རྒྱལ་སྤྱི།

ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་ཁག་ ༨༨ ཙམ་གྱིས་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཉིན་གྲངས་བཅུའི་རིང་དྲྭ་ཐོག་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆེས་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་མ་བྱས་པ་དང་། གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་སྦས་བསྐུངས་བྱས་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་འདིར་རིམས་ནད་ཁྱབ་གདལ་ཆེས་ཆེར་སོང་བའི་ནག་ཉེས་དང་དེའི་འགན་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཁུར་དགོས་པའི་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་གནང་འདུགབོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གཙོས་པའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཐོག་མར་མཆེད་སྐབས་ནས་བཟུང་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་ཁག་ལ་འཁྱོག་བཤད་དང་། རྫུན་བཟོ་ཧམ་བཤད་བྱས་པར་བརྟེན་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོར་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་མྱུར་རྐྱེན་ངལ་བ་དུ་མ་འཕྲད་བཞིན་པ་དེའི་འགན་འཁུར་དགོས་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་སྤྱི་སྒེར་ཡོངས་ཀྱིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་དགོས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་འཚོ་གནས་བདེ་འཇགས་ལ་བརྡབ་གསིག་འཚབས་ཆེན་བཏང་དང་གཏོང་མུས་ཀྱི་འགན་འཁུར་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་དགོས་འདུན་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཚོས་ལས་འགུལ་དེར་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་དང་ཡིད་ཆེས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུགརྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་ཁག་གི་ངོས་ནས་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་དབང་འོག་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བར་མིང་རྟགས་བཀོད་བཅུག་པ་དང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་འགོ་འཛུགས་པ། དེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་དུས་ཚིགས་གསུམ་པོར་གཙོ་དམིགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག

དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཉིན་གྲངས་བཅུའི་རིང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།  ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ཐོག་ཧོང་ཀོང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་འདོན་སྤེལ་དང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར། དེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད་འདུག དེ་ཡང་དེ་རིང་བྷི་བྷི་སི་གཙོས་པའི་བརྒྱུད་ལམ་གཞན་ཁག་གིས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན།  དུས་རྒྱུན་ཚོགས་ཆེན་དེའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འགྲོ་གྲོན་དང་དེ་བཞིན་གྲོས་འཆར་སོགས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།  འདི་ལོར་ཚོགས་ཆེན་དེར་ཧོང་ཀོང་ནང་རྒྱལ་ཁབ་མགོ་རྟིང་སློག་རྒྱུའི་ལས་འགུལ་དང་དང་ཁ་བྲལ།  དེ་བཞིན་རང་རྒྱལ་ལ་ངོ་ལོག་གི་བྱ་བ་རྣམས་བཀག་སྡོམ་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་དེའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་ཧོང་ཀོང་གཞུང་ནས་དེ་མཚུངས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུར་ཁུལ་དེའི་མང་ཚོགས་འབུམ་ལྔ་བརྒལ་བས་ངོ་རྒོལ་གནང་བར་བརྟེན།  ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་བྱ་ཐུབ་མེད་པ་རེད།  ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་དེ་དང་འབྲེལ།  རྒྱ་ནག་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་སྐུ་ཚབ་ཅིག་གིས།  ད་ལན་ཧོང་ཀོང་དང་འབྲེལ་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་དེ་ནི་དུས་བསྟུན་གྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་དང་།  དེས་ཧོང་ཀོང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་།  མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རིམ་པས་ཧོང་ཀོང་ནང་དུ་རང་དབང་མེད་པ་བཟོ་རྩིས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་ཁྲིམས་འཆར་དེས་ཧོང་ཀོང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལ་མགོ་སྐོར་གཏོང་གི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་འདུག    ལྷག་པར་དུ། ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དགོས་བ། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་འདེམ་གནང་རྒྱུའི་རང་དབང་དང་།  ཉེན་རྟོག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་རང་དབང་སྒོ་ནས་རྟོག་ཞིབ་གནང་དགོས་ཞེས་དགོས་འདུན་ཁག་ཅིག་བཏོན་པའི་ཐོག་ཟླ་ཤས་རིང་ངོ་རྒོལ་བསྟུད་མར་གནང་བའི་ཡ་ལན་ཚུལ་དུ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྗོད་སོང་། གཞི་རྩའི་ད་ལན་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཞིང་ཆེན་དང་།  རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཞེས་པ།  དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་འོག་ཡོད་པའི་གྲོང་སྡེ་ལས་ཁུངས་དང་།  ཧོང་ཀོང་དང་མེཀ་ཀའོ་སོགས་འཐུས་མི་ ༣༠༠༠ ལྷག་གིས་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག  སྤྱིར་དུས་རྒྱུན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་མགོ་སྟོད་དུ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་ནའང་།  འདི་ལོར་རྒྱ་ནག་ནས་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་བའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་དུས་རྒྱུན་གྱི་སྐབས་ཐོག་དེར་འཚོགས་ཐུབ་མེད་པ་རེད།  འོན་ཀྱང་ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུལ་དེའི་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་ཧ་ཅང་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་དེ།  ཐེམ་སྤང་བཀའ་རྒྱ་ཕྱིར་འཐེན་དང་།  སློབ་གྲྭ་དང་ཚོང་གཉེར་གྱི་ལས་དོན་རྣམས་རིམ་བཞིན་སྒོ་འབྱེད་བཞིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག   ཁ་སངརྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ཚོགས་འདུ་དང་།  དེ་རིང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་འགོ་བཙུགས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག    ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཚོགས་འདུ་ཆེ་ཁག་གཉིས་ཚོགས་པ་དེས་རྒྱ་ནག་ནས་མང་ཚོགས་དང་།  འཛམ་བུ་གླིང་སྤྱིར་གཉན་རིམས་དེ་སྟངས་འཛིན་འོག་བཞག་ཡོད་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་སྟོན་ཆེད་ཅིག་ཡིན་པར་བརྗོད་ཀྱི་འདུག རྩ་བའི་ད་ལན་གཉན་རིམས་ཀྱིས་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གཙོ་བྱས་པའི་འཛམ་བུ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལ་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཕོག་ཡོད་པ་དང་།  རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་མ་བྱས་པར་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ནའང་།  རྒྱ་ནག་གིས་དེར་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པར།  རྒྱ་ནག་གིས་དུས་ཐོག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་ཡོངས་ལ་གཉན་རིམས་སྐོར་དོགས་ཟོན་དགོས་པ་བརྗོད་ཡོད་ནའང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱིས་དེར་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་བྱས་མེད་ཚུལ་གྱི་ལན་འདེབས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།གཞན་ཡང་དེ་རིང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་འགོ་བཙུགས་དང་སྦྲགས།  བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་མི་གཙོས་པའི་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཏན།  ཧོང་ཀོང་དང་།  དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན། རྒྱ་ནག་མང་གཙོའི་དོན་གཉེར་བ་སོགས་མཉམ་རུབ་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་སྤྲད་པ་ཞིག་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་གྱང་ངོས་སུ་བརྙན་གཟུགས་ཐོག་གཟིགས་འབུལ་གྱིས་ངོ་དེབ་ཐད་གཏོང་བརྒྱུད་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་།  བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་ལྕོགས་རྡོ་རྗེ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་བརྡ་ལན་དེའི་ནང་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་རྣམ་པས།   ང་ཚོའི་ད་བར་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་།  མུ་མཐུད་ནས་དེ་ལྟར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད།   ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱ་ནག་ནས་དེང་རབས་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་ཉེན་ཁ་བཟོས་བཞིན་པ།  ལྷག་པར་དུ་ད་ཆ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་མི་འགྲོ་བར་འབད་རྩོན་གས་བྱེད་མེད་པ་དང་།  ཡང་སྒོས་གཉན་རིམས་དེ་འབྲེལ་བཀའ་མོལ་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་ཚོར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཆགས་པས་ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱི་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་མངོན་གསལ་ཐོག་གཟིགས་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག   རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཡོད་སྟབས།  དུས་ཚོད་དེ་བསྟུན་ང་ཚོ་ཚང་མས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་རྒྱུ་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། ཁོང་གིས་ད་རེས་ལས་འགུལ་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་དོགས་ཟོན་བྱེད་རྒྱུ་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།  ད་བར་བོད་མིའི་གཙོ་བྱས་པའི་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་སོ་སོའི་འཐབ་རྩོད་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནས་དེར་ཐུགས་སྣང་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་དེ་ཙམ་གནང་གི་མེད་ཀྱང་།  ད་ཆ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གཉིད་སད་པ་ལྟར་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད།  འཛམ་བུ་གླིང་གི་གནས་སྟངས་ལའང་འགྱུར་བ་ཕྱིན་གྱི་ཡོད་པས།  ད་ལན་ལས་འགུལ་འདིའི་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་ལ་མི་མང་གི་འཐབ་རྩོད་ལངས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།  བོད་མི་ཚོས་སོ་སོའི་རང་དབང་མ་ཐོབ་བར་དུ་དེ་འབྲེལ་གྱི་འཐབ་རྩོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པས།  རྒྱ་གཞུང་ལ་ད་ཆ་དུས་ཚོད་ཞེ་དྲག་ལྷག་མེད་པས་བརྡ་ལན་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་བོད་རང་བཙན་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་ནས་མང་གཙོའི་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་སྤྲད་པས་བརྙན་ཐུང་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་གྱང་ངོས་སུ་བརྙན་གཟུགས་ཐོག་བསྟན་པའི་སྐབས།  ཨ་རིའི་སྐོར་སྲུང་བ་ཡོང་ནས་དེར་བསྟན་ཆོག་གི་མེད་ཞེས་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་།  ཕྱིས་སུ་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་མུ་མཐུད་ལས་འགུལ་དེ་གློག་ཀླད་བརྒྱུད་ཐད་གཏོང་དང་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་མིན་སོགས་མང་ཚོགས་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།

འདི་ལོར། པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་ཁོང་གི་ནང་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་༢༥ འཁོར་བཞིན་པའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན། ཁ་ན་ཊྲའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༢༡ གིས་མཉམ་རུབ་ཀྱི་མཚན་རྟགས་བཀོད་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་དངོས་དོན་བདེན་འཚོལ་གྱི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་བོད་ནང་དུ་གཏོང་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱེད་མི་ཆོག་པར་འཁོད་དེ། པན་ཆེཎ་ཆུང་སྲིད་མཆོག་དང་ཁོང་གི་ནང་མི་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློདབཀྲོལ་གཏོང་དགོས་ལུགས་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་འདུག ཁ་སང་གི་བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་བོད་ཁུལ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་ལ་ཡང་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པ་འདིས། མ་འོངས་བར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གྱི་ཐད་ནས་ཀྱང་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་དང་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་མང་པོས་བོད་ནང་དུ་རང་དབང་གི་དངོས་བདེན་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་བཏང་ནས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆག་གི་སྐུའི་བདེ་འཇགས་ལ་ཞིབ་དཔྱོད་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུའི་ཞུ་སྐུལ་རིམ་པ་ཞུས་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་དེ་དག་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཐེངས་འདིར་ངེས་བར་དུ་བོད་ནང་དུ་རང་དབང་གི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་གཏོང་རྒྱུའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱིས། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་བསྐོ་བཞག་གནང་བའི་བོད་མིའི་འཐུས་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཁ་ན་ཊྲའི་ནང་དུ་ཆེད་དུ་བཏང་ནས། ཁུལ་དེའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་བརྒྱུད་ནས་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་བྱས་སྐབས། ཁ་ན་ཊྲའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས Garnett Genuis ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་པན་ཆེཎ་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་ཀྱི་ཐད་ནས་དྲི་བ་བཏང་བར་རྒྱ་གཞུང་གི་བསྐོ་བཞག་བྱས་པའི་འཐུས་ཚབ་པས་ཁོང་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཡིན་ནའང་། ཕྱི་ལོག་ནས་སུན་པོ་བཟོ་བར་ཐུགས་མཉེས་བོ་གནང་གི་མེད་སྐོར་འབྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་སྟེ། ད་ཆ་ཁོང་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་བོད་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཞུ་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བསྒྲགས་གཏམ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། ཁ་ན་ཊྲའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ཤེས་རབ་ཐར་ཆེན་ལགས་ཀྱིས། ད་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དང་ཞིན་ཅིང་གི་ཁུལ་དུ་དུས་རྒྱུན་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་བའིི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་མི་ལོ་༢༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ནས། ལྷོ་ཨ་ཧྥིི་རི་ཀའི་ Inkatha Freedom Party ཞེས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་དབུ་ཁྲིད། སྐུ་ཞབས་ Velenkosini Fiki Hlabisa ལགས་ཀྱིས། ལྷོ་ཨ་ཧྥི་རི་ཀར་མཚོན་ན་ཡང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་གདོང་མཆོང་གི་ལས་འགུལ་བ་དེ་འདྲ་བོར་བརླགས་སུ་ཕྱིན་པའིི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གིས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནད་དོན་དེར་སེམས་འཚབ་ཡོད་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གློད་བཀྲོལ་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་བཞིན་པར་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་ཡོངས་གྲངས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ད་དུང་། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་དབུ་མའི་ལམ་བརྒྱུད་ནས། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ཅིག་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་ངེས་བར་དུ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་གུས་བརྩི་དང་། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གནང་རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་ཞུས་བ་དང་སྦྲགས། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་གྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། བོད་མི་བསྲེས་སྦྱོར་བྱེད་བཞིན་པ་ནི་གནའ་ཤུལ་གྱི་རིག་གཞུང་ལ་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་གི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ལས་འགུལ་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་བར་བརྗོད་དེ། ཡུལ་གང་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་ཐེབས་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་ཚང་མས་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་གཞི་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག

ཁ་སང་འདི་ག་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་དང་ཁེ་ལས་མི་སྣས་ཡོངས་ཁྱབ་སྤྱིར་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བ་བརྒྱུད།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་བདུན་གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་བོད་མི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་་སྐྱོབ་ལས་འགུལ་བ་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་སུ་བཙུགས་པའི་ནག་ཉེས་གུ་ཡངས་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མགོ་ལོག་དགའ་བདེ་རྫོང་རྐྱང་ཆད་ནས་ཡིན་པའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་འགུལ་བ་ཨ་ཉ་སེང་སྒྲ་ལགས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༦ ཉིན་སྤྱི་ཚོགས་དཀྲུགས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་བདུན་གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང། ཁོང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ Lin Qilei ལགས་ཀྱིས་འདི་ལོའི་ཟླ་ ༡ པོའི་མགོ་ལོག་མཐོ་རིམ་མི་མང་ཁྲིམས་ཁང་དུ་ཁྲིམས་བཤེར་ཐེངས་གཉིས་པ་དགོས་པའི་ཞུ་གཏུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཁོང་གི་ཁྲིམས་བཤེར་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་བོད་མིའི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་སུ་ཁྲིམས་བཤེར་དྲང་བདེན་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་༡༩ཉིན། བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཨ་ཉ་སེང་སྒྲ་ལགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་ལས་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་དང།  སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོང་འཕེལ་ཁེ་ལས་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཁེ་ལས་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ། ཉེས་ཁྲིམས་དང་མནར་གཅོད་འགོག་ཐབས་ཀྱི་ཁེ་ལས་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ། དེ་བཞིན་བཙན་ཁྲིད་བཀག་ཉར་ཐོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་བཅས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་ལྔ་ཡིས་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ཐོག་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་སྤྱིར་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།  རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་དང་ཁེ་ལས་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་ཁག་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་སུ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་འདི་ཡིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་ཚོའི་ཐོག་དྲག་གནོན་བྱས་པ་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་སུ་སུན་གཙེར་དང་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་པའི་ཐོག  འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་དངཁེ་ལས་སྣ་ནས། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞི་བཟུང་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་སུ་བཙུག་པའི་ནག་ཉེས་གུ་ཡང་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་པ་མ་ཟད། བོད་མི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་ངེས་པར་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པ་བརྗོད་འདུག འདི་ག་སུད་སི་དོན་ཁང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐལ་ལྡན་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དངས་ལེན་གནང་སྐབས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་དང་དམིགས་བསལ་ཁེ་ལས་མི་སྣ་སྤེལ་བའི་སྤྱིར་བསྒྲགས་འདི་ཡིས། རྒྱ་གཞུང་གི་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་ལ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མཐུན་གྱི་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་བཟོས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༤ ཉིན་སྤྱི་ཚོགས་དཀྲུགས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་། འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་དེའི་ཁྲོད་ཁོང་ལ་ཉེས་རྡུང་ཚད་མེད་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཟླ་བ་ ༡༤ ཙམ་ཁྲིམས་བཤེར་གང་ཡང་མེད་པར་བཞག་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས།  ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་ཁུལ་དེའི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་ནག་ཉེས་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་བཞིན་ཆ་རྐྱེན་དང་ཁོར་ཡུག་ཧ་ཅང་ཞན་པའི་བཀག་ཉར་ཁང་གི་གནས་སྟངས་འོག་ཨ་ཉག་སེང་སྒྲ་ལགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་སུ་དཀའ་ངལ་དང་གཟུགས་གཞི་གནས་བབ་སྐྱོ་བོར་གྱུར་ཡོད་པར་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།    

དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་ The Stateman ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་པཱ་ཀི་སཱི་ཐཱན་ནང་དུ་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད།   ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་ནང་པའི་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་མང་པོ་རྩ་གཏོར་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད།  ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གྲོང་ཚོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཅིག་འཕྲལ་དུ་གནས་སྤོར་བྱེད་དགོས་བར་འཁེལ་གྱི་ཡོད་པ་རེད། གསར་ཁང་གིས། པཱ་ཀི་སུ་ཐཱན་སྲིད་གཞུང་གིས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་༡༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ཧིན་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༤༤༢ ལྷག་གི་གན་ཡིག་ཐོག་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་ལ་མཚན་རྟགས་བཀོད་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དུ།  པཱ་ཀི་སུ་ཐཱན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ Kashmir མངའ་ཁུལ་གྱི་ Baltistan ནང་དུ་ཡང་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་བྱ་རྩིས་ཡོད་པའི་ཁྲོད།   ཁུལ་དེར་སྔ་མོ་ནས་ཡོད་པའི་ནང་པའི་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་ཁག་མང་པོ་གཏོར་བཅོམ་ཐེབས་ངེས་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཁུལ་དེའི་དུད་ཁྱིམ་མང་པོ་གནས་སྤོར་བྱེད་དགོས་བར་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས།  ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་གན་ཡིག་དེར་སྡང་སྡུག་སྟོན་བཞིན་པ་མ་ཟད།  ནང་པའི་སྐུ་བརྙན་ལ་གཏོར་བཤིག་ཐེབས་པ་ཡིན་ན།  དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་གི་གནད་དོན་ཙམ་ཞིག་མིན་པར།  ཁུལ་དེར་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཁྱམ་པ་ས་ཡ་མང་པོ་འདྲེན་རྒྱུའི་གནའ་ཤུལ་ལ་གཏོར་བཅོམ་ཐེབས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་མཁན་བྱུང་སྟེ། ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་བརྙན་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་བར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ད་ཆ་སྲིད་གཞུང་གི་ཐག་གཅོད་དེ་ནི་རྙོག་གླེང་གི་གཞི་རྩ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་འདུག དེ་བཞིན་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ་ཤུགས་ཆེར་གླེང་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དུ། ནང་པའི་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་དེ་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པའིི་རྡོ་བཟོ་སྒྱུ་རྩལ་རིགས་ཤིག་ཡིན་ནའང་།་སྲིད་གཞུང་གི་ཁ་ཕྱོགས་མ་ངེས་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་འགོད་དང་དེང་རབས་ཀྱི་ཚོང་ལས་ཁྲོད་ཀྱི་རི་མོ་གསར་བཟོ། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཁ་ཆེ་མ་དར་བའི་སྔོན་གྱི་ནང་པའི་སྐུ་བརྙན་ལ་སྡང་སྡུག་སྟོན་མཁན་སོགས་ཀྱི་བྱེད་བབ་ཀྱིས་སྒྱུ་རྩལ་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གནའ་ཤུལ་འདི་དག་རྩ་གཏོར་ཐེབས་ངེས་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གཤའ་དངོས་རྟོག་དཔྱོད་པ། སྐུ་ཞབས་ Ahmad Hasan Dani ཟེར་བ་ཞིག་གིས།  ཁུལ་དེའི་ནང་པའི་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་དེ་དག་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་གནའ་ཤུལ་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས།  སྐུ་བརྙན་དེ་དག་རིགས་བཞིར་དབྱེ་བ་བྱས་ཡོད་པར་ལུང་འདྲེན་གནང་པ་དང་འབྲེལ།  སྔོན་ཆད་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་དྭགས་ཁུལ་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་མཛད་སྐབས་ཀྱང་། མགོན་པོ་གང་གིས་ལ་དྭགས་ཁུལ་གཙོ་བྱས་པའི་  Indus གཙང་བོའི་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པའི་ནང་པའི་གནའ་ཤུལ་རྣམས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་བའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་དྲན་གསོ་གནང་འདུག  

ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་༸ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་བབ་གང་ཡིན་མངོན་གསལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགཁ་སང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དྲན་གསོ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་སྲོལ་བཞིན་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་འདེམ་སྒྲུག་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་ཐེ་བྱུས་མེད་པར་དེར་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་སོགས་གསུངས་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་མང་ཚོགས་ལ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་གོང་མཐོར་གཏང་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བཞག་པ་དེར་ངེས་པར་དུ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་འཇར་མ་ནིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Barbel Kofler མཆོག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་འཕྲུལ་སྒྲ་བརྒྱུད་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་གནད་དོན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གཞུང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་རྐྱེན་དང་༸སྐུ་ཉིད་ཀྱི་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་མངོན་གསལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུགགཞན་ཡང་འཇར་མན་ཚོགས་པ་ཆེ་གྲས་བཞིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Michael Brand མཆོག་དང་སྐུ་ཞབས་ Frank Schwabe མཆོག དེ་བཞིན་ལྕམ་སྐུ་ Gyde Jensen མཆོག ལྕམ་སྐུ་ Margarete Bause མཆོག་བཅས་ཀྱིནས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བ་དང་འབྲེལ་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང་དེའི་ནང་ལོ་ངོ་ ༢༥ སྔ་རོལ་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དགུང་ལོ་དྲུག་ལ་ཕེབས་པའི་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་རྟོག་ཞིབ་པ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་འབྲེལ་བ་གནང་འཇུག་དགོས་པ། ལྷག་དོན་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་འདེམ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པ་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་འཛིན་བཟུང་གིས་༸སྐུ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་སྐོར་དང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་རྩ་གཏོརབཏང་བ། དེ་བཞིན་རྒྱའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་ཆེད་འདོན་གནང་འདུག རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་བར་ངེས་པར་དུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཡང་ན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པར་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགད་དུང་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གནད་དོན་ཐད་ Slovak གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཞོན་སྐུ་ཞབས་ Gábor Grendel མཆོག་དང་སྐུ་ཞབས་ Juraj Šeliga མཆོག་གཙོས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༢༢ ཀྱིས་སྤྱི་བསྒྲགས་སྤེལ་བར་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་གྱི་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་དང་ཡེ་ཤུ་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་ཕྱོགས་དབུ་ཁྲིད་འདེམ་ཕྱོགས་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཐེར་འདོན་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་འདས་ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་༸སྐུ་འཁོར་ནང་མི་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན་ཇི་ཆགས་ཕྱིར་མངོན་གསལ་བྱེད་ཀྱི་མེད་པར་བརྟེན་སི་ལོ་ཝཀ་ཡ་གཞུང་དང་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས། རྒྱལ་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་༸སྐུ་འཁོར་ནང་མི་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་བར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་དང་ཨི་ཊ་ལི། སུད་སི།  ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ།  དེ་བཞིན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པའི་མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ཞུ་སྙན་ཆེད་འབུལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Pankaj Goyal ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ངོས་འཛིན་མཛད་པའི་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་ལོ་དྲུག་ལ་ཕེབས་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པར་བརྟེན་ད་ལན་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་གྱི་ཡོད་ཀྱང་ད་བར་རྒྱ་གཞུང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་༸སྐུ་འཁོར་ནང་མི་རྣམས་པའི་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་མེད་པར་བློ་ཕམ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ནས་ཐོག་མར་མཆེད་པས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་པས་འཛམ་གླིང་སྤྱིར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མང་ཚོགས་དུ་མས་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་ཕྱིན་རྐྱེན་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་ཐུག་ཡོད་པར་སྐྱོན་སྐྱོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པས་ ཐེངས་འདིའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐོག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉིན་མ་མཆོག་འཛིན་བཟུང་བཙན་བྱས་ཏེ་ཁ་སང་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་སྐབས་སུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དབུས་པའི་བོད་མི་མང་ཚོགས་དང་། བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་མི་སྒེར་སོགས་ནས་ལས་འགུལ་གྱི་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཐོག་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་དང་དྲན་གསོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་དབུས་པའི་ནང་མི་རྣམ་པ་མགྱོགས་མྱུར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོས་འདུན་བཏོན་གནང་སོང་། དེ་ཡང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་གིས་ཁ་སང་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཙན་བྱས་ཏེ་ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་ཐོག་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་བཤད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་ལ་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་དབུས་པའི་ཁོང་གི་ནང་མི་ལྷན་རྒྱས་དང་བྱ་བྲལ་རིན་པོ་ཆེ་བཅས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་འཁྲིད་བྱས་ཏེ་ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་གྱི་ཡོད་ཅིང་། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་གནས་པའི་ནང་པ་དང་ཁྱད་པར་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་མཇལ་དང་གསུང་ཐོས་རྒྱུར་སྐོམ་པ་ཆུ་འདོད་ལྟར་རེ་སྒུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་ནི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་གནང་སྲོལ་བཞིན་པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེར་ཆབ་སྲིད་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱུན་ཏན་ལྟར་འཁྱོགས་བཤད་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་ངོས་ནས་ཡིད་ཆེས་གནང་གི་མེད་པའི་གདེང་སྤོབས་དང་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་ཚོའི་སེམས་གཏིང་ནས་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་ཁོ་ནར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་དུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་ལོ་ཆེས་ཆུང་ངུ་ནས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་ད་ཆ་མི་ལོ་ ༢༥ གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བ་དེ་ནི་མིའི་མི་ཚེའི་ལོ་ལ་གཞིགས་ན་ཉུང་ཉུང་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་མི་ཚེའི་འཚར་ལོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་བཙན་དབང་འོག་བཞུགས་དགོས་བྱུང་བ་དེ་ནི་གསབ་ཐབས་མེད་པའི་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཡང་སྒོས་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་སྟངས་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ནི། རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་སྒེར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཙམ་མིན་པར་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་ངོས་ལེན་གནང་གི་ཡོད་ན། སྔ་འགྱོད་ཕྱི་སྡོམ་གྱི་ཚུལ་དུ་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་ཁོང་གི་ནང་མི་ལྷན་རྒྱས་དང་། བྱ་བྲལ་རིན་པོ་ཆེ། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་བཅས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་དབང་འོག་ནས་གང་མགྱོགས་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་འདུག དེ་བཞིན་བཀའ་ཤག་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་བཤད་བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་མཆོག་གི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་བསྐྱངས་པའི་མཛད་རྗེས་ཁག་ཅིག་ཀྱང་དྲན་གསོ་ཞུས་པ་དང་། ད་བར་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་དང༌། གྲོས་ཚོགས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ། སྒེར་པ་བཅས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་སྔར་ལྷག་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་རྒྱུར་རོགས་སྐྱོར་ཡོང་པའི་འབོད་སྐུལ་སོགས་ཀྱང་ཞུས་འདུག དེ་བཞིན་ཁ་སང་དགོང་དྲོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ངོ་དེབ་དྲ་གནས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་། བཀྲིས་ལྷུན་པོའི་མཁན་པོ་གཟིགས་རྒྱབ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་དང་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་བཅས་ལྷན་བཞུགས་ཐོག་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ལ་བགྲོ་གླེང་གི་ལེ་ཚན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་གློད་བཀྲོལ་མ་བཏང་གི་བར་དུ་བོད་མིའི་འབད་བརྩོན་དེ་ནམ་ཡང་ཆད་མི་སྲིད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་གཟིགས་རྒྱབ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱལ་མཆོག་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་གལ་གནད་དང་། བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་གསུངས་བཤད་གནང་ཡོད། མ་ཟད་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནད་དོན་དང་ཞུ་གཏུགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཐོག་གསུངས་བཤད་དང་སྦྲགས།  རིན་པོ་མཆོག་གི་གནད་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་བཀའ་མོལ་ཙམ་མིན་པར་དངོས་སུ་ཕྱག་བསྟར་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་ཕྱི་འབྲེལ་དྲུང་ཆེ་ཀརྨ་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་ཟླ་བ་གཅིག་ལྷག་གི་རིང་ལ་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་ཁག་གིས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཁག་གསལ་བཤད་གནང་སོང་པ་མ་ཟད། བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཆ་ཚང་གྲུབ་མཚམས་སུ་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གནས་ཆུང་སྒྲ་དབྱངས་གླིང་གི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་ཐོག་སྨོན་ལམ་གསུངས་འདོན་དང་སྦྲགས་མར་མེ་གསོལ་འདེབས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཀྱང་སྤེལ་ཡོད། ཁ་ས་དགོང་མོའི་མཆོད་མེའི་ལས་འགུལ་དེའི་ནང་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་བསྐྱོར་བ་སོགས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པ་གཞུང་དང་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གི་དུས་སྐབས་འདིར་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ནས་དངོས་སུ་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་ཐོན་ཏེ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་བགྲོ་གླེང་དང་། མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ། དེ་བཞིན་ཞུ་གཏུགས་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་རིམས་ནད་དང་འབྲེལ་བའི་ཛ་དྲག་གི་དུ་སྐབས་རྐྱེན་པས་མ་བུ་མཇལ་དུ་འགྲོ་ཞེས་པའི་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། ༸ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༢༥ འཁོར་བར་བོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་སེམས་ནང་གི་འཆར་སྣང་མཚོན་པའི་རི་མོའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག གཞི་རྩའི་ཉེ་ཆར་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༣༡ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙན་ཁྲིད་འོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་སྐབས་སུ་ཨ་རི་དང་འཇར་མན། དེ་བཞིན་Italy དང་ཅེཀ་སྤྱི་འཐུན་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། དེ་བཞིན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་དབུས་པའི་ནང་མི་རྣམ་པའི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་གང་ཡིན་གསལ་པོ་བཟོ་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ཡི་དབུས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་ནས་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་ཀྱི་ཁུལ་དུ་ཡང་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དྲན་གསོ་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་གཤམ་གྱི་སྒྲ་ལྡན་གྱི་གསར་ལམ་ནས་གསན་རོགས་ཞུ།    

དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྔར་ལོ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ། བོད་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ། ཤག་རོང་པོ་ཡུལ་་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་གཉིས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་ཁོང་གཉིས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག ལྟེ་གནས་ཁང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ཤག་རོང་པོ་ཁུལ་ནས་ཡིན་པའི་བོདམི་ནོར་བཟང་དང་ལྷ་དར་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་དུས་ཡུན་གང་འཚམས་ཤིག་ཕྱིན་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་ད་དུང་ཁོང་གཉིས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཉེས་འཛུགས་དག་སྐྱེལ་མ་བྱས་པར་ཁོང་གཉིས་བཀག་ཉར་བྱས་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་སོ་ལྔ་དང་སོ་བདུན་པར་འགལ་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། གཞན་ཡང་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལོ་བོད་ཁུལ་དུ་དུས་རབས་གསར་བའི་རྒྱལ་ཞེན་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་གྱི་རྩ་གནད་ཅེས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ལག་བསྟར་གྱིས། བོད་ཁུལ་གྱི་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཁ་བསྒྱུར་ཏེ། ཁ་བྲལ་བར་ངོ་རྒོལ་དང་ཏང་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་དགོས་བ་སོགས་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེར་བྱས་ཏེ། བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གང་བྱུང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་དགོས་བའི་མིང་ཐོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་ཡང་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། རྩ་བའི་ཁམས་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ། ཤག་རོང་པོ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་ནོར་བཟང་དང་ལྷ་དར་གཉིས་སྔར་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་བཅུ་བ་སྟེ། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་གྱི་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་འཛིན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དགོས་དོན་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་དོན་དུས་ཆེན་་རྩ་འཛུགས་བྱས་པའི་ཏང་ལ་བསྟོད་གླུ་ལེན་དགོས་བ་སོགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་ཁྲོད་ཞུགས་མེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྲིད་གཞུང་ལ་བཟུང་བའི་རྣམ་འགྱུར་མི་ལེགས་པ་སོགས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་སློབ་གསོ་སྤེལ་དགོས་བར་བརྗོད་དེ་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས། ནང་མི་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་དུ་བཅུག་མེད་པར། ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད་འདུག

དེ་རིང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་ནས་དྲྭ་ལམ་ཐད་གཏོང་བརྒྱུད་ཕྱི་ནང་གི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་དབུ་མ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བའི་ལེའུ་དང་པོ་དང་བཞི་པའི་བཀའ་འཁྲིད་དབུ་འཛུགས་དང་། གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་འདིར་སྐབས་བབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་བཅས་བསྐྱངས་སོང་།༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་གོ་ལའི་ཤར་ནུབ་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་གནས་འཁོད་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་སྤྱི་སྒེར་དུ་མས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར། མགོན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་རིང་དད་ལྡན་རྣམས་ལ་དྲྭ་རྒྱ་ཐད་གཏོང་བརྒྱུད་ཉིན་གྲངས་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་ཆོས་དབུ་འཛུགས་བསྐྱངས་པ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུ་ཁོ་ན་མིན་པར་འགྲོ་བ་མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་དང་བྱམས་སྙིང་རྗེ་བསམ་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ལ་ཐུགས་སྣང་ཆེ་བཞེས་གནང་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་སོང་།༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་ཆོས་འབྲེལ་དངོས་གཞི་དབུ་འཛུགས་མ་མཛད་གོང་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཐོག་མར་༸སྐུ་ཉིད་མཆོག་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་དམག་དཔུང་གིས་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་གྱིས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཡོད་སྟབས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་པ་བྱུང་བ་འདི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་མཛད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་འདས་པའི་ལོ་ཡུན་དེའི་ཁྲོད་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མང་པོ་ཞིག་དང་ལྷག་དོན་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པ་དང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་བཅས་ཐུགས་འཕྲད་ཀྱིས་དེ་དག་དབར་ཕྱི་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་བརྗེ་རེས་སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་བྱུང་ཞེས་བཀའ་བསྩལ་སོང་།སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞི་པོ་ངོ་སྤྲོད་མཛད་དེ་དང་པོ་འགྲོ་བ་མི་ཚང་མ་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་དང་། མི་སྒེར་རེ་རེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཆོ་གནས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་དགོས་པ་དང་གཉིས་པ་ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ། གསུམ་པ་མགོན་པོ་མཆོག་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་༸དཔལ་ནཱ་ལེནྡཱ་ནས་བརྒྱུད་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་དང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་མཛད་འགན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བཞི་པ་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་དེ་རིག་གནས་རྙིང་པ་དང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དེ་བསྐྱར་གསོ་མཛད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་སྦྲགས། ལྷག་པར་དུ་དེང་རབས་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་ཞིག་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དེས་ཕྱིའི་ལུས་པོའི་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་ཕན་པ་མ་གཏོགས་ནང་སེམས་ཁམས་མ་སྐྱིད་པ་དེ་ཞི་བར་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ནས་བཅོས་རྒྱུ་མེད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་ཏེ་ང་ཚོས་ནང་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་རྒྱུ་ཐད་བརྩོན་དགོས་གལ་ཡིན་པ་ལམ་སྟོན་མཛད་སོང་།ཁྱད་པར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མིའི་ལྷན་སྐྱེས་དེ་བྱམས་བརྩེའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ང་ཚོར་ཡོད་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་འགྲོ་སྟངས་དེ་གཙོ་བོ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཁོ་ནར་དམིགས་པ་ཞིག་དང་དེ་བཞིན་ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་ཐོག་མཐོང་བཞིན་པའི་དཀའ་རྙོག་མང་དག་ཅིག་འཕྲད་མུས་ཡིན་པ་དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེ་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་འཁྲུག་ཅིང་མ་ཞི་བ་སོགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་སོང་རྐྱེན་ངལ་བ་ལས་ཐར་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་ཁྲོད་འདིར་ལོ་ངོ་ ༣༠༠༠ ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་རབས་ལེགས་བཤད་ནང་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྐོར་ལ་གསུང་ཡོད་པ་དེ་དག་ཧ་ཅང་རླབས་ཆེན་ཡིན་པར་བསྐྱར་ནན་མཛད་དེ་དེང་གི་འཛམ་གླིང་ནང་དེ་དག་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ཞིག་དང་ཆེས་དགོས་མཁོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས་ལེགས་བཤད་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་ཟུང་འབྲེལ་གནང་དགོས་པར་ལམ་སྟོན་བཀྲིན་ཆེ་བ་བསྩལ་ཡོད།༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཁོར་ཡུག་གི་དཀའ་ངལ་དེ་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཡོད་པའི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་བདུན་པོ་ཚང་མའི་མ་འོངས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་དམིགས་བསལ་འགན་འཁུར་དགོས་པར་བཀའ་བསྩལ་སོང་བ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་ཆོས་གྲུབ་མཚམས་སུ་ད་རེས་ཐེམ་སྤང་གི་བཀའ་རྒྱ་བསྒྲགས་རྐྱེན་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དངོས་སུ་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བཀའ་ཆོས་བསྩལ་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། ཕྱི་ནང་གི་དད་ལྡན་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་དྲྭ་ཐོག་བརྒྱུད་བཀའ་ཆོས་དང་བཀའ་འདྲིར་བཀའ་ལན་བཅས་མཛད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བཀའ་བསྩལ་སྨིན་བཞེས་མཛད་སོང་།རྩ་བའི་གོ་ལའི་ཤར་ནུབ་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་གནས་འཁོད་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་སྤྱི་སྒེར་དུ་མས་ཡང་ཡང་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུགས་རྩེ་བའི་ཐོག་ནས་དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ དང་སང་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་དྲྭ་ལམ་ཐད་གཏོང་གི་བཀའ་ཆོས་སྐབས་བཞུགས་སྒར་དྷརྨསཱལཱ་རང་ནས་དབྱིན་སྐད་དང་ཝེ་ཏི་ནམ། ཕོར་ཅི་གྷད། དེ་བཞིན་སི་པན། ཀོ་རི་ཡའི་སྐད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་སྒྱུར་གནང་སོང་བ་དང་དེ་མིན་སྐད་ཡིག་བརྒྱད་ཀྱི་ཐོག་ཐེ་ཝན་དང་ཨུ་རུ་སུ། འཇར་མ་ནི། ཕ་རན་སི། ཨ་རི། ཉི་ཧོང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ཅིག་ནས་གསུང་སྒྱུར་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ཉིན་དང་པོའི་བཀའ་ཆོས་འདིར་མང་ཚོགས་འབུམ་ལྔ་བརྒལ་བས་གསན་གཟིགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ༸སྐུ་པར་རྣམས་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་།