10th Session of 16th TPiE

དེ་རིང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་དབུ་བཞུགས་ཐོག་གསལ་བཤད་ཀྱི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་སྐོང་སྟེ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེའི་འོག་ལ་བཞུགས་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་བ་མ་གཏོགས་དེར་གང་ཡང་བཟོ་མེད་སྟབས་གནོང་འགྱོད་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།ཁ་སང་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་ ༤ པའི་དགོངས་དོན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ཀརྨ་དགྲ་འདུལ་མཆོག བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས་མཆོག་བཅས་འཕོ་འགྱུར་གནང་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་ཐོག་གསལ་བཤད་ཀྱི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་སྐོང་ཚོགས་གནང་སོང་།སྐབས་དེར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ནས་ཁྲིམས་ཀྱིས་ངོས་བཞེས་ཞེས་པའི་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་ཞིབ་རྩད་གཅོད་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོས་བཞེས་ཞེས་པའི་དབང་ཚད་ཡོད་ཚུལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དང་སྦྱར་ནས་ཞྭ་དཔེ་ལྷམ་འགེབས་བྱས་ནས་དེ་འབྲེལ་ཐག་གཅོད་ཀྱི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་བ་བཅས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བར་བརྟེན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་བཏང་ལུགས་བཀོད་ཡོད་པ་ལུང་དྲེན་གནང་སྟེ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ད་བར་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེའི་འོག་ལ་བཞུགས་པའི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་བ་མ་གཏོགས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་ལས་དོན་རྩ་བ་ནས་གནང་མེད་པར་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད། ཁོང་གིས་ད་དུང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གྲོས་ཆོད་དེའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ལུགས་བཀོད་པ་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་པོར། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་བཀའ་ཁྱབ་དེ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༨ པའི་དགོངས་དོན་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་ཞིབ་རྩད་གཅོད་མི་ཆོག་པ་ཞིག་ལ་རྩད་ཞིབ་བྱས་པ་ཞིག་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་ངོས་ལེན་མེད་པ་དང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་དོན་དངོས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༠ པ་འགལ་བའི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་སྔོན་མ་གྲོལ་བ་ནས་ཟླ་བ་ ༦ ནང་ཚུན་ཚོགས་འདུ་རྗེས་མ་དབུ་ཚུགས་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུའི་དགོངས་དོན་ལ་གནོད་འགལ་བྱས་པ་དེར་རྩད་ཞིབ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ནའང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ད་བར་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༠ པའི་ཐད་ལ་གང་ཡང་མ་གསུངས་པར་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༨ འདི་རང་བགྲངས་ནས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་གྲངས་ ༡༡ ནས་བསམ་བཞིན་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་མེད་བྱས་པའི་བྱེད་འཛོལ་ལ་ཆད་འགེལ་གྱི་ཐག་གཅོད་བཀའ་ཁྱབ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ནང་དུའང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་འདི་རང་བགྲངས་པ་ནི་སྐྱོན་མཚང་སྦས་ཐབས་སུ་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྲེལ་ལོག་བརྒྱབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།དེ་བཞིན་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པས་སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་པར། ཁྲིམས་ཀྱིས་ངོས་བཞེས་ཞེས་པའི་དབང་ཚད་ཡོད་ཚུལ་ཞེས་ཁྲིམས་ཀྱིས་ངོས་བཞེས་འདི་རྒྱུན་ཆགས་ཁྲིམས་རྒྱུད་ནང་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་རིང་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཤེར་གྱི་བྱ་རིམ་ཞིག་ཡིན་པ་ཙམ་ཡང་མ་རྟོགས་པར་རང་སྣང་ཚད་མར་བཞག་སྟེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བགྲངས་ཡོད་པ་གསུངས་ཏེ། ཁྲིམས་ཀྱིས་ངོས་བཞེས་པ་ནི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་། སྤྱི་པའི་ཁེ་ཕན་བཅས་གནད་དོན་གསུམ་ཁོ་ནའི་ཐོག་ཁ་མཆུ་འཛུགས་མཁན་མ་དགོས་པར་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ཁ་མཆུ་ངོས་ལེན་དེབ་འགོད་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཆོག་པའི་བྱ་རིམ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་བྱ་རིམ་འདི་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་མེད་པར་བཟོས་ཚེ་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ནང་གལ་ཆེར་བཟུང་བའི་ལྗིད་མཉམ་སྟངས་འཛིན་གྱི་ལྟ་གྲུབ་འདི་ལག་བསྟར་བྱ་ཡུལ་མེད་པ་ཆགས་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། ལྷག་པར་དུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་ཁ་སང་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་མང་གཏུག་བཤེར་བསྐྱར་བཅོས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་མ་གཏོགས་དངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་མ་བྱུང་གསུངས་པ་དེར་འགག་བྱ་དང་འབྲེལ། ཁྲིམས་ཀྱི་ངོས་བཞེས་ Suo moto ནི་སྤྱི་མང་གཏུག་བཤེར་བསྐྱར་བཅོས་ལྔ་པའི་སྐབས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ཟུར་པ་ཞིག་ཚོགས་གཙོ་དང་ཁྲིམས་ལུགས་རིགས་པའི་སྦྱངས་པ་ཐོན་པའི་མི་སྣ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཚོགས་མི་ ༥ དང་ལས་རོགས་སུ་ཁྲིམས་དོན་ལས་བྱེད་གཉིས་བཅས་བསྐོ་འཛུགས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་འབྱོར་བ་ལྟར་ཁྲིམས་ཞིབ་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཞིབ་འཇུག་མཐིལ་ཕྱིན་བགྱིས་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་གཏན་འབེབས་མཛད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དེ་ནི་སྤྱི་མང་ཁྲིམས་ཡིག་ལག་བསྟར་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ཁྲིམས་ཡིག་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་པ་ཐོག་མ་ཡིན་པ་དང་བསྐྱར་བཅོས་དེའི་སྐབས་སུ་སྤྱི་མང་ཁྲིམས་ཡིག་གི་དོན་ཚན་ཧ་ཅང་མང་པོར་བསྒྱུར་བ་བཏང་ཡོད་པ་ནི་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ཀར་བསྐྱར་བཅོས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཕུལ་ཟིན་པ་ནས་མཁྱེན་ངེས་རེད་ཅེས་ནན་བཤད་གནང་སོང་།ཁོང་གིས་དུ་དུང་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོས་བཞེས་འདི་ཁྲིམས་ཡིག་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོའི་ནང་འཆར་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༤ ཉིན་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཁག་ཅིག་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས་བཀའ་ལན་ཇི་སྩལ་ལུང་འདྲེན་གནང་ཡོད། ལར་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེས་བས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་སྐུ་དབང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཡོད་པ་སྨོས་མེད་ཡིན་ནའང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཁག་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་བའི་གཞི་རྩར་འཚབས་ཆེའི་ངན་སྤྱོད་དམ་ལས་འགན་མ་ཐེག་པ་ཇི་ཡིན། ཡང་ན་ལག་བསྟར་བྱ་རིམ་གང་ཡང་མེད་བཞིན་དུ་སྤྱི་ལྷན་གྱི་གྲོས་ཆོད་དེའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་ ༤ གཞིར་བཟུང་སྟེ་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་ཡིན་ལུགས་བཀོད་པ་ནི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ཡུན་ཚད་སྐོར་ལ་ཡིན་པ་ལས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་བྱ་རིམ་ཞིག་མིན་ལ། ཁྲིམས་ཡིག་གི་གཞི་རྩ་མེད་པར་འཕོ་འགྱུར་གྱི་བྱ་རིམ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་མ་ཚད། མ་འོངས་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་འཚབས་ཆེན་ཞིག་བྱེད་སྟངས་འདི་རིགས་ནང་སྦས་ཡོད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་སོང་། མཐའ་མར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་འགན་དབང་བཞེས་ཡུན་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བྱ་ར་ཞུ་རྒྱུ་ནི་འདོར་དུ་མེད་པའི་དམ་བཅའ་དང་པོ་ཡིན་སྟབས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་སྐུ་དབང་ཡོད་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུས་ཏེ་དེ་རིང་གསལ་བཤད་འདི་གྲུབ་པའི་རྗེས་ལས་གནས་ནས་ཕྱིར་བཤོལ་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་ང་ཚོར་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བྱ་ར་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་སྤོབས་པ་ཡོད་པ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་གནོད་འགལ་བྱས་པའི་གནོང་འགྱོད་གཏན་ནས་མེད་ཅེས་བསྐྱར་ནན་གནང་ཡོད།

ཁ་སང་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་ ༤ པའི་དགོངས་དོན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ཀརྨ་དགྲ་འདུལ་མཆོག བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས་མཆོག་བཅས་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ་བསྐྱར་བཅོས་ཁག་ཅིག་གནང་སོང་།སྔ་ལོར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཁྲོད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འཕར་འགྱངས་གནང་བའི་གནད་དོན་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དབར་དཀའ་རྙོག་དེ་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་ཁ་སང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་འཕོ་འགྱུར་དང་དེ་རིང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དག་བསྣམས་ཡོད་སྟབས།དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་སུ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ཁག་ ༩ ཙམ་བསྣམས་ཡོད་པའི་ནང་དོན་ཚན་  ༤༠ པ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པའི་ཚིག་བརྗོད་ཁྲོད་ཚོགས་འདུ་སྔོན་མ་གྲོལ་བ་ནས་ཟླ་དྲུག་ནང་ཚུན་ཚོགས་འདུ་རྗེས་མ་དབུ་ཚུགས་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ་ཞེས་དེ་སྔ་ནས་འཁོད་པའི་ཐོག འོན་ཀྱང་ནད་ཡམས་དང་། དམག་འཁྲུག འབྱུང་བའི་འཇིག་པ་བཅད་གང་རུང་དབང་གིས་དཀའ་ངལ་སྡོག་མེད་འཕྲད་སྐབས་ཚོགས་འདུ་འཕར་འགྱངས་བྱ་ཆོག་པ་དང་། དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ནང་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་དང་བཀའ་འཁྲོལ་བྱ་དགོས་རྣམས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཞིབ་འཇུག་དང་འབྲེལ་བཀའ་འཁྲོལ་གཏན་འབེབས་བྱ་ཆོག་ཅེས་བསྐྱར་བཅོས་ཕེབས་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ལྟ་བུ་དང་འབྲེལ། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ ༦༣ པ་དང་ ༩༧ པ་ ༡༠༡ དེ་བཞིན་ ༡༠༧ ནང་དུ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སོ་སོའི་གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ནམ་ཐོན་ཞེས་པའི་གྲུ་དོན་དང་། དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གཅིག་དགོས་པར་གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ནམ་ཐོན། དེ་བཞིན་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཅིག་དང་ཚོགས་མི་གཉིས་ནས་བཞིའི་བར་དགོས་པར། གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ནམ་ཐོན་བཅས་ལ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། སྲིད་སྐྱོང་བཅས་ནས་སྐབས་དེའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཁོ་ནའི་ཆེད་མི་འགྲོ་གསུམ་དམིགས་འཛུགས་གནང་བའི་ཚོགས་ཆུང་དེས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འོས་འཆར་ཕུལ་བར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་མང་མོས་སུ་ཐོབ་ལ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་དང་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་དང་རྩིས་ཞིབ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མིར་འོས་ཐོན་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་པ་བཅས་ལ་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་ཕེབས་ཁག་ནང་དུ་གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ནམ་ཐོན་ལ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། སྲིད་སྐྱོང་བཅས་ཚང་འཛོམས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད་དང་། གལ་ཏེ་ཚང་འཛོམས་མ་ཐུབ་ཚེ་ངོ་ཡོད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྐབས་དེའི་འོས་མི་ཞེས་སོགས་ཚིག་བརྗོད་ཁ་སྣོན་གནང་འདུགདེ་བཞིན་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༧ པ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་སྒྲིག་གཞི་ཞེས་པའི་ནང་དུ། བཅའ་ཁྲིམས་འདི་དང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་གང་རུང་གི་དོན་ཚན་ཁག་གཞིར་བཟུང་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་འགྲོ་ལུགས་སྒྲིག་གཞི་བཅས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བཟོ་འགོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་རྩ་འཛིན་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་འཁོད་པའི་ཚབ་ཏུ། བཅའ་ཁྲིམས་འདི་དང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་གང་རུང་གི་དོན་ཚན་ཁག་གཞིར་བཟུང་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་འགྲོ་ལུགས་སྒྲིག་གཞི་བཅས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བཟོ་འགོད་འཆར་འབུལ་ལ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་གཏན་འབེབས་ལྟར་རྩ་འཛིན་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་བསྐྱར་བཅོས་ཕེབས་ཡོད་པ་བཅས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༠ དང་ ༦༣། ༦༧། ༩༧། ༡༠༡། ༡༠༧ བཅས་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ནས་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།དེ་བཞིན་དེ་རིང་གི་ཁྲིམས་འཆར་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲོད། དོན་ཚན་ ༥ པ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚད་འཛིན་ཞེས་པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་ ༢ པ་སྟེ། གོང་གསལ་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན་བཅའ་ཁྲིམས་འདིའི་དོན་ཚན་ཁག་དང་འགལ་མིན་རྩོད་གླེང་བྱུང་ཚེ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པའི་ཚབ་ཏུ། གོང་གསལ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གནད་བཅའ་ཁྲིམས་འདིའི་དོན་ཚན་ཁག་དང་འགལ་མིན་རྩོད་གླེང་གིས་ཞུ་གཏུག་བྱུང་ཚེ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གྲོས་འཆར་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༨ པ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་ཞིབ་རྩད་གཅོད་མི་ཆོག་པ་ཞེས་པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་དང་པོར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གང་ཞིག་ཚད་ལྡན་ཡིན་མིན་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཕྱོགས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་མཐུན་མིན་ལ་བསྙེད་དེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་རྩད་གཅོད་མི་ཆོག་ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་ལས་དོན་གང་ཞིག་ཚད་ལྡན་ཡིན་མིན་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཕྱོགས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཁག་དང་མཐུན་མིན་ལ་བསྙེད་དེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་རྩད་གཅོད་མི་ཆོག་ཅེས་པའི་ཚིག་བརྗོད་ལ་བསྒྱུར་བ་། དེ་བཞིན་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༦ པ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་དབང་ཚད་ཅེས་པའི་ནང་གསལ་ ༢ པ་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རིང་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་འོག་ཏུ་གནས་དགོས་སྟབས། ནག་ཉེས་དང་ཁར་དབང་རྩོད་རྙོག་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུར་འབྲེལ་བ་མེད་ནའང་གཙོ་ཆེར། ཞེས་པའི་ནང་གསེས་ཆ་པ་སྟེ། གོང་གསལ་དོན་ཚན་ཁག་ནང་མ་གསལ་བའི་རྩོད་གཞི་ཁག་བཅས་ལ་གཟུ་བོའི་ཚུལ་གྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཞེས་པའི་ནང་ཆ་པ་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥ པ་དང་ ༥༨། དེ་བཞིན་དོན་ ༦༦ བཅས་ཀྱི་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་ལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་མང་མོས་ཀྱི་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་ལོན་པར་བརྟེན་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་མེད་པ་རེད།དེ་བཞིན་དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༧༨ དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་དོད། ཉིན་རེའི་ལས་དོད། ཐོབ་ཐང་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་དངུལ་འདུ་འགོད་དང་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་སྟངས་འཛིན་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ཁག་སྤྱི་མོས་དང་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ལས་ཉིན་ ༡༡ པའི་ཐོག་ལ་གཞུང་འབྲེལ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་ཁག་ཅིག་གཏན་འབེབས་གནང་གྲུབ་བསྟུན་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༡༠ པའི་སྙན་ཐོ་སྙན་སྒྲོན་གནང་སོང་བ་དང་སང་ཉིན་མུ་མཐུད་ནས་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཕེབས་རྒྱུ་རེད་འདུག  

དེ་རིང་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ལས་ཉིན་ ༡༡ པའི་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཉེ་སྔོན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་ ༧ པའི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་བགྲོ་གླེང་གནང་ཟིན་པ་ལྟར་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་ཐད་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་ལེན་འདེབས་གནང་སྐབས་འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིགས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ངོས་ལེན་རྩ་བ་ནས་བྱེད་ཀྱི་མེད་སྟབས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནད་དོན་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་ཉིད་མཆོག་ནས་གནང་ན་མ་གཏོགས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀའ་ཤག་ནས་གནང་དཀའ་བའི་ངེས་པ་རྙེད་པ་ཞིག་བྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་།དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་འདི་བཞིན་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་བགྲོ་གླེང་གནང་ཟིན་ཁག་ལ་ལེན་འདེབས་གསལ་བཤད་ཐོག་ཕེབས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཉེ་སྔོན་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྐབས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐད་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་འཕྲིན་ཕེབས་མ་ཐག་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོད་ཆོས་གྲོས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བར་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སེལ་རྒྱུར་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཡོང་ཆེད་འབད་བརྩོན་ཇི་ཙམ་གནང་མིན་ལ་མ་ལྟོས་མར་འབྲེལ་མོལ་ཡོང་ཁག་པོ་ཆགས་པར་བརྟེན་བོད་མིའི་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འཚོལ་བ་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་མོལ་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་སྐོར་འཁོད་དོན་ལྟར་དེ་སྔའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག དེ་བཞིན་དེའི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཕེབས་པའི་ཁྲོད་དེ་སྔའི་བཀའ་བློན་ཁྲིད་པ་༸སྐྱབས་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་༸སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཉེན་ཁ་བཅུ་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད།དེའི་ཁྲོད་ཉེན་ཁ་ ༡༠ ཞེས་པའི་གསུང་བཤད་གནང་བའི་དོན་ཚན་ ༥ པ་སྟེ་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་༸སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་རྗེས་སུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཡོང་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དེར་ངོས་ལེན་ཞུས་པ་དང་། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ་ཧ་ཅང་མཁྲེགས་པོ་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ངོས་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནང་སྒོ་ཁག་ད་ལྟའི་ཆར་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་གི་རྒྱ་ཡིག་ཚན་པས་འགན་བཞེས་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཀའ་སྩལ་བ་བཅས་ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནད་དོན་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་ཉིད་མཆོག་ནས་གནང་ན་མ་གཏོགས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀའ་ཤག་ནས་གནང་དཀའ་བའི་ངེས་པ་རྙེད་པ་ཞིག་བྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་མཆོག་གིས་ཉེན་ཁ་བཅུའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ་ལས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་༸སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་རྗེས་སུ་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ངོས་ལེན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཉུང་ངུ་འགྲོ་ཉེན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་གསར་པ་རག་དཀའ་བ་ཆགས་ཉེན། བོད་ནང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་ངོས་ལེན་ཞུ་མཁན་ཉུང་ངུ་འགྲོ་ཉེན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞི་རྩར་བཟུང་ཁག་པོ་ཆགས་ཉེན། དེ་བཞིན་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ནུས་པ་ཉམས་ཉེན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབ་ཉམས་ཉེན་བཅས་འཁོད་ཡོད་པ་མཐའ་དག་འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་འོག་ནས་རང་ཉིད་དང་ཕྱག་རོགས་རྣམ་པས་འབད་བརྩོན་ལྷད་མེད་གནང་བར་བརྟེན་ཉམས་རྒྱུ་འགྲོ་བ་ལས་ལྡོག་ནས་གོང་འཕེལ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་དང་དེའི་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ངོས་འཛིན་ཡོད་པ། ཡུ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སྔར་ལྷག་ཡོད་པ། དེང་སྐབས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་དང་སྤྱི་འཐུས་སུ་བཞེངས་མཁན་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་ངོས་ལེན་སྔར་ལྷག་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་བོད་ནང་དུའང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་ཇི་ཙམ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ལ་ལྟོས་མེད་བོད་མི་ཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་གཙོས་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་སྤེལ་བཞིན་པ་ལས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཆོད་སེམས་སྔར་བཞིན་བརྟན་པོ་ཡོད་པ། བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེའི་དོན་ཚན་ ༡ ནང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་པ་དང་། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་༸སྐུ་དབང་ཡོད་ཅེས་འཁོད་པ་དེ་ནི་ཁྲིམས་མཐུན་རང་གནས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མ་དངུལ་ས་ཡ་ ༡༠༠༠ ཙམ་ནས་ ༢༠༠༠ ལྷག་འཕར་ཆ་བྱུང་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གསལ་པོ་རྟོགས་རྒྱུ་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད།

དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་ ༤ པའི་དགོངས་དོན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམ་ནོར་བུ་མཆོག་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ཀརྨ་དགྲ་འདུལ་མཆོག བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས་མཆོག་བཅས་འཕོ་འགྱུར་གནང་སོང་།དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཨཱཙཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་བཅས་འཕོ་འགྱུར་གནང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་བསྣམས་པའི་ཐོག་སྔ་ལོ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་འཕར་འགྱངས་གནང་བའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་རྩད་གཅོད་གནང་བ་དང་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ཀྱི་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་བསྐྱིལ་གནང་བ་དེ་ནི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་ཡོད་སྟབས། ཐག་གཅོད་དེར་ནམ་ཡང་ངོས་ལེན་བྱ་ཐབས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ནས་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོས་བཞེས་ཞེས་པའི་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་རྩད་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོས་བཞེས་ཞེས་པའི་དབང་ཚད་ཡོད་ཚུལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ཁྲིམམས་སྒྲིག་དང་སྦྱར་ནས་ཞྭ་དཔེ་ལྷམ་འགེབས་བྱས་ནས་དེ་འབྲེལ་ཐག་གཅོད་ཀྱི་བཀའ་ཁྱབ་བཏང་བ་བཅས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བར་བརྟེན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་གྲོས་ཆོད་འདི་བཞག་ཉིན་ནས་འཕོ་འགྱུར་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ཅེས་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་མཐར་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོའི་སྐུ་དབང་ཐོག་ནས་གསང་བའི་འོས་བསྡུ་གནང་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཡན་ཚང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། འཕོ་འགྱུར་དགོས་པའི་འོས་གྲངས་ ༣༡ དང་འཕོ་འགྱུར་མི་དགོས་པའི་འོས་གྲངས་ ༡༠ བཅས་ཚད་མཐོའི་འོས་གྲངས་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་བཏང་སོང་།གཞི་རྩའི་འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནང་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་འདི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲུལ་བཞུད་བཀག་སྡོམ་གནང་རྐྱེན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་ཕར་འགྱངས་གནང་བ་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོས་ཐག་གཅོད་དེ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འཕྲལ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཐག་གཅོད་དེ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ནུས་མེད་དུ་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འཕྲལ་དུ་ཁྲིམས་འགལ་ཆགས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་དེ་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་སྐོར་གྱི་བཀའ་ཁྱབ་དང་བརྡ་ཐོ་རིམ་པ་བཏང་ཡོད་ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ཁྲིམས་འགལ་གང་ཡང་གནང་མེད་པའི་གསལ་འདེབས་དང་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ་ལྟར། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་བསམ་བཞིན་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་མེད་བྱས་པའི་བྱེད་འཛོལ་ལ་ཆེད་འགལ་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་བར་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ༡༡ གི་འོས་སྡུའི་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་བསྐྱིལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཐག་གཅོད་བཀའ་ཁྱབ་དེའི་ནང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དེ་དག་གིས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་བཀུར་བའི་ལས་འགན་བསྒྲུབ་ཐུབ་པར་བྱ་རྒྱུར་བཅའ་ཁྲིམས་སུ་ཐབས་ཤེས་དང་ལམ་སྟོན་གནང་ཕྱོགས་ཡོད་བཞིན་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀུར་བའི་ལས་འགན་མ་བསྒྲུབ་པ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་ཡིག་ཁག་ལ་སྙིང་ནས་བརྩི་བཀུར་དང་ཉམས་ལེན་ཞུ་དགོས་པའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་ལས་འགན་མ་བླངས་པའི་བྱེད་འཛོལ་དམིགས་ཏེ་སྤྱི་དམངས་ཁྲིམས་ཡིག་དོན་ཚན་ ༥༡ དགོངས་དོན་ཐག་གཅོད་བཀོད་ཁྱབ་དེ་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་དགོས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་ཁག་ཅིག་གིས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་ཀྱང་།སྤྱི་འཐུས་འགའ་ཤིག་གིས་དགག་ཆ་དང་འབྲེལ་ཏེ་གྲོས་འཆར་དེ་བརྒྱུད་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གནང་རྒྱུ་དེས་དོན་དངོས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་གང་ཡང་མེད་པའི་ཁར་ད་དུང་རྙོག་གླེང་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པར་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་དེ་ལས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གྲོས་འཆར་དེའི་ནང་གི་ཚིག་ཁ་ཤས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་བ་མ་ཟད། རྙོག་གྲ་དེ་སེལ་ཆེད་མཁས་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ཞིག་གནང་གལ་ཡིན་པའི་དགོངས་འཆར་ཕུལ་མཁན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་གསང་བའི་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་འོས་གྲངས་ ༣༡ དང་ ༡༠ བཅས་མང་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་སྟབས། གསར་འགོད་པས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་དེ་འབྲེལ་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཞུ་ཐབས་ཞུས་ཀྱང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་བཀའ་ལན་གང་ཡང་གནང་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོད་འཆར་གཏན་འབེབས་གྲུབ་མཚམས་སུ་མུ་མཐུད་ནས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་སྔོན་རྩིས་དང་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་དང་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་དགུ་པའི་ཐོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་བ་ཁྲོད་སྤྱི་འཐུས་མང་དག་ཅིག་གིས་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཚོར་གསོལ་ཕོགས་འདང་ངེས་ཤིག་མེད་སྟབས་དེ་ལྟར་གནང་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཆོད་གན་གྱི་ངོ་བོར་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བའི་དགེ་རྒན་རྣམས་གཏན་འཇགས་སུ་བསྐོ་གཞག་དགོས་པར་ཞལ་གཅིག་གྲག་གིས་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་།ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བགྲོ་གླེང་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་དབུ་འཛུགས་གནང་སྟེ་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་དེའི་ཐོག་མུ་མཐུད་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་མང་དག་ཅིག་གིས་གཏན་ཉིན་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཤེས་ཡོན་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཡོང་མིན་ནི་གཙོ་བོ་དགེ་རྒན་རྣམ་པར་རག་ལས་ཡོད་སྟབས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་ཚོ་སྤུས་ཚད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བར་དགེ་རྒན་ཚོའི་གསོལ་ཕོགས་གཙོས་འགྱུར་མཐུན་རྐྱེན་ཁག་སྤར་ཐབས་གནང་དགོས་གལ་དང་འབྲེལ། ཆོད་གན་གྱི་ངོ་བོར་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བའི་དགེ་རྒན་རྣམས་གཏན་འཇགས་སུ་བསྐོ་གཞག་གནང་དགོས་གལ་དང་ལྷག་དོན་ཉེ་དུས་བོད་ལུགས་ཀྱི་གནམ་ལོ་གསར་བཞེས་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་ཡིག་ལ་དམིགས་བསལ་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཀའ་ནན་བསལ་བ་ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་ཡིག་དགེ་རྒན་ཚོར་གསོལ་ཕོགས་སྤར་ཆ་ཐད་དམིགས་བསལ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པའི་དགོངས་འཆར་ཕུལ་མཁན་ཡང་བྱུང་སོང་།ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དབུས་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་དང་སམ་བྷོ་ཌའི་དགེ་རྒན་རྣམ་པའི་གསོལ་ཕོགས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་པའི་ཞན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་ལེན་གནང་གི་མེད་པ་དང་ད་ཆ་བོད་སློབ་འཛིན་སྐྱོང་ཚོགས་པའི་སློབ་གྲྭ་རྣམས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་བརྩི་བཞེས་མུས་ཡིན་པའི་གནས་སྟངས་འོག་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་དགེ་རྒན་རྣམ་པའི་གསོལ་ཕོགས་སྤར་ཆ་གནང་དཀའ་ཡང་། མ་འོངས་པར་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་རྩིས་ལེན་རྩིས་སྤྲོད་གྲུབ་རྗེས་སྐབས་དེའི་སློབ་གྲྭ་དང་སློབ་ཕྲུག་གི་གནས་བབ་བཅས་ལ་གཞིགས་པའི་དགོངས་བཞེས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ལན་གནང་ཡོད།སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཞིག་གིས་གལ་ཏེ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཆོད་གན་གྱི་དགེ་རྒན་རྣམས་གཏན་འཇགས་སུ་བསྐོ་གཞག་གནང་ཐབས་བྲལ་བ་ཡིན་ཚེ་ཁོང་རྣམས་ཐུགས་བདེ་དང་ལས་གནས་ནས་དགོངས་ཞུ་མི་གནང་བའི་སླད་གཏན་འཇགས་སུ་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་དགོས་པའི་དགོངས་འཆར་ཕུལ་སོང་། ཡང་དཔེ་སྟོན་སློབ་མ་རྣམ་པའི་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་རང་རྐྱ་འཕེལ་ཡོང་ཐབས་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་འདྲི་ཕེབས་དོན་ལྟར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ཉེ་ཆར་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་དང་ལམ་སྟོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སློབ་གྲྭ་ཁག་བཅིུས་ནང་བཅར་འདྲི་གནང་སྟེ་ཉམས་ཞིབ་བརྒྱུད་དབྱིན་ཇིའི་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་ཚད་ལྡན་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།བགྲོ་གླེང་སྐབས་ཆ་བཤེས་བཞེས་མཁན་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཁྱིམ་གྱི་འཛིན་རིམ་བཅིུས་སློབ་མ་རྣམས་ངེས་པར་དུ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་ལས་རྒྱ་གར་གྱི་མཐོ་སློབ་གཞན་ཁག་ནང་བསྐྱོད་ཚེ་དེ་དག་ལ་བོད་ཁྱིམ་གྱི་ངོས་ནས་སློབ་ཡོན་གནང་གི་མེད་པར་གསལ་བཤད་དགོས་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་བ་དང་སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་འདི་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེས་གཙོ་བོ་འགན་བཞེས་ཏེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་ཐོབ་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་འདི་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པར་སློབ་མའི་སློབ་འཇུག་དེ་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་། གལ་ཏེ་སློབ་ཕྲུག་རང་གི་ངོས་ནས་མཐོ་སློབ་དེར་བསྐྱོད་འདོད་མེད་ཚེ་སློབ་ཡོན་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་ན་དེར་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རམ་འདེགས་ཞུ་རྒྱུའི་ལམ་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།གྲོས་ཚོགས་སུ་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ JNU མཐོ་སློབ་ནང་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་སློབ་ཡོན་སྤར་ཆ་ཤུགས་ཆེ་གནང་རྐྱེན་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སློབ་འཇུག་གི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་དང་ད་ཆ་མཐོ་སློབ་དེར་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་སློབ་མ་བཅུ་ཙམ་ལས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་ལྡི་ལི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བརྒྱུད་འབྲེལ་ཡོད་མཐོ་སློབ་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་གང་ཐུབ་གནང་ཡོད་ཀྱང་དེར་དོན་འབྲས་སོན་ཡོད་མེད་ལ་ལྟོས་མེད་མུ་མཐུད་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཀའ་ལན་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་དེའི་ཐོག་གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་དང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ Pandit Ram Swaroop Sharma ལགས་སྐུ་ཚེ་འཕེན་པ་རྫོགས་པར་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་ཀྱང་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བཞི་པར་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་སྐབས་༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡་༢༢  ལོའི་སྔོན་རྩིས་ནང་འགྲོ་གྲོན་སྒོར་ས་ཡ་ ༢༦༩༨༡༣༡༤༩༨ གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་བརྒྱད་པའི་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ཐོག་ཚོགས་གཞོན་ཨཱཙཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གིས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡་༢༢ ལོའི་གཏོང་ལེན་ཁྲིམས་ཡིག་སྙན་སྒྲོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཐོག་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡་༢༢ ལོའི་དགོས་དངུལ་འགྲོ་གྲོན་སྒོར་ས་ཡ་ ༢༦༩༨༡༣༡༤༩༨ གཏན་འབེབས་གནང་སོང་བ་དང་དེ་ནི་སྔ་ལོའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་སྔོན་རྩིས་དང་བསྡུར་ན་སྒོར་ས་ཡ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་ཉུང་བ་ཆགས་ཀྱི་འདུགཕྱོགས་བསྡོམས་མ་དངུལ་དེའི་ནང་སྦེང་ལོར་ལྷོ་སྤྱི་ལས་ཁུངས་དང་ས་གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་འདུ་མེད་པའི་ས་གནས་ཁག་ལྔའི་སྔོན་རྩིས་འགྲོ་འཆར་དང་དེ་བཞིན་འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་མངོན་དགའ་སློབ་གྲྭ་དང་སྨན་ཁང་ཁག་གསུམ་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་འཆར་མ་དངུལ་ས་ཡ་ ༥༣༧༢༢༣༦༣ ཚུད་མེད་པ་རེད།སྐབས་བཅོ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་འདི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཚེས་ ༣༡ བར་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༡༥ རིང་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་དང་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་སྔོན་རྩིས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་རྒྱ་གར་ཧི་མཱ་ཅལ་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་མངའ་སྡེ་པན་ཇབ་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པར་བརྟེན་ཁ་སང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་བདུན་པའི་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ལ་ཅུང་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྟེ་དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡་༢༢ ལོའི་སྔོན་རྩིས་དངོས་སུ་གཏན་འབེབས་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གཙོས་ལས་རིམ་གཞན་ཁག་ཅིག་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།ད་ཆ་ལོ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འདི་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་མཐའ་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་བཀའ་ཤག་གིས་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ཞུས་པར་ཆབ་སྲིད་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢༣་༦༣ དང་ཤེས་རིག་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢༢་༣༢ འཛིན་སྐྱོང་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢༡་༩ སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༡༨་༧༨  འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༨་༧༣ དེ་བཞིན་ཆོས་རིག་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢་༢༤ དང་ཁྲིམས་བཟོ་ཐོག་བརྒྱ་ཆ་ ༢་༣ བཅས་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་མུ་མཐུད་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་གནང་བའི་ཁྲོད་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ནས་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིར་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་ཡོད་མེད་དང་ད་ལྟའི་ཆར་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་དང་ལས་གཞི་འདིར་ཞུགས་མཁན་ཇི་ཡོད་དང་ཁོང་རྣམ་པར་དོན་ཕན་ཇི་བྱུང་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དེ་འབྲེལ་བཀའ་ལན་གནང་ཡོད་པ་རེད།བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་སེམས་ཁམས་མི་བདེ་བ་དང་ལྷག་དོན་སྨྱོ་རྫས་ངན་གོམས་དང་ཆང་རག་སོགས་སྤྱོད་མཁན་བོད་རིགས་ན་གཞོན་མང་དག་ཅིག་འབྱུང་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་ཐེར་འདོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། དཀའ་ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་གཙོས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་དག་ལ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་བ་དང་ལྷན་དུ་ཁོང་རྣམས་མ་འོངས་པར་དྲག་སྐྱེད་ཡོང་སྐབས་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཕྱིར་ལས་ཀ་ཆུང་ཚགས་རིགས་སྤྲོད་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་།

དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ལས་ཉིན་བདུན་པའི་ཐོག་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་ཁྲོད་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཉེ་ཆར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་བརྒྱུད་བོད་ལ་རྒྱལ་ཁ་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་ཐོབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཐབས་བྱུས་ནང་བོད་དེ་ཚུད་ཐུབ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་ངོས་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་ཐོག་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་རྒྱབ་ཚོགས་དུས་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གིས་མཚན་རྟགས་བཀོད་པ་དང་འབྲེལ་ཡུལ་དེའི་ཁྲིམས་སུ་བཅས་པ་ Tibet Policy and Support Act ཞེས་ཨ་རི་གཞུང་གི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་སྐོར་གྱི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཀའ་ཤག་གི་རྐང་འགན་བཞེས་ཐོག་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྲིད་སྐྱོང་སྐོར་ཚུད་ཐབས་སླད་འབད་བརྩོན་ཇི་གནང་ངོ་སྤྲོད་ཞིབ་རྒྱས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཁྲིམས་འཆར་ནང་བོད་དེ་དྲག་པོའི་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲགས་དང་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་བསྐོ་བཞག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེད་འཛུགས་གནང་འཆར་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཤིན་ཅང་དང་ཧོང་ཀོང་། ནང་སོགས་བཅས་དང་མི་འདྲ་བར་རྒྱལ་ཁ་ལྟ་བུའི་གནས་བབ་བྱུང་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་ Quad ཞེས་ཨ་རི་དང་ཉི་ཧོང། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བཅས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གྱིས་གནའ་འབྲེལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནད་འགག་དང་འབྲེལ། ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱིས་ཨ་རིའི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་བོད་སྐོར་བཀོད་ཡོད་པ་མ་ཟད།གཟའ་འཁོར་སྔོན་མར་ Alaska ནང་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་གཉིས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ནས་མི་མཐུན་པའི་གནད་དོན་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་བཀོད་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་གར་དང་ཞི་བདེའི་རྒྱ་མཚོའི་ཐབས་བྱུས་ནང་ཚུད་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད།

དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་བདུན་པའི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་གནང་བའི་ཁྲོད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་དོན་སྤེལ་ཕྱོགས་དང་གཉན་རིམས་སྔོན་ཁབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལས་གཞི་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་གི་ཐོག་འདྲི་རྩད་ལྷུག་པོ་གནང་སོང་།སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གིས་ད་ལྟའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ལས་འཕྲོས་ཏེ། ད་བར་ཚོགས་ཆུང་དེས་བདུན་རེར་བོད་མི་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་གྲངས་ཐོ་འདོན་རྒྱུ་དེའི་དགེ་སྐྱོན་ག་ཚོད་བྱུང་མིན་དང་བོད་ནང་གཉན་རིམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེ་གཞི་ག་ལ་བཅོལ་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་དྲི་རྩད་གནང་སོང་བ་མ་ཟད། གང་ཟག་གཅིག་ལ་གཉན་རིམས་དེ་ཕོག་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱུང་ནའང་དོ་བདག་དེར་ན་ཚ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཁར་བསྐྱར་དུ་བརྟག་དཔྱད་གནང་མི་ཆོག་པའི་གནས་སྟངས་ཇི་འདྲ་ཡིན་མིན་ཐོག་གསལ་བཤད་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་གནང་སོང་།འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་བོད་མིར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་གྲངས་ཐོ་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ནང་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་གནས་བབ་སོགས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཆེད་མཁོ་སྒྲུབ་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་ལྷག་དོན་ནད་འབུ་ཡོད་ཀྱང་ན་ཚ་མེད་མཁན་རྣམས་ལ་བསྐྱར་དུ་བརྟག་དཔྱད་གནང་མི་ཆོག་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་བློན་ཆེན་ལས་ཁུངས་དང་སྨན་གྱི་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་བཀོད་མངགས་འོག་ཤར་བསྐྱོད་བྱས་བཞིན་པ་མ་གཏོགས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ལམ་སྟོན་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་འོག་ནས་དེ་ལྟར་གནང་ཐབས་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ལན་གནང་ཡོད།བགྲོ་གླེང་སྐབས་ཆ་ཤས་བཞེས་མཁན་སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཞིག་ནས་ད་ཆ་རྒྱ་གར་ནང་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་འོག་བོད་མིའི་གནས་བཞུགས་གནང་ཡུལ་གྱི་ས་གནས་ཆུང་ཁག་ནང་དུས་ཐུང་རིང་བསྐོ་གཞག་གནང་བའི་སྨན་ཞབས་པ་ཁག་དགོངས་ཞུ་གནང་སྟེ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པའི་གནས་སྟངས་ལུང་འདྲེན་གྱིས་དེ་འབྲེལ་ས་གནས་ཁག་ཏུ་སླར་ཡང་དུས་བསྟུན་གྱི་སྨན་ཞབས་པ་གླ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་སོང་བ་མ་ཟད། དབུས་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་སྔར་ལོ་བཞིན་འདི་ལོ་ཡང་བོད་པའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་གི་ལུས་སེམས་གསོ་ཆེད་དུ་གསོལ་སྨན་དེ་རིན་མེད་ཐོག་བགོ་འགྲེམས་ཡོང་བའི་དགོངས་འཆར་ཕུལ་སོང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གྲངས་ཐོར་གཞིགས་ཚེ། རྒྱ་གར་ནང་སྔོན་ཁབ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་ནས་ད་བར་བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་མདུན་ཐོན་ཞབས་ཞུ་བ་མི་གྲངས་ ༦༨༡ དེ་བཞིན་བོད་མི་ལོ་ན་ ༦༡ ཡན་དང་ ༤༥ ཡན་བླ་གཉན་གྱི་ནད་གཞི་ཡོད་པ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༧༢༠༠ ལྷག་ལ་ལ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་མཐུན་འགྱུར་འོག་སྔོན་ཁབ་བརྒྱབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།གཉན་རིམས་སྔོན་ཁབ་དང་འབྲེལ་དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཏུའང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་ད་བར་བོད་མི་ཉམ་ཐག་དང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་འབྲེལ་ཡོད་འབྲེལ་ཆགས། དེ་བཞིན་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་དང་སེམས་ཁམས་མི་བདེ་བ་དང་རྒན་གསོ་ཁང་གི་རྒན་གཅོང་སོགས་ལ་གང་ཐུབ་རིན་མེད་ཐོག་སྔོན་ཁབ་བརྒྱབ་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་གནང་བཞིན་ཡོད་གསུངས་སོང་།གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་མང་ཆེ་བས་འདས་ལོའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཁྲོད་འཛིན་སྐྱོང་བཀག་ཤག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དབུས། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཁྱབ་ཁོངས་འབྲེལ་ཡོད་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་ཀྱིས་ངལ་བར་འཛེམ་མེད་ཀྱིས་མདུན་ཐོན་ཞབས་ཞུ་བ་གནང་བར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་མཁན་ཡང་བྱུང་སོང་།

དེ་རིང་སྐབས་ ༡༦ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ལས་ཉིན་དྲུག་པའི་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་དང་དེ་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་གངས་ལྔོངས་དཔལ་འབྱོར་ཞབས་ཞུ་ཁང་གི་ལས་དོན་ཐོག་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། Education Loan འམ་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་བུན་གཡར་ལས་གཞི་འོག་ད་ལྟའི་ཆར་ཁྱད་ལས་ཁོངས་ནས་སྨན་པའི་སློབ་སྦྱོང་གནང་མཁན་ཚོར་བུན་གཡར་གྱི་སློབ་ཡོན་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབས་ཁོངས་གངས་ལྗོངས་དཔལ་འབྱོར་ཞབས་ཞུ་ཁང་ནས་བུན་གཡར་གྱི་ལས་གཞི་ཁག་ཅིག་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བུན་གཡར་དེ་བཞིན་ང་ཚོའི་མ་འོངས་སོན་རྩ་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་ཐོག་བུན་གཡར་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་སོང་བ་ལྟར། དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་སྤྱིར་གངས་ལྗོངས་དཔལ་འབྱོར་ཞབས་ཞུ་ཁང་འདི་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་འགྲོ་དགོས་སྟབས་ད་ལྟའི་ཆར་དངུལ་ཁང་རང་གི་ངོ་བོར་ཆགས་མེད་ཀྱང་། མ་འཛུགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཁག་གནང་མུས་ཡིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག གངས་ལྗོངས་དཔལ་འབྱོར་ཞབས་ཞུ་ཁང་ནས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་གོ་བསྡུར་ཞུས་ནས་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་བུན་གཡར་ལས་གཞི་འོག་ཁྱད་ལས་ཁོངས་ནས་སྨན་པའི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་གནང་མཁན་ཚོར་བུན་གཡར་གྱི་སློབ་ཡོན་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད།   སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་གངས་ལྗོངས་དཔལ་འབྱོར་ཞབས་ཞུ་ཁང་ལ་མི་མང་ནས་མ་འཛུགས་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས་པ་དང་། བུན་གཡར་སྐབས་སུ་ཆ་རྐྱེན་གང་དག་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་དྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་བཀའ་བློན་མཆོག་གི་ངོས་ནས་མ་འཛུགས་གནང་མཁན་ཇི་ཙམ་བྱུང་ཡང་དགའ་བསུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། མ་འཛུགས་ཀྱི་དངུལ་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་དགོས་གལ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཚོང་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་མ་ཤེར་བདག་དབང་གི་ལག་འཁྱེར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།  དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་བེུད་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་ཚན་པ་དང་འབྲེལ་ནས་ཚན་པའི་ངོས་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བེུད་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་ཁག་ཅིག་གནང་བཞིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཚན་པར་ཆེད་འཛུགས་གནང་བའི་རིན་མེད་ཁ་པར་འབྲེལ་མཐུད་བརྒྱུད་བེུད་ཀྱི་བེད་སྡུག་ཞུ་མཁན་ག་ཚོད་བྱུང་ཡོད་དམ་ཞེས་སོགས་བཀའ་འདྲི་ཞུ་མཁན་བྱུང་ཡོད།  དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་དང་དེ་འབྲེལ་ཚན་པ་ཁག་གི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་དེ་འབྲེལ་ལས་དོན་ཁག་གི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལས་འདས་པའི་ཟླ་ཤས་ཁྲོད་སྤྱི་ཚོགས་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་ཁག་ཅིག་བྱུང་བ་དེ་དག་ལ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་ཐད་བཀའ་འདྲི་གནང་མཁན་བྱུང་སོང་། སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་སུ་ཡིན་མིན་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཚང་མར་ངོ་རྒོལ་གཅིག་མཚུངས་གནང་དགོས་པའི་དགོངས་འཆར་གནང་བར་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་ཚོར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་གནང་མུས་ཐོག་མུ་མཐུད་ནས་དེ་ལྟར་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་བཞེས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་མ་འོངས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་རྣམས་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་ས་གནས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཕབ་སྒྱུར་གནང་སྟེ་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་གལ་ཡིན་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་དེ་སྔ་བླ་ཆེན་རྣམ་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བསྟན་བདག་བླ་ཆེན་རྣམ་པས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ཁག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱིས་དཔར་སྐྲུན་གནང་གལ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་མཁན་བྱུང་ཡོད།དེང་སྐབས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་གྲྭ་བཙུན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་རིགས་གྲྭ་བཙུན་ནང་འཛུl་ཞུགས་གནང་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་ངུ་ཆགས་བཞིན་ཡོད་པའི་གནད་དོན་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་སྐབས་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་གནད་དོན་དེ་དངོས་འབྲེལ་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲངས་འབོར་མང་ཉུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་ད་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་སྤུས་ཚད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་དཔེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་དང་བོད་ནས་ཕེབས་པའི་ཁ་འཐོར་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བཞུགས་པའི་གྲྭ་བཙུན། དེ་བཞིན་དགེ་བཤེས་མའི་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་གནང་ཟིན་ཁག་གི་ནུས་པ་སྔར་ལྷག་རྒྱ་སྐྱེད་གནང་བར་རོགས་རམ་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ལས་ཉིན་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་དང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡་༢༠༢༢ ལོའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་སྔོན་རྩིས་འགྲོ་གྲོན་གྱི་དགོས་དངུལ་ཁག་གཏན་འཕེབས་གནང་སྟེ་ཚོགས་དུས་མཐའ་མའི་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ལས་དོན་ཐོག་ཕེབས་ཡོད།