གསར་འགྱུར།

ཁ་ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀར་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ Tibet Policy and Support Act 2020 ཞེས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་དང་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བོད་མི་ཚོས་ཐུགས་ཐག་གཅོད་རྒྱུའི་བདག་དབང་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་སོགས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་འབྲུ་དོན་འཁོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་ཚོས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་ཕྱག་ལས་གནང་ཚེ་གྲུབ་འབྲས་ངེས་ཅན་ཞིག་སོན་སྐོར་གསུངས་སོང་།ད་ལན་ཨ་རིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དེས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་རྣམས་ལ་མིག་དཔེ་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེས་མ་འོངས་པར་བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུར་ཐུགས་ཕན་སོས་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད། རྩ་བའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བའི་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་འཆར་དེའི་འོག་ཨ་རི་གཞུང་གི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུ་དང་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་སོགས་ཀྱི་དེ་སྔའི་འབྲུ་དོན་ཐོག གལ་ཆེའི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ཁ་སྣོན་གནང་བའི་ཁོངས་སུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་དང་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བོད་མི་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐེ་བྱུས་བྱ་མི་ཆོག་པ་དང་། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་མི་སྣས་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱས་ཚེ་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཉེས་ཆད་ལྕི་མོ་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པར་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོ་གོང་འཕེལ་ཐད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་ཆེ་བསྟོད། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བཞིན་བཙོན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་དང་མངོན་འདོད་མཚོན་ཐུབ་མཁན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ངོས་འཛིན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མ་བཙུག་བར་དུ་ཨ་རིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་མི་ཆོག་པ། བོད་ནང་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལྟར་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་དགོས་པ། བོད་མཐོ་སྒང་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིར་རང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་ཕྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ བར་རོགས་དངུལ་སྔར་བཞིན་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་སོགས་ཀྱི་འབྲུ་དོན་ཁག་ཆེད་བཀོད་ཀྱིས་ཁ་སྣོན་གནང་ཡོད་པ་རེད།གཞི་རྩའི་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ཆེད་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སར་ཐེངས་ཁ་ཤས་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། བྱང་ཨ་མི་རི་ཀ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་བརྒྱུད་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་ཞུ་སྙན་ ༢༦༠༠༠ བརྒལ་བ་ཕུལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་དང་དངོས་སུ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཞུ་གཏུགས་ལས་འགུལ་རིམ་པ་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་ཐེངས་འདིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་འདི་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཐོག་གཏན་འབེབས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། དངོས་སུ་ཨ་རིའི་ཁྲིམས་སུ་དཔྱད་པར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་མཚན་རྟགས་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་ཛ་དྲག་དུས་སྐབས་འདིར་ཨ་རིའི་མང་ཚོགས་ལ་ངལ་སེལ་གྱི་སྔོན་རྩིས་ཁྲིམས་འཆར་ཁྱབ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། གནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་གཞིགས་ཚེ་ད་ལྟའི་ཆར་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཌོ་ནལྜ་ཊམ་མཆོག་གི་ངོས་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་སྔོན་རྩིས་ཁྲིམས་འཆར་ནང་ཨ་རིའི་མང་ཚོགས་ལ་ངལ་སེལ་གྱི་མ་དངུལ་ཉུང་དྲག་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བཅས་ཏེ་ཁྲིམས་འཆར་དེར་མཚན་རྟགས་སྐྱོན་རྒྱུ་མིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ལྔ་རིང་ལ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་ལྟར་ལོ་རྗེས་མའི་ཟླ་བ་དང་པོ་ནང་དུ་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་རྫོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་གློད་གྲོལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་བཙོན་འཇུག་གིས་གཅར་རྡུང་རིམ་པ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད་བཙོན་ཁང་གི་ནང་དུ་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཡང་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་གི་ནང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་བབ་ལ་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོ་འགྱུར་བཞིན་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཐེངས་འདིའི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཞུ་སྐུལ་དེ་ནི་ཡུ་རོབ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་མི་ལོ་བདུན་གྱི་རིང་ངང་སྒུག་བྱས་པའི་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་མ་འཛུགས་ཀྱི་གན་ཡིག་ཅིག་འཇོག་ལ་ཉེ་བ་དང་བསྟུན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཚོང་འབྲེལ་གན་ཡིག་མ་བཞག་བར་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་སྤེལ་མུས་ཡིན་འདུགརྩ་བའི་ཁམས་ཡུལ་ཤུལ་ནས་ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཞུ་གཏུག་ལན་མང་གནང་བ་མ་ཟད་ New York Times གསར་ཁང་ལ་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་གསུངས་པར་བརྟེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡ པོའི་ནང་འཛིན་བཟུང་དང་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་དུས་ཚེས་ནས་རྩིས་ན། ལོ་རྗེས་མའི་ཟླ་བ་དང་པོར་ཁོང་གི་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་རྫོགས་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཁྲོད་འདིར་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནང་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་མ་ཉེས་ཁག་གཡོགས་ཀྱིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་པར་གློད་གྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་རིམ་པ་གནང་ཡོད་ཀྱང་ད་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དེར་དགོངས་ཚུལ་གང་ཡོད་དམ་ཞེས་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དག་ཡོད་ཚད་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ་ཕྱི་ལོག་ནས་ཐེ་བྱུས་གནང་མི་ཆོག་པར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཕྱི་ལོག་གི་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་སུ་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཐབས་མེད་པར་བརྟེན་ལས་འགུལ་གང་དང་གང་སྤེལ་ཡང་དེ་ཙམ་ནུས་པ་ཐོན་ཐབས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་སྤྱི་དང་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་སོགས་སུ་མི་རིགས་དང་སྐད་ཡིག་གི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ཡོངས་སུ་འཁོད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་རྩ་གཏོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཡོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།  གཞི་རྩའི་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་བོད་ཡིག་དང་བོད་སྐད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ནས་ཁ་བྲལ་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པའི་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པས་དེ་སྔ་ཁོང་ཐུགས་འཕྲད་སླད་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཏོང་ཁྲོན་ཁྲིམས་ཁང་དུ་ཞུ་གཏུག་གནང་སྐབས་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚོར་བ་རྣོ་བའི་དམིགས་བསལ་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཤད་པ་དང་འབྲེལ། བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཆད་ལ་དང་ལེན་མ་ཞུས་པར་མ་ཟད་བཙོན་ཁང་ནང་གི་ལས་དོན་ལ་འདོད་བློ་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་དེ་ཁོང་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ Tibet Policy and Support Act  ༢༠༢༠ ཞེས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པ་འདིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ངོས་ལེན་མེད་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་རེད་ཟེར་མཁན་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་བསྟན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགརྩ་བའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བའི་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་འཆར་དེའི་འོག་ཨ་རི་གཞུང་གི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུ་དང་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་སོགས་ཀྱི་དེ་སྔའི་འབྲུ་དོན་ཐོག གལ་ཆེའི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ཁ་སྣོན་གནང་བའི་ཁོངས་སུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་དང་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བོད་མི་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐེ་བྱུས་བྱ་མི་ཆོག་པ་དང་། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་མི་སྣས་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱས་ཚེ་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཉེས་ཆད་ལྕི་མོ་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པར་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོ་གོང་འཕེལ་ཐད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་ཆེ་བསྟོད། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བཞིན་བཙོན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་དང་མངོན་འདོད་མཚོན་ཐུབ་མཁན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ངོས་འཛིན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་མ་བཙུག་བར་དུ་ཨ་རིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་མི་ཆོག་པ། བོད་ནང་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལྟར་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་དགོས་པ། བོད་མཐོ་སྒང་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིར་རང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་ཕྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ བར་རོགས་དངུལ་སྔར་བཞིན་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་སོགས་ཀྱི་འབྲུ་དོན་ཁག་ཆེད་བཀོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་བཅར་འདྲིའི་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ས་གནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཡོངས་ཀྱིས་སྐུ་ལས་སྐྱོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་དང་ད་ལན་དེ་ལྟར་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པར་དགའ་ཚོར་བྱུང་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ད་ལན་ཨ་རི་ནང་དུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པ་དེས་ཨ་རི་གཞུང་གིས་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་མ་ཟད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་རྗེས་ལ་ཆེ་མཐོང་ཕུལ་བ་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུགདེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཨ་རི་ནང་དུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པ་དེས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ངོས་ལེན་མེད་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་རེད་ཟེར་མཁན་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་བསྟན་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད། གཞི་རྩའི་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ཆེད་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སར་ཐེངས་ཁ་ཤས་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། བྱང་ཨ་མི་རི་ཀ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་བརྒྱུད་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་ཞུ་སྙན་ ༢༦༠༠༠ བརྒལ་བ་ཕུལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་དང་དངོས་སུ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཞུ་གཏུགས་ལས་འགུལ་རིམ་པ་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཁ་སང་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོའི་གོང་ནས་མ་འོངས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་རྒྱུ་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་བྱུས་ངན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ད་རེས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བ་བརྒྱུད་དེ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་དང་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུའི་བདག་དབང་ཡོད་སྐོར་བཤད་པ་ལྟར་མེད་པར་བོད་མི་ཚོས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། གནད་དོན་དེ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་ཐད་ལ་དགག་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་གནང་བ་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་འདི་བཞིན་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་རྣམས་ནས་ཀྱང་དེ་དེ་བཞིན་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད།

ཁ་སང་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཨ་རིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོའི་མཐོང་མཆན་ལ་དམ་དྲག་འཕར་མ་གནང་རྒྱུའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གིས་ད་ལན་ཨ་རི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་སླར་ཡང་དམ་དྲག་གནང་རྒྱུའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བའི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་དང་མང་ཚོགས་སྤྱི། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཁན་རྣམས་ལ་དྲག་གནོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པར་མ་ཟད། ཁོང་ཚོའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ཁོ་ཚོའི་ནང་མིར་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Pompeo མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་མང་ཚོགས་དང་དེ་གའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཀྱིས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གཙོས་ཆོས་ལུགས། འདུ་འཛོམས་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་ཐད་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཨ་རིས་དེ་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཚོ་ཨ་རི་ནང་ཡོང་བཅུག་རྒྱུ་མིན་པའི་གནད་དོན་ཐོག་དེ་སྔ་ནས་གསལ་པོ་བཟོས་ཟིན་སྐོར་གསུངས་འདུག་པ་དང་ཆབས་ཅིག ད་ལན་ཨ་རིས་བྱེད་ཕྱོགས་དེས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ནས་ངེས་པར་དུ་འགན་ཁུར་བ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཨ་རིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ནས་ཞི་བའི་ངང་འཐབ་རྩོད་གནང་མཁན་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཧོང་ཀོང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ Jimmy Lai  ལགས། ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག  རྒྱ་གཞུང་ནས་ཁོང་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དང་སྒོས་རྒྱ་ནག་ནས་མང་ཚོགས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་དཀའ་ཚེགས་ཀྱི་དུས་སྐབས་དང་སྦྲགས་ཏེ་འཛམ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་གཙོས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་བཞིན་པའི་ཁར་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་ཨ་རྒྱ་གཉིས་བར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་གཙོས་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་བདེ་འཇགས་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་གཏན་འབེབས་དང་དེ་བཞིན་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས་ཕན་ཚུན་དབར་ལབ་གླེང་མང་དག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཁྲོད་ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་ཁང་ཆེ་གྲས་ Semiconductor Manufacturing International Corp དང་ drone འཕྲུལ་ལས་བཟོ་མཁན་ SZ DJI Technology སོགས་ཐོ་གཞུང་ནག་པོའི་ཁོངས་སུ་ཐེར་འདོན་གནང་རྒྱུ་གཙོས་ཡུ་གུར་དང་ཤིན་ཅང་ཁུལ་གྱི་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ཚོའི་ཐོག་ཏུ་དམ་དྲག་བྱེད་མཁན་དང་དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་བདེ་འཇགས་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་ལག་བསྟར་བརྒྱུད་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཚོ་ཨ་རི་ནང་ཡོང་རྒྱུ་དང་ཨ་རིར་དངུལ་དངོས་སོགས་ཇི་ཡོད་ཐམས་ཅད་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དབང་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཕྱོགས་མཚུངས་ཟླ་བ་འདིའི་མགོ་སྟོད་དུ་ཨ་རི་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་དང་ཁོ་ཚོའི་ནང་མིའི་མཐོང་མཆན་ཐད་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད།  ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་དང་མེཀ་ཀའོ་ནང་དུ་བསྐྱོད་པར་ཕྱིར་བསྐྱོད་ལག་འཁྱེར་ཡོད་པ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་གི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་རྣམས་ཀྱི་ནང་མི་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་མཆན་བཅས་ལ་ཆག་ཡང་ཡོད་པ་རྣམས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཡོད་པར་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Hua Chunying ཡིས་ཨ་རི་ནས་ཧོང་ཀོང་དང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དོན་གྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་ཐེ་བྱུས་གནང་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།

རིང་མིན་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༧ དང་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༥ ནས་ ༧ དེ་བཞིན་ཚེས་ ༡༠ བཅས་སོ་སོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་བཀའ་ཆོས་དང་བཀའ་སློབ་སྩལ་གཏན་འཁེལ་འདུགབོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་དྷ་རམ་ས་ལའི་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་གི་གཟིམ་ཆུང་ནས་དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་བཀའ་ཆོས་དང་བཀའ་སློབ་ཁག་ཅིག་བསྩལ་གཏན་ཁེལ་བའི་མཛད་འཆར་ལ་གཞིགས་ན། རིང་མིན་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ ནས་ ༡༠ བར་ཚོུད་གཅིག་གི་རིང་བྱང་ཨ་རིའི་ས་གནས་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགེ་བཤེས་གླང་རི་ཐང་པས་མཛད་པའི་བློ་སྦྱོང་ཚིགས་བརྒྱད་མ་དང་རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོས་མཛད་པའི་ལག་ལེན་སོ་བདུན་མའི་གསུང་ཆོས་བཀའ་དྲིན་སྩལ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༥ ནས་ ༧ ཉིན་སོ་སོའི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ ནས་ ༡༠ བར་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་རིང་ཀོ་རི་ཡའི་ནང་པ་ཚོས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་ཤེས་རབ་སྙིང་པོའི་བཀའ་ཆོས་དང་ཆོས་ཞུ་བའི་བཀའ་འདྲི་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ་རྒྱུ་རེད་འདུག གཞན་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སེམས་དང་སྲོག་གི་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་དོན་ལྟར་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་ཚ་དྲོད་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཁོར་ཡུག་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཆེན་གཞོན་ནུ་མ་ Greta Thunberg  ལགས་དང་དེང་དུས་ཚན་རིག་པ་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་The Crisis of Climate Feedback Loops ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་མཛད་རྒྱུ་དང་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཞུས་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་མཛད་འཆར་ཐུགས་གཏན་ཁེལ་འདུག

ཕ་ཡུལ་རྔ་བ་རྨེའུ་རུ་མ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཨ་ཀྱྭ་ཀྱྭ་ལགས་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་ཚང་ནས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་སྟེ་ཁྱིམ་དུ་ལོག་ཐུབ་འདུག

ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ International Tibet Network འམ་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གིས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་ཡོངས་གྲགས་གནང་སྟེ། རང་དབང་གི་གནས་ཚུལ་འཁོར་རྒྱུག་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་ངོས་ནས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་མུ་མཐུད་བཏང་བའི་སྒོ་ནས་སྲིད་བྱུས་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་མ་ཟད། ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཤེར་བདག་རྣམས་ཀྱིས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་འཆར་ཞིག་ཕུལ་ཡང་དེར་ཡ་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་ཁར། ཞུ་གཏུག་བྱེད་མཁན་དེ་དག་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག དེ་ཡང་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དང་འབྲེལ་ནས་ཤེར་བདག་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ལག་བསྟར་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མིན་གྱི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་ཀྱང་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་ཤེར་བདག་རྣམས་ཀྱིས་འོས་འཕེན་པའི་སྒོ་ནས་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུའི་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ཚོགས་མ་གནང་བར་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཁྲིམས་རྩོད་པས་གནད་དོན་དེ་གླེང་སློང་མི་ཡོང་བའི་ཐབས་ལ་གཞོལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ས་ཡ་ ༡༨ ལྷག་གི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ ༡༥༠ ནས་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ལ་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ལན་འདེབས་དགོས་པའི་ཞུ་གཏུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག སྐབས་དེར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲིལ་བསྒྲགས་འགན་འཛིན་པདྨ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཤེར་བདག་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་འགོག་བྱས་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་མགོའདོགས་བྱ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་དང་། ལྷག་པར་དུ་བྱེད་བབ་དེ་ནི་བོད་མི་གཙོ་ཡུ་གུར་དང་ཧོང་ཀོང་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཁ་བཙུམ་ནས་འཇོག་ཐབས་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་གཏན་འབེབ་བྱས་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་ནས་ལག་བསྟར་མ་བྱས་པ་ནི་མགོ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག ད་དུང་ཤེར་བདག་ཚོགས་པའི་ཉམས་ཞིག་པ་ Sarah ཞུས་བ་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཤེར་བདག་རྒྱུན་རིང་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཚོང་ལས་ཁང་གི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེར་ཤུགས་སྣོན་མང་ཙམ་རྒྱག་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་པ་དང་། ཚོང་ལས་ཁང་གི་ངོས་ནས་མི་མང་གི་རེ་བ་དང་མངོན་འདོན་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུས་བའི་སྒོ་ནས་ལས་དོན་གཉེར་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག གཞན་ཡང་ Vicky Wyatt ཞུས་བ་ཞིག་གིས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་དང་ཐོག་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་སྐབས་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་ཡིན་ཡང་ད་ལྟ་ཚོང་ལས་ཁང་གི་བྱེད་བབ་ལ་བལྟས་དུས་སྲིད་བྱུས་དེ་སྟོང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་འདོག་བྱས་ཀྱང་ད་ཆ་ལྡབ་གཉིས་ཙམ་གསང་མྱུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཤེར་བདག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་སྐྱིལ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ནི་ཆེས་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་བཟོ་ཚོང་ཁང་གཞན་ལྟར་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཀུ་ཤུའི་ཁ་པར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གི་མངོན་འདོད་ལྟར་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་དང་ལྷག་པར་དུ་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རེ་སྐུལ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གི་V PNs ཞེས་པའི་གནས་ཚུལ་འཚོལ་བྱེད་ལས་མཉེན་ཆས་ ༡༠༠༠ ཙམ་ནག་གསུབ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་རང་ཉིད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་སླད་དུ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱོད་རྒྱུ་ཉེ་ཁ་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། ཧོང་ཀོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པའི་གནང་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ངོ་དེབ་དང་། Google Twitter སོགས་ནས་གནས་སྐབས་རིང་ཕྱིར་འཐེན་གནང་ཡང་སྐབས་དེར་ཁུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ནས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་མེད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་ HKmap.live ཞེས་པའི་མཉེན་ཆས་ཤིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ཚོར་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་གི་ཁུལ་དུ་མི་མང་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས།  ཁུལ་དེའི་མི་མང་བཀག་སྐྱིལ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཡུ་རོབ་ཀྱི་ནང་དུ་ཡོང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་གསར་བ་ཞིག་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་འདུག

ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༣༨ སྤེལ་སྐབས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ནས་ ༡༢ བར་ཁྱོན་ཟླ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ནས་དམ་དོན་ཤུགས་ཆེར་གནང་བར་བརྟེན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱབ་བརྡལ་ཆེས་ཆེར་སོང་མེད་པ་དང་། ཉེ་དུས་ནང་དྷ་རམ་ས་ལ་གཙོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་གནས་ཡུལ་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ལ་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་དེ་སྔ་ཛ་དྲག་བྱུང་སའི་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ལ་ད་ཆ་ནད་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་གནས་སྟངས་བཟང་པོ་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།དེ་བཞིན་བཙན་བྱོན་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཁྱོན་བོད་མི་ ༡༤༠༠ ལྷག་ལ་གཉེན་རིམས་ཕོག་ཡོད་ཀྱང་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བའི་བརྒྱ་ཆ་ ༩༠ ཙམ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་རྒན་གཞོན་བར་གསུམ་དང་ལྷག་པར་དུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་གཉན་རིམས་དེ་ཕོག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་རྒྱུ་ཡོད་པར་མ་དགོངས་པར་སྔོན་འགོག་གི་གནང་སྒོ་ཁག་འཐུས་ཚང་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་།རྩ་བའི་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་ ༤༥ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ལོ་ན་རྒན་ཤོས་དེ་  ༩༧ དང་ལོ་ན་ཆུང་ཤོས་དེ་ ༡༢ བཅས་ཆགས་ཀྱི་འདུགཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ད་བར་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ཁྲོད་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༧༢ ལྷག་ལ་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་སྒོས་རྒྱ་གར་ཁུལ་དུ་ད་བར་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༩ ལྷག་ལ་གཉན་རིམས་དེ་ཕོག་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་ནང་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པའི་གྲངས་ཚད་དེ་འབུམ་གསུམ་ལྷག་ཆགས་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོདགནང་བ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་ཚོས་མུ་མཐུད་ནས་སྔོན་འགོག་གི་གནང་སྒོ་ཁག་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་གལ་ཡིན་པ་དང་། ཅི་སྟེ་ཕྱག་ལས་གལ་ཆེ་རིགས་ཡོད་ན་མ་གཏོགས་ཕྱི་ལ་ཕེབས་རྒྱུ་མེད་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།དེ་བཞིན་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་དྷ་རམ་ས་ལའི་ས་གནས་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནང་བོད་མི་ཁྱོན་ ༢༨༡ ལ་བརྟག་དཔྱད་གནང་ཡོད་པ་དང་དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ་བོད་མི་ ༡༡ ལ་ནད་རྟགས་ཐོན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། དེང་ཆར་དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མིའི་ཁྲོད་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་གྲངས་འབོར་དེ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཚོགས་སྒེར་ཚང་མའི་ངོས་ནས་འཆམ་རིགས་ཕོག་ནས་གློ་རྒྱག་པ་སོགས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ་ཟུར་བཀག་ཏུ་འཇོག་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་རྒྱ་བལ་གཉིས་སུ་ཆགས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ད་བར་བོད་མི་ཁྱོན་ ༡༤༢༡ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བ་ ༡༢༧༦ དང་ ༣༥ འདས་གྲོངས། དེ་བཞིན་ད་ཆར་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པ་ ༡༡༠ བཅས་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།