བཙན་བྱོལ།

དེང་སྐབས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགུན་ཁའི་གུང་སེང་ཡིན་པ་དང་སྟབས་བསྟུན། བོད་པའི་གཞིས་ཆགས་གཙོས་པའི་བོད་མིའི་གནས་སྡོད་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་གཞི་རིམ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཆེད་དུ་དམིགས་ནས་ཟུར་ཁྲིད་སོགས་ཤེས་ཡོན་གོང་འཕེལ་གྱི་ལས་གཞི་སྣ་མང་ཞིག་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པའི་ཁྲོད། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ནས་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡོངས་གླིང་སློབ་གྲྭ་དང་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཕ་མའི་ཚོགས་ཆུང་སོ་སོའི་གོ་སྒྲིག་འོག་སྔོན་འགྲོའི་འཛིན་གྲྭ་ནས་འཛིན་རིམ་ལྔ་པའི་བར་གྱི་བྱིས་པ་དེ་དག་ལ་དགུན་དུས་ཟུར་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་གཞི་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། ཡོངས་གླིང་སློབ་གྲྭའི་དྲུང་ཡིག་བྱང་ཆུབ་དཔལ་མོ་ལགས་དང་། དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཕ་མའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྨན་རྩིས་ཁང་ཁུལ་གྱི་འཐུས་མི་སྨན་པ་ཨོ་ཤོ་བསོད་ནམས་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྷན་དུ་དེ་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་ཆེད་སྒྲིག་གི་ལས་རིམ་ཞིག་རྒྱང་སྲིང་ཞུས་ཡོད།  

དཔལ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ལྟ་བུའི་ཆོས་འབྲེལ་གྱི་མི་ཚོགས་ཆེ་བའི་སྐབས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་།   བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་ནས་ཆོས་ཞུ་བར་སྨན་པའི་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར།   ད་རེས་གནས་མཆོག་ཁྱད་པར་ཅན་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་གི་ཆོས་འབྲེལ་སྐབས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཁུལ་དེར་ཛ་དྲག་མཐུན་འགྱུར་དང་ཁོར་ཡུག་གཙང་བཟོ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་སྣ་མང་རྒྱ་གང་ཆེར་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།ད་རེས་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་གི་ཆོས་འབྲེལ་དེར་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱིས་གཙོས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་འདྲ་མིན་ནས་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད།   ཁུལ་དེ་དག་ནས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བ་དང་།   གཞན་ཡང་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ ༦༠ ལྷག་ནས་ད་རེས་ཀྱི་ཆོས་འབྲེལ་དེར་ཆོས་ཞུ་བ་མི་གྲངས་བདུན་ཁྲི་ལྷ་ཙམ་ཞིག་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།   བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༢ ནས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་འགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་།   དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་དེ་ཚེས་ ༡༦  ནས་ཞབས་ཞུ་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ད་ཆ་ཆོས་ཞུ་བ་རིམ་པས་རང་གནས་སུ་ཕྱིར་ལོག་གནང་བཞིན་པ་དང་བསྟུན།  དེ་རིང་ནས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་དེ་ཡང་རེ་ཞིག་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་བཞུགས་སྒར་ཉེ་འཁྲིས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཆོས་སྡེ་སྔ་འགྱུར་མཐོ་སློབ་བཙུན་དགོན་ཤུག་གསེབ་ཨོ་རྒྱན་རྫོང་དུ་སྔ་འགྱུར་བསྟན་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་མོ་ཀུན་མཁྱེན་རིག་འཛིན་འཇིགས་མེད་གླིང་པ་གང་ཉིད་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་ཚུལ་བསྟན་པའི་དུས་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་སློབ་དཔོན་མའི་ཕྱག་འཁྱེར་ལ་ངེས་གསང་ལེགས་བཤད་མཛོད་འཆང་དང་། ལོ་རིམ་དྲུག་པ་དང་བཞི་པ་གཉིས་ལ་ཕར་ཕྱིན་རབ་འབྱམས། མཐའ་བྲལ་སྨྲ་བའི་དབང་ཕྱུག་བཅས་ཀྱི་ཕྱག་འཁྱེར་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་སོང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཕྱག་འཁྱེར་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་དབུ་འཛུགས་དང་འབྲེལ་ཏེ་མཁན་ཆེན་པདྨ་ཤེས་རབ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༢༢ བར་ཐོན་པའི་བཙུན་མ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཁྱེར་གསོལ་སྩལ་དང་དེ་བཞིན་སློབ་དཔོན་མའི་ཕྱག་འཁྱེར་བཞེས་མཁན་བཙུན་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཁན་ཆེན་པདྨ་ཤེས་རབ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་དམ་བཅའ་ཕུལ་སོང་།རྩ་བའི་ཐེངས་འདིར་སློབ་དཔོན་མའི་ཕྱག་འཁྱེར་བཞེས་མཁན་ཁྱོན་བཙུན་མ་ ༡༦ བྱུང་ཡོད་པ་རེད།  གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་མཛད་སྒོ་ཐོག་མཁན་ཆེན་པདྨ་ཤེས་རབ་མཆོག་དང་བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་གྱི་དམིགས་བསལ་སློབ་སྟོན་པ་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར་བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས་ལགས། ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར་བདུད་འདུལ་རྡོ་རྗེ་ལགས། བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་གྱི་ངེས་སྟོན་པ་སྣང་ས་ཆོས་སྒྲོན་ལགས། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་སོགས་ལྷན་ཞུགས་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་ཤུག་གསེབ་བཙུན་དགོན་ནི་བོད་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༡༨༡ ལོར་ཕྱག་བཏབ་པ་དང་ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ཤུག་གསེབ་བཙུན་དགོན་དུ་བཙུན་མ་ ༡༠༠ མན་ཙམ་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཞོགས་པ་ཕྱག་ཚོད་ ༡༠ པའི་ཐོག་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ ༡༨༩༥ ནས་ ༡༩༥༩ བར་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་གི་འདྲ་པར་འགྲེམས་སྟོན་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་།དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་། འབུམ་རམས་པ་ Alice Travers ཨེ་ལི་སེ་ཊ་ར་ཝེ་སི་ལགས་གཉིས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་དེ་གའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་སེ་སྒར་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་པར་འགྲེམས་སྟོན་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། འགྲེམས་སྟོན་འདི་ཉིད་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་མ་གནང་གོང་དུ། དེ་གའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་དེ་འབྲེལ་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་སྐབས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དིང་རི་བོད་དམག་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ངག་དབང་ལགས་དང་། སྐུ་སྲུང་དམག་ཟུར་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་དང་ཐུབ་བསྟན་ལགས། གཞན་ཡང་སྐུ་མགྲོན་ཁག་ཅིག་དང་ཟུར་ཉན་པ་རྣམས་ལྷན་བཞུགས་གནང་ཡོད།སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དིང་རི་བོད་དམག་ཟུར་པ་ངག་དབང་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་ཡུལ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་ནས། དེ་སྔ་རང་ཉིད་དམག་མི་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱི་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་ནང་ལོ་ ༢༡ བཞུགས་མྱོང་བ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་དམག་དང་བོད་དངུལ་ཀྱི་ཐད་ལ་རོབ་ཙམ་གླེང་སློང་གནང་བའི་བརྒྱུད་བོད་འདི་ཉིད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཞིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་འགྲེམས་སྟོན་དེའི་བཀོད་སྒྲིག་པ་འབུམ་རམས་པ་ Alice Travers ལགས་ལ་འགྲེམས་སྟོན་དེའི་གལ་གནད་ཐད་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་སྐབས་ཁོང་གིས། བོད་དམག་ནི་བོད་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ནང་ནས་གླེང་སློང་ཆེས་ཉུང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་དེའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་བྱ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་། བོད་དམག་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བོད་དམག་གི་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། སྐབས་འགར་བརྗེད་ཚར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་དཔང་དེ་དག་ཉར་འཚག་ཐུབ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།ཁོང་གིས་ད་དུང་འགྲེམས་སྟོན་དེའི་བརྒྱུད་ནས་བོད་དམག་དམག་ཆས་དེ་དག་གི་འགྱུར་བའི་ཁྲོད་ནས་སྐབས་དེ་དང་དེའི་དུས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་གྲོས་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་བྱུང་།རྩ་བའི་འབུམ་རམས་པ་ Alice Travers ལགས་ཀྱིས་ལྷ་སའི་སྐུ་དྲག་གི་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་གནང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། སྐུ་དྲག་རྣམས་དམག་དཔོན་དང་སྡེ་དཔོན་སོགས་ཀྱི་གོ་གནས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་དམག་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་ཀྱིས་དེ་འབྲེལ་དཔེ་དེབ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུགཕྱོགས་མཚུངས། དེ་རིང་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་སེ་སྒར་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུག་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་དགེ་འདུན་པའི་དེང་དུས་ཚན་རིག་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་བདུན་པ་དེ་བཞིན་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༥ བར་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག

དེ་རིང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་དྷརྨ་སཱ་ལཱའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་མེག་གྷན་ནས་དྷ་ཤོད་ཀཱ་ཅ་རི་བར་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་ལ་ངེས་པར་དུ་རྟོག་ཞིབ་དང་འགན་འཁུར་དགོས་པའི་ཞུ་འབོད་གནང་སོང་།དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་དེ་རིང་ཞོགས་པ་ཕྱག་ཚོད་ ༡༠་༣༠ ཐོག་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལའི་ས་གནས་བོད་མི་སེར་སྐྱ་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའི་རླངས་འཁོར་བབས་ཚུགས་སུ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ལས་འགུལ་ཁྲོད་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་འཕྲེད་དར་སོགས་འཕྱར་ཏེ། དམར་ཤོག་ཚོགས་ཆེན་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཐོག་གསང་མྱུལ་དང་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་མཁོ་སྒྲུབ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཞུ་འབོད་གནང་ཡོད། དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་དམར་ཤོག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པ་འགོ་འཛུགས་དང་བསྟུན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དེ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་སྒྲོག་སྦྱང་ཞུས་པར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་མི་ལོ་ ༦༠ ལྷག་རིང་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་བཙན་གནོན་དམ་དྲག་ལོ་རེ་ནས་ཇེ་སྔུག་དང་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་དང་སྦྲགས། བོད་མི་རྣམས་ལ་ཉེས་མེད་ཉེས་འདོགས་ཀྱིས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ཁོར་ཡུག་སོགས་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་རྩ་གཏོར་གཏོང་མུས་ཡིན་པར་ངོ་རྒོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མི་གཅིག་དབང་འཛིན་རིང་ལུགས་འོག་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་རྩ་གཏོར་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འདྲ་མིན་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པའི་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༢༠ པ་དེ་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་དེར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་ DNA ཞེས་བཙན་དབང་གིས་མཁོ་སྒྲུབ་བྱས་ཏེ་ལྟ་སྲུང་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་པ་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་རྒྱ་དམར་གྱི་ནད་དུག་གཙང་སེལ་ཞེས་པའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་འོག་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྡུག་རྩུབ་དང་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་རྡུང་རྡེག་ཚབས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་ལ་ངེས་པར་དུ་རྟོག་ཞིབ་དང་འགན་འཁུར་དགོས་པའི་ཞུ་འབོད་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་ལགས་སུ་དེ་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་སྐབས་ཁོང་གིས་དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་བརྒྱུད་ནས་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པ་དང་། ཇི་སྲིད་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་དུ་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་མུ་མཐུད་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་རིག་འཛིན་ཚོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལས་འགུལ་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་དཀའ་ངལ་དེར་ངོ་རྒོལ་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ལྷག་པར་དུ་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་ནས་ས་ཕྱོགས་གང་སར་བཞུགས་པའི་བོད་རིགས་ཡོངས་ནས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་དོ་སྣང་གནང་དགོས། འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཟུང་དྲུང་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་ངེས་པར་དུ་གཟིགས་ཞིབ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།

རྨོ་མོ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ནི་རང་ལོ་ ༨༢ ལ་སོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་སྤྱན་གཉིས་ཀ་ལོང་བ་ཡིན་པ་རེད་འདུག དེ་རིང་རྨོ་རྨོ་ཚེ་བརྟན་ལགས་དང་ལྷན་རང་ལོ་ ༨༠ ཡན་གྱི་བོད་མི་རྒན་གྲས་༣༠ ལྷག་ཙམ་གྱིས་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཡོད།ཁོང་རྣམ་པ་ཡོངས་རྫོགས་ནི་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ Uttrakhand མངའ་སྡེའི་ནང་ཆགས་པའི་དོན་གྲུབ་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ནས་ཆེད་དུ་བཞུགས་སྒར་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཞལ་མཇལ་ཆེད་བཅར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལས་གཞི་དེིའི་རྒྱབ་ཏུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གཙོ་བོ་ནི་དོན་གྲུབ་གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་རིང་ཡེ་ཤེས་ལགས་དང་ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་ཁག་ཅིག་རེད་འདུགགཞིས་ཆགས་ཀྱི་བོད་མི་རྒན་རབས་དེ་དག་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་གི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་པའི་ལས་གཞི་དེར་གཞིས་ཆགས་དེའི་ཕྱི་ནང་གི་བོད་མི་ཁག་ཅིག་གིས་དང་བླངས་སྒོ་ནས་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་བ་ཞིག་རེད་འདུག སྤྱིར་དོན་གྲུབ་གླིང་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་རྒན་བགྲེས་དེ་དག་ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དུ་འབྱོར་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ས་གནས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་ཆོས་མཇལ་གྲུབ་མཚམས་དོན་གྲུབ་གླིང་ལ་ཕྱིར་ལོག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད་འདུགབོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་གདུལ་ཞིང་དང་། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་མིའི་རྣམ་སྤྲུལ་རོལ་པ། གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་ལྟ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཞུ་གི་ཡོད་པ་བཞིན། རང་ལོ་ ༨༤ ལ་སོན་པའི་སྤོ་པོ་བསོད་ནམ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། ༨༢ ལ་སོན་པའི་རྨོ་མོ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ལྟ་བུ་དགུང་ལོ་ཧ་ཅང་བགྲེས་པའི་བོད་མི་དེ་དག་གིས་དེ་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་བ་དེ་ནི། རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་ནང་གི་རེ་བ་ཆེ་ཤོས་སྒྲུབ་པ་ཞིག་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ད་ནི་ཤི་ནའང་འགྱོད་པ་མེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གི་འདུག

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ ཉིན་མོ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༢ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་རྗེས་དྲན་གྱི་སིལ་སྤོལ་རྩེད་འགྲན་བརྒྱུད་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་དེ་རིང་གི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁོར་ཡུག འཕྲོད་བསྟེན་ཚན་པ་ཁག་བཅས་ནས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་། བོད་མི་ཚོའི་དཀའ་སྡུག་སོགས་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་སོགས་ལ་ངེས་པར་དུ་རྟོག་ཞིབ་དང་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེར་ཞུ་འདུགདེ་ཡང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་རིང་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཕོ་མོ་རྣམས་དང་། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ཁག་ཏུ་སྡུག་སྦྱོང་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས བློས་བཏང་བཅས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅིག  ཇི་སྲིད་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་གཞོན་ལྷན་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ལ་ཁ་གཏད་དང་གདོང་ལེན་སྔར་ལྷག་ཞུ་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡིན་པ་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུགལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་རྒྱ་དམར་གྱི་ནད་དུག་གཙང་སེལ་ཞེས་པའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་འོག་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྡུག་རྩུབ་དང་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་རྡུང་རྡེག་ཚབས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་སོགས་ལ་ངེས་པར་དུ་རྟོག་ཞིབ་དང་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་ཞུ་འབོད་གནང་འདུགཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ད་དུང་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱི་མིག་དཔེ་བཟང་པོ་ཞིགས་ཡོང་རྒྱུ་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྙོག་གླེང་ཆུང་ཙག་གི་རིགས་ལ་ཕན་ཚུན་གུ་ཡངས་དང་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་དགོངས་བཞེས་དང་བོད་སྤྱི་པའི་རྩ་དོན་ཐོག་ནུས་ཤུགས་སྔར་ལྷག་འདོན་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད་འདུགརྩ་བའི་དེ་རིང་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་དང་བསྟུན། དྷ་ས་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་རྗེས་དྲན་གྱི་སིལ་སྤོལ་གྱི་མཐའ་མའི་རྩེད་འགྲན་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་གནང་ཡོད།འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་དུས་དྲན་འདི་དང་སྟབས་བསྟུན་ནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་ལགས་སུ་དེ་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་སྐབས། ཁོང་གིས་རྩེད་འགྲན་འདི་ཉིད་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྡ་ལེན་ཡོད་པའི་རྩེད་འགྲན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་སྦྲགས། ཇི་སྲིད་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་དུ་གཞིས་བྱས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་མུ་མཐུད་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བརྡ་ལེན་གནང་སོང་།

ཨོས་ཊོ་ལིཡའི་ནང་ལ་ལོ་ལྟར་བོད་རིགས་ས་གནས་ཁག་བརྒྱད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་ནང་ཁུལ། ཆིག་སྒྲིལ་ན་གཞོན་ལུས་རྩལ་འགྲན་རྩོད་ཞེས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་དང་ལག་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གོ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ཁུལ་དེའི་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ནང་ཁུལ་ལ་ཆིག་སྒྲིལ་དང་འཆམ་མཐུན། ཕན་ཚུན་ངོ་ཤེས་ཐུབ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་རྩེད་འགྲན་ཐེངས་ ༢༨ པ་དེའི་ནང་དུའང་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་རྒྱུ་ཆེད་ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ནང་དུ་ཨོ་གླིང་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཨོ་གླིང་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་ཀྱི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་གསར་བཙུགས་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དེའི་ཐོག་ཨོ་གླིང་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དྲུག་པའི་སྐབས་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་ཅིག་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ཕེབས་དོན་བཞིན་གསར་བཙུགས་ཀྱིས་ Australia Sport Foundation དང་ལྷན་དུ་མཉམ་རུབ་ཐོག་ནས་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཀྱི་ལས་གཞི་འགོ་བཙུགས་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྩེད་མོའི་བརྒྱུད་ལམ་དེའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་བྱུང་།རྩ་བའི་ཁུལ་དེར་ལོ་ལྟར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་བཞིན་ཡོད་པའི་ཆིག་སྒྲིལ་རྩེད་འགྲན་དེ་ནི་ཁུལ་དེའི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ༸རྒྱལ་བའི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་དབུ་བརྙེས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་གཞོན་སྐྱེས་ནང་ཁུལ་ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་རྒྱུ་སོགས་ཡིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག གཞོན་སྐྱེས་རྩེད་འགྲན་པ་ཕལ་ཆེ་བའི་ཕ་མ་རྣམས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཡིན་པ་དང་དེའི་རྐྱེན་པས་བུ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འབྱུང་གི་ཡོད་པར་རྩེད་མོའི་བརྒྱུད་ལམ་ནས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལས་གྲོལ་ཆེད་དང་། དེ་བཞིན་ཆིག་སྒྲིལ་རྩེད་འགྲན་གོ་སྒྲིག་གི་དཔལ་འབྱོར་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་ནི་ཁུལ་དེའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཚོགས་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་གཏུག་གིས་མཐུན་རྐྱེན་མཁོ་སྤྲོད་གནང་གི་ཡོད་འདུགསྤྱིར་ཨོ་གླིང་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དང་དེའི་ཁྱབ་ཁོང་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ ATC བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་བཅས་ནས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་རིམ་པ་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པའི་ཁྲོད་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཨོ་གླིང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༣༠ ལྷག་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འཆར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལོ་རྗེས་མར་ཁུལ་དེར་རིག་གཞུང་སྣ་འཛོམས་ཀྱི་རྩེད་འགྲན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་འཆར་ཡོད་པ་དང་། སྡིངས་ཆ་དེ་དག་གི་བརྒྱུད་ནས་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩེད་འགྲན་གྲགས་ཅན་ནང་རིམ་པས་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་ཐབས་དང་། བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་རྩེད་འགྲན་པ་རྩེ་ཕུད་དེ་དག་གི་སྒྲུང་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱིས་དངོས་འབྱུང་གློག་བརྙན་བཟོ་བའི་བརྒྱུད་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་འཆར་ཡོད་འདུག

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཤེས་ཡོན་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་གཞིའི་འོག་བཞུགས་སྒར་དུ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༣༠ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཉིན་བཅུའི་རིང་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མེའོ་ཆོས་འཕེལ་གླིང་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ནས་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་གནང་བཞིན་པ་དང་བསྟུན། དེ་རིང་ཉིན་བདུན་པར་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དང་སཾ་བྷོ་ཊ་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་། དེ་བཞིན་ནོར་ཝེ་བོད་ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་བཅས་ལ་སྐོར་སྐྱོད་གནང་སོང་།སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པས་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་ལ་དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་དྷ་སར་བཅར་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཐེངས་དང་པོ་ཐོབ་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཕྱིར་ཁྱིམ་ལ་ལོག་ནས་ཉེ་ལམ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཁྱེད་རང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་ཤེས་པ་ཚོར་༸སྐུ་མདུན་གྱིས་སེམས་བཟང་པོ་དང་ཀུན་ལ་ཕན་སེམས། དེ་བཞིན་མ་ཎི་བགྲོངས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དེ་ནང་མིར་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཁག་གཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ནས་ཤེས་ཡོན་གསར་པ་ཤེས་རྟོགས་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གསར་འགྱུར་རླུང་འཕྲིན་ལས་རིམ་ཇི་ལྟར་ཉན་གྱི་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་བ་དང་། དགེ་ཆེའི་ལས་ཚབ་ཀརྨ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཐེངས་དང་པོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་བ་གཙོས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཆེད་བཅར་ཞུས་པ་མ་ཟད་གནམ་གྲུའི་ནང་ཐེངས་དང་པོ་སྐྱོད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་སོགས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་གྲངས་གསར་པ་འབའ་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་ཐོབ་པའི་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།  དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཕུར་བུ་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གི་ངོས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཐེངས་འདིའི་ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་འདི་སྤེལ་བ་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ས་ཁུག་ལུང་ཁུག་ཁག་ཏུ་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་བོད་ཕྲུག་སློབ་མ་ཚོར་ཤེས་ཡོན་སྐོར་སྐྱོད་ཐུབ་སླད་མུ་མཐུད་ལས་གཞི་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཐེངས་འདིར་མེའོ་སཾ་བྷོ་ཊའི་སློབ་གྲྭ་འདམ་དོན་ནི་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུགས་ལག་ཁང་། བོད་མིའི་རིག་གཞུང་གི་བསྟི་གནས། དེ་བཞིན་སློབ་གྲྭ་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ཆེ་གྲས་ཚོའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ཐུབ་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།མེའོ་ཆོས་འཕེལ་གླིང་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ནས་སློབ་ཕྲུག་བཅུ་བཞི་དང་དགེ་རྒན་གཉིས་བཅས་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་གནང་བར་ཕེབས་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གི་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་ནས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གསར་ཁང་གཅིག་གིས་ཉིན་རེའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་འགན་འཁྲི། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་ཆེད་འཛུགས་གནང་བའི་དགོས་དམིགས་སོགས་ཞིབ་རྒྱས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།ལྷག་དོན་ཁོང་གིས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ངོས་ནས་ལས་དོན་གང་དང་གང་གཉེར་ཡང་དེའི་དམིགས་ས་གཙོ་བོ་ནི། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་རྣམས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་གདོང་ལེན་ཆེས་ཆེར་གནང་དགོས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་དེ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་གྱི་སྒོ་ནས་གནང་དགོས་སྟབས། གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་འཐབ་རྩོད་གནང་སྟངས་དེ་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་གཞན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།རྩ་བའི་ཉིན་གྲངས་བཅུའི་ཤེས་ཡོན་སྐོར་སྐྱོད་ཁྲོད་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གཙོས་བོད་མི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག དེ་བཞིན་ནོར་གླིང་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་། བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་སོགས་ལ་ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་གནང་ཡོད་པ་རེད།