བློ་བཟང་སེང་གེ

ཁེ་ན་ཌ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ Arif Virani ལགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་བར་དགའ་བསུ་དང་འབྲེལ། ཁོང་གིས་ལྷག་བསམ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ལ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་ས་ཨོ་ཊ་ཝར་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཚོས་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ལས་རིམ་ཁག་ཅིག་གོ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཁ་སང་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་ས་ Ottawa ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གཙོས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག དེ་བཞིན་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་བཅས་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་མོལ་གྱིས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བར་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་པའི་བརྒྱུད་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག ཁེ་ན་ཌ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Arif Virani ལགས་ཀྱིས་ཁ་སང་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་ཁེ་ན་ཌར་ཡུལ་དེའི་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་ད་བར་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་བོད་མི་མང་པོར་མཐུན་འགྱུར་གང་ཐུབ་སྦྱར་ཡོད་པ་སོགས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ཆེད་ཕེབས་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མིའི་ངོས་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་དོན་དངོས་ཐོག་ཁེ་ན་ཌར་གནས་བཞུགས་བོད་རིགས་ཚོའི་སྐུ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དེའི་ནང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་དང་ནང་ཆོས། ལྷག་དོན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྐོར་ལ་གོ་རྟོགས་གཞན་ལས་བཟང་བ་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཁེ་ན་ཌར་ཆ་མཚོན་ན་རྩ་ཁྲིམས་གཅིག་གི་འོག་མི་རིགས་དང་རིག་གཞུང་འདྲ་མིན་འཆམ་མཐུན་དང་ཞི་བདེ་མཉམ་གནས་གནང་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་བོད་མི་ཚོ་ལའང་དམིགས་བསལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Arif ལགས་ཀྱིས་ཁོང་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གནང་བའི་རིང་ལྷག་བསམ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་མ་ཟད་སླད་མར་དེ་ལྟར་གནང་རྒྱུར་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུག རྩ་བའི་ཁ་སང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་མདུན་དུ་བོད་དོན་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། ཁ་སང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དྲུག་ལས་གྲུབ་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དེས་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་དང་ཁེ་ན་ཌ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞན་སྐུ་ཞབས་ Randall Garrison...

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀར་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་བསྐྱངས་ཡོད་པ་རེད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ནས་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇོ་ནེསི་བྷག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་བཞིན་འདུག་པ་དང། ཐེངས་འདིའི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་དེ་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་ཨིན་ཀ་ཐ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པས་གདན་ཞུ་ཕུལ་བ་ལྟར། ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་སྲིད་འཛིན་ཛུ་མ་མཆོག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་གཏམ་བཤད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག ལྷག་ཏུ་ད་རེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀར་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་གནང་བ་དེ་ནི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་སྲིད་སྐྱོང་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་རྗེས་ཁུལ་དེར་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་བ་ཆེས་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀར་ཉིན་གྲངས་བརྒྱད་རིང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་ལེགས་གྲུབ་རྗེས་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་རྒྱ་གར་ལ་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། རྩ་བའི་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་དབར་དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་གི་འབྲེལ་ལམ་དམ་ཟབ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟར་འབྲེལ་ལམ་ཟབ་རྐྱེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོ་ནས་ད་བར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཡུལ་དེའི་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་མཛད་ཐུབ་མེད་པ་རེད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཌེན་མག་རྒྱས་ཀོ་པེན་ཧེ་གན་ནང་ཡུལ་དེའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་སོགས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་དང་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག དེའང་ Scandinavia འི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གཅིག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་གནང་བཞིན་པ་དང་འབྲེལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ Denmark གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་གནད་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གཏེར་ཁ་རྣམས་གང་བྱུང་དུ་སྔོག་འདོན་བྱས་པར་བརྟེན་ད་ཆ་བོད་ཀྱི་འཁྱགས་རོམ་རྣམས་ཆེས་མྱུར་པོ་བཞུ་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆུ་བགོ་འགྲེམ་བྱ་རྒྱུའི་གན་རྒྱར་མིང་རྟགས་བཀོད་མེད་པ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་དམག་ཆེན་གསུམ་པ་ནི་ཆུའི་གནད་དོན་ཐོག་ནས་ལང་ཉེན་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་ད་དུང་བོད་ནང་དུ་བོད་མི་ཚོས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ཐོག་ནས་ངོ་རྒོལ་གནང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། འཛམ་གླིང་ནང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེ་ཤོས་སུ་གྲགས་པ་གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་དང་ཡར་ཆེན་སྒར་གཉིས་གཏོར་བཤིག་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་ཆོས་སྡེ་དེ་གཉིས་པོའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་བ་དང་། རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཟེར་བའི་སློབ་གསོའི་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེ་སྤེལ་བཞིན་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གཞན་ཡང་ཌེན་མག་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བོད་དོན་གླེང་སྟེགས་ཐོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང། དེ་རྗེས་ནོར་ཝེ་རྒྱལ་ས་ Oslo ལ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཁ་སང་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཁུལ་དེའི་བོད་མི་རྣམས་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་ནོར་ཝེ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ནང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སླད་ལས་གཞི་མུ་མཐུད་སྤེལ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་དང། བོད་མི་ཚོས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་ཡོད་ཀྱང་སྔ་རྗེས་མ་གཏོགས་ང་ཚོར་རང་དབང་ཐོབ་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་ཡིན་སྟབས། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་དུས་སྐབས་དེའི་བར་རང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་སྲ་བརྟན་དུ་གནས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཉམས་ཉེས་ གཏོང་ཐབས་ཆེད་ཐབས་ཤེས་ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུག་བྱས་ཀྱང་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་མེད་པ་མ་ཟད། གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་ཚོས་སྐུ་ལས་སྐྱོན་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་བསྟན་པ་སླར་གསོ་ཤུགས་ཆེ་ཐུབ་པའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསུམ་པ་ཚོའི་བསམ་བློར་བོད་མི་རིགས་ལ་ལ་ཞེན་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེན་པོ་གནང་མུས་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུང་འདུག

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཁ་སང་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་སམ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་ས་གྷོ་ཧ་ཊིར་ཕེབས་འབྱོར་གྱིས་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ Guwahati མཐོ་སློབ་ཏུ་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་སྲ་བརྟན་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་ Balipara ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་མགྲོན་འབོད་ཞུ་དོན་ལྟར་ཁ་སང་གྲོང་ཁྱེར་ Guwahati ར་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་སྐབས་ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་བཅས་ནས་ཕེབས་བསུ་སྣེ་ལེན་ཞུས་ ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཉིན་དེར་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་སོ་ནམ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Atul Bora མཆོག་དང་སྒོ་ཕྱུགས་གསོ་སྐྱོང་དང་གྲོང་སྡེ་ཡར་རྒྱས་བློན་ཆེ། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ལས་འགུལ་བ་སོགས་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་པ་མ་ཟད། ཕྱི་དྲོ་ཐེབས་རྩ་ཁང་དེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུ་ཐོག་ཁོར་ཡུག་སྲུད་སྐྱོབ་ལས་འགུལ་བ་དང་སྙན་ངག་མཁན། རྩོམ་པ་པོ་སོགས་སྐུ་མགྲོན་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་གདན་ཞུས་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དེ་རིང་སྔ་ཐོག་གྷོ་ཧ་ཊི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཡོངས་ལ་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་སྲ་བརྟན་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་པ་དང་དེ་རྗེས་Balipara ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་འོག་ Eastern Himalayan Naturenomics Forum 2017 ཞེས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་པ་མ་ཟད། ཕྱི་དྲོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་...