རྒྱ་ནག

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མས་ཡུལ་དེའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་ཁག་གིས་ཨ་རིའི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་བོད་དོན་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་དམ་དྲག་བྱས་པའི་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཁག་གཅིག་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱས་པའི་ལས་དོན་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག དེའང་ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོང་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་སྲིད་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནས་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་སྟེ་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་གྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་ཀྱི་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་དགོས་པ་མ་གཏོགས་སློབ་གླིང་དེ་དག་ཆ་ཚང་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་འབོད་བརྡ་བཏང་འདུག ཤོག་གྲངས་ ༩༣ ཅན་གྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་གསལ་བར་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རིའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་སློབ་གླིང་དེ་དག་ནི་དེ་གའི་གཞུང་གིས་ཆེད་དུ་འགྲོ་གྲོན་ཐོག་ཨ་རིའི་མཐོ་སློབ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཕྱིར་ཡིིན་པར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་དོན་དངོས་སུ་སློབ་གླེང་དེ་དག་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད་སློབ་གླིང་དེ་དག་ནི་ཨ་རི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ལ་ལྟ་ཕྱོགས་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་སླད་ཆེད་འཛུགས་བྱས་པའི་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་ད་དུང་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལས་ལོ་རེར་ཨ་སྒོར་ཉིས་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ཙམ་གྱི་རོགས་རམ་ལེན་མཁན་ཨ་རིའི་སློབ་གྲྭ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ལྷག་ཙམ་གྱིས་ཨ་རིའི་ཤེས་ཡོན་ལས་ཁང་ལ་གནད་དོན་དེ་སྦས་གསང་བྱེད་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱང་གནང་འདུག ཨ་རིའི་དབུས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ Bill Priestap ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོ་བོར་བཟུང་བའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དམ་དྲག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་འཛམ་གླིང་གང་སར་མངོན་གསལ་གནང་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་ Government Accountability Office ཞེས་པའི་གཞུང་གི་ཚན་པ་ཤིག་གིས་ཉེ་ཆར་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་ནང་ཨ་རིའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་ཡན་ལགས་ཡོད་རིགས་ཀྱིས་བོད་དོན་གཙོ་གྱུར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་བྱ་འགུལ་གང་ཡང་སྤེལ་རྒྱུར་འདོད་པ་བྱེད་ཀྱི་མེད་སྐོར་བཀོད་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རིའི་ནང་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་མང་པོ་བཙུགས་ཡོད་པ་ལྟར་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་དེ་སྔ་མ་དངུལ་ཆེད་གཏོང་གིས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཨ་རིའི་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཤིག་འཛུགས་ཐབས་བྱས་ཡོད་ནའང་།  རྒྱ་ནག་གིས་ལས་གཞི་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཅུག་མེད་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོ་ལས་གཞི་དེ་དངོས་སུ་སྒོ་བརྒྱབས་ཡོད་པ་ཡང་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་ནག་གིས་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་གཉིས་ཕན་གྱི་བྱ་གཞག་སྒྲུབ་ཀྱི་མེད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ Washington DC ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ད་རེས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་མ་ཟད། ལས་འགུལ་ཁང་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ Matteo Mecacci ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་འཇམ་པོའི་རྩལ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ནང་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་པའི་གནད་དོན་རིགས་ལ་ཐབས་ཤེས་རྒྱ་བསྐྱེད་ཀྱིས་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་པ་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་དུ་རང་དབང་གིས་འགྲུལ་སྐྱོད་གནང་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་གཞི་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ལྟར་ད་ཆ་ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་རང་དབང་དང་སྤྱི་འབངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཐད་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་ཡ་ལན་གནང་གི་མེད་པ་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་སྤྱིར་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་དག་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་དམིགས་ཡོད་པར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དེ་དག་སྤྱད་ ནས་བོད་ས་ཇི་ལྟར་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པའི་བདེན་པ་དེ་གཡོལ་ཐབས་བྱས་ཡོད་པའི་དཔེ་མཚོན་མང་པོ་སྙན་ཐོདེའི་ནང་གསལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཏུ་སཱི་རྱི་ཕུད་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ཆེས་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་གཉིས་པ་དེ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག གཞི་རྩའི་འདས་པའི་ལོ་འདིའི་ནང་མ་མཐར་ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གསུམ་ནས་ཁུ་ཙི་སློབ་གླིང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོངས་སུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་ཡོད་པ་དང། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་གཙོས་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཚོས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་སྐོར་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་མང་པོ་སྤེལ་ནས་ལྟེ་གནས་དེ་དག་འཕྲལ་དུ་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་རེད།

རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་ཚོགས་ས་ཡ་མང་པོས་དགའ་མོས་ཞུ་ཡུལ་ཨ་རིའི་གཞས་མ་གྲགས་ཅན Lady Gaga ལགས་ཀྱིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུ་རྒྱུའི་མཛད་རིམ་ཞིག་གནང་རྐྱེན་ཉེ་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཞས་མ་ Lady Gaga ལགས་ཀྱིས་ཞལ་རས་ Oscar Award ཞེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གྲགས་ཆེ་བའི་བྱ་དགའ་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་ལས་རིམ་སྐབས་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་མི་མངོན་པ་བཟོས་འདུགཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཨ་རིའི་ California མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ Los Angeles ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Dolby འཁྲབ་སྟོན་ཁང་དུ་ Oscar Award ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་དང་འབྲེལ་བའི་བྱ་དགའ་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཐེངས་ ༩༡ པ་ཚོགས་ཡོད་པ་ལྟར་སྐབས་དེར་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནས་གཞས་མ་ Lady Gaga ལགས་བེུད་གླུ་མ་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་བྱ་དགའི་འོས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ལས་རིམ་དེ་ཕྱིས་སུ་རྒྱ་གཞུང་གི་ Mango བརྙན་འཕྲིན་ཐོག་རྒྱང་སྲིང་གནང་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་གཞས་མ་ Gaga ལགས་ཀྱི་ཞལ་རས་མི་མངོན་པ་བཟོས་པ་མ་ཟད། Oscar རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་བྱ་དགའ་འབུལ་ཡུལ་གྱི་ལས་རིམ་ཐོག་དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Rami Malek ལགས་སུ་འཁྲབ་སྟོན་པ་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཡོད་སྐབས་ཁོང་གིས་གློག་བརྙན་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོས་ཐོག་ཕེབས་པའི་མཚན་མཐུན་འཁྲིག་སྤྱོད་གནང་མཁན་སྐྱེས་པ་ཞིག་ནས་གྱོད་ཤག་མེད་པའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་ཐབས་གནང་སྐོར་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ Mango བརྙན་འཕྲིན་ནང་སྐུ་ཞབས་ Rami Malek ལགས་ནས་སྐབས་དེར་གསུང་བཤད་གནང་བའི་ནང་མཚན་མཐུན་འཁྲིག་སྤྱོད་གནང་མཁན་སྐྱེས་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་དེར་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ནས་དམིགས་བསལ་སྡེ་ཁག་ཞེས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཁྱད་པར་དུ་བྷི་བི་སི་བརྒྱུད་ལམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ Mango བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་ནས་ཨ་རིའི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་པ་དང་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་རྣམ་གཉིས་ཐོག་བཏང་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་བྱ་སྤྱོད་དེའི་རྐྱེན་པས་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ནང་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ Weibo ཐོག་ཏུ་མང་ཚོགས་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་མང་དག་ཅིག་བྱུང་འདུག གཞས་མ་ Lady Gaga ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཁོང་དེ་སྔོན་གླུ་མ་འཁྲབ་སྟོན་པ་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་འོས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་མིང་འདོན་གནང་ཡོད་ཀྱང་ཁོང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་བྱམས་བརྩེ་དང་ན་གཞོན་གྱི་དཀའ་རྙོག་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་སོགས་གནང་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་གཞས་མ་ཁོང་རྒྱ་ནག་ནང་འཁྲབ་སྟོན་གནང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཁོ་མོའི་གླུ་གཞས་ཀྱི་འཁོར་ཐག་རྣམས་རྒྱ་ནག་ནང་ཚོང་འགྲེམས་གནང་རྒྱུ་དང་དྲྭ་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་གླུ་གཞས་རྣམས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གིས་ Australia པར་སྐྲུན་ཁང་གི་དཔེ་དེབ་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་པར་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།  རྒྱ་ནག་གིས་དཔེ་དེབ་པར་སྐྲུན་གྱི་ཐད་ནས་སྒྲིག་གཞི་མང་པོ་ཞིག་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་རྒྱ་ནག་གི་གནམ་སྡེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་དོན་རྐྱེན་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྒྱ་རིགས་ཁ་བྲལ་བའི་མིང་གཞུང་ནང་ཡོད་པའི་མི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་རིགས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་གཅིག་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནང་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐབས་མེད་པར་བཀག་འགོག་བྱས་འདུག དེ་རིང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གསར་ཤོག Sydney Morning Herald ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དཔེ་དེབ་པར་སྐྲུན་གྱི་རིན་གོང་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་ཆུང་བ་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་པར་སྐྲུན་ཁང་བརྒྱུད་ནས་པར་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ཨོ་སི་ཊོ་ལིའི་ཡའི་རྩོམ་པ་པོ་ཁག་གིས་རང་གིས་མི་མང་ལ་དམིགས་པའི་དཔེ་དེབ་སོགས་ལ་བཀག་སྡོམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་ཆེད་བཟོས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཁ་བྲལ་བ་དང་། རྔམ་སྟོན། དེ་བཞིན་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་སོགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དཔོན་རིགས་ཀྱི་མིང་ཙམ་བཏོན་པ་ཙམ་གྱིས་དཔེ་དེབ་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐབས་མེད་པར་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་འདུག Sandy Grant ཞེས་པའི་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས་བྱིས་པའི་ས་ཁྲའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་རྒྱ་ནག་ཏུ་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐབས་གནང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་དཔེ་དེབ་དེ་པར་སྐྲུན་མ་བྱས་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་ནི་དུས་རྒྱུན་ནས་ས་ཁྲའི་རིགས་ལ་ཚོར་བ་རྣོན་པོ་ཡོད་པ་བཞིན་དཔེ་དེབ་ནང་དུ་ས་ཁྲ་རིགས་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་ཡོད་ཚད་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་འཛམ་གླིང་ལ་བལྟ་བའི་བསམ་ཚུལ་དང་མཐུན་དགོས་པར་བརྟེན། ཁོང་གི་དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་ས་ཁྲ་ཡོད་སྟབས་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐབས་མ་བྱུང་བར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་པར་སྐྲུན་ཁང་ཞིག་གིས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་པར་སྐྲུན་ཁང་ཞིག་ལ་དཔེ་དེབ་དུ་གླེང་སློང་བྱེད་མི་ཆོག་པའི་བཀག་སྡོམ་གྱི་རིའུ་མིག་ཅིག་ཕུལ་བའི་ནང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་དང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོའི་མང་གཙོའི་དགོས་འདུན་གྱི་ཡར་ལངས། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོའི་ཧོང་ཀུང་གི་ཉི་གཏུགས་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ། བོད་རང་བཙན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་དང་ཡུ་གུར་གྱི་གནད་དོན། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཧྥ་ལུང་ཀོང་་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་བཀག་སྡོམ་རང་བཞིན་གྱི་བརྗོད་གཞི་མང་པོ་ཞིག་གསལ་ཡོད་པ་ཡང་ཕྱིར་བསྒྲགས་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་མང་པོ་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་མོའོ་ཙེ་ཏུང་དང་ཞི་ཞིན་ཕིང་གཉིས་གཙོས་པའི་ད་ཡོད་ཀྱི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གི་དཔོན་རིགས་སུ་ཞིག་གི་མིང་ཡང་དཔེ་དེབ་དུ་འཁོད་མི་ཆོག་པའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཁ་བྲལ་དུ་བསྙད་ཡོད་པའི་མི་ ༡༡༨ གྱི་མིང་གཞུང་གསལ་འདོན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་སོགས་ཀྱི་མིང་དཔེ་དེབ་དུ་འཁོད་ཡོད་ཚེ་རྒྱ་ནག་ཏུ་དཔེ་དེབ་དེའི་རིགས་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐབས་མེད་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་འདུག རྒྱ་རིགས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་མི་སེར་ཡིན་པ་ཚན་རིག་ཆེད་སྦྱོང་བ་ Wu Lebao ཡིས་བརྗོད་པར་ཁོང་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པའི་མིང་གཞུང་ནག་པོའི་ནང་བླུགས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོའི་མེ་ཏོག་གསར་བརྗེ་རྔམ་སྟོན་ཁྲོད་སྒྱུ་རྩལ་བ་ Ai Weiwei ལགས་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གསར་བརྗེ་སློང་མཁན་ཡིན་པར་དོགས་གཞི་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བཤད་ནས་ཨོ་སི་ཊོ་ལིའི་ཡར་རང་གི་ཚན་རིག་གི་བྱ་གཞག་ལ་དོ་སྣང་གནང་ཏེ་བཞུགས་ཡོད་སྟབས་ཐོ་གཞུང་དེའི་ཁོང་གི་མིང་མཐོང་བས་ཧང་སང་སོང་ཞེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག མིང་གཞུང་ནག་པོའི་ནང་ཡོད་པའི་སྐུ་ཞབས་ Wu Lebao ཡིས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གསར་ཁང་ལ་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ནང་དུ་པར་སྐྲུན་གྱི་བཀག་སྡོམ་སྔར་ལས་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། དེ་ཙམ་གྱིས་སྲིད་གཞུང་གི་བློ་ཡུལ་མ་ཚིམ་པར་ད་ཆ་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་པར་སྐྲུན་བཀག་སྡོམ་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིི་མི་འབོར་གང་འཚམས་ཤིག་ཡོད་པར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གིས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་བརྒྱུད་ལམ་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་གི་པར་སྐྲུན་ཁང་དང་མཉམ་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པའི་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ཞིག་གིས་བཤད་པར་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་སྲོལ་ཡིག་དེའི་གཞུང་ལུགས་དེ་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་ཡོད་ནའང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་གློ་བུར་དུ་མངོན་གསལ་གྱིས་པར་སྐྲུན་བཀག་སྡོམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དེ་ཇེ་དམ་དུ་བཏང་སོང་ཞེས་བརྗོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་དཔེ་དེབ་ཡོད་ཚད་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གིས་དཔེ་དེབ་ཡོད་ཚད་རེ་རེ་བཞིན་ཅི་ལྟར་ཀློག་བཞིན་ཡོད་ཚུལ་དེ་ཤེས་དཀའ་ནའང་ཁོང་ཚོས་ཡོད་ཚད་ཀློག་བཞིན་ཡོད་པ་ཁག་ཐེག་བྱེད་ཐུབ་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་ཡང་འཁོད་འདུག

ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གཙོ་གྱུར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཅུས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ཞུ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ཏེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། དཔལ་འབྱོར་སོགས་བདག་གཅེས་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་གི་དོན་ཚན་ཁག་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ ༤ དང་ ༣༥ ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ལ་བདག་གཅེས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་དང་སྟབས་བསྟུན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཅུས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཕ་སྐད་ཉིན་མོ་ནི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྣ་མང་ལ་རོལ་མྱོང་དང་བདག་གཅེས་གནང་བའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ལ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པར་བརྟེན། ཉིན་མོ་འདི་མི་རིགས་སོ་སོའི་ཕ་མེས་ཀྱི་ཤུལ་བཞག་རིག་གཞུང་གི་བརྗོད་སྙིང་གལ་ཆེན་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་སྟབས། བོད་ནང་གི་སྐད་ཡིག་གི་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་རྒྱུར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་སྐད་ཡིག་ལ་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་ལམ་ལུགས། ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་མང་དག་ཅིག་ཏུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཡོད་པ་དེ་ནི་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོས་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་རྩ་བརླག་འགྲོ་ཉེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟ་བུའི་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དེ་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་གསལ་བཤད་གནང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁྲིམས་ལུགས་དེ་དག་ཡོད་ཚད་ལ་ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་བོད་མིའི་སྐད་དང་རིག་གཞུང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག བོད་ནང་གི་སྐད་ཡིག་རྡོག་རོལ་གྱི་གནས་བབས་སོགས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྐད་ཡིག་བདག་སྲུང་གི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱལཚོགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་སོགས་ཐུན་མོང་ནས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྣ་མང་གི་སྒྲིག་ཡིག་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་གཞིར་བཞག་ཐོག་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་གཏོར་བཅོམ་དང་སློབ་ཁྲིད་བཀག་འགོག་བྱས་པ་སོགས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་བོད་མི་ཚོར་རང་གི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་རང་དབང་ངང་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་བེད་སྤྱོད་དང་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཟླ་སྔོན་མའི་ནང་ཁམས་ནང་ཆེན་ཁུལ་དུ་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཚོར་དགུན་ཁའི་གུང་གསེང་དང་སྟབས་བསྟུན་དགོན་པར་བོད་ཡིག་ཟུར་ཁྲིད་དུ་འགྲོ་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བསྒྲགས་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་ཉིན་བསྐྱར་དུ་གསལ་བཤད་དང་འབྲེལ་དགོན་པ་དང་མི་སྒེར་སུ་ཞིག་གིས་གཞུང་གི་བཀའ་རྒྱར་མ་བལྟས་པར་བོད་རིགས་སློབ་མར་ཟུར་ཁྲིད་གནང་ཚེ་ཁྲིམས་ལྟར་ཐག་གཅོད་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། དེའང་ཁ་ཉིན་ Channel Newsasia གསར་ཁང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྤེལ་བའི་བྱེད་བབས་དེར་འདྲི་གཅོད་བྱས་པར་རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་ཀྱིས་ཡིག་ཐོག་ནས་བརྡ་ལན་ཕུལ་བའི་ནང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁུལ་དུ་དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཚོར་དགུན་ཁའི་གུང་གསེང་དང་སྟབས་བསྟུན་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་བཞིན་པ་དེ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་ལུགས་བརྗོད་དེ། སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཁྲིད་ནི་སྲིད་གཞུང་ཁོ་ནས་འགན་ཁུར་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཟུར་ཁྲིད་འཛིན་གྲྭ་དེ་རིགས་ནི་སློབ་ཕྲུག་མི་སྒེར་དང་ཁྱིམ་ཚང་བཅས་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྡོག་ཁྲེས་འཕར་མ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཟད། གུང་གསེང་སྐབས་སུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ལས་ཁུར་ཡང་དུ་གཏོང་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱེད་གཞི་ཆགས་པར་བརྟེན་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་པ་གང་རུང་གིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མིང་འཁྱེར་ནས་གཞུང་གི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་ཐབས་མེད་པར་བརྗོད་འདུག མཚོ་སྔོན་ཁུལ་གྱི་དཔོན་རིགས་ཚོས་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་སློབ་མར་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་མི་ཆོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཀོད་པ་ནི་དགོན་པ་ཁག་ཏུ་སློབ་མ་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུར་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་མེད་པར་མ་ཟད། བདེ་འཇགས་ལ་ཡང་ཉེན་ཁ་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་། གསར་ཁང་དེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་བོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་བོད་རིགས་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་དགུན་ཁའི་གུང་སེང་སྐབས་བོད་ཡིག་ཟུར་ཁྲིད་འཛིན་གྲྭ་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་པ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་རང་དབང་ཐོག་དམ་དྲག་གྱིས་གནོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་གསལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་ཉམས་ཞིབ་པ་ Sophia Richardson ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་དེ་ནི་བོད་མི་ཚོའི་རིག་གཞུང་དང་ཆོས་ལུགས་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་བཏང་བའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་། ཆོས་ལུགས་རང་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཡོད་ལུགས་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་དོན་དངོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྲིད་བྱུས་དང་འགལ་བའི་བསམ་ཚུལ་བཤད་ས་ཕྲན་བུ་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ཟླ་ ༥ ནང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁུལ་དང་དེ་བཞིན་ཁམས་ལི་ཐང་གི་ཁུལ་དུ་ཡང་ས་གནས་མང་ཚོགས་ལ་ཉེན་བརྡ་བཏང་ནས་གུང་གསེང་གི་སྐབས་སུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ས་ག་ཟླ་བའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕ་མ་སུ་ཞིག་གིས་རང་གི་ཕྲུ་གུ་དགོན་པར་མཇལ་སྐོར་དུ་ཁྲིད་པ་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་གིས་དུས་ལྟར་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ས་གནས་ཁག་ཏུ་བོད་རིགས་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་ཆེད་དུ་དམག་སྦྱོང་གི་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་དགོས་པའི་ལས་གཞི་སྤེལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྔར་ལོར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁྱབ་ཁོངས་བོད་རིགས་རྒྱ་གཞུང་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་ཆོས་ལུགས་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལ་ཞུགས་མི་ཆོག་པ་མ་ཟད་གལ་སྲིད་ཆོས་ལུགས་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལ་ཞུགས་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ་མི་ཚེ་གཅིག་གི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་འཕྲོག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།  འོན་ཀྱང་བོད་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་སོ་སོའི་བསླབ་གཞིའི་མ་ཡིག་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་བཞག་ཡོད་སྟབས་གུང་གསེང་སྐབས་སུ་སློབ་མ་མང་པོ་རང་རང་སོ་སོའི་ཉེ་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་བོད་ཡིག་གསབ་ཁྲིད་ལ་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། ཉེ་ལམ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དགོན་གྲོང་དུ་སློབ་མར་གསབ་ཁྲིད་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་ནན་མོ་བཏང་སྟེ་སྲིད་གཞུང་གི་བཀའ་རྒྱ་དང་འགལ་ན་ཉེས་ཆད་ནན་པོ་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལོ་ལྟར་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་བསླེབ་ལ་ཉེ་བ་དང་བསྟུན་བོད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་དང་གསར་འགོད་པ། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་སོགས་འགྲོ་སྐྱོད་གནང་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་དམ་དྲག་དང་སྒོ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོ་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ བར་ཁྱོན་ཟླ་བ་གཉིས་ལྷག་གི་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་གཞུང་ནས་ལོ་ལྟར་ལོ་དུས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ། གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ནང་གི་གསར་འགོད་པ་སོགས་བོད་ནང་རང་དབང་ཐོག་བསྐྱོད་རྒྱུར་དམ་དྲག་ཤུག་ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། གལ་སྲིད་ཁག་གཅིག་ལ་འགྲོ་སྐྱོད་གནང་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་རང་གིས་གོ་སྒྲིག་བྱས་པའི་སྣེ་ཤན་པ་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ འདི་བཞིན་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གནང་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བ་སོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དུས་ཚིགས་གནད་འགག་ཅན་ཁག་གཅིག་ཁེལ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་དམ་དྲག་རིགས་བྱ་སྲིད་པར་ཚོད་དཔག་གནང་མཁན་ཡང་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་ཚོར་སྒོ་རྒྱབ་པ་དང་འབྲེལ་ཨ་རི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སླར་ཡང་བོད་སྒོ་རྒྱབ་ཡོད་པ་ནི་མུ་མཐུད་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུའི་ཐད་འདུན་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་རྣམ་པ་མངོན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་ཕྱིའི་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ་སོགས་འགྲོ་སྐྱོད་བཀག་ཐབས་སུ་སྒོ་རྒྱབ་རྒྱུ་ངེས་པར་དུ་མཚམས་འཇོགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་བོད་ནང་རང་དབང་ཐོག་འགྲོ་སྐྱོད་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་ནས་ Reciprocal Access to Tibet Act ཞེས་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་ཐོག་འགྲུལ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་གཞི་ལག་བསྟར་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་ཚོ་འགན་ཁུར་ལྡན་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་སྐོར་ནན་གསུངས་གནང་འདུག

ཆེས་ཐོག་མའི་ཐེ་ཝན་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་པའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པས་ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཐོག་ལྕམ་ Tsai Ing wen ལགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཡུལ་དེའི་ནང་གདན་ཞུ་མི་གནང་བར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག ཉེ་ལམ་ཐེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Chen Shui bian མཆོག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་དེབ་ཐོག་བརྙན་ཐུང་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་མི་རྣམས་ནས་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་རྩོད་བཞིན་ཡོད་པ་ལས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད་པར་བསྐྱར་ནན་མཛད་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ད་བར་དེར་བརྩིེ་འཇོག་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་ཁྲོད་ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཐོག་ལྕམ་ Tsai Ing wen ལགས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Ma Ying jeou ལགས་ཀྱིས་གནང་ཕྱོགས་ལྟར་རྒྱ་གཞུང་གི་ཁེ་ཕན་སླད་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ཐེ་ཝན་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀྲིན་བསྐྱང་བར་གདན་ཞུ་གསོལ་འདེབས་ཕུལ་མེད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ Chen Shui bian ལགས་ཀྱིས་འདི་ལོ་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་མི་ལོ་  ༦༠ འཁོར་བ་དང་སྟབས་བསྟུན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཐེ་ཝན་ནང་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ དང་། ༢༠༠༡ དེ་བཞིན་ ༢༠༠༩ བཅས་ལོ་སོ་སོར་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ཡོད་པ་ཕྱིར་དྲན་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ཆིབས་བསྒྱུར་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡུལ་དེའི་སྲིད་འཛིན་རིམ་པས་སྣེ་ལེན་ཞུ་ཕྱོགས་ལ་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོའི་ཆིབས་བསྒྱུར་སྐབས་ཐེ་ཝན་གྱི་སྲིད་འཛིན་མ་ཡོན་ཅུག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུར་ཁས་ལེན་གནང་མེད་སྐོར་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཐོག་ལྕམ་ Tsai Ing wen ལགས་དང་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་མ་ཡོན་ཅུག་གཉིས་ལ་དཀའ་ངལ་གཅིག་མཚུངས་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུ་དང་༸གང་ཉིད་མཆོག་ཐེ་ཝན་ནང་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུར་འཛེམས་ཟོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་པ་གསལ་བཏོན་གནང་བ་མ་ཟད། གལ་ཏེ་ཐེ་ཝན་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ཞེད་རྐྱེན་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་མ་ཞུ་ཚེ་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ། དེ་བཞིན་ཡུ་རོབ་སོགས་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་སྲིད་འཛིན་དང་བློན་ཆེན་རྣམས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ལྟོས་མེད་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནང་མཇལ་འཕྲད་གནང་དགོས་དོན་དེ་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ་ཞེས་ཟུར་ཟའི་ཐོག་ནས་དྲི་བ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་དོན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཐེ་ཝན་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་མཛད་ཐུབ་པའི་ཐུགས་རེ་གནང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་ཀྱང་བློ་འགྱོད་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ཐེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་༸གང་ཉིད་མཆོག་ཡུལ་དེའི་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་གང་ཡིན་གསལ་པོ་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱང་ད་བར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་རྒྱ་གཞུང་དབར་བྱུང་བའི་གྲོས་མོལ་མཐའ་དག་ལ་དོན་འབྲས་གང་ཡང་སོན་མེད་པ་ནི་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ལས་མ་འདས། ཁྱད་པར་དུ་བོད་མིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བསྟུན་མཁས་ཇི་ཙམ་གནང་ཡང་རྒྱ་གཞུང་ནས་དེ་ལྟར་བྱ་སྲིད་མིན་ཐེ་ཚོམ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་བོད་མི་རྣམས་ནས་དྲག་དཔུང་གི་བཙན་ཤེད་འོག་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བ་ཞིག་བཞག་དགོས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་འཛིན་པས་གྲོས་མཐུན་གྱི་དོན་ཚན་ཁག་བརྩི་མེད་ཀྱིས་བོད་མིར་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད་ཅེས་འབུར་བཏོན་གནང་འདུག  

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠༌༣༠ ཐོག་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་སྟབས་བསྟུན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་སྤེལ་གཏན་ཁེལ་བ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་སོང་།གསལ་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་སྐབས་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱིས་ Chalo Delhi འམ་ལྡི་ལིར་འགྲོ་ཞེས་པའི་འབོད་ཚིག་འོག་ད་ལོའི་ལོ་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་གྱི་ཡོད་སྟབས། དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ནས་ཚེས་ ༡༢ བར་བཅས་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྟེན་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གནས་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོས་ལས་འགུལ་དེར་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་འདི་ལོ་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཁེལ་ཡོད་སྟབས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་གང་སར་ནམ་རྒྱུན་དང་མི་འདྲ་བའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Marco rubio ལགས་དང་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ལྕམ་ Catherine Cortez Masto ལགས་རྣམ་གཉིས་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཨ་རི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འགོག་ཐབས་གྲོས་འཆར་བསྐྱར་བཏོན་གནང་འདུགཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་སྐུ་ཞབས་ Marco rubio ལགས་ནས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བའི་ནང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འགོག་ཐབས་གྲོས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་དང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཡོངས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་གཉིས་ཐུན་མོང་ནས་ཞིབ་འཇུག་གི་སྡེ་ཚན་ཟུར་འཛུགས་གནང་ཐོག་ཨ་རི་གཙོ་གྱུར་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུངས་ལྡན་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང། རྒྱ་གཞུང་གིས་གསར་འགྱུར་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་སོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲད་ཁག་གི་སྙན་ཐོ་བསྡུ་རུབ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད་ལྷག་དོན་གྲོས་འཆར་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་རྒྱ་རིགས་དང་ཡུ་གུར་དེ་བཞིན་བོད་མི་བཅས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གི་འཇིགས་སྐུལ་དང་སྡིགས་ར་ལས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་ཐབས་བྱུས་ཀྱང་འདོན་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག སྐུ་ཞབས་ Marco ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཨ་རི་གཙོ་གྱུར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཤུགས་རྐྱེན་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ལས་གཞིར་འཐབ་རྒོལ་སླད་ང་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་དེའི་ངན་འབྲས་གང་བྱུང་མིན་ངེས་པར་དུ་ཤེས་དགོས་ཞེས་དང་། དེ་རེས་ཁོང་གིས་གནད་ཆེའི་གྲོས་འཆར་དེ་བསྐྱར་དུ་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཆེད་བཏོན་ཐུབ་པར་དགའ་སྤོབས་དང། གལ་ཏེ་གྲོས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་སྲིད་དོན་པ་ཙམ་མིན་པར་ཨ་མི་རི་ཀའི་མི་སེར་དང། གསར་ཁང། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ལའང་དགེ་མཚན་ཡོང་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ལྕམ་ Catherine Cortez Masto ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་ཚད་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་འགོོག་ཐབས་སླད་ང་ཚོས་སོ་སོར་ཉེན་ཁ་གང་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཤེས་དགོས་པ་དང་། གྲོས་འཆར་དེ་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཚོར་དེ་འབྲེལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་གཙོས་པའི་ཨ་རི་གཞུང་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་འགོག་ཐབས་ཆེད་རང་གི་སྲིད་བྱུས་གོང་འཕེལ་གནང་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད།  ཐེངས་འདིའི་གྲོས་འཆར་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Cory Gardner ལགས་དང། Ed Markey ལགས།  John Cornyn ལགས། དེ་བཞིན་ Tom Cotton ལགས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་རེད།