རྒྱ་ནག

སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༠ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོ་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་ཉིན་མོ་དེ་ནས་བཟུང་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ནས་མི་ཚེ་གང་བོ་ནག་པོ་བཟོ་ཡི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་ལྷུང་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ Society  for Threatened people ཞེས་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟུར་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་མཚོན་པའི་དངོས་བྱུང་གློག་བརྙན་འཇིགས་བྲལ་བཟོ་སྐྲུན་གནང་རྐྱེན་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་ལོ་དྲུག་ལྷག་བཙོན་འཇུག་མྱངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དོན་གྲུབ་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་ལྷག་དོན་ཁོང་རང་ཉིད་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་དངོས་སུ་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་མྱངས་པའི་ངལ་བ་ཇི་འཕྲད་ཁག་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།ཁོང་གིས་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོར་བཙོན་ཁང་ནང་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་བཏང་བ་མ་ཟད། ཟས་བཅུད་དང་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཞན་པའི་ཐོག་བཙོན་པ་ཚོ་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་བཟོ་རྒྱུའི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཞག་མ་ ༣༦༠ རིང་ངལ་རྩོལ་ཚད་མེད་སྐུལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང། དེ་བཞིན་བཙོན་ཁང་ནས་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཀྱང་འགྲོ་སྡོད་སྤྱོད་གསུམ་ལ་དམ་དྲག་དང་སྨན་པ་བསྟེན་གཏུགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་མ་སྤྲད་པར་བཙོན་པ་ཁག་གཅིག་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། མདོར་ན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གང་ཞིག་བཙོན་འཇུག་བྱས་རྗེས་དུས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་མི་དེའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ནས་མི་ཚེ་གང་བོ་ནག་པོ་བཟོ་ཡི་ཡོད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་ཡོད།ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་སྡིངས་ཆ་བརྒྱུད་ནས་ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་བར་བརྟེན་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚོའི་གནས་སྟངས་ལ་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་སྔར་ལྷག་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོོར་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་དང། ང་དང་ང་འདྲ་བའི་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དང་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོའི་རེ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད།དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ཚོགས་པའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཟུར་ཚོགས་ཐོག་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་དང། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚན་པའི་ལས་བྱེད་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ནང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནས་སྟངས་དང་བོད་མིའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་། ཆོས་དད་རང་དབང་གནས་བབས་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་བོོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་མེད་ན་འཛུགས་སྐྲུན་ཟེར་བ་དེ་སྟོང་བཤད་ཁོ་ན་རེད་ཅེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང། དེ་བཞིན་དེ་སྔ་ ༡༩༩༤ ལོ་ནས་བཟུང་ད་བར་ལོ་ངོ་ ༢༥ འི་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་བོད་ནང་ཕེབས་ཐུབ་མེད་པ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་འགྲོ་སྐྱོད་གནང་འཇུག་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཆེད་བཏོན་དང། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་པ་དེ་ངོས་ལེན་བྱས་ནས་རྟོག་ཞིབ་ནན་ཏན་མ་གནང་ཚེ་མ་འོངས་པར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བཅངས་པའི་ཡིད་ཆེས་དང་རེ་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཐེབས་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།རྩ་བའི་ཁ་སང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་ལས་རིམ་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་གཞུང་ཚབ་མི་སྣ་སོགས་ཚོགས་བཅར་བ་མང་དག་ཅིག་ཕེབས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཁ་སང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་ཟུར་ཚོགས་ལས་རིམ་ཐོག་བོད་མི་ཚོས་གཏམ་བཤད་གནང་སྐབས་སུ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བསླེབས་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་བྱེད་ཅིག་ནས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་སྐོར་སྐད་ཅོར་བརྒྱབ་ནས་ཅོག་རྩེའི་སྟེང་ཐལ་མོ་རྡེབ་ནས་ཚོགས་འདུར་བར་ཆད་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྟབས། ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་བ་དང་ཚོགས་བཅར་བ་ཁག་གཅིག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་བཞིན་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ཀྱིས་ཉན་འཇོག་མ་བྱས་པར་བརྟེན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བདེ་སྲུང་མི་སྣ་ཆེད་འབོད་གནང་བའི་བརྒྱུད་ནས་སུན་གཙེར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཞི་འཇམ་ཆགས་རྗེས་ལས་རིམ་མུ་མཐུད་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།རྒྱལ་ཚོགས་སུ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཟུར་ཚོགས་ལས་རིམ་འཚོགས་བཞིན་པའི་ཁྲོད་རྒྱལ་ཚོགས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཐང་ཆེན་དུ་སུད་སི་ཁྱིམ་གསུམ་གྱིས་བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སོགས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཞུ་གཏུགས་དང་མང་ཚོགས་ལ་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་ཐེངས་ ༨༨ པ་དེ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། ལས་འགུལ་དེ་ནི་བོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་གསུམ་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཉིན་དབུ་འཛུགས་གནང་དོན་ལྟར་ད་བར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༧ རིང་ལ་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་རེད།

སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱ་འཕྲུལ་སྒྲ་ཐོག་བོད་མི་ཁག་གཅིག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་གཏམ་བརྗོད་སྒྱུ་རྩལ་བ་ Abhishek Majumdar ལགས་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བའི་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཕ་ལྷ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་ནང་འཁྲབ་སྟོན་པ་བོད་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཕ་ལྷ་ཞེས་པའི་འཁྲབ་གཞུང་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་ཁྱབ་ཆེ་གནང་བའི་གནད་དོན་གཞིར་བཞག་ཐོག་བཟོས་པའི་འཁྲབ་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། འཁྲབ་གཞུང་དེའི་སླད་སྒྱུ་རྩལ་བ་ Abhishek ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་པ་དང་།  བོད་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁག་གི་གི་གནས་སྟངས་སོགས་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང་རྒྱུས་མངའ་གནང་ཐོག་བཟོ་སྐྲུན་གནང་བའི་འཁྲབ་གཞུང་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང། འཁྲབ་གཞུང་དངོས་ཀྱི་ནང་བོད་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག འཁྲབ་གཞུང་དེའང་དབྱིན་ཡུལ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྱུ་རྩལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་གློག་བརྙན་དང་འཁྲབ་གཞུང་རིགས་གཟིགས་འབུལ་གནང་ཡུལ་ Royal Court Theatre ཞེས་པའི་ནང་སྔ་ལོར་མང་ཚོགས་ལ་གཟིགས་འབུལ་གནང་གཏན་ཁེལ་ཡོད་ཀྱང་དབྱིན་ཡུལ་རིག་གཞུང་ལྷན་ཁང་གིས་འཁྲབ་སྟོན་དེས་དབྱིན་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དོ་ཕོག་གཏང་སྲིད་པར་ཞེད་སྣང་གིས་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཕྱིར་འགྱངས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། Royal Court ནས་འཁྲབ་སྟོན་དེ་འདི་ལོའི་ཟླ་ ༤ པའི་ནང་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱ་ Twitter ཐོག་རི་མཐོ་ས་གཙང་དྲྭ་ཚིགས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བདེ་ཆེན་སྤེན་པ་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བོད་རིགས་མང་པོས་ཕ་ལྷ་འཁྲབ་གཞུང་ནང་འཁྲབ་སྟོན་པ་བོད་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ་དབྱིན་ཡུལ་དང་ཡོ་རོབ་ནང་བོད་མི་འཁྲབ་སྟོན་པ་ཁག་གཅིག་གིས་མཚན་གསལ་འདོན་དང། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་འཁྲབ་གཞུང་ནང་བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ངེས་པར་དུ་དགོས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་འཁྲབ་གཞུང་དེ་འབྲེལ་ནང་བོད་མིའི་འཁྲབ་སྟོན་པའི་ཚབ་ཏུ་ཨེ་ཤ་ཡ་མི་རིགས་གཞན་གྱིས་འཁྲབ་སྟོན་གནང་བ་དེས་ཨེ་ཤ་ཡ་མི་རིགས་རྣམས་གཅིག་མཚུངས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་དང་སྒོས་ཨེ་ཤ་ཡ་མི་རིགས་དག་གི་ཐུན་མིན་རིག་གཞུང་ལ་བརྩི་འཇོག་གནང་གི་མེད་པ་སོགས་བརྗོད་འདུག བདེ་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་འཁྲབ་གཞུང་དེ་འབྲེལ་བཀོད་སྒྲིག་པ་ཚོས་འཁྲབ་གཞུང་དེའི་ཆེད་བོད་མི་འཁྲབ་སྟོན་པ་འཚོལ་རྐྱང་མ་རྙེད་ཚུལ་བརྗོད་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་མིན་པ་དང་། མ་འོངས་པར་དེ་འབྲེལ་དཀའ་ངལ་མི་ཡོང་བའི་ཕྱིར་ཁོང་དང་བོད་རིགས་ཁག་གཅིག་ནས་བོད་དོནདང་འབྲེལ་བའི་གློག་བརྙན་དང་འཁྲབ་གཞུང་ནང་བོད་མི་འཁྲབ་སྟོན་པ་ཡོང་སླད་གློག་བརྙན་བཀོད་སྒྲིག་པ་དང་འཁྲབ་སྟོན་པའི་འབྲེལ་ལམ་ལ་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་ལས་འཆར་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།

ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྒྱ་ནག་གི་ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་ཧང་ཧྲན་ནས་བསྡུས་པའི ༢༠༡༩ ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་འདུར་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོ་དང་འཛམ་གླིང་ལུས་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་གྱི་སྤྱི་ལེ་ ༥༠ འི་འདེམས་སྒྲུག་འགྲན་བསྡུར་ནང་བུད་མེད་དར་མའི་ཚན་ཆུང་གི་སྤྱི་ལེ ༥༠ འི་འདུར་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལུས་རྩལ་པ་ཀླུ་མོ་མཚོས་ཆུ་ཚོད་བཞི་དང་སྐར་མ་གསུམ་སྐར་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་གཅིག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་ཞིག་བཞག་འདུགཐེངས་འདིའི་འགྲན་བསྡུར་སྟེང་རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་གི་འཐུས་མིའི་རུ་ཁག་ ༢༥ དང་མི་གྲངས་ ༧༠༠ ལྷག་གིས་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཁྲོད་དུ་འདུར་རྒྱུག་ལུས་རྩལ་པ་གྲགས་ཅན་ལིའུ་ཧུང་དང་ཆོས་དབྱངས་སྐྱིད། ལུའི་ཤིའུ་ཀྲི་སོགས་ཞུགས་ཡོད་པ་ལྟར། མཐར་འདུར་རྒྱུག་འདེམས་སྒྲུག་འགྲན་བསྡུར་བུད་མེད་དར་མའི་ཚན་ཆུང་གི་སྤྱི་ལེལྔ་བཅུ་ཡི་འདུར་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་བསྡོམས་པས་མི་ ༡༤ བདམས་ཐོན་བྱུང་པ་རེད། མཚོ་སྔོན་གྱི་ལུས་རྩལ་པ་ཀླུ་མོ་མཚོས་ཆུ་ཚོད་བཞི་དང་སྐར་མ་གསུམ་སྐར་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་གཅིག་གིས་འགྲན་བསྡུར་དེ་ལས་འཛམ་གླིང་གི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་བཞག་འདུག རྩ་བའི་རྒྱལ་མཚམས་བརྒལ་བའི་རྐང་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་ཞེས་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལས་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ལུས་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་དེ་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣ ཉིན་འོག་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར་རྩེད་འགྲན་གྱི་ཁྲོད་ལེ་བར་བང་རིམ་མང་པོ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་བོད་རིགས་ལུས་རྩལ་པ་ཀླུ་མོ་མཚོ་ཡིས་སྤྱི་ལེ་ ༥༠ ཅན་གྱི་འདུར་རྒྱུག་ཁྲོད་ཨད་དང་པོ་བླངས་ཏེ་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་ཞིག་བཞག་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་ལ་ཞུགས་ནས་བྱ་དགའ་རིམ་པ་ལེན་མྱོང་མཁན་གྱི་བོད་རིགས་ལུས་རྩལ་པབ་ཆོས་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ལེ་ ༢༠ ཅན་གྱི་འདུར་རྒྱུག་ཁྲོད་ཨང་དང་པོ་བླངས་ཏེ། བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དགའ་སྤོབས་སྐྱེ་འོས་པའི་མིག་དཔེ་གསར་པ་ཞིག་བཞག་ཡོད་པ་རེད། མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཀླུ་མོ་མཚོ་དང་ཆོས་དབྱིངས་སྐྱིད་གཉིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཉི་ཧོང་ནང་གི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་ལ་ཞུགས་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བུད་མེད་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་ལ་ཞི་རྒོལ་སྒེར་ལངས་གནང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར།   དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འདབས་སུ་ཡོད་པའི་ཆོལ་གསུམ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་དྲན་རྟེན་རྡོ་རིང་མདུན་དུ་དབུས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་ཀྱི་བེུད་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༦༠ སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ལགས་དང་། དྷ་རྨ་ས་ལའི་གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་ཟུར་པ་ལྕམ་ Rajni Vyas མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ། དྷ་ས་ས་གནས་འགོ་འཛིན།  དྷ་སའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་བཙུན་མ། སློབ་ཕྲུག དེ་བཞིན་བུད་མེད་མང་ཚོགས་བཅས་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་རྒྱལ་གཅེས་པ་དག་གིས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་བར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་ཏེ་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད།སྐབས་དེར་དབུས་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་སྒྲོལ་མ་དབྱངས་ཅན་ལགས་ཀྱིས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་དེ་བཞིན་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་སླད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དྲན་གསོ་ཞུ་ཆེད་ནུས་པ་བསྐྱར་གསོ་གནང་བར་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་རྒྱུར་དམ་བཅའ་བཞག་སོང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་དང་། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། གསར་འགོད་པར་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་སླད་རྒྱ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་དྲག་གནོན་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཞུ་འབོད་གནང་རྒྱུ་སོགས་དོན་གནད་བཞི་ཅན་གྱི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སླད་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་བའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བུད་མེད་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོར་འཛོམས་པའི་མང་ཚོགས་དང་སློབ་ཕྲུག དེ་བཞིན་བོད་མི་ཚོས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། ལྷག་པར་དུ་རང་ཉིད་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་ཞབས་འདེགས་གང་ཞུ་རྒྱུ་འདུག་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ངེས་པར་དུ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་མ་ཟད་སྒོས་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་ཕྱིར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་སོགས་མ་བརྗེད་པ་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཁྱད་པར་དུ་ཁོང་གིས་ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོས་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་བཞག་ཡོད་པ་ལྟར་ད་ལྟའི་བུད་མེད་ཚོས་བློ་སྟོབས་མ་ཞུམ་པར་མི་རེ་ངོ་རེ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་སྨན་པའི་ཕྱག་ལས་མང་དག་ཅིག་གནང་རྒྱུ་ཡོད་སྟབས་དེར་དགོངས་བཞེས་གནང་གནད་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དྷ་སའི་གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་ལྕམ་ Rajni Vyas མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་ཧམ་བཟུང་ཐོག་ནས་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་གར་དུ་ཐོག་མར་འབྱོར་སྐབས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་བོད་མིར་གལ་ཆེ་དོན་ཆེར་བརྩི་ཐོག་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དུས་རྟག་ཏུ་བོད་མི་རྣམས་རང་གི་ནང་མིར་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་འཕགས་བོད་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་དུས་ད་ལྟར་བར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་སྟབས་སླད་མར་དེ་ལྟར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བུད་མེད་ཁག་ཅིག་ནས་རང་བཙན་དོན་དུ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད་པ་བཞིན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནང་ཡོད་པ་དྲན་གསོ་གནང་ཡོད།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་འོག་བོད་ནང་གི་བོད་མིར་འགྲོ་སྡོད་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རང་དབང་མེད་པ་དང་། བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁག་དབྱར་ཁའི་གུང་གསེང་སྐབས་སུའང་ནང་ཆོས་ཐོག་སློབ་གཉེར་གནང་མི་ཆོག་པ། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་གཙང་ཆུ་ཁ་བསྒྱུར་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་ཞེས་ཞལ་ཙམ་མིན་པར་མི་རེ་ངོ་རེ་ནས་འགན་ཁུར་གནང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་སྤྱི་མི་དམངས་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགན་ལེན་དང་ད་ལྟ་བཙོན་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་བརྡ་ལན་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་མོ་འདི་ནི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྒེར་ལངས་གནང་བའི་ཉིན་མོ་ཡིན་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༤ པས་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་མོ་དེ་བོད་ཀྱི་བེུད་ཉིན་མོར་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་སྲུང་བརྩི་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཁྱབ་ཁོངས་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་ཚན་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་གངས་སྐྱིད་མི་མང་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བཀའ་བློན་ལྷན་རྒྱས་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུག བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོའི་མཛད་སྒོར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བེུད་ཀྱི་ཉིན་མོ་དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་པདྨ་དབྱངས་ཅན་མཆོག་གིས་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས། སྲི་ཞུ་ལས་ཚང་མ་སྡེ་ཚན་བདུན་ལ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་སྐབས་དགོངས་འཆར་དོན་ཚན་ ༥༤ བསྡུ་རུབ་གནང་བའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཕྱག་བསྟར་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་གོ་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གསར་འགོད་པ་བཏང་མེད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འདི་ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་དང་བསྟུན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡིར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུར་ཐག་གཅོད་གནང་དོན་བཞིན་དེ་རི་སྔ་དྲོ་གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བ་མི་གྲངས་ ༡༥༠ ཡིས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་མདུན་དུ་རྒོལ་འཆོང་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་མ་ཟད་ལས་འགུལ་བ་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ བརྒལ་བས་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་ཉེ་འཁྲིས་ Teen Murti ཁུལ་དུའང་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།ལྡི་ལི་ས་གནས་སྐོར་སྲུང་བས་ཐེངས་འདིའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐོག་བོད་མི་ཚོས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བར་སྔོན་ཚུད་ནས་ཚོད་དཔག་གནང་སྟེ་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཡོངས་རྫོགས་བཙོན་ར་ལྟ་བུར་ལྕགས་རིས་བསྐོར་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཡས་གཡོན་ས་གནས་ཡོངས་ལ་སྐོར་སྲུང་བ་འགྲེམས་འཇོག་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ལས་འགུལ་བ་ཚོས་དེར་ལྟོས་མེད་ཐོག་ནས་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༡ ཡོལ་ཙམ་ལ་གློ་བུར་དུ་སོ་སོའི་ངོ་གདོང་ལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་བོད་རང་བཙན་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་འདྲ་མིན་བྲིས་པའི་གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བ་ཕོ་མོ་གྲངས་ ༡༥༠  ཡིས་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཕྱོགས་སུ་རྒོལ་འཆོང་གནང་ཡོད་པ་རེད།བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་བོད་མི་དེ་དག་ནི་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་འདྲ་མིན་ནས་ཕེབས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་དགོས་འདུན་གཙོ་བོ་བོད་ནང་བོད་མི་གྲངས་ ༡༦༠ ལྷག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་པར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོ་དུས་ད་ལྟའང་མུ་མཐུད་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པ་ལ་མི་བཟོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཏུ་རྒོལ་འཆོང་གནང་མཁན་གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བ་དེ་དག་གིས་ཆུ་ཚོད་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་གྱི་རིང་ངོ་རྒོལ་གནང་མཐར་ས་གནས་སྐོར་སྲུང་བས་ལས་འགུལ་བ་ཕོ་མོ་ ༡༥༠ ཡོད་པ་ཚང་མ་ Chanakyapuri ས་གནས་སྐོར་སྲུང་ལས་ཁང་དང་། Mandir Marg  སྐོར་སྲུང་ལས་ཁང་གཉིས་སུ་གནས་སྐབས་རིང་དོ་དམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ད་རེས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་དང་བསྟུན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་ད་དུང་ས་གནས་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་ལས་འགུལ་བ་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ བརྒལ་བས་དེ་རིང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ Teen Murti ཁུལ་དུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་གནང་བའི་ཐོག་ནས་གཞོན་ནུས་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ཉིན་གྲངས་གྱི་ལས་འགུལ་ཁག་རེ་ཞིག་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞོན་ནུའི་ལས་འགུལ་བས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་རྒྱའི་གཞུང་ཚབ་ཏུ་རྒོལ་འཆོང་གནང་བའི་སྒྲ། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཁུལ་དུ་བོད་ཀྱི་བེུད་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༦༠ སྲུང་བརྩི་གནང་བའི་སྒྲ།

ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་སྲུང་བརྩི་དང་བསྟུན། ཨ་ཕི་རི་ཀ་རྒྱལ་ཁབ་ Botswana སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ ༡༠ འི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་དང། ཕྱི་བསྡོད་རྒྱ་རིག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་ཚོགས་པ་ཁག་གསུམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་བཅས་བཞུགས་སྒར་དུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་སྟེ་བོད་མིའི་ཆེས་གནད་འགག་ཆེ་བའི་དུས་ཚིགས་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་རིང་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ནས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གནང་བའི་བརྒྱུད་བོད་མིའི་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་དང་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཆེད་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ནན་བརྗོད་གནང་སོང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིགས་འོག་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩༌༣༠ ཐོག་མེག་གྷན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ནོར་བུ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་གནང་བའི་ཐོག་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་དང་ཨ་རི། དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་གནས་པའི་རྒྱ་རིག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ཚོགས་པ་དང། བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་དྲུང་ཆེ་སོགས་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་ལྔས་དབུས་པའི་བོད་མི་དང་རྒྱ་གར། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་པ་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༥༠ ཡས་མས་ཤིག་འདུ་འཛོམས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཡུན་རིང་ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Qi Xue We ལགས་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཇི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ལ་རང་གི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་གདམ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་བཞིན་ང་ཚོས་ཀྱང་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།དེ་བཞིན་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Qi རིག་གཞུང་ཐེབས་རྩ་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་ལྕམ་ Qi Jia Zhen ལགས་ཀྱིས་འདི་ལོ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ནས་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ ༧༠ འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། རྣམ་ཀུན་ནས་ཁྱེད་ཚོས་བཙན་དབང་གིས་མི་ཞིག་གི་མིག་བཙུམ་འཇུག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་བཙན་དབང་ཐོག་གཉིད་ཁུག་འཇུག་ཐུབ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མི་རྣམས་བློ་སེམས་བརྟན་པོས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་གནས་པར་བསྔགས་བརྗོད་དང་རྒྱ་རིགས་ཚོས་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་བསླབ་བྱ་ལེན་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ་ནང་གནས་བཞུགས་རྒྱ་ནག་མང་གཙོ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་ལྕམ་ Sheng Xue ལགས་ཀྱིས་བོད་མིས་རང་གི་རང་དབང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་ཡིན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད་པ་དང། དེང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ཡིན་པར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་སྐོར་དང་། ང་རང་ཕྱི་བསྡོད་རྒྱ་རིག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བོད་ལ་རང་དབང་མ་ཐོབ་བར་དུ་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུར་འབད་ངེས་ཡིན་ངེས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Wang Xueli ལགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་ནང་མང་གཙོའི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་ལྟར། བོད་མི་དང་རྒྱ་རིག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ཚོགས་པ་གཉིས་མཉམ་ལས་ཐོག་རྒྱ་ནག་ནང་མང་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་དང་བོད་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། གཞི་རྩའི་ཁ་སང་སྔ་དྲོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་སྡེ་གསུམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་མི་གྲངས་ ༦༠ ཡོད་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་བསལ་མཇལ་ཁ་དང་བཀའ་སློབ་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིའི་གཞུང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback ལགས་ཀྱིས་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༧ ནས་བཟུང་ཧོང་ཀོང་དང་ཐེ་ཝན་ནང་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཕྱོགས་སྐྱོད་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐེ་པེར་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དུ་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་ཐེར་འདོན་གནང་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐེ་པེར་ཐེངས་དང་པོར་ཚོགས་པའི་ལྷོ་རྒྱ་མཚོའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་སྐོར་གྱི་གླེང་མོལ་ཞེས་པའི་གླེང་སྟེགས་ཐོག་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ནང་ཕེབས་རྒྱུའི་ཐུགས་རེ་ཡོད་པ་བཞིན་ཨ་རིས་མགོན་པོ་མཆོག་བོད་དུ་ཕེབས་ཐུབ་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་བསྦྲགས། རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་གང་མགྱོགས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་ཆོལ་ལུགས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རང་དབང་མེད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་། ལྷག་དོན་བོད་དང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཧྥ་ལོང་གྷོང་སོགས་ཀྱི་གནས་བབས་གླེང་ཡོད་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ཅི་ལྟར་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ལ་ཞེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཐད་ནས་དོགས་འདྲི་བྱས་ཏེ། སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མར་སྤྱི་སྙོམས་ཀྱིས་ལྟ་རྟོག་དགོས་པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་བརླིང་གི་གཞི་རྩ་རེད་ཅེས་རྒྱ་ནག་གི་མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ཐེ་ཝན་ནང་གི་ལྷན་ཚོགས་དེ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་སྔ་ལོ་ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་སའི་ནང་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་ཡོད་པ་དེའི་རྗེས་སུ་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ཐེ་ཝན་དུ་ཚོགས་པའི་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༥ ཙམ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དབུ་ཁྲིད་དང་ལས་འགུལ་བ་སོགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback ལགས་ཀྱིས་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ཐེ་ཝན་ནི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་ཐེ་ཝན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དངབང་གི་སྐོར་ལ་རོགས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནང་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ལ་ལྟ་རྟོག་གི་ལས་ཁུངས་ཤིག་འཛུགས་དགོས་གལ་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ཆོས་དད་རང་དབང་ནི་ཕྱི་ལོ ༡༩༤༨ ལོར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ནང་གཏན་ལ་ཕབས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཡིག་ཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་འཁོད་པའི་ཁེ་དབང་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག  ནང་མི་དང་འབྲེལ་བ་ཆད་སོང་བའི་ཡུ་གུར་མི་ཁག་གཅིག་མིང་ཐོ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་མི་དེ་དག་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཀྱི་དྲི་བ་བཏང་འདུག རྩ་བའི་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་བདུན་ནས་བཟུང་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཕྱོགས་སྐྱོད་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཧོང་ཀོང་གི་དུའང་ཁོང་གིས་བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པར་ཨ་རིའི་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཁང་གི་ངོས་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་པའི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། ཧོང་ཀོང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ཁ་སང་ཡུལ་དེའི་ནང་གི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་ཆེད་དུ་བསྐོང་སྟེ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གི་གཏམ་བཤད་དེ་ནི་གཞི་རྩ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་གནད་དོན་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག

རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་གནས་གང་སར་གནས་པའི་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་གོམ་བགྲོད་དང་སྐད་འབོད། བོད་ཀྱི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་སོགས་ལས་འགུལ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུགབྱང་ཨ་རིར་ཆ་མཚོན་ན་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇར་སི་མངའ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༨ སྟེང་  Brooklyn ས་གནས་སུ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ཁུལ་དེར་ཆགས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་བར་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་བ་དང་དེ་རྗེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་བར་སྐད་འབོད་དང་གོམ་བགྲོད་གནང་འདུགསྐབས་དེར་ཉེ་སྔོན་ཨ་རིའི་ Philadelphia རང་བཙན་ཚོགས་ཁང་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་བོད་རང་བཙན་གྱི་གོམ་བགྲོད་པ་རྣམས་ཁུལ་དེར་འབྱོར་བ་དང་བསྟུན། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཙན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གཅིག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་མང་ཚོགས་ཚོས་རང་བཙན་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཨ་རིའི་རྒྱ་ས་མངའ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞིས་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Nancy Pelosi མཆོག་གིས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་དྲུག་ཅུ་ཐོག་སྤེལ་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་དང་། དེ་ནས་རིམ་པས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལས་ཁུངས་དང་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་མདུན་ཐང་བཅས་སུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་འཕྱར་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་གནང་ཡོད།ལྕམ་སྐུ་ Nancy Pelosi མཆོག་གི་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་དེ་སྔ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྐབས་སུ་སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་པ་མེད་པར་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་རྒོལ་གནང་མཁན་ཚོར་རྗེས་དྲན་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐོབ་ཐབས་སླད་ལས་དོན་སྔར་ལྷག་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཀོད་འདུགཨ་རིའི་མི་ནི་སོ་ཊ་མངའ་སྡེའི་ནང་མི་ནི་སོ་ཊ་ས་གནས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ས་གནས་བོད་མི་དང་ལྷག་པར་དུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ལ་བོད་མིའི་གསུམ་བཅུའི་སྒེར་ལངས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ལོ་ཚིགས་ཁག་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཐབས་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ངག་དབང་གསང་སྒྲོན་ལགས་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གནད་དོན་ཐད་ཀྱི་དཔྱད་ཞིབ་པ་དང་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཟུར་པ་ཀུན་དགའ་བཀྲིས་ལགས་གཉིས་གདན་ཞུས་ཀྱིས་བོད་དོན་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་མི་ནི་སོ་ཊ་ས་གནས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ངག་དབང་གསང་སྒྲོན་ལགས་སུ་ཆེ་བསྟོད་མཚོན་ཆེད་མུན་སེལ་སྒྲོན་མེ་ཞེས་པའི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཕུལ་འདུགཉིན་མོ་དེར་ས་གནས་མི་མང་ནས་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཙམ་མིན་པར་བོད་བསྟན་སྲིད་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་རང་གི་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་བཏང་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ལ་རྗེས་དྲན་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་གནང་འདུག ལྷག་པར་དུ་མི་ནི་སོ་ཊ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ New Baden དང་། Richfield Edina Rochester Columbia Heights དེ་བཞིན་ Minneapolis  དང་། Saint Paul བཅས་སུ་བོད་མིའི་སྒེར་ལངས་ཉིན་མོ་དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།དེ་བཞིན་ California ལྷོ་བྱང་གཉིས་སུ་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་བོད་མིར་དྲང་བདེན་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་ལ་སྐད་ཡིག་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་དགོས། རྒྱ་ནག་གི་རྫུན་གཏམ་འོག་བོད་མིའི་ཚེ་སྲོད་ཤོར་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་སྒྲོག་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུགདེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ Canada གྲོང་ཁྱེར་ Toronto དང་། Victoria སོགས་སུ་བོད་མི་རྣམས་ནས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དུས་དྲན་སྲུང་བརྩིའི་ཐོག་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Arif Virani ལགས་དང་སྐུ་ཞབས་ Randall Garrison ལགས་དངོས་སུ་ལྷན་ཞུགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Thanh Hai Ngo ལགས་ནས་བོད་དོན་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཡང་སྤེལ་འདུགགཞན་ཡང་ཡུ་རོབ་ Sweden ས་གནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་མདུན་དུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་གནང་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་ནས་བོད་མིའི་འབོད་སྒྲ་ལ་ཉན་འཇོག་མེད་པའི་ཁར་འབོད་སྒྲ་རྣམས་གོ་རྒྱུ་མེད་པ་བཟོ་ཐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་གཞས་སྐད་སྒྲ་ཆེན་པོས་བཏང་པ་མ་ཟད། drones འཕྲུལ་པར་བརྒྱུད་སྐད་འབོད་ལ་ཕེབས་པའི་མི་མང་རྣམས་ཀྱི་འདྲ་པར་བླངས་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་བྱུང་འདུགཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ས་ Canberra ནང་དུའང་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། ཀེན་བི་ར་དང་ཁུལ་དེའི་གཡས་གཡོན་དུ་གནས་བཞུགས་བོད་མི་ ༣༠༠ མན་ཙམ་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་རྒྱལ་ས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་བར་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་བོད་ལ་རང་དབང་དགོས་པའི་འབོད་ཚིག་འདྲ་མིན་འཁོད་པའི་འཕྲེད་དར་བསྣམས་ཐོག་གོམ་བགྲོད་གནང་འདུགསྐབས་དེར་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Michael Danby མཆོག་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལྷག་པ་མཚོ་སྒོ་ལགས། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེ་ཡངས་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ། ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ནས་གསུང་བཤད་གནང་འདུག་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་བོད་མི་རྣམས་ནས་བདེན་ཚིག་སྨོན་ལམ་དང་། རྒྱ་སྐད་ཐོག་ནས་ཡང་གསུང་བཤད་སྙན་སྒྲོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གྲོང་ཁྱེར་ Sydney དང།  Melbourne དེ་བཞིན་  Queensland ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ནས་ས་གནས་སོ་སོར་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་ལྗང་ཁུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ Shane Rattenbury མཆོག་གིས་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་པའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང། དེའི་ནང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ལྗང་ཁུ་ཚོགས་པས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་དང། རིག་གཞུང་། ཆོས་དད་རང་དབང་སོགས་རྩོད་པར་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༦༠ ནང་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་གནོོན་འོག་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆེས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ལྷག་དོན་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་གཞུང་ནས་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་བོད་མིའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་ཐོག་ནས་ཀེན་བྷེ་རི་གནས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ནམ་ཞིག་རང་གི་ཕ་ཡུལ་སླར་མཇལ་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགད་དུང་ནིའུ་ཛ་ལན་ཌིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཨོཀ་ལན་ཌི་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་ཁག་ཅིག་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་ཀྱང་ཨོཀ་ལན་ཌིའི་དྲན་རྟེན་རྡོ་རིང་མདུན་དུ་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༦༠ ནང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་བོད་མི་དང། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུས་པའི་སྒོ་ནས་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུག ཉི་ཧོང་དུའང་ཉི་ཧོང་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལུང་རྟོགས་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་ཉི་ཧོང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་བོད་རྒྱལ་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་འབོད་ཚིག་འདྲ་མིན་འཁོད་པའི་འཕྲེད་དར་བསྣམས་ནས་གོམ་བགྲོད་བརྒྱུད་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུགགོམ་བགྲོད་དེའི་ཁྲོད་ཡུ་གུར་བ་ཁག་གཅིག་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཉིན་བྱེས་བཞུགས་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཙོ་གྱུར་ཨེ་ཤ་ཡ་དང།  ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ཀྱི་ནང་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་སླད་བོད་མི་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་རྗེས་དྲན་དང། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཆེས་མི་འདོད་པའི་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་གནང་ནས་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།    

རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མི་རིགས་ནམ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུའི་བརྡ་ལན་དང་འབྲེལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོ་འདི་བཞིན་ལག་བསྟར་དམ་བཅའི་ལོར་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད།དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མོ་འདི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཆོལ་གསུམ་བོད་མི་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཁྲི་ཕྲག་བརྒལ་བས་རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་གྱི་དྲག་པོའི་བཙན་བཟུང་ལ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་གནད་ཆེ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ Botswana རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་བ་སྐུ་ཞབས་ Ian Khama མཆོག་དང་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་རྒྱ་གར་དང་ཇར་མ་ནི། ཁེ་ན་ཌ། ཨི་ཊ་ལི། སོ་ལོ་ཝ་ཀི་ཡ། ཐེ་ཝན། པེརུ། ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀ་བཅས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་། རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་ས་གནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་ལྷན་ཞུགས་ཐོག་ད་བར་བོད་དང་བོད་མིའི་རྩ་དོན་སླད་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་བཏང་གནང་མཁན་རྣམས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དང་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་ངག་བཅད་དང་སྦྲགས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༠ པ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་། སྐབས་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་སྐུ་སྒྲོན་རྣམ་པར་དམིགས་བསལ་གྱི་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས། དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཐོག་ནས་བཙན་བཟུང་བྱས་པར་བོད་མིས་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་གནང་བའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བརྗེད་དུ་མེད་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བར་སྐབས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རི་སོགས་ལ་མཉམ་འབྲེལ་དང་གྲོས་མོལ་བྱེད་དགོས་སྐོར་བརྗོད་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཁ་བཤད་ལག་ལེན་དང་མི་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གིས་མཉམ་འབྲེལ་དང་གྲོས་མོལ་གྱི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་རྒྱུར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ལ་ཡིད་ཆེས་གནང་གི་ཡོད་ཚེ་བོད་དོན་ཐོག་ལ་དེ་དག་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གནང་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚབ་དང་གྲོས་མོལ་དབུ་འཛུགས་གནང་དགོས་པ་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཚབ་རྣམས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་སོང་།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དུས་ཚོད་རིམ་སོང་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཡང་རིམ་པས་ཡལ་འགྲོ་རྒྱུར་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མི་ཚོས་བཙན་བྱོལ་ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་འོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་བཅས་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་ཐུབ་པ་དང་། གཞིས་བཞུགས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་ནས་དཀའ་ངལ་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སྙིང་སྟོབས་ནམ་ཡང་ཞུམ་པ་མེད་པར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་བརྟན་པོར་བཟུང་ནས་བཞུགས་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་རིགས་ནམ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་གནས་ཀྱི་རེད་ཅེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་ནན་པོ་སྤྲད་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོའོ་ཐོག་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་ནས་ང་ཚོས་ལས་དོན་ཁག་བྱས་པ་ལས་བྱེད་རྒྱུ་མང་བ་བསྡད་ཡོད་སྟབས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོ་འདི་བཞིན་ལག་བསྟར་དམ་བཅའི་ལོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་བཟང་ཤོས་དེ་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་ཡིན་པ་བསམ་ཤེས་ཐུབ་པའི་ཐོག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་གྲོས་མོལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་སླར་བསྐྲུན་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་འདི་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁྲའི་ནང་ནས་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པ་བཟོ་ཐབས་བྱེད་ཡོད་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་ནང་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༦༠ ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་འོག་བོད་མི་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོ་འཚར་ལོངས་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་བསལ་ཐབས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དེ་དག་ལོ་ ༦༠ འི་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཏུ་གསུངས་ཡོད། མཛད་སྒོའི་སྐུུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ Botswana རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Ian Khama མཆོག་གིས་ད་རེས་ཁོང་བོད་མིའི་ལྷན་དུ་དུས་ཚིགས་འདི་དྲན་གསོ་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་དགའ་སྤྲོ་དང་། དུས་དྲན་འདིའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་འཁོད་པའི་བོད་ཕྲུག་ལྷན་དུ་པར་རྒྱབ་ཏེ་ངས་པར་འདི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་ལ་གཏང་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་དེ་སྔ་ཁོང་ Botswana རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བློན་ཡིན་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་ཡུལ་དེར་གདན་ཞུ་གནང་ཚེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འདྲ་མིན་སྤྲད་ཀྱང་མགོ་བོ་རྩ་བ་ནས་གུག་མེད་པ་དང་། ད་ཆ་ Botswana གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དོན་དམ་པའི་ Republic འམ་སྤྱི་མཐུན་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གོ་དོན་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ན་དང་ཐོག་མི་སེར་སྤྱི་ལ་གུས་བརྩི་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་ཞེས་ནན་གསུངས་གནང་ཡོད།མཛད་སྒོའི་ཐོག་གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Shanta Kumar མཆོག་དང་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Thomas Mann ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་འདྲ་མིན་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་དེས་བོད་ཙམ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་སྤྱི་ལ་ཕན་པ་དང་དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འཐབ་རྩོད་པ་རྣམ་ཀྱི་མིག་དཔེ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་མ་ཟད། བོད་མི་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་རེ་བ་ནམ་ཡང་བརླག་རྒྱུ་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་ལམ་སྟོན་སོགས་གནང་ཡོད།དེ་རིང་སྔ་དྲོ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མཛད་སྒོ་ལེགས་པར་གྲུབ་མཚམས་སུ་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་བཅས་བོད་མའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ལྔ་ཐུན་མོང་གིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ཐོག་ས་གནས་མི་མང་ཚོས་གཙུག་ལག་ཁང་ནས་དྷ་ཤོད་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུགས་ཀྱི་ཐང་ཆེན་བར་སྐད་འབོད་དང་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།