བཙན་བྱོལ།

དེ་རིང་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གདན་ས་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་དོན་ལྟར་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་དུ་ཉིན་བཞིའི་རིང་གི་རིས་མེད་བགྲོ་གླེང་ཐེངས་བཞི་པ་དབུ་འབྱེད་གནང་སྟེ་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་བོན་གཞུང་སྲིད་པའི་མཛོད་ཕུགས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་སོང་།བགྲོ་གླེང་གི་ཚོགས་མགོན་དུ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་མོ་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་དཔོན་སློབ་འཕྲིན་ལས་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་གི་འཐུས་ཚབ་མི་སྣ་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་དང་རྒྱལ་བ་ཇོ་ནང་པ་ཅབས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམས། དེ་བཞིན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་དགེ་འདུན་པ་བཅས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་ནང་ཤ་ཆས་བླངས་ཡོད་པ་རེད།དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་ཟུང་དྲུང་བསོན་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུའི་འཚམས་འདྲི་གནང་བ་དང་འབྲེལ། དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ། བོད་ཀྱི་སྲིད་པ་ས་ཆགས་པ་ནས་བཟུང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པ་དེ་བོད་དུ་ཡོད་ནའང་། རྒྱལ་བོའི་དབང་ཐང་ཆེ་ཆུང་གིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཀྱོགས་མཚམས་མང་པོ་བརྒྱུད་ཡོང་བ་ལྟར། དུས་རབས་ ༡༤ ནས་བཟུང་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ གཅིག་གྱུར་གྱིས་ཁས་ལེན་པའི་བོན་གྱི་གདན་ས་སྨན་རིའི་གླིང་དབུ་བརྙེས་ནས་སྨན་རིའི་ཁྲི་འཛིན་སོ་གསུམ་གྱི་ ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་བཞིན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མང་པོས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་མཛད་རྗེས་རླབས་ཆེན་བཞག་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།  དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་དཔོན་སློབ་འཕྲིན་ལས་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་གྱེས་ཏེ་དཀའ་ངལ་མང་དུ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རྐྱེན་ངན་གྲོགས་ཤར་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ཉག་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ སྔར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་བླ་སྤྲལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚང་མ་དུས་གཅིག་ལ་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་འཛོམས་ནས་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་སྟེ་ཕན་ཚུལ་དབར་ལྟ་བ་བརྗེ་ལེན་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་བབ་འདི་ནི་དགའ་འོས་པའི་དོན་བཟང་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ནས་གསུངས་པར་གཞིགས་ཏེ་ཉམས་ལེན་གནང་རྒྱུ་དང་དག་སྣང་དེ་ཕྱོགས་རིས་མེད་པའི་ཐོག་ནས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད།ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཇི་ལྟར་འགོ་ཚུགས་པའི་སྐོར་ནས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པར་བཀའ་སློབ་ཡང་ཡང་ཕེབས་པ་བཞིན་ཆོས་ཚོགས་ཁག་ནས་ཀྱང་བཤད་སྒྲུབ་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་རིམ་པ་ཚོགས་པའི་གྲུབ་དོན་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་དེ་གལ་ཆེ་དོན་ཆེེར་བརྩིས་ཏེ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། རང་ལུགས་ཁོ་ན་སྲུང་རྒྱུ་ཙམ་མིན་པར་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་གྱི་གཞུང་ཆེན་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་གནང་དགོས་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་།རྩ་བའི་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མཱ་ཅལ་གྱི་མངའ་ཁུལ་ཌོ་ལན་ཇི་རུ་ཕྱི་ལོ ༡༩༧༠ ལོར་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་གདན་ས་གསར་སྐྲུན་མཛད་ཅིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༧ ལོ་ནས་བཟུང་ཆོལ་གསུམ་བོད་མིའི་བོན་ཕྱོགས་ཀྱི་སློབ་ཚོགས་གསར་བསྡུ་བྱས་ཏེ་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་གསན་བསམ་སློབ་གཉེར་གནང་ས་དང་མདོ་སྔགས་སེམས་གསུམ་གཙོས་པའི་ལྔ་ཟུང་རིག་པའི་གནས་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་སའི་གདན་ས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་འཇར་སི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ཕུན་ཚོགས་སྡེ་བཞི་སྤྱི་ཁང་ཉམས་གསོ་གནང་ནས་ཁ་སང་སྤྱི་ཁང་དང་སྤྱི་ཁང་གི་མདུན་དུ་ Tibet Way འམ་བོད་ཀྱི་རྒྱ་ལམ་ཞེས་པ་ཞིག་དབུ་འབྱེད་གནང་འདུག སྤྱི་ཁང་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་༸དཔལ་ས་སྐྱ་གོང་མ་ཁྲི་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག དེ་བཞིན་ས་གནས་རྫོང་ཁག་ ༢༦ གི་འཐུས་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Van Bramer ལགས། སྐྱབས་གནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ།  སྦྱིན་བདག་རྣམ་པ། བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་སྒྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས། བྱང་ཨ་རིའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས།  དེ་བཞིན་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་མི་མང་སོགས་མཉམ་འཛོམས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་༸དཔལ་ས་སྐྱ་གོང་མ་ཁྲི་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་འཇར་སི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁང་ཉམས་གསོ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ནས་སྤྱི་ཁང་དེ་བེད་མེད་དུ་མི་འགྲོ་བར་སྤྱོད་ ་དགོས་པར་བཀའ་བསྩལ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་ངོ་བོ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་དེ་དེང་གི་དུས་སུ་འཛམ་བུ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་དགོས་ངེས་ཅན་ཞིག་དང་རྒྱུ་མཚན་དེར་བརྟེན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་ནས་རང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དུ་གནང་དགོས་གལ་དང་།  ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་རྩ་བ་དེ་སྐད་ཡིག་ཡིན་སྟབས་བོད་ཕྲུག་ཚོས་དེའི་ཐད་དོ་སྣང་ཆེ་བ་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། མཐར་བོད་མི་སྤྱི་ཡོངས་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ཉག་ཅིག་བསྒྲུབ་པར་འབད་དགོས་གནད་ཡིན་པར་བཀའ་ནན་བསྩལ་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་རྒྱུན་ལས་རིམ་བྱོན་ནས་སྐུ་ངལ་འཛེམས་ཀྱིས་ཕྱག་ལས་གནང་ཐོག་སྤྱི་ཁང་ཉོས་རྒྱུ་དང་ཉམས་གསོ་གནང་བར་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ལ་ཉེ་ལམ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་ནས་༸སྐུ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ཉུང་འཕྲི་གནང་རྒྱུར་སྙན་གསེང་ཞུས་པ་བཞིན་དེ་འབྲེལ་བཀའ་བཞེས་བཟང་པོ་ཐོབ་སྐོར་དང་སྦྲགས། ད་ལྟ་ཚུན་ཆད་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནས་བོད་དོན་སླད་མཛད་འཕྲིན་བླ་མེད་བསྐྱངས་སྟབས། ད་ལྟའི་ཆར་དགུང་ནའི་བབ་ཀྱི་ཆ་ནས་༸གང་ཉིད་མཆོག་སྐུ་ངལ་གསོ་བཞུགས་མཛད་དགོས་གལ་དང་སྒོས་བོད་མིིའི་ངོས་ནས་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་ཙག་ཙིག་ལ་དབུ་འཁོར་ནས་མ་བཞུགས་པར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཁྲོད་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་ནས་ཐོབ་པར་ལས་དོན་གཉེར་གནང་དགོས་པ་དང་། བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ཆིག་སྒྲིལ་དང་ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་གཞི་རིགས་ནམ་ཡང་གནང་བར་འབད་གནད་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྤྱི་ཁང་དབུ་འབྱེད་མ་གནང་གོང་ནིའུ་ཡོག་གི་ 32 Avenue དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ལམ་ཞིག་ལ་ Tibet Way ཞེས་བོད་ཀྱི་རྒྱ་ལམ་ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད་པར་༸དཔལ་ས་སྐྱ་གོང་མ་ཁྲི་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Van Bramer ལགས་བཅས་ནས་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Van Bramer ལགས་ཀྱིས་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་འཇར་སིར་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སླད་སྤྱི་ཁང་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཐུབ་པ་དང་།  དེ་བཞིན་རྒྱ་ལམ་ལ་ Tibet Way ཞེས་མིང་བཏགས་ཐུབ་པ་དེར་རང་ཉིད་གྲོང་ཁྱེར་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དགའ་ཚོར་བྱུང་བ་དང་། རང་ཉིད་ནི་བོད་དང་རྫོང་དེའི་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་གནང་རྒྱུར་དུས་རྟག་ཏུ་དགའ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཕུན་ཚོགས་སྡེ་བཞིའི་སྤྱི་ཁང་ནང་སློབ་ཕྲུག་སླད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་འཛིན་ཁང་དང་།   ཐབ་ཚང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་ཁང་ཡོད་པའི་སྤྱི་ཁང་དེར་ཁྱོན་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༡༠ ལྷག་འགྲོ་གྲོན་བཏང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་ཏུ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་མཉེན་ཆས་བང་མཛོད་དུ་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་ཉེར་དགུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཏེ་ཕབ་ལེན་གནང་ཐབས་མེད་པར་གྱུར་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེས་ཆས་མ་ལག་ཡོད་ཚད་སྔ་མོ་ནས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཉེན་ཆས་དེ་དག་ཕབ་ལེན་གྱི་བང་མཛོད་ནས་ཕྱིར་བཏོན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མཉེན་ཆས་བྱུས་འགོད་པར་བརྡ་ལན་གང་ཡང་འབྱོར་གྱི་མེད་པར་བཟོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་བཟོ་ལས་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་གིས་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་ཡུལ་ཁྲིམས་དང་བསྟུན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག Greatfire ཞེས་རྒྱ་ནག་གི་དྲྭ་རྒྱ་བཀག་སྡོམ་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཚོགས་པས་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་བཏང་འབྱོར་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན།། རྒྱ་ནག་ནང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཁ་པར་བང་མཛོད་དུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་དེ་དག་གི་རིགས་དབྱེ་ལྔའི་ནང་བསྡུས་ཡོད་པའི་ཁོངས་སུ་བོད་དོན་གྱི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག ཆོས་སྤྱོད་དང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་གྱི་མཉེན་ཆས་མ་ལག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་ཆབ་སྲིད་ལ་འབྲེལ་བ། ཐ་ན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ཡོད་པའི་རྩེད་མོ་རིགས་ཀྱི་མཉེས་ཆས་ཡོད་ཚད་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུགཚོགས་པ་དེས་ད་དུང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་ཁ་པར་མཉེན་ཆས་བང་མཛོད་ཁྲོད་ནས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་ཁག་བཀག་སྡོམ་བྱས་འགོ་ཚུགས་ནས་ད་བར་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་སོང་ཡོད་ཀྱང་ཚོང་ལས་དེའི་ངོས་ནས་དུས་ད་ལྟའང་མུ་མཐུད་དེ་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ལག་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཚོང་ལས་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ Tim Cook ལགས་སུ་ཚོང་ལས་ཁང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་ནམ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དྲི་བ་གླེང་འདུག དེ་བཞིན་ Greatfire ཚོགས་པ་དང་ལྷན་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་མཉེན་ཆས་མ་ལག་བཀག་སྡོམ་གི་ལས་དོན་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན TibCERT ཞེས་པའི་བོད་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་སྐོར་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་རུ་ཁག་གི་རྡོ་རྗེ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་ཁྲིམས་ལ་ཁ་གཡར་ནས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་མང་པོ་ཞིག་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། བཟོ་ཁང་དེའི་བྱེད་བབ་དེར་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་ཆ་གང་ཡང་མེད་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་དང་ཁ་པར་བཟོ་ལས་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་བྱས་ཏེ།  བོད་མའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་མ་ཟད་བོད་མི་དག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུར་དོ་ཕོག་བཏང་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ TibCERT ནས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་མཉེན་ཆས་མ་ལག་ ༡༡༩ ལྷག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་བོད་དང་བོད་མི། ཏཱ་ལའི་བླ་མ།  དེ་བཞིན་ནང་ཆོས་སོགས་ཀྱི་མཉེན་ཆས་ཡོད་ཚད་བཀག་ཡོད་པའི་ཁོངས་སུ་མཉེན་ཆས་བདུན་ནི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། མཉེན་ཆས་ལྔ་གསར་འགྱུར་དང་ཆབ་སྲིད་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག

National Endowment for Democracy འམ་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་གོང་སྤེལ་བསྟི་གནས་ཁང་ནས་འདི་ལོའི་མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གཙོས་མང་གཙོའི་ཚོགས་པ་གསུམ་ལ་གནང་གཏན་ཁེལ་འདུག ཨ་རི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ NED འམ་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་གོང་སྤེལ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་མང་གཙོ་གོང་འཕེལ་གནང་ཐབས་ཐོག་ཕྱག་ལས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པར་གནང་མཁན་ཚོགས་སྒེར་ཁག་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། Democracy Award ཞེས་མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ Tibet Action Institute ཞེས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་དང་ World Uygur Congress ཞེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུ་གུར་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ China Aid ཞེས་ཡི་ཤུའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་གསུམ་ལ་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུགགཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ནི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༤ ཉིན་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་རྒྱ་ནག་གྱི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་གི་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གོ་མཚོན་དམག་མི་ཆེད་གཏོང་གིས་སློབ་ཕྲུག་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དམར་བསད་བཏང་བའི་གནད་དོན་བྱུང་ནས་ལོ་ངོ་ ༣༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༥ ནས་ ༧ བར་འཚོགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཐོག་ཨ་རིའི་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དབུ་ཁྲིད་ལྕམ་སྐུ་ Nancy Pelosi མཆོག་གིས་དབུས་པའི་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་ཁོངས་སུ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་ཆེད་ཕེབས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་ལྷག་སྒྲོན་བཀྲས་མཐོང་ལགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུ་གུར་ཚོགས་པའི་གཙོ་འཛིན་ Dolkun Isa ལགས། དེ་བཞིན་ཡུ་ཤུའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Bob Fu ལགས་བཅས་གསུམ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་གནང་ནས་མང་གཙོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་བཞེས་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། ཐེངས་འདིའི་གཟིེངས་རྟགས་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ལས་འཆར་འགན་འཛིན་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་ད་རེས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྡ་ལན་ཤུགས་ཆེ་ཞིག་སྤྲད་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ནང་དུས་ད་ལྟརའང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་མ་ཟད། མང་ཚོགས་རྣམས་རྒྱའི་དྲག་གནོན་འོག་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱོང་བཞིན་པར་ཁས་ལེན་གནང་བ་ཞིག་ཀྱང་མཚོན་གྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་མང་གཙོ་གོང་སྤེལ་བསྟི་གནས་ཁང་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་མང་གཙོ་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་ཐབས་སུ་དམིགས་ཏེ་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོར་ཨ་རི་ནང་ཆེད་འཛུགས་གནང་བའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཚོགས་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་གྲུ་དུ་མའི་ནང་མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་པ་དང་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་སོགས་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་རམ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་སྔ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཆེ་མཐོང་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གོང་མཐོར་གཏོང་གནང་མཛད་པའི་མཛད་རྗེས་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུས་ནས་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ཚད་ལྡན་མང་གཙོ་ལམ་ལུགས་སུ་ཤར་བསྐྱོད་གནང་བཞིན་པ་མ་ཟད། མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་སྲ་བརྟན་ཡོད་བཞིན་པ་དེར་ངོས་འཛིན་དང་ཆེད་བསྟོད་ཞུ་ཆེད་དུ་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཕུལ་མྱོང་ཡོད་པ་རེད།  

དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཚོུད་ ༣ ཐོག་བཞུགས་སྒར་དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་གྱི་རྩེད་ཐང་དུ་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་རྐང་སྤོལ་རྩེད་འགྲན་པ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་འཛོམས་ཐོག་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་དྲན་རྟེན་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ཐེངས་ ༢༥ པ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། ཐེངས་འདིའི་རྩེད་འགྲན་ནང་བོད་མི་གནས་ཡུལ་བྱང་ཨ་རི་དང་ཨིན་ཡུལ། བལ་ཡུལ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བཅས་ནས་ཁྱོན་བོད་པའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་ ༢༣ ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། ས་གནས་ཡུལ་མི་དང་གཟིགས་མོ་བ་བཅས་ཁྱོན་མང་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་རྩེད་འགྲན་པ་རྣམས་ནས་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཤོར་ལ་ལྟོས་མེད་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་རྩེད་འགྲན་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་བ་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་རིགས་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ལ་དམིགས་བསལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྩེད་འགྲན་དེ་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མཐུན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བཀོད་འོས་པ་ཞིག་གནང་ཐབས་འབད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་བ་མ་ཟད། དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ no tobacco day ཞེས་ཐ་མག་གྱི་ཉེན་གོམས་འགོག་ཐབས་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཡིན་པར་དྲན་སྐུལ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་མི་ཡོངས་ནས་དེའི་ཐོག་འགན་བཞེས་ཏེ་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་གནང་དགོས་པར་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད།དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་རིགས་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་རྒན་སྐལ་བཟང་དོན་གྲུབ་ལགས་དང་ལོ་ངོ་ ༡༢ རིང་གོ་ཝ་རྩེད་འགྲན་རུ་ཁག་དབུ་ཁྲིད་གནང་མཁན་བསྟན་འཛིན་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་རིགས་ཚོགས་པའི་སློབ་སྟོན་པ་ཟུར་པ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་བཅས་ལ་དམིགས་བསལ་ཆེ་བསྟོད་དང་དྲན་རྟེན་ཕྱག་རྟགས་གནང་སོང་།ཞི་རྩའི་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་དྲན་རྟེན་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ནི་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༡ ལོར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོ་བདེ་སྐྱོིད་ཚེ་རིང་མཆོག་དམ་པའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་ཕྱིར་དབུ་འཛུགས་གནང་དོན་ལྟར་འདི་ལོ་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་རྩེད་འགྲན་ནང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་ཁག་མི་འདྲ་བ་ ༡༧ ལྷག་ནས་རུ་ཁག་ ༢༠ དང་། བྱང་ཨ་རི་ནས་བོད་པའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་གཅིག ཡོ་རོབ་ཨིན་ཡུལ་ནས་རུ་ཁག་གཅིག བལ་ཡུལ་ Katmandu ནས་རུ་ཁག་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བོད་པའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་ ༢༣ ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་སྟབས། འདི་ནི་ད་བར་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་རྐང་སྤོལ་འགྲན་བསྡུར་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་རུ་ཁག་མང་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་རྩེད་འགྲན་ཉིན་དང་པོ་དེ་སྔར་ལོ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མཁན་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་རུ་ཁག་དང་བཞུགས་སྒར་དྷ་ས་ཆིག་སྒྲིལ་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་རྩེད་འགྲན་གནང་སྟེ་སྤོ་ལོ་ ༡ དང་ ༠ སྒོ་ནས་མོན་གྷོ་འདོད་རྒྱུ་གླིང་རུ་ཁག་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་སོང་།

ཁ་སང་ཕྱི་དྲོ་བཞུགས་སྒར་གྱི་ Club house ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུན་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གི་འོག་རྒྱ་ནག་གི་གྱ་དགུ་ལོའི་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༣༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཏེ། བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་པ་དང་ལུས་འགུལ་བ་ཁག་གཅིག་གིས་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་གནས་བབ་དང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།མཛད་སྒོའི་ཐོག་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཁྲོད་དངོས་སུ་ཞུགས་མྱོང་མཁན་གྱི་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ཏཱེན་པཱོ་ལགས་དང་ཁེ་ན་ཌའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་འཆི་མེད་ལྷ་མོ་ལགས། བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་རང་བཙན་ལས་འགུལ་བ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་དང་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་སློབ་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་བཅས་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཁག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་བ་དང་ཕྱི་གླིང་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཅིག་གིས་ལས་རིམ་དེར་མཉམ་ཞུགས་བྱས་སོང་།སྐབས་དེར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ངེས་སྟོན་པ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་སྦྲགས། ལས་རིམ་དེ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཤི་རྨས་ཐེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་དེ་དག་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པར་བརྗོད་སོང་།སྐུ་ཞབས་ཏཱེན་པཱོ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ནས་བལྟས་ན་རྒྱ་ནག་དེ་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ནའང་། དོན་དུ་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཁྲག་དྲི་བྲོ་བའི་དམར་གསོད་ཀྱི་བྱ་ངན་བྱེད་གཏེ་དེའི་དབང་གིས་རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་རྩ་བའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་སུ་འཕྲོག་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ནང་ངལ་རྩོལ་མི་མང་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཆིག་སྒྲིལ་ཚོགས་པ་གཅིག་ཀྱང་བཙུགས་ཆོག་གི་མེད་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབ་དེ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཆའི་འོག་ཏུ་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་བ་དང་རྒྱ་ནག་གི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལྟ་བའི་ནང་བཙན་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་མེ་དམའི་རྩེ་ན་ཡོད་པའི་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་བཞིན། རྒྱ་ནག་གིས་མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མི་འབོར་འབུམ་གཉིས་དམར་གསོད་བཏང་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་རྒྱུན་དེ་ལུང་འདྲེན་གནང་སོང་།དེ་བཞིན་འཆི་མེད་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རང་དབང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁེ་ན་ཌའི་ནང་ལའང་རྒྱ་ནག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལྟེ་གནས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐོར་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་ཁོང་ཁེ་ན་ཌའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་མའི་ཚོགས་གཙོར་བདམས་ཐོན་བྱུང་མ་ཐག་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ནང་མི་ཡོངས་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་ཏེ། མཙན་གཡེམ་དང་ངན་གསོད་ཀྱི་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་པབ་མ་ཟད་ཁྱེད་རང་གསོད་བྱེད་ཀྱི་མདེའུ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ནས་བཟོས་པ་རེད། ནམ་ཞིག་ངས་ཁྱེད་མཐོང་མ་ཐག་རྡུང་རྡེག་གཏོང་གི་ཡིན་ཞེས་པའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱའི་སྟེང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་གནོད་ཤུགས་སྤྲོད་བཞིན་པ་དེར་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འཐབ་བྱུས་རང་བཞིན་གྱི་བརྙས་བཅོས་དེ་ནམ་ཡང་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་གི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་པམ་ཟད། བོད་པའི་ན་གཞོན་དག་མེས་པོའི་སྙིང་སྟོབས་ཁུར་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མདུན་དུ་ལངས་ཡོད་ཅེས་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད།དེ་ཞིན་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་མི་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་གི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྐོར་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མིའི་མི་ཐོག་དང་པོའི་གྲས་ཁོང་གི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ཡུལ་མིག་གིས་མ་མཐོང་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཟིན་ནའང་། མི་ཐོག་གཉིས་པ་དག་ཐོག་མའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དམིགས་འབེན་མ་བོར་བའི་ཐོག་ནུས་ཤུགས་ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུག་གིས་རྩ་དོན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ། ད་ཆ་གཞོན་སྐྱེས་འཐབ་རྩོད་པ་མང་པོ་ཞིག་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་ལྟར་བརྡོལ་བཞིན་པ་དེ་ནི་གདེང་སྤོབས་སྐྱེས་འོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་བྱུང་རིམ་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱིས་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་འདོན་དགོས་པར་བཤད་ཡོད་པ་མ་ཟད། བསྟན་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་དེང་སང་གི་རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་བབ་དེ་ནི་ལོ་རབས་སུམ་ཅུའི་སྟོད་དུ་འཇར་མན་གྱི་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་མི་མང་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་བྱེད་ལས་སྣ་ཚོགས་བརྩམས་ཡོད་པ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ནང་དུའང་ ཁ་སང་དེ་རིང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ས་ཡ་གཉིས་ཙམ་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་སྡུག་གྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་པ་དང་སྦྲགས། འཛམ་གླིང་ནང་འཕྲུལ་ལས་གསར་བཟོ་བྱས་ནས་རང་དབང་དང་མང་གཙོ་གོང་སྤེལ་གྱི་ཐབས་བྱུས་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་དེ་ལས་ཟློག་ཏེ་དེང་རབས་འཕྲུལ་ལས་གསར་བཟོ་བརྒྱུད་ནས་མི་མང་ལ་དྲག་གནོན་དང་དོ་དོམ་བྱེད་པར་སྤྱོད་བཞིན་སྐོར་བཤད་ཡོད།རྩ་བའི་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུ་མང་གཙོའི་དགོས་འདུན་མངོན་པར་བྱས་པའི་དུས་འགྱུར་གྱི་དཀྱོག་མཚམས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་དམར་གསོད་དང་རྨས་སྐྱོན་ཁྲོད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་རྩོད་པ་མང་པོ་ཞིག་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་བྲོས་བྱོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། དེང་སང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་མེ་རོ་གསོ་བཞིན་པའི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་གྱི་དཔུང་ཁག་གཅིག་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་དྲན་འདིར་ཚོར་བ་རྣོ་བའི་ཐོག་ནས་དམ་དྲག་དང་དོ་དམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་འོས་བསྡུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ནས་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པར་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པར་བརྟེན། དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༧ ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛིན་ Ram Nath Kovind མཆོག་གི་ཕོ་བྲང་དུ་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གིས་སྐབས་གཉིས་པའི་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་སྲིད་བློན་ Narendra Damodardas Modi མཆོག་གིས་ཐེངས་དང་པོའི་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་བཞེས་སྐབས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་མགྲོན་འབོད་གནང་ཡོད་ཀྱང། དེ་རིང་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་གཞན་ཡང་ཐེ་ཝན་གྱི་སྐུ་ཚབ་གཅིག་ཀྱང་མགྲོན་འབོད་གནང་མེད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཁོང་མི་ཁྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུགདེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་གནས་ DH deccan herald ཞེས་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་གྱི་སྐབས་སུ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་རྒྱ་གར་དུ་གནས་བཞུགས་ཐེ་ཝན་གྱི་གཞུང་ཚབ་པ་བཅས་མགྲོན་འབོད་གནང་སྟབས། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ནས་གནད་དོན་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་རྩ་འཛིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཡང་ཡང་བྱས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཁོང་མི་ཁྲོ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོར་དབུས་བོད་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་པ་གཅིག་ཀྱང་མགྲོན་འབོད་གནང་མེད་ཚུལ་བཀོད་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཱཙཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ལ་ རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་དམ་འབུལ་གྱི་མཛད་སྒོར་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་མགྲོན་འབོད་གནང་མེད་པར་དགོངས་ཚུལ་གང་ཡོད་ཀྱི་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་སྐབས་སྔོན་མའི་སྲིད་བློན་དམ་འབུལ་དང་ཐེངས་འདིའི་དམ་འབུལ་གཉིས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཆ་མང་པོ་ཡོད་པར་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱིས་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་གདན་འདྲེན་གནང་མེད་ཀྱང་། དེ་ནི་ཧང་སང་དགོས་པ་མིན་པ་མ་ཟད།   མ་འོངས་པའི་ཁྲོད་དུ་ཡང་གནས་ཚུལ་དེ་རྐྱེན་རྒྱ་གར་ནས་བོད་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་འགྲོ་མི་སྲིད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།རྩ་བའི་ BJP ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་གནའ་འབྲེལ་ཚོགས་པར་ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ཁྲོད་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ས་མིག་ ༣༥༢ དང་དེའི་ཁོངས་ BJP ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཁོ་ནར་ས་མིག་ ༣༠༣ བཅས་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྲིད་བློན་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་བའི་ནང་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་རྒྱ་གར་འདི་ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྣེ་ཁྲིད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཆགས་པར་ཐུགས་ལ་དགྱེས་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་འདི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དར་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཞི་རྩར་བཟུང་པའི་ཐོག་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཉམས་ལེན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་ཡོད། དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༧ པའི་ཐོག་འཚོགས་རྒྱུའི་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གིས་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བྷང་ལ་དེ་ཤ་དང་  Myanmar ཤྲི་ལངྐ།  Thailand  བལ་ཡུལ། འབྲུག་ཡུལ་སོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཙོ་གྱུར་ཁྱོན་སྐུ་མགྲོན་ ༨༠༠༠ ཙམ་ཕེབས་པར་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

སང་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༣༡ ཉིན་བཞུགས་སྒར་དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་གྱི་རྩེད་ཐང་སྟེང་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་དྲན་རྟེན་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ཐེངས་ ༢༥ པ་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་སྔ་ཐོག་ཆུ་ཚོད་ ༩༌༣༠ ཐོག་ཐེངས་འདིའི་རྩེད་འགྲན་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་རྩེད་མོ་བ་རྣམས་དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ་ཕེབས་ནས་མཐའ་མའི་ཐོ་འགོད་དང་རུ་ཁག་འཆར་འགོད་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཁག་གནང་སོང་། ཐེངས་འདིའི་རྩེད་འགྲན་ནང་བོད་མི་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་ཁག་མི་འདྲ་བ་ ༡༧ ལྷག་ནས་རུ་ཁག་ ༢༠ དང་། བྱང་ཨ་རི་ནས་བོད་པའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་གཅིག དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་ཨིན་ཡུལ་ནས་རུ་ཁག་གཅིག བལ་ཡུལ་ Katmandu ནས་རུ་ཁག་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བོད་པའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་ ༢༣ ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་སྟབས་འདི་ནི་ད་བར་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་དྲན་རྟེན་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་རུ་ཁག་མང་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་རྩེད་འགྲན་གོ་སྒྲིག་ཞུ་མཁན་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་རིགས་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་བོད་ཁྱིམ་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་བསོད་ནམས་སྲིད་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་རྩེད་མོ་བ་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ། དེང་སྐབས་རྩེད་མོའི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་རིག་གཞུང་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་དོན་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་རྒྱུ་སོགས་ལ་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རྒྱུན་དུ་སོ་སོའི་དོ་དབྱིངས་ལ་གཞིགས་པའི་རྩེད་རིགས་ཐོག་དོ་སྣང་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག རྩེད་འགྲན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་ནས་མཇུག་མ་སྒྲིལ་བར་དུ་རྩེད་མོ་བ་རྣམས་ནས་ཐོབ་ཤོར་གང་བྱུང་ལ་ལྟོས་མེད་མཐུན་སྒྲིལ་དང་འཆབ་མཐུན་ངང་ནས་རྩེད་འགྲན་གནང་རོགས་ཞེས་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད།  ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་རྩེད་འགྲན་རྩེ་ཕུད་སོན་པའི་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་མཐའ་མའི་རྩེད་འགྲན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། གཞི་རྩའི་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་དྲན་རྟེན་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ནི་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༡ ལོར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོ་བདེ་སྐྱོིད་ཚེ་རིང་མཆོག་དམ་པའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་ཕྱིར་དབུ་འཛུགས་གནང་དོན་ལྟར་འདི་ལོ་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། སང་ཉིན་རྒྱབ་རྩེད་འགྲན་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་སོགས་ཆེད་ཕེབས་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། སང་ཉིན་དང་པོའི་རྩེད་འགྲན་དེ་སྔར་ལོ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མཁན་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་རུ་ཁག་དང་བཞུགས་སྒར་དྷ་ས་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་རྩེད་འགྲན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་སྤོན་ཊ་ཆོས་གསུམ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་སི་མོར་རྫོང་ཁོངས་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་སྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་ཆེན་དེ་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སིར་མོར་རྫོང་དུ་ཆགས་པའི་སྤོན་ཊ་ཆོས་གསུམ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་སྤུ་རུ་ཝ་བ་ལ་ས་སྐྱ་གཞིས་ཆགས། དེ་བཞིན་ས་ཊོན་ཁམས་ཀཿཐོག་དང་ཀུམ་རའོ་བོད་མིའི་གཞིས་བཞི་མཐུན་མོང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།