རྒྱལ་སྤྱི།

ཞི་ཅིན་ཕིང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་གྱི་འགན་འཁུར་ནས་ད་རེས་ཆེས་ཐོག་མ་བོད་ཀྱི་ཀོང་པོ་ཉིང་ཁྲི་དང་དེ་བཞིན་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་སོགས་སུ་གསང་བའི་ཐོག་ནས་ལྟ་སྐོར་དུ་བསྐྱོད་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་བོད་ཀྱི་ཉིང་ཁྲིའི་སྨན་གླིང་གནམ་ཐང་དུ་འབྱོར་རྗེས་ཁུལ་དེའི་ཉང་ཆུའི་ཟམ་ཆེན་དུ་བསྐྱོད་དེ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་ལ་ལྟ་སྐོར་དང་། དེ་རྗེས་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་འཆར་འགོད་ཁང་དང་ཀོང་པོའི་སྤྱི་གླིང་བཅས་སུ་གྲོང་ཁྱེར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལས་འཆར། འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་སོགས་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཉིང་ཁྲིའི་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་དང་ལྷ་ས་ནས་ཉིང་ཁྲི་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་ལ་ལྟ་སྐོར་བྱས་རྗེས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་བསྐྱོད་དེ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་བར་སྐོར། དེ་བཞིན་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པ་བཅས་སུ་སྐུ་སྲུང་བས་མཐའ་སྐོར་ནས་ལྟ་སྐོར་བྱས་ཡོད།སྐབས་དེར་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ས་གནས་མི་མང་ཚོ་ལ་གཏམ་བཤད་བྱས་པར་ཁོ་པ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བ་དང་བསྟུན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་བསྐྱོད་མྱོང་ཡོད་པ་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས་ཏེ་འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ལོ་ ༡༠༠ འཁོར་བ་དང་དེ་བཞིན་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་ཟེར་བ་བཏང་ནས་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན་སླར་ལྷ་སར་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་མ་འོངས་པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཡོངས་ལ་སྤྲོ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་བསྐྲུན་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་མ་ཟད། མང་ཚོགས་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལྟ་བ་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ཁར་སྐྱོད་དགོས་ཞེས་སོགས་བཤད་འདུགརླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཐེངས་འདིའི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་སྐོར་དང་འབྲེལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར་བསྟན་འཛིན་ལེགས་བཤད་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་སྐོར་འདི་ད་ལྟའི་རྒྱ་དཀར་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་ཙམ་མིན་པར་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱས་ནས་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ད་རེས་བོད་ནང་དུ་ལྟ་སྐོར་བྱས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་བོད་ནང་གི་ཕྱིའི་འཛུགས་སྐྲུན་རྒྱ་སྐྱེད་ཁོ་ནར་མ་དམིགས་པར་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་གང་ཡིན་པ་ངེས་ཤེས་རྙེད་པའི་ཐོག་བོད་རྒྱ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པར་གསུངས་སོང་།དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གསང་བའི་འོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་སྐྱོད་དོན་དང་ད་བར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐོན་པའི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གཏམ་བཤད་སོགས་དང་འབྲེལ་བཀའ་ལན་གནང་བར་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ས་གནས་མི་མང་ལ་གཏམ་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་དེས་ད་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་ཟེར་བ་བཏང་སྟེ་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་སྐབས་འདིར་བོད་ནང་ལ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་མང་ལ་བདེ་སྐྱེད་སྐྲུན་ཐུབ་ཡོད་སྐོར་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐབས་དང་། ལྟ་སྐོར་དེའང་ཉིང་ཁྲི་ནས་འགོ་བཙུགས་པ་དེས་རྒྱ་དཀར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་མངོན་གསལ་བྱེད་ཐབས་སོགས་ལ་དམིགས་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད།ད་རེས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་སྐོར་འདིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་སྲིད་བློན་གཞོན་པ་ལིའུ་ཁཱ་ཟེར་བ་དེ་ཁྲིད་ཡོད་པར་བལྟས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་མུ་མཐུད་ཚོང་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པ་མ་གཏོགས་བོད་མིའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པར་གཟིགས་ཚུལ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དེ་སྔ་ ༢༠༡༡ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བ་དང་བསྟུན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་བསྐྱོད་མྱོང་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་མདུན་ནས་གཏམ་བཤད་ཁྲོད་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཡོངས་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཐོག་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཟེར་བའི་ཁ་བྲལ་གྱི་ལས་དོན་མཐའ་དག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་བཤད་ཡོད། ད་རེས་ཞི་ཅིན་ཕིང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་དང་ས་ཐག་ཉེ་བའི་བོད་ཀྱི་ཉིང་ཁྲི་ས་གནས་སུ་བསྐྱོད་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་ནས་འདི་ནི་རྒྱ་དཀར་གཉིས་ཀྱི་དབར་འཕྲད་བཞིན་པའི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྐོར་གསུང་མཁན་འདུགདེས་ན་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གསར་འགོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Vijay Kranti ལགས་སུ་དེ་འབྲེལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་སྐོར་འདི་དང་ཉེ་ཆར་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ལོ་ ༡༠༠ འཁོར་བའི་སྐབས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་སོགས་ཕྱོགས་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་ལ་དྭགས་ཁུལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་ཕམ་ཉེས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་། ད་ལྟའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་སྙན་གཟི་བརྗོད་ཁྲོད་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་ཐུབ་མིན་གྱི་འཇིགས་སྣང་ཁྲོད་ད་རེས་ཞི་ཅིན་ཕིང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་སྲུང་དང་སྣང་བརྙན་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། ཁོང་ནས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་སྐོར་དེས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་འགྱུར་བ་གཏང་དཀའ་བ་དང་། བོད་མི་དེ་དག་གིས་ད་བར་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསོན་པོར་ཉར་ཚགས་ཐུབ་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ད་ལྟའི་ཆར་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་སོ་སོའི་རྩ་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་དེ་དོར་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་ང་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། ཞི་ཅིན་ཕིང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་དུ་དབྱེ་བའི་མདོ་སྨད་རྐང་ཚ་དང་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་སུ་སྐོར་བསྐྱོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ལོ་ ༡༠༠ འཁོར་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་ཟེར་བ་བཏང་ནས་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་དུས་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་དང་འབྲེལ། ས་གནས་མང་ཚོགས་ཐོག་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་རིགས་ཀྱང་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད།

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་གཞོན་ལྕམ་ Wendy Sherman མཆོག་རྒྱ་ནག་ལ་འཚམས་གཟིགས་ཕེབས་གཏན་འཁེལ་བ་ལྟར། ཁོང་གིས་ཐེངས་འདིའི་འཚམས་གཟིགས་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་དང་ལྷག་དོན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཚབ་ལྷན་གྲོས་མོལ་མ་བྱས་བར་དུ་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་དུས་ནམ་ཡང་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་གནས་མེད་པ་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་ལྕམ་ Sherman མཆོག་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༥ དང་ ༢༦ བཅས་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རིང་རྒྱ་ནག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཡོང་གྲགས་གནང་བ་མ་ཟད་ལྕམ་  Sherman མཆོག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཕྲུལ་སྒྲའི་ཐོག་ཁོང་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱལ་དོན་འཚམས་གཟིགས་སུ་མ་ཕེབས་པའི་སྔ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Sophie Richardson ལགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཞུ་གཏུག་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Carolyn Nash ལགས། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Renee Xia ལགས་བཅས་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྷན་བོད་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཤིན་ཅང་དང་ཧོང་ཀོང་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་སྐོར་བཀའ་བསྡུར་གནང་བ་དང་། ལྷག་དོན་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་གཙོས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་མུ་མཐུད་འགྱུར་བ་མེད་པར་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུགཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཁ་སང་ལས་ཁང་གི་འཕྲུལ་སྒྲའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་ལྕམ་སྐུ་མཆོག་རྒྱ་ནག་ལ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་རྒྱུར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ལྕམ་སྐུ་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་གཙོ་གྱུར་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་གྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་འགྱུར་བ་མེད་པར་མུ་མཐུད་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་འཛིན་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ད་རེས་ལྕམ་སྐུ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་དང་མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ངེས་པར་དུ་གླེང་བའི་ཡིད་ཆེས་དང་རེ་བ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་དང་ཁྱད་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཚབ་ལྷན་གྲོས་མོལ་མ་བྱས་བར་དུ་ཨ་རི་ངོས་ནས་དུས་ནམ་ཡང་ཁ་ཁུ་སིམ་པོ་གནང་ཐབས་མེད་ཅེས་ནན་པོ་གསུངས་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུགརྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ད་དུང་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་དེ་སྔ་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ལེགས་བྱང་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་རྩ་གཏོར་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཁྲོད་འདིར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་ནག་ལ་སྔར་བཞིན་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་ནི་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུགགཞི་རྩའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་སྟེ་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་གཞོན་ལྕམ་ Wendy Sherman མཆོག་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ དང་ ༢༦ ཉིན་གྲངས་གཉིས་ཀྱི་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ནུབ་བྱང་གྲོང་ཁྱེར་ Tianjin དང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་དཀྱིལ་ཤར་ Oman རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཉིན་གྲངས་གཅིག་གི་རིང་འཚམས་གཟིགས་གནང་རྒྱུ་དང་། ལྕམ་སྐུ་མཆོག་ནས་ Tianjin  དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang Yi དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་གཏན་ཁེལ་ཡོད་པ་རེད་འདུགཁོང་ད་ལན་རྒྱ་ནག་ནང་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་དོན་ནི། རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་དངོས་སུ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཨ་རིའི་ཁེ་ཕན་དང་རིན་ཐང་ཁག་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐབས་དང་ལྷག་དོན་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་མུས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་གི་ཐད་ལ་འགན་འཁུར་ལྡན་པའི་ཕྱག་བསྟར་ཡོང་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་སྤྱི་དང་། སྒོས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ཆེས་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་ཅིག་གི་སྐོར་ལ་ཞལ་སངས་པོའི་ཐོག་ནས་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་འདུགསྤྱིར་ལྕམ་ Wendy Sherman མཆོག་གི་ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་དོན་འཚམས་གཟིགས་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Joe Biden མཆོག་གིས་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་ནང་ཨ་རིའི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་མཐོ་གྲས་ཕེབས་པ་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཙོས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་ཆེས་དམ་དྲག་གིས་རྒྱ་ཡིག་དེ་གལ་གནད་དང་པོར་བཞག་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ད་སྐབས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སའི་སྒོ་བྱང་ཐོག་བོད་ཡིག་ལས་རྒྱ་ཡིག་གོང་དུ་བྲིས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་དངོས་དོན་གྱི་ཐོག་ནས་རིམ་པ་གཉིས་པར་གྱུར་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བོད་མི་གཙོས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཚུལ་ཐོག་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནང་ཡོད་པའི་སྤྱི་པའི་སྒོ་བྱང་ཁག་གི་ཐོག་བོད་སྐད་དང་རྒྱ་སྐད་བཅས་སྐད་ཡིག་གཉིས་ཤན་སྦྱར་དགོས་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཡང་བཟོས་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ཆར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནས་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཙོ་གྱུར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་བཅངས་པའི་བསམ་ཚུལ་ངོ་མ་དེ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནང་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ གོང་ལ་བོད་ཡིག་དེ་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་གི་གོང་ལ་བཀུར་ནས་སྤྱི་པའི་མཚོན་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་བྱང་དང་བརྡ་ཁྱབ། འཕྲེད་དར་སོགས་གང་རུང་ཐོག་བཀོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་ཉམས་ཞིབ་རུ་ཁག་ནས་འདས་པའི་ལོ་གཅིག་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ལམ་བརྒྱུད་གོང་ཞུས་གནད་དོན་སྐོར་གྱི་པར་རིས་ཁག་ཅིག་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་བའི་ནང་དུ་བོད་ནང་དེ་སྔའི་འཕྲེད་དར་ཁག་ཅིག་མ་གཏོགས་གཞན་བོད་ནང་སྤྱི་པའི་སྒོ་བྱང་དང་ཡིག་བྱང་སོགས་མང་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་རྒྱ་ཡིག་དེ་བོད་ཡིག་གི་གོང་དུ་བྲིས་ཡོད་པ་གསལ་འདུགའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཡིག་དེ་རྒྱ་ཡིག་ལས་ཆེ་མཐོང་ཆུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ཡིག་དེ་ཡུལ་དེའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་སྤྱི་མཐུན་སྒོ་བྱང་ཁག་ལ་བཀོད་རྒྱུ་ཡོངས་གྲགས་བྱས་མེད་ཀྱང་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ཐག་རིང་གྲོང་གསེབ་ཁག་ཡོངས་སུ་གཅིག་གྱུར་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་དེ་ནི་དབུས་གཞུང་གིས་གཉེར་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་བསྡམ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ར་སྤྲོད་གནང་འདུག ད་རེས་བོད་ནང་གི་སྤྱི་པའི་སྒོ་བྱང་ཁག་ཐོག་བྲིས་པའི་སྐད་ཡིག་དག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་བ་དེ་ནི་འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༠ ནས་མངོན་གསལ་ཆགས་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་དང་དེ་ནི་སྔ་ལོ་ཟླ་ ༨ ནང་བོད་ལྗོངས་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བདུན་པ་དེ་ཚོགས་ཏེ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་ཐོག་གི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཡོངས་གྲགས་བྱས་པའི་རྗེས་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་འདྲེས་རྒྱུ་དང་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་ཞེན་གྱི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་སོགས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་བརླག་བཏང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁེ་ཕན་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒྲུབ་ཆེད་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ཟེར་བའི་སྲིད་བྱུས་འོག་དོན་དངོས་ཐོག་བོད་ནང་གི་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཚན་གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་གཞན་སློབ་ཚན་ཚང་མ་རྒྱ་སྐད་རྒྱ་ཡིག་ནང་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ནང་སོག་ནང་དུའང་དེ་ལྟ་བུའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བལྟར་བྱེད་བཞིན་རྐྱེན་གྱིས་སྔ་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ཡོད་པ་སོགས་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ད་སྐབས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་མུས་ཡིན་ཀྱང་མངོན་གསལ་དེ་ཙམ་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད་དེང་ཆར་རྒྱ་ནག་ཏུ་ལས་དོན་གང་ཞིག་གཉེར་རྒྱུར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་ཉེར་མཁོ་དེ་ཙམ་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག

འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཐོག་མའི་བྱུང་འཕེལ་དང་འབྲེལ་ནས་ཆེད་ལས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་ཐེངས་གཉིས་བ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུར་རེ་བ་བྱས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་ཞུ་སྐུལ་དེར་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགདེའང་རྒྱ་ནག་གི་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་ Zeng Yixin ཟེར་བས་དེ་རིང་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཞིག་གི་ཐོག་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་འདི་ལོའི་ལོ་འགོར་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཝུ་ཧན་གྱི་ནང་དུ་སླེབས་ནས་རྟོག་ཞིབ་ཟིན་པ་དང་། ཐེངས་འདིར་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་རིམ་ནད་དེ་ཐོག་མར་རྒྱ་ནག་གི་ནད་དུག་བརྟག་དཔྱད་ཁང་ནས་ཁྱབ་ཡོད་པར་བསྙད་བཞིན་པའི་ཚོད་དཔག་གིས་སླར་ཡང་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་གཉིས་བ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཆེད་གཏོང་དགོས་བར་བརྗོད་པར་ཁོ་ཧང་སང་སོང་ཞེས་གསལ་བཤད་བྱས་འདུགགཞི་རྩའི་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ Tedros Adhanom Ghebreyesus ལགས་ཀྱིས་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ནང་དུ་ཡོངས་ཁྱབ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་སྐབས་སུ། འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་མཁས་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་རིམ་པ་གཉིས་བ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བརྟག་དཔྱད་ཁང་ཁག་ཅིག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་། ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཐོག་མའི་མགོ་ཁུངས་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་ཚན་རིག་རང་བཞིན་གྱི་བྱེད་ལས་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་གནོན་ཤུགས་ཐེབས་ཐབས་མེད་པར་བརྗོད་དེ་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིག་ཚགས་ཁག་མཁོ་སྤྲོད་གནང་རྒྱུར་རེ་བ་གནང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྗོད་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་གི་རེ་བར་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་གཉིས་པའི་ལས་དོན་དེ་ཚན་རིག་རང་བཞིན་ཞིག་མིན་སྐོར་བརྗོད་དེ་ཆོག་མཆན་སྤྲད་མི་འདུག སྤྱིར་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་གང་ས་ནས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཐོག་མར་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་སའི་མགོ་ཁུངས་འཚོལ་ཞིབ་བྱ་དགོས་བའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོའི་ཟླ་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རིམས་ནད་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ཆེད་མཁས་བ་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཆེད་མཁས་བ་སོགས་གྱིས་ཏོག་ནད་ཐོག་མར་བྱུང་སའི་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཝུ་ཧན་ནང་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་བཞུགས་ནས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པར་དྭོགས་གཞི་བྱས་པའི་མཚོ་ཟས་ཀྱི་ཁྲོམ་ར་དང་། དེ་བཞིན་ཚན་རིག་བརྟག་དཔྱད་ཁང་གཉིས་ལ་ཆེད་དུ་སོང་ནས་ཏོག་ནད་འགོས་ཁྱབ་ཀྱི་གསང་བ་རང་བཞིན་གྱི་སྣང་བརྙན་དེར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་དང་འབྲེལ་གཉན་རིམས་དེ་སེམས་ཅན་གཞན་བརྒྱུད་ཙི་ཙི་་སྒམ་པོ་ནས་མི་ལ་འགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་པའི་ཚོད་དཔག་གནང་སྟེ། དེའི་ཐོག་ད་དུང་རྟོག་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་དགོས་གལ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་གཉན་རིམས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ནས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཐོག་མར་རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་བརྟག་དཔྱད་ཁང་ནས་ཁྱབ་ཡོད་པར་བརྗོད་བཞིན་པ་དེར་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། བརྟག་དཔྱད་ཁང་དེ་དག་གི་ནང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བདེ་འཇགས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཚད་གཞིའི་ཐོག་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།གཞི་རྩའི་ཨ་རི་དང་ཨོ་གླིང་སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་དང་འབྲེལ་བའི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཆེད་གཏོང་དགོས་བའི་འབོད་སྐུལ་རིམ་པ་བྱས་པ་ལྟར། རྒྱལ་སྤྱིའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་རྒྱ་ནག་ཏུ་འདི་ལོར་ཕེབས་ཡོད་ནའང་། ད་ལྟའི་བར་དུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཐོག་མའི་མགོ་ཁུངས་འདི་རེད་ཟེར་བ་ཞིག་ད་དུང་རྙེད་སོན་བྱུང་མེད་ནའང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་གཉིས་བ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་རྒྱུར་ཆོག་མཆན་སྤྲད་མེད་པ་མ་ཟད། ཐོག་མར་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཚགས་ཁག་ཀྱང་སྒེར་དབང་གལ་ཆེན་དུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་སྟབས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་མིན་པར་བསྒྲགས་ཡོད་འདུག

རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་དང་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་ནང་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་ཚབ་པ་གནང་མྱོང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Vijay Gokhale ལགས་ནས་བོད་འདི་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་གྱི་གནད་དོན་སྙིང་པོ་དེ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་ཡང་ཁེ་ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་ The Print གསར་ཁང་ནས་ཉེ་ཆར་སྐུ་ཞབས་ Vijay Gokhale ལགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་ The Long Game: How the Chinese Negotiate with India ཞེས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་གྲོས་མོལ་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཅེས་འགོ་བརྗོད་འཁོད་པའི་དཔེ་དེབ་གསར་པའི་ནང་དོན་དང་འབྲེལ་དམིགས་བསལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པའི་ལེ་ཚན་ཞིག་རྒྱང་སྲིང་ཞུས་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Vijay Gokhale ལགས་ནས་ཁོང་གི་དཔེ་དེབ་གསར་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྟངས་དང་། དེར་རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་ཡ་ལན་བྱེད་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་གཙོ་གནད་དུ་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུགསྐབས་དེར་ The Print གསར་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་ Jyoti Malhotra ལགས་ནས་དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་ལ་དོན་ཚན་ཆེ་ཁག་དྲུག་ཡོད་པའི་ནང་ནས་དོན་ཚན་དང་པོ་དེ་བོད་ཀྱི་སྐོར་བྲིས་དགོས་དོན་གང་ཡིན་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས།  བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དཔེ་དེབ་དེའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་༡༩༤༧ ནས་ ༡༩༥༩ བར་གྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་སྐབས། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་མ་གོ་མ་ཐོས་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་བཞག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ཆབ་སྲིད་འབྲེལ་ལམ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་སའི་བརྒྱུད་ལམ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་བྱས་མེད་སྟབས། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདིའི་གཞི་རྩ་ནི་སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་ལས་དོན་ཐོག་ལ་ཉམས་མྱོང་ཞན་ཞིང་། རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་ཉམས་མྱོང་ཆེ་བ་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་དེར་ཐུག་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག མ་ཟད་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནེ་རུ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་གྲོགས་པོ་སྒྲིག་རྒྱུའི་བསམ་བློ་ཁོ་ན་བཏང་པའི་སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དགོས་དོན་སྒྲུབ་རྒྱུར་གཙོ་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་གཅིག་དེ་བོད་ཀྱི་བདག་དབང་རྒྱ་ནག་ལ་ཐོབ་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དགོས་འདུན་དེ་འགྲུབ་ཐུབ་པ་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་སྐུ་ཞབས་ Vijay Gokhale ལགས་ཀྱིས་འདས་ཟིན་པའི་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་གྱི་གནས་སྟངས་དང་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་གང་གི་ཐད་ནས་བཤད་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་གྱི་གནད་དོན་སྙིང་པོ་དེ་ཡིན་པ་དང་། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ཏེ་ལོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྐབས་སུ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་མཁན་ཚོར་གདོང་ལེན་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་དེ་བོད་ཀྱི་གནདད་དོན་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་རྒྱ་གར་ལ་བརྡ་ལན་བཏང་བ་ཞིག་ཀྱང་མཚོན་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཞུགས་གནས་རྒྱ་གར་ལུང་པ་ཡིན་པ་དེ་ཡིས་རྒྱ་ནག་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་བདེ་བའི་བསམ་བློ་ཞིག་ཡོད་ངེས་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་པའི་སྐབས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ་གཞན་བསླུ་ཐབས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་འབྲེལ་བ་གང་འདྲ་ཞིག་བྱས་རུང་། ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་མོས་མཐུན་ཐོག་མཚན་རྟགས་བཀོད་རྒྱུ་ཡོད་པའི་འབྲེལ་བ་རིགས་བྱེད་པ་མ་གཏོགས།  ཕྱིའི་ངོ་གདོང་ཁོ་ན་ལ་བལྟས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཉེན་ཁ་ཅན་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ Vijay Gokhale ལགས་ཀྱིས་དཔེ་དེབ་གསར་པ་དེའི་ནང་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་། བོད། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་སོགས་དོན་ཚན་ཆེ་ཁག་དྲུག་ཙམ་འཁོད་ཡོད་འདུག

UNESCO ཞེས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་ཚན་རིག དེ་བཞིན་རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་དེ་རིང་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་གནངས་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ བར་ཉིང་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་དང་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་། དེ་བཞིན་དེའི་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའི་ལྷ་སའི་ནོར་བུ་གླིང་ཁ་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁག་གི་གནས་བབ་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུགགཞི་རྩའི་ཞིབ་འཇུག་གྱི་ལས་དོན་དེ་སྔར་ལོ་༢༠༢༠ ལོར་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ད་བར་ཕྱིར་འགྱངས་གནང་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་དོན་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཧྥོ་ཀྲུག་ནས་གོ་སྒྲིག་ཐོག་ཚོགས་མི་རྣམ་པ་དྲ་ཐོག་ནས་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་ཚོགས་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག དེ་རིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་ཚན་རིག གཞན་ཡང་རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁག་གི་གནས་བབ་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་འགོ་བཙུགས་པ་དང་བསྟུན། ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས། ཐེངས་འདིའི་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་གནས་བབས་ཐོག་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་དོ་སྣང་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་གཙོས་པའི་དེའི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གནས་ཁག་གཅེས་སྐྱོང་གནང་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་འཐུས་ཤོར་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཐད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ད་བར་གསལ་བཤད་ནན་ཏན་ཞིག་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། ཇོ་ཁང་གི་མདུན་དུ་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་དབྱིབས་ལྡན་པའི་ལྡིང་ཁང་དང་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཚོང་གི་ལྟེ་གནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ། དེ་བཞིན་ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་ཁུལ་དུ་ཆོས་མཇལ་ཡོང་མཁན་ཚོར་དམ་དྲག་བྱས་ཀྱང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཚོར་དམ་དྲག་དེ་ཙམ་མ་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་ཡིས་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིན་ཐང་ལ་དོ་ཕོག་བཏང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་ཐེར་འདོན་དང་སྦྲགས། ད་རེས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་ཚན་རིག དེ་བཞིན་རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་གཙོས་པའི་དེའི་གཡས་གཡོན་གྱི་རིག་གནས་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚད་ལྡན་བྱས་མེད་པའི་དཔང་རྟགས་ཡོད་བཞིན་དུ་སྣང་མེད་དུ་བཞག་ན། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཞེས་པ་དེ་དྲང་བདེན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག མ་ཟད་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་ཚན་རིག་སོགས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་དང་དེའི་ཚོགས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་གི་གནས་བབ་ཐོག་ཐེངས་འདིར་དགོངས་པ་ཞིག་མ་བཞེས་པ་ཡིན་ན་མ་འོངས་པར་རིམ་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་དང་ཇོ་ཁང་གི་གནས་བབ་ལ་དོ་ཕོགས་ཐེབས་ངེས་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གནས་སྤྱིའི་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གནས་བབ་ཐད་ལ་ཡང་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐེབས་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག་པ་མ་ཟད། ད་རེས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་ལས་དོན་འདི་བརྒྱུད་དེ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་དེ་ཉེན་ཁའི་ནང་དུ་ལྷུང་བའི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ནི་ཐབས་ཤིག་ཡིན་པ་ཡང་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་འཛམ་གླིང་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པས་འདོན་སྤེལ་གནང་པའི་སྙན་ཐོའི་ནང་ལ་དཔྱད་ཞིབ་ཀྱི་གྲུབ་དོན་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་དེ་ཉེན་ཁའི་ནང་དུ་ལྷུང་བའི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ལོ་ངོ་ ༡༣༠༠ ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་ངམ་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད།

ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་ཉི་ཧོང་གི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་གནང་བར་ཉིན་གྲངས་བཞི་ལས་མེད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་བ་དང་ནང་སོག ཧོང་ཀོང་དང་ཉི་ཧོང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་བཅས་ཁྱོན་མང་ཚོགས་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཆེད་འཛོམས་ཀྱིས་ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ས་ Tokyo ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་ཚོུད་གཅིག་ཙམ་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་མུས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་ཕྱིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་ངོས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་འཚོགས་པར་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་ཆེད་བཏོན་གནང་དགོས་པའི་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་བ་ཁོང་རྣམ་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་དེ་ནི་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་རྩེད་འགྲན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་དེ་འདྲའི་རྩེད་འགྲན་དེ་འཚོགས་པར་ཉིན་གྲངས་ ༢༠༠ ལས་མེད་པར་ཆེས་བཏོན་གནང་བ་དང་སྦྲགས། འཛམ་གླིང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་ནང་དུ་བོད་མིས་གཙོས་པའི་ཡུ་གུར་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་རྒྱུ་དང་དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་ཕྱིར་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་རོགས་ཞེས་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོས་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་དེ་དེ་བཞིན་ལས་འགུལ་བ་ཚོས་རྒྱལ་ས་ཊོཀ་ཡོ་ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འཁོད་པའི་ཞུ་སྙན་ཕུལ་འདུག་པ་མ་ཟད། ཤིན་ཅང་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ཏེ། སྤྱིར་ཤིན་ཅང་ནང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་མི་འབོར་བརྒྱ་ཆ་ ༤༥ ཙམ་ཞིག་མེད་པ་དང་ལོ་མང་རིང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་གའི་ལེགས་བྱང་དང་ཆོས་རིག དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་སོགས་རྩ་གཏོར་དང་དེ་གའི་མི་རིགས་ལ་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་མུས་ཡིན་སྐོར་མངོན་གསལ་གནང་འདུགལྷག་པར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་དང་གཞན་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་ལྟེ་གནང་ཁང་ནང་ཆེད་བཅུག་གིས་བཙན་གནོན་འོག་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁྱད་པར་དུ་བོད་ནང་ལ་ཆ་མཚོན་ན་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་གཏོར་བཅོམ་དང་དགོན་ཁག་ཏུ་ཐུན་མིན་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤེས་ཡོན་བསླབ་གཞི་རྣམས་རྩ་གཏོར་བཏང་བའི་ཁར་གྲྭ་བཙུན་ཚོར་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་བཀོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་པེ་ཅིང་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་འཚོགས་རྒྱུའི་གནད་དོན་་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ། དབྱིན་ཡུལ། དེ་བཞིན་ནི་ཐར་ལན་ཌི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚོགས་མང་དག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་བཅས་གྲངས་ཉུང་ཐོག་གཉེར་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་མི་རིགས་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུའི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་འགྲེལ་བརྗོད་སྔ་རྗེས་སུ་གནང་བའི་ཐད་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་དགུན་དུས་ཀྱི་ཨ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་རྒྱུའི་གནས་བབས་མེད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་ཁྲིད་གཙོས་རྩེད་འགྲན་པ། དེ་བཞིན་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་ཡོངས་ནས་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་གནས་གང་སར་དེ་འབྲེལ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་ལས་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་དོན་ཉེ་བའི་ཆར་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་དང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གྲོས་ཆོད་ཅིག་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་ཕྱི་འབྲེལ་དཔོན་རིགས་དང་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འགྲན་ཚོགས་དེར་ཞུགས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ནང་དུ། འཇར་མན་གྱི་ཤེས་རིག་བློན་ཆེན་ལྕམ་ Anja Karliczek ལགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་གཞུང་གིས་རྩ་འཛུགས་བྱས་པའི་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ནག་གི་རིག་གཞུང་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དང་འབྲེལ་ཐག་གཅོད་དགོས་བའི་སྐུལ་མ་གནང་བ་དང་འབྲེལ།  ཁོང་གིས་འཇར་མན་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་དུ་འཇུག་འདོད་མེད་པ་དང་། འཇར་མན་ཁུལ་དུ་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ལ་གུ་ཡངས་ཆེན་པོ་སྤྲད་ཡོད་པ་ལས་རྒྱ་ནག་ཐོག་རང་དབང་ལྡན་པའི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གསོ་སྐྱོང་ཐོག་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་མེད་པར་གསུངས་འདུགEjinsight གསར་ཁང་གིས་ཉེ་ལམ་དེར་འབྲེལ་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ནང་དུ་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སུད་ཝེ་ཊན་དང་ ༢༠༢༡ ནང་ནོར་ཝེ། དེ་བཞིན་བྷེལ་ཇམ་སོགས་ཀྱིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་སོ་ཉུལ་གྱི་ལས་གཞིར་ངོས་འཛིན་གྱིས་སྒོ་བརྒྱབས་ཡོད་པ་ལྟར། ཐེངས་འདིར་འཇར་མན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོགས་སུ་འཇམ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་སྤེལ་ཐབས་ཀྱི་མ་ལག་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཁུལ་དེའི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་གིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དང་འབྲེལ་ཐག་གཅོད་དགོས་བར་ཉེན་བརྡ་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་དེ་ནི་ཡུ་རོབ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་འཇམ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཉམས་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་གསར་ཤོས་དེ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུགགསར་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཁག་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བར་འཁེལ་བ་དེ་ནི་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁག་ཁག་གི་སྤྱི་མང་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་རྒོལ་ལན་སློག་རྒྱུའི་ཚོར་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གྱིས། ད་ཆ་ཡུ་རོབ་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་ནི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་མེད་པར། ཁུང་ཙི་ལྟེ་གནས་ཁག་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་མ་ལག་ཅིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་ནག་གིས་སྟོབས་ཤུགས་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཡུ་རོབ་ཁུལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་ཏུ་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་བཞིན་པར་ངེས་ཤེས་རྙེད་ཡོད་བཞིན་ཡོད་པར་བསྒྲགས་འདུགགཞི་རྩའི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོ་ནས་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གླིང་ཕྲན་དྲུག་གི་ཁུལ་དུ་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད་ནའང་། ག་ལེར་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གིས་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་ཏུ་བོད་དང་ཤིན་ཅང་། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་བྱ་ཡོངས་རྫོགས་བཀག་སྡོམ་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ནའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལག་ཆར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པའི་ངེས་ཤེས་རྙེད་འགོ་ཚུགས་ཏེ། ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཁག་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་ཡུ་རོབ་མངའ་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ད་དུང་ཡང་ཁྱོན་ ༡༩༠ ཙམ་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིའི་ནང་དེ་སྔ་ ༡༠༠ ལྷག་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་ ༥༠ ལས་ཉུང་བ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཉི་ཧོང་ནང་དུའང་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ ༡༤ ཙམ་ཡོང་པ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། སློབ་གླིང་དེ་དག་གི་ཞིབ་འཇུག་ཡིག་ཆ་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་རྣམས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད་འདུག འཇར་མན་གྱི་ཤེས་རིག་བློན་ཆེན་ལྕམ་ Anja Karliczek ལགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་ཡུ་རོབ་ཀྱི་སྒོར་ས་ཡ་ ༢༤ ལྷག་གི་མ་དངུལ་ཆེད་གཏོང་གིས་ཡུལ་དེའི་ནང་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དང་ཞིབ་འཇུག་ཚན་པ་ཁག་གི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་གནད་དོན་ཐོག་རང་དབང་ལྡན་པའི་ཞིབ་འཇུག་ལས་དོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུང་བ་དང་འབྲེལ། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་དང་འཇར་མན་གཉིས་དབར་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་ལམ་དམ་ཟབ་མུ་མཐུད་གནས་ཡོད་ཀྱང་། ཡུལ་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་དང་དཔྱད་ཞིབ་ཆེད་མཁས་པ་དགོས་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུང་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོ་ནས་བཟུང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༦༠ ལྷག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ ༥༠༠ ལྷག་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ཡོད་ནའང་། འདས་བའི་ལོ་འགའི་རིང་དུ་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་སོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ཁག་གིས་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འཇམ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་རིགས་ཕྱི་ལོག་གི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ། ཨོ་གླིང་། དེ་བཞིན་ཉི་ཧོང་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་ངོ་གདོང་དངོས་སུ་ཕྱིར་མངོན་བཞིན་པ་རེད་འདུག

རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲན་བདེན་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ལྔས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དྲང་བདེན་མིན་པའི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པར་ངོ་རྒོལ་གྱིས་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་ཡོད།ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲང་བདེན་ཉིན་མོ་དང་འབྲེལ་ཏེ་བཞུགས་སྒར་དྷ་སའི་མེག་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་དང་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ལྔས་དྲང་བདེན་མེད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་ཡོད་ཅེས་པའི་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་ཏེ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་བླངས་པ་དང་དེ་བཞིན་ད་བར་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་སླད་དུ་སྐུ་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་བློས་བཏང་གནང་མཁན་དང་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་འོག་ཏུ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ལ་སྐར་མ་གཅིག་རིང་མྱ་ངན་གུས་བཏུད་ཀྱི་ངག་བཅད་གནང་སྟེ་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་སོང་།སྐབས་དེར་ཚོགས་པ་ལྔའི་བོད་ཡིག་དང་དབྱིན་ཇི། དེ་བཞིན་ཧིཾ་དྷི་སྐད་ཡིག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་བའི་ཁྲོད་དབུས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་འཛིན་སྒྲོན་མ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་མི་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་གིས་དོ་དམ་བཀག་ཉར་དང་བཙོན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་མི་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད་གྲྭ་བཙུན་མང་པོ་ཞིག་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་སྐྱ་ལ་བབ་འཇུག་པ་སོགས་ཀྱི་བོད་ནང་གི་ཆེས་ཡ་ང་བའི་གནས་སྟངས་གཙོས་ཡུ་གུར་དང་ལྷོ་སོག དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་དང་ཐེ་ཝན་སོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩལ་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་དེ་འགྲོ་བ་མིར་དོན་མེད་ནག་ཉེས་ཀྱིས་མནར་གཅོད་ཚད་འགལ་བཏང་མཁན་གྱི་ཐ་ཤལ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ལྟ་བུར་འཚོགས་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་གནང་བ་ནི་ཆེས་མི་ལེགས་པ་དང་སྡིག་པ་མིག་བཙུམ་གནང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་ཨོ་རྩལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་བོད་ནང་མནར་གཅོད་དང་དྲན་བདེན་མ་གནང་བ་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་ཁྲིད་ཁག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ་གལ་ཏེ་བོད་ནང་བདེ་སྐྱིད་འབྱུང་ཚེ་འཛམ་གླིང་ཀུན་ལ་བདེ་སྐྱིང་ཡོང་ངེས་ཡིན་སྟབས་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་གནང་མཁན་དང་འཛམ་གླིང་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བོད་མིའི་དྲང་བདེན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་དགུན་དུས་འཚོགས་རྒྱུའི་ཨོ་རྩལ་གྱི་གོ་སྐབས་གནང་བར་ངོ་རྒོལ་གནང་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་སོགས་གནང་བ་མ་ཟད་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་མི་སྤྱོད་ལས་པའི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཙོས་ཧོང་ཀོང་དང་ཐེ་ཝན་ནང་གི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ཡོངས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་མི་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་ཏུ་སྒྲོན་མེ་དང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བསྣམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་གི་སྔོན་སྨོན་གསུང་འདོན་གནང་སྟེ་དྷ་ས་མེག་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་དྲང་བདེན་མེད་པའི་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་ཡོད།