ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྱི་ཆེད་ལས་པ་ཁག་གཅིག་གིས་ Nature Climate Change ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཐོག་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནམ་གཤིས་ལ་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་སྙན་ཐོར། གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་འཕེལ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ལོ་རབས་འདིའི་ནང་བོད་མཐོ་སྒང་ཁུལ་དུ་ཆུའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ངེས་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག
བོད་མཐོ་སྒང་ནི་ལྷོ་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཁུལ་གྱི་མི་ཐེར་འབུམ་གཉིས་ཙམ་ལ་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་སམ་མཛོད་དེ་ཡིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ས་ཆའི་ཆགས་བབས་ལ་གཞིགས་ནས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཚ་དྲོད་འཕེལ་བའི་མྱུར་ཚད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་དངོས་སུ་སོང་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་དཀའ་ནའང་། ཐེངས་འདིར་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་ཟུང་སྐར་དང་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་ཀྱི་རིང་ལ་བོད་ཀྱི་འཁྱགས་རོམ་དང་ཆུའི་འཕར་ཆགས་ལ་ཚད་གཞི་གཞལ་ནས་སྙན་ཐོ་དེ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད་འདུག
སྙན་ཐོའི་ནང་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་འཕེལ་བ་དང་གཞའ་ཚན་ཆེ་རུ་གྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མཐོ་སྒང་ཁུལ་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་བཟུང་ལོ་རེའི་ནང་ཆུ་ཊན་ Ton ཐེར་འབུམ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་རྫོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཁུལ་གྱི་རྒྱུགས་ཆུ་གཉིས་སྟེ་བོད་ནས་ཆས་པའི་སེང་གེ་ཁ་འབབ་དང་། དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡའི་བརྒྱུད་དེ་ Pamir རི་བརྒྱུད་ནས་ཆས་པ་ Amu Darya གཉིས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རྫོགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུག
དེ་ཡང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡ་དང་ Afghanistan བརྒྱུད་དེ་ Pamir རི་བརྒྱུད་ནས་ཆས་པ་ Amu Darya ཞེས་ཆུ་རྒྱུན་རིང་ཤོས་སྤྱོད་མཁན་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ལས་བརྒྱ་ཆ་ ༡༡༩ རྫོགས་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ནས་ཆས་པའི་ཆུ་བོ་སེང་གེ་ཁ་འབབ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་པའི་བརྒྱ་ཆ་ནས་བརྒྱ་ ༧༩ རྫོགས་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་བཀོད་འདུག
སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་མཁན་གྱི་ཆེད་ལས་པ་རྣམ་པས་ཐེངས་འདིའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། འབྲེལ་ཡོད་གཞུང་ཁག་གིས་ད་ལྟ་ནས་ཆུའི་དཀའ་ངལ་དེ་ལས་ཉེན་སྐྱོབས་སླད་ས་འོག་གི་ཆུ་འཐེན་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ལམ་གཞན་འཚོལ་རྒྱུར་འབད་རྩོན་བྱེད་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་མ་ཟད། Penn Center for Science, Sustainability and the Media ཞེས་པའི་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་ Michael Mann ལགས་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་གི་ནང་ Carbon ཀར་བོན་དུག་རྫས་གདོན་རྒྱུ་ཉུང་དུ་གཏང་བ་ཡིན་ན། གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་འཕེལ་རྒྱུའི་མྱུར་ཚད་ལ་སྟངས་འཛིན་ཐུབ་པ་དང་། དེའི་བརྒྱུད་བོད་མཐོ་སྒང་གྱི་ཆུ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་དེ་མིན་ཆུའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ངེས་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག
