གསར་འགྱུར།

ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཝུ་ཧན་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༥༦ པ་སྤེལ་བ་དང་སྦྲགས་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པའི་དང་བླངས་ཕྱག་རོགས་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ནང་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་དུས་ཚིགས་སུ་ཉིན་རེར་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་མུས་ཁྲོད་འདིར་རྒྱ་གར་དུ་གནས་བཞུགས་བོད་མིའི་མི་འབོར་འབུམ་གཅིག་ཙམ་མེད་སྟབས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་མི་འགྲོ་སླད་མང་ཚོགས་ནས་འགན་རང་འཁུར་གྱིས་ནད་ཡམས་ལས་མཐར་ཐབས་དང་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ཁག་མུ་མཐུད་བསྟེན་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གཙོས་ཀར་ན་ཊ་ཀ་དང་། ཆ་ཏིས་གྷར། མ་ཧཱ་རཤཊྚ་སོགས་མངའ་སྡེ་བཅུ་ཙམ་ནང་ནད་གཞི་ལྗིད་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག  བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ས་གནས་དྷརྨ་ས་ལ་དང་། ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི། ལྡེ་ར་ལྡུན།  ཧུན་སུར། དེ་བཞིན་ཨུ་རི་ས་བཅས་ནད་པ་མང་པོ་ཐོན་སའི་ས་ཁུལ་ཆགས་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། ནད་ཡམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་དུས་སྐབས་སུ་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ལ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་འདང་ངེས་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་རིམ་པ་འཕྲད་བཞིན་འདུག་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེའི་ཁྲོད་ད་ཆ་ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་སྨན་ཞབས་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དགོས་མཁོ་ཆེ་བར་བརྟེན་ཟླ་བ་གཅིག་གཉིས་ནང་བོད་རིགས་སྨན་པ་རྣམས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཆེད་དུ་དང་བླངས་ཕྱག་རོགས་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། དེ་ལྟར་གནང་བློ་མཆིས་རིགས་ཚོས་འབྲེལ་བ་གནང་རོགས་ཞེས་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཁག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ ༢༦༠ དང་དེའི་ཁོངས་ལོ་ན་བགྲེས་ཤོས་དེ་ ༩༠ དང་ཆུང་ཤོས་དེ་ལོ་ ༢ སོན་པའི་བྱིས་པ་རེད་འདུག ཚོགས་ཆུང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་གསོ་རིག་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་ནད་ཡམས་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༧༥ སོན་པར་ནད་རྟགས་ཡོད་པ་གང་ཞིག་ལ་ཁྲག་ཤེད་ནད་གཞི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༦༦ སོན་པ་གང་ཞིག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་ ༡༩ འི་ནད་རྟགས་ཆ་ཚང་མངོན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། ལྷག་པར་དུ་ད་རེས་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་ཁོངས་ལོ་ན་ ༦༠ ཡན་གྱི་མི་གྲངས་ ༣༩ དང་།  ༣༠ ནས་ ༥༩ བར་ ༡༣༩ དེ་བཞིན་ ༢༩ འོག་ལ་མི་གྲངས་ ༨༢ བཅས་ནད་རླབས་གཉིས་པ་འདིར་ནད་རྟགས་མངོན་མཁན་མང་བ་ཡོད་པ་རེད་འདུག  ད་བར་ཁྱོན་རྒྱ་བལ་གཉིས་ནང་བོད་མི་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ ༢༠༩༧ དང་དྲག་སྐྱེད་སོང་བ་ ༡༦༩༢ དང་དེ་བཞིན་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་མཁན་ ༥༠ དང་ནད་མནར་བཞིན་པ་དེ་ ༣༥༥ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ནད་གཞི་ཕོག་སྐབས་དབུགས་གཏོང་ལེན་དཀའ་བའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ན་མ་གཏོགས་སྨན་ཁང་ལ་ཕེབས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་རང་ཁྱིམ་ནས་སྨན་པར་འབྲེལ་བ་གནང་བའི་ཐོག་གསོ་ཐབས་གནང་ན་ལེགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཟས་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་ནས་ཞལ་ལག་ཚ་པོའི་རིགས། ཐང་དང་ཁུ་བ་རིགས། ཞལ་ལག་དུས་ཐོག་ཏུ་མཆོད་རྒྱུ། དུས་ཐོག་གཟིམ་རྒྱུ།  ལྷག་པར་དུ་དངངས་སྐྲག་རིགས་གནང་རྒྱུ་མེད་པར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།  ཕྱི་ལུགས་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ནད་རྟགས་རིགས་ཐོན་ཚེ་སོ་སོ་ནས་གནང་དགོས་པའི་ཐད་ལམ་སྟོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ནད་རྟགས་ཡོད་ཚེ་ཟུར་བཀག་ལ་བཞུགས་རྒྱུ་དང་བརྟག་དཔྱད་གནང་རྒྱུ། ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་མ་ཟད། ཚང་མས་སྔོན་ཁབ་ངེས་པར་དུ་བརྒྱབ་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་སྔ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཐོག་མར་བྱུང་སྐབས་ལོ་ན་བགྲེས་པ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་མདུན་ཐོན་ཞབས་ཞུ་བར་ནད་གཞི་འགོས་པའི་ཉེན་འཚབས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས་པ་ལྟར་བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཁག་ཏུ་ད་བར་སྔོན་ཁབ་བརྒྱབ་ཟིན་པའི་གྲངས་དེ་ ༡༤༦༣༤  ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་དུས་ཚིགས་འདིར་ནད་གཞི་དེ་དེ་སྔ་ལས་འགོས་ཁྱབ་མྱུར་བ་ཡོད་པས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་རིང་མིན་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡ ནས་ལོ་ན་ ༡༨ ཡན་ཚང་མར་སྔོན་ཁབ་བརྒྱབ་རྒྱུར་བཀའ་འཁྲོལ་གནང་བ་རེད། རྩ་བའི་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་དུས་ཚིགས་དང་འབྲེལ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ཁག་ཏུ་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་བ་ལྟར། ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ཁྲོད་ཕལ་མོ་ཆེར་དམིགས་བསལ་ངལ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་འདུག   དེའི་ཁྲོད་དེ་སྔ་ལྡེ་ར་ལྡུན་མངའ་ཁུལ་བདེ་སྐྱིད་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་མི་གྲངས་ ༡༣༨ ལ་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མང་ཚོགས་ལ་བརྟག་དཔྱད་མུ་མཐུད་ནས་གནང་སྐབས་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་ ༡༨༤ བྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཁག་ཅིག་དྲག་སྐྱེད་སོང་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་ནད་གཞི་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༧༧ ཆགས་ཡོད་སྟབས། ལྡེ་ར་ལྡུན་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་ད་ཆར་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་པོ་མེད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་ཌི་སིར་ཕེབས་འབྱོར་དང་སྦྲགས་ཏེ་ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པའི་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་ཌི་སིར་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གིས་དགོང་ཚིགས་ཤིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་འདུག་པ་དང་།གསོལ་སྟོན་དེའི་ཐོག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། USAID འམ་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། དེ་བཞིན་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། གཞན་ཡང་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཛའ་འབྲེལ་འཐུས་ཚབ་བཅས་ལྷན་བཅར་གནང་འདུག ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གིས་གསོལ་སྟོན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཨ་རིའི་དཔོན་རིགས་དང་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ USAID པའི་འཐུས་མི་བཅས་ལྷན་འཛོམས་གནང་བ་དེ་ནི་ཆེས་ཐོག་མ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་པ་དང་། དེའང་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཆེས་ཆེར་འགྲོ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་མང་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་ལ་ཚད་བཀག་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ནའང། ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ནས་ཕན་ཚུན་དབར་ཐུགས་དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཞལ་ལག་དང་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་ཞལ་ལག་བཅས་ལྷན་རོལ་གནང་འདུག སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་བོད་དང་བོད་མིའི་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་དང་ཕྱག་ལས་གནང་ཁག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ད་ལན་ཆེས་ཐོག་མའི་ཨ་རིའི་དཔོན་རིགས་དང་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ USAID པའི་འཐུས་མི་བཅས་གནད་འདྲེན་ཞུས་ཏེ་གསོལ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་བར་དགྱེས་ཚོར་བྱུང་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་རྣམ་པས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་དང་བོད་མིའི་སླད་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་བ་དང་ལྷག་དོན་ཁོང་རྣམ་པ་དང་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས་བློ་ཐག་ཉེ་པོའི་འབྲེལ་ལམ་ཞུས་པར་ཡི་རངས་གནང་བ་མ་ཟད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་དོན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྤྲད་པར་བརྟེན་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་གལ་གནད་གཙིགས་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཁ་ཉིན་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་སྔ་ཐོག་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཇོ་བྷ་ཌན་མཆོག་གི་གཞུང་འཛིན་གྱི་ལམ་སྟོན་ལྟར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད། ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་ལྕམ་སྐུ་ Nancy Izzo Jackson ལགས་དང་ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ PDAS Richard Albright ལགས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། ཕྱི་མི་གཞིས་སྤོ་བཅས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེན་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Dean Thompson ལགས་བཅས་ཀྱི་དབར་དྲྭ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༥ པའི་ལས་ཡུན་རྫོགས་ལ་ཉེ་བ་དང་བསྟུན། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༣ ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ཁག་ལ་སྐོར་བསྐྱོད་དང་སྦྲགས་མི་མང་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༦ གི་ཉིན་རྒྱབ་ལྡི་ལིར་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རིན་བཞནིན་ཨ་རིའི་གཞུང་གསར་པའི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་།དེ་རྗེས་ནིའུ་ཡོག་དང་དེ་སྔོན་ཕེབས་མ་ཐུབ་པའི་ས་གནས་རེ་གཉིས་སུ་མི་མང་ཐུག་འཕྲད་དང་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།  

སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༢ སྟེ་གོ་ལའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་འདུག་པར་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་བཞུགས་པའི་མཆེད་གྲོགས་ཕོ་མོ་ཡོངས་ལ་རང་ཅག་ཐུན་མོང་གི་རྟེན་གཞིར་གྱུར་པའི་གོ་ལ་འདིའི་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་དཀའ་ངལ་དང་གོ་སྐབས་གཉིས་ཀར་དོ་སྣང་ཆེ་ཙམ་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག

ཁ་སང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་དེ་སླར་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ཐད་སེམས་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གྲས་སུ་མིང་འདོན་བྱས་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གང་འགྱོགས་བསྐོ་བཞག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་ལོ་འདིའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་འདས་ལོ་ནང་གཙོ་བོ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཁྲོད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་བ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་གྱི་བོད་མི་དང་ཁ་ཆེ། ཡི་ཤུའི་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཚོར་དམིགས་བསལ་གྱི་སྡང་ཟུག་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་དེ་བྷར་མ་དང་ཀོ་རི་ཡ། Eritrea སོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་བཅུ་དང་ལྷན་དུ་སླར་བློ་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲས་སུ་མིང་འདོན་གནང་འདུག ཁ་སང་སྙན་ཐོ་དབུ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Tony Perkins ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་དད་རང་དབང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནད་དོན་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུ་མེད་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཁག་ནི་འདས་ལོ་ནང་ཆེས་བློ་འཚབ་གནང་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྔ་ལོར་བོད་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་བཟོར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་སྐོར་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་། ཚོགས་འདུ་རྗེས་སུ་བོད་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཆེད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་ཡོད་པ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཐོག་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཡར་ཆེན་སྒར་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་མང་ཚོགས་མཆོད་མཇལ་ལ་ཕེབས་པར་བཀག་སྡོམ། བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་དང་གཞུང་གི་སྲི་ཞུ་བ་དེ་དག་གི་ནང་མི་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་གནང་སྒོ་ཁག་ཏུ་མཉམ་ཞུགས་གནང་མ་བཅུག་པ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཉན་རྒྱུ་དང་ཐ་ན་༸སྐུ་པར་ཉར་རྒྱུ་སོགས་ལ་དམ་དྲག་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་དང་ཆབས་ཅིག འདས་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་ རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ནང་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་དང་བཏང་འཛིན་བྱེད་ཐབས་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་སྤེལ་མུས་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག སྔ་ལོར་ཨ་རིའི་ཉེན་རྟོག་པའི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལ་ཡུལ་དེའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་གསང་ཉུལ་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་གནད་དོན་གཙོས་ཁེ་ན་ཌ་དང་སུད་ཌེན། དེ་བཞིན་སུ་ཛར་ལན་ཌི་བཅས་ཀྱི་ནང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱའི་གསང་ཉུལ་བ་ཡོད་པ་ར་ཁྲོད་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་གི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་དག་དང་བོད་ཙམ་མིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་དུ་མར་དེ་ལྟར་སྤེལ་བར་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་གཞུང་གིང་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་དག་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་དེ་ལྟར་སྤེལ་བཞིན་པའི་དམིགས་དཔེ་ངན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པར་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེའི་ཁྲོད་སྔ་ལོར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༩ ཡིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་མི་དང་ཤིན་ཅང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་། སྔ་ལོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་མི་དང་མང་ཚོགས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་གནད་དོན་སྤེལ་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་བའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གྱི་འགྲུ་དོན་བཞིན་ནུས་པ་ལྡན་པའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཞིག་གང་མགྱོགས་བསྐོ་བཞག་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག དེའི་བར་ན་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཀག་སྡོམ་ཐད་སྔོན་ཁབ་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ཡོད་མཁན་གྱི་གསར་འགོད་ལས་རིགས་ལ་རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ནང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་བར་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༣༠ ཙམ་གྱི་ནང་དུ་གསར་འགོད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་དེའི་ཁོངས་ནས་རྒྱ་ནག་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ཁོངས་ནས་གསར་འགོད་དབང་ལ་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༧༧ པར་མིང་འདོན་གནང་བ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ Turkmenistan དང་བྱང་ Korea གཉིས་དང་། གནས་སྟངས་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ Africa རྒྱལ་ཁབ་ Eritrea བཅས་མིང་མངོན་གསལ་གནང་འདུག  

ཨོ་སི་ཊི་ལི་ཡའི་གཞུང་ངོས་ནས་ཡུལ་དེའི་མངའ་སྡེ་ Victoria ཡིས་དེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་གྲོས་མཐུན་གཉིས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་བ་མ་ཟད། ཨ་རབ་དང་སུ་རི་ཡ་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་གྲས་ཆོད་གཉིས་ཀྱང་ཕྱིན་འཐེན་གནང་འདུགདེའང་སྔར་ལོ་ཨོ་གླིང་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་གཙོ་བཟུང་ཐོག་ Foreign Relations Act ཞེས་པའི་ཕྱི་འབྲེལ་ཁྲིམས་གཞི་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་དེ་གའི་མངའ་སྡེ་སོ་སོའི་གཞུང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྲིད་གཞུང་ཁག་དབར་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་རྣམས་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་སང་ཕྱི་དྲོར་ཨོ་གླིང་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལྕམ་ Marise Payne ལགས་ཀྱིས་ Victoria མངའ་སྡེའི་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ དང་ ༢༠༡༩ ལོའི་གནང་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་བཞག་པའི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་གྲོས་མཐུན་དེ་ཕྱིར་འཐེན་གནང་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་དེ་དག་ཨོ་གླིང་གི་ཕྱི་སྲིད་ལ་གནོད་སྐྱོན་འགྲོ་གཞི་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུང་བ་དང་འབྲེལ། ཨོ་གླིང་གིས་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གཙོར་འཛིན་གྱིས་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག ཨོ་གླིང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་དེ་དག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་པར་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་མ་ཐག  ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་ཨོ་གླིང་གི་བྱེད་བབ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་རྒྱུན་སྲིང་བྱེད་རྒྱུར་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་མིན་པར་ཕྱིར་མངོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གནད་དོན་དེ་ཨོ་གླིང་གི་ངོས་ནས་རྒྱུ་མཚན་དང་མི་མཐུན་ཞིང་ཁྲོང་ཁྲོ་སློང་གཞིའི་འགུལ་སྐྱོད་ཅིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས།  ཐེངས་འདིའི་ཨོ་གླིང་གི་བྱེད་བབ་དེ་ཡིས་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དོ་ཕོག་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། མི་འགྱངས་བར་བྱེད་བབ་དེ་ཡིས་ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རང་ཉིད་ལ་གནོད་གཞི་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར། ཨོ་གླིང་གི་མངའ་སྡེ་ Victoria ཡི་བློན་ཆེན་ Daniel Andrews ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གོང་སྤེལ་དང་བཅོས་བསྒྱུར་ལྷན་ཁང་དང་མཉམ་དུ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་གྱི་ནང་དུ། མངའ་སྡེ་དེ་ཡིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞིར་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུར་འཁོད་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་སྲུང་གི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འགོ་གཙོ།  སྐུ་ཞབས་ Rory Medcalf  ལགས་ཀྱིས་དེ་སྔོན་ནས་མངའ་སྡེ་Victoria སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་དེ་ཡིས་ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངོན་འདོན་ལ་རྩིས་མེད་དང་ཁུལ་དེའི་ཕྱི་སྲིད་འབྲེལ་ལམ་གསར་བ་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུའི་ནུས་བ་ཉམས་དམས་སུ་བཏང་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་དེར་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྐད་ཡིག་དང་ཁོར་ཡུག་གི་ཚད་གཞི། དེ་བཞིན་ངལ་རྩོལ་གྱི་ཐོབ་ཐང་སོགས་གང་ཡང་ཚུད་མེད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཨོ་གླིང་དང་ལྷན་བཞག་པའི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་དེ་ནི་ཁུལ་དེའི་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དང་མི་མང་གི་བདེ་རྩ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་འོག་ནས་བཞག་ཡོད་ནའང་། ཁ་སང་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་མཆོག་གིས་ལས་གཞི་དེ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་མཚམས་སུ། Victoria མངའ་སྡེར་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་འབྲེལ་བ་བྱས་སྐབས་གྲོས་མཐུན་དེ་ཕྱིར་འཐེན་གནང་བར་སྐྱོན་བརྗོད་སོགས་གང་ཡང་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་སྲིད་ཀྱི་གནོད་དོན་དེ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས། མངའ་སྡེའི་ངོས་ནས་མུ་མཐུད་དེ་ཁུལ་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོིར་གནས་བབ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག  

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མགོ་ལོག་ནས་ཡིན་པའི་བསམ་གཏན་བཟང་པོ་ལགས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་གཉིས་སླར་ཡང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུགརྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་གཉིས་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ། རྨ་ཆེན་རྫོང་གི་དབྱུག་ཞོང་སྡེ་པའི་ཁུལ་དུ་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་སྤྲོད་ཁྱབ་ཆེ་བའི་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་པར་བརྟེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་རྨ་ཆེན་རྫོང་གི་ཉེན་རྟོག་ཁང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གཉིས་ལ་སྤུན་ཉེ་འབྲེལ་སོགས་སུ་གཅིག་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་མ་བཅུག་པར་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུག བོད་མི་གཉིས་པོ་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་གི་མི་ཡིན་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ནི་བསམ་གཏན་བཟང་པོའི་ཁྱིམ་ཚང་དུ་མག་པར་སླེབས་པ་ཞིག་རེད་འདུགརྒྱ་གཞུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཁུལ་གྱི་མགོ་ལོག་ནང་ལ་ཕྱིའི་སྤུན་མཆེད་ཚོར་འབྲེལ་བ་གནང་ཕྱོགས་ཐད་ལ་དམ་དྲག་སྔར་ལྷག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁུལ་དེའི་སྡེ་པ་སོ་སོར་སོ་ཉུལ་བ་མང་དག་ཅིག་ཆེད་འགྲེམས་ཀྱིས་སྐད་འཕྲིན་ལ་སྔོག་གཤེར་དང་དཔར་རིས་ཅི་རིགས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་རྒྱ་གཞུང་ལ་རག་ཐབས་སུ་སོ་ཉུལ་བར་དངུལ་དང་བྱ་དགའ་ལས་གནས་སྤར་རྒྱུ་སོགས་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ནག་ཚོགས་གཙང་སེལ་དང་ཟང་ཟིང་བཅོས་སྒྲིག་ཟེར་བར་ཁ་གཡར་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་དྲྭ་རྒྱ་དང་སྐད་འཕྲིན་བཅས་ལ་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་མང་པོས་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་དང་བཀའ་མོལ་གནང་ཁག་ལ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་དང་ནག་ཉེས་ལ་བརྩིས་ནས་ས་གནས་ཀྱི་བོད་མི་མང་དག་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སྔ་རྗེས་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཝུ་ཡིན་ཅེ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འགོ་གཙོ་བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ཟེར་བ་དང་དེ་བཞིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེ་དགྲ་ལྷ་སོགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་གི་འོག་ཏུ། ཁྲིམས་ལྟར་བོད་སྐྱོང་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པ་ཞིག་ལྷ་སར་ཚོགས་འདུགརྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཀྲུང་གོ་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ་ཞེས་པའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཁ་ཉིན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཝུ་ཡིན་ཅེ་ཡིས་གཏམ་བཤད་བྱས་པའི་ནང་དུ། གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་གི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དགོངས་པར་གཙོ་བོར་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱིས། བོད་ལྗོངས་སུ་ཁྲིམས་སྐྱོང་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་དུས་རབས་གསར་པར་འཕེལ་རྒྱས་དེ་བས་ཆེ་བ་ཡོང་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་བསམ་བློའི་དར་ཆའི་འོག ང་ཚོས“འདུ་ཤེས་བཞི”ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། “གདེང་ཚོད་བཞི”བརྟན་དུ་གཏོང་བ། “སྲུང་སྐྱོང་གཉིས”ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཁྲིམས་སྐྱོང་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་དང་གོ་བ་ནན་ཏན་ལེན་རྒྱུ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩི་དགོས་བར་བརྗོད་འདུག འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་ཐེངས་འདིར་ལྷ་སར་ཚོགས་པའི་བོད་སྐྱོང་གི་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་ཚོགས་འདུ་དེའི་གལ་གནད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ཚུགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དུས་རབས་གཅིག་གི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ནས། ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་ལྟ་གྲུབ་ཁག་ཆབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་ནན་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འདིའི་ཐོག་ཏུ་ཡང་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཁུལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་པར་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པའི་ལས་འགུལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཝུ་ཡིན་ཅེ་ཡིས་བོད་སྐྱོང་གི་ལམ་ལུགས་དང་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་ཤིང་། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་འཛུགས་དང་། དམངས་གཙོའི་ཁྲིམས་འཛུགས། ཏང་གིས་ཁྲིམས་འཛུགས་ལས་དོན་ལ་འགོ་ཁྲིད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། ཁྲིམས་སྐྱོང་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་འཆར་འགོད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་དང་། ཆོས་ལུགས་དོ་དམ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སོགས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིནར་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཁྲིམས་ལུགས་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ཅི་ཡང་མེད་མོད། དཀའ་ངལ་གཙོ་བོ་དེ་ཁྲིམས་ལུགས་དེ་དག་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་ཁྲོད་དུ་ཡང་ཁྲིམས་འཛུགས་མང་པོ་ཞིག་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ལྟར་བོད་ཁུལ་དུ་ཆོས་ལུགས་དང་དཔལ་འབྱོར། སྐད་ཡིག་དང་ཁོར་ཡུག་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཀྱི་སྲོལ་ཡིག་མང་པོ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ཚོགས་ཆེན་རིམ་པའི་ཐོག་ཏུ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་བོད་སྐྱོང་ཟེར་བ་དེ་ནི་གཅིག་ནས་བོད་ནང་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་གྱི་མགོ་སྐོར་གཏོང་བ་ཞིག་དང་། གཉིས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་སྟོན་རྒྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལག་ཆ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཐེངས་འདིའི་ཁྲིམས་ལྟར་བོད་སྐྱོང་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པའི་ཁྲོད་དུ། ཝུ་ཡིན་ཅེ་ཡིས་དོན་ཚན་བདུན་ལྷག་གི་ཐོག་ཏུ་གཏམ་བཤད་བྱས་ཡོད་པའི་ཁྲོད། གཙོ་བོ་ཕྱིའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་བོད་དེ་ཁྲིམས་ལྟར་འཛིན་སྐྱོང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་བར་ནན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ནའང་། དོན་དངོས་སུ་བོད་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་ལྟ་གྲུབ་ཁྱབ་སྤེལ་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་གལ་ཡིན་པ་བསྐྱར་བཟློས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད་འདུག

ཁ་ཉིན་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཞེས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་པའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ལ་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་གནང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགཉིན་གཅིག་གི་དྲྭ་ཐོག་ཚོགས་འདུ་དེ་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་དང་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ Sweden,Poland,France,Belgium ,Netherland དང་ Ireland བཅས་ཀྱི་ཡུ་རོབ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་དྲུག་གིས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ཁོང་རྣམ་པར་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་བྱམས་པ་ལགས་དང་གཞན་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་དང་འབྲེལ་བའི་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྱོང་བརྡར་བཅས་གནང་བ་མ་ཟད། སྦེལ་ཇམ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བཀྲིས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་དང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་འདུག ཉིན་གང་གི་རིང་ཚོགས་པའི་དྲྭ་ཐོག་ལས་རིམ་དེའི་ཁྲོད། ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཡུ་རོབ་སྲིད་བྱུས་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Vincent Metten ལགས་ཀྱིས་གཙོ་སྐྱོང་གནང་བའི་ཐོག་བོད་རིགས་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་དང་སྐབས་དེར་ཚོགས་བཅར་བ་རེ་རེའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་སྤེལ་བཞིན་པའི་གདུག་རྩུབ་གཉའ་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་མི་ཚོར་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་སྐད་ཡིག་རང་དབང་མེད་པ། ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་དང་བཙོན་འཇུག་སོགས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཁག་དང་ལྷག་དོན་བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་སྙན་སེང་ཞུས་ཏེ། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ནས་བོད་མིར་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བའི་ཐོག་བོད་དོན་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྲོས་ཆོད་ཅིག་འཇོག་གནང་ཡོང་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག བགྲོ་གླེང་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་བའི་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པས་ཐེངས་འདིའི་ལས་རིམ་བརྒྱུད་བོད་མིར་ཐད་ཀར་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་རེས་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སླད་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་ངང་དམིགས་བསལ་འགན་བཞེས་བཞིན་པ་དེ་ནི་དོན་ཕན་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས་ལས་དོན་མཐའ་དག་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་Mikulas Peksa ལགས་ཀྱིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མ་འོངས་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་དེ་བོད་མི་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་ལས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཐེ་གཏོགས་བྱ་མི་ཆོག་པའི་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་དུས་ཡུན་ནང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཡུ་རོབ་ Belgium ཀྱི་རྒྱལ་ས་ Brussels ནང་ལོ་ལྟར་ Tibet Lobby Day འམ་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིར་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་ལས་འགུལ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་གྱིས་འཕྲོད་བསྟེན་སྔོན་འགོག་དང་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་ནས་འདི་ལོའི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་ཉིན་མོ་ཡོངས་རྫོགས་ Brussels ནང་འཚོགས་མི་དགོས་པར་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་དང་ལྷན་དུ་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་དེ་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Manmohan Singh མཆོག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་རྟགས་ཐོན་པར་ཐུགས་ཕམ་དང་བཅས་ཏེ་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་འདུག