ལོ་ངོ་ས་ཡ་མང་པོ་ནས་འཚོ་གནས་བྱས་པའི་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཆུ་ཚན་གྱི་སྦྲུལ་ Thermophis baileyi ཞེས་པ་དེ་ད་ཆ་ཚོང་ལས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གསར་རྒྱག་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞིའི་འོག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པས་ཡུལ་ལུང་བྱེ་བྲག་གི་སྲོག་ཆགས་སྦྲུལ་དེ་སྟོང་ཉེན་དུ་གྱུར་བའི་མཚམས་ལ་སླེོབས་ཡོད་པ་རེད་འདུག
དེ་ཡང་ཉེ་ལམ་ཨ་མི་རི་ཀའི་ཚན་རིག་གོང་འཕེལ་ཚོགས་པ་ American Association For The Advancement of Science ཞེས་པའི་དྲ་གནས་ཐོག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཆུ་ཚན་ནང་དུ་སྡོད་བཞིན་པའི་སྦྲུལ་ Thermophis baileyi ཞེས་པ་དེ་ས་ངོས་ཀྱི་ཚ་དྲོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྡོད་མཁན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ཉེ་བའི་ལོ་རབས་ནང་སྦྲུལ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་སའི་ཆུ་ཚན་མང་དག་ཅིག་ཚོང་དང་། རྒྱ་ལམ་གསར་རྒྱག དེ་བཞིན་གློག་འདོན་ས་ཚུགས་སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྣ་མང་གི་འོག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་སྟབས། སྦྲུལ་དེ་དག་གི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྟོང་ཉེན་དུ་འགྱུར་བའི་མཚམས་ལ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག 
གཞི་རྩའི་སྦྲུལ་དེ་བོད་བྱང་ཐང་ཁུལ་དུ་ཁོ་ན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉ་དང་སྦལ་པ། དེ་བཞིན་ལྕོང་མོ་སོགས་འཚོ་རྟེན་དུ་བརྟེན་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
རྩ་བའི་བོད་ནང་ཆུ་ཚན་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་བོད་མི་ནས་ཆུ་ཚན་གྱིས་ནད་ན་ཚ་མང་དག་ཞིག་ལ་ཕན་གྱི་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆུ་ཚན་དེ་དག་ཚོང་གི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་བ་མ་ཟད། དེ་གའི་རང་བྱུང་གི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འཚོ་གཞི་ལ་བར་ཆད་ཆེན་པོ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་ས་དྲོད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་བཀོལ་སྤྱོད་སླད་རྒྱ་མིའི་སྒོར་མོ་ཐེར་འབུམ་ ༡༥ ཙམ་གྱི་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འཆར་འོག་ཆུ་ཚན་གྱི་སྦྲུལ་དེ་ཚོ་རྩ་སྟོང་དུ་འགྱུར་རྒྱུར་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ས་དྲོད་ཀྱི་ནུས་པའི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོས་པའི་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་དང་རང་བྱུང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན། དེ་བཞིན་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་སོགས་ཀྱི་ཐད་འགྲོ་གྲོན་ཧ་ཅང་མང་པོ་བཏང་ཡོད་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་སྤྲོད་བཞིན་པ་དང་། ཡང་སྒོས་ཉེ་བའི་ལོ་རབས་ནང་བོད་ཀྱི་འཁྱགས་རོམ་མྱུར་པོར་ཞུ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དང་། དེ་བཞིན་ས་ཉིལ་དང་ཆུ་ལོག གཞན་ཡང་ས་འགུལ་སོགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་བྱུང་གི་ཡོད་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་པ་དང་ཁོར་ཡུག་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་ཁུར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
ཨ་མི་རི་ཀའི་ཚན་རིག་གོང་འཕེལ་ཚོགས་པས་བོད་ཀྱི་ཆུ་ཚན་གྱི་སྦྲུལ་དེའི་རིགས་རྩ་སྟོང་དུ་མི་འགྱུར་བའི་སླད་ཆུ་ཚན་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། དེ་བཞིན་སྦྲུལ་དེ་འཚོ་གནས་བྱེད་སའི་བྲག་ཕུག་སོགས་གསར་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། དེ་དག་གི་གྲངས་འབོར་འཕེལ་རིམ་སོགས་ལ་དོ་སྣང་གནང་དགོས་པ་བརྗོད་འདུག
