བོད།

རྒྱ་གར་གྱི་ IANS ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་ C-VOTER བསམ་ཤོག་ཆེད་བསྡུ་ལས་ཁང་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་དཀྱུས་མའི་ཁྲོད་བསམ་ཤོག་བསྡུ་ལེན་གནང་སྐབས་མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཉེ་བས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བོད་དེ་བར་བཞུགས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་པའི་མངོན་འདོད་གསལ་འདོན་གནང་འདུགདེའང་ IANS ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་དཀྱུས་མ་ ༣༠༠༠ ཙམ་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་དེ་བར་བཞུགས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་གལ་གཟིགས་སམ་ཞེས་དང་། ཡང་ན་རྒྱ་དཀར་ནག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་སྲུང་དམག་མི་དབར་འཐབ་འཛིང་གི་གནད་དོན་སེལ་བར་ཞི་བདེའི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གལ་གང་གཟིགས་སམ་ཞེས་བསམ་ཤོག་བསྡུ་ལེན་གནང་སྐབས་མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ལ་ཉེ་བ་ཞིག་གིས་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་དཀར་ནག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་སྲུང་དམག་མི་དབར་འཐབ་འཛིང་གི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་བྱུང་བ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་དེ་བྱུང་ཐོག་ནས་བོད་དེ་བར་བཞུགས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་པའི་མངོན་འདོད་གསལ་འདོན་གནང་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུགདེ་བཞིན་མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཉེ་བ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་གི་ངོས་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནང་སྒོ་གཅིག་གིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཁྱད་པར་ངེས་ཅན་ཞིག་འགྲོ་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ངེས་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ཅེས་གསུང་མཁན་བྱུང་འདུག་པར་མ་ཟད། རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ལ་ཞེན་ལོག་གི་ཚོར་ཤུགས་ཆེས་ཆེར་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཆ་ ༦༢ ལྷག་གིས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་གནོད་མིན་གྱི་ཉེན་ཚབས་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབས་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་གང་ཡིན་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་དགོངས་འཆར་གནང་མཁན་བྱུང་འདུག བསམ་ཤོག་བསྡུ་ལེན་གནང་བ་དེའི་ནང་མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ལྷག་གིས་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པའི་དགོན་འདུན་ཆེད་བཏོན་གནང་མཁན་ཡང་བྱུང་འདུག་པར་མ་ཟད། མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༣ ཉེ་བས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གར་གཞུང་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ཁང་གིས་ཀྱང་དོ་སྣང་མ་གནང་བར་བཞག་པ་དེ་ནི་ཆེས་མ་འོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པར་དགོངས་འཆར་གནང་འདུགགཞི་རྩའི་འདས་བའི་ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་བདག་དབང་ཐད་ནས་གདོང་ཐུག་རིམ་པ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་དམག་གི་བར་དུ་ཤི་རྨས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། དགུན་དུས་ཀྱི་ནམ་ཟླའི་འཁྱགས་གྲང་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས། ད་དུང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་དམག་མི་འགྲེམས་འཇོག་ཇེ་མང་དུ་བཏང་སྟེ་གོ་མཚོན་དང་བཟའ་ཆས་སོགས་འབོར་འདྲེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་དེ་གའི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ལ་དམག་འཐབ་དཔུང་འཇུག་ཙམ་མ་ཟད། སྒོས་སུ་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་བའི་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཏེ་སྔར་ལོའི་བར་གྲོང་ཚོ་༩༠༠ ལྷག་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ ༢༠༠ ཙམ་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ལ་ཡོད་པའི་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་པའི་ཁྲོད་འདིར་རྒྱ་གར་གྱི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་དང་མང་ཚོགས་དཀྱུས་མའི་ནང་ནས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་བདེན་དེན་སེལ་བར་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བཞེས་ཕྱོགས་གང་ཡིན་གསལ་བཟོ་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཁ་སང་སྔ་དྲོ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་བ་དང་དེ་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་པ་འགོ་འཛུགས་བྱས་འདུག

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་ཁ་ཆེའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་དྲག་གནོན་སྤེལ་ཏེ་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག

དེ་རིང་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་རྒྱབ་ཚོུད་ ༤ ཐོག་གངས་སྐྱིད་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་དུ་གནས་ཆུང་སྒྲ་དབྱངས་གླིང་གི་དགེ་འདུན་པ་ཁག་གཅིག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པས་གཙོས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། སྲི་ཞུ་བ་ཟུང་དྲུང་ཡན་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་བསྔོ་སྨོན་གསུང་འདོན་གནང་བར་མ་ཟད། དྲུང་གཞོན་མན་ནས་ལས་ཁུངས་སོ་སོའི་ནང་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་གནང་སྟེ་བོད་མི་ཤུར་མོ་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བོད་དོན་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་གུས་བཏུད་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཚོགས་སོང་།སྐབས་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་ཚབ་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་བོད་མི་ཤུར་མོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་སྟེ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བར་བརྟེན་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་སྟབས། དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤུལ་ལུས་སྐུ་འཁོར་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་རྣམས་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཐུགས་གསོ་གནང་སོང་།སྲིད་ཚབ་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ལྷག་དོན་ད་བར་བོད་དོན་ཆེད་བོད་ནང་བོད་མི་ ༡༥༥ ཙམ་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་བློས་བཏང་གི་མཛད་རྗེས་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་རྒྱལ་གཅེས་པ་དེ་དག་གིས་མངོན་འདོད་དང་དགོས་འདུན་སྙིང་པོ་དེ་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྟབས། ད་བར་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་ལམ་སྟོན་ཉག་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་བཞིན་པ་ལྟར། བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱིས་སྤྱི་བའི་བསོད་ནམས་རྒྱ་གང་ཆེ་གསོག་དགོས་པ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་རྟག་ཏུ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན་བཞིན་མི་བཟང་པོ་ཞིག་དང་ལྷག་དོན་བོད་མི་བཟང་པོ་ཞིག་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད།ད་དུང་ཁོང་གིས་སྔར་ནས་ད་བར་གྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁག་ལ་ཕྱིར་གཟིགས་གནང་ཚེ་གྲུབ་འབྲས་གང་ལ་གང་འཚམ་སོན་ཡོད་པ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དགའ་སྒོམ་ཆོག་ཤེས་དང་། བོད་དོན་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དེ་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བར་གཙོ་བོ་ལྷ་བླའི་བཀའ་ལུང་ཕེབས་དོན་ལྟར་བོད་མི་ནང་ཁུལ་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་གནད་ཆགས་ཡོད་པར་ཐུགས་ཚོར་ཆེན་པོས་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་།བོད་མི་ཤུར་མོ་ལགས་ནི་ད་ལྟ་རང་ལོ་ ༢༦ ཙམ་ཡིན་པ་དང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བོད་ནང་གི་ཉིན་གུང་ཆུ་ཚོད་ ༡ ཙམ་ལ་ནག་ཆུ་རྫོང་ཤག་ཆུ་ཁ་ཟེར་བའི་གྲོང་རྡལ་དུ་སྤྱི་འཁོར་འབབ་ཚུགས་ཤིག་ཡོད་པ་དེའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་བོད་མི་ཤུར་མོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱེད་བཞིན་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། དེ་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ཁོང་གི་སྤུན་མཆེད་གསུམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་བོད་མི་གསུམ་པོ་དེ་དག་ད་བར་བཙོན་ཁང་གང་གི་ནང་དུ་ཡོད་མེད་དང་འདས་གསོན་གང་ཡིན་གྱི་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་ཡོད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཤར་མངའ་སྡེ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ཁང་ཁྱིམ་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་ངོས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེར་ལྟ་ཞིབ་ནན་མོ་གནང་སྟེ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་ལ་དོ་ཕོག་མི་འགྲོ་བར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་ཡང་། ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Planet Labs ཞེས་པའི་སྲུང་སྐར་བརྟག་དཔྱད་ཚོགས་པས་མཁའ་དབྱིངས་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་རྒྱ་གར་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་བཏང་འབྱོར་བྱུང་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ཏེ། ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ་ནང་སྤྱི་ལེ་་༤ ཙམ་བརྒལ་ཏེ་གྲོང་ཚོ་དེ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་བླངས་པའི་ཁུལ་དེའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་པར་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲོང་ཚོ་དེ་འདས་པའི་ལོ་གཅིག་གི་གོང་ཙམ་ནས་གསར་བསྐྲུན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་འདུག གནས་ཚུལ་དེ་ར་འཕྲོད་བྱུང་མཚམས་སུ། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁ་སང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་གར་གྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ལམ་ཁ་དང་ཟམ་པ་གསར་རྒྱག་གིས་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ལས་གཞི་དེ་དག་གིས་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་གྱི་མི་མང་ལ་མཐུན་འགྱུར་གྱིས་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཇེ་བཟང་དང་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་དེ་དག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆིག་ལ་དོ་ཕོག་མི་འགྲོ་བར་རྟོག་ཞིབ་ནན་མོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་གསུང་འདུགརྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེར་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་མཁན་ཞིག་གིས་མིང་འདོན་མ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་གསར་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གི་རིང་ལ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ལྟ་ཞིབ་ལེགས་པོ་བྱས་མེད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་ཁུལ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་ས་ཁོངས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་གྲོང་ཚོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་ཡིན་པར་རྩོད་ལེན་བྱེད་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་དུ་འཁེལ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁུལ་དེའི་མི་མང་གིས་གསར་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ཁུལ་དེར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་བཞིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་མ་ཐག ཨ་རུ་ན་ཅལ་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་སྤྱི་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚོགས་འདུ་རིམ་པ་བསྡུས་ནས་གནད་དོན་དེར་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་རྒྱ་གར་གྱིས་ཀྱང་མཐའ་མཚམས་དེར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་མུས་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག རྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། བྷེལ་ཇམ་གྱི་ཁུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆེད་མཁས་བ་ Sim Tack ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ Hindustan Times གསར་ཤོག་ཐོག སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་དམག་སྐོར་ཞིག་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ཡོད་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས། མཐའ་མཚམས་སུ་རྒྱ་དམག་ཡོད་པ་དེ་ནི་གནས་ཚུལ་གསར་བ་གང་ཡང་མིན་ནའང་། ཐེངས་འདིར་རྒྱ་ནག་གིས་ཆེད་དུ་ཁང་ཁྱིམ་བརྒྱ་ལྷོད་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་གིས་ཁུལ་དེར་མི་མང་གནས་སྡོད་བྱེད་རྩིས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་གནས་ཚུལ་གསར་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ངོ་མང་པོའི་རིང་ལ་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་དང་ལ་དྭགས་ཁུལ། དེ་བཞིན་འབྲུག་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་གི་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་དེ་ཡིས་རྒྱ་ནག་གིས་མཐའ་མཚམས་ས་ཁོངས་བརྟན་བརླིང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག འོན་ཀྱང་། གོང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། འདི་གའི་གསར་འགོད་པའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤ གཡས་གཡོན་ནས་དེར་འབྲེལ་གྱི་ལས་གཞི་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ལྷན་དུ། རྒྱ་ནག་གི་བོད་དོན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་སྔར་ལོའི་གྲོ་མོ་ཁུལ་གྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་བྱེད་དགོས་བའི་གྲོས་བསྡུར་རིམ་པ་བྱུང་བ་ལྟར། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་དང་བལ། དེ་བཞིན་འབྲུག་བཅས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་བསྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ནང་དུ་ཡང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་མང་པོ་གཉེར་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་འདས་བའི་ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་བདག་དབང་ཐད་ནས་གདོང་ཐུག་རིམ་པ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་དམག་གི་བར་དུ་ཤི་རྨས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། དགུན་དུས་ཀྱི་ནམ་ཟླའི་འཁྱགས་གྲང་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས། ད་དུང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་དམག་མི་འགྲེམས་འཇོག་ཇེ་མང་དུ་བཏང་སྟེ་གོ་མཚོན་དང་བཟའ་ཆས་སོགས་འབོར་འདྲེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ངོས་ནས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་དེ་གའི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ལ་དམག་འཐབ་དཔུང་འཇུག་ཙམ་མ་ཟད། སྒོས་སུ་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་བའི་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཏེ་སྔར་ལོའི་བར་། གྲོང་ཚོ་༩༠༠་ལྷག་ཙམ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ ༢༠༠ ཙམ་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ལ་ཡོད་པའི་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་། བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་ངོ་དེབ་ཐོག་པར་རིས་དང་བཅས་ཏེ་གནས་ཚུལ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ས་བགོས་བྱས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་དུ་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་ནས་མཁའ་དབྱིངས་ནས་པར་བླངས་པའི་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གི་ནག་ཆུའི་ཁུལ་དུ་གནམ་ཐང་གསར་རྒྱག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞིའི་ཁྲོད་རི་སྒང་གི་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གི་པར་རིས་ནག་གསུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མེས་རྒྱལ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག་ཅེས་གསར་དུ་བྲིས་འདུག དེ་བཞིན་ཁུལ་དེའི་རི་སྒང་དུ།  མེས་རྒྱལ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག་ཅེས་པའི་ཡི་གེ་བྲིས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་གསར་དུ་བྲིས་ཡོད་པ་ཡང་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་ནས་པར་བླངས་བའི་ཁྲོད་དུ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་གྱི་འདྲ་གཟུགས་དེ་སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་ ༨ པའི་ནང་དུ་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འཁོད་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་གསལ་བོར་བརྗོད་ཡོད་པ་ཞིག་ནི།  སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་ ༣ པའི་ནང་དུ་མཁའ་དབྱིངས་ནས་པར་བླངས་བའི་ནང་དུ།  ནག་ཆུ་ཁུལ་གྱི་རི་མགོར་མེས་རྒྱལ་ཁྲི་ལོར་ཤོག་ཅེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་ལམ་གྱི་ཡིག་འབྲུ་དེ་དག་དང་ལྷན་དུ།  བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་ༀ་མ་ ཎི་པད་མེ་ཧཱུྃ་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་ནའང་། ཕྱིས་སུ་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་ནས་ལྟ་དུས་བོད་ཡིག་གི་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གི་པར་རིས་དེ་དག་ནག་གསུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་ཆེན་པོ་ཞིག་གསར་བཟོ་བྱས་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁོང་གིས་པར་རིས་དེ་དག་གཤིབ་བསྡུར་གྱིས་ངོ་དེབ་ཏུ་སྤེལ་མཚམས་སུ། མི་མང་པོས་བརྒྱུད་སྐུར་བྱས་ཡོད་པ་དང་།  དེའི་ཁྲོད་ནས་མི་ཞིག་གིས་མཆན་བྲིས་པའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་བཏང་ནས་བོད་མིའི་ཞི་བདེ་དང་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་མཚོན་རྟགས་ཡོད་ཚད་གན་གསུབ་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ནས་བོད་མིའི་ངོ་བོ་དེ་མེད་པར་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་ཅི་ཙམ་བོད་ཁུལ་དུ་དམ་དྲག་བྱས་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ངང་ནས་ཕྱིར་རྒྱ་ནག་ལ་རྒོལ་རྡུང་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསལ་འགྲེལ་གནང་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་གྱི་ས་ས་གང་སར་བོད་མིའི་ས་ཆའི་བདག་དབང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གྱིས།  འཛུགས་སྐྲུན་གྱིས་ལས་གཞི་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་སྣ་མང་གཉེར་བཞིན་ཡོད་ནའང་། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པའི་དབང་གིས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཅི་བཞིན་ཕྱི་ལོག་ཏུ་ཐོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད།  བདུན་ཕྲག་སྔོིན་མའི་ནང་དུ་ཤེས་རྟོག་བྱུང་བ་ལྟར་ན། གསང་བའི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན་གྱི་སྡེ་ཁག་ detresfa ཞེས་པས་ཉེ་ཆར་ཟུང་སྐར་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ལྷོ་ངོས་སུ་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཆེ་གྲས་ཤིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་པའི་པར་རིས་ཤིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་དང་སྦྲགས། དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་དེ་ནི་བོད་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་ལ་མཐུན་རྐྱེན་སྐྲུན་སའི་ལྟེ་གནས་གཙོ་གྲས་ཤིག་དང་དེ་བཞིན་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་དང་། གནམ་ཐང་སོགས་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་ས་ཚིག་ཁག་ལ་ཐད་ཀར་མཐུད་དེ་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གི་དམག་གི་ལྟེ་བའི་ས་ཚིགས་ཤིག་བཟོ་འཆར་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར།  རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་གནམ་ཐང་དང་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་སོགས་གསར་རྒྱག་གིས་བོད་ཁུལ་དེ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་ནང་གི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་མཐུན་སྒྲིལ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ ༣༢ ཙམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ་ རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་གླེང་གནང་འདུགཁ་སང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྐུ་ཚབ་སྐུ་ཞབས་  Sam Brownback མཆོག་གིས་གཙོ་སྐྱོང་གནང་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་མཐུན་སྒྲིལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་ཚོགས་འདུག་པ་དང་། དེའི་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དགེ་ལྡན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱག་བསྟར་ངེས་སྟོན་པ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་གི་དྲུང་ཆེ་ཤར་རྩེ་མཁན་ཟུར་དགེ་བཤེས་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཇིའུས་དང་ཁ་ཆེ། ཡི་ཤུ་ཆོས་ལུགས་སོགས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ ༣༢ ཙམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ནས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་སྒེར་སོ་སོའི་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་གཟིགས་ཕྱོགས་དང་མྱོང་བ་བརྒྱུད་གང་ཟག་གཅིག་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུར་འགོག་རྐྱེན་གསར་པ་ཇི་ཡོད་པ་དང་དེ་འབྲེལ་འགོག་རྐྱེན་ཁག་མེད་པར་བཟོ་ཐབས་གང་དག་གནང་རྒྱུ་ཡོད་པ། དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཚོགས་པ་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་དྲི་བ་གསུམ་ཆེད་འདོན་གནང་ཐོག་ཕན་ཚུན་དབར་བགྲོ་གླེང་གནང་འདུགསྐབས་དེར་དགེ་བཤེས་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་མཛད་བཞིན་པའི་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་བྱམས་བརྩེ་གོང་འཕེལ་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་འཕྲད་བཞིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་དབར་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་རྫོགས་དང་དམའ་འབེབས་སོགས་ཀྱི་ངལ་བ་སེལ་ཐབས་བཟང་ཤོས་དེ་རེད་སོགས་གསུངས་འདུག ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྐུ་ཚབ་ Samuel Brownback ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིར་མཉམ་ཞུགས་བ་ཡོངས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་བ་ཁག་ལ་གཞིགས་པའི་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་རེས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ཐད་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་བར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་སྟེ། ཁོང་རིང་མིན་ལས་གནས་འདི་ནས་འཕོ་འགྱུར་རྗེས་དེ་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་གསར་པ་ཞིག་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་སྐུ་ཚབ་དེས་ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་མཐུན་སྒྲིལ་ལྷན་ཚོགས་འདི་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་བའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཚོགས་འདུ་འདི་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱིར་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པར་ནན་སྐུལ་གནང་ཡོད།རྩ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་མཐུན་སྒྲིལ་ལྷན་ཚོགས་འདི་སྐུ་ཞབས་ Sam Brownback མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཕྱི་ཟླ་ ༢ ནང་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་དང་འཛམ་གླིང་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་མཉམ་དཔུང་ཐོག་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་མཁན་དག་ལ་གདོང་ལེན་དང་གཉའ་གནོན་མྱོང་མཁན་རྣམས་ སྲུང་སྐྱོབ་དང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ལ་ཆོས་དད་རང་དབང་གོང་འཕེལ་གཏང་ཕྱིར་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་མཐུན་སྒྲིལ་གསར་འཛུགས་དང་འབྲེལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོའི་ཐོག་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཨ་རི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་མཐུན་སྒྲིལ་དེ་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཆོས་དད་རང་དབང་གོང་འཕེལ་ཐད་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད་པར་མ་ཟད། སྔ་ལོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་མཐུན་སྒྲིལ་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་བོད་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་གླེང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུར་ཁ་གཡར་ཏེ་ ༡༩༨༥ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཏུ་ཆེད་གཏོང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་རབས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གཞུང་འཛིན་འོག་ལས་གཞི་དེ་སྔར་ལས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཤེས་ཡོན་དང་དམིགས་བསལ་ལས་རིགས་ཀྱི་གནས་ཚད་ཞན་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་གི་སྔོན་འགྲོའི་སློབ་མཐར་སོན་པའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་ ༡༣༠༠ ཙམ་ལ་ལོ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གི་ Tainjin དང་། Hubei དེ་བཞིན་ Henan དང་། Shanghai སོགས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ ༡༥ ཙམ་གྱི་ནང་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་གྲོང་ཁྱེར་དེ་དག་གི་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་པའི་འཛིན་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་དང་ ༢༠༡༠ ལོར་ལས་རིགས་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༤༨ ནང་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭ་དེ་དག་ཏུ་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཆེད་གཏོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཟླ་ ༨ ནང་ཚོགས་པའི་བོད་ཐོག་གི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༧ ཐོག་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས་སྐོར་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་སྦྲགས། སློབ་ཁག་རིམ་པར་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ལྟ་གྲུབ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཆེས་ཆེར་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་ཞེན་གྱི་བློ་གོང་འཕེལ་བཏང་ནས་ཚང་མའི་སེམས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་དགའ་ཞེན་གྱི་ས་བོན་བསྐྲུན་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་གཏམ་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དྲིལ་བསྒྲགས་རུ་ཁག་ཅིག་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཡོད་སའི་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་སློབ་གྲྭར་བསྐྱོད་དེ་ཆིག་སྒྲིལ་དང་རྒྱལ་ཞེན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་བྱམས་སྐྱོང་སྐོར་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ཡིད་ཆེས་བློ་འགེལ་དང་དགའ་ཞེན་བྱེད་དགོས་པའི་ཀུན་སློང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་མངོན་གསལ་གནང་སྟེ་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལས་གཞི་དེ་དག་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ཆེད་དུ་བོད་རིགས་སློབ་མའི་ཐོག་ལས་རིམ་དེ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ཡིག་ཆར་བོད་རིགས་སློབ་མ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐག་གཅོད་དེ་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེས་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ལས་གཞི་དེའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ནི་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་དགའ་ཞེན་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་རབས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་བཀོད་ཡོད།  

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་སྲིད་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་སྒྲ་སྒམ་ཞིག་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་བར་བརྟེན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་གཉིས་འཛིན་བཟུང་དང་ཁག་ཅིག་ལ་འདྲི་རྩད་བྱས་འདུགབཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ། ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུ་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ཚོགས་མི་ ༣༥༠ ཙམ་ཡོད་པའི་ཆིག་སྒྲིལ་ཚོགས་པ་ཞེས་པའི་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བོད་མི་སྐ་ཁོ་ལགས་དང་། གནམ་ཡག་ལགས་རྣམ་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་རྫོང་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་སུ་འཁྲིད་འདུག་པར་མ་ཟད། འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ལའང་འདྲི་རྩད་སོགས་བྱས་ཏེ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་འདུག འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་གཉིས་པོའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་རྒྱས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ས་གནས་མགོ་ཁྲིད་དང་ལས་མི་སོགས་གྲོང་སྡེ་དང་འབྲོག་ས་ཁག་ཏུ་སོང་ནས་མི་མང་ལ་གང་བྱུང་འདྲི་རྩད་དང་ཁ་པར་ནང་གི་སྐད་འཕྲིན་སོགས་ལ་སྔོག་བཤེར་བྱས་ཏེ་ས་གནས་དང་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་པར་རིས་ཙམ་ལས་མི་སྣ་སོགས་ཀྱི་པར་ཉར་ཚགས་མི་ཆོག་པར་ནག་གསུབ་དགོས་ ཡོད་སྐོར་བརྗོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཏུ་དྲ་རྒྱའི་མ་ལག་ཡོད་ཚད་ལ་སྲིད་གཞུང་གིས་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བོད་ཁུལ་དུ་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་སོགས་ལ་དུས་ནས་དུས་སུ་ཞིབ་བཤེར་གྱིས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་གནང་མཁན་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱེད་མཁན། དེ་བཞིན་དྲ་ལམ་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་གཉེན་ཉེ་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་མཁན་སོགས་གང་བྱུང་དུ་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་གནད་དོན་རིམ་པ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཉེ་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་དང་དྲ་རྒྱ་སྤྱད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་བ་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་མི་ཆོག་ཅེས་པའི་བརྡ་ཁྱབ་ཅིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་དྲ་རྒྱ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་ཀྱང་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།