སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྐོར།

ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་སློབ་སྤྱི་ཁྱབ་ཚན་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཁྱབ་ཁོངས་ས་གནས་ཁག་གི་བོད་སློབ་ནང་ཁུལ་དབར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞེས་པའི་མཚན་བྱང་ཐོག་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་འགྲན་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་ལྟར་ཁྱབ་ཁོངས་གཟའ་མཇུག་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༢༢ ཡོད་པ་ལས་བོད་སློབ་ཁག་ ༡༨ ཀྱི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཞལ་གྲངས་ ༣༦༥ མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད།སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་སློབ་སྤྱི་ཁྱབ་ཚེ་དབང་མུན་སེལ་ལགས་ཀྱིས་ལས་གཞིའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ནི། ས་གནས་སུ་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བཞིན་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་ཀྱི་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གླུ་སྒར་དང་རོལ་ཆ། གྱོན་ཆས་སོགས་ལ་དོ་དབྱིངས་བསྐྲུན་ཆེད་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་བ་དང་། ཁོང་གིས་ལས་གཞི་དེའི་བརྒྱུད་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོ་དང་ཕ་མ་ཚོའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་སོགས་ལ་དོ་སྣང་གནང་སྟེ་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།རྩ་བའི་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་བོད་སློབ་སྤྱི་ཁྱབ་སྡེ་ཚན་གྱི་ངོས་ནས་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་སློབ་ཁག་གི་བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་ཐབས་སུ་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འགྲན་བསྡུར་ཞེས་པའི་བྱེད་སྒོ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང། སྔ་ལོ་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱེད་སྒོ་དེ་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ཕྱིར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཉིན་མོ་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་ཉིན་མོ་ཞེས་ཁག་གཉིས་ལ་དབྱེ་ནས་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོའི་ནང་གཟའ་མཇུག་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ནང་ཁུལ་དབར་འཁྲབ་གཞས་གཉིས་རེ་དང་མཉམ་གཞས་གཉིས་རེ། གཏམ་བརྗོད་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བོད་སློབ་ཁག་གི་སློབ་མ་ཚོས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་བྱེད་སྒོ་བསྡོམས་ ༥༩ འཁྲབ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་སུད་སི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཙམ་ནས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཐོག་མར་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་མི་རབས་རྒན་པ་ཚོས་ས་གནས་སུ་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བཞིན་པའི་བོད་ཕྲུག་ན་གཞོན་ཚོར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་གཤིས་ལུགས་བཟང་པོ་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཡོང་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ། བོད་མི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བོད་པའི་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭ་གསར་བསྐྲུན་གནང་ནས་ད་ཆ་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་བོད་པའི་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭ་ ༢༢ དང་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་...

སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཁག་དཀྲིས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ནང་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་དང་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་འཐུས་ཚང་སྦྱོར་གྱི་མེད་པའི་གནད་དོན་ཐད་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་དགོས་པ་གཙོས་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་ཞུ་གཏུག་གི་སྙན་ཞུ་ཞིག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ལ་ཕུལ་འདུག སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༥༡ འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Volker Turk མཆོག་ལ་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཁག་དཀྲིས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ནང་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་དང་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་ས་གནས་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་མཁན་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ་དང། དེ་བཞིན་ཟུར་བཀག་ཁང་དང་ནད་གསོ་ཁང་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡོད་པར་མ་ཟད་སྨན་བཅོས་དང་ཞལ་ལག་སོགས་དགོས་ངེས་ཅན་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་འཐུས་ཚང་སྦྱོར་གྱི་མེད་པའི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཞུ་གཏུག་གི་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་འདུག སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཀརྨ་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༥༡ འཚོགས་བཞིན་པ་བསྟུན་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་གཙོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་མི་རིགས་མཉམ་སྲེ་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག གོམས་སྲོལ་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་བཟོས་ཏེ་བོད་རྒྱ་སྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་འོག་གར་ཡོད་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་བའི་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་བཅས་འཁོད་པའི་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་གྱི་ཞུ་གཏུག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གིས་གོ་སྒྲིག་འོག་ཁྱབ་ཁོངས་གཟའ་མཇུག་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༢ སྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་ཅིང། ཚོགས་འདུ་ཐོག་ས་གནས་སུ་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བཞིན་པའི་བོད་ཕྲུག་སློབ་མ་ཚོར་བོད་ཀྱི་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་རྒྱུས་ཁྲིད་རྒྱུན་འཇགས་ཡོང་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ་གཟའ་མཇུག་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་མ་འདུ་སྐོང་གིས་ལོ་རེའི་ནང་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་དང་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རྒྱུའི་གྲོས་ཐག་བྱུང་འདུགསྤྱིར་སྐབས་ ༡༨ པའི་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ངོས་ནས་ཁྱབ་ཁོངས་གཟའ་མཇུག་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད། ཤེས་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་ཕན་ཚུན་ཉམས་མྱོང་སྤེལ་རྒྱུ་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཟླ་བ་བཞི་རེའི་ནང་བོད་སློབ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་སྐོང་ཚོགས་གནང་སྟེ་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་སློབ་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་དང་དོན་ཁང་ལས་བྱེད་སྐལ་ལྡན་མཚོ་མོ་ལགས། སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། དེ་བཞིན་བོད་སློབ་སྤྱི་ཁྱབ་ཚེ་དབང་མུན་སེལ་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་སློབ་ཁག་ ༢༠ ཐམ་པའི་འགན་འཛིན་བཅས་ལྷན་འཛོམས་བྱུང་འདུག བོད་སློབ་སྤྱི་ཁྱབ་ཚེ་དབང་མུན་སེལ་ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་ཐོག་འདི་ལོ་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གིས་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོ་དེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་འབྲེལ་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་ཉེ་སྔོན་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་བྱུང་བའི་གྲོས་གཞི་ཁག་བསྐྱར་ཞིབ་དང་མཇུག་སྐྱོང། མ་འོངས་པར་ཤེས་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ད་ལན་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་སློབ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་ས་གནས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་དེང་གི་དུས་ཚོད་དང་མཐུན་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོར་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཐབས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་ཕུལ་རྒྱུ་དང། དེ་བཞིན་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་གཟའ་མཇུག་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་རྣམས་གཅིག་གྱུར་གྱི་དྲི་ཤོག་བཟོས་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་ལོ་འཁོར་ཡིག་རྒྱུག་གཏང་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་ཐག་ཀྱང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ནི་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཡོད་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཅིག་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ཆ་སྒྲིག་འཛུགས་དེའི་འོག་བོད་རིགས་ཚོགས་ཆུང་ ༢༥ དང་ཚོགས་མི་ཁྱོན་ ༨༠༠༠ ཙམ་ཡོད། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆེ་གྲས་དང་རྙིང་གྲས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་པ་མ་ཚད་པར་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ད་ལྟའི་ཆར་གཟའ་མཇུག་བོད་སློབ་...

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་གྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་འོག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བོད་པའི་གཟའ་མཇུག་སློབ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ། ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་སློབ་ཁག་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཕྱོགས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་རེད།རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པས་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་ཚེ་དབང་མུན་སེལ་ལགས་སུ་བོད་སློབ་ཁག་གི་མ་འོངས་ལས་འཆར་དང་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།

སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ཙམ་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་ཞིང། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ནི་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཡོད་པའི་སྒྲིག་འཛུག་གཅིག་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།ད་ཆ་སྒྲིག་འཛུགས་འདིའི་འོག་བོད་རིགས་ཚོགས་ཆུང་ ༢༥ དང་ཚོགས་མི་ཁྱོན་ ༨༠༠༠ ཙམ་བཅས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་མི་མང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆེ་གྲས་དང་རྙིང་གྲས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་པ་རེད། ཉེ་ཆར་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་ ༡༨ པའི་སྔོན་འགྲོ་དང་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་གྲུབ་པ་དང་བསྟུན། རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པས་འཁྱུར་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་ ༡༧ པའི་སུད་སི་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཚམས་མདའ་ནོར་བུ་ལགས་སུ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ལས་དོན་གང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པ་ཡིན།