རྒྱལ་སྤྱི།

རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་གཉིས་ལ་ཞུ་སྙན་གཅིག་ཕུལ་བའི་བརྒྱུད་ཨ་རི་གཞུང་ནས་༸བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པར་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུག དེ་ཡང་རིང་མིན་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༨ ཉིན་ཨ་རིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་གནང་གཏན་འཁེལ་དོན་ལྟར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་དྲ་གནས་ཐོག་མ་འོངས་སྲིད་འཛིན་གྱི་འོས་མི་གཉིས་ལ་ཞུ་ཡིག་གཅིག་ཕུལ་རྒྱུའི་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་གནང་འདུག་པ་དང་། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་འོས་མི་གཉིས་ལས་སུ་ཞིག་སྲིད་འཛིན་དུ་འོས་འདེམས་བྱུང་རྗེས་གཙོ་བོ་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་གནང་པའི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་སམ་ US Tibetan Policy Act 2002 ཞེས་པ་གཞིར་བཟུང་གིས་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་ཕྱག་བསྟར་གནང་རྒྱུའི་འགན་དབང་ཡོད་སྟབས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་གཙོ་གྲས་སུ་ངོས་འཛིན་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག           དེ་ལ་མང་ཚོགས་ ༨༠༠༠ ལྷག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་མཚན་རྟགས་བཀོད་པའི་ཞུ་ཡིག་དེ་ཁ་ཉིན་ཨ་རིའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཆེ་གྲས་གཉིས་ལས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་ལྕམ་ Hillary Clinton དང་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་ཨ་རིའི་ནང་གི་ཚོང་གཉེར་བ་གྲགས་ཅན་ Donald Trump གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ལ་ཕུལ་འདུག ལྷག་དོན་དུ་ཞུ་ཡིག་དེའི་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ George W. Bush གཙོས་པའི་ད་བར་གྱི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་རྣམས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་མཇལ་མོལ་གནང་པ་དང་དེ་བཞིན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་ཆེད་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཀྱང་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་གཉིས་ནས་མང་ཚོགས་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མི། ཁྱད་པར་དུ་བོད་མིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་གནང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པར་བསྐྱར་ནན་གནང་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཁྱད་པར་དུ་བོད་མི་དང་རྒྱ་གཞུང་། དེ་བཞིན་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གྱི་ཨ་རིའི་མི་མང་རྣམས་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་སྤྲོད་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག

 འཇར་མ་ནི་སྲིད་བློན་གཞོན་པ་དང་དཔལ་འབྱོར་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Sigmar Gabriel མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་མོལ་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཁུལ་དེའི་ནང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་རྣམས་གློད་གྲོལ་གཏོང་དགོས་པར་རེ་འདུན་བཏོན་འདུག དེའང་སྐུ་ཞབས་ Sigmar Gabriel མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང། ཁ་སང་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གྱི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འཇར་མ་ནིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ HU Jia དང་། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Xie  yang ཡི་བཟའ་ཟླ་ Chen Guiqui དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱུན་དུ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་མཁན་ Murong Xuecun གཙོས་པའི་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་མི་སྣ་དགུ་དང་ཟུར་དུ་མཇལ་མོལ་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ Sigmar Gabriel མཆོག་གིས་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་དེ་དག་དང་མཇལ་མོལ་གྲུབ་རྗེས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ད་རེས་ཁོང་གིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་པའི་མི་སྣ་དེ་དག་ནི་ད་ལྟའི་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་འོག་དཀའ་སྡུག་ཧ་ཅང་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དོན་ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཁུལ་དེའི་ནང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་རྣམས་གློད་གྲོལ་གཏོང་དགོས་པར་རེ་འདུན་བཏོན་འདུག     དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ད་རེས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཇལ་མོལ་དེའི་བརྒྱུད་ནས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་གནད་དོན་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་པ་ཙམ་མིན་པར་ཡིག་ངག་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཞུ་འབོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་ཡང་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། སྲིད་དོན་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་གིས་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་བརྗོད་པར་གཞིགས་ཚེ་གནད་དོན་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་ཞི་ཅིང་ཕིང་གིས་རྒྱ་ནག་སྲིད་འཛིན་གོ་གནས་བླངས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་འཛིན་བཟུང་དང་དྲག་གནོན་གྱི་ལས་གཞིན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཤོས་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་གཞུང་དེས་སྔ་ལོ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་གྱི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་ལས་འགུལ་བའི་ཐོག་རྒོལ་བརྡུང་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འགུལ་ཞིག་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ ༣༠༠ ལྷག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང། འདི་ལོ་ནང་སླར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་དུས་ཚོད་འདྲ་མིན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་མུས་ཡིན་པ་རེད།

ཐེ་ཝན་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་ཐེ་ཝན་ནང་དུ་ཡོད་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་རྣམས་ཁུལ་དེར་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་བྱུང་འདུག ཐེ་ཝན་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Kolas Yotaka ལགས་ཀྱིས་བོད་མི་ཚོ་བོད་ནས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་དེ་ཐེ་ཝན་ནང་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་བ་དེ་དག་གི་ངལ་བ་སེལ་ཕྱིར་ཕྱི་མི་ཞིབ་བཤེར་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་སྟེ་བོད་མི་དེ་དག་ཡུལ་དེར་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཡིག་ཆ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡ ཉིན་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ནང་འཁོད་དོན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༩ གོང་དུ་ཐེ་ཝན་ནང་འབྱོར་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་རྣམས་ཡུལ་དེར་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཡིག་ཆ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ད་རེས་གཏན་འབེབས་བྱུང་བའི་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་བརྒྱུད་ནས་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་རྣམས་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་ཐེ་ཝན་དུ་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཡིག་ཆ་རག་པ་དང་། སྨན་བཅོས། འགྲོ་བསྐྱོད་ཆོག་པའི་ལག་འཁྱེར་བཟོ་རྒྱུ་གཙོས་ལས་ཀའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ངལ་བ་མང་དག་ཞིག་སེལ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་སྔ་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཁུལ་དེར་ ༡༩༩༩  ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ ནས་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༢ བར་འབྱོར་ཟིན་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་ཚོར་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཡིག་ཆ་གནང་ཟིན་ཡོད་ཀྱང་།  ༢༠༠༨ ལོའི་རྗེས་སུ་ཁུལ་དེར་འབྱོར་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་དག་ལ་གཏན་སྡོད་ཆོག་པའི་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གྲོས་ཚོགས་སུ་ལན་མང་ཞུ་གཏུགས་བྱས་མཐར་ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་ནས་དེ་སྔའི་ཁྲིམས་འཆར་གྱི་དུས་བཀག་འདི་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ བར་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཁ་སང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་གཞིགས་ཚེ་ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཐེ་ཝན་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Kolas Yotaka ལགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་འཆར་ཆེད་འདོན་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད་འདུག ཁོང་གིས་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་སྟབས་བོད་མི་མང་དག་ཞིག་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འགྱར་ཡོད་པ་དང་།  ཁྱད་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་དུ་བོད་མི་ ༡༠༠ ལྷག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱ་ཕྱིར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བ་དང་།  རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིར་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད་བོད་མི་ ༦༨༠༠ ལྷག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་ཛད་དྲག་གྱི་གནས་ཚུལ་ཐེར་བཏོན་གནང་འདུག

ཁ་སང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཉིན་མོའམ་ International Religious Freedom Day དང་བསྟུན། All Party Parliamentary Group for Tibet ཞེས་དབྱིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ཆོས་སྒར་དུ་གཏོར་བཤིག་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་བཞིན་པ་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཁག་ཅིག་མངོན་བཏོན་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་  Tibet Society ཞེས་དབྱིན་ཡུལ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་དྲ་གནས་ཐོག་དབྱིན་ཡུལ་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལས་གྲུབ་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་པའི་ནང་འཁོད་དོན་ལ། བོད་ཤར་ཕྱོགས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཀོད་སྒྲིག་འོག་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དབསྒྲགས་ཀྱི་ལས་གཞི་སྣ་མང་ཞིག་སྤེལ་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་འབྱོར་ཁག་ལ་བློ་འཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་བཏོན་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བླ་རུང་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ཆོས་སྒར་དང་ཡར་ཆེན་སྒར་གཉིས་སུ་གྲྭ་ཤག་གཏོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་ཕུད། དེ་བཞིན་དགོན་པའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ཁག་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་མ་ཟད། དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཟིན་པ་རྣམས་རང་དགོན་དུ་ཕྱིར་ལོག་གནང་བཅུག་སྟེ་གཏོར་བཤིག་བཏང་པའི་གྲྭ་ཤག་རྣམས་བསྐྱར་བཟོ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་གནང་འདུག དབྱིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ཐད་ཀར་གླེང་སློང་གནང་པ་དང་འབྲེལ་དབྱིན་གཞུང་གི་རུ་ཁག་གཅིག་བོད་ནང་དང་། ལྷག་པར་དུ་བླ་རུང་ཆོས་སྒར་དང་ཡར་ཆེན་སྒར་བཅས་ལ་བཀག་སྡོམ་གང་ཡང་མེད་པར་བསྐྱོད་ཆོག་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་དང། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ནང་གསལ་ལྟར་མང་ཚོགས་ལ་ཆོས་དད་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པར་དྲན་གསོའང་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་བླ་རུང་སྒར་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་བློ་འཚབ་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ APPGT ཞེས་དབྱིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དེ་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ལོར་གསར་བཙུགས་གནང་ཞིང་། དབྱིན་ཡུལ་ཁུལ་དུ་བོད་མི་དང་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།  ཚོགས་པ་དེའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་དང་། ལོ་རྒྱུས་སུ་རང་བཙན་གྱི་གནས་བབ་འོག་དབྱིན་ཡུལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཏེ་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་གྲོས་མོལ་གྱི་མཐུན་འགྱུར་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད།

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱལ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཐོག་གནས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བའི་ཆ་རྐྱེན་བཏོན་བཞིན་པར་སེམས་འཚབ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། བཞེངས་ཕྱོགས་མུ་མཐུད་གནས་ཚེ་དེས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་དེ་ནི་འདོན་ཐེངས་ ༡༤ པ་དེ་ཆགས་འདུག་པ་དང་། ཉེ་ཆར་སྙན་ཐོ་དེ་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ John Kerry མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Bob Corker མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཕུལ་ནས་ཁོང་ལ་ད་བར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་བྱུང་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་འདི་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐོག་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་བཞེངས་ཕྱོགས། ལྷག་པར་དུ་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་གང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་སོགས་སྙན་གསེང་ཞུས་འདུག དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོ་ནང་ ༢༠༡༠ ལོ་ནས་བཟུང་ད་བར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཆད་པ་དེའི་ཐོག་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མའི་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་རྒྱ་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་དབར་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་ཡོང་རེ་བ་དང་དམིགས་ཡུལ་ཆེན་པོ་འཛིན་པ་ལྟར། བོད་རྒྱ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་དང་སེམས་འཚབ་ཅན་གྱི་གནས་སྟངས།  དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་སྤྱིའི་བརྟན་ལྷིང་ཆེད་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་ཐད་ཀར་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་གལ་ཡིན་པ་དང་། ད་དུང་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དགུ་བྱུང་བ་ཡོད་ཀྱང་དོན་ཕན་ལྡན ་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་སོན་མེད་སྟབས། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་གནང་རྒྱུར་ད་ལྟའི་བོད་མི་དང་རྒྱ་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་དབར་ཛ་དྲག་དངངས་འཚབ་ཅན་གྱི་གནས་སྟངས་དེ་མེད་པར་བཟོ་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཉིས་བར་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེར་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཁྱད་པར་དུ་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་འོག་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཁེ་དབང་ཡོད་པའི་ཐོག བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུགས་རེ་གནང་གི་ཡོད་པ་ལས་རང་བཙན་རྩོད་གནང་གི་མེད་པ་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཐོག་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་འདི་ནི་རྒྱ་བོད་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཆེད་ཀྱི་ལྡེ་མིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱ་འབྲལ་མོལ་བསྐྱར་གསོའི་ཐད་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་བཏོན་ཚེ་དེས་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པ་ཙམ་མ་ཟད། ཨ་རི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རེ་བ་གནང་པ་ལས་རྒྱབ་འགལ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དོན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་དང་འབྲེལ་སྙན་ཐོའི་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་མ་འོངས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ཕེབས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་༸གོང་ས་མཆོག་རང་ལ་ཡོད་པ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་སྐོར་དང་། ད་ལྟ་༸གང་ཉིད་མཆོག་༸སྐུ་འཚོ་ཞིང་བཞུགས་པའི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏང་ནས་གྲོས་མོལ་གང་མགྱོགས་གནང་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཅན་ཞིག་ཏུ་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་པའང་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་དེ་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་རྩ་འཛིན་གྱི་ཡིག་ཆ་གཞིར་བཟུང་། ལོ་ལྟར་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཕུལ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོའི་སྙན་ཐོ་ནང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་རྒྱུ་དང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་སླར་གསོའི་ཆེད་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་ཕྱག་ལས་གང་དང་གང་གནང་མིན་གསལ་བཏོན་གནང་པའི་ཁྲོད། སྲིད་འཛིན་ Obama མཆོག་དང་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ John Kerry མཆོག་གིས་དབུས་པའི། ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ལྕམ་ Sara Sewell མཆོག་སོགས་གཞུང་གི་ཆེས་མཐོའི་དབུ་ཁྲིད་ཁག་ཅིག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ། དེ་བཞི ན་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཡིད་པའི་གསུང་བཤད་གནང་པ་ཁག་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག ཁྱད་པར་དུ་སྲིད་འཛིན་ Obama མཆོག་གིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ནང་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་མོལ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་སྔ་ལོ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་དང་ལྷན་དུ་མཇལ་མོལ་སྐབས་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་གལ་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་རིག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་གལ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་ཆེད་མཐོའི་གྲོས་མོལ་ཁག་ཅིག་གི་སྐབས་སུ་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་བོད་དོན་གླེང་བ་སོགས་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ཀྱང་ཟུར་བཏོན་གནང་འདུག  

རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་ Martin Ennals Award ཞེས་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་རེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གིས་ནོ་བེལ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད་པའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་གྲགས་ཅན་ Martin Ennals ལགས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་མཛད་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་སླད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་གསར་བཙུགས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། དེའང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པ་དང། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ Frontline སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་པ་གྲགས་ཅན་འདྲ་མིན་བཅུ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ལོ་ལྟར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གང་ཟག་སོ་སོར་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། Martin Ennals ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་དེ་རིང་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ་འདི་ལོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་སུ་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་པ་དང་འབྲེལ། སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ཙམ་རིང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཧན་མི་རིགས་དང་ཤིན་ཅང་གི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་གཉིས་དབར་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་དང་གུས་བརྩིའི་བློ་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཐབས་སུ་སྐུ་ངལ་ཚད་མེད་སྐྱོན་པར་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་ཕྱིར་ཕུལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཁོང་གིས་འཚེ་བ་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་གནང་ནས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གུས་བརྩིའི་བསམ་བློ་གཞི་རྩར་འཛིན་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་དབར་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་ཐབས་གནང་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག རྩ་བའི་རང་ལོ་ ༤༦ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ནི་རྒྱ་ནག་དབུས་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ Uyghur Online ཞེས་པའི་དྲ་རྒྱ་གསར་བཟོ་གནང་སྟེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་སྤེལ་བའི་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་གི་དྲ་རྒྱ་ལ་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་བརྒྱབ་བཅུག་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་དྲ་རྒྱ་དེའི་བརྒྱུད་ཕྱི་སྡོད་ཡུ་གུར་དྲག་སྤྱོད་པའི་ལྷན་དུ་རྒྱ་ནག་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད། Martin Ennals ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ Dick Oostinga ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་སྐུ་ཞབས་ Tohti ལགས་ལྟ་བུ་ཞི་བའི་ཐོག་རང་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་ལ་དྲག་གནོན་དེ་ལྟར་བྱས་པའི་དབང་གིས་དྲག་སྤྱོད་པའི་དཀའ་རྙོག་དེ་མང་དུ་གཏོང་བར་དམིགས་རྟེན་བཟུང་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས།  རྒྱ་གཞུང་གིས་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ལགས་ཀྱི་མཛའ་གྲོགས་ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་སྡོད་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ Teng Biao ལགས་ཀྱིས་ད་རེས་ཁོང་གི་གྲོགས་པོར་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཐོབ་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། གཟེངས་རྟགས་དེའི་བརྒྱུད་སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ཁོང་བཙོན་ཁང་ནས་མགྱོགས་མྱུར་གློད་གྲོལ་གཏོང་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་། གཟེངས་རྟགས་དེའི་བརྒྱུད་ཁོང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་གོ་རྟོགས་འཕེལ་ངེས་ཡིན་པ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་ངེས་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ Teng Biao ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པར་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ལགས་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་ཁོང་གི་རྒྱུ་ནོར་ཡོངས་རྫོགས་གཞུང་བཞེས་བཏང་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟའི་ཆར་སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ལགས་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་དང་ཁོང་གི་བུ་ཕྲུག་གཉིས་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ནང་མི་ཚོར་ཁོང་དང་ལྷན་ཟླ་བ་གསུམ་ནང་ལ་ཐེངས་གཅིག་མ་གཏོགས་ཐུག་ཆོག་གི་མེད་པ་མ་ཟད། དེའང་དུས་ཡུན་སྐར་མ་ ༢༠ ནང་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྐབས་བཙོན་ཁང་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རྩ་བ་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་ཆོག་གི་མེད་པ་རེད་འདུག ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་ ༡༠ ནས་ལོ་ལྟར་གཟེངས་རྟགས་འདི་བཞིན་སུད་སི་ཇི་ནི་ཝ་གྲོང་ཁྱེར་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་འབུལ་བཞེས་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་དང། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོའི་ནང་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ Cao Shunli ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་དོ་དམ་བཀག་ཉར་འོག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་རྗེས་ཁོང་གི་མཚན་ཡང་གཟེངས་རྟགས་དེ་བཞེས་མཁན་གྱི་འོས་མིའི་ཁོངས་སུ་འཇོག་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་སུད་སི་གཞུང་དང་། Martin Ennals ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་སྦྱིན་བདག་ཚོར་གནོན་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྤྲད་མྱོང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་ CECC  ཞེས་པས་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་བརྒྱུད་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་སེལ་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཞིག་བཏོན་མེད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་པ་དང་འབྲེལ་ཨ་རིའི་གཞུང་དང་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལག་བསྟར་ཐུབ་ཆེད་འབད་པ་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཞུས་འདུག ཁ་སང་ཚེས་ ༦ ཉིན་ CECC  ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Chris Smith ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Marco Rubio ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང། ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་སྙན་ཐོའི་ནང་གཙོ་བོ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་བསྒྱུར་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་འོག སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་་ངལ་རྩོལ་ཐོབ་ཐང་། ཆོས་དད་རང་དབང། སྤྱི་དམངས་ཐོབ་ཐང། དེ་བཞིན་བོད་དང་ཤིན་ཅང་། ཧོང་ཀོང་། མེ་ཀའོ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོས་པའི་དོན་ཚན་ ༡༩ ལ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་དཔྱད་ཞིབ་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག སྙན་ཐོའི་ནང་གསལ་བོད་ཅེས་པའི་སྡེ་ཚན་ནང་། ཐོག་མར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནས་བབ་ངོ་སྤྲོད་གནང་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་འདི་ལོ་ནང་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་སེལ་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ་བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ལ་དོ་ཁུར་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཞིག་ཀྱང་བཏོན་མེད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ད་དུང་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ད་ལྟ་ནས་གྲ་སྒྲིག་དང་ཐེ་གཏོགས་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་དང་།ལྷག་དོན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་པའི་བླ་སྤྲུལ་རྣམས་དང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབར་ཆེད་མངགས་བར་ཐག་ཆེན་པོ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐབས་རེ་བོད་ཀྱི་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དཀྲུག་མཁན་ནམ་ཉེས་ཅན་པར་སྙོན་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང། ཁྱད་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྐྱེན་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་དང་དཀོན་མཆོག་རྒྱ་མཚོ་ལགས། འབྲུག་དཀར་རྒྱལ་ལགས་སོགས་བོད་མི་ཁག་ཅིག་མཚན་མངོན་བཏོན་གནང་འདུག ཚོགས་ཆུང་དེས་སྙན་ཐོ་དེའི་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ལ་ལམ་སྟོན་ཁག་ཅིག་ཕུལ་བའི་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་དང་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རང་དབང་ངང་བསྐྱོད་འཐུས་ཡོང་བར་རྒྱ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལག་བསྟར་ཐོག་ལྷ་སར་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་འཛུགས་ཐབས་དང། བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་ཐུབ་ཐབས་གནང་དགོས་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་མི་ཚོར་འགོ་འཁྲིད་སྐྱེས་སྲིང་གི་སྦྱོང་ལྟར་ཕུལ་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང་ལྷན་འབྲེལ་བ་གནང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱི་ནུས་པ་སྲ་བརྟན་གཏོང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཞུས་འདུག CECC  ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Chris Smith ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Marco Rubio ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཁ་སང་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མ་མཆོག་ལ་ཕྱག་བྲིས་ཤིག་ཀྱང་ཕུལ་འདུག་པ་དང་། དེའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡུན་རིང་ནས་བར་མཚམས་ཆད་པའི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་བྱེད་ཐབས་ལས་ལྡོག་སྟེ། བོད་མིའི་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་དམངས་ཐོབ་ཐང་དང་། ཆོས་དད་རང་དབང་བཅས་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག  གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ནང་ལ་བདེ་འཇགས་ཡོང་བར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་འདོད་ཡོད་ཚེ།  ཁུལ་དེའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ཆོས་དད་རང་དབང་བཅས་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་དགོས་པ་དང། སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མ་མཆོག་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དང་ཨ་རི་གཉིས་དབར་གྱི་རྒྱལ་སྲུང་གི་གྲོས་མོལ་སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་གནད་དོན་དེ་དག་ཐོག་གླེང་མོལ་གནང་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་དེའི་སྙན་ཐོ་ནང་གསལ་ལྟར་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོའི་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་རྗེས་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གྲངས་འབོར་ཁྱོན། ༡༨༩༤ ཡིན་པ་དང། དེའི་ཁོངས་ནས་མང་པོ་ཞིག་བཙོན་འཇུག་དུས་བཀག་གཙང་སྟེ་བཙོན་གྲོལ་ཟིན་པ་དང་། ཁག་ཅིག་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོད་ལ་བཏང་ཡོད་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ ༦༥༠ ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ རྗེས་ནས་ད་བར་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འཇུག་དང་དོ་དམ་འོག་བོད་མི་ ༢༣ མནར་གཅོད་རྐྱེན་པས་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ད་ཆ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་གྲངས་འབོར་དེ་ཙམ་ཚད་ཀྱི་མེད་སྐོར་གསུངས་འདུག          

ཐེ་ཝན་ནང་ཆེས་ཐོག་མ་ཁུལ་དེའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ལས་བསྡུས་པའི་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་འདུག དེ་རིང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ ཉིན་སྔ་ཐོག་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བསྐོང་གནང་སྟེ། ཚོགས་པ་དེ་དངོས་སུ་གསར་འཛུགས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་པ་མ་ཟད། ཚོགས་པ་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་Freddy Lim ལགས་ཀྱིས་ད་ཆ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གྲོས་ཚོགས་མང་ཆེ་བའི་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཆེད་བཙུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་ཐེ་ཝན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ངེས་པར་དུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དེ་གསར་འཛུགས་གནང་གལ་ཆེ་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ་ཐེ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་བསླེབ་ཐབས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་དབར་ཐོུང་ཁེ་ཕན་ཐོག་ཕྱར་བ་གྲུབ་འདེགས་གནང་རྒྱུ་བཅས་ལ་ཆེད་དམིགས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་རིང་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་ཀྱི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོག་གཙོ་ དང་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Freddy Lim ལགས་དང་ལྕམ་ Kulas Yotaka ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྔ་ཙམ་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་མཆོག ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲིས་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་བཞུགས་སྒར་དྷ་ས་ནས་སྒེར་གྱི་ངོ་བོ་ཐོག་གདན་ཞུས་གནང་པ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་ལྷ་མོ་ལགས་དང་སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ལགས། གསར་འགོད་པ་ཁག་ཅིག་ལྷན་ཞུགས་གནང་འདུག ལྷག་དོན་དུ་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Freddy Lim ལགས་ཀྱིས་ཐེ་ཝན་ནང་བོད་བརྒྱུད་བསྟན་ལ་དད་པ་གནང་མཁན་དང་། བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཇི་ཙམ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལན་ཁུལ་དེར་དངོས་སུ་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཞིག་གསར་འཛུགས་གནང་ཐུབ་སྟབས། བོད་མི་ཚོའི་ངོས་ནས་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི་ཁྱེད་རྣམས་རང་ཡུལ་མེད་པ་ཁེར་རྐྱང་ལུས་མེད་པ་དང་ང་ཚོ་རྟག་ཏུ་ཁྱེད་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་བ་དང་། མ་འོངས་པར་ཡོང་རྒྱུ་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་ང་ཚོའི་དབར་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་ངེས་རེད་ཅེས་སོགས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ད་ལྟའི་ཆར་ཚོགས་པ་དེའི་ནང་དངོས་སུ་མཚན་རྟགས་སྐྱོན་ནས་ལྷན་ཞུགས་གནང་མཁན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༢༨ བྱུང་འདུག་པ་དང་། གྲོས་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་ཚོགས་པ་དེར་ལྷན་ཞུགས་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཐེ་ཝན་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པ་དང་གོ་མིན་ཏང་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་གྱི་དུས་རབས་གསར་པའི་སྟོབས་ཤུགས་གསུམ་ལས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

ཉེ་ཆར་སྤྱི་ཚོགས་བརྒྱུད་ཁག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ནས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་བཙན་དབང་གིས་རླངས་འཁོར་ནང་བཅུག་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་པ་དང་། ཁོང་རྣམས་སེམས་སྡུག་གི་མིག་ཆུ་དབང་མེད་དུ་ཤོར་བཞིན་ཡོད་པའི་བརྙན་པར་ཁག་ཅིག་ཐོན་པའི་ཁྲོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གཞུང་ནས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་དེར་བསྐྱར་དུ་བསམ་ཞིབ་ཀྱིས་ལས་གཞི་དེ་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཕྱིར་འབུད་ཟིན་པའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་བསྐྱར་དུ་དགོན་པར་ཕྱིར་ལོག་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག དེ་ཡང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཁ་སང་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་གི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་བཙན་དབང་གིས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་འབུད་གཏོང་བཞིན་པ་དེའི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐོག་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་བྱ་རྒྱུའི་ཐབས་བྱུས་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཐབས་བྱུས་དེས་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་སྡང་སེམས་སྔར་ལྷག་ཇེ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་ལས་ཕན་ཐོགས་གང་ཡང་ཡོད་མེད་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གཞུང་ནས་སྡོད་ཁང་གཏོར་བཤིག་ཕྱིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་འདང་ངེས་ཀྱི་གུན་གསབ་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་།  སྡོད་ཁང་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་དགོས་འདུན་མངོན་བཏོན་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ལ་དེ་འབྲེལ་གྱི་གནས་ཚུལ་འབྱོར་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་བདུན་ཤས་ནང་ལ་གསེར་རྟ་བླ་རུ་ཆོས་སྒར་ནས་ཁྱོན་མི་ ༧༠༠ ནས་ ༡༠༠༠ ཙམ་བཙན་བཤད་ཀྱིས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཡ་ཆེན་ཆོས་སྒར་ནས་ཀྱང་བཙུན་པ་དང་མི་སྐྱ་ ༡༠༠༠ ཙམ་ཕྱིར་འབུད་བཏང་འདུག་པ་མ་ཟད། བོད་མི་ཁག་གཅིག་གི་ཁུལ་དེར་ལྟ་སྐོར་བསྐྱོད་པའི་ཁྲོད་ནས་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ལྟར་ན། གསེར་རྟ་བླ་རུང་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་དང་ཡ་ཆེན་ཆོས་སྒར་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་དགེ་རྣམས་ནས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་དགོན་པར་ཕྱིར་ལོག་གནང་ཐབས་ཀྱི་སྐུལ་མ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལྟར་མ་གནང་ཚེ་དགོན་པར་ནང་ཆོས་སློབ་འཁྲིད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ངེས་ཡིན་པ་ཐེར་བཏོན་གནང་མ་ཟད། གནད་དོན་དེའི་རྐྱེན་པས་མི་མང་མད་དག་ཞིག་ནས་བློ་ཆེས་བློ་ཕམ་གནང་བཞིན་ཡོད་འདུག སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་བཙན་དབང་གིས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་འབུད་གཏོང་བཞིན་པའི་ཁོངས། དམིགས་ཚད་འཛིན་ཡུལ་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ནི་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་དང་ཡ་ཆེན་ཆོས་སྒར་གཉིས་ཀྱི་ནང་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱ་རིགས་ནང་ཆོས་སློབ་གཉེར་བ་དེ་དག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལྟར་བྱེད་དོན་ནི་རྒྱ་གཞུང་ནས་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གྱི་ས་ཆ་འདྲ་མིན་ནང་གནས་པའི་རྒྱ་རིགས་མི་མང་མང་པོ་ཞིག་ནས་ནང་ཆོས་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་པ་དེས་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་པར་སེམས་འཚབ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མངོན་གྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག བླ་རུང་ཆོས་སྒར་གྱི་རྒྱལ་སྒོ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མགྲོན་ཁང་སོགས་འཛུགས་བསྐྲུན་ལས་གཞི་མང་དག་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་དེ་མཚུངས་སུ་ཡ་ཆེན་ཆོས་སྒར་དུ་གཞུང་ལམ་གསར་བཟོ་དང་རྨང་གཞི་འཛུགས་བསྐྲུན་ཁག་ཡར་རྒྱས་གཏང་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་ Matteo Macacci ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་དེར་བསྐྱར་དུ་བསམ་ཞིབ་ཀྱིས་ལས་གཞི་དེ་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཕྱིར་འབུད་ཟིན་པའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་བསྐྱར་དུ་དགོན་པར་ཕྱིར་ལོག་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག ད་དུང་སྐུ་ཞབས་ Matteo ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཞི་ཅིང་ཕིང་གིས་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ནང་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་བཞིན་པར་སེམས་འཚབ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞུང་དང་ནང་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་གལ་གནད་སྐོར་ལ་བཤད་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས་ཞི་ཅིང་ཕིང་གིས་གཏམ་བཤད་དེ་ལྟར་གནང་ཡོད་ཚེ། གསེར་རྟ་བླ་རུང་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་དང་ཡ་ཆེན་ཆོས་སྒར་གཉིས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་དགོས་པ་མ་གཏོགས་དེ་དག་གཏོར་བཤིག་གཏོང་རྒྱུ་མེད་སྐོར་ནན་བརྗོད་དང་།  རྒྱ་གཞུང་གིས་གྲྭ་བཙུན་ཕོན་ཆེ་ཕྱིར་འབུད་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། དེའང་གཙོ་བོ་ནི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལྟེ་གནས་གཙོ་གྲས་ཤིག་ལ་ཆེད་དམིགས་འཛིན་ནས་གཏོར་བཤོག་གི་ལས་གཞི་སྤེལ་བ་ནི་ཆེས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག