བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༡ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་བསྟུན། ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཅུག་རོགས་ཞེས་པའི་དགོས་འདུན་འོག་བོད་མི་ཚོས་ཞི་བའི་རྔ་སྟོན་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སོང་། དེ་རིང་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་ཚོགས་ལས་ཁུངས་མདུན་ངོས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཐང་ཆེན་དུ་སུད་སི་དང་ལེག་ཏིག་སཊཡན་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་དོན་རྔམ་སྟོན་ལས་འགུལ་གནང་བའི་ཐོག་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་གཙོས། ས་གནས་བོད་རིགས་མི་མང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག དེ་བཞིན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་འདུ་འཛོམགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་བ་ཚོས་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་མི་དམར་གསོད་དང་དང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་རྩ་གཏོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་སོགས་འཁོད་པའི་འཕྲེད་དར་འཕྱར་ནས་ཞི་འབོད་དང་བོད་དོན་ཆེད་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཡོངས་ལ་བསྔོ་སྨོན་གསུང་འདུན་བཅས་གནང་བའི་ཐོག་ནས་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སོང་།སུད་སི་དག་ལེག་ཏིག་སཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་ཚོགས་གཙོ་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཐོག་སྤེལ་བའི་དམ་དྲག་གི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་སྔར་ལས་ཆེས་ཛ་དྲག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་རིང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ངོས་སུ་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཙམ་མ་ཟད་སུད་སི་དང་ལེག་ཏིག་སཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ Michelle Bachelet ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་བོད་དོན་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཀྱང་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། ཞུ་སྙན་ནང་གཙོ་བོ་འདི་ལོའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༣༠ འཁོར་བ་དང་བསྟུན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་འདྲི་རྩད་གནང་རོགས་ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ནང་བྱིས་པ་ཚོར་ཤེས་ཡོན་དང་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་ཐོག་སློབ་གཉེར་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོང་དགོས་པ། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་འགུལ་བ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས། ད་བར་གྱི་བོད་མིའི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་གནད་དོན། བོད་ནང་འབྲེལ་ཡོད་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་རང་དབང་ཐོག་ཆེད་སྐྱོད་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་མ་གླེང་བར་ཁུ་སིམ་པོར་བཞུགས་ཚེ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་ཁག་དང་རྒྱབ་འགལ་ཆགས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་རྒྱ་ནག་དབར་ཞི་མོལ་ལམ་བུ་དེ་ནི་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་དཀའ་ངལ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནད་དོན་སེལ་རྒྱུ་ནི་ཐབས་ལམ་གཅིག་པོ་དེ་རེད་ཅེས་སོགས་འཁོད་འདུག

སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཟུར་པ་རྣམས་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར། ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༥ སྟེ་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་ཉིན་གཅིག་གི་སྔོན་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ཕྱི་ལུགས་ལྟར་གུང་གྲངས་ ༨༤ ཕེབས་པ་དང་བསྟུན་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་༸སྐུ་ཚེ་མི་འཇིག་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ངོ་བོར་བརྟན་ཕྱིར་བརྟན་བཞུགས་རྒྱས་པ་ཞིག་བསྟར་འབུལ་ཞུ་གཏན་ཁེལ་བ་ལྟར་ད་ལྟའི་ཆར་བརྟན་བཞུགས་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་ཚ་ཚ་འུར་འུར་ངང་ནས་གནང་བཞིན་འདུག གསར་འགོད་པས་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པའི་བརྟན་བཞུགས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཞོན་སྤྱི་འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ལས་བྱེད་ཟུར་པ་ཡོངས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་གཟུགས་གསལ་ཐང་ཐོག་བཞུགས་སྐབས་སུ་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པ་བཞིན་སྔ་ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པོ་སྨིན་བསྩལ་ཐོབ་ཐོག་རིང་མིན་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༥ ཉིན་མགོན་པོ་མཆོག་༸སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པ་དང་ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དོན་མཐའ་དག་གེགས་མེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུ་གཏན་ཁེལ་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།རྩ་བའི་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པ་ ༤༥༠ ཡས་མས་ཤིག་ཡོད་པ་རྣམས་ནས་བརྟན་བཞུགས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ སྔོན་ལ་གཞུང་ཞབས་གནང་མཁན་ ༨ གཙོས་ད་ལན་དངོས་སུ་བརྟན་བཞུགས་ཀྱི་ཉིན་མོར་ཆེད་བཅར་ཞུ་ཐུབ་མཁན་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པ་མི་གྲངས་ ༢༥༠ ལྷག་དང་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ནང་མི་བུ་ཕྲུག་བཅས་ཡོད་པ་དང། དེའི་ཁོངས་སུ་དགུང་ལོ་བགྲེས་ཤོས་དེ་ཉེ་ཆར་དགུང་ལོ་ ༡༠༠ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་མཚན་ཆོས་ལྡན་ལགས་རེད་འདུག བརྟན་བཞུགས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་སྔ་ལོའི་ལོ་དཀྱིལ་ནས་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པའི་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུ་གཏན་ཁེལ་བ་ལྟར་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གཙོ་གྱུར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་བཅས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ནང་བཞུགས་པའི་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོག་ཡུལ་ནང་ར་ལུགས་ ༡༡༣ ལྷག་སྲོག་བླུ་གནང་བ་དང། བརྟན་ཞུགས་སྐབས་སུ་ཆོས་རྫས་ཀྱི་གཙོ་བོར་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐུ་བརྙན་ཡིན་པ་རེད། ལས་རིམ་ལྟར་ན་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༥ ཉིན་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུ་གྲུབ་རྗེས་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པ་ཚོ་ཟུར་དུ་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ད་ཡོད་གཞུང་ཞབས་ཚོའི་ཕྱག་ལས་ལ་མངོན་བསྟོད་ཞུ་ཕྱིར་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་རེད་འདུག

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཁ་སང་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་དང་མཇལ་མོལ་གྱིས་ཡུལ་དེའི་སྲིད་གཞུང་ནས་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཐུགས་འགན་གཙོ་བཞེས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཨིན་ཡུལ་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་གྲོས་ཚོགས་བགྲོ་གླེང་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ཨིན་ཡུལ་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཟུར་ཉན་དུ་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བགྲོ་གླེང་གཙོ་སྐྱོང་གནང་མཁན་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ John Bercow ལགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཐུགས་ཚབས་ཆེས་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་ཐུབ་མཁན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་ནང་སླར་ཡང་ཆེད་ཕེབས་གནང་བར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅིག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་ད་ཆ་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་སྐབས་འདིར་ཕྱིའི་གནོན་ཤུགས་ལ་ལྟོས་མེད་བོད་དོན་ཐོག་མུ་མཐུད་ཕྱག་ལས་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུགཉིན་རྒྱབ་ཏུ་ཨིན་ཡུལ་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་ཨིན་ཡུལ་བོད་ཀྱི་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གསུམ་གྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ནང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གདན་ཞུས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་གཞིར་བཞག་ནས་དེང་སྐབས་ཡུ་རོབ་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ས་བབ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་དཔྱད་པ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་འདུག་པ་དང་། ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་གྱི་མཁས་ལྡན་མི་སྣ། ས་གནས་བོད་མི་སོགས་མི་གྲངས་ ༩༠ ཙམ་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་སྔར་དང་མི་འདྲ་བར་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ John Bercow ལགས་ཀྱང་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གཙོ་བོ་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དེའི་འོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེང་སྐབས་ One Belt One Road འམ་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ལམ་གཅིག་ཞེས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་བོད་ལ་ལམ་ཁ་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྤེལ་ནས་བོད་ས་ཁྱོན་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་ཐབས་བྱུས་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་སྐོར་དྲན་སྐུལ་གནང་བ་མ་ཟད། དེང་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཐ་སྙད་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་བྱས་ཏེ་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱུད་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ཤེས་ཡོན་རང་དབང་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་མང་གཙོའི་རང་དབང་ཡོངས་ལ་དོ་ཕོག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས་དེར་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་ངོས་ནས་ངེས་པར་དུ་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་དོན་བོད་མིའི་རྩོད་བཞིན་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་འགལ་ཆགས་ཀྱི་མེད་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་དགོས་པ་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ནས་ཨིན་ཡུལ་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་ཁྲོད་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ Scotland གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Linda Fabiani ལགས་ཀྱིས་གདན་ཞུས་ཐོག་ Scotland གྲོས་ཚོགས་ནང་ཐེངས་དང་པོ་ཆེད་ཕེབས་གནང་འདུག  མཛད་རིམ་ལྟར་ན། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་སང་ཉིན་སྔ་ཐོག་ཨིན་ཡུལ་གྱི་ Asian Affair དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་ལྷན་དུ་བཅར་འདྲི་ལས་རིམ་ཞིག་གནང་རྒྱུ་དང་དེ་བཞིན་ཡུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Tibet House ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་ཚོགས་མི་ལྷན་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ BBC བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་གི་ Hard Talk ཞེས་པའི་བཅར་འདྲིའི་ལེ་ཚན་ཐོག་གཙོ་བཞུགས་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་མཛད་རིམ་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་ International Day in Support of Victims of Torture འམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མནར་གཅོད་འགོག་རྒོལ་ཉིན་མོ་ཞེས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ལྟར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དང་རི་མོ་འགྲན་བསྡུར་གནང་ཐོག་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་ གནས་བབ་མཚོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔང་རྟགས་དང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས། བོད་མིའི་ངོས་ནས་དེར་འགོག་རྒོལ་གནང་སྟངས། མ་ཟད།  རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་གནས་སྟངས། ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ། རིམ་པས་ཉེ་བའི་ལོ་རབས་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་གནད་དོན་བཅས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་བའི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དང་། དེ་རྗེས་དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་འཛིན་རིམ་དྲུག་པ་ནས་བཅུ་པ་བར་གྱི་སློབ་མ་ཁྱོན་ ༣༥ ཙམ་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ཉིན་མོ་དེ་འབྲེལ་རི་མོ་འགྲན་བསྡུར་བཅས་གནང་སྟེ་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པས་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ཟླ་བ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་སུ་དུས་ཚིགས་དེ་འབྲེལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབང་སྒྱུར་འོག་མནར་གཅོད་དང་སྡུག་རྩུབ་ཧ་ཅང་མྱོང་བཞིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་རིམ་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་། སློབ་ཕྲུག་ཚོར་མཚོན་ན་མ་འོངས་པའི་རེ་བ་བཅོལ་ས་ཞིག་ཆགས་སྟབས། འདས་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་མི་རབས་གསར་པར་འགྲེལ་བརྗོང་གནང་རྒྱུ་དེ་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ནས་ལས་འགུལ་དེ་སློབ་གྲྭར་སྤེལ་སྐོར་གསུངས་སོང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཆབ་བཙོན་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་བསྟན་འཛིན་དབང་གྲགས་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་སྡུག་རྩུབ་འོག་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་བཙོན་ཟུར་ནས་མནར་གཅོད་མྱངས་བ་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དེ་དག་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་མནར་གཅོད་མྱང་བའི་བོད་མི་དེ་དག་དྲན་གསོ་དང་།  ཁོང་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་གུས་བརྩི་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུ་ཕྱིར་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལ་འཚོ་སྣོན་དང་རིན་མེད་ཀྱི་གསོལ་སྨན་འབུལ་བཞིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་ནས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་སྙན་ཐོ་རིམ་པ་སྤེལ་བའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིར་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་དང་དམ་དྲག་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་སོགས་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད། སྙན་ཐོ་དེ་དག་ལ་གཞིགས་ཚེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དེ་དག་ལ་ལུས་པོར་མནར་གཅོད་གཏོང་བ་ཙམ་མིན་པར་བཙོན་ནས་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་རྗེས་འདུ་འཛོམས་རང་དབང་། ཆོས་དད་རང་དབང་།  སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་འགྲོ་འདུག་ཀུན་སྤྱོད་ལ་ལྟ་སྲུང་ནན་པོས་སེམས་ཁམས་ལ་བརྗོད་དཀའ་བའི་རྨ་ཁ་བཟོ་མུས་ཡིན་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཁག་གཅིག་བཙོན་ནང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱངས་རྐྱེན་བཙོན་ཁང་རང་དུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་མི་ཉུང་བ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

འདི་ཟླའི་ཚེས་ ༢༡ ནས་ཁ་སང་ ༢༤ བར་སོག་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ཨུ་ལན་བྷ་དྷོར་དུ་ཡོད་པའི་དགའ་ལྡན་ཐེག་ཆེན་གླིང་དགོན་པར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པ་ མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཉིན་དེ་དག་རིང་ལ་ཨེ་ཤ་ཡ་ནང་པའི་ཞེ་བདེ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་དང་མ་འོངས་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་བ་མ་ཟད་རྒྱུན་ལས་གསར་པ་མི་བདུན་གསར་དུ་བདམས་ཡོད་པའི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་དགའ་ལྡན་ཤར་རྩེ་མཁན་ཟུར་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ལྡན་མཆོག་ཚོགས་གཞོན་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།གཞི་རྩའི་ཨེ་ཤ་ཡ་ནང་པའི་ཞི་བདེ་ལྷན་ཚོགས་ནི་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ནས་ ༧༠ བར་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཆོས་ཚོགས་དེ་དང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དབར་དེ་སྔ་ནས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༢ ལོར་ཆོས་ཚོགས་འདིའི་ཚོགས་མི་དངོས་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་སོག་ཡུལ་དུ་ཚོགས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་དངོས་སུ་ལྷན་ཞུགས་མཛད་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉེ་ཆར་ སོག་པོའི་རྒྱལ་ས་ Ulaanbaatar ནང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་བསྟུན། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བརྙན་པར་གྱི་ཐོག་ནས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འཕྲིན་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་རྒྱས་པ་གཤམ་དུ་གསན་རོགས།

རྒྱ་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཁག་གཅིག་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པའི་ཐོག་ཚོགས་བཅར་གནང་ཐུབ་མི་འདུགཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༡ ནས་དེ་རིང་བར་སོག་པོའི་རྒྱལ་ས་ Ulaanbaatar ནང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པ་འཚོགས་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་དང་ཕྱག་རོགས་ལས་བྱེད་གཉིས་བཅས་ལྷན་ཚོགས་དེར་ཚོགས་བཅར་གནང་ཐུབ་མེད་པ་མ་ཟད་ཐོག་མར་བོད་མིའི་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་དེབ་སེར་པོ་ཡོད་མཁན་ཚང་མ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བཅར་མི་ཆོག་ཞེས་དང་ཕྱིས་སུ་ཉིན་གྲངས་ཁ་ཤས་རིང་ཞུ་གཏུག་གནང་བར་ཁོ་ཚོ་ནང་ཁུལ་བཀའ་མོལ་མང་པོ་གནང་སྟེ་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་དེབ་སེར་པོ་ཡོད་མཁན་གཞན་རྣམས་ཕེབས་ཆོག་པ་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་མི་གསུམ་ལ་ཚོགས་འདུར་བཅར་མི་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད།ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་ད་ལན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཁག་གཅིག་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞེ་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བཅར་ཐུབ་མེད་ཀྱང་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བྱང་རྩེ་ཆོས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ཀུན་བདེ་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག ༸སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག དེ་བཞིན་ཏེ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོའི་སྐུ་རྟེན་མཆོག་སོགས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་དེ་བཞིན་༸རྒྱལ་བ་ཇོ་ནང་པ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཕེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་མ་ཟད་སོག་པོ་རང་ནས་བོད་པའི་བླ་མ་དང་མཁན་པོ་སོགས་ཀྱང་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཁྱོན་བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་མཁན་གྱི་མི་གྲངས་ ༡༥ ནས་ ༢༠ བར་ཕེབས་ཐུབ་པ་དེ་ནི་སྔར་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུགགཞི་རྩའི་ Asian Buddhist Conference for Peace ཞེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ ABCP ཞེས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་དེ་ཐོག་མར་འཛམ་གླིང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་གྲང་དམག་གི་དུས་རབས་སྐབས་བྱུང་བ་ཞིག་དང་གཙོ་བོ་ཨུ་རུ་སུའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་མཉམ་དུ་བསྡུས་པའི་པའི་ནང་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཤིག་ ༡༩༧༩ ནས་ ༧༠ བར་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཆོས་ཚོགས་དེ་དང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དབར་དེ་སྔ་ནས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༢ ལོར་ཆོས་ཚོགས་འདིའི་ཚོགས་མི་དངོས་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་སོག་ཡུལ་དུ་ཚོགས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་དངོས་སུ་ལྷན་ཞུགས་མཛད་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉེ་ཆར་ སོག་པོའི་རྒྱལ་ས་ Ulaanbaatar ནང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་པའི་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་བསྟུན། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བརྙན་པར་གྱི་ཐོག་ནས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འཕྲིན་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད། ༸སྐུ་དཔར་རྣམས་གླིང་མཆོག་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཀུན་བདེ་གླིང་རྟ་ཚག་རྗེ་དྲུང་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་དེབ།

ཁ་སང་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༡༌༠༠ སྟེང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་འབུམ་རམས་པ་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་གིས་ལྡི་ལི་བཟོ་གྲྭ་ནང་གསར་འཛུགས་གནང་བའི་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༥༨ ལྷག་གི་འགྲོ་གྲོན་བཏང་སྟེ་དེབ་བཟོའི་དཔར་བསྐྲུན་ཁང་ཞིག་གསར་རྒྱག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དབུ་འབྱེད་གནང་འདུག  མཛད་སྒོ་དེའི་སྐབས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་དང་ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཅིག་ལྕོགས་འབུམ་རམས་པ་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་དང་ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བག་དྲོ་བློ་བཟང་དཀོན་མཆོག་ལགས། ལྡི་ལི་དོན་གཅོད་བཀའ་ཟུར་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག  ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་གི་དཔར་བསྐྲུན་འགན་འཛིན་ཀརྨ་རྒྱ་མཚོ་ལགས། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ། རྒྱ་གར་བ་མི་སྣ་ཁག་གཅིག ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་ལས་བྱེད་རྣམ་པ་སོགས་ལྷན་འཛོམས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དེབ་བཟོའི་དཔར་བསྐྲུན་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་དེའི་ཆེད་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཀུན་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་གི་དཔར་བསྐྲུན་སྡེ་ཚན་འདི་བཞིན་འཚོ་བ་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་པའི་ཁར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༢ ལོ་ནས་ད་བར་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་གཙང་ཁེ་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༨༩ འབུལ་བཞིན་ཡོད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལས་བྱེད་ནང་ཁུལ་དབར་འཆམ་མཐུན་དང་ཕྱག་ལས་ལ་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོའི་ཐོག་ནས་གནང་ཚེ་གྲུབ་འབྲས་མི་དམན་པ་ཐོབ་ངེས་ཡིན་པ་སོགས་ལམ་སྟོན་གནང་འདུག ལྷག་དོན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་སླད་མར་ཤེས་དཔར་ལ་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་ཐུགས་ཕན་གསོས་པའི་ཕྱག་རོགས་གང་གནང་དགོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གང་ཐུབ་གནང་ངེས་ཡིན་པའི་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུགའདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་པས་ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བག་དྲོ་བློ་བཟང་དཀོན་མཆོག་ལགས་སུ་ཐེངས་འདིའི་དེབ་བཟོ་དཔར་བསྐྲུན་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་བའི་དགོས་དམིགས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བཅར་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་དཔར་བསྐྲུན་གྱི་སྤུས་ཚད་སྔར་ལྷག་གང་ལེགས་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད་བོད་མི་རང་ལ་ཕྱག་ལས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མང་བ་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལྡན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཏེ་ཆེས་རྩ་ཆེའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་གླེགས་བམ་ཆེ་ཕྲ་ཐམས་ཅད་རྩ་གཏོར་བཏང་སྟེ་མིང་གི་ལྷག་མར་བཟོས་པའི་བཀའ་བསྟན་གཉིས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་གསུང་རབ་རྣམས་སླར་གསོ་ཞུ་ཐབས་དང༌། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་སོན་རྩ་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཆེད་དུ་དམིགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དང་སྐད་ཡིག རྒྱལ་རབས། ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཚང་བའི་སློབ་དེབ་སྔོན་འགྲོ་དང་པོ་ནས་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་བར་དང༌། དེ་ཡན་གྱི་སུམ་རྟགས་སྙན་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་སྐོར་དང། བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་རིག་གནས་ཆེ་ཆུང་བཅུའི་སློབ་དེབ་ཉེར་མཁོའི་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་དཔར་བསྐྲུན་ཞུ་རྒྱུར་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་བཟུང་བ་ལྟར། སྤྱི་ནོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ་དང་སྦྲགས། ༸སྐུ་སྒེར་གཟིམས་ཆུང་ནས་མ་རྩ་གསོལ་རས་གནང་ཞིང༌། དེ་སྟེང་ཕྱི་ཁག་ནས་བུ་ལོན་ཐོག་བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ལ་ཐོག་མར་དབུ་བརྙེས་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཤེས་རིག་དཔར་ཁང་འདི་འཚོ་བ་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་འཛིན་སྐྱོང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་བཞུགས་སྒར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་གསར་པའི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་སང་ཚོགས་ཆེན་ཉིན་མཐའ་མ་འམ་མཇུག་སྒྲིལ་ཐོག་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་དགོས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་གནང་སོང་།ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁག་ ༢༡ ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༡༦ ཕེབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་ཚོགས་ཆེན་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་ནང་ལ་དྲག་གནོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་དང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཀུན་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་སེལ་ཐབས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་གནད་གཙོ་ཆེ་བཅུ་ཅན་ཞིག་གསལ་བཏོན་གྱིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་གནང་སོང་།ཚོགས་ཆེན་མཇུག་སྒྲིལ་གྱི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁག་ ༢༡ ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༡༦ ཕེབས་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་རྒྱ་གར་བ་དགུང་ལོ་བགྲེས་གཞོན་དར་གསུམ་བཅས་ཕེབས་ཡོད་པ་གཟིགས་སྐབས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་།བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ད་དུང་ད་ལན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་དོན་ཚན་བཅུ་ཅན་གྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱང་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་འཛིན་གསར་པ་ཕེབས་ཡོད་པ་ལྟར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱང་གསར་པ་ཕེབས་པ་བཞིན་ཁྱེད་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་གནས་སུ་ཕྱིར་ཕེབས་སྐབས་ས་གནས་ནང་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་གྱི་ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེལ་རོགས་ཞེས་རེ་སྐུལ་སོགས་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་འདི་རྐང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་སྡེ་ཚན་ནང་མས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཚོགས་བཅར་བ་མི་གྲངས་ ༢༡༦ ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་རྒྱབ་གཉེར་བསམ་འཆར་ཁག་གཞིར་བཞག་སྟེ་འབྱུང་འགྱུར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཚགས་ཚུད་ཇི་ལྟར་སྤེལ་དགོས་པའི་གོ་བསྡུར་གནང་ཡོད།

དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དུ་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཟུར་པ་ཚོགས་ཟུར་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཁོང་ལ་མ་ཉེས་ཁག་གཡོག་གནང་བའི་ཁ་མཆུ་ཨང་ ༢༠ པའི་གནད་དོན་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཉན་ཞིབ་ལས་རིམ་དེ་ཚོགས་སོང་།གནད་དོན་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཉན་ཞིབ་ལས་རིམ་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་བཀའ་བརྒྱུད་དོན་གྲུབ་མཆོག་དབུས་པའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ་དང་། ཆེ་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ལས་བྱེད་རྣམ་པ། གྱོད་ཡ་ཞུ་སྦྱོར་བ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་ཁོང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ས་གནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཟུར་པ་རྣམ་རྒྱལ་ཚེ་སྐྱིད་ལགས། དེ་བཞིན་གྱོད་ཡ་རྩོད་ལན་པ་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་བོད་མིའི་ཁྲིམས་ལུགས་རིག་པ་བའི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་བོད་མིང་མང་སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ལགས་དང་ངོ་ཚབ་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གཙོ་གྱུར་བཀའ་དྲུང་ཚེ་རྒྱལ་ལགས་དང་བཀའ་དྲུང་ཟུར་པ་སྟོབས་རྒྱལ་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་དྲུང་ལས་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་ལགས་བཅས་དང་། གཞན་ཡང་ཟུར་ཉན་པ་དང་གསར་འགོད་པ་བཅས་ཕེབས་འདུགསྐབས་དེར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྤྱི་དམངས་གཏུག་བཤེར་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་དགོངས་དོན་ལྟར་གྱོད་ཡ་ཞུ་སྦྱོར་བ་དང་གྱོད་ཡ་རྩོད་ལན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཞུ་རྩའི་ནང་གང་དང་གང་འཁོད་མེད་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཟླ་ ༦ ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཚོགས་པའི་གནད་དོན་གསལ་བཟོའི་ལས་རིམ་སྐབས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་དོན་གཅོད་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་འཕོ་འགྱུར་གནང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དོན་ཚན་ ༡༠ སྤེལ་བའི་གནད་དོན་ཁག་གི་ཐད་འདྲི་ཞིབ་གནང་རྗེས་ཐག་གཅོད་གང་གནང་ཡོད་མེད་བཅས་ལ་གཞིར་བཞག་ནས་གྱོད་ཡ་ཞུ་སྦྱོར་བ་དང་གྱོད་ཡ་རྩོད་ལན་པ་གཉིས་ནས་རྗེས་མའི་ཁྲིམས་རའི་ཐོག་དོན་ཚན་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས་དངོས་དོན་གྱི་གནད་དོན་བརྒྱད་དང་ཁྲིམས་དོན་གྱི་གནད་དོན་གཉིས་བཅས་གནད་དོན་བཅུའི་ཐོག་ལ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་ཁུངས་སྐྱེལ་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། གྱོད་ཡ་ཞུ་སྦྱོར་བ་དང་གྱོད་ཡ་རྩོད་ལན་པ་གཉིས་ནས་གནད་དོན་དེ་དག་ཐོག་གནད་དོན་གཞན་ཁ་སྣོན་དགོས་པ་གཟིགས་ཚེ་ཟླ་ ༦ ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ནང་ཚུད་ལ་ཁྲིམས་དྲུང་ལས་ཁུངས་སུ་ཕུལ་ཟིན་པ་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་ཐེངས་འདིའི་གནད་དོན་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཉན་ཞིབ་ལས་རིམ་ཐོག་མར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་མཆོག་ནས་རྩོད་ལན་པའི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ལགས་ནས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ངོས་ནས་གྱོད་གཞིའི་གནད་དོན་ཁག་གི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་ཁག་གཅིག་གི་ཐོག་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་དགོས་སྐོར་གསུངས་པ་རྣམས་ལ་ལན་འདེབས་ཁ་གསལ་འགོད་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་དྲང་བདེན་གྱི་ཁྲིམས་བཤེར་ཡོང་ཆེད་ལོ་འདིའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༥ སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་དུས་ཚོད་འཕར་འགྱངས་གནང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་དེ་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་དང་ཁྲིམས་ཡིག་གི་བྱ་ལུགས་ལྟར་མ་འགྲུབ་པ་མ་ཟད། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ལམ་སྟོན་ཐོག་ལའང་གནས་མེད་པ་སོགས་དོན་བཅུ་ཙམ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྩོད་ལན་པའི་ཞུ་སྐུལ་དེར་བདག་སྤྲོད་བྱས་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།ད་རེས་གནད་དོན་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཉན་ཞིབ་ལས་རིམ་གྲུབ་མཚམས་སུ་གྱོད་ཡ་ཞུ་སྦྱོར་བ་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཟུར་པ་ཚོགས་ཟུར་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་རྩོད་ལན་པ་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ལ་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་ཡོད།