ཨ་རིའི་སྤྱི་དམངས་བདེ་འཇགས་དང་མང་གཙོ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ཀྱི་དྲུང་ཆེའི་ལས་རོགས་ལྕམ་ Uzra Zeya ལགས་ཡུལ་དེའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་དངོས་སུ་བསྐོ་བཞག་མ་གནང་ཙམ་གྱི་གོང་དུ། ཨ་རིའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ལས་གྲུབ་པའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མ་དང་འོག་མའི་འཐུས་མི་ ༦༠ ལྷག་ཙམ་ཐུན་མོང་གིས་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་ཁོང་ལ་ཞུ་ཡིག་ཅིག་ཕུལ་ཏེ། སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་བྷ་ཊན་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་དང་གྲོས་ཚོགས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་མཉམ་ལས་ཀྱིས། ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས་པའི་ལས་དོན་སྐོར་དོན་ཚན་བཅུ་ཡིས་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ་ལྟར། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Patrick Leahy ལགས་སུ་ལན་འདེབས་ཕྱག་བྲིས་ཤིག་གནང་སྟེ། ཨ་རིའི་གཞུང་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆེ་མཐོང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཐུགས་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་རྒྱུར་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་མུ་མཐུད་དུ་ཞུ་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུང་འདུག
ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པའི་ཐུན་མོང་གི་ཕྱག་བྲིས་ནང་། ལྕམ་ Uzra Zeya ལགས་ནས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་སྐབས་སུ་དང་ཐོག་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཇོ་བྷ་ཊན་མཆོག་དང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་དབར་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ནང་དང་། ཡང་ན་བཞུགས་སྒར་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་ནང་མཇལ་འཕྲད་མཛད་ཐུབ་པ་ཞིག་གནང་དགོས་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་ནག་གི་ཐེ་གཏོགས་ལ་གདོང་ལེན་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་འཆར་གྱི་ནང་དོན་ཆ་ཚང་ལག་བསྟར་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་ནས་མཐུན་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་འབྲེལ་བ་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནས་བབ་དེ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་དང་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་སོགས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་ཁག་ཅིག་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།
ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་རྒན་གྲས་སྐུ་ཞབས་ Naz Durakoglu ལགས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Patrick Leahy ལགས་སུ་ལན་འདེབས་ཕྱག་བྲིས་གནང་བའི་ནང་དུ། ལྕམ་སྐུ་ Uzra Zeya ལགས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་དེ་རང་གིས་ཨ་རིའི་གཞུང་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་་ཅི་ཙམ་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་བ་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་བོད་དོན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཞིར་བཟུང་བྷ་ཊན་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་སྲུང་སྐྱོང་དང་གོང་འཕེལ་ཐད་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་ཙམ་མ་ཟད། ཨ་རི་གཙོས་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ལ་སུན་གཙེར་རིགས་བཟོ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག
དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེའང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་བསྐྱར་ནན་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེའི་ཐོག་ཐེ་གཏོགས་བྱ་རྒྱུ་མེད་པ་གསལ་སྟོན་གནང་འདུག
ཕྱག་བྲིས་ནང་ད་དུང་། བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཁྲིམས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་དང་དཀའ་སྡུག་མྱོང་མཁན་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་སླད་སླད་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་མ་ཟད། བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བར་རྒྱ་ནག་ལ་མུ་མཐུད་དུ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་བ་དང་འབྲེལ། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་བཞིན་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་སྒོ་ནས་སེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་བརྒྱུད་ནས་མ་གཏོགས་སེལ་ཐབས་མེད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག
མ་ཟད་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཊན་དང་། སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ལྕམ་ Harris གཉིས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོར་རོགས་རམ་གནང་རྒྱུར་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་བ་དང་འབྲེལ། བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་སླད་བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་མུ་མཐུད་སྐུལ་མ་དང་། གོང་གི་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཙམ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་མཐུན་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་གྲོས་ཚོགས་ལྷན་མཉམ་ལས་གནང་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག
