༸སྐུའི་ཡང་སྲིད།

བྷེལ་ཇམ་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་མཆོག་གིས་བྷེལ་ཇམ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་མུ་མཐུད་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་རྒྱུར་ཞལ་བཞེས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་གདམ་རྒྱུའི་བདག་དབང་དེ་བོད་མི་རང་ལ་མ་གཏོགས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་༢༡ གྱི་ཉིན་བྷེལ་ཇམ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚུགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Cogolati ལགས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་དང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས་ཡུལ་དེའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལ་དོགས་འདྲི་གནང་སྟེ་བྷེལ་ཇམ་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གནང་བཞིན་པ་ལྟར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གྲོས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་མེད་དང་། ཉེ་སྔོན་ Netherlands ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གྱིས་དེ་གའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཕྱག་ཡིག་ཞིག་གནང་སྟེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་ཁ་གསལ་བཀོད་པ་བཞིན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་མིན་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་གནང་འདུག ཁོང་གིས་སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་བཀག་སྡོམ་དང་དམ་དྲག་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་རྩ་གཏོར་གཏོང་བཞིན་པ། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རང་བཞིན་གྱི་དགོན་སྡེ་རྣམས་ཀྱང་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་བཞིན་པར་ཐེར་འདོན་གནང་བ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐད་ནས་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པར་བརྟེན་བྷེལ་ཇམ་སྲིད་གཞུང་གི་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་གང་འཛིན་དགོས་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་ལྷན་དུ་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་འཆར་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་བཀའ་འདྲི་གནང་འདུག གསར་འགོད་པས་བྷེལ་ཇམ་གྱི་དོན་གཅོད་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་སྐུ་ཞབས་ Cogolati ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་འབྲེལ་དང་བའི་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་བྷེལ་ཇམ་གྱི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས  Philippe Goffin ལགས་ཀྱིས་བྷེལ་ཇམ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁོང་གིས་བརྗོད་བཞིན་པའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་དེར་སེམས་འཚབ་གཅིག་པ་ཡོད་པར་གསུངས་བ་དང་སྦྲགས།  བྷེལ་ཇམ་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་བོད་དོན་གླེང་སློང་གནང་བཞིན་ཡོད་པའི་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་གདམ་རྒྱུའི་བདག་དབང་དེ་བོད་མིར་མ་གཏོགས་མེད་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད། དེ་མཚུངས་ཁོང་གིས་བྷེལ་ཇམ་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙོས་པའི་ཁུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་སུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བྷེལ་ཇམ་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་ Netherlands ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་མཆོག་གི་ངོས་ནས་དེ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ལ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཕྱག་ཡིག་ཞིག་གནང་བའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་གདམ་རྒྱུའི་ཁེ་དབང་དེ་བོད་མི་ཚོར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཉེ་ལམ་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་  Timloughton ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ཁུལ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་བསྒྲགས་ཏེ་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གནད་དོན་དེ་གླེང་སློང་གནང་དགོས་བར་སྐུལ་མ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ལ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་གྲོས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པའི་གཏམ་བཤད་གནང་འདུག

དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་སུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་དོན་གཅོད་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་གིས། སྤྱི་ལོ་༢༠༡༩ ལོའི་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་འོག རྒྱ་རིགས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་འཐུས་ཚབ་པ་སུམ་བཅུ་ཙམ་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་དེ། རྒྱ་ནག་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མིའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ངོས་ལེན་མེད་པའི་དོན་ཚན་བཞི་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་འདུག ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་ཏུ་འཚོགས་པའི་ལས་རིམ་དེའི་སྐབས། རྒྱ་ནག་གི་དཔྱིད་ཀ་དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཟུར་བ་སྐུ་ཞབས་ཧཱོ་ཕཱེན་ 胡平དང་། རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཁྲིན་པོ་ཁཱོང་陈破空སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སུམ་བཅུ་ཙམ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག ༸གོང་ས་ཏ་ལའི་བླ་མིའི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། གནད་དོན་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་གི་ཕྱག་ན་ཡོད་པ་ལས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ལ་དེར་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུའི་དབང་ཆ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཐོག་ཏུ་སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་ཚན་བཞི་ཅན་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རྣམས་ནི། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཕྱོགས་དེ་ནི་བོད་མི་ཁོ་ནས་རང་ཆས་སུ་མངའ་བའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་གྱིས་དུས་རྒྱུན་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་གནང་བ་ལྟར། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་འདི་རྨོངས་དད་དང་རྗེས་ལུས་སུ་བརྩི་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། མགོན་པོ་གང་ཉིད་གདོན་འདྲེར་བལྟ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་ཞིབ་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དང་བྲལ་ཞིང་དགོད་བྲོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱས་པ་འདི་ཡིས་འཛམ་གླིང་གི་ཤར་ནུབ་གང་སར་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གིས་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེར་ཐེ་གཏོགས་བྱས་པ་ནི་དུས་ནམ་ཡང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཞུགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ལྡན་པ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ། གཞན་ཡང་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་དང་རང་བྱུང་སྐྱེད་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཕན་གྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་གསལ་བོར་འཁོད་འདུག དེ་བཞིན་དོན་ཚན་ཕྱི་མའི་ནང་དུ། ཚོགས་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་དགོངས་བཞེས་མཛད་པའི་བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གུས་བརྩི་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ། བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ལྡན་པ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མཛའ་འབྲེལ་དེ་རྒྱུན་སྲིང་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཞི་འཁོད་པའི་ཐོག རྒྱ་ནག་ལ་ནམ་ཡང་མགོན་པོ་གང་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་སྐབས་དེར་རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཁྲིན་པོ་ཁཱོང་陈破空 ཀྱིས། དེང་གི་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་དཔལ་འབྱོར་དང་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་ཐད་ནས་ཉམས་དམས་ཆེན་པོ་བྱུང་བཞིན་པའི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་མ་ཟད། ཧོང་ཀོང་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་གང་སར་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་བརླིང་དང་ལྷིང་འཇགས་མེད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟར། ཧོང་ཀོང་གི་སྐུ་ཚབ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཧོང་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་དང་ཕུགས་བསམ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་རྩུབ་སྤྱོད་འོག་ཏུ་མནར་གཅོད་ཐེབས་པའི་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་མི་མང་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱིི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་མི་ལོ་བཞི་བཅུའི་རིང་ལ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱ་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་མཛད་ཡོད་ནའང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་དེར་ངོས་ལེན་གནང་མེད་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས་ད་ཆ་བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་ཀྱི་ཚོགས་པ་དེ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་ཁོང་གིས། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉེ་བའི་ཆར་ཧྥོ་ཊན་གཙུལ་ལག་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྒྲིག་ཡིག་གི་ཁོངས་ནས་བསམ་བློའི་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་ཁག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཏེ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་བ་གསར་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཡང་ལུང་འདྲེན་གནང་སྟེ་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་གནས་བབ་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་འདུག རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་གྱི་ཚོགས་ཐོག་ཏུ། རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་དང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སུམ་བཅུ་ལྷག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་པ་དང་ད་ཡོད་ཀྱི་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་ཁང་གི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཟུར་བ་ཀུན་དགའ་བཀྲ་ཤིས་ལགས། གཞན་ཡང་ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇིར་སཱི་ཁུལ་གྱི་བོད་རིགས་སྤྱི་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་རྣམས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཁུལ་གྱི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་མཛད་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ལ་སྣེ་ལེན་བྱས་པའི་ཐོག དོན་གཅོད་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་མཛའ་འབྲེལ་མཐོར་འདེགས་གཏོང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གསུངས་བཤད་གནང་འདུག

ཡོ་རོབ་ཁུལ་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག རྒྱ་གཞུང་གི་བཟོས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་ངོས་ལེན་མེད་སོགས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་འདུག དེ་ཡང། ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༧་དང་༨་བཅས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་། སྦེལ་ཇམ་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་གླིང་ཆོས་ཚོགས་སུ། ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་༡༠་ནས། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་ཚོགས་༣༠ལྷག་གི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་༤༠ ཙམ་གྱི་འདུ་འཛོམས་ཐོག ཡོ་རོབ་ཁུལ་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་སྐོང་ཚོགས་བྱས་འདུག ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་གི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ནས་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མ་འོངས་པའི་ཡང་སྲིད་གནད་དོན་གཙོས་པས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཕྱོགས་ཐོག་ལ་གོ་བསྡུར་གནང་འདུག ཁ་སང་ཚོགས་འདུ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས། ཚོགས་འདུ་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་སྦེལ་ཇམ་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བཀྲིས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས། ད་རེས་ཚོགས་འདུ་འདིའི་ཐོག་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་དོན་གསུམ་ཅན་ཞིག་བཞག་འདུག་པ་དང། དེ་ཡང། ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་༡༤པའི་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ལ་བཀྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་བཟོས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་ངོས་ལེན་མེད་པ་དང་ངོ་རྒོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་ཅེས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མ་འོངས་པའི་ཡང་སྲིད་དེ། སྔར་༢༠༡༡ ལོར་གང་ཉིད་མཆོག་ནས་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་སྐོར་སྤེལ་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གཞིར་བཟུང། སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུའི་༸སྐུ་དབང་རྒྱལ་བ་སྐུ་ཉིད་དང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ལ་མ་གཏོགས་གཞན་སུ་གང་ལའང་མེད་ཅེས་སྤྱི་མོས་གྱི་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་ཞིག་བཞག་འདུག རྩ་བའི་ཡོ་རོབ་ཁུལ་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནི། དེ་སྔ་༢༠༠༥དང། ༢༠༡༣བཅས་སུད་སི་ཁུལ་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆིབ་བསྒྱུར་སྐབས་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

བོད་དང་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གསར་འགོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ལས་འཕྲོས་ཏེ་ Politics of reincarnation ཞེས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཅེས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་གར་ལ་འགན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་རིང་སྔ་ཐོག་ The Pioneer གྱིས་སྤེལ་བའི་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱི་དཔྱད་རྩོམ་ནང་ལ་འདས་པའི་ཟླ་ཤས་གོང་ལ་བོད་ནང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་གཅིག་གི་རྒྱལ་སྒོའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་དགོན་པའི་ནང་དུ་ཡོང་མི་ཆོག་ཅེས་པའི་སྦྱར་པང་རིགས་བཀལ་བ་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུར་དམ་དྲག་བྱེད་སྟངས་བཅས་ལ་བལྟས་ཚེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་དེ་དོན་དམ་ཐོག་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་མི་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ་ངེས་ཡིན་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་སྟངས་དང་དེའི་ནང་དོན་སོགས་ལ་གཞིགས་ན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག ཁོང་གི་དཔྱད་རྩོམ་དེར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་བྱེད་སྟངས་དེས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཆོས་མེད་པ་རེད་དམ་ཡང་ན་ཆོས་དད་ཅན་རེད་དམ་ཞེས་དྲི་བ་ཞིག་གནང་བ་དང་སྦྲགས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་སྟངས་དང་འདུན་པ་དེ་ནི་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་ཁེ་ཕན་དང་བསྟུན་མཁས་བྱས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སོ་སོའི་དགོས་མཁོར་ཐུག་སྐབས་དམར་ཤོག་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་དང་། རིང་ལུགས་དེ་ལས་ལྡོག་ཏེ་ཁེ་ཕན་གཞན་ཞིག་མཐོང་ཚེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཐོག་ལ་ཆེས་མཁས་པ་ལྟ་བུར་བྱས་ནས་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་སྟངས་འཛིན་འདྲ་མིན་བྱེད་བཞིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་པར་གོ་གནས་དང་དངུལ་སོགས་ཀྱི་འཚོ་སྣོན་ཕུལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་གཅིག་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་རྐྱང་པ་ཞིག་མིན་པར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཀྱང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་ཏེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད་ཅེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཐག་གཅོད་གནང་བཞིན་སྐབས་འདིར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ཐད་ཀར་ཐེ་བྱུས་མ་གནང་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་ནང་པའི་གྲངས་འབོར་དང་གནས་བབས་སོགས་ལ་གཞིགས་ཚེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་གར་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་ནས་ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་དུ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་བའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༤ པར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དམིགས་བསལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་གསུམ་པའི་ནང་དུ་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་ཅིང་། མི་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་སྔོན་ནས་བྱུང་བའི་བོད་ལུགས་ནང་བསྟན་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་སྲོལ་ད་ལྟའི་བར་རྒྱུན་འཛིན་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པའི་བྱེད་ཐབས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསལ་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ལུགས་ཀྱི་གནང་སྒོ་གང་ཡིན་གསལ་པོ་འཁོད་མེད་པ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་མུ་མཐུད་གཡོ་བྱུས་འཁྲབ་སའི་ས་སྟོང་ཞིག་བཞག་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱང་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ཉེ་དུས་ནས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་དུ་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐད་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཐུགས་སྣང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ད་ལྟའི་ཆར་སྐུ་ཁམས་གསལ་ཐང་ཡིན་པས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐོག་ལ་བྲལ་བ་མི་འདུག་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་མཛད་ཡོད།

ཁེ་ན་ཌ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ ༡༠ ཐུན་མོང་གིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཕེབས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་བདག་དབང་ཆ་ཚང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཡོད་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག Canada ནང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་ Toronto བོད་རིག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་དུ་ Canada Sino Tibet Dialogue ཞེས་ཁེ་ན་ཌ་རྒྱ་རིགས་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བསྐོང་ཚོགས་གནང་འདུག་པ་དང། དེའི་ཐོག་ཁེ་ན་ཌར་གནས་སྡོད་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་པ་ཁག་བཅུའི་ཚོགས་མི་ཁྱོན་ ༦༠ ཙམ་དང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་དོན་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་བཅས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག སྐབས་དེར་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ལྷན་ཚོགས་འདི་བཞིན་ Thanks Giving ཞེས་བྱང་ཨ་རིའི་ཁུལ་དུ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་དུས་ཚིགས་ཁེལ་གྱི་ཡོད་པ་ལྟར་དུས་ཚིགས་དེ་དང་བསྟུན་ད་བར་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་དབང་སྒྱུར་འོག་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་བོད་མདོ་སྨད་རྔ་བའི་རྨེའུ་རུ་མ་ཡུལ་ཚོ་དང་ཐག་ཉེའི་གྲོང་བར་ནས་རང་ལོ་ ༢༤ ཙམ་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཡོན་ཏན་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག བོད་མིའི་ངོས་ནས་བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་གསལ་ཆེད་དུ་ད་ལྟ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་བཞིན་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ནི། གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་གསལ་བའི་ཐབས་ལམ་མཆོག་ཡིན་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡ་ལན་གང་ཡང་མ་བྱས་སྟབས་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱ་རིགས་ཚོས་རང་གི་གཉེན་ཉེ་རྒྱ་རིགས་གཞན་རྣམས་ལའང་བརྒྱུད་སྐུལ་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་ངལ་སྐོར་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཁེ་ན་ཌ་དང་ཧོང་ཀོང་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Gloria Fung ལགས་དང་ Anti Communist League of Canada ཞེས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ཁ་གཏད་གནང་མཁན་གྱི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ ShengXue ལགས། ཧོང་ཀོང་གསར་པའི་རིག་གཞུང་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་ Jane Lee ལགས། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སོགས་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་པ་ཁག་འདྲ་མིན་གྱི་གོ་ཁྲིད་རྣམས་ནས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བའི་ནང་དུ་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་གྱི་ལྷན་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་གོ་སྒྲིག་གནང་བར་ལེགས་གསོའི་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་གཙོས་ཧོང་ཀོང་སོགས་རྒྱ་རིག་མང་དག་ཅིག་དང། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོགས་ཚོགས་པའི་དྲག་གནོན་འོག་ཧན་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ཀྱང་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་མྱོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཕན་ཚུན་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག རྒྱ་རིགས་དེ་དག་ནས་དེ་སྔ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བའི་ཁྲོད་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བཀའ་སློབ་བསྩལ་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ཕྱག་བསྟར་གནང་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ལ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ཐག་གཅོད་ཞུ་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་མ་ཟད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཐག་གཅོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བཤད་པ་སོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་འབྲེལ་ནས་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱ་རིགས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་རིགས་ཡོངས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་བརྒྱུད་དེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་སྒེར་གྱི་བདག་དབང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དེའི་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུའི་བདག་དབང་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ནི་ཆོས་མེད་སྨྲ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་རྗེས་བོད་མི་ཚོར་གདུག་རྩུབ་མནར་གཅོད་བཏང་བ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་། སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག་སོགས་ཡོངས་རྫོགས་རྩ་མེད་བཏང་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྣ་མང་ཅིག་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དེ་དག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། ཁོང་རྣམས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་དབར་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་རྒྱ་ཆེ་བཞེད་བཞིན་པར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུལ་ལ་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་འདུག

ཆོས་ཚོགས་ཚོགས་ཆེན་བཅུ་བཞི་བའི་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༣༢ གཏན་འབེབས། ཁ་སང་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ནས་བཞུགས་སྒར་གངས་སྐྱིད་ཚོགས་ཁང་གསར་པའི་ནང་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་་བསྟན་བདག་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་དབུས་པའི་ཆོས་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཁྱོན་ཚོགས་བཅར་བ་ ༡༡༧ ལྷག་ཙམ་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བཙན་བྱོན་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༤ པ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཚོགས་དུས་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་ཆོས་ཚོགས་འདིའི་གྲོས་གཞི་གཙོ་བོ་བཞི་དང་དོན་གནད་གཞན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ཁྱོན་གྲོས་ཆོད་ ༣༢ སྤྱི་མོས་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་། དེ་ཡང་ཁ་སང་ཉིན་དང་པོའི་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་སྡེ་ཚན་བཞི་རུ་འཆར་འགོད་ཐོག་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་རྣམས་སུ་དུས་བསྟུན་བཤད་སྒྲུབ་ཆོས་སྤྱོད་རྒྱུན་འཛིན་དང་གོང་སྤེལ་གནང་ཕྱོགས། ཆོས་ལུགས་གཞན་དང་མཐུན་འབྲེལ་དང་མཉམ་ལས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས། གཞུང་ཆེན་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་ལས་གཞི་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་གོང་སྤེལ་གནང་ཕྱོགས། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་རྣམ་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་གཟིགས་སྐྱོང་དང་འགན་འཁུར་གནང་ཕྱོགས་བཅས་གྲོས་གཞི་གཙོ་བོ་བཞི་དང་གནད་དོན་གཞན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ཚོགས་དུས་ཉིན་གཉིས་པའི་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་གསུམ་དང་ཕྱིད་ཀའི་ཐོག་སྡེ་ཚན་ཁག་ཏུ་བཀའ་བསྡུར་གཏན་འབེབས་བྱུང་བའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་མཐའ་མིའི་བགྲོ་གླེང་སོགས་གནང་མཐར། བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་རྣམས་སུ་དུས་བསྟུན་བཤད་སྒྲུབ་ཆོས་སྤྱོད་རྒྱུན་འཛིན་དང་གོང་སྤེལ་གནང་ཕྱོགས་ཞེས་པའི་གྲོས་གཞིའི་འོག་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་ད་ལྟ་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་གྲྭ་བཙུན་གཞོན་པ་རྣམས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་གནས་ཀྱིས་བསླབ་པ་མཐར་སོན་ཡོང་ཐབས་ཆེད་དམིགས་བསལ་འཆར་གཞི་དང་ཐབས་ལམ་གྲ་སྒྲིག་དགོས་པ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་དམིགས་བསལ་མི་སྐྱ་ཚོར་ནང་ཆོས་གོ་རྟོག་སྤེལ་ཆེད་སློབ་གཉེར་གནང་ཡུལ་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཡང་ནང་ཆོས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐབས་དགོས་པ། རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཆོས་ལུགས་ཕན་ཚུན་གྱི་གཞུང་ལུགས་དང་ལྟ་གྲུབ། ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་བགྲོ་གླེང་གང་མང་གནང་དགོས་པ། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་དང་གཞུང་ཆེན་སློབ་གཉེར་གནང་ཡུལ་རྣམས་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་དང་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ངམ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ནས་གཞུང་འབྲེལ་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་ལག་འཁྱེར་ཐོབ་ཐབས་དང་དགོན་པ་སོ་སོའོ་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་སྤུས་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཡོང་ཐབས་སུ་ཕྱོགས་ཡོང་ནས་ལག་བསྟར་དགོས་རྒྱུ་སོགས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་༡༤ སྤྱི་མོས་ཐོག་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་གྲོས་གཞི་གཉིས་པ་ཆོས་ལུགས་གཞན་དང་མཐུན་འབྲེལ་དང་མཉམ་ལས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ། ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ནང་ཕན་ཚུན་ཐུགས་ཡིད་འོ་ཆུ་གཅིག་ཏུ་འདྲེན་ཐབས་སུ་ཡི་ཤུ་དང་ཧིན་དུ། ཁ་ཆེ་སོགས་དང་ཆོས་ལུགས་སོ་སོའི་ལྟ་གྲུབ་ཕན་ཚུན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཞུ་དགོས་པ་དང་དེང་རབས་དང་བསྟུན་ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་གཅིག་ཏུ་འབབ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་། དེ་བཞིན་འབར་མ་སོགས་ནང་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་པ་མང་པོ་ཞིག་ནས་རང་རེའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རྗེས་འཇུག་རབ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་མཐོང་སྣང་མ་བདེ་བ་ཡོད་ཚུལ་གོ་རྒྱུ་འདུག་པས་རང་རེའི་ངོས་ནས་དེ་ལུགས་གཟབ་དགོས་པ་སོགས་ཁྱོན་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་བཞི་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། མ་ཟད་གྲོས་གཞི་དོན་ཚན་གསུམ་པ་གཞུང་ཆེན་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་ལས་གཞི་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་གོང་སྤེལ་གནང་ཕྱོགས་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ། ད་ཕན་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་ཞན་ཆ་མཐོང་བས། དེ་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་། མཁས་དབང་གདན་ཞུའི་ཐོག་དེང་རབས་དང་མཐུན་པའི་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་ཐོག་སློབ་ཁྲིད་ལག་བསྟར་དགོས་པ། གཞུང་ཆེན་ཁག་གི་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་ཐོག་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་བཤད་གྲ་ཁག་ཏུ་དཔེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་ཙམ་མ་ཟད། དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་གོམ་པ་རིམ་བརྒྱུད་དགོས་པ་སོགས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ལྔ་བཞག་སོང་། དེ་བཞིན་གྲོས་གཞི་བཞི་པ་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་གཟིགས་སྐྱོང་དང་འགན་འཁུར་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་དཔེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ཚོར་དམིགས་བསལ་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་དང་སྨན་ཁང་ཡོད་པ་ཁག་ལ་རོགས་རམ་མཐུན་འགྱུར་དགོས་པ་དང་། གཞུང་ལུགས་ཁག་ཏུ་གསལ་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལུས་སྦྱོང་དར་སྤེལ་དང་རྒྱུན་འཛིན་གནང་དགོས་པ་སོགས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་བདུན། དེ་བཞིན་གནད་དོན་གཞན་ཁོངས་སུ་བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་སྲོལ་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་རྒྱལ་དབང་སྐུ་འཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་ཆ་འགྲེམ་སྤེལ་དགོས་པ་སོགས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་གཉིས་བཅས་ཁྱོན་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༣༢ གཏན་འབེབས་གནང་སོང་། རྩ་བའི་བཙན་བྱོན་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཐོག་ཐེངས་ ༡༤ པའི་ཚོགས་དུས་ཉིན་དང་པའི་ཐོག་ལ་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་དང་གཡུང་དྲུང་བོན། དེ་བཞིན་རྒྱལ་བ་ཇོ་ནང་བ་བཅས་པའི་བསྟན་བདག་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དབུས་པའི་ཆོས་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམ་པས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དམིགས་བསལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་སྤྱི་མོས་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། སང་ཉིན་ཆོས་ཚོགས་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་བཀའ་སློབ་བཀའ་དྲིན་སྩོལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྙིང་བསྡུས་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།

ཉེ་ལམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཅིག་ཐོན་བཞིན་པ་ལྟར་དེ་རིང་ DNA གསར་ཁང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་བཤད་པ་དང་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Prasenjit Chowdhury ལགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་དེར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་འདུག དེའི་ནང་སྐུ་ཞབས་ Prasenjit Chowdhury ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ Wang Neng Sheng དང་། པེ་ཅིང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་བསྟི་གནས་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ Zha Luo ཟེར་བ་གཉིས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཐེ་བྱུས་གནང་རྒྱུའི་དབང་ཆ་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད་གལ་སྲིད་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཟེར་བས་བདམས་པའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཚེ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་ངེས་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནས་ངོས་འཛིན་ཞུས་པའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ངོས་ལེན་མེད་ཅེས་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་བ་ལྟར། རྒྱགར་གཞུང་ནས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་ནག་ལ་ཆེས་དགའ་དགའ་དང་ཞི་འཇམ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་མ་བསྟན་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་ཞིག་འཛིན་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག ཁོང་ནས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནེཧ་རུ་མཆོག་གིས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པའི་གྲོས་མཐུན་ལ་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ རྒྱ་ནག་གིས་འབྲས་ལྗོངས་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སྐབས་གནད་དོན་འགྲིག་འཇགས་ཡོངས་ཐབས་སུ་སྲིད་བློན་ Atal Bihari Vajpayee མཆོག་གིས་སླར་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཤས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་རྒྱ་གར་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་གཞུང་འབྲེལ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་རྣམས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲོག་ཞུས་པའི་མཛད་རིམ་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མི་ཆོག་པའི་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་ཡོད་པ་སོགས་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་མུ་མཐུད་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་གི་གནང་སྟངས་ལྟར་རྒྱ་ནག་ལ་འཇིགས་སྣང་ཁོ་ན་གནང་ནས་བཞུགས་ཚེ་རིམ་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་ལ་གཟིགས་ཕྱོགས་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དུ་སྐུ་ཞབས་ Prasenjit Chowdhury ལགས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འདོད་མོས་ལྟར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དེ་དག་ཁྲོད་དུ་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་གྱི་ས་མཚམས་གནད་དོན་དེ་ནི་ད་ལྟའང་ཀྱ་གེ་ཀྱོག་གེ་ངང་གནས་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་གོང་ནས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་ཡོད་མེད་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཚེ་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཐོག་ནོར་འཁྲུལ་བཟོས་ཟིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་ཁ་སྣོན་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཀྱང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་གྱི་ས་མཚམས་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་བཏགས་ཚེ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཚོན་གྱི་རེད་ཅེས་ནན་པོ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ Reuters  གསར་ཁང་གི་བཅར་འདྲིར་བཀའ་ལན་མཛད་སྐབས་མ་འོངས་པར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རང་དབང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནས་གཅིག་དང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་གཅིག་བཅས་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ། མི་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བདམས་པའི་ཡང་སྲིད་དེར་གུས་བརྩི་ཞུ་ཐབས་མེད་སྟབས་རྒྱ་ནག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཞིག་ཆགས་ངེས་ཡིན་པར་བཀའ་ནན་བསྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་བཞུགས་ཞག་མཛད་བཞིན་ཡོད་སྟབས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་ལ་འཁྲུངས་སྲིད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པའི་ཐོག་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་དེ་༸རྒྱལ་མཆོག་༸རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པའི་དགུང་གྲངས་ཙམ་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང་། བོད་མི་གཙོས་པའི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་གོ་བསྡུར་གྱིས་༸རྒྱལ་དབང་༸སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་མིན་བསྐྱར་ཞིབ་དང་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གལ་སྲིད་༸སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཡང་སྲིད་དགོས་གལ་དུ་གཟིགས་ཚེ་དེའི་གནང་སྒོའི་འགན་དབང་གཙོ་བོ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་སྲིད་དོན་གྱི་དགོས་མཁོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་ཚོས་མཚོན་པའི་སྲིད་དབང་འཛིན་པ་སུ་ཞིག་ལའང་ཡང་སྤྲུལ་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པ་བྱུང་ཚེ་དེ་ལ་སུས་ཀྱང་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ངོས་འཛིན་དང་དད་མོས་ཞུ་མི་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ནན་པོ་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད།