United States Institute of Peace

དེ་རིང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཞི་བདེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་གྱི་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཞི་བདེ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་འགན་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་མཛད་སོང་།༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཁ་སང་དང་དེ་རིང་བཅས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་ཀྱི་རིང་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ United States Institute of Peace བསྟི་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་ཞི་བདེ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་པའི་ལས་འཆར་འགན་འཁུར་བ་ཁག་གཅིག་དང་ལྷན་དུ་དམིགས་བསལ་མཇལ་མོལ་གྱིས་བགྲོ་གླེང་མཛད་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་གྱི་ལས་རིམ་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ནས་རྒྱ་གར་དུ་བྲོལ་བྱོལ་ལ་ཕེབས་སྐབས་༸སྐུའི་ཐུགས་ཚོར་ཇི་བྱུང་དང་དེ་འབྲེལ་གནད་དོན་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ་༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུ་ཚེ་དང་བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་ཉེན་ཁར་གཟིགས་སྟབས་བཙན་བྱོལ་དུ་མ་ཕེབས་ཀ་མེད་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གར་ནང་སྐུ་མགྲོན་ཡུན་རིང་ཤོས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་བཞུགས་གནང་མཛད་རིང་ལ་ཐུགས་མཉེས་པོ་དང་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཐོབ་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ད་ཆ་ང་ཚོས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་འགྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་ལྷག་དོན་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་མང་ཚོགས་ཉམ་ཆུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཆེས་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་མཛད་སོང་།༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཐད་དགོངས་ཚུལ་འདྲ་མིན་བཞེས་མཁན་ཡོད་མིན་ལ་ལྟོས་མེད་རང་ཚུགས་བརྟན་པོས་དེར་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས་སམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཁག་གཅིག་གིས་དྲག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ངང་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་བཞེས་པ་དེ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མ་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འགྲོ་མུས་ཡིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་དཀའ་ངལ་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེལ་ཐབས་སུ་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པ་ལས་དམག་དཔུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གཏན་ནས་དགོས་ཀྱི་མེད་པར་མ་ཟད་གོ་མཚོན་སྤྱོད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དེའང་འདས་ཟིན་ཡོད་སྐོར་ལམ་སྟོན་སྩལ་ཡོད།བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་མཐའ་མར་ཨ་རིའི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ David Yang ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་བར་ཞི་བདེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་ཚོར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛད་བཞིན་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནི་མ་འོངས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་སྙིང་སྟོབས་དང་ཡིད་སྨོན་སྐྱེ་གཞི། དེ་བཞིན་ཆེས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལྷག་དོན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིར་ཕན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་བཞེས་མཛད་པ་དེས་གོ་ལའི་འགྲོ་བ་མི་ཐེར་འབུམ་བདུན་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཞིག་སྦྱིན་ཡོད་ལ། གཙོ་བོ་ཞི་བདེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་སྒེར་སོ་སོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྦྱིན་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་དགོངས་པ་གཞན་དོན་དུ་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་གཞོན་སྐྱེས་འགོ་ཁྲིད་དེ་དག་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐུགས་དགོངས་ལྟར་ཞི་བདེ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བརྡ་ལན་དེ་འཁྱེར་ནས་གཞན་ལ་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་ངེས་རེད་ཅེས་ཞུས་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོད་པའི་ནང་ནས་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་ཚོས་ད་ལྟའི་མི་རབས་འདི་ཙམ་མིན་པར་མ་འོངས་པའི་མི་རབས་ཚོའི་ཆེད་དུ་ཞི་བདེ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་འགན་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་མཛད་ཡོད།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་རིང་ཞི་བདེའི་ལས་འཆར་འགན་ཁུར་བ་རྣམས་ལ་མཇལ་མོལ་དང་འབྲེལ་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་འཛིན་པའི་ཐོག་ནས་ཞི་འགྲིག་ཕྱོགས་སུ་མདུན་བསྐྱོད་གནང་དགོས་པར་སྐུལ་ལྕག་གནང་འདུགབཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཁ་སང་དང་དེ་རིང་བཅས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་ United States Institute of Peace ཞེས་པའི་ཞི་བདེའི་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་འཛམ་གླིང་ནང་ཆོས་ལུགས་དང་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་རྩོད་རྙོག་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཞི་འགྲིག་ཡོང་སླད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་མགོ་ཁྲིད་ ༢༧ གདན་ཞུས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་གླེང་མོལ་བརྒྱུད་འཛམ་གླིང་ནང་ཞི་བདེ་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཆེད་ལམ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་འཆར་ཐེངས་གསུམ་པ་འཚོགས་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དེ་རིང་བགྲོ་གླེང་གི་ཉིན་གཉིས་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཐོག་མར་བོད་མི་དང་རྒྱ་གར་དབར་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་ལམ་བྱུང་སྟངས་དང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་ད་ཆ་ལོ་ངོ་ ༧༠ ལྷག་ཙམ་འགྲོ་མུས་རིང་བོད་མིའི་ཐོག་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཀྱང་བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་དང་ལྷག་བསམ་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་བཏང་ཐུབ་མེད་སྟབས། ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་མདུན་བསྐྱོད་བྱས་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་འདུགདེ་བཞིན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཆོས་དད་ཡོད་མེད་ལ་ལྟོས་མེད་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ཨ་མའི་བྱམས་བརྩེ་འོག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་བྱམས་བརྩེའི་བསམ་པ་དེ་གོང་མཐོར་གཏང་དགོས་གལ་དང་ལྷག་དོན་བེུད་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེའི་ནུས་པ་ཆེ་བ་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་གོང་འཕེལ་སླད་བེུད་ཚོར་འགན་འཁྲི་འཕར་མ་ཞིག་ཡོད་སྐོར་ལམ་སྟོན་རྒྱ་ཆེ་མཛད་ཡོད་པ་རེད།བགྲོ་གླེང་ཐོག་ཕེབས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཁག་ཅིག་ནས་སོ་སོའི་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཞི་བདེ་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་འདྲ་མིན་རྐྱེན་པས་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་གནང་མ་ཐུབ་པས་སྐབས་རེ་སེམས་ཤུགས་ཆག་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ལམ་སྟོན་ཞུས་པར་དེ་དག་གི་སྙིང་སྟོབས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། སྤྱིར་བཟང་སྤྱོད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བར་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་རྟོགས་གོང་འཕེལ་གནང་གལ་ཡིན་ཀྱང་དེང་སྐབས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀའ་ངལ་བཟོ་མཁན་མང་ཆེ་བ་དེ་ཤེས་ཡོན་ཡོད་པ་ཤ་སྟག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལ་ཞན་ཆ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན། ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཆེད་ཤུགས་སྣོན་གནང་གནད་ཡིན་པ་སོགས་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་འཛིན་པའི་ཐོག་ནས་ཞི་འགྲིག་ཕྱོགས་སུ་མདུན་བསྐྱོད་གནང་དགོས་པར་སྐུལ་ལྕག་གནང་ཡོད།མཐའ་དོན་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་དེ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་མཁན་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་ལྕམ་ Diane Zeleny ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་འདི་གར་ཕེབས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་རྩོད་རྙོག་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཞི་འཇམ་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས་སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་པ་མེད་པར་དཀའ་ཚེགས་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཐུབ་ཆེད་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་དྲུང་ནས་ལམ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་གི་སྐལ་པ་བཟང་པོ་དང་ལྷག་དོན་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་བསྩལ་བའི་ལམ་སྟོན་རྣམས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས་ཧ་ཅང་ཐུགས་ཕན་གསོ་རྒྱུར་ཐུགས་རེ་གནང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། རྩ་བའི་ཨ་རིའི་ཞི་བདེ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ལྟར་གཞོན་སྐྱེས་ཞི་བདེའི་མགོ་ཁྲིད་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ལམ་སྟོན་བགྲོ་གླེང་ཐེངས་བཞི་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིའི་ཞི་བདེ་བསྟི་གནས་ཁང་དུ་ཐེངས་གཅིག་དང་། བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཐེངས་གསུམ་གནང་ཡོད་པ་རེད།