ཁ་སང་འདི་ག་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ Micheal van Walt van Praag མཆོག་གིས་ཉེ་ཆར་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་བའི་ Tibet Brief 20/20 བོད་དེ་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་དང་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཐོག་ཁུངས་སྐྱེལ་གྱི་དེབ་དང་རྒྱ་རིགས་མཁས་དབང་སློབ་དཔོན་ Lau Han Shiang མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྔ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་དེ་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་མིན་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་རྩོམ་ཡིག་བཅས་ལུང་འདྲེན་གནང་སྟེ། ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་དེ་ཁོང་ཚོའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་ཐབས་མེད་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་བོད་དེ་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པ་དེ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཏེ་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣར་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་སྐོར་བཤད་དགོས་པར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ནན་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། 
རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་གནད་དོན་གྱི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ IIC རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་གསར་འགོད་པ་ཁག་ཅིག་དབར་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བསྐྱངས་ཡོད་པ་ལྟར། སྐབས་དེར་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་བོད་དུ་ལྟ་སྐོར་རྗེས་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་ཇི་བྱུང་དང་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་གནས་བབས། དབུ་མའི་ལམ་བཅས་བརྗོད་གཞི་གསུམ་གྱི་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་བར་འབོད་སྐུལ་ཞུས་དོན་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་སྐོར་རྗེས་བོད་ནང་དམིགས་བསལ་འགྱུར་བ་མེད་ཁར་བོད་མིར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་ཛ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་བོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་སྒེར་དང་ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་ཕ་མ་སྤུན་མཆེད་བཅས་ལ་གསང་མྱུལ་ཉེན་བརྡ། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་རྒྱུན་སྤྱོད་ཐོག་སྔར་ལས་དམ་དྲག་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། རྒྱ་ནག་གི་བོད་མི་རིགས་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་དུས་ད་ལྟའང་བོད་དེ་ཤི་གསོན་ཇི་ཆགས་ངེས་མེད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་འོག་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་གི་ད་ལྟའི་སྲིད་བྱུས་དེ་བོད་མིར་ཕན་ཐོགས་རྒྱུ་མེད་པ་ལྟ་ཅི། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཡང་ཕན་ཐོགས་མེད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་ད་དུང་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་ངོ་མ་དེ་མ་འོངས་པར་བོད་དེ་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་བར་གནས་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་གནས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཞི་བའི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ལྔ་བཏོན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྙིང་བསྡུས་ཤིག་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། ཉེ་བའི་ཆར་བོད་རྒྱའི་དབར་ཕྱེད་གཞུང་འབྲེལ་དང་། གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་ཐེངས་འགའ་ཤས་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ད་བར་མགོ་འཁོར་འོག་ལུས་པ་ལྟ་བུའི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིགས་ཏེ་ད་ཆ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ས་ངེས་གཏན་ཁེལ་བ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་རེ་བ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོང་ཐབས་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་ཡང་གསུངས་སོང་།
རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ IIC ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལྷན་ཚོགས་དེའི་སྐབས་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་གནད་དོན་གྱི་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཅན་ ༢༠ ལྷག་ཙམ་ཞིག་ཕེབས་འདུག་པ་ལྟར། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཁག་གི་དབར་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཕན་ཚུལ་དབར་གོ་ལོག་མི་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་གནད་དོན་ཁག་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གི་ཐོག་ནས་སྙན་སེང་ཞུ་ཡི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་༸དཔལ་རྒྱལ་དབང་༸ཀརྨ་པའི་གནད་དོན་སྐོར་གསར་འགོད་པས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་དང་རྒྱལ་དབང་༸ཀརྨ་པ་མཆོག་སྐུ་སྒེར་བཅས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་འབྲེལ་བ་གནང་ཡོད་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ངོས་ནས་༸ཀརྨ་མཆོག་ཕྱིར་ལོག་ཕེབས་པའི་ཐུབ་རེ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་རེ་འདོད་སྐོང་ཐབས་མེད་པ་དང་༸རྒྱལ་དབང་༸ཀརྨ་པ་མཆོག་གི་སྐུ་སྒེར་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་ཞུ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་སྟབས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་དབར་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གྱི་ཟམ་པ་ལྟ་བུར་མཐུན་རྐྱེན་སྐྲུན་ཐབས་ཤིག་དང་ལར་ནས་འདི་ལོ་༸རྒྱལ་དབང་༸ཀརྨ་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༣༧ ལ་ཕེབས་པའི་དགུང་ཀེག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཕྱི་མིར་མཇལ་འཕྲད་གནང་གི་མེད་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱང་གནང་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་ཪིགས་དབར་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་དང་། རིམ་པས་མ་འོངས་པར་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣ་ཁག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་ཆར་གཞི་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྟེ་ཁ་སང་གི་ལྷན་ཚོགས་དེ་འཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད། གནངས་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཨུ་ཏྲ་ཁནྜ་མངའ་སྡེའི་ལྡེ་ར་ལྡུན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་གྱི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།
