རྒྱ་ནག

གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་གི་ལས་མི་མང་དག་ཅིག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཚོགས་པ་དུ་མ་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་གིས་གསང་རྒྱ་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་གསར་པ་ Dragonfly ཞེས་པ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ནང་ཤར་གཏོང་བྱ་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དགོས་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་འདུག དེ་རིང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་དྲྭ་རྒྱ་ times ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་གི་ལས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁ་སང་རེས་གཟའ་མིག་དམར་ཉིན་ཞུ་སྙན་ཞིག་བྲིས་ཏེ་ Dragonfly ཞེས་པའི་འཚོལ་བཤེར་མཉེན་ཆས་མ་ལག་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་གཏང་ཚེ་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་ལག་དེ་སྤྱོད་ནས་མི་མང་ལ་ཞིབ་བཤེར་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏང་ངེས་ཡིན་སྐོར་འཁོད་འདུག ཞུ་སྙན་དེའི་ནང་ང་ཚོས་གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་གི་རིན་ཐང་ཡིད་ལ་བཅངས་ཐོག་འདི་གར་ལས་ཞུགས་བྱས་པ་ཡིན་ཅེས་ལས་མི་ ༣༠༠ ཡིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བའི་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་ཀྱང་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནང་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་ཆེད་གཏོང་བྱ་ཚེ་འཕྲུལ་ལས་བཟོ་གྲྭས་སྲིད་གཞུང་ནས་མི་མང་གི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏང་རྒྱུར་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་མཐུན་འགྱུར་སྐྲུན་པ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་གྱི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག་པ་དང་། ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་ལ་མ་ལག་དེ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བ་ནི་གྷོ་གྷལ་གྱི་དུས་འགྱུར་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག རྩ་བའི་ལོ་འདིའི་ལོ་སྟོད་དུ་གྷོ་གྷལ་གྱི་གསང་བ་ཞིག་ཕྱིར་འགྱར་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། བཟོ་ལས་ཁང་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་གསང་བ་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་ Dragonfly བྱུས་འགོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མ་ལག་དེས་ཚོར་བ་རྐྱེན་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཏེ། དཔེར་ན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ། བོད་རང་བཙན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོ་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༤ སྟེ་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་དོན་རྐྱེན་སྔོག་བཤེར་བྱེད་མཁན་དག་འཕྲལ་མར་ཤེས་རྟོགས་བྱ་ཐུབ་པར་འཁོད་འདུག འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ནང་གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་གསང་བའི་གན་ཡིག་ཅིག་ཕྱིར་འགྱར་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཚོང་ལས་ཁང་ནས་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་དེ་ཟླ་ ༦ ནས་ ༩ གྱི་བར་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་ཤར་གཏོང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། བཟོ་ལས་ཁང་གི་ལས་མི་ ༡༤༠༠ ལྷག་གིས་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་ནང་ཁུལ་དུ་ཞུ་གཏུགས་ཀྱི་ཕྱག་ཡིག་ཕུལ་ཏེ་གསང་བའི་ལས་འཆར་དེ་དག་གིས་བཟོ་ལས་ཁང་ལ་ཡུན་རིང་བསྐྱངས་ནས་ཡོང་བའི་ཆེ་མཐོང་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བྱེད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། བཟོ་ལས་ཁང་གི་ལས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་གྷོ་གྷལ་གྱི་མ་ལག་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞིབ་བཤེར་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་དེར་མཐུན་འགྱུར་བསྐྲུན་ནས་ཉམ་ཆུང་བའི་ཡུ་གུར་གྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་བུད་མེད་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ། དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་དམིགས་ཡོད་པར་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་འདུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་ཀྱང་གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་བཀག་རྒྱ་དང་ཞིབ་བཤེར་གྱི་གནས་བབས་དེར་ལྟོས་མེད་གསང་བ་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་ནས་བཟོ་ལས་ཁང་དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་མི་སྒེར་པ་ཡོངས་ལ་རང་དབང་ཐོག་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་ཐུབ་པའི་ཆ་རྐྱེན་སྐྲུན་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་མ་རུང་རྩུབ་སྤྱོད་ཀྱི་ལག་ཆ་བྱ་རྒྱུ་དེ་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པའི་འཕྲུལ་རིགས་ཞིབ་འཇུག་པ་སྐུ་ཞབས་ Joe Westby ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོས་ལས་འགུལ་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱས་ནས་ཞུ་གཏུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཞིག་བྲིས་ཏེ། གྷོ་གྷལ་བཟོ་ལས་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ Sundar Pichai ལགས་སུ་རྒྱ་ནག་དང་ལག་འབྲེལ་གྱིས་མ་ལག་མཁོ་སྤྲོད་གནང་རྒྱུ་དེ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་།  ཁོང་གིས་དེ་རིང་ང་ཚོས་གྷོ་གྷལ་གྱི་ལས་མི་དག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་གསང་བ་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་དེ་རྒྱ་ནག་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་རྒྱུ་དང་། བཟོ་ལས་ཁང་གིས་སླར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཅེས་འཛིན་གྱི་དམ་ཚིག་བརྩི་སྲུང་བྱེད་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཁོད་འདུག།  

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབུལ་སྐྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་ཞེས་པར་ཁ་གཡར་ཏེ་ཁམས་གོ་འཇོ་དང་སྨར་ཁམས་ཁུལ་སོགས་ནས་ས་གནས་ཡུལ་མིའི་ས་ཞིང་གཞུང་བཞེས་དང་ཡུལ་མི་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་ཁང་པ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཏེ་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོ་གནང་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཉེ་དུས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་མཁར་རྩེ་ཤང་དཔེ་སྣང་གྲོང་ཚོར་ཁམས་གོ་འཇོ་ས་ངན་ཡུལ་ཚོ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་གནས་སྤོས་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ནང་ཁྱིམ་དུད་གྲངས་ ༥༧ དང་མི་གྲངས་ ༤༠༠ ལྷག་ཙམ་རྒན་སྐྱོར་བྱིས་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་འབྱོར་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་མཁར་རྩེ་གྲོང་གི་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུ་ཞུ་བཅུག་འདུག འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་དུ་གནས་སྤོ་སྔ་རྗེས་བྱས་པའི་ཁམས་གོ་འཇོ་ཡུལ་མིའི་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སློབ་གྲྭ་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་སློབ་ཕྲུག་དེ་རྣམས་སློབ་སྦྱོང་ལ་དོ་སྣང་མེད་པ་མ་ཟད་འཛིན་རིམ་དྲུག་པར་སླེབ་ནའང་ད་དུང་ཀ་མེད་སུམ་ཅུ་རྣམས་མ་ཤེས་པའི་ཐོག་དུས་ཚོད་ཡོད་ཚེ་ཆང་རག་ལ་གཡེང་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་པར་གཞུང་ཕྱོགས་འབྲེལ་ཡོད་ནས་དོ་སྣང་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་འདུག འདི་ལོའི་ལོ་གསར་རྗེས་སུ་མུ་མཐུད་ནག་ཆུ་ཉི་མ་རྫོང་དང་། མངའ་རིས། སོག་རྫོང་། འབྲ་ཆེན་རྫོང་། ལྷ་རི་རྫོང་། འབྲི་རུ་རྫོང་བཅས་ནས་ཡུལ་མི་མང་པོ་ཞིག་འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་དུ་གནས་སྤོ་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག་པ་མ་ཟད་ཐེམས་གྲངས་ ༢༠༠༠ དང་མི་གྲངས་ ༥༠༠༠ ཙམ་གནས་སྤོ་བྱ་འཆར་ཡོད་འདུག ད་དུང་གཙང་གི་གཞིས་ཀ་རྩེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་པ་སྣམ་རྫོང་དང་ལྷ་སའི་སྟག་རྩེ་རྫོང་སོ་སོའི་ནང་ལ་ཡང་གོང་མཚུངས་ཁམས་ཁུལ་ནས་ཁྱིམ་དུད་ ༥༠༠ བརྒལ་བ་གནས་སྤོ་གཏང་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་འདི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་ཁོངས་ནས་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༥ ཡི་མང་ཚོགས་ ༢༠༦ ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དཔལ་འབྱོར་གསར་སྤེལ་ཁུལ་གྱི་གནས་སྤོ་ས་ཚིགས་བདེ་སྐྱིད་ཁང་གསར་ཁུལ་ཆུང་དུ་གནས་སྤོས་བཏང་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁམས་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མི་གནས་སྤོ་གཏོང་ཡུལ་ནི་ལྷ་ས་དང་ཆབ་མདོ། གཞིས་རྩེ། ལྷོ་ཁ། ཉིང་ཁྲི་བཅས་གྲོང་ཁྱེར་བཞི་ནང་གི་རྫོང་སོ་སོར་ཆ་བགོས་བྱས་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་གནས་སྤོ་བྱེད་མཁན་ནང་གོ་འཇོ་རྫོང་ཁེར་རི་ཤང་དང་། གླང་སྨད་ཤང་། གསེར་གདོང་ཤང་། མིག་མདོ་ཤང་། བྱང་གསུམ་ཤང་། འབུམ་སྐྱེས་ཤང་བཅས་དང་སྨར་ཁམས་རྫོང་རྒོད་པོ་ཤང་གི་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་ ༤༥ ཡོད་པ་དང་དེའི་ནང་དུད་ཚང་ ༢༧༤༡ དང་མི་ཁྲི་ ༡༌༦༦ ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞནཡང་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཝུའུ་དབྱིང་ཅེས་ལྷ་སར་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོས་བྱས་པའི་སྨར་ཁམས་རྫོང་དང་གོ་འཇོ་རྫོང་གི་དུད་ཚང་ཁ་ཤས་ལ་ལྟ་སྐོར་ཕྱིན་ནས་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱི་ལོག་སྤྱོད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཐེར་འདོན་འགག་རྒྱག་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དར་ཆ་གསལ་སྟོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་། མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་སློབ་གསོ་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ། ཏང་གི་བཀའ་ལ་ཉན་པ། ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ། གནད་དོན་འཕྲད་སྐབས་མགོ་མི་རྨོངས་པ་དང་འགག་རྩའི་དུས་སུ་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བྱས་འདུག གོང་གསལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབུལ་སྒྲོལ་ལས་གཞིར་ཁ་གཡར་ཏེ་ཁམས་ཁུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ཡུལ་གཞན་དུ་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོ་གཏོང་བའི་ལས་གཞི་དེ་ ༢༠༡༦ ལོ་ནས་ལས་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་རེད་འདུག ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོ་ས་ཚིགས་ ༡༩ འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་དེ་དག་ནང་དུད་ཚང་ ༢༠༤༨ ཀྱི་མི་ ༨༠༠༠ གནས་སྤོ་བྱ་རྩིས་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་དུད་ཚང་ ༣༠༠ ཡི་མི་ ༡༢༥༥ གནས་སྤོ་བྱ་རྒྱུའི་ནང་ཐང་མགོ་ཤང་ཐང་མགོ་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༧༠ དང་མཁར་རྩེ་ཤང་དཔེ་སྣང་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༢༤ ལྕང་ར་ཤང་ལྕང་ར་ཤར་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༣༦༡ གནས་སྤོ་གཏང་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཡང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཆུ་ཤུར་རྫོང་དུ་དུད་ཚང་ ༤༨༤ ཡི་མི་ ༡༩༤༢ གནས་སྤོ་གཏང་རྒྱུ་དང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྣེའུ་ཁུལ་གསར་དུ་དུད་ཚང་ ༥༠ ཡི་མི་ ༡༧༣ དང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁུང་ཀང་ཁུལ་གསར་དུ་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༣༥༩ གནས་སྤོས་བྱས་ཟིན་འདུག ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འདམ་གཞུང་རྫོང་གི་ཁོང་སུ་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༦༥ གཅིག་གནས་སྤོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཅིང་དེའི་ནང་ཡངས་པ་ཅན་གྲོང་ཚོ་སྙིང་གྲོང་ཤང་སྟོད་གླིང་གྲོང་ཚོ། ཆུ་ཚན་གྲོང་ཚོ། ཀོང་ཐང་ཤང་ལ་རྒན་གྲོང་ཚོ། གྲོང་དཀར་གྲོང་ཚོ་བཅས་ཚུད་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྙེ་མོ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༣༢ གནས་སྤོ་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཨ་རིའི་ནང་བར་མའི་འོས་བསྡུ་གྲུབ་མ་ཐག་པ་དང་བསྟུན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པའི་ཐོག་ཡུལ་དེའི་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Bernie Sanders ལགས་དང་ Republican ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Cory Gardner ལགས་རྣམས་གཉིས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་སུ་ཡིན་ཡང་ཨ་རིར་རང་དབང་ཐོག་བསྐྱོད་ཆོག་པ་བཞིན། ཨ་རིའི་མི་སེར་རྣམས་ལ་བོད་དུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲུལ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་གྲོས་འཆར་ Reciprocal Access to Tibet Act ཞེས་པ་ཆེད་བཏོན་གནང་འདུག བོད་དུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲུབ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་གྲོས་འཆར་དེ་ཐོག་མར་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ནང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Marco Rubio ལགས་དང། Tammy Baldwin ལགས་གཉིས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་ཆེད་བཏོན་གནང་བར་མང་མོས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པ་དང་འབྲེལ། ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་དུའང་གྲོས་འཆར་དེར་སྔར་བཞིན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཚེ་ལོ་མཇུག་བར་གྲོས་འཆར་དེ་ཨ་རིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ནང་བཀོད་རྒྱུར་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཞབས་ Bernie Sanders ལགས་ནི་མ་འོངས་ ༢༠༢༠ ལོའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ནང་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་འོས་ཤོས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་དང། སྐུ་ཞབས་ Cory Gardners ལགས་ནི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚན་པའི་ཨེ་ཤ་ཡ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཡིན་པ་རེད། ཁ་སང་ཨ་རི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་དྲ་གནས་ཐོག་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་གྲོས་འཆར་བཏོན་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ། ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Matteo Meccaci ལགས་ཀྱིས་འདྲ་མཉམ་འགྲུལ་སྐྱོད་རང་དབང་གི་གྲོས་འཆར་དེར་ཨ་རིའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དབྱེ་མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་ཐོབ་བཞིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་མང་ཚོགས་ཡོངས་ནས་གྲོས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་གནང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་མ་ཟད་ད་ལྟའི་ཆར་གྲོས་འཆར་དེ་ཁྲིམས་ལ་གཏན་འབེབས་གནང་རྒྱུའི་འོས་འགན་ཡོངས་རྫོགས་གྲོས་ཚོགས་གོང་མར་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་བོད་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་ཁྲོད་ད་བར་བོད་མི་ ༡༥༤ ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། གྲོས་འཆར་དེ་བཞིན་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་གནོན་འོག་རྡུག་རྩུབ་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་མི་སེར་རྣམས་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་རིགས་ཨ་རིའི་མི་སེར་རྣམས་ལ་རང་གི་ཕ་ཡུལ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་དང་ནང་མི་ཐུག་འཕྲད་དང་ཆེས་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་ཆགས་ཡོད་པར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག

ཁ་སང་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ། ཅོ་ནེ་རྫོང་འོག་གི་བསེ་ཚང་ཡུལ་ཚོ་རུ་སྲིད་གཞུང་གིས་བཙན་བཀའ་བཏང་ནས་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་གཙང་ཆུ་དེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཁ་བསྒྱུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཚོས་དེ་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་ཚེ་བཙོན་འཇུག་བྱ་ངེས་ཡིན་ཞེས་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག དེ་རིང་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་དུ་བརྙན་པར་ཁག་ཅིག་ཕྱིར་གྱར་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ཡོད་ཚད་འཕྲོག་བཞིན་འདུག ད་དུང་ཡང་ང་ཚོའི་ཆུ་འཕྲོག་བཞིན་འདུག་ཅེས་པ་དང་། ཉེན་རྟོག་པ་མང་པོ་སླེབས་སོང་ཟེར་བ་སོགས་དངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་འདུག དེ་བཞིན་ཁོ་ཚོས་དྲྭ་ཐོག་ཏུ་རེ་འབོད་སེམས་ཀྱི་མིག་ཆུ་ཞེས་པ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་པར་གཞིགས་ཚེ་ས་གནས་རྫོང་དཔོན་གྱིས་སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་བ་མང་པོ་ཁྲིད་ནས་ཁོང་ཚོའི་སར་ཡོང་ནས་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ས་གནས་གཙང་ཆུ་དེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཐེན་ཚེ་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱུགས་ཟོག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། མི་མང་གིས་གནས་ཚུལ་དེར་བསམ་བློ་ཞིབ་ཚགས་བཏང་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་ངན་བྱུས་དེ་ལྷང་ལ་འབུད་དུ་འཇུག་དགོས་པ་དང་། ང་ཚོ་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་ཡུལ་མི་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་ཆུ་བོ་བདག་གཅེས་བྱ་རྒྱུའི་དབང་ཆ་མེད་པ་རེད་དམ་ཞེས་འཁོད་འདུག དྲྭ་ཐོག་གི་ཡི་གེའི་ནང་བསེ་ཚང་ནི་འབྲོག་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་སྲིད་གཞུང་གིས་ས་ཁུལ་དེའི་གཙང་ཆུ་ཁ་བསྒྱུར་བྱས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཐེན་པ་ཡིན་ན། ཏན་ཏན་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་ངལ་བ་འཕྲད་རྒྱུ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རང་རང་གི་རྩྭ་ཆུའི་བདག་དབང་གི་སླད་དུ་ཁ་སང་ནས་ཞུ་རྒོལ་གནང་འདུག ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ལྷ་སྲས་བསོད་ལགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར་མི་མང་གིས་ཁ་སང་ནས་འདུ་འཛོམས་བྱས་ཏེ་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙང་ཆུ་ཁ་བསྒྱུར་བྱེད་མི་ཆོག་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་བཞིན་ཡོད་ནའང་།  དེ་རིང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉེན་རྟོག་པ་ཁྲིད་ནས་བཙན་དབང་གིས་མི་མང་འཛིན་བཟུང་བྱེད་འགོ་བཙུགས་སོང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཡུལ་མི་ག་ཚོད་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་མེད་གསལ་ཁ་མི་འདུག  

རྒྱ་ནག་གི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་གྲུབ་པ་དང་བསྟུན། རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འཆར་གཞི་གསར་པ་ཞེས་པའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་བརྒྱུད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་གཞུང་ཚབ་པ་རྣམས་བོད་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གདན་ཞུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་འདུག དེ་ཡང་ཁ་ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་གནང་སྐབས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་གི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་ནག་ལ་འདྲི་རྩད་བྱེད་མཁན་མང་དག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་ཨ་རི་དང་ Australia, Denmark, New Zealand བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༢ ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འབུར་བཏོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁ་ས་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འཆར་གཞི་གསར་པ་ཞེས་དོན་ཚན་ ༣༠ ཅན་གྱི་ཁས་ལེན་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག་པའི་ནང་། རྒྱ་གཞུང་ངོས་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་ལྷན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གླེང་མོལ་མུ་མཐུད་བྱ་རྒྱུ་དང་དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འདུ་དང་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་ཆེད་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་གཞུང་ཚབ་པ་བཅས་བོད་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གདན་ཞུ་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་མཆོག་རྒྱ་ནག་ལ་གདན་ཞུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བཅས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་འདུག ད་དུང་རྒྱ་གཞུང་གི་སྙན་ཐོ་དེ་འབྲེལ་ཐོག་ཁ་ས་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་ཚོགས་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གི་ཐོག་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་མགྲིན་ཚབ་པ་ Hua Chuying ཡིས་ཁ་ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཐོག་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བ་བཏགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གཞི་རྩ་མེད་པའི་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་འདུག གནད་དོན་དེའི་ཐད་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐལ་ལྡན་མཚོ་མོ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ངོས་ནས་མུ་མཐུད་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁོངས་སུ་བཞུགས་འདོད་ཡོད་ན་ཡུལ་དེའི་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་བཟང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་བྱས་པ་ཁག་ངེས་པར་དུ་ལག་ལེན་དུ་འཁེལ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་བྱས་ཚེ་རྒྱ་ནག་ངོས་ནས་ལོ་བཞི་རེའི་མཚམས་སུ་ཡོང་རྒྱུའི་རྒྱ་ནག་གི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་ལས་རིམ་དེ་ནས་གཡོལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་བེད་སྤྱོད་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཁོ་ན་སྒྲུབ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་སེམས་འཚབ་བྱ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཙོས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་གྱི་ཚོགས་སྒེར་ཡོངས་ནས་དེར་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་གནང་ཐུབ་པའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།  

ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་འཇོ་མདའ་རྫོང་སྤོ་ལོ་པད་དགེ་གྲོང་ཚོའི་འབྲི་ཆུའི་རྒྱུད་དུ་ཡང་བསྐྱར་རི་ཉིལ་བྱུང་སྟེ་འབྲི་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུན་ཚབས་ཆེན་འགག་ཡོད་འདུག ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གི་ཞིན་ཧ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། སྤོ་ལོ་ཡུལ་ཚོར་ཡང་བསྐྱར་རི་ཉིལ་བྱུང་བར་བརྟེན་ཆུ་འཁྱིལ་བའི་ཤུགས་ཚད་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་པས།  གོད་ཆགས་བྱུང་སའི་ཉེ་འཁྲིས་ཀྱི་མི་མང་ ༡༠༠༠༠ ལྷག་གནས་སྤོར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད།  གཟའ་སྤེན་པ་ནས་བཟུང་ཆུ་འཁྱིལ་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པར་གཞིགས་ན། ཁ་སང་བར་དུ་ཆུའི་མཐོ་ཚད་རྨིད་ ༣༣.༨༨ འཕར་ཡོད་པ་དང་།   ཆུ་འགག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ས་ཁུལ་དེའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་དྲོད་ཚད་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པས་མི་འགྱངས་བར་ཁ་བ་ཆེན་པོ་འབབ་ངེས་ཡིན་པར་ཚོད་དཔག་བྱས་འདུགགནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་གཞིས་བཞུགས་རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་སྒེར་གྱི་ངོ་དེབ་དུ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། རི་ཉིལ་བྱུང་སའི་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་དགོན་པ་ལ་གནས་སྐབས་སུ་ཉེན་ཁ་མེད་ནའང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྤོ་ལོ་དགོན་གྱི་ལྷ་སྐུ་རྟེན་གསུམ་ཕྱིར་འདྲེན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཟིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག   ཁོང་གིས་ས་ཁུལ་དེར་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་ཡང་རི་ཉིལ་གྱི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བཞིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དོགས་འདྲི་བྱས་པ་དང་འབྲེལ།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན་རི་ཉིལ་གྱི་དོན་རྐྱེན་དེ་ནི་རང་བྱུང་གོད་ཆགས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྗོད་ཡོད་ནའང་། རི་ཉིལ་བྱུང་སའི་ཡུལ་དངོས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཆེད་དུ་འཛུགས་བསྐྲུན་བྱས་པའི་ཆུ་མཛོད་ཆེ་ཤོས་ཡོད་པར་བརྟེན། རི་ཉིལ་དོན་རྐྱེན་དེ་ནི་རང་བྱུང་གོད་ཆགས་ཤིག་ཡིན་མིན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀོད་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དྲ་རྒྱ་ཁག་དུ་རི་ཉིལ་གྱི་དོན་རྐྱེན་དེ་ནི་བཟོ་བསྐྲུན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་འཁོད་མེད་ནའང་དབྱིན་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཞིག་གིས་འབྲི་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་རི་ཉིལ་དེ་ནི་ཐད་ཀར་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་འཛུགས་བསྐྲུན་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་ལ་རག་ལས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དམིགས་བསལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་གི་གློག་འདོན་ཐོན་ཁོངས་མང་པོ་ཞིག་ནི་འབྲི་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་གློག་འཛུགས་བསྐྲུན་ཡིན་པར་བརྟེན་རྔ་བ་དང་དཀར་མཛེས་ས་ཁུལ་དུ་ཆུ་མཛོད་མང་པོ་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ནི་རི་ཉིལ་གྱི་དོན་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བ་ཆེས་ཆེར་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་འདུག    

རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ Jay Ranade ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་དང་མི་མང་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་བློན་ཆེན་ Zhang Kezhi གཙོས་པའི་འཐུས་མི་ ༢༠ ཡིས་རྒྱ་གར་ལ་གཟིགས་སྐོར་བྱེད་སྐབས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་གྲོས་གཞིའི་ནང་གནད་དོན་གཙོ་བོའི་ཁོངས་སུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། Zhang Kezhi ཡིས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ཐེངས་འདིའི་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི་གྲུབ་དོན་གང་ཡིན་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེའང་སྐུ་ཞབས་ Ranade ལགས་ཀྱིས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༣ ཉིན་ Sunday Guardian ཞེས་པའི་དྲ་གནས་སུ་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་དང་མི་མང་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་བློན་ཆེན་གྱི་གཙོས་པའི་འཐུས་མི་ ༢༠ ཡིས་རྒྱ་གར་ལ་གཟིགས་སྐོར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་གཟིགས་སྐོར་དེའི་བརྒྱུད་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་གཉིས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཆ་ Wuhan དུ་མཇལ་འཕྲད་བྱས་པའི་གྲུབ་འབྲས་སུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ཞིག་མཚོན་པར་བྱས་ཡོད་ཀྱང། གཟིགས་སྐོར་དེའི་སྐབས་དོན་གནད་གཙོ་བོ་༸གོང་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མིའི་གཟིགས་སྐོར་དེའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་བློན་ཆེན་ Zhao Kezhi རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་དང་ནང་སྲིད་བློན་ཆེན། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཡོངས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་བློན་ཆེན་སོགས་ལ་མཇལ་འཕྲད་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་ཕན་ཚུན་དབར་གསང་གྲོས་ཁག་དང་ལས་རིམ་ཁག་བརྗེ་ལེན་བྱེད་རྒྱུ། དེ་བཞིན་གོད་ཆག་སྐབས་སུ་མཉམ་རུབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་ལག་ལེན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་སོགས་བརྗེ་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་རྒྱལ་སྲུང་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་བཞག་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་བློན་ཆེན་གྱི་གཟིགས་སྐོར་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མིས་ལ་དྭགས་ཀྱི་བདེ་མཆོག་ལྷ་རི་དཀར་པོ་ས་མཚམས་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་ལ་སིམ་འཛུལ་དང་དེ་བཞིན་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་ཚོགས་འདུའི་སྐབས་ནང་སྲིད་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་དང་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་གྱི་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ kiren rijiju ལགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་ནའང། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ངེས་པར་དུ་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུའི་གནད་དོན་ནི་བློན་ཆེན་ཁོང་གིས་གཟིགས་སྐོར་དེའི་སྐབས་བོད་དོན་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐོར། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་དཔྱད་ཞིབ་གང་གནང་མིན་དེ་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་གསུངས་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ Ranade ལགས་ཀྱིས་དཔྱད་རྩོམ་དེའི་ནང་བཀོད་པར་གཞིགས་ན། ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་ནག་གི་འཐུས་ཚབ་མི་སྣ་རྒྱ་གར་ལ་སྐོར་བསྐྱོད་དུ་ཡོང་བ་ནི་ད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དུ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་དང། མང་ཚོགས་ཁྲོད་དོགས་སྲུང་གི་ལས་གཞི་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་ནས་གྲྭ་བཙུན་ཚོར་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་སྤེལ་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་དུས་མཚམས་དང་སྟབས་འཁེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བློན་ཆེན་ Zhao Kezhi ཡིས་དྷ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེས་བོད་ནང་དུ་ངན་སྐུལ་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བདེ་འཇགས་ལ་གནོད་པའི་ལས་གཞི་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་པར་བསྙོན་འདོགས་བྱས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གར་གྱི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཕྱྭའི་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་དགོས་པའི་འབད་བརྩོན་བྱས་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དཔལ་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་རྣམ་གཉིས་ཉེ་ལམ་ཕ་རན་སིའི་དབེན་གནས་ཤིག་ཏུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་བ་ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གིས་ Dominican Republic རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་སེར་ཕྱག་འཁྱེར་བླངས་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ༸དཔལ་རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་མཆོག་ New Jersey དུ་བཞུགས་དུས་རྒྱ་ནག་གིས་ཞི་མཐུན་གྱི་གྲོས་གཞི་བཏོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཐོན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་སྐབས་དེའི་འཐུས་ཚབ་པའི་ནང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ལས་གཅིག་ནི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ Zhang Hongpo ཡིན་པ་དང་། ཁོང་ནི་བོད་ནང་གི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཐད་ཉམས་མྱོང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་དང་། སྔོན་ཆད་གཞིས་ཀ་རྩེ་ཁྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྫོང་དཔོན་བྱས་ནས་ཡུན་རིང་འདུག་མཁན་ཞིན་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་བློན་ཆེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ Wu Wei དང་། ལས་ཁུངས་དེའི་ལས་བྱེད་ Hou Yanqi སོགས་ཡོད་པ་དང་། Hou Yanqi ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ལོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་དག་གི་ལས་དོན་ཐད་ལས་ཀ་བྱེད་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག།

རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ནང་ཆོས་ནི་དུག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྒྲུབ་ཐབས་སུ་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་ནས་མ་དངུལ་ཁྲག་ཁྲིག་ ༡ ཙམ་ཆེད་གཏོང་གིས་འཇམ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཐོག་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དེ་ཕྱི་ནང་གི་འབྲེལ་ལམ་གསར་འཛུགས་ཀྱི་ལག་ཆ་གནད་ཆེ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱས་འདུག དེའང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བདག་དབང་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱས་པ་མ་ཟད་དེའི་བརྒྱུད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་དབང་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རག་ཐབས་སླད་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ལམ་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་འབུམ་རམས་པ་རིག་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དུ་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་གསར་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་པ། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་འཇམ་པོའི་རྩལ་གྱི་ཐོག་ནས་ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་དངུལ་དངོས་ཀྱི་མ་རྩ་ཆེད་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་པ། དེ་བཞིན་ནང་ཆོས་ཀྱི་བདག་དབང་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གྱི་ཐད་ལ་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་ས་བཅད་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་ཇི་ལྟར་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་དེ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཉམས་ཞིབ་པ་འབུམ་རམས་པ་རིག་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་དེ་འབྲེལ་བཅའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་ལ་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་གང་གི་ཐོག་ནས་ཀྱང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བདག་དབང་ཡོད་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།

ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Cornell གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོས་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Renmen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་ལ་བཀག་འགོག་བྱས་པར་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དེ་དག་གཉིས་ཀྱི་དབར་རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་གྱི་ལས་གཞི་རེ་ཞིག་མཚམས་འཇོག་བྱས་འདུག Reuter གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ Cornell གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དང་ Renmen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ཀྱི་དབར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ནང་ཕན་ཚུན་རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་ནའང།  Renmen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་གིས་ཉེ་ལམ་དྲྭ་རྒྱའི་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལྷོ་ངོས་སུ་ཡོད་པའི་ Huizhou རྒྱལ་སའི་ནང་གི་ཚ་ལ་རྒྱག་སའི་ཚོང་ལས་ཁང་ཞིག་གི་ངལ་རྩོལ་བའི་ཁེ་དབང་ཚོགས་པ་འཛུགས་ཆོག་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་བཏོན་དང་། ངལ་རྩོལ་བ་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པར་བརྟེན་སློབ་མ་དེ་དག་ལ་ཆད་པ་བཅད་པ་ནི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་བྱས་པ་རེད་ཅེས་ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོས་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་སྟེ་རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་གྱི་ལས་གཞི་མཚམས་འཇོག་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག Cornell གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་མགོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Michael kotlikoff་ལགས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་དེ་ལྟར་གནང་དོན་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དེའི་ནང་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་ཚོས་ངལ་རྩོལ་བའི་ཆེད་དུ་འབོད་སྒྲ་སྒྲོག་པར་སློབ་མ་དེ་དག་ལ་ཉེས་ཆད་བཏང་རྐྱེན་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་གཞིགས་ཚེ་ Renmen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་ནས་ངལ་རྩོལ་བའི་ཆེད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། Remen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་གཙོ་གྱུར་ཡུལ་དེའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ལས་འགུལ་དེ་རིགས་ནང་མཉམ་ཞུགས་མི་ཆོག་པའི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་ཡོད་པ་རེད་འདུག Cornell གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་གཞིའི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Eli Friedman ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་ལ་བརྩི་མེད་བཏང་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། སློབ་མ་ཚོས་ངལ་རྩོལ་བ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་འབོད་སྒྲ་སྒྲོག་མཁན་སློབ་ཕྲུག་དེ་དག་གི་ཕ་མ་རྣམས་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་རྒྱུ་དང་། གསང་བའི་ངང་ནས་དམ་དྲག་བྱ་རྒྱུ་དེ་དག་ནི་ཐལ་ཆ་ཅན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་དེས་ཐལ་ཆ་ཅན་གྱི་ལག་བསྟར་གནང་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ་ནམ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་དེའི་ནང་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རང་དབང་ཐོག་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་དཔང་པོ་རིགས་བྱུང་ཚེ་ཕན་ཚུན་དབར་རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ Cornell གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དང་ Renmen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེ་མོ་གཉིས་ཀྱི་དབར་རིག་གཞུང་བརྗེ་ལེན་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལོ་ལྟར་དབྱར་དུས་ཀྱི་སྐབས་ཨ་རི་ནས་སློབ་མ་ ༡༠ ཙམ་ renmen གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ནང་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ལོ་ཕྱེད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་བྱ་ཕྱིར་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད།