རྒྱལ་སྤྱི།

ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ནས་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་ཐོག་ཡུལ་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་སང་ལྷན་ཚོགས་ཉིན་གཉིས་པའི་སྐབས་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Donald Trump མཆོག་ལ་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ནི་ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་དངོས་སུ་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱངས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐུ་ཚབ་ཁག་གཅིག་ཨ་རི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ནང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཌོ་ནལ་ཌ་ཊམ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་བརྒྱུད་ནས་བཀའ་མོལ་གྱི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། ཁོང་གིས་དང་ཐོག་དེར་སྲིད་འཛིན་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། བོད་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོར་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་ཐུབ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་བོད་དོན་ཐོག་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་བཅས་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག འབོད་སྐུལ་དེའི་ཁྲོད་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ནས་ངའི་དབྱིན་སྐད་དེ་ཡག་པོ་དེ་ཙམ་མེད་ཅེས་དགོངས་སེལ་ཞུས་པར་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Donald Trump མཆོག་ནས་གང་ཡང་གནང་གི་མ་རེད། ཁྱེད་ཀྱི་དབྱིན་སྐད་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རོགས་ཞེས་བཀའ་ལན་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཌོ་ནལ་ཌ་ཊམ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་མཁན་བོད་པ་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པ་རེད། ཁ་སང་ཨ་རི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ནང་ཨ་མི་རི་ཀའི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་མ་གནང་གོང་དུ་ཡི་ཤུ་རྣམ་དག་གི་གནད་ས་ཝ་ཊི་ཀན་གྱི་ཨ་རི་གཞུང་ཚབ་ལྕམ་སྐུ་ Callista Gingrich ལགས་ནས་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཚོམས་ཁང་ Burns ཞེས་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་བཅར་བ་དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཚོར་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། ཁོང་གི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། འཛམ་གླིང་ཐོག་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་མི་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་བོ་གཅིག་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མི་སྣར་སུན་གཙེར་དང་། སྡང་ཟུག བཙོན་འཇུག་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་རྣམས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་མ་ཟད། ཁ་ཆེ་དང་ཡི་ཤུ། ནང་པ་བཅས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱི་དམ་དྲག་དང་གཉའ་གནོན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ལྕམ་སྐུ་ Callista Gingrich ལགས་ནས་ཉེ་དུས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མིའི་སེམས་ཁུངས་ནས་བརྩི་བཀུར་དང་དད་མོས་ཞུ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་མ་འོངས་པའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཐེ་བྱུས་གང་ཡང་བྱེད་དབང་མེད་པར་དད་མོས་དང་བརྩི་བཀུར་ཅན་གྱི་བོད་མི་རང་ངོས་ནས་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་རེད་ཅེས་ནན་པོ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་དམ་པའི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་ཇི་བསྩལ་ལྟར་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དམ་པས་བོད་ནང་གི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཙམ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་མང་དག་ཅིག་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་འཛིན་བཟུང་གིས་སྲོག་ཐོག་དང་ཚེ་བཙོན་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཐག་རིམ་པ་བཅད་དེ་མཐར་བཙོན་ཁང་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ད་ལྟའི་ཆར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་༸ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་སོགས་ནས་བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབས་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་མཚོན་ཐུབ་སྐོར་གསུངས་འདུག སྐབས་དེར་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་དེ་དག་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་ནས་དབྱིན་སྒྱུར་གནང་ཡོད་པ་དང་། གསུང་བཤད་ཀྱི་མཐའ་མ་དེར་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ནས་ཨ་རི་སྲིད་གཞུང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་དམ་པ་མཆོག་བཙོན་ཁང་ནང་སྐུ་གྲོངས་པའི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་འདྲི་རྩད་ནན་པོ་གནང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ཉམས་ཞིབ་པ། དེ་བཞིན་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཆོད་དད་རང་དབང་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་བཞིན་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་མིན་དཔྱད་ཞིབ་སླད་བོད་ནང་ཕེབས་དགོས་པ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་ནང་ཆོས་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། ༸ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པ་ཆེ་མཆོག་གཙོ་གྱུར་བོད་པའི་ཚབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁོང་རྣམ་པའི་མ་འོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་འགན་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཡོད་ཅེས་འབོད་སྐུལ་དོན་ཚན་ལྔ་སྟོན་འདུག རྩ་བའི་ཁ་ཉིན་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཆིག་སྟོང་ལྷག་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་དང་ཚོགས་དུས་དང་པོའི་ཐོག་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་དང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Nancy Pelosi མཆོག་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Frank Wolf ལགས་སོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱ་ནག་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་དང་ཤིན་ཅང་བཅས་སུ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ས་གནས་མི་མང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་ཡི་གཟེགས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་སྐུ་གྲོངས་ནས་ལོ་ངོ་གཉིས་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུའང་། རྒྱ་ནག་ནི་མུ་མཐུད་གསར་འགོད་པ་ཆེས་མང་ཤོས་བཙོན་དུ་འཇུག་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་ནས་ལོ་གཉིས་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གྱི་སྔ་ནུབ་ཏུ་ཕ་རན་སི་རྒྱལ་ས་ Paris དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་  Reporters Without Borders ཞེས་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡ་ཁུལ་གྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Cédric Alviani ལགས་ཀྱིས་ཡོངས་གྲགས་བསྒྲགས་གཏམ་གནང་སྟེ། རྒྱ་ནག་གིས་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་ལྐོག་གསོད་བྱས་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་རྩོད་རྙོག་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་ད་དུང་ལམ་ལུགས་ཚགས་ཚུད་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་གསར་འགོད་པ་རྣམས་བཙོན་ལ་བཅུག་ནས་མུ་མཐུད་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་པ་བརྒྱུད་བཙོན་དུ་ཡོད་པའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་འཐབ་རྩོད་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་གློད་ཐབས་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག རྩ་བའི་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་དབང་མགོ་རྟིང་སློག་ཐབས་བྱས་པའི་ནག་ཉེས་འོག་ལོ་ངོ་ ༡༡ རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམ་ཐག་བཅད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གྲགས་ཆེ་བའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཡོད་ཀྱང་། བཙོན་དུ་ལོ་ ༨ བཞུགས་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་འོག་གློད་བཀྲོལ་བཏང་བ་དང་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་ Liaoning ཞིང་ཆེན་གྱི་ Shenyang གྲོང་ཁྱེར་ནང་མཆིན་པའི་འབྲས་ནད་ཀྱི་སྨན་བཅོས་དྲག་སྐྱེད་མ་བྱུང་སྟབས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ ༢༠༡༧ ལོར་སྐུ་ཞབས་ཞའོ་པའོ་གཅིག་པོ་བཙོན་དུ་སྐུ་གྲོངས་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་པ་པོ་དང་དྲྭ་རྒྱའི་ཟིན་བྲིས་པ་སྐུ་ཞབས་ཡཱང་ཐོན་ཡོན་ལགས་ཀྱང་བཙོན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་མ་བྱས་པར་གྲོངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་གསར་འགོད་པ་ཆིན་ཡོང་མེན་ལགས་དང་སྐུ་ཞབས་ཧོང་ཆཱི་ལགས་དེ་བཞིན་ Sweden རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔེ་དེབ་པར་སྐྲུན་པ་སྐུ་ཞབས་གོའི་མཱེན་ཧེ་ལགས་ཀྱང་ཚེ་སྲོག་ལ་ཉེན་འཚབ་ཆེ་བའི་གནས་སྟངས་འོག་མུ་མཐུད་བཅོན་ཁང་ནང་ལྷུང་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་འདི་ལོའི་ཟླ་བ་བཞི་པའི་ནང་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་ཚོགས་པས་འཛམ་གླིང་ཁྲོད་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ཏུ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་དེང་དུས་ཀྱི་ཚད་མཐོའི་འཕྲུལ་ཆས་སྤྱོད་ཐོག་གསར་འགྱུར་དང་གསར་འགོད་པར་དམ་དྲག་ནན་པོ་བྱས་པ་མ་ཟད། མང་ཚོགས་ཐོག་ལྟ་སྲུང་སོགས་སྔར་ལྷག་བྱས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ལ་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཡོད་པའི་བརྒྱུད་ལམ་གྱི་འགྲོ་ལུགས་སྤེལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ལྷག་དོན་འཛམ་གླིང་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་ནི་གསར་འགོད་ཀྱི་རང་དབང་ཆེས་ཞན་པའི་མཐའ་མའི་ཨང་གྲངས་གསུམ་པ་དེ་ཡིན་པར་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨ་མི་རི་ཀའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཐོག་ཡུལ་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་དང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ Nancy Pelosi མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག དེ་བཞིན་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་ཟིན་པའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Frank Wolf ལགས་གཙོ་གྱུར་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་གྱི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་ཆིག་སྟོང་ལྷག་གི་ཁྲོད་དུ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་དམ་པའི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ལས་བྱེད་ཁག་གཅིག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ལྷན་ཚོགས་ཉིན་དང་པོའི་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་གཙོ་སྐྱོང་གནང་ཐོག་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Nancy Pelosi མཆོག་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Frank Wolf ལགས་རྣམ་གཉིས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནད་དོན་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ལྕམ་སྐུ་ནེན་སི་པི་ལོ་སི་མཆོག་ནས་དེང་གི་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་ཐོག་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནད་དོན་ཐད་ཚང་མས་དོན་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་དགོས་ས་དེ་རྒྱ་ནག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་ས་གནས་མི་མང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་སྔར་ལྷག་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་དཔལ་འབྱོར་ཁེ་ཕན་སོགས་ལ་མ་གཟིགས་པར་རྒྱ་ནག་ལ་ཐད་ཀར་གསུངས་དགོས་ཞེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ཐོག་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་བཞུགས་ཚེ་རྒྱ་ནག་ཕུད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརླག་གི་རེད་ཅེས་ནན་པོ་གསུངས་འདུག ལྕམ་སྐུ་མཆོག་ནས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ཁོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་བོད་ནང་ཕེབས་སྐབས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྣེ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ས་གནས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་ཀྱི་རང་དབང་གཙོས་པའི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་དངོས་སུ་གཟིགས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁུལ་གྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ Chen Quanguo ཞེས་པ་དེ་ཡིན་པ་དང་། ད་ཆ་ཁོང་ཤིན་ཅང་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་བྱེད་མུས་ཐོག་དེ་སྔ་ཁོང་གིས་བོད་ཐོག་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ཤིན་ཅང་ནང་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ས་གནས་མི་མང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཁག་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ Chen Quanguo ལ་ Global Magnitsky Act ཞེས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་འཆར་ཐོག་ནས་ཉེས་ཆད་གཏོང་དགོས་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Frank Wolf ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དེ་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་གོང་དང་བསྡུར་ན་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པས་འཛམས་གླིང་མང་ཚོགས་ནས་ཁ་ཁུ་སིམ་པོ་བཞུགས་རྒྱུ་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་ནན་པོ་གསུངས་འདུག ད་དུང་ཁོང་གིས་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་གཙོ་གྱུར་རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་དེང་དུས་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་བེད་སྤྱོད་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཚོད་འཛིན་དང་། ལྟ་སྲུང་ཀྱི་ལས་གཞི་སོགས་སྤེལ་བཞིན་པ་ཐེར་འདོན་དང་སྦྲགས། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁག་ཁག་ཏུ་ལྟ་སྲུང་གི་འཕྲུལ་ཆས་རིགས་བཟོ་མཁན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་ཚོང་འབྲེལ་གནང་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཨ་རི་ནང་ཡོད་པའི་དེ་འབྲེལ་གྱི་ཚང་ལས་ཁང་རྣམས་མུ་མཐུད་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་གནང་ཚེ་ཁྲིམས་གཏུག་གནང་བ་དང་། གལ་སྲིད་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་དོན་འབྲེས་མ་སོན་ཚེ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་གསར་པ་གཏན་འབེབས་གནང་གནད་ཡིན་པར་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད། ཁ་སང་གི་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལས་རིམ་དེ་དབུ་འཛུགས་མ་གནང་གོང་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་སྦྲགས་ཁོང་གི་བུ་མོ་ Jewher Ilham ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཡུ་གུར་གྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་བཀག་ཉར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་བ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ Olympic དེ་རྒྱ་ནག་ལ་འཚོགས་རྒྱུའི་འོས་ཆོས་ཚང་ཡོད་མེད་ཐོག་དཔྱད་ཞིབ་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོས་འདུན་ཁག་གཅིག་སྟོན་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་འདི་བཞིན་ཁ་སང་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་སང་ཉིན་བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་སྐབས་ཨ་རི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་ནས་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་བརྒྱུད་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཆོས་དད་རང་དབང་གོང་སྤེལ་གནང་རྒྱུའི་ཐད་ཤུགས་གནོན་རྒྱག་གི་ཡིན་ཞེས་ནན་པོ་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་ལྷན་ཚོགས་འདི་ནི་ཨ་རི་གཞུང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཆོས་དད་རང་དབང་གོང་སྤེལ་གནང་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ལས་དོན་འདིའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སང་ཉིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pence མཆོག་གིས་མཇུག་སྡོམ་གསུང་བཤད་དང་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་ལས་དོན་ཐོག་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་འཇོག་མཁན་ཚོར་བྱ་དགའ་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་མཛད་རིམ་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་དུ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པ་དང་ཁོང་གི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་བཅས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་ཐོག་རིན་པོ་ཆེ་གང་ཉིད་དགོངས་པ་རྫོགས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་བཞི་འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་དྷ་སའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་སྦྱིན་གཏོང་གི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་སོང་། སྦྱིན་གཏོང་གི་ལས་འགུལ་དེ་ཁྲོད་དུ་སྔ་དྲོ་ནོར་གླིང་གི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་སྡོད་གནས་སྙིང་སྟོབས་གླིང་དུ་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཞིང་། ཕྱི་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་གསུམ་པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་དྷ་སའི་བྱམས་པ་གླིང་རྒས་གསོ་ཁང་དུ་རྒན་རྒོན་ཚོར་དངུལ་སྦྱིན་གནང་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་རྫོགས་ཉིན་མོ་དེ་རྗེས་དྲན་དང་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།  སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་མཆོག་གི་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཁོང་གི་དངོས་སློབ་ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་དམ་པ་གང་གི་དགོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཉིན་མོ་དེ་སྦྱིན་གཏོང་གི་ལམ་ནས་རྗེས་དྲན་དང་སྲུང་བརྩི་གནང་དོན་གང་ཡིན་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་རྒྱ་ནག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བཙོན་དུ་དམར་བསད་བཏང་སྟེ་རིན་པོ་ཆེས་མི་རིགས་ལ་བཅངས་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་ཇི་ཡོད་དག་མེད་པ་བཟོས་པར་བརྟེན། ཁོང་གི་དགོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཉིན་མོ་དེ་རང་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དངོས་སློབ་ཅིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་པ་དེ་མཇུག་སྐྱོང་ཞུ་གི་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་དམིགས་བསལ་རླབས་ཆེན་རང་བཞིན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས་བོད་ཁུལ་དུ་ཆོས་རིག་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ། དེ་བཞིན་དྭ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭ་དང་རྒས་གསོ་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་གྱི་བླ་ན་མེད་པའི་མཛད་རྗེས་ཅན་གྱི་བླ་མ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ལི་ཐང་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་མཆོག་ལ་ཁྲེན་ཏོ་རུ་འབར་རྫས་གས་ཐོར་གྱི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་བརྗོད་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༧ ཉིན་གྱི་དགོང་མོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༢ ཙམ་ལ་གློ་བུར་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང། དེའི་རྗེས་དུས་འགྱངས་སྲོག་ཁྲིམས་ནས་ཚེ་བཙོན་དུ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ་བཙོན་ཁང་གི་མནར་གཅོད་འོག་ལོ་ངོ་ ༡༣ རིང་བཞག་མཐར་སྔ་ལོ་ ༢༠༡༥ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས ༡༢ ཉིན་ཁྲེན་ཏུ་བཙོན་ཁང་དུ་གློ་བུར་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དུས་ད་ལྟའང་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་མཆོག་གི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་ཚོར་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་གི་ཁྲོད་དུ་ལྷུང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༨ ཐོག་ཤར་བྱང་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཐུན་མོང་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཏེ། དགའ་ལྡན་ཤར་རྩེ་ཐོས་བསམ་ནོར་གླིང་གྲྭ་ཚང་གི་ཆོས་ར་ལེགས་བཤད་ཀུན་སྒྲོག་གླིང་དུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྐྱབས་རྗེ་ཤར་པ་ཆོས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་རྒྱ་གར་ཧིན་དུའི་ཆོས་དཔོན་ཤི་ཝ་ཀུ་མཱར་སྭཱམཱི་མཆོག་དང་ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་རིགས་བདག་དགའ་ཤར་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན་མཆོག དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཁུལ་འདྲ་མིན་ནས་མཐོ་རིམ་དགེ་རྒན་དང་། ཆེད་མཁས་པ། བོད་ཀྱི་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་ཇོ་ནང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་དྲུག་ནས་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན། དགེ་བཤེས་དང་དགེ་བཤེས་མ། མི་སྐྱ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་བ་བཅས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཟུར་ཉན་པ་སོགས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༦༠༠ ལྷག་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་ཕྱི་ནང་གི་ལྟ་སྒོམ་ཐོག་རྒྱལ་ཡོངས་འཕགས་བོད་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཆེན་མོ་ཐེངས་དང་པོ་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་པ་རེད། བགྲོ་གླེང་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དགའ་ལྡན་ཤར་རྩེ་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ནང་པའི་ཚན་རིག་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀུན་བཏུས་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་མཆོག་ནས་ཉེ་ཆར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་བརྙན་པར་བརྒྱུད་སིང་ག་པོར་དང་ཐེ་ཝན། དེ་བཞིན་མ་ལེ་ཤི་ཡ་བཅས་ཀྱི་དད་ལྡན་ཚོགས་ཁག་གཅིག་ལ་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་དམིགས་བསལ་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་བའི་ནང། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཚོས་ང་ལ་དངོས་གནས་དགའ་མོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན། ངའི་འགན་འཁུར་བཞི་པོ་ཡིད་ལ་བཅང་དགོས་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་གཅེས་ནོར་བོད་གངས་ཅན་པས་བདག་ཉར་བྱས་པའི་འཕགས་ཡུལ་གྱི་དཔལ་ནཱ་ལེནྡཱའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐོག་ཐོས་བསམ་སློབ་གཉེར་གནང་སྟེ་ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་བྱུང་ཚེ་དེ་ནི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་ཕྱག་རྟགས་ཡག་ཤོས་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ཕེབས་དོན་ལྟར། ང་ཚོས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་གཞི་ལྟར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ། བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་གི་གཟི་བརྗོད་མངོན་ཐུབ་པ། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བར་ཞབས་འདེགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ད་རེས་བགྲོ་གླེང་འདི་ལྟར་གོ་སྒྲིག་སྙན་གསེང་ཞུས་ཡོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་རྒྱ་གར་ཧིན་དུའི་ཆོས་དཔོན་ Dr. Shivakumar Swami Ji མཆོག་གིས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལུངས་འདི་རྒྱ་གར་ནང་ལ་ལྟ་གྲུབ་འདྲ་མིན་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་ལྟ་གྲུབ་གཅིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེང་སྐབས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་འདིའི་ནང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ལྟ་གྲུབ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེའང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་གང་དང་མི་འདྲ་བའི་ལྟ་གྲུབ་ཐུན་མིན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་ཁྱད་པར་དུ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་ལ་ཕར་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེའང་རྣམ་རིག ཡུལ་དངོས་དང་འབྲེལ་བ། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ལུས་ཁམས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་གི་ཡོད་པས་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་རིགས་བདག་དགའ་ཤར་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་འདིར་བགྲོ་གླེང་འདི་ལྟ་བུ་ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། འཛམ་གླིང་གང་དུའང་མེད་པའི་རྒྱ་གར་ནང་གི་ལྟ་གྲུབ་དེ་བགྲོ་གླེང་གི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལྟ་གྲུབ་ཐུན་མིན་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་འདི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་ཐོག་ལ་ཧ་ཅང་གི་ཟབ་ཅིང་རླིང་བ་ཡོད་པ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གཟབ་རྒྱས་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་དགེ་བཤེས་བྱམས་པ་ཆོས་གྲགས་ལགས་སུ་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་གནང་དོན་གང་ཡིན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་བཅར་འདྲི་ཁག་གཅིག་ཞུས་པར་ རྒྱལ་སྤྱིའི་༸རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་ལོ་སྲུང་བརྩི་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་རིམ་ཁྱབ་ཁོངས་ཤིག་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ཆེད་མཁས་མི་སྣ་དུ་མ་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་འདི་རིགས་ལོ་རེའི་ནང་ཐེངས་རེ་ལས་མི་ཉུང་བ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་ལ་གདན་ས་ཁག་ཏུ་ལོ་ངོ་ ༢༠ ལྷག་གི་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་ནཱ་ལེནྡཱའི་མཁས་པའི་གཞུང་དང་ལྟ་གྲུབ་ཁག་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་དང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཐབས་དང་། ལྷག་དོན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་གཞི་ལྟར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ། བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་གི་གཟི་བརྗོད་མངོན་ཐུབ་པ། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བར་ཆེད་དམིགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་བགྲོ་གླེང་དངོས་གཞི་ཉིན་བཞི་ལ་འཕགས་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་སུམ་ཅུ་ལྷག་གིས་དཔྱད་རྩོམ་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན། ཚོགས་ཐེངས་སོ་སོའི་མཇུག་ཏུ་གཙོ་སྐྱོང་བས་མཇུག་སྡོམ་གནང་རྒྱུ། ཉིན་མཐའ་མའི་ཕྱི་དྲོ་བགྲོ་གླེང་གི་མཇུག་སྡོམ་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་མཛད་རིམ་ཡོད་པ་རེད།

ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀེ་རི་ལེམ་གྱིས་ཧོང་ཀོང་ནས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་དང་ལྷན་དུ་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ད་ཆ་ནུས་མེད་ཆགས་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག་ཀྱང་། ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཡོངས་སུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་མེད་པར་ཐུགས་འཚབ་གནང་བཞིན་འདུག  དེ་རིང་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ནས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཐོག་རྩོད་རྙོག་ཅན་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེར་ད་ཆ་གྲོས་ཚོགས་ནང་བསྐྱར་དུ་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་འཆར་གཞི་མེད་པ་དང་འབྲེལ། ཁྲིམས་འཆར་དེ་ནུས་མེད་ཆགས་པ་མ་ཟད། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནང་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་རྐྱེན་པས་ཧོང་ཀོང་ནང་རྙོག་གྲ་ལངས་པ་དེར་བློ་ཕམ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག ཁོང་གིས་དེ་རིང་གང་བཤད་པ་དེ་དེ་སྔ་བཤད་པ་དང་ཁྱད་གང་ཡང་མེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཁྲིམས་འཆར་དེ་བསྐྱར་དུ་སླར་གསོ་གནང་མིན་ཐད་སེམས་འཚབ་གནང་མི་དགོས་སྟབས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ད་ཆ་ནུས་མེད་ཆགས་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག  ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ནས་ཁྲིམས་འཆར་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་ཡོད་པ་བརྗོད་མེད་སྟབས། ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ནས་དེའི་ཐད་ཐུགས་འཚབ་གནང་བཞིན་ཡོད་པས་ཧོང་ཀོང་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་གསར་འགོད་རིག་པའི་སློབ་སྟོན་པ་ཞིག་གིས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ནུས་མེད་ཆགས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་མིན་སྟབས་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ད་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དང་མི་གནང་གསལ་པོ་གང་ཡང་ཆགས་མེད་པ་དང་ང་ཚོས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཡོངས་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་མེད་པར་ཚོད་དཔག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག ཁག་གཅིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཐོག་གལ་ཏེ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཡོངས་ནས་ནུས་མེད་གྱུར་ཡོད་ན། དེ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཅི་ཕྱིར་ཕྱིར་འཐེན་གནང་མེད་པ་དང་། ཁེ་རི་ལེམ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་འཁྲབ་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་དེ་བཞིན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ད་ཆ་ནུས་མེད་དུ་འགྱུར་ན་ལོ་རྗེས་མའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བསྐྱར་གསོ་གནང་འཆར་ཡོད་པ་དང་སྦྲགས་མང་ཚོགས་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག  གཞི་རྩའི་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེར་ངོ་རྒོལ་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་ཀྱང་། ཧོང་ཀོང་གཞུང་ནས་མི་མང་གི་དགོས་འདུན་ལ་བསམ་ཞིབ་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་ཁར། མང་ཚོགས་འབུམ་གཉིས་ལྷག་ནས་ཉེ་ལམ་ཚེས་ ༧ ཉིན་ Tsim Sha Tsui ཞེས་རྒྱ་ནག་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཤུགས་ཆེ་ཡོང་སའི་ཁུལ་དང་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་ནས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོར་སྐྱོད་སའི་ Kowloon མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་སུ་ཞི་རྒོལ་རྔམ་སྟོན་གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་མང་ཚོགས་ནས་གཙོ་བོ་ས་ཁུལ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཚོར་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་གནད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ་དང་དེ་འབྲེལ་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་ཐབས་སླད་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག ཉིན་དེའི་མཚན་མོར་ཞི་རྒོལ་བ་ཁག་གཅིག་ནས་ Mong kok ཞེས་ཚོང་གི་བསྟི་གནས་ཁང་དུའང་ངོ་རྒོལ་གནང་སྐབས་ཉེན་རྟོག་པ་དང་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་དབར་གདོང་ཐུག་གིས་མི་དྲུག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་གནད་དོན་བྱུང་འདུག ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ནས་ངོ་རྒོལ་ཁྲོད་ཁེ་རི་ལེམ་རང་གི་ལས་གནས་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་དགོས་པ་དང་།  ཉེན་རྟོག་པས་ངོ་རྒོལ་དེའི་ཁྲོད་བྱ་སྤྱོད་དྲག་པོ་སྤེལ་བར་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ། དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་གཉིས་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ཐད་གྲོས་མོལ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་སྟོན་ཀྱང་། ཀེ་རི་ལེམ་ནས་སློབ་ཕྲུག་དང་དེ་འབྲེལ་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་ཁས་ལེན་བྱས་ཀྱང་། གཞན་དགོས་འདུན་གཉིས་ལ་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པ་རེད།   གཞན་ཡང་ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་ཇི་ནི་ཝ་ནང་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་སུ་ཧོང་ཀོང་གི་ལས་འགུལ་བ་དང་གཞས་མ་ Denise Ho ཡིས་ཧོང་ཀོང་ནི་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གཞན་ཞིག་ལྟར་ཆགས་པའི་ཉེན་འཚབ་དང་། གནས་སྟངས་དེའི་འོག་ཧོང་ཀོང་མི་མང་གི་གཞི་རྩའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་དོ་ཕོག་གཏོང་ངེས་ཡིན་སྟབས་སྒོས་སུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཆེས་ཉེན་འཚབ་འོག་ལྷུང་ལ་ཉེ་སྟབས། རྒྱལ་ཚོགས་ནས་དེ་འབྲེལ་ཐུགས་འཚབ་གནང་ཐོག་ཚོགས་དུས་ཤིག་ཚོགས་དགོས་པ་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕྱིར་འབུད་གཏང་དགོས་པ་གསུངས་འདུག་ཀྱང་། ཁོང་གིས་སྐར་མ་གསུམ་ཙམ་གྱི་གཏམ་བཤད་ཀྱི་དུས་ཡུན་རིང་རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་ཚབ་ནས་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་འགོག་རྐྱེན་བཟོས་ཡོད་པ་རེད།

  ད་ལོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་༤༠ འཁོར་བ་དང་བསྟུན། བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་༡༥ པ་དེ་ཧྥ་རན་སའི་རྒྱལ་ས་པཱེ་རི་སི་ནང་ཁ་སང་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་འདུག ཉིན་བདུན་རིང་འཚོགས་རྒྱུའི་ཚོགས་ཆེན་དེའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་༢༠ ལྷག་ནས་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཁྱོན་༦༠༠ ཙམ་ཚོགས་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་ཚེས་ ༧ ཉིན་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་ཞུགས་པའི་མཚོན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་གི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་དག་ལ་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚེ་རིང་ཤཀྱ་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གླེང་བརྗོད་ཀྱི་ནང་དུ། སྤྱི་ལོ་ ༡༨༤༢ ལོར་ Philippe douard Foucauxཞུ་བའི་བོད་རིག་པའི་མཁས་དབང་ཞིག་གིས་པཱེ་རི་སིའི་ས་ཁུལ་བཅུ་གསུམ་ནང་གནས་པའི་ Inalco ཞེས་པའི་ཤར་ཕྱོགས་སྐད་ཡིག་སློབ་ཆེན་ནང་བོད་ཡིག་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོར་ཐོག་མར་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་ནས་བཟུང་ཧྥ་རན་སི་ནི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་སྐོར་ནས་རོགས་འདེགས་ཆེ་ཤོས་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་པ་དང་འབྲེལ། ཐེངས་འདིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་འཁོར་བའི་མཛད་སྒོ་དེ་ཧྥ་རན་སིར་འཚོགས་ཐུབ་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁ་སང་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཉིན་དང་པོའི་ཐོག མཁས་དབང་སོ་སོ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་ཡིག་བསྒྱུར་དང་། གསང་བསྔགས་རྒྱུད་སྡེའི་བཤད་ཐབས། བོད་ཀྱི་རྒྱུ་སྩལ་ཐད་འཚོལ་ཞིབ་གསར་པ། སྙན་ངག་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་། བོད་པའི་ལུགས་ལ་སྒོམ་པའི་ལག་ལེན། ཡིག་ཆ་དང་བརྒྱུད་ལུགས་ཐབས་ཤེས་ལྡན་པ། རྒྱལ་ལུགས་ཀྱི་ལག་ལེན་སོགས་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་ཆེད་རྩོམ་སྒྲོག་སྦྱང་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཁོངས་སུ་ཐེངས་དང་པོར་བཅར་བའི་ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་འབྲོག་རུ་ཆོས་དར་ལགས་སུ་ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་ཀྱི་ཁོང་གི་ཆེད་རྩོམ་དང་ཚོགས་འདུའི་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་བབ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་དྲི་བ་ཁག་ཅིག་དྲིས་བར་ཁོང་གིས། ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐེངས་འདིའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཆེད་རྩོམ་དེ་ནི་རྟོགས་བརྗོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་བོད་དུ་དར་བའི་ལོ་ཚིགས་དང་གོ་དོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། སྒྲ།།།།། རྩ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཅེས་པ་དེ་སྤྱི་ལོ་༡༩༧༩ ལོར་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་Oxford རུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ St. John མཐོ་སློབ་ཏུ་གསར་ཏུ་བཙུགས་ཤིང་། དེ་ནས་བཟུང་ལོ་ངོ་བཞི་རེ་ཡི་མཚམས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་རྒྱུན་མཐུད་ཀྱིས་དུས་ལྟར་སྐོང་འཚོགས་གནང་ནས་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་གཞིར་བཞག་གི་ཐོག བོད་ཀྱི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ཅི་རིགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཆེད་རྩོམ་སྒྲོག་སྦྱང་ཞུས་ཏེ་བགྲོ་གླེང་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད་འདུག

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་ཉམ་ཐག་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་དམིགས་བསལ་མཇལ་ཁ་དང་འབྲེལ་རྒྱ་གར་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་སླར་གསོ་གནང་རྒྱུ་ཐོག་ཧུར་བརྩོན་གནང་དགོས་པའི་བཀའ་བསྩལ་འདུག༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན། ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་ཉེ་འཁྲིས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་ཉམ་ཐག་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་མཇལ་ཁ་བསྩལ་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་དེ་ཐོག་མ་འགོ་འཛུགས་བྱུང་སྟངས་དྲན་གསོ་མཛད་པ་དང་སྦྲགས། དེང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་རྙོག་མང་དག་ཅིག་ནི་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་དང་ཆགས་སྡང་གིས་གཞན་དབང་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་བྱུང་གི་ཡོད་སྟབས། དཀའ་ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཁྲོད་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཕྱིའི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་བཟང་སྤྱོད་སོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་གང་མང་སྤྲོད་གལ་ཆེ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་དེ་མིའི་ཀླད་པ་རྒྱ་སྐྱེད་གཏང་རྒྱུ་ཁོ་ན་མིན་པར་འགྲོ་བ་མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་དང་བྱམས་སྙིང་རྗེ་བསམ་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་བཞེས་གནང་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུགདེ་བཞིན་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་འདི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དར་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཞི་རྩར་བཟུང་བའི་ཐོག་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཉམས་ལེན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། དེང་དུས་ཀྱི་རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཨིན་ཇིས་དར་སྤེལ་བྱས་པའི་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཁྲོད་ཕྱིའི་དངོས་པོ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་པ་ཙམ་ལས་ནང་གི་བསམ་བློའི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་པ་ཞིག་མེད་པ་དང་། འཛམ་གླིང་འདིའི་ནང་ནང་ཆོས་མ་དར་བའི་སྔ་རོལ་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཁྲོད་ནང་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་དེ་དར་སྤེལ་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་གར་བ་ཚོས་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་དེ་དག་ལ་ཆེས་དོ་སྣང་གནང་དགོས་པར་ལམ་སྟོན་རྒྱ་ཆེ་བསྩལ་འདུགམགོན་པོ་མཆོག་གིས་ད་དུང་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོའི་ཐུགས་འགན་གཙོ་བོ་བཞི་ཡོད་པའི་ནང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་སླར་གསོ་གནང་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས་ཏེ་ད་ཆ་མགོན་པོ་མཆོག་དགུང་ལོ་བགྲེས་པོར་ཕེབས་མཚམས་འདིར་རྒྱ་གར་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་༸གང་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིད་ལ་བཅངས་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་བ་མ་ཟད། རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པའི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་དེ་དག་མི་རབས་གསར་པ་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་དགོས་ཞེས་བཀའ་ནན་བསྩལ་འདུགཁྱད་པར་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་རབས་ནས་བྱུང་བའི་  Ahimsa  འམ་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་གྲུབ་དེ་ཆོས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་གནང་ཐུབ་པའི་གུ་ཡངས་དང་ཡ་རབས་བཟང་པོའི་བསླབ་བྱ་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། འཛམ་གླིང་འདི་ཞི་བདེ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བར་དང་པོ་འགྲོ་བ་མིའི་ནང་སེམས་འཁྲུག་པའི་ཉོན་མོངས་དག་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་དང་དེ་ནས་ཕྱི་ལ་ཡོད་པའི་གོ་མཚོན་དང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུ་ཐད་ཚང་མས་འགན་མཉམ་འཁུར་གནང་གལ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་བསྩལ་འདུགགཏོང་ལེན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་ཚོས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལུགས་ལྟར་དགུང་གྲངས་ ༨༤ ལ་ཕེབས་པར་འཚམས་འདྲིའི་སྙན་རྩོམ་ཞིག་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བླ་ན་མེད་པའི་དགོངས་བཞེས་དང་༸གང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པས་དྷ་སར་ཡོད་པའི་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་དབུལ་ཕོངས་ཉམ་ཐག་རྣམས་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་འོག་ནས་མྱུར་སྐྱོབ་གནང་སྟེ། ང་ཚོར་ཤེས་ཡོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན། སྡོད་གནས་སོགས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་གང་ལེགས་སྐྲུན་པ་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོར་རེ་བ་གསར་པ་གནང་བར་༸གང་ཉིད་མཆོག་དང་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་གཉིས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུས་འདུགལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་༸སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོའོ་རིང་བྱམས་བརྩེ་དང་ཞི་བདེ། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ་དང་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་མུས་ཀྱི་དགོངས་པ་དེ་ནི་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བློ་སྤོབས་སྐྱེས་གཞི་ཡིན་པས་དེར་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་དགོངས་པ་དེ་དག་ཁྱབ་སྤེལ་ཡོང་སླད་རང་ཉིད་གནས་སྡོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ལས་གཞི་ཁག་གཅིག་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་སྙན་གསེང་ཞུས་པ་མ་ཟད། གཏོང་ལེན་ཚོགས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ངོས་ནས་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་དགོངས་པ་སྒྲུབ་རྒྱུ་སླད་མུ་མཐུད་ཧུར་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་གཏོང་ལེན་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སློབ་གསོ་དེ་དག་སློབ་ཕྲུག་གཞན་ལ་སློབ་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་དང་གཞན་ཕན་གྱི་བྱ་བ་ལ་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཞི་བདེ་ངང་གནས་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་བྱུང་སྐོར་ཞུས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་བཀྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་ཆེད་ཀྱི་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་འབུལ་ལམ་ཞུས་འདུགགཞི་རྩའི་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་གྲྭ་བློ་བཟང་འཇམ་དབྱངས་ལགས་ཀྱིས་དྷ་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་དབུལ་ཕོངས་ཉམ་ཐག་ཕྲུ་གུ་ཚོར་ལྟ་སྐྱོང་སླད་དུ་ཆེད་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ས་གནས་རྒྱ་གར་དབུལ་ཕོངས་ཉམ་ཐག་གི་ཕྲུ་གུ་དང་མི་སེར་ཚོར་ཤེས་ཡོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་བདེ་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་རོགས་སྐྱོར་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད།  ཚོགས་པའི་དཔལ་འབྱོར་རྒྱབ་རྟེན་གཙོ་བོ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བདེ་རྩ་ཚོགས་པ་དབུས་པའི་ཨིན་ཡུལ་དང་ཕ་རན་སི་སོགས་ནང་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྦྱིན་བདག་ཁག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་གཏོང་ལེན་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་ནི་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞི་སློབ་ཁྲིད་གནང་མཁན་རྒྱ་གར་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མའི་གྲས་ཡིན་པ་རེད།

སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་ཟླ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ནས་འཚོགས་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༡ པ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་ཚོགས་དུས་སྐབས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༨ དང་། ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་བཅས་ནས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་སེམས་འཚབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཆེད་བཏོན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་དང་དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲུ་དོན་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་དགོས་པར་ནན་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་འཛམ་གླིང་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་ཐུགས་སྣང་དགོས་པ་ཞེས་པའི་ཚོགས་དུས་སྐབས་ཕ་རན་སི། ཅེཀ་སྤྱི་རྒྱལ་ཁབ། ཧྥིན་ལན་ཌི། ཨིན་ཡུལ། དེ་བཞིན་སུའི་ཌན་བཅས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལྔ་དང་། ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ནས་ཆེས་ཞན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་དང་ཤར་ཏུ་ཀི་སི་ཐན་ནང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་། སྒོས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ཚོའི་གནས་བབས་བཅས་ལ་སེམས་འཚབས་ཆེན་པོ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་སྐབས་དེར་ཅེ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱལ་ཁབ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་འགྲོ་བའི་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་རྩོད་ལེན་པ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཐོག་དམ་དྲག་དང་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཁག་རྒྱལ་ཚོགས་ཐོག་གསལ་སྟོན་གནང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ཁག་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་མ་ཚད། བོད་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱལ་ཚོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲུ་དོན་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་གནང་བའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་དང་། དེ་བཞིན་ Sweden ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ཁག་ངེས་པར་དུ་འགན་ལེན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་ཡང་གནང་འདུག ཚོགས་དུས་དེའི་སྐབས་སུ་སྦེལ་འཇམ་དང་། འཇར་མ་ནི་གཉིས་ནས་བོད་ཅེས་པའི་འབུར་དུ་མིང་སྟོན་མ་གནང་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ཁག་བཙོན་འཇུག་དང་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པར་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཁོང་རྣམས་ངེས་པར་དུ་གློད་བཀྲོལ་བཏང་ནས་ནག་ཉེས་གཡོག་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁས་ལེན་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲུ་དོན་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲོ་སྐྱོད་བྱེད་འཇུག་དགོས་ཞེས་རེ་སྐུལ་གནང་ཡོད།རྒྱལ་ཁབ་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་ཐུགས་སྣང་དགོས་པ་ཞེས་ཚོགས་དུས་སྐབས་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༦༤ ནས་སྐར་མ་གཉིས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ལས་རིམ་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་ནས་མུ་མཐུད་གཏམ་བཤད་གནང་སྐབས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་སྐུ་ཞབས་ Vincent Matten ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ Helsinki Foundation མཚན་ཐོག་ནས་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བོད་ནང་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་དང་ཆབ་སྲིད་རང་དབང་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་བོད་མིའི་ངོ་བོ་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ད་བར་བོད་ནང་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་ཐུགས་སྣང་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གླེང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་བོད་ནང་བོད་མིའི་ཆོས་དད་དང་རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་རང་དབང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཙོ་གྱུར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་རང་དབང་ཐོག་ཆེད་སྐྱོད་གནང་དགོས་པ་དང་། བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པའི་ཆུ་རགས་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་ལས་འཆར་ཁག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུགགཞན་ཡང་སུད་སི་དོན་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་དཀོན་མཆོག་གཡག་ལྷ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་ལྷུང་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ Society  for Threaten People ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་མཚན་ཐོག་ནས་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཐབས་བྱུས་གཏིང་ཟབ་ཐོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་རྟོག་ཞིབ་གནང་བའི་རེ་འདུན་སྟོན་པ་དང་། དོན་དངོས་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པ་དང་། རང་དབང་ཁང་པ་བཅས་ནས་བོད་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཆེས་ཞན་ཤོས་ཨང་གཉིས་པར་གསལ་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་སྐབས་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་ཚབ་ནས་ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་ལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར་ཚིག་སྤྱོད་ཕྱོགས་མཐུན་གྱི་མེད་ལུགས་ཀྱི་ལས་རིམ་རྣམ་གཞག་སྟོན་ནས་དགག་པ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སོང་། དེ་རྗེས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་ནས་གཞེན་སྐུལ་དང་སྦྲགས་ཏེ་མུ་མཐུད་ནས་བོད་དོན་སྙན་སེང་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་དང་བོད་མི་གང་ཡིན་ཀྱང་ཁྱད་མེད་པར་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་། འདི་ལོའི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་ཡོད་པ་དང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་དྲུག་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་སྟོན་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་མ་རྫོགས་གོང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དྲག་གནོན་མེད་ལུགས་དང་། ཚོགས་གཞོན་ནས་གཏམ་བཤད་ཀྱི་དུས་ཚོད་ལ་བཏང་འཛིན་གནང་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་བྱས་སྟབས་མཐར་ཁོང་ལ་སྐར་མ་གཅིག་དང་སྐར་ཆ་སུམ་ཅུའི་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་རྫོགས་ནས་མུ་མཐུད་བོད་དོན་སྙན་སེང་ཞུ་ཐུབ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་བྱུང་སོང་། རྩ་བའི་དུས་རྒྱུན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་གྱུར་ཟུར་ཚོགས་བཅས་ཚོགས་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐེར་འདོན་གནང་ཚེ་རྒྱ་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་མིང་ཐོག་ནས་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་མིན་ལ་ཁག་དཀྲི་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་མཁན་ལ་དགག་བྱ་དང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ལས་རིམ་ལ་བར་ཆད་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་འཐོན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།