དེ་རིང་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༠༡ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་གསོ་རིག་དང་ཕྱི་ལུག་ཀྱི་སྨན་བཅོས་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ནད་རིག
ས་སྔོན་འགོག་ཤུགས་ཆེ་གནང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་།
རྩ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༡༦༩༦ ལོར་༸རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ལྕགས་པོ་རིར་སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་ཆེས་ཐོག་མ་གསར་བཙུགས་བསྐྱངས་པ་དང་། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༦ ལོར་༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བསྐྱར་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་གསོ་དཔྱད་སྨན་སྐར་དཔྱད་རྩིས་ཀྱི་རིག་པ་གཉིས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་ཁང་གསར་བཙུགས་གནང་ནས་རིམ་པས་བོད་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཙོས་པའི་འབྲུ
ག་ཡུག་དང་འབྲས་ལྗོངས། དེ་བཞིན་ཁུ་ནུ་དང་ལ་དྭགས་བཅས་ནས་སློབ་ཕྲུག་བསྡུ་བཞེས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།
འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ལ་དུས་འགྱུར་བྱུང་རྗེས་༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུགས་དགོངས་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོ་གནང་ཕྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དངོས་སུ་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ལ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་སྨན་པའི་ཞབས་ཞུ་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་སྟབས། མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་གདེང་འཇོག་མི་དམན་པ་ཞིག་ཐོབ་བཞིན་ཡོད།
དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༠༡ འཁོར་བ་དང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཆེད་བཙུགས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༦ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། མཛད་སྒོའི་མགྲོན་གྱི་གཙོ་བོར་བོད་མིིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་ད
བང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་སོགས་ཆེད་ཕེབས་བྱུང་འདུག
མཛད་སྒོའི་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་ལ་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་གནང་བཞིན་པའི་ཕྱག་ལས་ཁག་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ད་ལྟའི་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འདུ་འཛོམས་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཊི་སྦི་དང་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཀྱི་ནད་གཞི་གཉིས་པོའི་གནས་སྟངས་ནི་འཇིགས་སྣང་བྱ་དགོས་པའི་གནས་བབས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་རྒན་གྲས་ཚོས་ནད་རིགས་དེའི་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཀྱི་སྐོར་བསྐྱོད་གནང་རྒྱུ་གནད་ཆེ་འདུག་
ཅེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་འདིར་གསོ་རིག་དང་ཕྱི་ལུག་ཀྱི་སྨན་བཅོས་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་ཤུགས་ཆེ་གནང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་།
སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་སྨན་པ་ཚོས་ནང་ཆོས་ལས་གསུང་པའི་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་གཙོ་འཛིན་ཐོག་ནས་སྨན་བཅོས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་སྨན་པ་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་བཞིན་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་བོད་སྨན་གྱི་སྤུས་ཚད་དང་སློབ་གསོ་གཉིས་ཀ་ཚད་མཐོ་ཤོས་ཤིག་གི་ཐོག་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད།
དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་བཀྲིས་ལགས་ཀྱིས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། འདས་པའི་ལོ་ལྔའི་ནང་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དཔལ་འ
བྱོར་དང་ཐོན་རྫས་རྣམས་སྔར་ལྷག་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་སོང་།
རྩ་བའི་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དབུ་བརྙེས་པའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་དང་། ཉམས་ཞིབ་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་དང་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོ་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་འདི་ལོ་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ལྟར་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་གསོ་རིག་སྨན་བཅུ་གསར་བཟོ་ཞུས་འདུག
ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་སྨན་དང་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་ ༥༥ ལྷག་དང་། ད་བར་སྨན་པའི་གྲངས་ ༣༤༠ ལྷག་ཐོན་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།
