས་ཕྱིར་རྒྱ་ནག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་པ་དེས་ཁོང་ཚོའི་ཚེ་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་བལ་ཡུལ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་མི་མང་འདུ་འཛོམས་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་། གསར་འགོད་རང་དབང་བཅས་ཇེ་ཞན་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་གསལ་འདོན་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཐོག་འགན་ཁུར་བཞེས་མཁན་ Kai Muller ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཞུ་སྙན་བརྒྱུད་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཡུལ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་བའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་མེད་པའི་ཁྲོད་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གནང་སྒོར་ཞུགས་ཆོག་གི་མེད་པ་དང་དེ་བཞིན་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་ལ་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་ཡང་བསྟན་་ཆོག་གི་མེད་པ་མ་ཟད་མང་ཚོགས་ཁག་ཅིག་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་ལ་མགོ་ནམ་ཡང་མི་སྒུར་བར་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Adilur Rahman Khan ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་དབར་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་འདིས་བོད་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་མཁན་བོད་མི་ཚོར་བཙན་དབང་གིས་བོད་ལ་གང་མགྱོགས་ཕྱིར་ལོག་གནང་འཇུག་ནས་ཁོང་ཚོའི་ཚེ་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཚོའི་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་དང་འགལ་བའི་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པར་དམིགས་བསལ་ཐུགས་སྣང་གནང་སྟེ་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་སྲུང་གནང་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཡུལ་དེའི་ནང་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཐོག་དམ་དྲག་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཤུགས་གནོན་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག  

ཉེ་ཆར་བོད་མི་ཨ་གྲགས་ལགས་ཀྱི་ངོ་དེབ་ཐོག་བལ་ཡུལ་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་མདུན་དུ་ཁོང་གི་ཕྱག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཟུང་བའི་འདྲ་པར་ཞིག་བཞག་པ་དང་། བལ་ཡུལ་ནང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚབ་ཁག་ལ་བོད་ནང་གི་ཡ་ང་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ཕྱག་ཡིག་ཕུལ་བར་བརྟེན་བལ་ཡུལ་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གཅར་རྡུང་གཏོང་བཞིན་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ཉིན་གྲངས་བཅུ་ཙམ་རིང་བཀག་ཉར་བྱས་མཐར་ཁོང་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཕྱིར་ཐོན་དགོས་པ་བྱུང་འདུག རྩ་བའི་བོད་མི་ཨ་གྲགས་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་གསར་འཛུགས་གནང་བའི་བལ་ཡུལ་བོད་མིའི་དང་བླངས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་ནས་ཉེ་ཆར་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མོ་སྟེ་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། བལ་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚོགས་ཁག་གི་ལས་ཁུངས་སུ་བོད་ནང་གི་ཡ་ང་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་སྙན་གསེང་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་ཡོང་བར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཟུང་བའི་འདྲ་པར་ཞིག་ངོ་དེབ་ཐོག་བཞག་ཡོད་སྟབས། ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བལ་ཡུལ་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གཅར་རྡུང་གཏོང་བཞིན་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ཉིན་གྲངས་བཅུ་ཙམ་རིང་བཀག་ཉར་བྱས་མཐར་ཁྲིམས་ཁང་ནས་བོད་ལ་ཕྱིར་སློག་བྱེད་དགོས་པའི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་འདུག འོན་ཀྱང་བལ་ཡུལ་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་། ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་ཚབ། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱབ་གཉེར་གནང་ཐོག་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ནས་ད་ལྟར་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཡུལ་དེ་ནས་ཕྱིར་ཐོན་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་ད་ལན་གང་ཞུས་པ་དེ་དག་ཉེས་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན་པ་དང་། རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་དུ་རང་ཉིད་ལ་འཁྲི་བའི་འོས་འགན་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད། བལ་ཡུལ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གི་ངོ་དེབ་ཐོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཟུང་བའི་འདྲ་པར་ལ་ཁ་གཡར་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་ཀྱང་།...

ཉེ་སྔོན་བལ་ཡུལ་ཉེན་རྟོག་པས་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་བའི་བོད་མི་སྐྱ་སེར་ཁྱོན་ ༤༡ སྐོར་ཞིག་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ Kailali ས་ཁུལ་གྱི་ Dhangadhi དགག་སྒོ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་ ༣༩ གློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མི་གཉིས་མུ་མཐུད་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་འདུག བོད་མི་དེ་དག་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ Kathmandu ནང་དུ་འབྱོར་སྐབས་བལ་ཡུལ་ཕྱི་མི་ཞིབ་བཤེར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྟོག་ཞིབ་གནང་པའི་བརྒྱུད་བོད་མི་དེ་དག་དང་བལ་པའི་ཉེན་རྟོག་པའི་དབར་སྐད་ཀྱི་གོ་བརྡ་མ་འཕྲོད་པར་བརྟེན་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་ ༤༡ ཡོད་པ་ལས་བོད་མི་ ༣༩ རྣམས་བོད་ཆོལ་གསུམ་མདོ་སྟོད་སྨད་ནས་ཡིན་ཞིང་ཁོང་རྣམས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གི་ཕྱིར་བསྐྱོད་ལག་འཁྱེར་ཡོད་པ་མ་ཟད། བལ་ཡུལ་གཞུང་གི་ཕྱི་མི་ཞིབ་བཤེར་ལས་ཁུངས་སུ་ཐོ་འགོད་ཀྱང་གནང་ཟིན་ཡོད་སྟབས། ཁ་སང་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༥།༠༠...