རྒྱ་ནག

བལ་ཡུལ་གྱི་གཞུང་འཛིན་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཡུལ་དེའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམ་པར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་གྲུབ་གཙོར་བཟུང་གིས་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་འདུག་པ་དང་དེས་བལ་ཡུལ་ཕྱོགས་འགལ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲོད་སེམས་འཚབ་སློང་བཞིན་པར་ཆེས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཟླ་བ་རྗེས་མར་བལ་ཡུལ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཆེད་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་བལ་ཡུལ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་སློབ་གྲྭ་སྡེ་ཚན་ནས་ཡུལ་དེའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམ་པར་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་གྲུབ་གཙོ་བཟུང་གིས་སྦྱོང་བརྡར་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་པའི་ཆ་ཤས་སུ་བདུན་ཕྲག་འདིའི་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལྷན་ཁང་གི་འགོ་གཙོ་ Song Tao ཡིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་དམར་ཤོག་གི་འགོ་ཁྲིདམི་སྣ་ ༥༠ སྐོར་ཞིག་རྒྱལ་ས་ Kathmandu ནང་འབྱོར་ཡོད་པ་དང་། རུ་ཁག་དེའི་ངོས་ནས་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་གི་གྲོགས་འདྲིས་ཆེད་དོན་བགྲོ་གླེང་ཞེས་པའི་མིང་སྦྱང་འོག་བལ་ཡུལ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་རྒན་གྲས་དང་ཚོགས་མི་ཁག་གཅིག་ལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པ་མ་ཟད། བལ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བློན་ KP Sharma Oli དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་ངེས་ཡིན་པའི་ཁས་ལེན་ཡང་བྱས་འདུག སྦྱོང་བརྡར་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ནང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་སློབ་གྲྭའི་སྡེ་ཚན་གྱི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Ishwar Pokhrel ཡིས་སྤྱིར་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ལ་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས། ཆབ་སྲིད་དང་ས་བབས་གནས་སྟངས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་མཐའ་མའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག འོན་ཀྱང་ཡུལ་དེའི་ཕྱོགས་འགལ་ཀོང་རེ་སི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Bimalendra Nidhi ཡིས་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དབར་ལ་རྩ་ཁྲིམས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས། དབང་འཛིན་ལམ་ལུགས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་དང་ལྷག་དོན་བལ་ཡུལ་གྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་རྣམས་མང་གཙོ་དང་སྤྱི་མཐུན་རིང་ལུགས། གུ་ཡངས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མང་གཙོའི་གྲོས་ཚོགས་བཅས་ལ་གཞིར་བཞག་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཆ་རྐྱེན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱ་ནག་གི་ལམ་ལུགས་ནང་ཚང་མེད་པ་དང་གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་བལ་ཡུལ་གྱི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་འདྲ་མཚུངས་ཡོང་སླད་བཀོད་བྱུས་བྱ་ཚེ་དེ་ནི་ངོས་ལེན་བྱེད་ཐབས་རྩ་བ་ནས་མེད་ཅེས་ནན་བརྗོད་བྱས་འདུག བལ་ཡུལ་ཀོང་རེ་སི་འགོ་ཁྲིད་སྐུ་ཞབས་ NP Saud ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནརེནྡྲ་མོ་དཱི་མཆོག་བལ་ཡུལ་ནང་ཕེབས་འབྱོར་གནང་སྐབས་སྲིད་བློན་མཆོག་གིས་ཡུལ་དེའི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་ BJP ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པར་ཉེ་ཕྱོགས་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ནམ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ནས་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་སླེབས་སྐབས་བལ་ཡུལ་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་དེ་གློ་བུར་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ལ་ཉེ་ཕྱོགས་འཛིན་མཁན་གྱི་ངོ་བོར་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་ཟུར་ཟ་གནང་བ་མ་ཟད། ཀོང་རེ་སི་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་སྐུ་ཞབས་ Bal Krishna Khand ལགས་ཀྱིས་འཛན་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་ལྷན་དུ་མཛའ་མཐུན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡོད་ཆོག་ཀྱང་དེ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཐོག་ནས་བསླུ་ཐབས་བྱེད་པ་དང་ཡང་ན་ལྟ་གྲུབ་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་དེ་ནི་སེམས་འཚབ་བྱ་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ད་ཆ་བལ་ཡུལ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ཉེ་ཕྱོགས་ཀྱིས་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་པ་ནི་བལ་ཡུལ་གྱི་བདག་དབང་ལ་ཉེན་འཚབས་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག བལ་ཡུལ་གྱི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་ད་ཆ་བལ་ཡུལ་ནང་སླེབས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་རུ་ཁག་དེའི་ངོས་ནས་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བརྡར་ལས་རིམ་ཁྲོད་གུ་ཡངས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་རྒྱུའི་ལས་གཞི་མཇུག་སྐྱོང་བྱས་པ་དང་དམར་ཤོག་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ལག་ལེན་བསྟར་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་ཡིག་ཆ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་མ་ཟད་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འགོ་ཁྲིད་དབར་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་དང་འབྲེལ་བར་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ཡོད་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་མཐའ་མཇུག་ཏུ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་གཉིས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་དང་སྒྲིག་གྲས་ལས་བྱེད་དབར་ལྟ་བའི་ཆེད་དོན་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་གཙོས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་ལམ་དང་སྲིང་མོའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཁས་ལེན་དམ་བཅའ་བྱས་ནས་གན་རྒྱར་མིང་རྟགས་བཀོད་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཁེ་ན་ཌར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Toronto གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་འོག་ཡོད་པའི་ Citizen Lab དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་བརྒྱུད་ནད་འབུ་བཏང་སྟེ་སྒེར་གྱི་གསང་བ་རྐུ་ཁྱེར་དང་ལྟ་སྲུང་བྱེད་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག སྤྱིར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་ཉན་སྲུང་གིས་འགོག་རྒོལ་བྱེད་པའི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་པ་ལས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་བརྒྱུད་ནད་འབུ་བཏང་བའི་གནད་དོན་ཆེས་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ Citizen Lab ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་སྙན་ཐོ་དེ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པ་ནས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་བར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས། བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་ཁག་གཅིག་བཅས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་མི་སྣ་མང་དག་ཅིག་ལ་ Whatsapp ཞེས་པའི་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་གྱི་བརྙན་ཆས་བརྒྱུད་དྲྭ་རྒྱའི་ཁ་བྱང་ཞིག་བཏང་སྟེ་དེའི་ཐོག་གནོན་པ་ཡིན་ན་ཁ་པར་དེའི་ཐོག་གི་འཕྲིན་ཐུང་དང་འབྲེལ་གཏུགས་ཁ་བྱང་། དེ་བཞིན་མི་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ཆ་ཚང་རྐུ་ཁྱེར་བྱས་པ་མ་ཟད་དེ་བཞིན་ GPS ཞེས་ཕྱོགས་སྟོན་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་སྒེར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག ནད་འབུ་གཏོང་མཁན་དེ་གསར་འགོད་པའམ་ཡང་ན་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་མི་ཡིན་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།   དེའང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་དང་ Android ཞེས་པའི་ཁ་པར་རིགས་གཉིས་ཀའི་ཐོག་བཏང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག Citizen lab ཀྱིས་ནད་འབུ་དེའི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་ Poison Carp ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་གནས་ཚུལ་དེ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིགས་འོག་ Tib CERT ཞེས་པའི་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཐོག་མཉམ་ལས་ཀྱི་ལས་གཞི་བརྒྱུད་ནས་ Citizen Lab ཉམས་ཞིབ་ཁང་དང་ལྷན་དུ་མངོན་གསལ་གནང་བ་ཞིག་དང། ཉེ་ཆར་ Google དང་ Volexity ཞེས་པའི་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གཉིས་ཀྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་ནད་འབུ་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་ལྟར་ནད་འབུ་གཏོང་མཁན་དེ་གཅིག་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད། Cititzen Lab ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ Bill Marczak ལགས་ཀྱི་གསུངས་པར་དུས་རྒྱུན་བོད་མིར་འབྱོར་བཞིན་པའི་དྲྭ་ནད་འབུ་དང་བསྡུར་ན་ད་ལྟ་གང་ཟག་ཞིག་གི་ཁ་པར་ནང་འཛུལ་ནས་གསང་བ་རྐུ་ཁྱེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ནད་འབུ་དེ་ལྟར་བཟོ་བར་འགྲོ་གྲོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཏང་དགོས་པ་དང། སྤྱིར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་དྲྭ་འབུ་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཡང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང། ད་ལྟ་ Poison Carp ཡིས་བཏང་བའི་ནད་འབུ་དེ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཉན་སྲུང་གི་གནད་དོན་ལ་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇག་ལས་ཆར་ངེས་སྟོན་པ་དང་ Tib CERT ལས་གཞིའི་དྲུང་ཆེ་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ད་བར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ནད་འབུ་ལྡན་པའི་དྲྭ་རྒྱའི་ཁ་བྱང་ཐོག་གནོན་མཁན་མི་ ༡༤༠ བྱུང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང། དེའི་ཁོངས་ནས་མང་ཆེ་བའི་ཁ་པར་གྱི་བརྙན་ཆས་དུས་ཐོག་ Update འམ་ཁ་སྐོང་གནང་ཡོད་སྟབས་གནོད་འཚེ་དེ་ཙམ་བཟོ་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། ནད་འབུ་གཏོང་མཁན་དེས་གང་ཟག་གི་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་དང་མི་སུ་ཡིན་མིན་སོགས་ཆ་ཚང་ཤེས་ཐོག་ནད་འབུ་གཏོང་གི་ཡོད་པར་བློ་འཚབ་གནང་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།

ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Rochester མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སྤྱི་མཐུན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་རྣམ་གཉིས་བོད་དོན་གྲོས་མོལ། བཙན་བྱོལ་ནང་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་མང་གཙོ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་སླད་གདན་ཞུ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་རྒྱ་སློབ་ཕྲུག་མཛའ་འབྲེལ་མཐུན་ཚོགས་གསར་པ་ཆེད་འཛུགས་གནང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་འདུག ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་མཆོག་དང་། སློབ་དཔོན་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག་གཙོས་སློབ་ཕྲུག་གཞན་རྣམས་སོགས་ཚང་འཛོམས་གནང་སྟེ་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ སྔ་རོལ་གྱི་བོད་དང་བོད་ལ་དུས་འགྱུར་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ། མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འཕེལ་རིམ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ངོ་སྤྲོད་བཅས་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་དང་། དཀའ་ངལ་དུ་མར་གདོང་ལེན་གྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་།  དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་སོགས་འཛིན་སྐྱོང་གནང་ཐུབ་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་བོད་ནས་རྒྱ་གར་དུ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོང་བའི་མྱོང་བ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མི་རྣམས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་ཤར་སྐྱོད་གནང་བ། སྒོས་སྲིད་བྱུས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་གྲོས་མོལ་བྱུང་སྐོར། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ལས་དོན་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་ལས་དོན་གཉེར་སྐབས་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་པའི་གནད་དོན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག གསུང་བཤད་གྲུབ་མཚམས་སུ་དྲི་བ་དྲིས་ལན་སྐབས་སུ་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ནང་ཞི་རྒོལ་བྱུང་སྐབས་བོད་མི་ཁག་གཅིག་ནས་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་སྤེལ་བར་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་པ་ལྟར། གསུང་བཤད་གནང་མཁན་རྣམ་གཉིས་ནས་དེའི་ཐོག་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་བ་དང་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་དང་མནར་གཅོད་འོག་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་གནད་དོན་གཙོས་པའི་བོད་ནང་ཆོས་དད་རང་དབང་མེད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཐེ་བྱུས་བྱས་ཡོད་སྐོར་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག་ལ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་འོག་བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཅིག་ལུང་འདྲེན་གྱིས་དགག་པ་བྱས་འདུག་པ་དང་། ཡང་ཁག་གཅིག་གིས་བོད་དོན་ཐད་དངོས་ཡོད་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ད་ཆ་མཁྱེན་རྟོགས་བྱུང་བར་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་གཉིས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་འདུག བོད་རྒྱ་སློབ་ཕྲུག་མཛའ་འབྲེལ་མཐུན་ཚོགས་ཆེད་འཛུགས་གནང་རྒྱུར་ཐག་གཅོད་བྱུང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ད་རེས་ཀྱི་ལས་རིམ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་མཁན་ཀོ་རི་ཡ་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པ་  Se Hoon Kim ལགས་ཀྱིས་མཐུན་ཚོགས་དེར་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ཕྱག་རོགས་གནང་རྒྱུར་ཞལ་བཞེས་གནང་བ་མ་ཟད་ཕྱོགས་གཉིས་ཕན་ཚུན་ངོ་ཤེས་ཡོང་སླད་ཡང་ཡང་ཐུག་འཕྲད་བརྒྱུད་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་སོགས་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་སྲིད་གཞུང་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་བདུན་ཅུ་འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་ཐོག་འདིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་པའི་མི་ལོ་བདུན་ཅུའི་ནང་གི་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འཕེལ་རྒྱས་དང་། མི་མང་ལ་བདེ་སྐྱིད་འཚོལ་བ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་འོག་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་འདུག དེ་རིང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གྱིས་འདས་པའི་མི་ལོ་བདུན་ཅུའི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་མི་མང་གིས་མང་གཙོར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པར་བརྗོད་ཡོད་པར་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་གསར་ཁང་མང་པོ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལྟེ་གནས་ཁང་རྣམས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ནང་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ལ་བཏང་འཛིན་བྱེད་སྟངས་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ཉེན་རྟོག་པས་ཧོང་ཀོང་གི་མི་མང་གི་ངོ་རྒོལ་ལ་རྡུང་རྡེག་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་ཐོབ་ཐང་གི་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་རང་གི་ཆེད་དུ་ཡིག་ཆ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་པ་ཞིག་ལས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་དང་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་དོན་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་མི་ས་ཡ་ ༤༠ ཙམ་དམར་གསོད་བཏང་ཡོད་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྡབ་བཤིག་བཏང་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་མེད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ངག་ནས་བརྗོད་པ་དང་ཡིག་ཐོག་ལ་ཇི་ལྟར་བྲིས་ནའང་རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་སྤྱི་དང་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་དེ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་མི་རྣམས་ལ་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བཞིན་པ་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་དེ་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་ཡོད་པ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། དེ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༢ པ་ཐོག་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་བབ་དེ་སྲིད་གཞུང་ཁག་ལ་ཞུ་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་སུད་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་ Geneva ནང་ཟླ་འདིའི་ནང་འཚོགས་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཐེངས་ ༤༢ པའི་ཁྲོད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་། འདུ་འཛོམས་རང་དབང་། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་རང་དབང་། སྤྱི་འབངས་ཐོབ་ཐང་བཅས་རྡོག་རོལ་མུ་མཐུད་ནས་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔལ་འབྱོར།  ཁོར་ཡུག་དང་མང་ཚོགས་བཅས་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་དང་གཏོར་སྐྱོན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཡུ་གུར་ནང་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག

བོད་ལ་སྟོད་དིང་རི་རྫོང་བྲང་རྩེ་གྲོང་ཚོ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་༢༠ གཡས་གཡོན་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ལ་བརྡ་ལན་གང་ཡང་མེད་པར་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་རིང་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤེས་ལགས་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར་གཞིགས་ཚེ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱི་པཱ་ལགས་ཀྱི་མཚན་ལ་དབང་འདུས་དང་ཨ་མ་ལགས་ཀྱི་མཚན་ལ་རྣམ་གྲོལ་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁང་ལས་གསར་རྒྱག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞིར་ལ་དགག་པ་གནང་སྟེ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁང་པ་གསར་པ་རྒྱག་ན་ངེས་པར་དུ་བོད་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཁང་དབྱིབས་ལ་འགྱུར་བ་གཏང་མི་ཆོག་པ་བརྗོད་ཡོད་པར་བརྟེན་དེ་ནས་བཟུང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁོང་མིག་ལ་རན་གྱི་མེད་ཚུལ་བརྗོད་དེ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་འཛིན་བཟུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར་ཡུལ་མི་དང་ནང་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ཅིའི་ཕྱིར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་ས་གནས་གང་དུ་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པ་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་ཅིའི་ཕྱིར་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་མེད་ནའང་། མི་མང་གིས་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ དང་ ༢༠༠༩ བར་ལ་གཞིས་ཀ་རྩེ་དང་ལྷ་སར་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་ཁྲོད་ཞུགས་ཡོད་པར་དོགས་གཞིའི་འོག་ཐེངས་འདིར་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་པར་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་ཚུལ་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་སྔོན་ཆད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྔོག་བཤེར་བྱེད་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་ཞིག་ལག་སོན་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ཁོང་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་བསྙད་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ བར་ལོ་གཉིས་ཀྱི་རིང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་རྗེས་ཁོང་བཟང་བཙོན་འོག་ཏུ་དོ་དམ་གྱིས་ས་ཕྱོགས་གཞན་དུ་འགྲོ་རུ་བཅུག་མེད་པར་ནང་དུ་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་ལ་བུ་ཕྲུག་བཞི་དང་བཟའ་ཟླ། པཱ་ལགས་གཉིས་དང་ཨ་མ་བཅས་ནང་མི་དགུ་ཡོད་པ་རེད་འདུག

སུད་ཌེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་པའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཅན་བུ་མོ་ Greta Thunberg ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་འོག་ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་སོ་སོའི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་དང་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག དེ་བཞིན་བརྙན་པར་དང་བརྙན་ཐོག་སོགས་འདོན་སྤེལ་བརྒྱུད་བོད་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བའི་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་གསལ་འདོན་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་ནས་ཁ་སང་སྐར་མ་གཅིག་ཅན་གྱི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཚ་དྲོད་འཕར་ཚད་དེ་གོ་ལ་སྤྱི་ཡོངས་ལས་ལྡབ་གསུམ་མང་བ་འཕར་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གནས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག  བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་། དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ལྔས་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་བ་བརྒྱུད་བོད་ནང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་སོགས་ཀྱི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་གནང་སྟེ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་སོང་། ཟབ་སྦྱོང་ཐོག་ཏུ་དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་དབུ་འཛིན་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ལས་བྱེད་ཡོངས་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་ལྔའི་སྐུ་ཚབ། འཛིན་གྲྭ་དྲུག་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་སློབ་མ་ཚོ་ཟབ་སྦྱོང་དེར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཉེས་ཀྱི་གློག་བརྙན་སྤྱི་དང་སྒོས་བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཅོམ་གྱིས་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན། གཙང་ཆུ་ཁ་བསྒྱུར་དང་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་སོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ཐེབས་ཀྱི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དང་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་། དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་སྤེན་པ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བདུན་གཅིག་རིང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་དེ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ནི་མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་སོན་རྩ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟར་ཆུང་དུས་ནས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་སྐོར་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པར་འབད་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་དབང་མོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་མཐོ་སྒང་ནི་ཨེ་ཤ་ཡིའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བརྒྱད་ལྷག་གི་འཚོ་རྟེན་བཅོལ་སའི་ཆུ་བོ་ཀུན་གྱི་འགོ་ཁོངས་ཡིན་སྟབས་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀུན་གྱི་སྲོག་རྩ་ཡིན་ཚུལ་དང་། དེ་བཞིན་གངས་རི་ར་བས་ཡོངས་སུ་སྐོར་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་འཛམ་གླིང་གི་སྣེ་གསུམ་པར་འབོད་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་འཁྱགས་རོམ་གྱི་ས་ཁུལ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚད་བརྒལ་གྱིས་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་པར་རིས་སོགས་ཀྱང་འགྲེམས་སྟོན་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་གཞན་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གི་འཐུས་ཚབ་འབུམ་རམས་པ་བློ་བཟང་དབྱངས་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་པར་ཁ་སང་ནས་བཟུང་བདུན་གཅིག་གི་རིང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་ཐོག་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གཅེས་སྲུང་དགོས་པའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་གནང་གི་ཡོད་སྟབས་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལས་འགུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་བབ་སོགས་གླེང་སློང་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས་ཐེངས་འདིའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་དེར་མཉམ་ཞུགས་ཡག་པོ་ཡོང་ཐབས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཟབ་སྦྱོང་དེ་གོ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་ཁ་ས་རེས་གཟའ་པ་སངས་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་བདུན་གཅིག་རིང་གི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་ Sweden རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་པའི་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཅན་བུ་མོ་ Greta Thunberg ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ Friday for future ཞེས་པའི་རེས་གཟའ་པ་སངས་ནི་མ་འོངས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་འབོད་ཚིག་གི་འོག་ནས་འགོ་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཁ་སང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས་ཁོར་ཡུག་གི་ལས་འགུལ་འདིར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། བཞུགས་སྒར་མེག་གྷན་གྱི་བཞི་མདོར་ཡང་རྒྱ་གར་དང་དབྱིན་ཇི་སོགས་གཙོས་པའི་མི་མང་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་དགོས་པའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་ཞིག་གནང་བའི་ཁྲོད་དུ་ཡང་བོད་མི་མང་པོས་ཡང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱལ་ས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་དང་།  Australia ཨ་རི། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གང་སར་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ནས་ས་གནས་སོ་སོའི་ལས་འགུལ་ནང་ཆ་ཤས་བླངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུགས་སུ་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཁ་སང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་བོད་ནང་གི་གཙང་ཆུ་དང་འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་དམིགས་བསལ་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་གནད་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་དང་རྒྱ་ནག་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་གསལ་འདོན་གནང་འདུག  

སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༢ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་དེ་རིང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ཐང་དུ་ཡོ་རོབ་ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ།བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་བྱེེད་རྒྱུར་ནུས་ལྡན་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་རོགས་ཞེས་པའི་དགོས་འདུན་འོག་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྔམ་སྟོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་དང་གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མིའི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ནག་སུབ་གཏང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲིར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༤༢ པ་བརྒྱུད་ནས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་བ་དང་། ཁོང་རྣམས་ནས་ད་རེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Michelle Bachelet མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ཏུ་དོན་ཚན་ལྔ་ཅན་གྱི་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཀྱང་ཕུལ་ཡོད་པ་དང། གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ནུས་ལྡན་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲུ་དོན་ཁག་ལག་བསྟར་གནང་བར་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མངོན་འདོད་གཙོ་བོར་འཛིན་ཐོག་སྤེལ་དགོས་པར་ནན་སྐུལ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག རྒྱ་གཞུང་ནས་ཡ་ཆེན་སྒར་དང་བླ་རུང་སྒར་སྟོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་ཕུད་ཀྱི་ལས་གཞི་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀག་འགོག་གང་ཡང་མེད་པར་བསྐྱོད་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞེས་དང་། ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གནང་བའི་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཁོད་འདུག

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་༤༢ ཐོག རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བརྒྱད་ནས་སེམས་འཚབ་གནང་ཡོད་པ་སྤྱི་དང་།  ཡང་སྒོས་དེའི་ནང་ཚན་ནས་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང། འཇར་མན།  ཧྥ་རན་སི། སུའི་ཀྲན་བཅས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་༤དང། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ནས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་མེད་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཡུ་གུར་ནང་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ངེས་པར་དུ་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པར་བརྗོད་འདུག དེ་ཡང། ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ནས་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ལྦའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལྷན་ཚོགས་ ཐེངས་ ༤༢ འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་དང། ཕྱི་ཚེས་༡༧་ཉིན་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཐོག་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ཐུགས་སྣང་དགོས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ ༡༧ པའི་སྐབས། འཇར་མན་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་དང་ཡུ་གུར་ནང་མང་ཚོགས་ཕོན་ཆེན་བཀག་ཉར་དོ་དམ་དང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པ་ཐེར་འདོན་བྱས་པ་དང་ལྷན་དུ། མང་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འབངས་དང་ཆབ་སྲིད། དེ་བཞིན་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ཚབ་ཆེར་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་བབ་བཅས་ལ་ཧ་ཅང་གི་སེམས་འཚབ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་བ་དང་འབྲེལ། ལྷན་ཚོགས་དེ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་འཕྲལ་མ་ཉིད་དུ་མཚམས་འཇོགས་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོང་། ཡང་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ཚད་མཐོན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་ནའང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་གནས་བབ་ད་དུང་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་མེད་པ་དང་། བོད་དང་ཡུ་གུར་ནང་དུ་ཞི་བདེ་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་པར་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འདུ་འཛོམས་རང་དབང་། དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བཀག་ཉར་བྱས་པའི་མི་སྣ་ཁག་གི་གནད་དོན་གླེང་བའི་ཁྲོད། བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུགས་ལགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་སེམས་འཚབ་དང་ཁོང་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་བསྐྱར་ནན་ཞུས་འདུག  དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས། སྐབས་དེར་Sweden སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་སྤྱིར་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་གོམས་སྲོལ། དེ་བཞིན་འདུ་འཛོམས་རང་དབང་ལ་གུས་བརྩི་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་དང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་ཞེས་གསུངས་བ་དང་ཆབས་ཅིག ས་ཁུལ་དེ་གཉིས་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ལ་ཕྱིའི་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་མཁན་མི་སྣ་ལ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཀག་འགོག་བྱས་མི་ཆོག་པར་ནན་བརྗོད་བྱས་འདུག ཡང་སྐབས་དེར་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ Finland སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ། ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་བ་དང་།  ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་སླར་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་ནན་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། དེ་བཞིན་ཧྥ་རན་སའི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་དང་ཡུ་གུར་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའ་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་སེམས་འཚབ་བསྟན་པ་དང་ཆབས་ཅིག   རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་མང་ཚོགས་མང་པོ་བཀག་ཉར་དོ་དམ་བྱེད་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་བརྗོད་འདུག ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གཞན་ཡང་། དབྱིན་ཡུལ་དང་། Australia དང་ finland དེ་བཞིན་ནོར་ཝེ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐོང་མུ་མཐུད་ནས་རྡོག་རོལ་དང་ཁྲིམས་སྒྲིག་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་དང་འབྲེལ་བའི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ཉེས་མེད་གུ་ཡངས་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་བསྟན་འདུག རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་༤༢ པའི་འདས་པའི་ཚོགས་དུས་དེའི་ཁྲོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་ཀྱང། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་།  འདུ་འཛོམས་རང་དབང་། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་རང་དབང་། སྤྱི་འབངས་ཐོབ་ཐང་བཅས་རྡོག་རོལ་མུ་མཐུད་ནས་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔལ་འབྱོར།  ཁོར་ཡུག་དང་མང་ཚོགས་བཅས་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་དང་གཏོར་སྐྱོན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་ཡང་བྱས་འདུག

རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Institute of Geographic Sciences and Natural Resources Research ཞེས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁམས་ཚན་རིག་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཉམས་ཞིབ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ཁྱབ་འོག་ཡོད་པའི་ Center for Natural and Cultural Heritage ཞེས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བྱུང་དང་རིག་གཞུང་གཅེས་ནོར་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་གཞོན་པ་རྒྱ་རིགས་སློབ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་ Min Qingwen ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཁྲོད་བོད་མཐོ་སྒང་གྱི་ས་ཁོངས་རྒྱ་ཆེ་ཞིག་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གྱི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་རྒྱུའི་ལས་གཞིའི་འོག ས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་དུ་བཅའ་བསྡོད་གནང་མཁན་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དང་། ཡུལ་མི་དེ་དག་གི་རིག་གཞུང་དང་གོམས་སྲོལ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་བར་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ལ་སྣང་མེད་དང་རྩིས་མེད་མ་གཏང་བར་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་གཞིས་སྤོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ས་གནས་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་ཐོག་ས་ཁུལ་དུ་འཚོ་གནས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང། བོད་མིའི་གོམས་སྲོལ་དེ་དག་འཚོ་གནས་ཙམ་མ་ཟད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་ཡང་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་སྔར་བཞིན་གནས་འཇུག་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་དུ་བཞག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཟླ་བ་སྔོན་མར་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་པའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་སློབ་དཔོན་ Min Qingwen ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྒྱུར་བ་བཏང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་མཐོ་སྒང་གྱི་ས་ཁུལ་མང་དག་ཅིག་ National Park འམ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་ལས་གཞི་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཕོན་ཆེན་པོ་འཚོ་གནས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང། ང་ཚོའི་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་གསལ་བར་ས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་ཐོན་ཁུངས་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཐབས་ལམ་ཞིག་འདོན་དགོས་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ཁོང་གིས་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་གི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ལ་དོ་སྣང་སྤྲད་པ་མ་གཏོགས་ས་ཁུལ་དེར་སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞིའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་དེར་སྣང་མེད་གཏོང་བཏང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེའང་ས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་གི་ཡུལ་མི་གཞིས་སྤོ་གཏང་རྒྱུ་དེ་ལག་ལེན་ཐོག་ཁག་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཡང་ཁེ་ཕན་མེད་པ་གསུངས་འདུག སློབ་དཔོན་ Min Qingwen ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་དབུ་བྱེད་བྱ་འཆར་ཡོད་པའི་ Sanjiangyuan འམ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་ཁག་གསུམ་དུ་འདི་ལོ་གངས་རུད་ཀྱི་གོད་ཆག་འོག་ས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་རི་དྭགས་རྣམས་ལ་རྩྭ་ཆུ་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་སྐབས་སུ་ས་གནས་བོད་མི་སེར་སྐྱ་ཚོས་འགན་ཁུར་བླངས་ཏེ་ལྟོག་ཤི་ཐེབས་བཞིན་པའི་རི་དྭགས་དེ་དག་ལ་རྩ་སོགས་སྐྱེལ་བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས་སླད་མར་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུའི་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་ལྡན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག མི་རབས་མང་པོའི་རིང་ས་ཁུལ་དེ་དག་ཏུ་བསྡད་མྱོང་མཁན་ས་གནས་བོད་མི་ཞིང་འབྲོག་རྣམས་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཐོག་ནས་ཞིང་ལས་དང་ཕྱུགས་རིགས་འཚོ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་དར་ཁྱབ་གནང་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་ཁོར་ཡུག་ལ་དོ་ཕོག་བཏང་མེད་པ་མ་ཟད་ཁོར་ཡུག་གི་བྱེད་ལས་ལ་ཕན་ཐོགས་པ། མི་དང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དབར་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་བཞག་ཡོད་པ་སོགས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ས་གནས་ཡུལ་མི་དེ་དག་གི་ཁེ་ཕན་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཆ་ཤས་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེར་སྣང་མེད་གཏང་ཐབས་མེད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱུ་མཚན་དང་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་འཆར་གཞིའི་བཀོད་ཐོག་སྤྱི་གླིང་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་དེ་རྒྱལ་ས་དང་ས་གནས་ཡུལ་མི་དེ་དག་གི་འཚོ་གནས་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཆེད་ས་གནས་ཡུལ་མི་རྣམས་ས་ཁུལ་དུ་རང་འཇགས་འཇོག་གནད་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Min ལགས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་རྒྱལ་སྤྱིའི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་དང་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུངས་གནས་སྟངས་དེ་དག་ལ་གཞིར་བཅོལ་ནས་མི་དང་ཁོར་ཡུག་གཉིས་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཡིན་སྟབས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་ས་གནས་ཡུལ་མིའི་འཚོ་གནས་སྐོར་དགོངས་པ་བཞེད་གནང་དགོས་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ས་གནས་ཡུལ་མིའི་ཁེ་ཕན་དང་ཁོང་རྣམ་པའི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་རིག་གཞུང་དག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུག བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སློབ་དཔོན་ Min Qingwen ལགས་ཀྱིས་ད་རེས་གསུངས་པ་དང་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་བོད་མི་འབྲོག་པའི་གནས་སྟངས་སྐོར་གྱི་དམིགས་གསལ་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་ཀྱི་གྲུབ་དོན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མཐུན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་སྙན་ཐོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་འབྲོག་པ་གཞིས་སྤོའི་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྲིད་བྱུས་རྣམས་གསལ་འདོན་གནང་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག