༸གོང་ས་མཆོག

ཁ་སང་སྔ་དྲོ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་ནས་དྲྭ་ཐོག་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ཨ་རིའི་ཧར་ཝཌ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སྨན་བཅོས་དང་གཙུག་ལག་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩོལ་སྐབས། ནད་པ་རྣམས་སྨན་ཁང་དུ་གུང་སེང་ལ་མ་ཡིན་པར་འ་ཆད་འུ་ཐུག་འོག་སླེབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། སྨན་པ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩེ་བ་དང་སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་ཐོག་ནས་སྨན་བཅོས་བརྒྱུད་ནད་པའི་རྒྱུད་ལ་གདེང་ཚོད་དང་རེ་བ་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་བཀྲིན་མཛད་འདུགདེའང་དེ་རིང་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་ནས་གོང་ས་མཆོག་གིས་ཧར་ཝཌ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སྨན་བཅོས་སྡེ་ཚན་ལ་ཚུལ་མཐུན་སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་གོང་སྤེལ་གཏོང་བའི་ཐབས་ཚུལ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་སྐོར་བཀའ་སློབ་བསྩལ་བའི་དམིགས་བསལ་ལས་རིམ་དེའི་དུམ་བུ་ཞིག་ཡོངས་ཁྱབ་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་སློབ་ཡོངས་ལ་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་མཛད་པ་དང་སྦྲགས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་དུས་རྟག་ཏུ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་འདིར་ཆེས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་ལྷག་དོན་སློབ་གཉེར་ཁང་འདིར་བཀའ་སློབ་སྩོལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་སྤོབས་པ་ཡོད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་མཛད་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་མཚན་སྙན་ཡོད་པའི་ཧར་ཝཌ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ངོས་ནས་ད་ཆ་ཆེད་ལས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་དང་ལྷན་དུ་བྱམས་བརྩེའི་སློབ་གསོའི་ཐོག་ལའང་འགན་ཁུར་ཆེ་ཙམ་བཞེས་ཏེ། སློབ་གཉེར་ཁང་དེའི་སྨན་གྱི་སློབ་གྲྭར་སློབ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་གང་ཟག་ཁོང་ཁྲོ་ཅན་ཞིག་སློབ་མཐར་སོན་སྐབས་ཞི་བདེ་བག་ཡོད་ཅན་ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་ཐུགས་རེ་མཛད་བཞིན་ཡོད་པ་བཀའ་སྩལ་འདུག ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ད་དུང་ད་ཆ་རིམས་ནད་ཀྱི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་ཁྲོད་ཉིན་མཚན་བསྟུད་མར་ནད་པའི་ཆེད་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་མཁན་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་མདུན་ཐོན་ཞབས་ཞུ་བ་ཡོངས་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་པ་མ་ཟད།  ནད་པ་རྣམས་སྨན་ཁང་དུ་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟས་འོག་སླེབས་པ་མ་གཏོགས་གུང་སེང་ལ་སླེབས་ཀྱི་མེད་སྟབས། སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱམས་རྩེའི་ཀུན་ནས་བསླངས་བའི་སྒོ་ནས་སྨན་བཅོས་ཀྱིས་ཁོ་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་གདེང་ཚོད་དང་རེ་བ་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཡིན་པའི་བཀའ་སློབ་མཛད་པ་དང་ཆབས་ཅིག སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་ལ་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱག་ལས་འདི་དག་མུ་མཐུད་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་མཛད་འདུག

བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱིས་ བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་དར་འཁོད་པའི་སྟོད་གོས་དང། རྐང་འཁོར་མདུན་ངོས་སུ་བོད་དང་སུད་སི་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་དང།  དེ་བཞིན་རྐང་འཁོར་རྒྱབ་ངོས་སུ་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་ལམ་བར་དུ་འཁོ་བའི་ཡོ་ཆས་དང། དེའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་འཚོགས་རྒྱུའི་༢༠༢༢ལོའི་དགུན་དུས་པེ་ཅིང་ཨོ་རྩལ་འགྲན་རྩོད་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་མཚམས་འཇོགས་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོས་འདུན་འཁོད་པའི་པར་རིས་ཀྱི་ཤོག་བུ་དཔྱངས་ཏེ་སུད་སིར་གནས་བཞུགས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱིས་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ནང་དུ་བོད་དོན་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འགོ་བཙུགས་སོང་།ད་ཆ་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཀྱི་དུས་སྐབས་འདིར། བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱིས་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ཀྱིས།  ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༨ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ། ཁོང་གི་སྡོད་གནས་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེརWinterthurནས་བོད་དོན་ཆེད་རྐང་འཁོར་སྐོར་བསྐྱོད་ཀྱིས་ལས་འགུལ་དེ་འགོ་བཙུགས་གནང་ཡོད་ཅིང་།  དེ་ཡང་ལས་འགུལ་དེ་བརྒྱུད་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་དུ་གང་མགྱོགས་གདན་འདྲེན་ཞུ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་ནས་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པའི་༸པན་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གང་མགྱོགས་གློད་གྲོལ་དགོས་པ། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་མཚམས་འཇོགས་དགོས་པ། ༢༠༢༢ལོའི་དགུན་དུས་པེ་ཅིང་ཨོ་རྩལ་མགྲན་རྩོད་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་སོགས་དགོས་འདུན་དོན་ཚན་ལྔའི་འོག་ཐེངས་འདིའི་བོད་དོན་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱིས། སྔ་ལོ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་ཡང་སྒོས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་ནས་ལྦུ་ཧན་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡེམས་ཀྱི་ཛ་དྲགས་དུས་སྐབས་སུ་ཉེན་ཁར་མི་འཛེམས་པར་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེརWinterthurནས་ཇི་ནི་ལྦའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བར་སྤྱི་ལེ་༣༠༠ལྷག་གི་རིང་ལ་བོད་དོན་ཆེད་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་བཅས་ལས་འགུལ་ཡང་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། ད་རེས་བོད་དོན་རྐང་འཁོར་ལས་འགུལ་འདི་ནི་ཁོང་ཁེར་རྐྱང་གི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལན་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱིས། ཐོག་མར་ཁོང་རང་ཉིད་ནས་ཐེངས་འདིའི་བོད་དོན་རྐང་འཁོར་སྐོར་བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་གནང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་བསྒྲིགས་ཀྱང། ད་ལྟའི་ཆར་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་གནས་སྟངས་རྐྱེན་པས་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་བརྟེན་མཐར་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཏུ་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་གནང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག སྤྱིར་སུད་སི་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་ལ་ཆ་མཚོན་ན་ཐེངས་འདིའི་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་ཙམ་མ་ཟད། དེ་སྔ་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཛུ་རིག་ནས་འཇར་མི་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ Frankfurt བར་བོད་རང་དབང་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལ་འགུལ་དང་།   སུད་སི་རྒྱལ་ས་ bern ནས་ཇི་ནི་ཝ་བར་གྱི་བོད་དོན་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་བཅས་ཀྱི་ནང་དུའང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ནས་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པའི་དབར་ Science and Wisdom of Emotion ཞེས་ཚན་རིག་དང་སེམས་ཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་མཐའ་མར་༸གོང་ས་མཆོག་དང་ཀླད་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Richard Davidson ལགས། དེ་བཞིན་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Daniel Goleman ལགས་བཅས་ཀྱི་དབར་ཚན་རིག་པའི་ངོས་ནས་སེམས་ཚོར་གྱི་རྣམ་གཞག་ལ་དཔྱད་པ་གནང་སྟངས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ཇི་ཡོད་དང་། བློ་སྦྱོང་དང་སྙིང་རྗེ་སོགས་ཀྱི་དགོས་གལ་དང་དགེ་མཚན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་མཛད་ཡོད། གྲོས་བསྡུར་མཛད་རིམ་གྱི་ཐོག་མ་དེ་ལ་སྐུ་ཞབས་ Richard Davidson ལགས་ནས་འདས་པོའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཙམ་གྱི་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་སེམས་དང་སྲོག་གི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པ་ཚོ་དང་ལྷན་དུ་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་། བློ་རིག་གི་རྣམ་གཞག དེ་བཞིན་སེམས་ཚོར་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་གྲོས་བསྡུར་སྦྱང་ཤེས་ལན་མང་གནང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་སེམས་ཁམས་དང་བློ་རིག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་ལ་ལྟ་སྟངས་དང་། དཔྱད་ཞིབ་གནང་སྟངས་སོགས་ཀྱི་བློ་སྐྱེད་གསར་པ་མང་པོ་ཐོབ་ཡོད་པ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་བར་གནད་དོན་དེ་དག་ཐོག་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་སྩལ་བར་ཆེ་བསྟོད་དང་སྦྲགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་འདུགཁོང་ནས་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་མུ་མཐུད་དེ་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་ཁམས་རིག་པ་ཚོའི་ནང་ལ་ Genuine Happiness འམ་ཡང་དག་པའི་བདེ་སྐྱེད་ཀྱི་གྲུ་ཆའི་ཐོག་ལྟ་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཁག་ཅིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཅེས་པ་དེ་ནི་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་བཀའ་འགྲེལ་དང་སྦྲགས། གཙོ་ཆེ་ཤོས་སེམས་ཀྱི་གནས་བབ་དེ་ཞི་བ་དང་ལྷོད་པོའི་ངང་གནས་དགོས་པ་དང་། དེ་ལྟ་འབྱུང་ཚེ་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་དོ་ཕོག་དེ་ཙམ་གཏང་མི་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བདེ་སྐྱིད་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་གོང་འཕེལ་གཏང་ཐུབ་ངེས་རེད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Daniel Goleman ལགས་ནས་ Distructive Emotion ཞེས་གནོད་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཞེས་པ་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་མེད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་མི་ཙམ་མ་ཟད་འགྲོ་བ་ཚང་མ་བདེ་བ་འདོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཚང་མས་བདེ་བ་བྱུང་ཐབས་ཐོག་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། གལ་སྲིད་བདེ་བ་སྒྲུབ་ཐབས་ཐོག་འབད་བརྩོན་གནང་སྐབས་དེར་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་མཁན་གྱི་བསམ་བློའི་ཆ་ཞིག་ཡོང་བ་ཡིན་ན། དེ་ལ་གནོད་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཞེས་ངོས་འཛིན་གནང་ཆོག་གི་རེད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། སྙིང་རྗེ་སོགས་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཆོས་ལུགས་བྱེད་བྲག་པའི་སྐད་ཆ་མེད་པར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐབས་དང་། ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཐོག་ནས་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཡོད་པ་སོགས་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཁོང་ཁྲོ་ལྟ་བུ་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་ཆ་དེ་དག་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏང་ཐབས་སུ་རྐང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བྱ་ལས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་ཁྲོད་ནས་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ཡིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀུན་སློང་བཟང་པོ་ཞིག་ཡོད་ན། ངག་དང་ལུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་ཆ་དེ་དག་ཡོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་ཀུན་སློང་བཟང་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཡིས་ལུས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་དང་། ངག་གྱི་སྨྲ་བརྗོད་རྣམས་རང་གཞན་གཉིས་ལ་ཕན་པ་ཞིག་མ་གཏོགས། གནོད་པ་ཞིག་ཐོན་གྱི་མ་རེད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཡོད། ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མིའི་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ཡོད་པའི་བཟང་པོའི་ཆ་རྣམས་ཤེས་རབ་རྩལ་འདོན་གནང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག དེ་བཞིན་སྐབས་དེའི་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལས་རིམ་ཁྲོད་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲང་བདེན་མིན་པའི་གནས་སྟངས་རིགས་བྱུང་སྐབས་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཞེ་སྡང་སོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་མ་བླངས་པར་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བའི་རང་བཞིའི་ཐོག་ནས་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོ་ཚང་མ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཐོག་འཚོ་དགོས་པའི་འགྲོ་བ་ཅིག་མཚུངས་ཡིན་སྟབས་དཀའ་ངལ་རིགས་འཕྲད་སྐབས་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་སེལ་ཐབས་གནང་དགོས་པ་སོགས་བཀའ་སྩལ་དང་ང་ཚོ་ཚང་མར་འཛམ་གླིང་འདི་གོ་མཚོན་མེད་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུའི་འགན་ཡོད་ཅེས་ལམ་སྟོན་བཀྲིན་ཆེ་བ་མཛད་ཡོད།གཞི་རྩའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ནས་ཁ་སང་བར་ཉིན་གྲངས་བཞིའི་རིང་ཚོགས་པའི་ Science and Wisdom of Emotion ཞེས་ཚན་རིག་དང་སེམས་ཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་དེ་ནི་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སེམས་དང་སྲོག་ལྟེ་གནས་ཁང་དང་། The Awake Network ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པ་དང་སློབ་དཔོན་སོགས་མི་སྣ་ ༣༠ ཙམ་ནས་འདས་པའི་ལོ་ ༢༠ ལྷག་གི་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པའི་དབར་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་སྤྱོ་དང་སེམས་ཚོར་གྱི་རྣམ་བཞག་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་དཔྱད་ཞིབ་མཛད་པའི་གྲུབ་དོན་ཁག་གི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་མཛད་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁོངས་སུ་ཀླད་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Richard Davidson ལགས་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Daniel Goleman ལགས། དེ་བཞིན་༸སྐུའི་དབྱིན་སྐད་གསུང་སྒྱུར་བ་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་ལགས་དང་ཡོངས་དགེ་མི་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་ནས་མཉམ་གནང་འདུག

དེ་རིང་༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཨུ་རུ་སུའི་ཁུལ་གྱི་ Moscow བོད་སྐྱོབ་ཐེབས་རྩ་དང་བོད་ཀྱི་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་གཉིས་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར།  སྒོམ་ཉམས་ལེན་དང་རྣམ་ཤེས་སྐོར་ལ་བོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཨུ་རུ་སུའི་ཚན་རིག་པ་ཁག་དང་ལྷན་དུ་ཚན་རིག་གི་ཐབས་ལམ་ཐོག་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ་སོང་། དེ་ཡང་དེ་རིང་༸མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ལ་ཚན་རིག་པ་ཚོས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐུགས་ཀྱི་གལ་གནད་དང་དེ་བཞིན་སྒོམ་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ཁག་ཅིག་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་བ་དང་།  དེའི་ཁྲོད་ནང་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་གང་འདྲ་ཞིག་གིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཚན་རིག་པ་ཚོའི་ཀླད་པའི་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་སྐབས་རོགས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས།  ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཚན་རིག་གི་བྱུང་རིམ་དབང་དུ་བཤད་ན་ཚན་རིག་དེ་བཞིན་ནུབ་ཕྱོགས་སར་ནས་དར་བ་ཞིག་དང་།  ཚན་རིག་གི་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་ས་ནི་གཙོ་བོ་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་བའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཤ་སྟག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།  རིམ་པས་ཚན་རིག་པའི་ཁྲོད་ནས་མང་དག་ཅིག་གིས་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་ཐད་ཐུགས་སྣང་སླེབས་པ་དང་།  སྤྱིར་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་ནི་འཕྲོད་བསྟེན་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  ཡང་སྒོས་འཇིགས་དངངས་དང་།  ཁོང་ཁྲོ་བཅས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་མེད་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པས།  ང་ཚོའི་བློའི་རྣམ་བཞག་དང་སེམས་བྱུང་གི་བྱེད་ལས་སྐོར་ཤེས་ན་ཕན་ཐོགས་ཡོད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་སོང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་དྲན་པ་དང་ཤེས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཡོད་པའི་གྲུབ་ཆ་གཞན་ག་རེ་བཀོད་རྒྱུ་ཡོད་མེད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་བར།   ༸མགོན་པོ་མཆོག་གིས།  སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་ཁས་ལེན་མཁན་བོད་མི་གཙོས་རྒྱ་གར་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བྱིས་པ་ལོ་གསུམ་བཞི་ཙམ་སོན་སྐབས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་དྲན་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་གནད་དོན་ལུང་འདྲེན་མཛད་པ་དང་སྦྲགས།  སྤྱིར་ང་ཚོི་སྐྱེས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་ཁ་ཤས་རིང་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་དྲན་པ་གསལ་པོ་ཡོད་ཀྱང་།  དེ་རྗེས་རིམ་པས་འཚར་ལོངས་རྗེས་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་དྲན་པ་ཡལ་བཞིན་ཡོད་པ་བཀའ་སྩལ་སོང་།    ལྷག་པར་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་གཞན་ཞིག་ནི།  སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་སློབ་སྦྱོང་གནང་བའི་སྐབས་ལམ་སེང་ཤེས་རྒྱུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཀའ་ལན་སྩལ་སོང་།ཡང་བགྲོ་གླེང་ནང་ཚོགས་ཞུགས་པ་གཞན་ཞིག་གིས་ཐུགས་དམ་ངོ་མ་ཅི་ཡིན་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་འབྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་འདྲི་གནང་བར༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས།  ཐུགས་དམ་ལ་བཞུགས་ཡོད་མེད་ཟེར་བ་དེ་ཞེན་ཆགས་ཆེ་དྲག་ནས་ཐུགས་དམ་ལ་བཞུགས་མཁན་ཡོང་མི་སྲིད་པ་མེད་སྐོར་དང་སྦྲགས་གཞི་རྩའི་ཐུགས་དམ་དེ་དུས་རྒྱུན་རང་སོ་སོའི་སྤྱོད་ལམ་དང་ཉམས་ལེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཇི་ལྟར་ཡོད་མེད་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཀའ་སྩལ་གནང་སོང་། མ་ཟད།  སྒོམ་དང་འབྲེལ་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཞིག་གིས་ད་ཆ་དུས་ཚོད་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་པ་ཚོས་སྒོམ་བྱའི་ཡུལ་དང་སྒོམ་ལུགས།  དེ་བཞིན་དུས་ཚོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོམ་ཉམས་ལེན་ལ་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་མིན་བཀའ་འདྲི་གནང་བར།  ༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས།  རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དང་།   ལྷག་པར་གང་ཟག་སོ་སོ་སྒོམ་སྒྲུབ་དོན་གཉེར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་དེས་སྒོམ་ཉམས་ལེན་ཐད་གནོད་ཡ་གང་ཡང་མེད་པ་དང་།  སྒོམ་ཉམས་ལེན་གནང་ཐུབ་མི་ཐུབ་དེ་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་ལ་རག་ལུས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཀའ་ལན་བསྩལ་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་མཛད་རིམ་འདི་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་གཟིམ་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༨།༤༥ ཙམ་ཞིག་ལ་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་དབུ་འཛུགས་མཛད་པ་དང་།  དུས་རྒྱུན་ལྟར་མཛད་རིམ་དེ་བོད་དབྱིན་རྒྱ་སྐད་སོགས་སྐད་རིགས་སྣ་མང་ཐོག་གསུང་བསྒྱུར་གནང་སོང་།

ཉེ་ལམ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཁམས་ཤག་རོང་པོ་ཁུལ་གེ་སོ་སྲ་བྷ་གྲོང་ནས་ཡིན་པའི་ནོར་བཟང་ལགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མནར་གཅོད་དང་རྡུང་རྡེག་ཚད་མེད་འོག་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་འདུག དེ་ཡང་མིང་དངོས་སུ་བརྗོད་འདོད་མེད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཅིག་གིས་འདི་ག་གསར་འགོད་པར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར་གཞིགས་ན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༩ཟླ་བ་༩་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་ཚུགས་ཏེ་ལོ་ངོ་༧༠ འཁོར་བའི་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་ཟེར་བ་ཚོགས་ལ་ཉེ་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བརྗོད་བཞིན་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནག་ཆུ་ཤག་རོང་པོ་གེ་སོ་སྲ་བྷ་གྲོང་ནས་ཡིན་པའི་ནོར་བཟང་ལགས་དང་གེ་སོ་ཚ་ལྷིས་གྲོང་ནས་ཡིན་པའི་མི་འགའ་ཞིག་བཅས་ཁྱོན་མི་སྣ་ ༦ ཙམ་ཞིག་གིས་སྟར་ཆེན་ཤང་དུ་རྒྱ་ནག་ཆབ་སྲིད་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་དང་ལེན་མ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྗེས་སུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་ནང་ནས་མི་ལྔ་རིམ་བཞིན་གློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་ཀྱང་།  ནོར་བཟང་ལགས་གློད་གྲོལ་མ་གཏང་བ་མ་ཟད་ཁུལ་དེར་སྔར་ལས་ལྷག་དམ་དྲགཤུགས་ཆེར་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནོར་བཟང་ལགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ད་བར་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་མེད་པ་རེད་འདུག འབྲེལ་ཡོད་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན་ནོར་བཟང་ལགས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༩ ལོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་ཉེས་མིང་འོག་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་སྐབས་སྟར་ཆེན་ཤང་དུ་རྒྱ་དམར་གྱི་སྲིད་གཞུང་མི་སྣས་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་རྡུང་རྡེག་མནར་གཅོད་འོག་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཁོང་གིས་གསུངས་སོང་། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་མི་སྣས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན་ནོར་བཟང་ལགས་ནི་བུ་ལོན་མང་པོ་ཡོད་པར་བརྟེན་བུན་ལོན་དེ་དག་དུས་ཐོག་ལ་སྤྲོད་མ་ཐུབ་པས་རྐྱེན་གྱིས་ཁོ་རང་ཤག་ཆུའི་ཟམ་པའི་སྒང་ནས་མཆོངས་ཏེ་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ཚུལ་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ཡོད་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་ནོར་བཟང་ལགས་ནི་བུ་ལོན་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་མ་ཟད་རང་གི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་གང་ཅིའི་ཐོག་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མེད་པར་བརྟེན་བུ་ལོན་ཆེད་དུ་རང་ཤི་རྒྱག་དགོས་དོན་མེད་པས་དེ་ནི་དོན་དངོས་མིན་པར་རྒྱ་དམར་མི་སྣས་དོན་མེད་ཁ་གཡར་པ་རེད་ཞེས་ཁོང་གི་གསུང་སོང་ཡོད། འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་མི་གཞན་རྣམས་གློད་གྲོལ་བཏང་ཡང་ནོར་བཟང་ལགས་གཅིག་པོ་གློད་གྲོལ་མ་བཏང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོར་ནི་ཁོང་ནི་ནམ་ཞག་རྒྱུན་དུ་བོད་མིར་ལར་ཞེན་ཡོད་མཁན་ཞིག་དང་་༧སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཧ་ཅང་གི་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་ཆེན་པོ་ཞུ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་སློབ་གསོ་ཁག་ལ་དང་ལེན་གཏན་ནས་མི་བྱེད་པར་རང་ཚུགས་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་ནོར་བཟང་ལགས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་རླངས་འཁོར་ལྔ་དྲུག་ཙམ་ཞིག་ཡོང་ནས་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གིས་ཁྱིམ་ཚང་ནང་དུ་གང་བྱུང་སྔོག་བཤེར་བྱས་པ་དང་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་ལ་ཕྲུ་གུ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཡོད་ནའང་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་ལ་ཡང་ནས་ཡང་སུན་གཙེར་ཚད་ལས་འདས་བཟོས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་འོག ཁོང་མོ་ད་ཆ་སེམས་སྡུག་དང་དཀའ་ངལ་འོག་སྨྱོན་པ་ཆགས་གྲབས་ཀྱི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་རེད་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་ཕ་བསོད་ནམས་དབྱངས་དགའ་དང་མ་གངས་ཆུང་གཉིས་ཀྱི་བུ་ནོར་བཟང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ལ་བཟའ་ཟླ་དང་བྱིས་པ་དྲུག་ཡོད་པ་དང་ཁོ་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཡིད་སྐྱོ་ཞིང་ཡ་ང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད་འདུག

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་དབུ་འཛུགས་གནང་པའི་ Science and Wisdom of Emotion ཞེས་ཚན་རིག་དང་སེམས་འཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་གནས་བབ་དེ་ཞི་བ་དང་ལྷོད་པོའི་ངང་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། ཕྱིའི་དཀའ་ངལ་སོགས་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་དོ་ཕོགས་དེ་ཙམ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག དེ་ཡང་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སེམས་དང་སྲོག་ལྟེ་གནས་ཁང་དང་། The Awake Network ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཚན་རིག་དང་སེམས་ཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་དབུ་འབྱེད་ཐོག་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ང་ཚོས་རྩལ་འདོན་གནང་བཞིན་བདེ་སྐྱིད་དམ་Happiness ཞེས་པ་དེ་ནི་ང་ཚོའི་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སེམས་འཚོར་གནས་བབ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་སོ་སོའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་གཙོས་པའི་ཕྱིའི་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་གིས་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་པ་སོགས་བཀའ་འགྲེལ་དང་སྦྲགས། གཙོ་བོ་ང་ཚོས་དོ་བདག་སོ་སོའི་སེམས་ཀྱི་གནས་བབ་དེ་ཞི་བ་དང་ལྷོད་པོའི་ངང་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། ཕྱིའི་དཀའ་ངལ་སོགས་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་དོ་ཕོགས་དེ་ཙམ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས། སེམས་གཅུན་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུགམ་ཟད་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ནས། བཟང་པྱོགས་ནས་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ང་ཚོའི་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་སྟངས་དེ་དག་འགྱུར་བ་གཏང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་ང་ཚོས་བློ་སྦྱོང་རིམ་པའི་ཐོག་ནས་ཁོང་ཁྲོ་དང་ངག་འཆལ་སོགས་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་ཆ་དེ་དག་ཇེ་ཉུང་དང་རིམ་པས་མེད་པ་བཟོས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པ་སོགས་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་གི་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ་སྤྱི་ཚོགས་སེམས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་བློ་ཞིག་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཡོད་སྟབས། སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་དོན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གོང་འཕེལ་གཏང་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཡང་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་འདུགདེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ང་ཚོ་ཚང་མ་ཐོག་མར་སྐྱེས་པའི་སྐབས་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཐོག་འཚོ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། གཞན་ཕན་དང་སྙིང་རྗེའི་བསམ་བློ་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་དགོས་གལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་བྱམས་རྙིང་རྗེ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་མིན་པར། འདི་ནི་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འགྲོ་བ་མི་སྤྱིའི་བདེ་ཐབས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོ་རྒྱུན་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་འགྱུར་འདུ་ཤེས་འཛིན་པའི་ཐོག་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་གོང་འཕེལ་བརྒྱུད་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག གཞི་རྩའི་ཁ་སང་དབུ་འཛུགས་གནང་པའི་ Science and Wisdom of Emotion ཞེས་ཚན་རིག་དང་སེམས་ཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་དེ་བཞིན་སང་ཉིན་བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་འཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པ་དང་སློབ་དཔོན་སོགས་མི་སྣ་གསུམ་བཅུ་ཙམ་ནས་འདས་པའི་ལོ་༢༠ ལྷག་གི་རིང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པའི་དབར་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་སྤྱོ་དང་། སེམས་ཚོར་གྱི་རྣམ་བཞག་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་དཔྱད་ཞིབ་གནང་པའི་གྲུབ་དོན་ཁག་གི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཁོངས་སུ་ཀླད་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Richard Davidson ལགས་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Daniel Goleman ལགས། དེ་བཞིན་༸སྐུའི་དབྱིན་སྐད་གསུང་བསྒྱུར་བ་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་ལགས་དང་ཡོངས་དགེ་མི་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་མཉམ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཟླ་བ་ ༥ བའི་ཚེས་༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༧ དང་ ༤༧ ནང་གསེས་གཉིས་པའི་དགོངས་དོན་འོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཚོགས་གཞོན་ཨཱཙཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་མདོ་སྨད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཚབ་གསར་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ལགས་དང་། མདོ་སྟོད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཚབ་གསར་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་སོང་། གཞི་རྩའི་ཉེ་ལམ་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ཐོག་སྟེང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དབུས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་སྡེབ་གཅིག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཉིན་གཅིག་གི་རིང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འཕར་མ་ཞིག་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་བའི་སྐབས་འདིར། ཨོ་གླིང་དུ་བཅའ་བཞུགས་སྐབས་ ༡༦ པའི་མདོ་སྨད་་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རིགས་ཐར་ལགས་ཀྱིས་ཨོ་གླིང་ནང་དུ་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་རྐྱེན་པས་ཐེམ་སྤང་བཀའ་རྒྱ་སྔར་ལྷག་དམ་པོ་གནང་བར་བརྟེན་གྲོས་ཚོགས་སུ་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་མིན་ལ་སོང་། སྐབས་ ༡༦ སྤྱི་འཐུས་ལས་ཡུན་ལོ་དུས་མཐའ་མའི་གྲོས་ཚོགས་འཕར་མར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ཚང་ཆེད་རྩ་དགོངས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉེ་ལམ་བཀའ་ཤག་གིས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ལགས་ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་ཟུང་དྲུང་གནས་རིམ་ཚད་མཉམ་ཐོག ཨོ་གླིང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད་པར་བརྟེན། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་སྒུག་ཐོ་གཞིར་བཟུང་གིས་དེ་རིང་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ལགས་དང་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་གཉིས་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ཀྱིས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་གྲུབ་མཚམས་སུ། འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ལགས་སུ་དེ་རིང་གི་དམ་འབུལ་དེ་བརྒྱུད་ནས། སྐབས་ ༡༦ བའི་ཚོགས་དུས་འཕར་མ་དེ་ཉིན་གཅིག་གི་རིང་ལ་མ་གཏོགས་མེད་སྟབས། ཁོང་གིས་ཚོགས་དུས་དེ་བརྒྱུད་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་དོན་བྱེ་བྲག་པ་དེ་འདྲར་ཤུགས་སྣོན་གནང་དགོས་བ་དེ་འདྲ་ཅི་ཡོད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་ཆར་ལས་དོན་འདི་དང་དེ་ཞེས་གསལ་བོ་ཞིག་བཤད་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་ནའང་། ད་སྐབས་ང་ཚོར་དཀའ་ཆེན་པོ་ཞིག་འཕྲད་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ཁོང་གིས༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་མི་འགལ་བ་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་སྐབས་དེར། ཐེངས་འདིར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དམ་འབུལ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་ལས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ལས་མེད་པར་གསལ་བཤད་ཀྱིས། ཁོང་རང་ཉིད་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོ་ནས་བཟུང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་གཉེར་ནས་ཡོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། མི་མང་གིས་ངོ་ཚབ་ཀྱིས་དམ་འབུལ་ཞུ་ཐུབ་པ་དེ་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་མ་འོངས་བར་ཡང་མུ་མཐུད་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་གཉེར་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། སྐབས་བཅུ་དྲུག་གི་ཚོགས་འདུ་འཕར་མའི་ཐོག་ཚོགས་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་ཡོད་ལུགས་དང་འབྲེལ་ནས། ཚོགས་འདིའི་སྐབས་དང་དུས་ལ་བསྟུན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་ལམ་ཁ་བཟང་ཕྱོགས་ཤིག་ལ་འགྲོ་བར་གྲ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་གྱི་རླབས་རྒྱུན་གཉིས་བ་དེ་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཐེངས་འདིའི་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འཕར་མ་དེར་ཕྱོགས་བཞུགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དུས་ཐོག་ཏུ་བཞུགས་སྒར་དུ་ཕེབས་ནས་ཚོགས་འདུ་བདེ་ལེགས་ངང་འཚོགས་ཐུབ་མིན་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པ་རེད་འདུག

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཕྱི་ཚེས་ ༡ ཉིན་གྱི་སྔ་ཐོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་སྨོན་ལམ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བཏབས་པ་ལྟར་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་ཤེས་རབ་སྙིང་པོའི་བཀའ་ཆོས་བཀའ་དྲིན་སྩལ་སོང་བ་དང་བཀའ་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་མ་དེར་དྲ་ཐོག་ནས་ལྷན་ཞུགས་གནང་བའི་ཐེ་ཝན་ནང་གི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་རྣམས་ནས་མགོན་པོ་༧གང་ཉིད་མཆོག་ལ་མཎྜལ་འདེགས་འབུལ་དང་སྦྲགས་ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་གསུང་འདོན་གནང་སོང་།མགོན་པོ་༧གང་ཉིད་མཆོག་ནས་ཐེངས་འདིའི་བཀའ་ཆོས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་བཀའ་སློབ་ཁྲོད་ང་ཚོ་ཚང་མ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་གནང་མཁན་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུངས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དད་པ་ཙམ་མིན་པར་རིགས་པས་དཔྱད་པ་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་ཉམས་ལེན་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་དང་ཆབས་ཅིག བདེན་བཞི་ཆོས་འཁོར་གཙོས་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་འཇུག་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཉམས་ལེན་གནང་བའི་དགེ་མཚན་ཇི་ཡོད་ངོ་སྤྲོད་མཛད་ཡོད། སྔོན་འགྲོའི་བཀའ་སློབ་གྲུབ་མཚམས་མགོན་པོ་༧གང་ཉིད་མཆོག་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་སྩལ་བའི་ཆོས་འཁོར་གཉིས་པ་ཤེས་རབ་སྙིང་པོའི་བཀའ་ཆོས་བཀའ་དྲིན་སྩལ་བ་དང་སྦྲགས་ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་འདི་རྒྱུན་དུ་ཞལ་འདོན་གནང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྩ་བ་ཤེས་རབ་དང་དབུ་མ་འཇུག་པའི་ནང་གསུངས་པའི་ཤེས་རབ་རྙིང་པོའི་བཀའ་འགྲེལ་ཁག་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་རིགས་ནང་པ་ཚོས་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་དང་སྒོམ་ཆེན་པ་ལྟ་བུར་གནང་ནས་མ་བཞུགས་པར་རིགས་ལམ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་དམིགས་བསལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་སོང་། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་༧གང་ཉིད་མཆོག་ནས་ཐེངས་འདིའི་བཀའ་ཆོས་ཐོག་ཐེ་ཝན་ནས་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་མཉམ་ཞུགས་གནང་བའི་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བ་ཁག་ཅིག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་པ། དེ་བཞིན་ཆགས་སྡང་གི་བློ་ཆུང་རུ་གཏང་སྟངས་དང་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་སོགས་ཀྱི་ཐད་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཞུས་པ་རྣམས་ལ་བཀའ་ལན་མཛད་པ་དང་སྦྲགས། རིས་མེད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཁག་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་སོ་སོའི་བློ་རྒྱ་འཕེལ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཡོད་པ་དང་། ཆགས་སྡང་དང་ཁོང་ཁྲོའི་བློ་ཆུང་རུ་གཏང་ཐབས་སུ་གཙོ་ཆེ་ཤོས་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་བསམ་བློ་ཆུང་རུ་གཏང་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་སྤྱོད་འཇུག་གི་ལེའུ་དྲུག་པ་དང་བརྒྱད་པའི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་གནང་གལ་སོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་མཛད་ཡོད། བཀའ་ཆོས་ཀྱི་མཐའ་མར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བ་རྣམས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོས་འགྲེལ་དང་སྦྲགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉམས་ལེན་གནང་ཐུབ་ན་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་བཀའ་སྩལ་ཡོད། གཞི་རྩའི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་རྐྱེན་གྱིས་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་དྲ་ཐོག་ནས་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། གསན་གཟིགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ནས་ས་གནས་སོ་སོར་བཅས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རྒྱང་བཀྱེད་སོགས་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་གི་བྱ་གཞག་ཁག་འཐུས་ཤོར་མེད་པར་བསྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། མཛད་འཆར་ལ་གཞིགས་ན་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཚན་རིག་གི་ཐབས་ལམ་ཐོག་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ལ་ཉམས་ཞིབ་གནང་སྟངས་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་གཏན་འཁེལ་འདུག

བདུན་ཕྲག་འདིའི་རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ནས་ཁ་སང་བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་ཚོགས་པའི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ང་ཚོའི་གོ་ལ་དང་ང་ཚོའི་མ་འོངས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བཀའ་སློབ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོའི་གོ་ལ་འདི་བཞིན་བདེ་ཐང་ཐོག་རྒྱུན་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསམ་བློ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུགདེ་ཡང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་ཉིན་གཉིས་པའི་ཐོག་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐད་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་ Potsdam ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Johan Rockstrom ལགས་དང་། ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚན་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྕམ་ Marcia McNutt ལགས་གཉིས་ནས་ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ང་ཚོའི་གོ་ལ་དང་ང་ཚོའི་མ་འོངས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་ལེ་ཚན་ཞིག་རྒྱང་སྲེང་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ནས། ང་ཚོས་འཛམ་གླི་འདི་ལས་གཞན་པའི་གཟའ་སྐར་མིག་དམར་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ནང་ལ་འཚོ་ཐབས་ག་ཚོད་བྱས་ཀྱང་དེ་ནི་འགྲུབ་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོ་ལ་ཡོད་བཞིན་པའི་གོ་ལ་སྔོན་པོ་འདི་ནི་ང་ཚོའི་ཁྱིམ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཡིན་པ་དང་དེ་ནི་ནང་པའི་གཞུང་དང་ཚན་རིག་གང་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་འདུགལྷག་པར་དུ་སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Johan Rockstrom ལགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ང་ཚོའི་གོ་ལ་འདི་བདེ་ཐང་ཐོག་རྒྱུན་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཐབས་ལམ་ག་རེ་ཡོད་མེད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས། ད་ཆ་ཚན་རིག་མཁས་པའི་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་གྲུབ་དོན་ཁག་གི་ནང་དུ་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་དུ་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་རྒྱས་བཞིན་པ་དེ་གོ་ལ་སྤྱིའི་བདེ་ཐབས་ལ་ཉེན་ཚབས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་གོ་ལ་འདིའི་ནང་ཡོད་པའི་རྩི་ཤིང་དང་སྲོག་ཆགས། དེ་བཞིན་ཆུ་སོགས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་ཤས་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་འབྲེལ་བའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་རྐང་ང་ཚོ་ཚང་མ་གོ་ལ་གཅིག་ནང་འཚོ་སྡོད་བྱེད་མཁན་གྱི་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་པ་ཡིན་སྟབས། ང་དང་ཁོ། ངའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། ཁོའི་ལུང་པ་ཞེས་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བར། གོ་ལ་འདིའི་ནང་གཅིག་གྱུར་ཐོག་འཚོ་བཞིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསམ་བློ་དེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐུབ་ན་ང་ཚོའི་གོ་ལ་འདི་བཞིན་བདེ་ཐང་ཐོག་རྒྱུན་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཕན་ངེས་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་ཡོད།   མ་ཟད་ད་ལྟ་ཡོད་བཞིན་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་ནང་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གལ་གནད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་དེ་ཙམ་དོ་སྣང་མ་སྤྲད་པ་དེ་ནི་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཤིག་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཡང་བཀའ་སྩལ་འདུག གཞན་ཡང་སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་དེང་གི་དུས་སྐབས་འདིར་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཕྱི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ནང་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་ཙམ་གནང་རྒྱུ་དང་། འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་ཐོག་དབུལ་ཕྱུག་གྱི་ཁྱད་པར་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པ་འདི་ཡང་མ་འོངས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོ་ལ་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས་དེའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་སོགས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ། ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོ་ཚང་མ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཐོག་འཚོ་དགོས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སེམས་ཅན་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་སྟབས། ལས་དོན་གང་ཞིག་གྲུབ་ཀྱང་རང་ཁོ་ནའི་སླད་དུ་མ་ཡིན་པར། བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བཏང་སྟེ་འགྲོ་བ་སྤྱི་ལ་ཕན་པ་ཞིག་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཀྱི་རེད་བཅས་བཀའ་སྩལ་འདུགགཞི་རྩའི་ད་རེས་དྲ་ཐོག་ནས་ཚོགས་པའི་ནོ་སྦེལ་གཟེངས་རྟགས་ལྷན་ཚོགས་འདི་ནི་ནོར་སྦེ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་ Potsdam ལྟེ་གནས་ཁང་། དེ་བཞིན་ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚན་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཁང་བཅས་མཉམ་རུབ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་དང་། ཁོར་ཡུག་ཆེད་ལས་པ། ཚན་རིག་མཁས་པ། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་འགོ་ཁྲིད་སོགས་རྒྱབ་ལྗོངས་འདྲ་མིན་ཅན་གྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་གོ་ལའི་ཐོག་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་གྱི་བྱུང་རྩ་དང་། དཔལ་འབྱོར་འདྲ་མཉམ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། འཕྲུལ་རིགས་འཛུགས་སྐྲུན། གོ་ལ་ཡུན་གནས་སོགས་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་གསུངས་བཤད་བགྲོ་གླེང་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།