བཞུགས་སྒར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩་་༨༩ བར་གྱི་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ལོ་རྒྱུས་འཁོད་པའི་བཙན་བྱོལ་ཞེས་པའི་པར་དེབ་ཅིག་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་།
དེའང་ཤོག་གྲངས་ ༡༥༠ ཅན་གྱི་བཙན་བྱོལ་ཞེས་པའི་པར་དེབ་
དེ་ནི་གཙོ་བོ་ Tibet Documentation འམ་བོད་རིགས་པར་རིས་ཡིག་ཚགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་བཀའ་ཟུར་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་བཀྲས་མཐོང་ལགས་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ། དེ་བཞིན་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་བཅས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་ཐུགས་འཁུར་བཞེས་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩་་༨༩ བར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དངོས་ཀྱི་འགྱུར་གྲོས་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་པའི་མི་རབས་རྒན་པ་ཁག་ཅིག་ནས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་ཞུས་པ་དང་། དེ་མཚུངས་སུ་དེ་སྔའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཕྱག་དེབ་ཁག་གི་ནང་དུ་གསལ་བའི་པར་རིས་ཁག་ཕྱོགས་བསྡུས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེའང་གཙོ་བོ་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐད་དམིགས་བསལ་ཚོར་བ་སྤྲོད་ཆེད་དུ་དམིགས་པ་ཞིག་རེད་འདུག
དེ་རིང་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་སྔ་ཐོག་དྷ་ས་མེག་གྷན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ནོར་བུ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་ཚོགས་པའི་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་གི་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་བསྟན་འཛིན་དགེ་བྱེད་
ལགས་དང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་ཐོག་མ་གསར་བསྐྲུན་གནང་སྐབས་ནས་ཡོད་པའི་རྒན་བསྟན་འཛིན་ལགས་རྣམ་གཉིས་གཙོས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མཁས་དབང་བཀྲིས་ཚེ་རིང་ལགས། གཞན་ཡང་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་བཅས་ལྷན་འཛོམས་གནང་འདུག
སྐབས་དེར་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་གི་དྲུང་ཆེ་བཀའ་ཟུར་བསྟན་འཛིན་དགེ་བྱེད་ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་བོད་རིགས་པར་རིས་ཡིག་ཚགས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་འགན་ཞིག་འཁུར་པའི་ཐོག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཐོག་མ་བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེབས་པའི་གནས་སྟངས་དང་དེ་ནས་རིམ་བཞིན་དཀའ་ངལ་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་པའི་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་ནང་གཞིས་ཆགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཆ་ཚང་བ་འཁོད་པའི་པ
ར་རིས་ཀྱི་ཕྱག་དེབ་དེ་འདྲ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཐུབ་པར་ཁོང་སྐུ་སྒེར་ལ་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་སོང་ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་པར་རིས་ཀྱི་ཕྱག་དེབ་དེ་མ་འོངས་པར་བརྙན་པར་ཐོག་ནས་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་ཐུབ་ཚེ་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་དགོངས་འཆར་གནང་སོང་།
ད་རེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་དེའི་ཐོག་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཤོས་བོད་ཕྲུག་ནང་གཉེར་པ་དང་མ་བྱན། དེ་བཞིན་སློབ་སྤྱི་བཅས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རྒན་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་ཐོག་མ་བོད་ནས་རྒྱ་གར་ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་ལྷག་དོན་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་ནང་ལོ་མང་ཕྱག་ལས་གནང་པའི་མྱོང་བ་ཁག་གི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།
དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མཁས་དབང་བཀྲིས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བོད་དང་པར་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བྱུང་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།
རྩ་བའི་བཙན་བྱོལ་ཞེས་པའི་པར་དེབ་དེའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ནས་ ༡༩༨༩ བར་ལོ་ངོ་ ༣༠ རིང་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་དང་འགྱུར་གྲོས་སོགས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། པར་དེབ་དེར་ National Geographic Society ཞེས་གོ་ལ་ཡོངས་ཀྱི་ས་བབ་གནས་སྟངས་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་མཁན་གྱི་ཚན་རིག་དང་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ནས་མཐུན་འགྱུར་གནང་འདུག
