བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།

རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༤ པ་དང་ ༡༥ པའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གི་ལོ་བཅུའི་ལས་ཡུན་རྫོགས་རན་པ་དང་བསྟུན་ཁ་སང་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་ Shinzo Abe མཆོག་དང་བདེ་རླུང་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Yasuhide Nakayama མཆོག དེ་བཞིན་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ལྕམ་ Sakurai Yoshiko མཆོག ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཉི་ཧོང་གི་ཤེས་རིག་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Shimomura Hakubun མཆོག་གིs་གཙོས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཚོགས་འདུགབོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཁ་སང་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་ལོ་བཅུའི་ལས་ཡུན་ལེགས་གྲུབ་གནང་བར་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཚོགས་ཏེ་ལྷན་ཚོགས་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་འབྲེལ། བོད་དོན་ལ་སྔར་བཞིན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Shimomura Hakubun ལགས་ཀྱིས་དེ་སྔ་ལོ་བཅུའི་སྔོན་ལ་ཁོང་དང་གནད་ཡོད་ཕྱག་སྦྲེལ་ཁག་ཅིག་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཕེབས་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་དང་དེ་རྗེས་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་རྒྱུའི་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་ལྟར་ད་ལྟའི་ཆར་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཁོང་རྣམ་པའི་ངོས་ནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་ལ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ངེས་ཡིན་པར་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Shinzo Abe མཆོག་གིས་ལྷན་ཚོགས་འདིའི་ཐོག་མགྲོན་འབོད་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། ཁོང་ནས་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་དང་ལྷན་དུ་མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་ནས་སྲིད་བློན་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དང་ལྷན་དུ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཐོག་མུ་མཐུད་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུའི་ཐུགས་འདུན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ས་ཊོ་ཀི་ཡོ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Sakurai Yoshiko ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་ཉི་ཧོང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྐོར་དང་། ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་འབྲེལ་བ་ཡག་པོ་ཉར་དགོས་ཀྱང་ང་ཚོས་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་བཅས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་མི་ཉན་ཞེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་དང་སླད་མར་བོད་དོན་སླད་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ་ཉི་ཧོང་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་བོད་མིའི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་གཡོ་བ་མེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། ཉི་ཧོང་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ ༩༨ ཡོད་པ་དང་དེའང་ད་ལྟའི་ཆར་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་ཡོད་པར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་ཞེས་སོགས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དེས་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་ཞིག་མཚོན་གྱི་མེད་ཀྱང་། དེ་རིང་གི་ལྷན་ཚོགས་བརྒྱུད་ནས་ཉི་ཧོང་དེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོའི་རྒྱབ་ཏུ་བཞེངས་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཆགས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བཞིན་པའི་འོག་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་ཉི་ཧོང་དེ་བདེན་པའི་རྒྱབ་ལངས་གནང་བའི་བརྡ་ལན་ཁ་གསལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་བོད་ནང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་ནས་བོད་མི་རྣམས་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་གདུག་རྩུབ་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཁག་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་། ཧོང་ཀོང་། ནང་སོག ཐེ་ཝན་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད་ཉི་ཧོང་གིས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་རིམ་བཞིན་ལྟ་གྲུབ་ངན་པ་དེ་སྤེལ་ཐབས་བྱེད་མུས་ཡིན་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཚོས་དེར་གདོང་ལེན་ནན་པོ་གནང་རྒྱུ་དང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་དེའི་དབང་སྒྱུར་འོག་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་འདས་མེད་སྐོར་དང་འབྲེལ་ནས་ཉི་ཧོང་གི་ངོས་ནས་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ། ནང་སོག ཧོང་ཀོང་། ཐེ་ཝན་བཅས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཉེ་ལམ་ཨ་རིར་སྐོར་སྐྱོད་ལ་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇར་སིའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་གསོལ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ཁོང་ལ་ཕུལ་བྱུང་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་ཕྱག་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།དེའི་བར་ན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་ཌི་སིར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གིས་གསོལ་སྟོན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཐོག་ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། USAID འམ་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། དེ་བཞིན་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། ལྷོ་ཕྱོགས་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཛའ་འབྲེལ་འཐུས་ཚབ་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཝུ་ཧན་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༥༦ པ་སྤེལ་བ་དང་སྦྲགས་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པའི་དང་བླངས་ཕྱག་རོགས་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ནང་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་དུས་ཚིགས་སུ་ཉིན་རེར་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་མུས་ཁྲོད་འདིར་རྒྱ་གར་དུ་གནས་བཞུགས་བོད་མིའི་མི་འབོར་འབུམ་གཅིག་ཙམ་མེད་སྟབས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་མི་འགྲོ་སླད་མང་ཚོགས་ནས་འགན་རང་འཁུར་གྱིས་ནད་ཡམས་ལས་མཐར་ཐབས་དང་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ཁག་མུ་མཐུད་བསྟེན་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གཙོས་ཀར་ན་ཊ་ཀ་དང་། ཆ་ཏིས་གྷར། མ་ཧཱ་རཤཊྚ་སོགས་མངའ་སྡེ་བཅུ་ཙམ་ནང་ནད་གཞི་ལྗིད་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག  བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ས་གནས་དྷརྨ་ས་ལ་དང་། ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི། ལྡེ་ར་ལྡུན།  ཧུན་སུར། དེ་བཞིན་ཨུ་རི་ས་བཅས་ནད་པ་མང་པོ་ཐོན་སའི་ས་ཁུལ་ཆགས་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། ནད་ཡམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་དུས་སྐབས་སུ་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ལ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་འདང་ངེས་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་རིམ་པ་འཕྲད་བཞིན་འདུག་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེའི་ཁྲོད་ད་ཆ་ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་སྨན་ཞབས་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དགོས་མཁོ་ཆེ་བར་བརྟེན་ཟླ་བ་གཅིག་གཉིས་ནང་བོད་རིགས་སྨན་པ་རྣམས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཆེད་དུ་དང་བླངས་ཕྱག་རོགས་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། དེ་ལྟར་གནང་བློ་མཆིས་རིགས་ཚོས་འབྲེལ་བ་གནང་རོགས་ཞེས་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཁག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ ༢༦༠ དང་དེའི་ཁོངས་ལོ་ན་བགྲེས་ཤོས་དེ་ ༩༠ དང་ཆུང་ཤོས་དེ་ལོ་ ༢ སོན་པའི་བྱིས་པ་རེད་འདུག ཚོགས་ཆུང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་གསོ་རིག་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་ནད་ཡམས་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༧༥ སོན་པར་ནད་རྟགས་ཡོད་པ་གང་ཞིག་ལ་ཁྲག་ཤེད་ནད་གཞི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༦༦ སོན་པ་གང་ཞིག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་ ༡༩ འི་ནད་རྟགས་ཆ་ཚང་མངོན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། ལྷག་པར་དུ་ད་རེས་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་ཁོངས་ལོ་ན་ ༦༠ ཡན་གྱི་མི་གྲངས་ ༣༩ དང་།  ༣༠ ནས་ ༥༩ བར་ ༡༣༩ དེ་བཞིན་ ༢༩ འོག་ལ་མི་གྲངས་ ༨༢ བཅས་ནད་རླབས་གཉིས་པ་འདིར་ནད་རྟགས་མངོན་མཁན་མང་བ་ཡོད་པ་རེད་འདུག  ད་བར་ཁྱོན་རྒྱ་བལ་གཉིས་ནང་བོད་མི་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ ༢༠༩༧ དང་དྲག་སྐྱེད་སོང་བ་ ༡༦༩༢ དང་དེ་བཞིན་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་མཁན་ ༥༠ དང་ནད་མནར་བཞིན་པ་དེ་ ༣༥༥ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ནད་གཞི་ཕོག་སྐབས་དབུགས་གཏོང་ལེན་དཀའ་བའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ན་མ་གཏོགས་སྨན་ཁང་ལ་ཕེབས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་རང་ཁྱིམ་ནས་སྨན་པར་འབྲེལ་བ་གནང་བའི་ཐོག་གསོ་ཐབས་གནང་ན་ལེགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཟས་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་ནས་ཞལ་ལག་ཚ་པོའི་རིགས། ཐང་དང་ཁུ་བ་རིགས། ཞལ་ལག་དུས་ཐོག་ཏུ་མཆོད་རྒྱུ། དུས་ཐོག་གཟིམ་རྒྱུ།  ལྷག་པར་དུ་དངངས་སྐྲག་རིགས་གནང་རྒྱུ་མེད་པར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།  ཕྱི་ལུགས་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ནད་རྟགས་རིགས་ཐོན་ཚེ་སོ་སོ་ནས་གནང་དགོས་པའི་ཐད་ལམ་སྟོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ནད་རྟགས་ཡོད་ཚེ་ཟུར་བཀག་ལ་བཞུགས་རྒྱུ་དང་བརྟག་དཔྱད་གནང་རྒྱུ། ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་མ་ཟད། ཚང་མས་སྔོན་ཁབ་ངེས་པར་དུ་བརྒྱབ་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་སྔ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཐོག་མར་བྱུང་སྐབས་ལོ་ན་བགྲེས་པ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་མདུན་ཐོན་ཞབས་ཞུ་བར་ནད་གཞི་འགོས་པའི་ཉེན་འཚབས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས་པ་ལྟར་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཁག་ཏུ་ད་བར་སྔོན་ཁབ་བརྒྱབ་ཟིན་པའི་གྲངས་དེ་ ༡༤༦༣༤  ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་དུས་ཚིགས་འདིར་ནད་གཞི་དེ་དེ་སྔ་ལས་འགོས་ཁྱབ་མྱུར་བ་ཡོད་པས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་རིང་མིན་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡ ནས་ལོ་ན་ ༡༨ ཡན་ཚང་མར་སྔོན་ཁབ་བརྒྱབ་རྒྱུར་བཀའ་འཁྲོལ་གནང་བ་རེད། རྩ་བའི་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་དུས་ཚིགས་དང་འབྲེལ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ཁག་ཏུ་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་བ་ལྟར། ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ཁྲོད་ཕལ་མོ་ཆེར་དམིགས་བསལ་ངལ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་འདུག   དེའི་ཁྲོད་དེ་སྔ་ལྡེ་ར་ལྡུན་མངའ་ཁུལ་བདེ་སྐྱིད་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་མི་གྲངས་ ༡༣༨ ལ་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མང་ཚོགས་ལ་བརྟག་དཔྱད་མུ་མཐུད་ནས་གནང་སྐབས་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ ༡༨༤ བྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཁག་ཅིག་དྲག་སྐྱེད་སོང་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༧༧ ཆགས་ཡོད་སྟབས། ལྡེ་ར་ལྡུན་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་ད་ཆར་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་པོ་མེད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་ཌི་སིར་ཕེབས་འབྱོར་དང་སྦྲགས་ཏེ་ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པའི་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་ཌི་སིར་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གིས་དགོང་ཚིགས་ཤིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་འདུག་པ་དང་།གསོལ་སྟོན་དེའི་ཐོག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། USAID འམ་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། དེ་བཞིན་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། གཞན་ཡང་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཛའ་འབྲེལ་འཐུས་ཚབ་བཅས་ལྷན་བཅར་གནང་འདུག ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གིས་གསོལ་སྟོན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཨ་རིའི་དཔོན་རིགས་དང་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ USAID པའི་འཐུས་མི་བཅས་ལྷན་འཛོམས་གནང་བ་དེ་ནི་ཆེས་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་པ་དང་། དེའང་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཆེས་ཆེར་འགྲོ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་མང་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་ལ་ཚད་བཀག་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ནའང། ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ནས་ཕན་ཚུན་དབར་ཐུགས་དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཞལ་ལག་དང་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་ཞལ་ལག་བཅས་ལྷན་རོལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་བོད་དང་བོད་མིའི་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་དང་ཕྱག་ལས་གནང་ཁག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ད་ལན་ཆེས་ཐོག་མའི་ཨ་རིའི་དཔོན་རིགས་དང་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ USAID པའི་འཐུས་མི་བཅས་གནད་འདྲེན་ཞུས་ཏེ་གསོལ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་བར་དགྱེས་ཚོར་བྱུང་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་རྣམ་པས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་དང་བོད་མིའི་སླད་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་བ་དང་ལྷག་དོན་ཁོང་རྣམ་པ་དང་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས་བློ་ཐག་ཉེ་པོའི་འབྲེལ་ལམ་ཞུས་པར་ཡི་རངས་གནང་བ་མ་ཟད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་དོན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྤྲད་པར་བརྟེན་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་གལ་གནད་གཙིགས་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཁ་ཉིན་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་སྔ་ཐོག་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཇོ་བྷ་ཌན་མཆོག་གི་གཞུང་འཛིན་གྱི་ལམ་སྟོན་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད། ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་ལྕམ་སྐུ་ Nancy Izzo Jackson ལགས་དང་ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ PDAS Richard Albright ལགས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེན་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Dean Thompson ལགས་བཅས་ཀྱི་དབར་དྲྭ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༥ པའི་ལས་ཡུན་རྫོགས་ལ་ཉེ་བ་དང་བསྟུན། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༣ ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ཁག་ལ་སྐོར་བསྐྱོད་དང་སྦྲགས་མི་མང་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༦ གི་ཉིན་རྒྱབ་ལྡི་ལིར་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རིན་བཞནིན་ཨ་རིའི་གཞུང་གསར་པའི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་།དེ་རྗེས་ནིའུ་ཡོག་དང་དེ་སྔོན་ཕེབས་མ་ཐུབ་པའི་ས་གནས་རེ་གཉིས་སུ་མི་མང་ཐུག་འཕྲད་དང་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།  

ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཝུ་ཧན་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༥༤ པ་བསྐྱངས་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ནས་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུའི་ཆེན་མོའི་ལས་རིམ་སྐབས་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་གི་ལམ་སྟོན་ཁག་མུ་མཐུད་བསྟེན་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་།གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཟུང་དྲུང་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ནང་ཁ་སྔོན་ཆུ་ཚོད་ ༢༤ ནང་ཚུད་དུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་འབུམ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ཐོན་པ་ད་ཆ་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ནས་དུས་ཚོད་འདིར་ངེས་པར་དུ་ཡིད་གཟབ་དང་རིག་པ་སྒྲིམ་དགོས་པ། ལྷག་པར་དུ་ནད་ཡམས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བགྲེས་སོང་ཕལ་མོ་ཆེ་འདས་གྲོངས་སུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་སྟབས་ལོ་ན་གཞོན་པ་རྣམས་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་བཞུགས་མཁན་ལོ་ན་བགྲེས་པ་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་ཕྱིར་དོན་མེད་མ་ཕེབས་རོགས་ཞེས་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་།དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རིང་མིན་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ལས་རིམ་སླེབས་ཉེ་དང་བསྟུན་མང་ཚོགས་ནས་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་གི་ལམ་སྟོན་ཁག་མུ་མཐུད་བསྟེན་དགོས་པ་མ་ཟད་འོས་བསྡུའི་ས་ཚིགས་སུ་ཕྲུ་གུ་འཁྲིད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། སྔ་ས་ནས་འོས་སུ་ལ་འཕེན་མི་འཕེན་གྲ་སྒྲིག་གནང་རོགས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། ས་གནས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་བོད་མིའི་འདུས་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམ་ནད་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་ ༣༧ བྱུང་བའི་ཁོངས་ནས་ནད་རྟགས་ཡོད་པ་མི་གྲངས་ ༢༣ དང་ནད་རྟགས་མེད་པ་ ༡༤ དང་དེའི་ཁྲོད་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༨༤ སོན་པ་གཅིན་སྙིའི་ནད་གཞི་ཡོད་པ་གཅིག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།ད་བར་རྒྱ་བལ་གཉིས་ནང་ཁྱོན་བོད་མི་ ༡༧༥༧ ལ་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་དྲག་སྐྱེད་སོང་བ་ ༡༦༢༨ དང་འདས་གྲོངས་སོང་བ་ ༤༨ དེ་བཞིན་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པ་ ༨༡ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་སྤྱིར་ད་ཆ་རྒྱ་གར་ནང་གཉན་རིམས་དྲག་སྐྱེད་དུ་སོང་མཁན་བརྒྱ་ཆ་ ༩༡ ལྷག་དང་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་མཁན་བརྒྱ་ཆ་ ༡.༢༨ ཙམ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནང་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུའང་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་དེ་དག་ཁོངས་ནས་ཕལ་མོ་ཆེ་གཞོན་སྐྱེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།ཕྱི་ལུགས་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ད་ཆ་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་མཧཱ་རཤྚ། ཀེ་ར་ལ། ཀ་ན་ཊ་ཀ། ཨནྲཔྲ་དེཤ།དེ་བཞིན་ཏ་མིལ་ནཱ་དུ་བཅས་ཀྱི་མངའ་སྡེའི་ནང་ནད་ཡམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་ས་གནས་དེ་དག་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ཡོད་པར་བརྟེན་བོད་མི་རྣམས་ནས་དམིགས་བསལ་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད།  གཞི་རྩའི་རྒྱ་གར་ནང་ད་ཆ་ཏོག་དབྱིབས་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་འགྲོ་མུས་དང་བསྟུན་ཉེ་ལམ་ཧི་མཱ་ཅལ་ནང་ཉིན་བརྒྱ་དུས་གཅིག་ལ་གཉན་རིམས་གསར་པ་ཕོག་མཁན་དང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་འདིར་མངའ་སྡེ་གཞུང་ནས་གཉེན་སྟོན་དང་ཞུགས་འབུལ་ལ་མི་ ༥༠ དང་དེ་བཞིན་ཁང་པའི་ཕྱི་རོལ་དུ་གཉེན་སྒྲིག་གནང་ཚེ་མི་ ༢༠༠ ལས་མང་བ་འདུ་འཛོམས་གནང་ཆོག་གི་མེད་པའི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ལམ་མངའ་སྡེ་ནང་གཉན་རིམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁག་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༥ བར་སྒོ་བརྒྱབ་དགོས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་སིམ་ལར་དེ་འབྲེལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྐབས་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁག་མུ་མཐུད་ཚེས་ ༢༡ བར་ཕྱིར་བཤོལ་གནང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་ཡོད་པ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གསལ་འདུག

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༥ པའི་ལས་ཡུན་རྫོགས་ལ་ཉེ་བ་དང་བསྟུན། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༣ ནས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ཁག་ལ་སྐོར་བསྐྱོད་དང་སྦྲགས་མི་མང་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་འབུལ་ཞུ་བཞིན་པ་ལྟར། ཁོང་ཐོག་མར་ཀོ་ལེ་གྷལ་དོན་ལྡན་གླིང་དང་དེའི་རྗེས་ཧུན་སུར་རབ་རྒྱས་གླིང་བཅས་སུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་བོད་མི་གང་མང་ཐུག་འཕྲད་གནང་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁ་སང་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་  ༡༡  ཙམ་ལ་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་གྱིས་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་དང་ས་གནས་ཀྱི་ལྷ་མོ་ཚོགས་པས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་སོང་།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཐོག་མར་བོད་ཁྱིམ་དང་སམ་བྷོ་ཊའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད། ཉིན་རྒྱབ་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་གནས་གཟིགས་དང་ཕྱི་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་༦ པའི་ཐོག་སེ་ར་བླ་སྤྱིའི་མདུན་ཐང་དུ་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ། མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཁོང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་བསྐུར་བ་བཞིན། ཁོང་གིས་ཞབས་འདེགས་གང་ཐུབ་ཞུས་པའི་ལས་དོན་ཆེ་ཁག་སྙན་གསེང་དང་། ལྷག་པར་ཁོང་གིས་སྲིད་སྐྱོང་གནང་བའི་དུས་ཡུན་ཁྲོད་ཤེས་ཡོན་དང་དཔལ་འབྱོར། གཞིས་ཆགས་ཡར་རྒྱས་བཅས་གང་ཅིའི་ཐད་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པར་བསྒྲགས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གིས་མཚན་རྟགས་བཀོད་པ་དང་འབྲེལ་ཡུལ་དེའི་ཁྲིམས་སུ་བཅས་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གྱི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། དེ་སྔ་ང་ནི་བོད་མི་གཅིག་པོས་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་སྲིད་སྐྱོང་ཞིག་ཡིན་ནའང་། ཨ་རིས་ཁྲིམས་གཞི་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་ང་ནི་ཨ་རི་གཞུང་ནས་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་སྲིད་སྐྱོང་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་བ་དང་ཆབས་ཅིག    མ་འོངས་པར་ཁོང་གི་ལས་ཡུན་ཚང་བའི་རྗེས་སུ་སྲིད་སྐྱོང་གསར་པ་སུ་ཕེབས་ཀྱང་ཕྱག་ལས་གནང་བར་སྟབས་བདེ་པོ་བཟོས་ཡོད་སྐོར་གསུང་སོང་།མ་ཟད་ཉེ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ད་སྐབས་རྒྱ་གར་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཐབས་བྱུས་ནང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ ཚུད་ཐུབ་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་དེ་རིང་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་ཁུལ་དུ་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ལ་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྦེལ་ཀོབ་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་ལ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཉི་ཧོང་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་ནས་ཡུལ་དེའི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་སུ་ཆེས་ཐོག་མའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་གླེང་འདུགཁ་སང་ཉི་ཧོང་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཨརྱ་ཚེ་དབང་རྒྱལ་པོ་ལགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་གཞུང་འཛིན་གུ་ཡངས་མང་གཙོ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་སུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཕྱི་སྲིད་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Sato Masahisa ལགས་གཙོས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་མདུན་སར་བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་ནང་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་ཁྱབ་བཞིན་པའི་ཁོངས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ཏེ་བོད་མི་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་འཇུག་གི་མེད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་བོད་ནི་ཉེན་རྟོག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ལྟ་བུར་ཆགས་པ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབུལ་སྐྱོར་ལས་གཞི་ཟེར་བར་ཁ་གཡར་ནས་བོད་མིའི་ངོ་བོ་དང་། ཆོས་རིག སྐད་ཡོད་བཅས་པ་རྩ་གཏོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ཨ་རི་གཞུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་ལ་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྟེ་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་བཞིན་ཉི་ཧོང་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགསྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Sato Masahisa ལགས་ཀྱིས་ཉི་ཧོང་གི་གུ་ཡངས་མང་གཙོ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་སུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ཅིག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་ཞུས་པ་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཡོད་སྟབས་དེས་ཉི་ཧོང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པར་བོད་དོན་སྐོར་གོ་རྟོགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་འཆར་གཞིར་རམ་འདེགས་གནང་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཉི་ཧོང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་ནས་བོད་ནང་གི་དམ་དྲག་དང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དོན་གཅོད་ལ་བཀའ་འདྲི་གནང་འདུགབོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྤྱིའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་གྲུབ་མཚམས་སུ་དོན་གཅོད་ནས་ཉི་ཧོང་གི་གསར་ཁང་གྲགས་ཅན་ NHK དང་། Jiji press དེ་བཞིན་ Kyodo སོགས་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་ཁག་ཅིག་ལ་བོད་དོན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་དེ་འབྲེལ་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་འདུག

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱིར་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་དང་བོད་མིའི་སླད་དུ་བསྐྱངས་གནང་མཛད་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་བཀྲིན་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུ་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་མང་ཚོགས་ལ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་ཁག་ལ་གོ་རྟོགས་རྒྱ་ཆེ་ཡོང་བར་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་དབུས་ཤར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་བཅུ་དྲུག་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ ༡༡༣ ལ་༸གོང་ས་མཆོག་ཕྱག་དེབ་ཁག་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། ལས་གཞི་དེ་གཅོ་བོ་དབུས་ཤར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་་ཡོད་པའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ཁག་ཏུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལྗགས་རྩོམ་མཛད་པའི་ཕྱག་དེབ་ཁག་འགྲེམས་སྤེལ་བརྒྱུད་དེ་འཛམ་གླིང་གི་མང་ཚོགས་ལ་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་བདེ་རྩར་སྨིན་པའི་བྱམས་བརྩེ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བ། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་སོགས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ཁག་ལ་གོ་རྟོགས་སྔར་ལྷག་རྒྱ་ཆེ་ཡོང་ཐབས་སུ་ཆེད་དམིགས་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་དེབ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་ཡུལ་དབུས་ཤར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༦ དང་དཔེ་མཛོད་ཁང་ ༡༡༣ བཅས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་ངེས་ཅན་བཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་དགུང་གྲངས་ ༡༦ ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་མཛད་འགན་བཞེས་པར་བོད་འབངས་ཡོངས་ནས་མགོན་པོ་མཆོག་ལ་བཀྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་མཚོན་ཆེད་དང། དེ་བཞིན་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་ཡུལ་གྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ ༡༡༣ གྱིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་དགུང་གྲངས་ ༡༡༣ བར་༸སྐུ་བཞུགས་མཛད་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་བར་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད། སྤྱིར་ད་ལན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་དེབ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་གཞི་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་འགྱུར་གནང་མཁན་ནི་སུད་སི་བོད་རིགས་མི་རིགས་མང་སྒྲིག་འཛུགས་ཁྱབ་ཁོངས་ Wadenswil ས་གནས་ཚོགས་ཆུང་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ཅིང། སྐབས་ ༡༧ པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་འཐུས་མི་ནོར་བུ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ད་ལན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཕྱག་དེབ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་གཞིར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ནི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་སྐལ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། དབུས་ཤར་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུའི་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཕྱག་དེབ་ཁག་ནི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ལམ་བུ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཚམས་ལས་འདས་པ། བཙན་འབྱོལ་ནང་གི་རང་དབང། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་བཅས་ཆགས་ཀྱི་འདུག

དེའང་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༦ རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ Clubhouse ཞེས་པའི་བཀོལ་སྤྱོད་མཉེན་ཆས་བརྒྱུད་ China news ཞེས་པའི་ཚོགས་པའི་སྟངས་འཛིན་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་རིགས་ཁྱད་ལས་མི་སྣ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་དྲྭ་ཐོག་གླེང་མོལ་ལས་རིམ་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་གོ་སྒྲིག་གནང་འདུག བོད་དོན་སྐོར་གྱི་དྲྭ་ཐོག་གླེང་མོལ་འདི་བཞིན་རྐང་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་དེའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་པ་ཁག་ཅིག་གིས་མཐུན་འགྱུར་འོག་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག་པ་དང་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཡུ་གུར་དང་ཧོང་ཀོང་། སོག་པོ། ཐེ་ཝན། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོ་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་སོགས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་བོད་སྐོར་དམིགས་བསལ་མཁྱེན་འདོད་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་ནང་གི་ཉིན་རྒྱབ་ཚོུད་ ༡ པོ་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༡༡ བར་བགྲོ་གླེང་དེ་གསན་མཁན་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༨༠༠ ཙམ་བྱུང་འདུག བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ཕྱག་ཚོད་ ༡༠ ཙམ་རིང་བགྲོ་གླེང་གནང་བའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་རྒྱ་རིགས་མང་དག་ཅིག་ནས་བོད་ནང་གི་དམ་དྲག་དང་ཉམ་ཐག་གི་དཀའ་ངལ་སོགས་དངོས་སུ་མཐོང་མྱོང་ཡོད་པའི་རང་ཉིད་སྒེར་གྱི་མྱོང་བ་ཁག་གསུངས་འདུག་པ་མ་ཟད་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Chen Guangcheng ལགས་དང་རྒྱ་རིགས་སྒྱུ་རྩལ་བ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Ai WeiWei ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་ཐོག་ཆ་ཤས་བཞེས་པ་ལྟར་སྐུ་ཞབས་ Chen Guangcheng ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་མཇལ་མྱོང་ཡོད་པ་དང་ཨ་རིར་གནས་སྡོད་བོད་མིའི་བྱམས་སྙིང་རྗེའི་བསམ་བློ་འཁྱེར་སོ་ལ་ཁོང་རང་ཉིད་ཇི་ལྟར་སེམས་འགུལ་ཐེབས་ཡོད་སྐོར་གྱི་མྱོང་ཚོར། རྒྱ་རིགས་རྣམས་བོད་མིའི་མདུན་ནས་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ལེགས་བཤད་བླང་དགོས་སྐོར་གསུངས་འདུགདེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Ai WeiWei ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་ནས་དུས་ད་ལྟའང་བོད་ནང་ཆེས་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁར། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་བོད་གི་གནས་སྟངས་ཆེས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་། ལྷག་དོན་ཁོང་རྒྱ་རིགས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བོད་ནང་གི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཁག་ཐོས་སྐབས་སེམས་ནང་བློ་འགྱོད་ཞིག་བྱུང་གི་ཡོད་པར་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཐེ་ཝན་དང་ཡུ་གུར། སོག་པོ་དང་རྒྱ་རིགས་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ནས་ཀྱང་དྲྭ་ཐོག་གླེང་མོལ་གྱི་སྡིངས་ཆ་བརྒྱུད་བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་ལ་ཚོར་ཤུགས་དྲག་པོས་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུས་འདུག སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་འོག་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་གནས་བབ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་དམ་དྲག་རྐྱེན་གྱིས་བོད་ནས་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལོགས་སུ་བརྒྱུད་བསྒྲགས་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་སོགས་གསལ་འདོན་གནང་སྟེ་བོད་མིའི་ངོས་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་བོད་མིར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་སྤྲོད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་འདོན་གནང་མུས་ཡིན་པར་བསྐྱར་ནན་གནང་སྟེ་མཉམ་ཞུགས་བ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་འདུག  མཐར་ཁོང་གིས་ལས་རིམ་འདི་གསན་མཁན་ཡོངས་ལ་བོད་ཀྱི་རྒྱུ་ལོས་སྐོར་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོང་སླད་བོད་མི་དང་ལྷན་འབྲེལ་བ་གང་མང་གནང་དགོས་པ་དང་ལྷག་དོན་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཡོང་རྒྱུའི་ལས་དོན་གྱི་གླེང་སྟེགས་ཚང་མར་མཉམ་ཞུགས་ཡོང་བའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་འདུག

རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན། མགོ་ལོག་རྨ་ཆེན་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་ཞུ་བ་ཞིག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་ཉེན་ཚབས་བཟོས་པའི་ཉེས་མིང་གི་འོག་ལོ་གཅིག་གི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུགHuman defender  ཞེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་དྲ་རྒྱའི་ནང་དུ་གནད་དོན་འཁོད་པ་ལྟར་ན།  རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་འབྲོག་མི་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་ལགས་སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་༥ བའི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ སུ་ཟླ་བ་ ༡༠ བའི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་མགོ་ལོག་རྨ་ཆེན་རྫོང་གི་མི་མང་འབྲིང་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ དང་༢༠༡༥ ལོར་སྔ་རྗེས་སུ་སྐད་འཕྲིན་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་དང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་བཞག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་དྲ་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་འགལ་རང་བཞིན་གྱི་པར་རིས་དང་མགོན་པོ་གང་གི་གསུང་བཤད་སོགས་ཕབ་ལེན་གྱིས་སྐད་འཕྲིན་གྱི་ནང་དུ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱས་ཡོད་པར་བསྙད་དེ། གནད་དོན་དེ་དག་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་དང་བདེ་འཇགས། དེ་བཞིན་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་བཅས་ལ་ཉེན་ཚབ་བཟོས་ཡོད་པའི་ཉེས་མིང་གི་འོག་ལོ་གཅིག་གི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་འདུག དྲ་གནས་སུ་འཁོད་པའི་ནང་།  རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་ལགས་སུ་ཉེས་འཛུགས་བྱས་པའི་ཁོངས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་སྲིད་སྐྱོང་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་པར་བརྒྱུད་འགོད་བྱས་པ་མ་ཟད། ལོ་གསར་དང་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་བོད་རང་བཙན་དང་འབྲེལ་བའི་གངས་སེང་ཅན་གྱི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དྲ་ཚོམས་སུ་སྐུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ཏུ་ཕྱིར་ཕེབས་ཀྱི་རེ་སྒུག་སོགས་ཀྱི་བརྙན་སྐུར་བ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་ཀྱང་བྱས་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག དེ་བཞིན་གསར་ཁང་གིས། མགོ་ལོག་རྨ་ཆེན་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་མི་མང་འབྲིང་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་ལགས་ལ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་གནད་དོན་དེ་གསང་བའི་སྒོ་ནས་ཐག་བཅད་ཡོད་སྟབས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་གནད་དོན་དེ་ཤེས་རྟོག་མ་ཐུབ་པར་ལུས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་དབང་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱི་ལགས་ཀྱི་ཁ་པར་ཡང་གཞུང་བཞེས་བཏང་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག གཞི་རྩའི་ས་བྱི་ལོའི་བོད་མིའི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་ཡོངས་སུ་དམ་དྲག་གི་སྲིད་བྱུས་ཇེ་དོམ་དང་བཏང་བ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཁུལ་དུ་དངུལ་དངོས་ཀྱི་བསླུ་བྲིད་ཀྱི་བོད་མི་ནང་ཁུལ་དུ་ཡང་གསང་མྱུལ་བ་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི་ཁག་གམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ལ་ཡར་ཞུ་བྱས་ཚེ་བྱ་དགའ་སྤྲོད་རྒྱུའི་ལས་གཞི་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས། བོད་ཁུལ་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་དོན་ཀྱི་ལས་འགུལ་རིགས་སྤེལ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གནད་དོན་གང་ཞིག་བྱུང་ཡང་ཕྱི་ལོག་ཏུ་གནད་དོན་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུར་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཁག་བོད་ཕྱི་ལ་རག་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཐའ་མཚམས་བཀག་རྒྱ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་རྒྱུ་ཡང་ཧ་ཅང་དཀའ་ཁག་ཆེ་བའི་གནས་སུ་ལྷུད་ཡོད་པའི་ཁྲོད། བོད་ནང་གི་རང་ལས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་མི་མངོན་པའི་དབྱིངས་སུ་ལྷག་ཡོད་པ་རེད།