བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་བར་རྒྱ་མི་རིགས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐུབ་རྒྱུ་དེ་རེད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་འདྲ་མིན་ ༡༣ ནས་ཕེབས་པའི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་སྦྲགས། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་འགན་ཁུར་བླངས་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། དེ་རིང་ཚོགས་འདུ་མཇུག་སྒྲིལ་གྱི་མཛད་སྒོ་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུས་ཕྱི་འབྲེལ་དྲུང་ཆེ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་ནུ་ལགས། དེ་བཞིན་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཨརྱ་ཚེ་དབང་རྒྱལ་པོ་ལགས། དྲུང་འཕར་འཚི་མེད་ཚེ་དབྱངས་ལགས་བཅས་ཆེད་ཕེབས་ཐོག་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་བཅར་བ་མི་གྲངས་ ༡༠༠ ལྷག་ལྷན་འཛོམས་ངང་ལེགས་གྲུབ་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་ཕྱི་འབྲེལ་དྲུང་ཆེ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ཕེབས་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་རྫོགས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་སླད་དུ་ཞབས་ཞུ་དང་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ངེས་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དང་ལོ་རྒྱུས། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རྣམས་གསལ་པོ་མཁྱེན་པའི་ཐོག་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་དེ་རང་ཉིད་ལ་འཁྲི་བའི་འོས་འགན་གལ་ཆེ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་དྲན་སྐུལ་གནང་བ་མ་ཟད། ཚོགས་འདུ་འདི་ནས་གང་ཤེས་པ་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་གནས་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་དབར་སྦྱང་བཤད་དང་བསམ་ཚུལ་སྤེལ་རེས་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་སོང་།  ཁོང་གིས་ད་དུང་དེ་རིང་ཚོགས་འདུ་མཇུག་སྒྲིལ་རྗེས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་གནས་ལ་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་སྟེ་བོད་སྤྱིའི་རྩ་དོན་སླད་སེམས་ཤུགས་འཕར་མ་ཞིག་སྐྱེས་ཐོག་ཕྱག་ལས་སྔར་ལྷག་གནང་རྒྱུར་འབད་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་ཚོགས་འདུ་མཇུག་སྒྲིག་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ནས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གཙོ་གྱུར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ས་གནས་གཅིག་ཏུ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ངོ་ཤེས་དང་བོད་སྤྱིའི་རྩ་དོན་སླད་བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེ་ནས་གང་གནང་ཐུབ་མིན་ཐད་བཀའ་བསྡུར་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ཚོགས་བཅར་བ་གཞོན་སྐྱེས་དེ་དག་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་སོན་རྩ་དང་མགོ་ཁྲིད་ཡིན་པར་དྲན་སྐུལ་གནང་ཐོག་ཁོང་རྣམས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་འགན་ཁུར་བླངས་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ནས་དེ་རིང་བར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ནས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་འབྲེལ་ལམ་གྱི་གལ་གནད་དང་དོན་ཕན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དང་གྲོས་མོལ་བསྐྲུན་ཐབས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཐུན་མོང་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཕྱོགས། བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཐོག་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་ལས་འགན། དེ་བཞིན་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་ཐད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ནས་འགན་ཁུར་བཞེས་ཕྱོགས་དང་འཆར་སྣང་ལྡན་པའི་དབུ་ཁྲིད་བསྐྲུན་ཐབས་བཅས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་ཚོགས་བཅར་བ་ཕན་ཚུན་དབར་གྲོས་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་སྤྱི་རིགས་ཐོག་དྲི་བ་དྲིས་ལན་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། འབྲེལ་ཡོད་པར་རྣམས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱ།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་འདུའི་ཚོགས་ཐུན་གསུམ་པའི་ཐོག་བོད་དང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབར་འབྲེལ་ལམ་སྲ་བརྟན་དང་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་བསྐྲུན་ཐབས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་གི་དྲུང་ཆེ་རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་བར་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་མི་རིགས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ངོས་འཛིན་ཀྱིས་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་བ་བཟོ་དགོས་པ་མ་ཟད་བོད་དོན་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པར་ནན་སྐུལ་གནང་སོང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ ཐོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཐུན་གསུམ་པའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་གི་དྲུང་ཆེ་རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས་དང་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་དྲུང་ཆེ་དང་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་གི་ཟུང་དྲུང་སྐལ་བཟང་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་ཕྱི་དྲིལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚན་པའི་ལས་བྱེད་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་བཅས་གསུམ་ཆེད་འབོད་ཀྱིས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབར་འབྲེལ་ལམ་སྲ་བརྟན་དང་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་བསྐྲུན་ཐབས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིར་ཚོུད་གཅིག་གི་རིང་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། སྐབས་དེར་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་གི་དྲུང་ཆེ་རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་ཞི་མོལ་གནང་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་དང་ད་ལྟ་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་རྣམས་གང་འདྲ་བྱུང་མིན། དེ་བཞིན་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་ཡོང་བར་ཐབས་ཤེས་གང་གནང་དགོས་མིན་བཅས་ཀྱི་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་ཞིག་གསལ་འདོན་གནང་ཐོག་ད་རེས་ང་ཚོ་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་འདྲ་མིན་ནས་ཕེབས་པའི་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ས་གནས་གཅིག་ཏུ་ཚང་འཛོམས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་འདི་ལྟར་གནང་དོན་ནི་ང་ཚོར་དཀའ་རྙོག་གམ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡོད་པ་དང་དཀའ་རྙོག་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་བོད་ནང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་འགོ་བཙུགས་ནས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྐྱེན་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ གོང་ལ་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ཞེས་པ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་མེད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་མེད་པར་བརྗོད་བཞིན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཞིག་མིན་པ་དང་དོན་དངོས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཡོད་པར་བརྟེན་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ས་ཁུལ་གཙོ་གྱུར་མདོ་དབུས་ཁམས་ཡོངས་རྫོགས་ནང་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་མང་འཚོགས་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠ ལྷག་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ལེགས་བྱང་། སྐད་ཡིག་བཅས་པའི་རྨང་གཞི་དང་མི་རིགས་སོགས་རྩ་མེད་གཏང་རྒྱུའི་ཐབས་བརྒྱ་བྱུས་སྟོང་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་བཞིན་པའི་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་ཚོད་འདིར་བོད་མི་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་སེལ་དགོས་པ་དང་དེ་བོད་མིར་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་ནན་བརྗོད་གནང་ཡོད། རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས་ཀྱིས་ད་དུང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་དུས་ཀུན་ཏུ་རང་ཉིད་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ནང་ཡོད་པ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པར་དྲན་སྐུལ་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། འཐབ་རྩོད་དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཞིག་ཡིན་སྟབས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་བར་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་ཀྱང་དེའི་ནང་ནས་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཆ་རྐྱེན་གཅིག་པོ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་རིགས་མི་མང་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཤེས་རྟོགས་གནང་ཐུབ་པ་བཟོ་དགོས་པ་མ་ཟད་ཁྱད་པར་དུ་བོད་དོན་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ནས་ ༡༩༧༤ བར་དུ་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་ད་ལྟ་ལྟར་མིན་ནའང་ ༡༩༧༤ རྗེས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་མི་ཡོང་བ་དང་བོད་ཀྱི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐྱོབ་རྒྱུ།...