བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བེུད་ལ་རྩུབ་སྤྱོད་དང་བཙན་གཡེམ་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཞན་པོ་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་ ༡༩ ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༩༥ པའི་ཐོག་ཛ་དྲག་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་པ་གསོ་རིག་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནང་རྒྱ་བལ་གཉིས་སུ་བོད་མི་༤༧༤ ལ་ནད་དུག་ཕོག་ཡོད་པ་དང་། ནད་དུག་ཕོག་མཁན་གྱི་ཁྲོད་ནས་ལོ་ན་རྒན་ཤོས་ ༩༦ དང་ལོ་ན་ཆུང་ཤོས་ཟླ་བ་དགུ་ཅན་གྱི་བྱིས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནས་བོད་མི་གཅིག་ཀྱང་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་མེད་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།སྐབས་དེར་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཅིག་ལ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པའི་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་སྨན་ཞབས་པ་དང་སྨན་པ་ཚོས་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གཉན་ཕྲང་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་འདོད་ཡོད་ཚེ་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཡོད་པ་དང་། གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དྲྭ་ཐོག་ཏུ་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱང་སྤེལ་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཐོག་མར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་གཞོན་བསྟན་འཛིན་ཀུན་བཟང་ལགས་ཀྱིས་བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཛ་དྲག་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྡུ་སྐོང་གིས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སོ་སོར་ཆ་བགོས་ཀྱིས་འབྲེལ་མཐུད་མི་སྣ་རེ་ཆ་བགོས་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ལས་དོན་ཅི་རིགས་ཤིག་ཡོད་རུང་ཁུངས་སོ་སོའི་འབྲེལ་མཐུད་པར་འབྲེལ་བ་གནང་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། ད་དུང་བོད་མིའི་ཚོགས་སྒེར་གཉིས་ནས་ནད་དུག་ལ་གདོང་ལེན་དང་འགན་འཐུས་ཚང་བཞེས་པའི་ཁྲོད་ནད་པས་བརྟག་དཔྱད་ལེགས་པར་གནང་རྒྱུ་གཙོས་ཟུར་བཀག་ལ་ཏག་ཏག་བཞུགས་པ་སོགས་འདས་པའི་མྱོང་བར་སློབ་གསོ་བླངས་བ་དེས་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་སློབ་ཕྲུག་དང་དགེ་རྒན། དེ་བཞིན་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ཕྱིར་ལོག་གནང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ལ་བསམ་གཞིགས་ནན་པོ་གནང་ནས་གཟབ་གཟབ་གནང་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་ཟླ་བ་འདིའ་ཚེས་༡༠ ནས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་ལམ་སྟོན་ལྟར་མདུན་སྐྱོད་ཞབས་ཞུ་བ་གཙོས་ལོ་ན་༦༠ ཡན་ལ་ནུས་ཤུགས་སྔོན་ཁབ་གསུམ་པ་སྐྱོན་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་བོད་མི་མདུན་སྐྱོད་ཞབས་ཞུ་བ་ ༣༨༥ དང་ ལོ་ན་ ༦༠ ཡན་གྱི་བོད་མི་ ༡༦༨༠...

རྒྱ་གར་ནང་ད་ལྟའི་ཆར་ཉིན་རེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ པ་ཕོག་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་སྒོས་འདས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༢༤ ནང་རྒྱ་གར་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་ཁྲི་བརྒྱད་ལྷག་ཆགས་ཀྱི་འདུག དེའི་ཁྲོད་ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་གངས་སྐྱིད་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ཁེ་ན་རཱ་དངུལ་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཞིག་ལ་ནད་གཞི་དེ་ཕོག་རྐྱེན་དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལས་མཚའས་བཞག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཅོན་ཏ་རཱ་དང་སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ། དེ་བཞིན་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་ནང་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ལ་ནད་དེ་ཕོག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་འཐོན་བཞིན་འདུག ཉེ་ལམ་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཅོན་ཏ་རཱ་བོད་ཁྱིམ་ནང་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་ཕེབས་མཁན་ལས་བྱེད་ཀྱི་སྤུན་ཉེ་འབྲེལ་བོད་མི་བཞི་དང་དེ་དག་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་བྱུང་བའི་ལས་བྱེད་གསུམ་དང་ཁ་ལོ་བ་གཅིག་བཅས་བཞི་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་རྣམས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ནད་རྟགས་གང་ཡང་མེད་པ་རེད། དེ་བཞིན་སྦིར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་དུའང་ཉེ་ལམ་ལས་བྱེད་ཅིག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་ཕེབས་པ་ཞིག་སློབ་གྲྭའི་སྒྲིག་གཞི་གཞིར་བཟུང་ཟུར་བཀག་ནང་བཞུགས་ཡོད་པ་དང་། ཟུར་བཀག་གི་དུས་ཡུན་རྫོགས་མཚམས་སུ་ཁོང་ལ་བརྟག་དཔྱད་གནང་སྐབས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག འོན་ཀྱང་ད་ཆར་ཁོང་ལ་གཟུགས་གཞི་བདེ་མིན་གྱི་ངལ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་འདུགད་ཆ་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་ནང་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་བསམ་ཡས་གླིང་ནང་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༩ ནས་བོད་མི་གསུམ་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་ཁྲོད་ད་ཆ་བོད་མི་གཅིག་ལ་དབུགས་གཏོང་ལེན་གྱི་ངལ་བ་ཅུང་འཕྲད་རྐྱེན་སྨན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་གནང་བཞིན་པ་དང་། དེ་མིན་བོད་མི་གཉིས་དེ་ཙམ་གྱི་ཛ་དྲག་མེད་སྟབས་རང་ཁྱིམ་དུ་ཟུར་བཀག་གནང་མུས་རེད་འདུགསྤྱིར་རྒྱ་གར་ནང་དུ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ད་ཆ་སྒོ་རྒྱ་བསྡམ་པའི་བཀའ་རྒྱ་གུ་ཡངས་ཀྱི་བཀའ་རྒྱ་རིམ་པ་བཞི་པར་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་གུ་ཡངས་ལ་ལྟོས་མེད་མང་ཚོགས་ནས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་རྣམས་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ཆ་རྒྱ་གར་ལྟ་བུའི་ནང་ཉིན་རེ་བཞིན་ནད་ཡམས་དེ་ཕོག་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མ་ཟད། དེའི་ཁྲོད་ཉེ་ལམ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་ཡོད་པའི་ཁེ་ན་རཱ་དངུལ་ཁང་གི་ལས་མི་ཞིག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཕོག་འདུག་སྟབས་དངུལ་ཁང་དེ་ཉིན་ཤས་རིང་ལས་མཚམས་འཇོག་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་འདུག   གནས་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཐོན་མ་ཐག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་འདས་པའི་ཕྱི་ཚེས་ ༧...

དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་བེུད་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་སྡེ་ཚན་ནས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བེུད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བེུད་ལ་རྩུབ་སྤྱོད་དང་བཙན་གཡེམ་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཞན་པོ་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུགཉེ་ཆར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བེུད་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྙན་ཐོ་དེ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ Gender Stereotypes འམ་ཕོ་མོའི་མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས་དང་ཁྱིམ་ཚང་དང་ལས་ཀ་བྱ་ཡུལ། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བེུད་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་ལྟ་ཚུལ་དང་། ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་བེུད་ནས་ཆ་ཤས་བཞེས་ཕྱོགས། སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་དང་ཕོ་མོའི་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་འཕྲོད་བསྟེན། དེ་བཞིན་བེུད་ཐོག་རྩུབ་སྤྱོད་དང་བཙན་གཡེམ་ཀྱི་གནད་དོན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བེུད་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་སྡེ་ཚན་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གོ་རྟོགས་ཇི་ཙམ་ཡོད་མེད་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་ནས་ཉམས་ཞིབ་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུགདེའི་ཁྲོད་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་སློབ་ཕྲུག་དང་དགེ་རྒན། གྲྭ་བཙུན་དང་མང་ཚོགས། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབང་ལྡན་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༠༠༠ ཙམ་ལ་འདྲི་རྩད་གནང་བ་ལས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྤྱིར་དེང་སྐབས་བེུད་གཙོ་གྱུར་བུ་ཕྲུག་ཡོངས་ལ་ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་སྐབས་ཐོབ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་ནང་བེུད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བ་ཡོད་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བེུད་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཤུགས་རྐྱེན་དེ་ཙམ་མེད་པ་མ་ཟད་དེ་བཞིན་འོས་བསྡུ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུའང་བེུད་རྣམས་ལ་གནོན་ཤུགས་མེད་པར་འོས་འཕང་རྒྱུའི་རང་དབང་ཡོད་པ་སོགས་མངོན་གསལ་བྱུང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཟླ་མཚན་དང་ཕྲུ་གུ་མངོན་འགོག་སོགས་བེུད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན། ལྷག་དོན་བེུད་ཐོག་རྩུབ་སྤྱོད་དང་བཙན་གཡེམ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འཕྲད་སྐབས་ཞལ་གསང་པོའི་ཐོག་ནས་གསུང་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ཁར་གོ་རྟོགས་ཀྱང་ཞན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བེུད་ནུས་སྟབས་གོང་འཕེལ་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་དང་སྡེ་ཚན་ཆེད་འཛུགས་གནང་བའི་ཐོག་ལ་གོ་རྟོགས་ཞན་པོ་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཆེས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། མཐོ་སློབ་ཏུ་སྐྱོད་བཞིན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁྲོད་བེུད་ཀྱི་ལས་འགན་ནི་ཕྲུ་གུའི་སྐྱེས་མ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་གསལ་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། གཙོ་བོ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲ་མིན་ནང་བེུད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གོ་རྟོགས་ལས་རིམ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏང་རྒྱུ་དང་། བེུད་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་སྡེ་ཚན་དེ་ལས་འཆར་ཞིག་གི་ངོ་བོར་ངོས་འཛིན་གནང་བ་ཙམ་མིན་པར་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ནང་ད་ལྟའི་ཆར་བེུད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་སྦྱོང་གནང་མྱོང་ཡོད་པའི་ལས་བྱེད་གཉིས་མ་གཏོགས་མེད་སྟབས། ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་གནང་མྱོང་ཡོད་མཁན་མང་བ་ཆེད་བསྐོ་གནང་དགོས་པ་དང་སྡེ་ཚན་གྱི་ལས་གཞི་ཁག་ལ་དུས་ནས་དུས་སུ་དཔྱད་ཞིབ་དགོས་པ།...