Monthly Archives: December, 2020

ཉན་པ།: Listen ཕབ་ལེན། Download བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་གནས་སྟངས། Sunday 06/12/2020 Status of ‘People with disability’ in exile Tibetan Community

ཉན་པ།: Listen ཕབ་ལེན། Download སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་གི་གླེང་སྟེགས་ཁག་ཅིག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་གླེང་མོལ། Saturday 05/12/2020 Tibet Election 2021: In conversation with Representatives of 4 prominent online forums

རྒྱ་གར་ Maharashtra མངའ་སྡེའི་ Solapur རྫོང་ཁོངས་སུ་ཆགས་པའི་ Paritewadi གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞི་རིམ་འོག་མའི་དགེ་རྒན་ལོ་ན་ ༣༢ སོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ranjit Sinh Disale ལགས་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གོང་མཐོར་སླད་ཕྱག་ལས་གནང་བ་སོགས་ལ་བརྟེན་ཁོང་ལ་འདི་ལོའི་ Global Teacher Prize ཞེས་གོ་ལའི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཁོང་གི་ལས་དོན་དག་ལ་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་འདུག ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གསུང་འཕྲིན་དེའི་ནང་སྐུ་ཞབས་ Ranjit ལགས་ལ་གོ་ལའི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་བྱ་དགའི་དངུལ་འབོར་ཕྱེད་ཀ་འགྲན་བསྡུར་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་ལ་ཕུལ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་བར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་འདུག མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་གཞོན་སྐྱེས་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་རྒྱུ་དང་ལྷག་པར་དུ་དབུལ་ཕོངས་དང་དཔལ་འབྱོར་ཞན་པ་ཚོར་དེ་འབྲེལ་གྱི་སློབ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུ་ནི་ཁོང་ཚོར་རོགས་རམ་གནང་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ལེགས་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་དེས་འཛམ་བུ་གླིང་བཟང་ཕྱོགས་སུ་སྐྲུན་ཐབས་ལའང་ལེགས་སྐྱེས་ཡག་ཤོས་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་བཀའ་སྩལ་འདུག མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཁོང་ནས་རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་མ་ཐོབ་པའི་བུ་མོ་རྣམས་སློབ་གྲྭར་བསྐྱོད་བཅུག་རྒྱུ་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་རྒྱུ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་ ༨༣ ལྷག་གི་སློབ་ཕྲུག་ལ་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་ཚན་རིག་སློབ་ཁྲིད། རྩོད་རྙོག་ཅན་གྱི་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ན་གཞོན་དབར་འབྲེལ་ལམ་བཟོ་རྒྱུའི་ལས་འཆར་རྣམས་སྙིང་རྗེ་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཡིན་པར་བཀའ་སྩལ་འདུག་པ་མ་ཟད། སྐུ་ཞབས་ Ranjit ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོ་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱད་པར་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་དོན་དམ་གྱི་བཀའ་མོལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱག་ལས་དེས་གཞན་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཀའ་སྩལ་འདུག གཞི་རྩའི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དགེ་རྒན་གྱི་བྱ་དགའ་དེ་དབྱིན་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་ Varkey Foundation ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་གནང་དོན་ལྟར་ཐེངས་འདིའི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དགེ་རྒན་གྱི་བྱ་དགར་འགྲན་ཞུགས་གནང་མི་ཁོངས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༤༠ ཁྲོད་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་རིགས་གཉེར་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༢༠༠༠ ཡོད་པ་རེད། ད་རེས་སྐུ་ཞབས་རན་ཇིཏ་ལགས་སུ་བྱ་དགའ་དང་ལྷན་དུ་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཅིག་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ལ་བྱ་དགའ་དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་ནི་རྒྱ་གར་ནང་ནས་ཆེས་ཐོག་མར་ཆགས་ཀྱི་འདུག སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་བྱ་དགའི་དངུལ་འབོར་ཕྱེད་ཀ་དེ་ཁོང་གི་ཕྱག་སྦྲེལ་དགེ་རྒན་གཞན་ཚོར་ཕུལ་ཚེ་དེས་ཁོང་རྣམ་པས་ཕྱག་ལས་འཕར་མ་གཉེར་རྒྱུར་ཐུགས་ཕན་གསོས་ངེས་རེད་ཅེས་ཐུགས་རེ་གནང་གི་འདུག

ཉན་པ།: Listen ཕབ་ལེན། Download ༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞིའི་ཐོག་བོད་མི་ཚོས་ལག་བསྟར་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིར་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་དགོས། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ Ranjitsinh Disale ལགས་ཁྱད་འཕགས་དགེ་རྒན་དུ་ངོས་འཛིན་ཐོབ་པར་འཚམས་འདྲི་སྩལ་བ། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་ཨ་རིར་འགྲོ་རྒྱུར་དམ་དྲག་ཆེ་རུ་བཏང་འདུག རྒྱ་ནག་གི་བདེ་འཇགས་ཚན་ཁག་གི་བོད་རིགས་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་སྤྲད་པ། སྲིད་མཐར་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་གསར་གཏོད་པའི་མི་སྣ་ ༣༢ ཁོངས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་འདུག རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་བོད་མི་ ༤༧ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་པ་དང་བོད་མི་ ༣ འདས་གྲོངས། Friday 04/12/2020 Gratitude Talk series: Tibetans urged to practice and promote Dalai Lama’s four commitments Dalai Lama congratulates Global Teacher Prize winner Ranjitsinh Disale US tightens visa rules for Chinese Communist Party members China rewards Tibetans working in security apparatus Tibetan digital security expert listed in WIRED 2021 smart list of 32 innovators 47 Tibetans test positive for Covid-19, 3 dead

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོ་འདི་བཞིན་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ་ལྟར། དེ་རིང་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པས་དབུས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ ༡༩ ཡི་མཁས་དབང་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་མི་སྣ་གྲངས་ ༡༢༠ ནས་དྲ་བརྙན་བརྒྱུད་སྐད་རིགས་ ༡༥ ཐོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་འདུགལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་ཐོག་མར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ནས་དབུ་འབྱེད་གསུང་བཤད་དང་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དྲུང་ཆེ་ཡང་སྟེང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་ཐོག་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞིའི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་དོན་ནི་ ༢༠༢༠ ལོ་འདི་བཞིན་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་གྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ༸རྒྱལ་བའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དང་འབྲེལ་ནས་ས་གནས་གཞིས་ཆགས་དང་སློབ་གྲྭ། དོན་གཅོད་ཁག་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་གཙོས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ལ་ལས་རིམ་མང་དག་ཅིག་སྤེལ་འཆར་ཡོད་ཀྱང་། ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་རྐྱེན་གྱིས་དངོས་སུ་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཁག་ལེགས་པར་རྟོགས་ཐུབ་ཚེ་མི་སྒེར་དང་ནང་མི། སྤྱི་ཚོགས་དང་རྒྱལ་ཁབ། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཕན་ངེས་ཡིན་པ་དང་། མགོན་པ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་གསུང་སྟེ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ཅེས་པ་དེ་ཕྱག་བསྟར་གནང་མཁན་གཙོ་བོ་དེ་བོད་མི་ཚོ་ཡིན་པར་ཙམ་མ་ཟད་བོད་མི་རྣམས་མདུན་ལ་འཐོན་ནས་གཞན་ལ་མིག་དཔེ་ཆགས་ཐུབ་པར་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོང་།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ལྟ་བུ་ཆེས་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་ཁོངས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་དངོས་སུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཆིབས་བསྒྱུར་མཛད་དེ་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་སྩལ་རྒྱུ་གཙོས། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་འཛམ་གླིང་གི་འགོ་འཁྲིད་ཁྲོད་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་མཛད་མཁན་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བོད་རིགས་ཤིག་གི་ངོས་ནས་གང་ཞིག་གནང་ཐུབ་བམ་ཞེས་པའི་གནད་དོན་ཐོག་དགོངས་པ་ཆེས་བཞེས་མཛད་དོན་ལྟར་བོད་མི་ཚོས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞི་པོ་དངོས་ཀྱི་ལག་བསྟར་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད། ༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དྲུང་ཆེ་ཡང་སྟེང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྩལ་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞིའམ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་༸སྐུ་སྒེར་གྱིས་བཀའ་སྩལ་སྐབས་ཀྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞི་ཞེས་པ་དེ་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ལམ་སྟོན་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་གལ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཐུགས་བསྐྱེད་དང་པོ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཡོངས་ལ་སྩལ་བའི་ལམ་སྟོན་ཆེན་པོ་དང་། ཐུགས་བསྐྱེད་གཉིས་པ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་པ་ཡོངས་ལ་སྩལ་བའི་ལམ་སྟོན། ཐུགས་བསྐྱེད་གསུམ་པ་ནི་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་སྩལ་བའི་ལམ་སྟོན། དེ་བཞིན་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞི་པ་རྒྱ་གར་བ་ཡོངས་ལ་སྩལ་བའི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་གྱི་བཀའ་སློབ་བཅས་ཡིན་པ་བཀའ་སྩལ་སོང་། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞིའི་སྐོར་ཞིབ་རྒྱས་ངོ་སྤྲོད་མ་གནང་གོང་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱིར་བསྡུ་མཛད་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཁོ་ནའི་ཐུགས་འགན་ལས་གཞན་གང་ཡང་བཞེས་ཀྱི་མེད་སྟབས། དུས་དེ་ནས་བཟུང་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞི་པོ་དེ་དག་བཞེས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྤྱིར་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་བ་དང་བསམ་བློའི་རིམ་པ་སླེབས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཞིའམ་ལམ་སྟོན་ཆེན་པོ་བཞི་ཕེབས་རྒྱུའི་དགོས་དོན་གཙོ་བོ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་གསར་བརྗེའམ་སེམས་ཁམས་ཀྱི་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ན་ཆོག་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་སྐོར་གསུང་བཤད་ཀྱི་ལས་རིམ་དེ་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་རིང་དྲ་ཐོག་ནས་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་བ་ལྟར་སང་ཉིན་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་བློན་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་དབང་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་སོགས་ནས་༸སྐུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་གི་འདུག་པ་དང་། བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་ལས་རིམ་ཡོངས་རྫོགས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ངོ་དེབ་དང་ Youtube གཉིས་ཀྱི་བརྒྱུད་རྒྱང་བསྲིང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།

ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་དང་ཁོང་ཚོའི་གཉེན་འབྲེལ་རྣམས་ཨ་རིར་སྐྱོད་སྐབས་ཟླ་བ་གཅིག་གི་རིང་ལས་མཐོང་མཆན་སྤྲོད་རྒྱུ་མིན་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་བ་ཞིག་བཟོས་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ལས་དོན་གཟེངས་ཐོན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གྱི་མི་སྣར་ལོ་འཁོར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞིན་པའི་ཁོངས་སུ། འདི་ལོར་བོད་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་རིགས་གྲངས་ ༣༠ ལ་མིག་དཔེར་འོས་བའི་ལས་དོན་གཟེངས་ཐོན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་སྤྲད་འདུག

ཁ་སང་དབྱིན་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Wired UK  ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཁང་གིས་མ་འོངས་པའི་འཛམ་གླིང་དེ་བཟང་ཕྱོགས་སུ་ཁྲིད་ཐབས་ཐད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གསར་གཏོད་པ་ ༣༢ ཀྱི་མིང་གཞུང་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག  དེའི་ཁོངས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གི་བརྡ་འཕྲིན་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞིའི་འགན་འཛིན་བཟང་རྒྱ་མཚོ་སྲིད་མཐར་ལགས་འདེམས་ཐོན་བྱུང་འདུགདེ་ཡང་Wired UK ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཁང་གིས་འདེམས་སྒྲུག་གནང་བའི་ཐོ་གཞུང་དེའི་ནང་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་ Joshua Wong  ལགས་གཙོས་སྨན་པ་དང་ཞིབ་འཇུག་པ་སོགས་མི་སྣ་ ༣༢ ཀྱི་མཚན་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག   མི་སྣ་དེ་དག་ Google  ཚོང་ལས་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ Sundar Pichai ལགས་གཙོས་པའི་ Oxford ཡི་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་ཁབ་ཐད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་ Prof. Sarah Gilbert ལགས་སོགས་ཀྱིས་འདེམས་སྒྲུག་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག དེའི་ཁོངས་ Toronto གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ Citizen Lab ཞེས་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ron Deibert ལགས་ཀྱིས་བློ་བཟང་ལགས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཐད་ངལ་བ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་ཕྱག་ལས་གནང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་ཕྱག་རོགས་དང་ལྷན་དུ་བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་ TibCERT  གསར་གཏོད་ཀྱིས་བོད་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དྲ་ཐོག་གི་ཉེན་ཁ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དྲ་ཐོག་གི་ཉེན་ཁ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བོད་མིའི་ཁྲོད་འཕྲུལ་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་ནུས་པ་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ Be Your Own Cyber Super Hero ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་སོགས་འགོ་བཙུགས་པར་བརྟེན་ཁོང་འདེམས་སྒྲུག་གནང་འདུག  བློ་བཟང་ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་ཁོང་ལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་མི་སྣ་ ༣༢ ཁོངས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བར་དགའ་ཚོར་བྱུང་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་ཞིག་དེའི་ཁོངས་སུ་ཚུད་པར་སྤོབས་པའང་བྱུང་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། ད་ལན་ཁོང་དེ་ལྟར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་དེ་ནི་བོད་ནང་དྲ་རྒྱའི་དཀའ་ངལ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲ་འབུ་བཏང་སྐབས་ཁོང་དང་བསྟི་གནས་ཁང་ནས་ངལ་སེལ་ཆེད་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཡོད་པར་མ་ཟད། དྲ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཐད་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས་དང་གསར་གཏོད་མང་དག་ཞུས་པར་བརྟེན་ད་རེས་འདེམས་སྒྲུག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། ཁོང་གིས་ད་དུང་སྤྱིར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲྭ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཐད་གནས་བབ་ནི་ཚད་མཐོ་པོ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ད་ཆ་སྐད་འཕྲིན་སོགས་བེད་སྤྱོད་གནང་མི་ཆོག་པར་བརྟེན་དྲ་འབུ་ཡོང་རྒྱུ་ཡང་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་ནས་ཟུར་སྣོན་རིགས་བསྣན་རྒྱུ་མེད་པ་དང་འབྲེལ་ཐག་རིགས་འདྲ་མིན་མ་བསྣན་གོང་ལ་དགོངས་བཞེས་གནང་གལ་ཡིན་པ་སོགས་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད། གཞི་རྩའི་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ནི་བཙན་བྱོལ་ནང་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཞིག་དང་།  ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ནས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་དང་ལྷན་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ད་བར་ཁོང་གིས་ས་གནས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་འཚམ་པའི་འཕྲུལ་ཆས་མང་པོ་གསར་གཏོད་དང་སྦྱོང་བརྡར། དེ་བཞིན་གོ་རྟོགས་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་མང་དག་ཅིག་གཉེར་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཁོང་ཕྱི་ལོ་  ༢༠༡༨ ནས་ ༢༠༢༠ བཅས་ལོ་གཉིས་རིང་ཨ་རིའི་ཁེ་ལི་ཕོར་ནི་ཡའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནང་ཡོད་པའི་དྲ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཐད་ Citizen clinic ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།  ད་ལྟའི་ཆར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉམས་ཞིབ་པ་དང་ལྷན་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད།

གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་པ་བོད་མི་ ༤༧ དང་ ༣ འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་འདུགཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༣༦ སྤེལ་སྐབས་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་ ༤༧ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་རྒྱ་གར་ནས་བོད་མི་ ༤༦ དང་བལ་ཡུལ་ཁུལ་ནས་ ༡ བཅས་ལ་གཉན་རིམས་དེ་ཕོག་ཡོད་པར་གསུང་སོང་། དེའི་ཁྲོད་ནས་ལོ་ན་རྒན་ཤོས་དེ་ ༩༢ དང་ལོ་ན་ཆུང་ཤོས་དེ་ ༦བཅས་ཆགས་ཀྱི་འདུག་པ་དང་། ནད་ཡམས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྷོ་ཕྱོགས་ཧུན་སུར་ནས་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༨༨ སོན་པ་གཅིག་དང་ལ་དྭགས་ནས་སྐྱེས་མ་རང་ལོ་ ༦༥ སོན་པ་གཅིག་དང་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༨༧ སོན་པ་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བོད་མི་གསུམ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་འདུག གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་སྒོས་སུ་རྒྱ་གར་ནང་ལ་ནད་མནར་དང་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་གྲངས་འབོར་དེ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་གྱུར་ཡོད་པའི་ཁྲོད་འདིར་ཨིན་ཡུལ་ནས་སྔོན་ཁབ་གསར་བཟོ་གནང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་སྔོན་འགོག་སོགས་ཀྱི་གནང་སྒོ་ཁག་ལ་ཐུགས་སྣང་དང་ལྷག་དོན་སྤྱི་ཚོགས་རྐྱང་བཀྱེད་དང་ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ཁག་ལ་ལྷོད་ཡེངས་མེད་ཐུགས་གཟབ་གནང་དགོས་སྐོར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ཁུལ་དུ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་དེ་ཚད་མཐོ་པོར་བསླེབས་ཡོད་པའི་ཁར་ཟ་ཚོང་མགྲོམ་གསུམ་གྱི་ལས་མི་ཁྲོད་ནས་ནད་ཡམས་ཕོག་མཁན་འཐོན་བཞིན་འདུག་སྟབས། ཟ་ཚོང་མགྲོན་གསུམ་གཉེར་མཁན་བོད་མི་ཚོའི་ངོས་ནས་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་གཞིས་སྒར་བོད་མི་ཚོས་དེང་སྐབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་དང་འབྲེལ་བའི་ངལ་བ་ཏོག་ཙམ་ཉུང་དུ་ཕྱིར་པར་བརྟེན་ཐུགས་གཡང་མེད་པར་འབད་གནད་ཡིན་པར་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱ་བལ་གཉིས་སུ་ཆགས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ད་བར་བོད་མི་ཁྱོན་ ༡༣༢༡ ལ་ Covid-19 འམ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་དེ་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བ་ ༡༡༥༤ དང་ ༣༤ འདས་གྲོངས། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་ཆར་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པ་ ༡༣༣ ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ཆར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཆེས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་རྐྱེན་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་དོན་ ༡༤༤ དགོངས་དོན་བཞིན་མང་ཚོགས་བཞི་ལས་མང་བ་འཛོམས་མི་ཆོག་པའི་བཀོད་ཁྱབ་གནང་བ་ལྟར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ལ་དྭགས་ཁུལ་དུ་ཁྲིམས་ཡིག་དེ་ཕྱག་བསྟར་གནང་ཡོད་སྟབས། སྲིད་སྐྱོང་དུ་བཞེངས་མཁན་དབུ་དཀར་ཚང་སྐལ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱང་ལ་དྭགས་སུ་བཅར་མ་ཐུབ་པའི་ངལ་བ་འཕྲད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། བཞུགས་སྒར་ཁུལ་དུ་ཟ་མགྲོན་གཉིས་གཉེར་མཁན་གྱི་ལས་མི་ཁག་ཅིག་ལ་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པར་བརྟེན་རིང་མིན་ཟ་མགྲོན་གཉིས་གཉེར་གནང་མཁན་གཙོས་པའི་ལས་མི་རྣམས་ལ་བརྟག་དཔྱད་གནང་གཏན་འཁེལ་འདུག